Γιώργος Σταματόπουλος
Σε χωριό, στις παρυφές του Ολύμπου. Εξω να λυσσομανούν οι αέρηδες, να βρέχει καταρρακτωδώς. Εχουν χαθεί ο ορίζοντας και οι κορυφογραμμές· η ομίχλη να σκεπάζει τα πάντα. Μέσα, η θαλπωρή. Να συνομιλείς με τις φλόγες της εστίας και να πίνεις το αγαπημένο ποτό σου. Αρτιος οικοδεσπότης ο καθηγητής. Μαζί μας δύο όμορφοι, ευγενικοί νέοι, των δύο φύλων. Να μην ξεχάσω, όμως. Είδαμε και πάθαμε να φτάσουμε στο χωριό (Ραψάνη) από το σημείο που αφήνεις την εθνική οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης.
Νύχτα, χωρίς φωτισμό, στενός και όλο στροφές ο δρόμος, χωρίς να διακρίνεται η λευκή διαχωριστική γραμμή. Σκοτίστηκαν οι ιθύνοντες να βάλουν λίγη μπογιά... Γεμάτος φύλλα από δέντρα ο δρόμος μας. Τώρα βρήκαν να πέσουν, αντί τον Οχτώβρη, άντε Νοέμβρη. Τώρα, γιατί «μέχρι προχθές είχαμε ακόμη καλοκαίρι», με διαφωτίζει ο νεαρός οδηγός. Ευτυχώς, η διαδρομή είναι μικρή (8-10 χιλιόμετρα) -μικρή αλλά σε κόβει ρίγος ώσπου να φτάσεις στον προορισμό. Τελευταία, όλο σε τέτοιους δρόμους βρίσκομαι -τι να κάνεις, όμως, δεν μπορείς να αρνηθείς πρόσκληση φίλων.
Το θέμα της εκδήλωσης, που έγινε νωρίτερα στη Λάρισα, ήταν εάν υπάρχει πολιτική - οικονομική εναλλακτική λύση πέραν του φιλελευθερισμού και σοσιαλισμού. Οι δύο συγγραφείς του βιβλίου («Η Κοινότητα των Κοινοτήτων», Εκδόσεις των Συναδέλφων) ισχυρίστηκαν πως ναι, υπάρχει, αρκεί να βρεθεί ένας κρίσιμος αριθμός ανθρώπων σε όλη την επικράτεια, ώστε να απλωθεί (και εμπεδωθεί) το πρόταγμα της αποανάπτυξης.
Βασίζεται αυτό στη χαλιναγώγηση της άμετρης - άλογης - απεριόριστης ανάπτυξης και σε μια άλλη δομή της κοινωνίας, στηριγμένη στις κοινότητες και στην άμεση δημοκρατία. Κατατοπιστική η ανάλυση των συγγραφέων για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα από την ανέλεγκτη αυτή «ανάπτυξη». Τι είδους ανάπτυξη εννοούν, απεριόριστη, σε έναν πεπερασμένο πλανήτη; Πολλές οι ερωτήσεις, δύσκολες αλλά ικανοποιητικές οι απαντήσεις. Σημασία έχει ότι η συζήτηση ξεκίνησε. Οποιος έχει τεντωμένα αυτιά και καθαρό μυαλό μπορεί να συμμετάσχει (αν δεν είναι «καμένος» και παραιτημένος από τη διεκδίκηση των κοινών αγαθών).
Πίσω στο τζάκι, που φωτίζει νου και ψυχή -τα ημερώνει έστω. Το δείπνο εξαιρετικό, με μοναδική μαεστρία και τέχνη μαγειρεμένο από τις δύο νεαρές υπάρξεις. Δεν είμαι φίλος των γλυκών, επέμεναν όμως οι του συμποσίου να δοκιμάσω αυτό που έφτιαξαν -Παύλοβα το όνομά του, επινοημένο για τους οισοφάγους των τσάρων της Ρωσίας (αποτελείται, μου είπαν, από φράουλες, μαρένγκα, σαντιγί, μαστίχα). -Αμβροσία.
Κοκορευόταν ο καθηγητής ότι το έπλασε μόνος του. Αλλά έκανε και το άλλο. Ζαλώθηκε μια ποδιά, από αυτές που κοζάρουν οι μεγάλοι σεφ, πήρε μια κουτάλα (ο αθεόφοβος) και στάθηκε πάνω από την κατσαρόλα -στη συνέχεια εξανάγκασε τους νέους να τον φωτογραφήσουν και να τη στείλουν σε μερικούς φίλους, που απουσίαζαν («κρίσιμους»).
Αρχισαν να καταφτάνουν -βροχή- τα απαντητικά μηνύματα, όλα, μα όλα, γεμάτα ειρωνεία. Ούτε μισός βεβαίως δεν παραμυθιάστηκε ότι μάγειρας ήταν ο καθηγητής (ο προβοκάτορας). Στάθηκε στο ύψος του εντούτοις και μας συντρόφεψε ώς τα άγρια χαράματα. Η βροχή είχε κοπάσει -και οι άνεμοι. Τα προβλήματα του πλανήτη δεν τα λύσαμε εκείνη τη νύχτα, κούρνιασαν όμως σε κάποιο σημείο του εγκεφάλου. Είπαμε να τα επανεξετάσουμε σύντομα.
Σε χωριό, στις παρυφές του Ολύμπου. Εξω να λυσσομανούν οι αέρηδες, να βρέχει καταρρακτωδώς. Εχουν χαθεί ο ορίζοντας και οι κορυφογραμμές· η ομίχλη να σκεπάζει τα πάντα. Μέσα, η θαλπωρή. Να συνομιλείς με τις φλόγες της εστίας και να πίνεις το αγαπημένο ποτό σου. Αρτιος οικοδεσπότης ο καθηγητής. Μαζί μας δύο όμορφοι, ευγενικοί νέοι, των δύο φύλων. Να μην ξεχάσω, όμως. Είδαμε και πάθαμε να φτάσουμε στο χωριό (Ραψάνη) από το σημείο που αφήνεις την εθνική οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης.
Νύχτα, χωρίς φωτισμό, στενός και όλο στροφές ο δρόμος, χωρίς να διακρίνεται η λευκή διαχωριστική γραμμή. Σκοτίστηκαν οι ιθύνοντες να βάλουν λίγη μπογιά... Γεμάτος φύλλα από δέντρα ο δρόμος μας. Τώρα βρήκαν να πέσουν, αντί τον Οχτώβρη, άντε Νοέμβρη. Τώρα, γιατί «μέχρι προχθές είχαμε ακόμη καλοκαίρι», με διαφωτίζει ο νεαρός οδηγός. Ευτυχώς, η διαδρομή είναι μικρή (8-10 χιλιόμετρα) -μικρή αλλά σε κόβει ρίγος ώσπου να φτάσεις στον προορισμό. Τελευταία, όλο σε τέτοιους δρόμους βρίσκομαι -τι να κάνεις, όμως, δεν μπορείς να αρνηθείς πρόσκληση φίλων.
Το θέμα της εκδήλωσης, που έγινε νωρίτερα στη Λάρισα, ήταν εάν υπάρχει πολιτική - οικονομική εναλλακτική λύση πέραν του φιλελευθερισμού και σοσιαλισμού. Οι δύο συγγραφείς του βιβλίου («Η Κοινότητα των Κοινοτήτων», Εκδόσεις των Συναδέλφων) ισχυρίστηκαν πως ναι, υπάρχει, αρκεί να βρεθεί ένας κρίσιμος αριθμός ανθρώπων σε όλη την επικράτεια, ώστε να απλωθεί (και εμπεδωθεί) το πρόταγμα της αποανάπτυξης.
Βασίζεται αυτό στη χαλιναγώγηση της άμετρης - άλογης - απεριόριστης ανάπτυξης και σε μια άλλη δομή της κοινωνίας, στηριγμένη στις κοινότητες και στην άμεση δημοκρατία. Κατατοπιστική η ανάλυση των συγγραφέων για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα από την ανέλεγκτη αυτή «ανάπτυξη». Τι είδους ανάπτυξη εννοούν, απεριόριστη, σε έναν πεπερασμένο πλανήτη; Πολλές οι ερωτήσεις, δύσκολες αλλά ικανοποιητικές οι απαντήσεις. Σημασία έχει ότι η συζήτηση ξεκίνησε. Οποιος έχει τεντωμένα αυτιά και καθαρό μυαλό μπορεί να συμμετάσχει (αν δεν είναι «καμένος» και παραιτημένος από τη διεκδίκηση των κοινών αγαθών).
Πίσω στο τζάκι, που φωτίζει νου και ψυχή -τα ημερώνει έστω. Το δείπνο εξαιρετικό, με μοναδική μαεστρία και τέχνη μαγειρεμένο από τις δύο νεαρές υπάρξεις. Δεν είμαι φίλος των γλυκών, επέμεναν όμως οι του συμποσίου να δοκιμάσω αυτό που έφτιαξαν -Παύλοβα το όνομά του, επινοημένο για τους οισοφάγους των τσάρων της Ρωσίας (αποτελείται, μου είπαν, από φράουλες, μαρένγκα, σαντιγί, μαστίχα). -Αμβροσία.
Κοκορευόταν ο καθηγητής ότι το έπλασε μόνος του. Αλλά έκανε και το άλλο. Ζαλώθηκε μια ποδιά, από αυτές που κοζάρουν οι μεγάλοι σεφ, πήρε μια κουτάλα (ο αθεόφοβος) και στάθηκε πάνω από την κατσαρόλα -στη συνέχεια εξανάγκασε τους νέους να τον φωτογραφήσουν και να τη στείλουν σε μερικούς φίλους, που απουσίαζαν («κρίσιμους»).
Αρχισαν να καταφτάνουν -βροχή- τα απαντητικά μηνύματα, όλα, μα όλα, γεμάτα ειρωνεία. Ούτε μισός βεβαίως δεν παραμυθιάστηκε ότι μάγειρας ήταν ο καθηγητής (ο προβοκάτορας). Στάθηκε στο ύψος του εντούτοις και μας συντρόφεψε ώς τα άγρια χαράματα. Η βροχή είχε κοπάσει -και οι άνεμοι. Τα προβλήματα του πλανήτη δεν τα λύσαμε εκείνη τη νύχτα, κούρνιασαν όμως σε κάποιο σημείο του εγκεφάλου. Είπαμε να τα επανεξετάσουμε σύντομα.