Του Γιώργου Σταματόπουλου
Λέμε ότι o φασισμός είναι ένα από τα μεγάλα κακά της ανθρωπότητας, εξευτελίζει και το σώμα και το πνεύμα άμα επιβληθεί στο πολιτικό, πολλώ δε μάλλον στο πολιτιστικό σύστημα. Πολλοί διανοητές έχουν υποστηρίξει ότι ο άνθρωπος δεν είναι κακός με τη θέλησή του. Αλλοι έχουν ισχυριστεί ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Προσπαθούν, δηλαδή, να ερμηνεύσουν το σκοτεινό μύχιο, το ανεξερεύνητο ασυνείδητο, με όρους κοινωνικούς. Διότι και το καλό και το κακό είναι όροι που έχει εφεύρει η κοινωνία, και όχι ακριβώς η ίδια η κοινωνία, αλλά η εξουσία.
Η Χάνα Αρεντ απέδειξε ότι ο φασισμός δεν είναι κάτι τερατώδες, όταν δημοσίευσε τις εντυπώσεις της από τη δίκη του Αϊχμαν. Ενα ανθρωπάκι ήταν, και όχι ένα τέρας, ένας άνθρωπος όπως όλοι μας. Τι, λοιπόν, τον ώθησε να διαπράξει αυτά τα τερατουργήματα, να ταπεινώσει στον απίστευτο βαθμό το είδος άνθρωπος;
Φρονώ ότι ο τρόπος άσκησης της εξουσίας είναι αυτός που καθορίζει τα οικονομικά και πολιτικά συστήματα και όχι τάχα μια παρανοϊκή και υπέρλογη, άλογη προσωπικότητα, όπως κρίνουν τον Χίτλερ και τους ναζιστές. Η Αμερικανίδα συγγραφέας Οουκς έχει αποδείξει ότι ήσαν όλοι τους υπέρμετρα ορθολογιστές, ήξεραν πολύ καλά τι έκαναν. Ούτε σχιζοφρενείς ούτε απάνθρωποι ήσαν. Υπηρετούσαν απλώς με συνέπεια τον τρόπο άσκησης εξουσίας. Διότι όλη η κοινωνική ζωή και όλη η πολιτική έκφρασή της είναι απόρροια της απόφασης για εξουσία. Οποιος την κατακτήσει, επιβάλλει τις επιθυμίες του και ικανοποιεί τις ορέξεις του ή τη ματαιοδοξία του.
Λόγω των τεράστιων αγώνων της ανθρωπότητας να αποβάλει τη σκλαβιά, την τυραννία, τη βασιλεία, τον φεουδαρχισμό, η εξουσία αναγκάστηκε να δείξει ανθρώπινο προσωπείο, να δώσει δικαιώματα, να επιτρέψει σε όλους να ανασάνουν και να ανακαλύψουν ότι η ζωή είναι επιθυμία, όχι ανάγκη.
Αυτά, όμως, τα παραχωρεί απλώς. Οταν βλέπει ότι η εξουσία που ασκεί εξασθενεί, ότι η εργατική τάξη πάει να σηκώσει κεφάλι, τότε καταφεύγει στον φασισμό, στο μεγαλύτερο δεκανίκι του καπιταλισμού. Σήμερα, εξουσία είναι ο καπιταλισμός. Οταν βλέπει τα δύσκολα μας παραμυθιάζει ότι μερικοί παρανοϊκοί κατέκτησαν την εξουσία, ενώ στην ουσία είναι ενεργούμενα δικά του. Απλώς, δεν θέλει να δείξει ότι αυτός, ο καπιταλσιμός, είναι εναντίον του δικαίου και του πολιτισμού: αυτό συμβαίνει σε εποχές κρίσης. Στο κραχ του ’29 έγινε ακριβώς το ίδιο στην Αμερική, αλλά εκεί, λόγω απουσίας σοσιαλιστικής κουλτούρας, όλα έμειναν στην αφάνεια. Εάν διαβάσετε τι έγινε στην Αμερική με τους εργατικούς αγώνες και πώς η εξουσία κατέσφαξε τους πρωταγωνιστές τους, θα φρίξετε. Στη Γερμανία έγιναν αυτά που έγιναν από τον Χίτλερ και επηρέασαν, μάλλον δίδαξαν, την Ιταλία, την Ισπανία, την Ελλάδα, χώρες της Λατινικής Αμερικής. Οι δικτατορίες ήσαν ένα ωραιότατο προκάλυμμα της εξουσίας, εν προκειμένω του καπιταλισμού, να αποποιηθεί τις ευθύνες και να τις μεταθέσει σε κάποιους δήθεν σχιζοφρενείς. Η πολιτειακή επιβολή του φασισμού είναι ο ναζισμός, αυτός είναι η χειρότερη έκφρασή του και αυτός είναι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, όπως εμφανίζεται σήμερα στην Ελλάδα με τη μορφή της Χρυσής Αυγής. Οι χρυσαυγίτες δεν είναι τέρατα, είναι οι διπλανοί μας που δήθεν απογοητεύτηκαν από την ανικανότητα του πολιτικού συστήματος. Δεν πήγαν, όμως, αριστερά, πήγαν όσο δεξιά μπορούσαν. Διότι είχαν χρηματοδότες την άρχουσα τάξη, τους εφοπλιστές και τους αριβιστές πολιτικούς, αρχομανείς ούτως ή άλλως.
Σήμερα ο φασισμός είναι επικαλυμμένος από την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, αυτήν που βιώνουμε. Δρα φασιστικά, αλλά δεν το καταλαβαίνουμε, γιατί έχουμε εθιστεί στον αυταρχισμό της και στην αυθαιρεσία της. Το κλείσιμο της ΕΡΤ είναι καθαρά φασιστική πράξη, όπως και το κλείσιμο της Βουλής. Η επιβολή νόμων με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου είναι επίσης προοίμιον για τον εκφασισμό της χώρας. Δικαιοσύνη, το αποκούμπι του αδύνατου, δεν υπάρχει. Και πώς να υπάρχει, όταν η ηγεσία της διορίζεται από την εκτελεστική εξουσία; Η δικαιοσύνη υποστηρίζει τους ισχυρούς, η δε θυγάτηρ αυτής, για την αστυνομία ο λόγος, δρα ανεξέλεγκτα και φασιστικά.
gstamatopoulos@efsyn.gr
Λέμε ότι o φασισμός είναι ένα από τα μεγάλα κακά της ανθρωπότητας, εξευτελίζει και το σώμα και το πνεύμα άμα επιβληθεί στο πολιτικό, πολλώ δε μάλλον στο πολιτιστικό σύστημα. Πολλοί διανοητές έχουν υποστηρίξει ότι ο άνθρωπος δεν είναι κακός με τη θέλησή του. Αλλοι έχουν ισχυριστεί ότι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Προσπαθούν, δηλαδή, να ερμηνεύσουν το σκοτεινό μύχιο, το ανεξερεύνητο ασυνείδητο, με όρους κοινωνικούς. Διότι και το καλό και το κακό είναι όροι που έχει εφεύρει η κοινωνία, και όχι ακριβώς η ίδια η κοινωνία, αλλά η εξουσία.
Η Χάνα Αρεντ απέδειξε ότι ο φασισμός δεν είναι κάτι τερατώδες, όταν δημοσίευσε τις εντυπώσεις της από τη δίκη του Αϊχμαν. Ενα ανθρωπάκι ήταν, και όχι ένα τέρας, ένας άνθρωπος όπως όλοι μας. Τι, λοιπόν, τον ώθησε να διαπράξει αυτά τα τερατουργήματα, να ταπεινώσει στον απίστευτο βαθμό το είδος άνθρωπος;
Φρονώ ότι ο τρόπος άσκησης της εξουσίας είναι αυτός που καθορίζει τα οικονομικά και πολιτικά συστήματα και όχι τάχα μια παρανοϊκή και υπέρλογη, άλογη προσωπικότητα, όπως κρίνουν τον Χίτλερ και τους ναζιστές. Η Αμερικανίδα συγγραφέας Οουκς έχει αποδείξει ότι ήσαν όλοι τους υπέρμετρα ορθολογιστές, ήξεραν πολύ καλά τι έκαναν. Ούτε σχιζοφρενείς ούτε απάνθρωποι ήσαν. Υπηρετούσαν απλώς με συνέπεια τον τρόπο άσκησης εξουσίας. Διότι όλη η κοινωνική ζωή και όλη η πολιτική έκφρασή της είναι απόρροια της απόφασης για εξουσία. Οποιος την κατακτήσει, επιβάλλει τις επιθυμίες του και ικανοποιεί τις ορέξεις του ή τη ματαιοδοξία του.
Λόγω των τεράστιων αγώνων της ανθρωπότητας να αποβάλει τη σκλαβιά, την τυραννία, τη βασιλεία, τον φεουδαρχισμό, η εξουσία αναγκάστηκε να δείξει ανθρώπινο προσωπείο, να δώσει δικαιώματα, να επιτρέψει σε όλους να ανασάνουν και να ανακαλύψουν ότι η ζωή είναι επιθυμία, όχι ανάγκη.
Αυτά, όμως, τα παραχωρεί απλώς. Οταν βλέπει ότι η εξουσία που ασκεί εξασθενεί, ότι η εργατική τάξη πάει να σηκώσει κεφάλι, τότε καταφεύγει στον φασισμό, στο μεγαλύτερο δεκανίκι του καπιταλισμού. Σήμερα, εξουσία είναι ο καπιταλισμός. Οταν βλέπει τα δύσκολα μας παραμυθιάζει ότι μερικοί παρανοϊκοί κατέκτησαν την εξουσία, ενώ στην ουσία είναι ενεργούμενα δικά του. Απλώς, δεν θέλει να δείξει ότι αυτός, ο καπιταλσιμός, είναι εναντίον του δικαίου και του πολιτισμού: αυτό συμβαίνει σε εποχές κρίσης. Στο κραχ του ’29 έγινε ακριβώς το ίδιο στην Αμερική, αλλά εκεί, λόγω απουσίας σοσιαλιστικής κουλτούρας, όλα έμειναν στην αφάνεια. Εάν διαβάσετε τι έγινε στην Αμερική με τους εργατικούς αγώνες και πώς η εξουσία κατέσφαξε τους πρωταγωνιστές τους, θα φρίξετε. Στη Γερμανία έγιναν αυτά που έγιναν από τον Χίτλερ και επηρέασαν, μάλλον δίδαξαν, την Ιταλία, την Ισπανία, την Ελλάδα, χώρες της Λατινικής Αμερικής. Οι δικτατορίες ήσαν ένα ωραιότατο προκάλυμμα της εξουσίας, εν προκειμένω του καπιταλισμού, να αποποιηθεί τις ευθύνες και να τις μεταθέσει σε κάποιους δήθεν σχιζοφρενείς. Η πολιτειακή επιβολή του φασισμού είναι ο ναζισμός, αυτός είναι η χειρότερη έκφρασή του και αυτός είναι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, όπως εμφανίζεται σήμερα στην Ελλάδα με τη μορφή της Χρυσής Αυγής. Οι χρυσαυγίτες δεν είναι τέρατα, είναι οι διπλανοί μας που δήθεν απογοητεύτηκαν από την ανικανότητα του πολιτικού συστήματος. Δεν πήγαν, όμως, αριστερά, πήγαν όσο δεξιά μπορούσαν. Διότι είχαν χρηματοδότες την άρχουσα τάξη, τους εφοπλιστές και τους αριβιστές πολιτικούς, αρχομανείς ούτως ή άλλως.
Σήμερα ο φασισμός είναι επικαλυμμένος από την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, αυτήν που βιώνουμε. Δρα φασιστικά, αλλά δεν το καταλαβαίνουμε, γιατί έχουμε εθιστεί στον αυταρχισμό της και στην αυθαιρεσία της. Το κλείσιμο της ΕΡΤ είναι καθαρά φασιστική πράξη, όπως και το κλείσιμο της Βουλής. Η επιβολή νόμων με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου είναι επίσης προοίμιον για τον εκφασισμό της χώρας. Δικαιοσύνη, το αποκούμπι του αδύνατου, δεν υπάρχει. Και πώς να υπάρχει, όταν η ηγεσία της διορίζεται από την εκτελεστική εξουσία; Η δικαιοσύνη υποστηρίζει τους ισχυρούς, η δε θυγάτηρ αυτής, για την αστυνομία ο λόγος, δρα ανεξέλεγκτα και φασιστικά.
gstamatopoulos@efsyn.gr
RSS Feed