Αποτίμηση, όπως μου αρέσει να κάνω, αν και η «ιεραρχία» δεν έχει θέση στο τραγούδι και την τέχνη γενικά, διότι υπάρχουν δημιουργοί ασύγκριτοι και το ένα τραγούδι είναι καλύτερο από το άλλο.
Ο ίδιος ο Μάνος Ελευθερίου είχε πει πως θεωρεί καλύτερο τραγούδι του τη Μαρκίζα.
Θεωρώ ένα από τα καλύτερα και τα πιο άψογα τραγούδια το : Έξοδος κινδύνου. Όχι μόνο ανάμεσα σε αυτά του Γιάννη Σπανού, αλλά γενικά.
Ο Γιάννης Σπανός όμως, όπως και όλοι οι μεγάλοι συνθέτες, οι λεγόμενοι αστόχως έντεχνοι, εμπνεύστηκαν καίρια από το λαϊκό τραγούδι και έγραψαν ρωμαλέα ζεϊμπέκικα. Το πιο μεγάλο του Γιάννη Σπανού, σε αυτή την κατηγορία, είναι το : Άκου πώς παίζει ο μπαγλαμάς.
Όπου συναντάμε στους στίχους, οι οποίοι παίζουν πάντα για μένα σημαντικότατο ρόλο, τον άφταστο στίχο του Λευτέρη Παπαδόπουλου :
ψεύτη και κόσμε γυάλινε
που μπορεί να γραφτεί και ως εξής :
ψεύτικε κόσμε γυάλινε.
Στίχος που κουβαλάει στο «ψεύτικο» (ψεύτη ντουνιά) ΟΛΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΟΥ ΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ και κουβαλάει στο «γυάλινε» τον περίφημο στίχο της μεγάλης Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου :
Να σου δώσω μια να σπάσεις
αχ βρε κόσμε γυάλινε ...
(Το «άλληνε» στην πένα της Ευτυχίας είναι η κοινωνία, στην πένα του Λευτέρη είναι μια γυναίκα. Μπορούμε να καταλάβουμε τη διαφορά, που χαρακτηρίζει το λεγόμενο έντεχνο σε σχέση με το κλασικό ρεμπέτικο. Το έντεχνο, παρότι παρουσιάζεται ως πολιτικοποιημένο και στρατευμένο είναι περισσότερο ερωτικό - εύγε ! - ξεχνώντας όμως κάπως την κοινωνία.
Ενώ το κλασικό ρεμπέτικο είναι βαθιά ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΙΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ. Από πού ν’ αρχίσω και πού να τελειώσω ;
Άντε, ας πάρουμε μόνο τον Πατριάρχη. Έγραψε ο Μάρκος τη Φραγκοσυριανή. Έγραψε όμως και
το : Ψεύτικος είναι ο ντουνιάς !
Και συμπληρώνω με ένα τραγούδι που μου αρέσει ιδιαίτερα, άλλου συνθέτη· στίχος σαν τον στίχο :
ντουνιά ανακριτή !!!! δεν βρίσκεται εύκολα στο «έντεχνο» τραγούδι.
Παρένθεση μέσα στην παρένθεση. Οι «έντεχνοι» ήξεραν, είχαν σπουδάσει μουσική· εντάξει. Οι κλασικοί του ρεμπέτικου ΕΙΧΑΝ ΣΠΟΥΔΑΣΕΙ ΤΗ ΖΩΗ, ΚΑΙ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΚΑΘΟΛΟΥ, ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΑΥΤΟ, ΑΤΕΧΝΟΙ. ΚΑΘΕ ΑΛΛΟ. Η τέχνη τους συναντά τον ορισμό και τα χαρακτηριστικά της μεγάλης τέχνης όλων των εποχών : ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, των στάσεων ζωής, των νοοτροπιών, των ηθών, και των ερωτικών της αντιλήψεων : ΜΙΑ ΦΟΥΝΤΩΣΗ !!!)
Κλείνω γράφοντας, επειδή έχω δει και τις γαλλικές μεταφράσεις του «ψεύτη ντουνιά» που δεν είναι σωστές, ότι το «ψεύτη ντουνιά» δεν σημαίνει «κόσμε που λες ψέματα», αλλά ΚΑΛΠΙΚΕ, ΚΙΒΔΗΛΕ ΚΟΣΜΕ, κόσμε που δεν είσαι αυθεντικός και ρέεις υποκρισία. Και πολλά άλλα.
Με τις υγείες μας,
νίκος
Εδώ παίζει πιάνο ένας φίλος
https://www.youtube.com/watch?v=ui6QtsMBv0A
Ο ίδιος ο Μάνος Ελευθερίου είχε πει πως θεωρεί καλύτερο τραγούδι του τη Μαρκίζα.
Θεωρώ ένα από τα καλύτερα και τα πιο άψογα τραγούδια το : Έξοδος κινδύνου. Όχι μόνο ανάμεσα σε αυτά του Γιάννη Σπανού, αλλά γενικά.
Ο Γιάννης Σπανός όμως, όπως και όλοι οι μεγάλοι συνθέτες, οι λεγόμενοι αστόχως έντεχνοι, εμπνεύστηκαν καίρια από το λαϊκό τραγούδι και έγραψαν ρωμαλέα ζεϊμπέκικα. Το πιο μεγάλο του Γιάννη Σπανού, σε αυτή την κατηγορία, είναι το : Άκου πώς παίζει ο μπαγλαμάς.
Όπου συναντάμε στους στίχους, οι οποίοι παίζουν πάντα για μένα σημαντικότατο ρόλο, τον άφταστο στίχο του Λευτέρη Παπαδόπουλου :
ψεύτη και κόσμε γυάλινε
που μπορεί να γραφτεί και ως εξής :
ψεύτικε κόσμε γυάλινε.
Στίχος που κουβαλάει στο «ψεύτικο» (ψεύτη ντουνιά) ΟΛΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΟΥ ΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ και κουβαλάει στο «γυάλινε» τον περίφημο στίχο της μεγάλης Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου :
Να σου δώσω μια να σπάσεις
αχ βρε κόσμε γυάλινε ...
(Το «άλληνε» στην πένα της Ευτυχίας είναι η κοινωνία, στην πένα του Λευτέρη είναι μια γυναίκα. Μπορούμε να καταλάβουμε τη διαφορά, που χαρακτηρίζει το λεγόμενο έντεχνο σε σχέση με το κλασικό ρεμπέτικο. Το έντεχνο, παρότι παρουσιάζεται ως πολιτικοποιημένο και στρατευμένο είναι περισσότερο ερωτικό - εύγε ! - ξεχνώντας όμως κάπως την κοινωνία.
Ενώ το κλασικό ρεμπέτικο είναι βαθιά ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΡΙΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ. Από πού ν’ αρχίσω και πού να τελειώσω ;
Άντε, ας πάρουμε μόνο τον Πατριάρχη. Έγραψε ο Μάρκος τη Φραγκοσυριανή. Έγραψε όμως και
το : Ψεύτικος είναι ο ντουνιάς !
Και συμπληρώνω με ένα τραγούδι που μου αρέσει ιδιαίτερα, άλλου συνθέτη· στίχος σαν τον στίχο :
ντουνιά ανακριτή !!!! δεν βρίσκεται εύκολα στο «έντεχνο» τραγούδι.
Παρένθεση μέσα στην παρένθεση. Οι «έντεχνοι» ήξεραν, είχαν σπουδάσει μουσική· εντάξει. Οι κλασικοί του ρεμπέτικου ΕΙΧΑΝ ΣΠΟΥΔΑΣΕΙ ΤΗ ΖΩΗ, ΚΑΙ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΚΑΘΟΛΟΥ, ΑΚΡΙΒΩΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΑΥΤΟ, ΑΤΕΧΝΟΙ. ΚΑΘΕ ΑΛΛΟ. Η τέχνη τους συναντά τον ορισμό και τα χαρακτηριστικά της μεγάλης τέχνης όλων των εποχών : ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΤΑΣΗ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΤΗΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ, των στάσεων ζωής, των νοοτροπιών, των ηθών, και των ερωτικών της αντιλήψεων : ΜΙΑ ΦΟΥΝΤΩΣΗ !!!)
Κλείνω γράφοντας, επειδή έχω δει και τις γαλλικές μεταφράσεις του «ψεύτη ντουνιά» που δεν είναι σωστές, ότι το «ψεύτη ντουνιά» δεν σημαίνει «κόσμε που λες ψέματα», αλλά ΚΑΛΠΙΚΕ, ΚΙΒΔΗΛΕ ΚΟΣΜΕ, κόσμε που δεν είσαι αυθεντικός και ρέεις υποκρισία. Και πολλά άλλα.
Με τις υγείες μας,
νίκος
Εδώ παίζει πιάνο ένας φίλος
https://www.youtube.com/watch?v=ui6QtsMBv0A