Γιώργος Σταματόπουλος
Κάθε μερικούς αιώνες οι επιστήμονες ανακαλύπτουν ότι η πρωτογλώσσα ήταν μία τραγουδιστή γλώσσα. Διαπιστώνεται κάπως αυτό στο χωριό όπου η επικοινωνία επέρχεται μέσα από δυνατά σφυρίγματα: και μεταξύ των τσοπάνηδων και μεταξύ γονέων και παιδιών που παίζουν στην παιδική χαρά ή απομακρύνονται από κοντά τους - να τονιστεί ότι η επικοινωνία είναι άμεση και αποτελεσματική. Ετσι κι αλλιώς η ομιλία τραγούδι είναι, απλά δεν χολοσκάμε να το αντιληφθούμε, όπως και το βάδισμα χορός είναι. Αλλά λέγαμε για τα δυνατά σφυρίγματα. Δεν ξέρω πώς διάολο τα καταφέρνουν. Μερικές φορές νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε συναυλία, άλλες εκνευρίζεσαι επειδή αδυνατείς να πράξεις κάτι ανάλογο.
Υπάρχει μουσική επίσης μέσα στην απόλυτη σιωπή, χρειάζεται όμως να έχεις ώτα στην ψυχή και μάλιστα να μην είναι υπερήφανα αλλά τεντωμένα. Τότε γίνεσαι υπήκοος της μυστικής μουσικής και αυτό είναι κάτι που δεν το βρίσκεις σε πολλά θερινά θέρετρα. Μάλιστα, θέρετρα. Και λες ευλογημένος είναι ετούτος ο τόπος, θαυματουργά τα έργα του κατασκευαστή, ακόμη κι όταν όλα έχουν χαθεί μέσα στην πολύβουη κίνηση των παραλιών. Υπάρχουν ακόμη τόποι ανεξάρτητοι, αυτόνομοι, ήσυχοι, αρκεί να είσαι έτοιμος να αποδεχτείς κάτι τέτοιο. Ο ποιμήν υπερτερεί του αλιέως [ενίοτε, μην το παρατραβάμε].
Μερικοί έχουν διασώσει παλιούς σπόρους και οι καρποί τους έχουν πραγματική γεύση, έχουν όμως πολύ μικρή παραγωγή, στον κήπο τους. Καταλαβαίνεις όμως απολαμβάνοντας αυτή τη γεύση τι έχει χάσει η ανθρωπότητα. Μία από τις πέντε αισθήσεις της είναι βρόμικη και ίδια πλέον για όλους. Αυτό βέβαια δεν απασχολεί τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά ούτε και τους γεωπόνους. Λησμονήσαμε δε ότι η Γεωπονική είναι μία από τις καλύτερες επιστήμες αλλά είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Θα πει κανείς, τι να σου κάνουν και οι γεωπόνοι όταν είναι ανύπαρκτη η ίδια η γεωργία; Ελα, ντε.
Είναι όμως επιβεβλημένο να εξυμνείται ο ορεινός όγκος, διότι, όπως έλεγε και ο Πίνδαρος, «πεθαίνει κάθε καλό έργο αν μένει στη σιωπή» (θνάσκει δε σιγαθέν καλόν έργον [άπαν]). Και ο ορεινός όγκος είναι καλόν έργο της φύσης και αυτός είναι που διέσωσε πλειστάκις τη χώρα από λογής επιδρομείς και κατακτητές, άσε που οι άνθρωποι που κατοικούν μόνιμα εδώ συνέχουν τη χώρα, παλεύουν με νύχια και με δόντια το αλλοπρόσαλλον του βίαιου ή εθελοντικού εξαστισμού. Τι θα κάναμε εμείς του αστικού χώρου χωρίς αυτούς όλους; Είναι πιθανό ότι θα τρωγόμασταν μεταξύ μας [αυτό δεν είναι υπερβολή]. Η ασυμμετρία αυτή είναι παράλογη και βεβαίως είναι ασχήμια. Η ασυμμετρία είναι κακόμορφη έλεγε ο Πλάτων [Σοφιστής], δυσειδές γένος.
Πρέπον λοιπόν η αστική νοοτροπία να παραμεριστεί ή να αποκτήσει μέτρο όταν οι φέροντες τούτη ομιλούν για τους ανθρώπους του ορεινού όγκου - περί συνομιλίας δεν γίνεται λόγος, είναι πλέον αδύνατη, αφού και η κρίση επιδείνωσε τις «σχέσεις». Θα πουν οι κυνικοί ορθολογιστές ότι είναι ματαιοπονία να ασχολείται κανείς με μια τελειωμένη υπόθεση, με μια γεωργία να συρρικνώνεται έως αφανισμού και με τις πολυεθνικές να καθορίζουν την έκταση και το μέγεθος των καλλιεργειών με μεταλλαγμένα προϊόντα και καθοδηγούμενες αγορές. Ας λένε ό,τι θέλουν. Οι αγρότες είναι ακόμη εδώ.
Κάθε μερικούς αιώνες οι επιστήμονες ανακαλύπτουν ότι η πρωτογλώσσα ήταν μία τραγουδιστή γλώσσα. Διαπιστώνεται κάπως αυτό στο χωριό όπου η επικοινωνία επέρχεται μέσα από δυνατά σφυρίγματα: και μεταξύ των τσοπάνηδων και μεταξύ γονέων και παιδιών που παίζουν στην παιδική χαρά ή απομακρύνονται από κοντά τους - να τονιστεί ότι η επικοινωνία είναι άμεση και αποτελεσματική. Ετσι κι αλλιώς η ομιλία τραγούδι είναι, απλά δεν χολοσκάμε να το αντιληφθούμε, όπως και το βάδισμα χορός είναι. Αλλά λέγαμε για τα δυνατά σφυρίγματα. Δεν ξέρω πώς διάολο τα καταφέρνουν. Μερικές φορές νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε συναυλία, άλλες εκνευρίζεσαι επειδή αδυνατείς να πράξεις κάτι ανάλογο.
Υπάρχει μουσική επίσης μέσα στην απόλυτη σιωπή, χρειάζεται όμως να έχεις ώτα στην ψυχή και μάλιστα να μην είναι υπερήφανα αλλά τεντωμένα. Τότε γίνεσαι υπήκοος της μυστικής μουσικής και αυτό είναι κάτι που δεν το βρίσκεις σε πολλά θερινά θέρετρα. Μάλιστα, θέρετρα. Και λες ευλογημένος είναι ετούτος ο τόπος, θαυματουργά τα έργα του κατασκευαστή, ακόμη κι όταν όλα έχουν χαθεί μέσα στην πολύβουη κίνηση των παραλιών. Υπάρχουν ακόμη τόποι ανεξάρτητοι, αυτόνομοι, ήσυχοι, αρκεί να είσαι έτοιμος να αποδεχτείς κάτι τέτοιο. Ο ποιμήν υπερτερεί του αλιέως [ενίοτε, μην το παρατραβάμε].
Μερικοί έχουν διασώσει παλιούς σπόρους και οι καρποί τους έχουν πραγματική γεύση, έχουν όμως πολύ μικρή παραγωγή, στον κήπο τους. Καταλαβαίνεις όμως απολαμβάνοντας αυτή τη γεύση τι έχει χάσει η ανθρωπότητα. Μία από τις πέντε αισθήσεις της είναι βρόμικη και ίδια πλέον για όλους. Αυτό βέβαια δεν απασχολεί τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά ούτε και τους γεωπόνους. Λησμονήσαμε δε ότι η Γεωπονική είναι μία από τις καλύτερες επιστήμες αλλά είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Θα πει κανείς, τι να σου κάνουν και οι γεωπόνοι όταν είναι ανύπαρκτη η ίδια η γεωργία; Ελα, ντε.
Είναι όμως επιβεβλημένο να εξυμνείται ο ορεινός όγκος, διότι, όπως έλεγε και ο Πίνδαρος, «πεθαίνει κάθε καλό έργο αν μένει στη σιωπή» (θνάσκει δε σιγαθέν καλόν έργον [άπαν]). Και ο ορεινός όγκος είναι καλόν έργο της φύσης και αυτός είναι που διέσωσε πλειστάκις τη χώρα από λογής επιδρομείς και κατακτητές, άσε που οι άνθρωποι που κατοικούν μόνιμα εδώ συνέχουν τη χώρα, παλεύουν με νύχια και με δόντια το αλλοπρόσαλλον του βίαιου ή εθελοντικού εξαστισμού. Τι θα κάναμε εμείς του αστικού χώρου χωρίς αυτούς όλους; Είναι πιθανό ότι θα τρωγόμασταν μεταξύ μας [αυτό δεν είναι υπερβολή]. Η ασυμμετρία αυτή είναι παράλογη και βεβαίως είναι ασχήμια. Η ασυμμετρία είναι κακόμορφη έλεγε ο Πλάτων [Σοφιστής], δυσειδές γένος.
Πρέπον λοιπόν η αστική νοοτροπία να παραμεριστεί ή να αποκτήσει μέτρο όταν οι φέροντες τούτη ομιλούν για τους ανθρώπους του ορεινού όγκου - περί συνομιλίας δεν γίνεται λόγος, είναι πλέον αδύνατη, αφού και η κρίση επιδείνωσε τις «σχέσεις». Θα πουν οι κυνικοί ορθολογιστές ότι είναι ματαιοπονία να ασχολείται κανείς με μια τελειωμένη υπόθεση, με μια γεωργία να συρρικνώνεται έως αφανισμού και με τις πολυεθνικές να καθορίζουν την έκταση και το μέγεθος των καλλιεργειών με μεταλλαγμένα προϊόντα και καθοδηγούμενες αγορές. Ας λένε ό,τι θέλουν. Οι αγρότες είναι ακόμη εδώ.