Η καλλιέργεια τον κουνουπιδιού BRASSICA OLERACEΑ var. botrytis και του μπρόκολου BRASSICA OLERACEÄ Var. botrytis F. cimosa
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΑΥΡΑΝΘΩΝ (Cruciferae)
Χ'πανονιώτου Μένη
Το κουνουπίδι κατάγεται από τη Νότιο Ανατολική Ευρώπη. Είναι φυτό διετές και καλλιεργείται σαν μονοετές. Μοιάζει πολύ με το λάχανο αλλά είναιπιο ευπαθές καιτα φύλλα του πιο μακριά και στενά.
Αγαπά τις υγρές και δροσερές περιοχές και περιόδους του έτους. Δεν αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες που αντέχει το λάχανο και παγώνει αν επικρατήσουν για πολλές ώρες θερμοκρασίες -4ο με -6οC.
Αγαπά τον ήλιο. Οι ρίζες του φθάνουν σε βάθος 45-90 cm και χρειάζεται υγρό καλοστραγγιζόμενο έδαφος με πολύ οργανική ουσία. Αναπτύσσεται καλύτερα σε εδάφη με οξύτητα 6-7,2 και καταναλώνει μεγάλες ποσότητες θρεπτικών στοιχείων. Για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκεςτου εφαρμόζουμε χλωρή λίπανση ή σκορπάμε 3 τόνους κοπριά στο στρέμμα ή απλώνουμε κόμποστ ή κάποιο άλλο γενικό λίπασμα αργής απελευθέρωσης την Ανοιξη (βλέπε σχετικό πίνακα). Συμπληρωματικά κάνουμε ριζοπότισμα ή ψεκασμό στα φύλλα κάθε μήνα μ’ένα οργανικό λίπασμα. Για ακόμη μεγαλύτερη παραγωγή ψεκάζουμε κάθε 2 βδομάδες με εκχύλισμα φυκιών.
Η άρδευση πρέπει να γίνεται τακτικά και συστηματικά με διήθηση ή κατάκλιση. Κρίσιμη περίοδος άρδευσης για το κουνουπίδι είναι κατά τα πρώτα στάδια για να προλάβουμε τον σχηματισμό μικρών κεφαλιών κάι κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των κεφαλιών.
Σπορά και μεταφύτευση
Σπέρνεται επιπόλαια σε θερμοσπορεία ή ανοιχτά σπορεία τον Φεβρουάριο ή Μάρτιο για Φθινοπωρινά και χειμωνιάτικα κουνουπίδια και τον Αύγουστο - Σεπτέμβριο για την απόκτηση κεφαλιών κατά την επόμενη Ανοιξη. Γενικά η βέλτιστη θερμοκρασία εδάφους για φύτρωμα είναι 10 - 24οC και για την ανάπτυξη 18ο - 24οC. Ενώ βέλτιστη θερμοκρασία αέρα για ανάπτυξη είναι την ημέρα 15ο-21οC και τη νύχτα 10ο-21οC.
Ο σπόρος φυτρώνει σε 5-10 μέρες. Αρκούν 100 g για να καλύψουμε με φυτά 1 στρέμμα.
Η μεταφύτευση γίνεται σε 4-5 εβδομάδες. Δεν πρέπει να καθυστερεί και πρέπει να γίνεται βροχερές μέρες ή βράδυ. Μάρανση κατά τη μεταφύτευση επηρεάζει την εξέλιξη των κεφαλιών.
Οι αποστάσεις είναι συνήθως 60 cm μεταξύ των γραμμών και 35- 60 cm επί αυτών. Σε κλίνες μπορούν να μπουν κάθε 35-45 cm.
Για τον έλεγχο των αγριόχορτων κάνουμε επανειλημμένα και επιπόλαια σκαλίσματα. Στο τελευταίο γίνεται και ελαφρύ παράχωμα των φυτών για να προστατευτούν από τον άνεμο.
Λεύκανση
Τα λευκά κεφάλια στα κουνουπίδια είναι ένα χαρακτηριστικό που ζητιέται. Παραμένουν λευκά όσο τα εσωτερικά φύλλα τα καλύπτουν. Καθώς ωριμάζουν όμως τα κεφάλια αποκαλύπτονται και εκτίθενται στο ήλιο, τη βροχή, τα έντομα κ.λ.π. που δημιουργούν κηλίδες. Για να τα προστατεύσουμε κάνουμε τεχνητή λεύκανση, αυτή μπορεί να γίνει με 3 τρόπους:
1. Τα φύλλα του φυτού δένονται με νήμα πάνω από το κεφάλι όταν αρχίζει να φαίνεται. Το δέσιμο δεν πρέπει να γίνει πολύ νωρίς γιατί μπορεί να εμποδίσει την κανονική ανάπτυξη του φυτού αλλά ούτε και πολύ αργά. Ελέγχουμε κάθε μέρα τα κεφάλια. Αυτή η τεχνική μπορεί επίσης να βοηθήσει και στην πρόληψη των ζημιών από τον παγετό.
2. Σπάμε το κύριο νεύρο των εσωτερικών κυρίως φύλλων ώστε να λυγίσουν για να καλύψουν το κεφάλι. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν πρέπει να αποσπάμe τελείως τα φύλλα από τα φυτά γιατί επηρεάζεται η απόδοση.
3. Τοποθετούμε κάτω από τα εσωτερικά φύλλα ένα κομμάτι αδιαφανές χαρτί ώστε να καλύπτει το κεφάλι.
Παραγωγή σπόρου
Εφαρμόζουμε ότι και για το λάχανο (βλέπε τεύχος 6).
Ο σπόρος διατηρείται για 5 χρόνια
Οι ποικιλίες του κουνουπιδιού κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με την πρωιμότητα, το μέγεθος του κεφαλιού και το χρώμα.
Διαδοχικές καλλιέργειες
Μετά από την καλλιέργεια πρώιμων ποικιλιών κουνουπιδιού στο ίδιο χωράφι μπορούμε να καλλιεργήσου με χαμηλό φασολάκι ή άλλα φυτά που αγαπούν τη ζέστη και αναπτύσσονται γρήγορα. Πριν το κουνουπίδι καλλιεργούμε Φθινοπωρινό ανθεκτικό μαρούλι ή Ανοιξιάτικο κινέζικο λάχανο.
Συγκαλλιέργεια
Το κουνουπίδι συγκαλλιεργείται με καρότα, σέλινο, μαρούλια, σπανάκι. Απωθητικά φυτά των εντόμων που το προσβάλλουν είναιτο κρεμμύδι-πράσο - σκόρδο, δεντρολίβανο, φασκόμηλο και θυμάρι.
Συγκομιδή
Συγκομίζουμε όταντα κουνουπίδια είναι λευκά και σφιχτά. Η συγκομιδή γενικά είναι προτιμότερο να γίνεται νωρίτερα παρά αργότερα. Διαρκεί 1 -2 βδομάδες ανάλογα με την ποικιλία και τις καιρικές συνθήκες.
Τα φυτά κόβονται κάτω από το κεφάλι και αφαιρούνται τα πλεονάζοντα φύλλα εκτός από τη σειρά που καλύπτει το κεφάλι. Αυτή κόβεται κατά τα 2/3 από πάνω για να φαίνονται και συγχρόνως να προστατεύονται τα κεφάλια.
Διατηρούνται σε πλαστικές σακούλες στο ψυγείο 5-10 μέρες. Κατεψυγμένα μπορεί να κρατήσουν 12 μήνες. Επίσης μπορούν να αποθηκευτούν με άθικτες τις ρίζες σε λάκκο με υγρασία η στο κελάρι. Μπορούν να γίνουν και πίκλες.
Φυσιολογικές παθήσεις:
Μικρά κεφάλια
Οι καλύτερες αποστάσεις μεταξύ των φυτών είναι αυτές που επιτρέπουν 24 φυτά σε 100 m2. Αν καλλιεργηθούν πιο κοντά σχηματίζουν μικρά κεφάλια.
Τα κεφάλια κιτρινίζουν
Οφείλεται σε υπερβολική έκθεση στον ήλιο. Οταν είναι μικρά προστατεύονται από τα φύλλα τους που έχουν τέτοια κλίση ώστε να τα σκιάζουν, καθώς όμως μεγαλώνουν αυτά ανοίγουν.
Υπερβολικά μικρά κεφάλια
Μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες όπως:
- Χαμηλότερες θερμοκρασίες εδάφους από 10οC
- Χαμηλά επίπεδα αζώτου στο έδαφος
- Υπερβολική αλατότητα εδάφους.
- Ανταγωνισμό με αγριόχορτα
- Παρατεταμένη ζέστη
Για να ανεβάσουμε τη θερμοκρασία του εδάφους μπορούμε να το καλύψουμε με μαύρο πλαστικό, όμως πρέπει να ελέγχου με καθημερινά τη θερμοκρασία για να μην ανέβει πάνω από 21 οC.
Παρεμβάλλονται φύλλα μεταξύ των ανθών του κεφαλιού - ανώμαλα κεφάλια
Ξηρά και ζεστά καλοκαίρια που ακολουθούνται από ήπιο φθινόπωρο κάνουν τα φύλλα να παρεμβάλλονται ανάμεσα από τα άνθη του κεφαλιού.
Πολύ ψυχροί και υγροί χειμώνες προκαλούν σάπισμα των κεφαλιών ενώ ακανόνιστες θερμοκρασίες και ποτίσματα προκαλούν ανώμαλα κεφάλια και πολλές φορές πρόωρη ανάπτυξη κεφαλιών.
Τροφοπενίες:
Ελλειψη βορίου. Οταν υπάρχει έλλειψη βορίου στο έδαφος τα κουνουπίδια αναπτύσσονται πολύ αργά. Οι άκρεςτων φύλλων νεκρώνονται και τα φύλλα στρίβουν. Τα στελέχη κουφιά- ζουν καιτα κεφάλια γίνονται καστανά. Για να θεραπεύσου με τα συμπτώματα ψεκάζουμε με εκχύλισμα φυκιών κάθε 2 εβδομάδες. Για μακροπρόθεσμα αποτελέσματα προσθέτουμε στο έδα φος σκόνη γρανίτη ή φωσφορικά πετρώματα. Επίσης μπορούμε να κάνουμε χλωρή λίπανση με λαθούρι, αρακά ή τριφύλλι το φθινόπωρο.
Ελλειψη μολύβδου. Εμφανίζεται κυρίως σε όξινα εδάφη. Τα συμπτώματα της έλλειψης μπορεί να είναι: μεταχρωματισμοί (κιτρίνισμα - κοκκίνισμα), παραμόρφωση ή ατροφία, μέχρι και εξαφάνιση του ελάσματος των φύλλων του κουνουπιδιού.
Ελλειψη μαγνησίου. Οταν έχουμε έλλειψη μαγνησίου εμφανίζεται χλώρωση στα φύλλα ή κοκκίνισμα σαν μωσαϊκό. Μπορεί να οφείλεται και σε υπερβολική λίπανση με κάλιο. Προσθήκη 40- 50 κιλών λειοτριβιμένου δολοματικού ασβεστόλιθου προλαβαίνει τη ζημιά και αυξάνει την παραγωγή.
Ελλειψη σιδήρου ή μαγγανίου. Παρατηρείται κυρίως σε πολύ ασβεστούχα εδάφη και εκδηλώνεται με χλώρωση και νέκρωση των φύλλων. Τα συμπτώματα είναι πιο έντονα στα μεσονεύρια διαστήματα και στα χείλη των φύλλων.
Για όλες τις ελλείψεις ψεκάζουμε με εκχυλίσματα φυκιών κάθε 2 βδομάδες.
Εχθροί
Καχεκτικά φυτά στα σπορεία - ρυγχίτης
Τα νεαρά στάδια του εντόμου υποσκάπτουντα στελέχη και τρέφονται με φύλλα. Στις ρίζες προκαλεί σχηματισμό όγκων αρκετά μεγάλων και εσωτερικά κούφιων. Συχνά μέσα στην κοιλότητα βρίσκουμε μια άσπρη καμπουρωτή προνύμφη μήκους 6 mm (Εικόνα 1). Εκτός από κουνουπίδια προσβάλλει μπρόκολα, λάχανα και παντζάρια.
Για να αντιμετωπίσουμε τον ρυγχίτη ενισχύουμε τα φυτάγια να αναπτυχθούν γρήγορα. Καταστρέφουμε τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας με παράχωμα και μεταφυτεύουμε φυτά χωρίς όγκους. Ειδικότερα ακολουθούμε πρακτικές ελέγχου που χρησιμοποιούμε για τη μύγα του λάχανου.
Καχεκτικά φυτά με ογκίδια στις ρίζες - νηματώδεις
Οι νηματώδεις μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές ζημιές σε μπρόκολα, κουνουπίδια και λάχανα στο σπορείο και στο χωράφι. Ενας πρακτικός τρόπος αντιμετώπισης στο χωράφι είναι 4ετής αμειψισπορά όπου δεν περιλαμβάνονται τεύτλα, σπανάκι, παντζάρι και σταυρανθή. (Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε καλλιέργεια Λάχανου τεύχος 6).
Κατσαρωμένα κίτρινα φύλλα που ξηραίνονται - αφίδες
Αν τα φυτά παρουσιάζουν αυτά τα συμπτώματα και δεν αναπτύσσονται ψάχνουμε για μυρμήγκια, σημάδι ότι έχουν προσβληθεί από αφίδες. Τα κουνουπίδια προσβάλλονται ιδιαίτερα από την αφίδα του λάχανου (σταχτοκέρινη) και την πράσινη αφίδα της ροδακινιάς. Τις βρίσκουμε σε ομάδες στην κάτω πλευρά των νεαρών φύλλων και στα κεφάλια.
Για να τις ελέγχουμε στην αρχή ψεκάζουμε στα φυτά νερό με πίεση 3 φορές μέρα παρά μέρα νωρίς το πρωί και αν δεν έχουμε αποτελέσματα ψεκάζουμε με εντομοκτόνα σαπούνια κάθε 2-3 μέρες μέχρι να λυθεί το πρόβλημα.
Καταφαγωμένα φύλλα - κάμπιες
Μπορεί να έχουμε προσβολή από τριχοπλούζια ή από πιερίδα (εικόνα 2). Προσβάλλουν φύλλα και κεφάλια. Η πιερίδα μπορεί να αφήσει άθικτες μόνο τις νευρώσεις. Την αναγνωρίζουμε και από τα πράσινα περιττώματα που αφήνει στο πέρασμά της. Γ ια να τις ελέγξουμε ψεκάζουμε κάθε 10-14 μέρες με βάκιλο θουριγκένσις. Προληπτικά μπορούμε να ψεκάζουμε μ’ ένα απωθητικό παρασκεύασμα από φύλλα ντοματιάς, (για κάθε χούφτα φύλλα χρησιμοποιούμε 1 lt νερό. Το νερό πρέπει να είναι καυτό και το ρίχνουμε στο δοχείο με τα φύλλα, το αφήνουμε 5 ώρες. Μετά το στραγγίζουμε και προσθέτουμε διπλάσια ποσότητα νερού για να ψεκάσουμε). Επίσης προληπτικά μπορούμε να ψεκάζουμε με βακιλο θουριγγίας. κάθε 2 βδομάδες την Ανοιξη από τη
μεταφύτευση ως τον σχηματισμό κεφαλιών. Κάλυψη των φυτών με γεωργικά δίχτυα δημιουργούν φράγμα και εμποδίζουν τα ακμαία να αποθέσουν τα αβγά τους. (Για περισσότερες πληροφορίες βλέπε καλλιέργεια λάχανου τεύχος 6).
Μαραμένα φυτά κατά τη διάρκεια της ημέρας - Μυίγα του λάχανου
Ψάχνουμε για ελικοειδείς στοές στο στέλεχος, στη βάσητων φυτών. Οι ρίζες σαπίζουν, τα φυτά κιτρινίζουν και μπορεί να νεκρωθούν (εικόνα 3), ενώ βακτηριακές αρρώστιες μπορεί να προκαλέσουν αποσύνθεση του φυτού. Γ ια να την ελέγξουμε σκορπάμε στάχτες από ξύλα ή διάλυμα ασβέστη (1 κούπα ασβέστη σε 1 Ι νερό) τη νύχτα γύρω από το στέλεχος στο έδαφος. Ο καλύτερος έλεγχος γίνεται μετο να προλάβουμε τις μύγες να αποθέσουν τ’ αβγά τους γύρω από τα φυτά, γι’ αυτό δημιουργούμε φράγματα απλώνοντας δίχτυα πάνω από τα φυτά ή περνώντας κολάρο γύρω από το στέλεχος κάθε φυτού (σε μικρούς λαχανόκηπους), (βλέπε λάχανο τεύχος 6).
Κομμένα τα στελέχη των φυταρίων - κοφτοσκούληκα
Τα κοφτοσκούληκα κόβουν τα στελέχη των φυταρίων ή των μεταφυτευμένων φυτών στην επιφάνεια ή λίγο κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Τρέφονται τη νύχτα και κρύβονται την ημέρα. Για να τα εμποδίσουμε δημιουργούμε φράγματα σκορπώντας καλαμποκάλευρο ή πίτουρα γύρω από κάθε φυτό ή τοποθετώντας κολάρο γύρω από το λαιμό. Ο βάκιλος Θουριγκιένσις, σκοτώνει της λάρβες.
Διάτρητα φύλλα σε μικρές τρύπες - Αλτης των σταυρανθών
Αν τα φύλλα έχουν στρογγυλές τρύπες στην πάνω επιφάνεια των φύλλων διαμέτρου 1-2 mm τότε έχουμε προσβολή από τον άλτη των σταυρανθών. Είναι πολύ δραστήρια έντομα και πηδούν όταν ενοχληθούν. Μπορεί να καταστρέψουν τα νεαρά φυτά.
Μεταδίδουν ιούς και βακτήρια. Νεφελοψεκασμοί με νερό το πρωί ή νωρίς το απόγευμα μπορεί να ελαττώσει την καταστροφή. Επίσης για τον έλεγχο τους μπορούμε να σκορπίσουμε γη διστόμων πάνω στα φυτά ή να ψεκάσουμε με πύρεθρο 2 φορές κάθε 3-4 μέρες.
Την Ανοιξη μπορούμε να δημιουργήσουμε φράγματα καλύπτοντας τα φυτάρια με πίτουρα, οργανικά υπολείμματα ή δίχτυα για να εμποδίσουμε το ακμαίο να αφήσει τα αβγά του. Φροντίζουμε να είναι καλυμμένα τα φυτάρια μέχρι να αποκτήσουν τουλάχιστον 6 φύλλα.
Ασθένειες
Μαύρα στίγματα στα φύλλα - Βακτηριακό σάπισμα
Η ασθένεια αυτή προσβάλλει ιδιαίτερα το μπρόκολο και το κουνουπίδι και ευνοείται από ζεστό και υγρό καιρό. Τ ο βακτήριο εισχωρεί στο φυτό κυρίως από πληγωμένα όργανα. Τα προσβεβλημένα φυτά αναπτύσσουν ηλιοκαμένες περιοχές στα στελέχη κοντά στο έδαφος και στρίβουν. Στα φύλλα εμφανίζονται γκρίζες κηλίδες με μαύρα στίγματα, τα άκρα τους μαραίνονται και σαπίζουντο ίδιο συμβαίνει στα στελέχη και στα κεφάλια. Απομακρύνουμε και καταστρέφουμε τα προσβεβλημένα φυτά. Ψεκασμοί με χαλκό σύμφωνα με τις οδηγίες μπορεί να έχουν αποτέλεσμα. Προτείνεται 4-5 χρόνια αμειψισπορά.
Κίτρινες σφήνες στα φύλλα (Λ) - Βακτηριακό μαύρισμα νευρώσεων
Προσβάλλει νεαρά και παλιά φύλλα. Τα νεαρά φυτά όταν προσβληθούν νεκρώνονται. Στα φύλλα οι σφήνες (Λ) από τις άκρες επεκτείνονται προς το κέντρο, αυτές οι περιοχές νεκρώνονται και τα φύλλα πέφτουν. Οι νευρώσεις στα φύλλα και στα στελέχη μαυρίζουν και μυρίζουν άσχημα. Προκαλείται μαύρισμα των κοτυληδόνων στα σπορόφυτα. Τα νεαρά προσβεβλημένα φυτά δε σχηματίζουν κεφάλια και τα ήδη σχηματισμένα μπορεί να σαπίσουν. Η ασθένεια ευνοείται από πολύ υγρό και δροσερό καιρό (16ο - 20οC) και δε θεραπεύεται. Το θειάφι βοηθά στον έλεγχο της διασποράς της ασθένειας σε άλλα φυτά, το εφαρμόζουμε κάθε 7 μέρες μέχρι τη συγκομιδή. Προτείνεται 3 ετής αμειψισπορά και απολύμανση των σπόρων σε ζεστό νερό 50οC για 30 λεπτά.
Φτωχή ανάπτυξη των φυτών-άσπρη ροπαλόμορφη καρκίνωση ριζών
Τα συμπτώματα αυτής της ασθένειας είναι μάρανση των φυτών τις μεσημεριανές ώρες, φτωχή ανάπτυξη και μικρά κεφάλια. Στις ρίζες εμφανίζονται άσπροι συμπαγείς όγκοι, στρογγυλοί ή μακρουλοί που αργότερα παίρνουν χρώμα σταχτί ή καστανό (Εικόνα 6). Ευνοείται από λίπανση με υπερβολικό κάλιο και υπερβολικό ή ελλειμματικό άζωτο. Εμφανίζεται κυρίως στα όξινα και υπερβολικά υγρά εδάφη. Ο μύκητας παραμένει στο έδαφος 7 χρόνια. Προληπτικά θα πρέπει να ακολουθούνται πρακτικές καθαρού κήπου και αμειψισποράς. Μπορεί να ελεχθεί με αποδεκτά μυκητοκτόνα.
Τα φιντάνια νεκρώνονται -τήξη σπορείων
Τα φιντάνια που έχουν προσβληθεί από αυτή την ασθένεια σαπίζουν στο “λαιμό” και πέφτουν. Δεν υπάρχει θεραπεία. Για να μην μεταδοθεί η ασθένεια θα πρέπει να απομακρύνουμε και να καταστρέψουμε τα προσβεβλημένα φυτά. Το χώμα στα σπορεία πρέπει να είναι παστεριωμένο και τα εργαλεία απολυμασμένα. Πριν τη σπορά καλό είναι να μουσκέψουμε τους σπόρους σε άλμη (1 κούπα αλάτι σε 1 lit νερό) ή σε διάλυμα ασβέστη και στάχτης (1 κούπα ασβέστη και στάχτης ξύλων σε 1 lit νερό). Δεν πρέπει να ποτίζουμε υπερβολικά και φροντίζουμε για καλό αερισμό του εδάφους. Σε περίπτωση που κάνουμε απευθείας σπορά στο χωράφι το έδαφος θα πρέπει να είναι ζεστό και να στραγγίζει. Καλό είναι να προστεθεί παστεριωμένο χώμα ή στείρος βερμικουλίτης στα αυλάκια που θα σπαρθούν οι σπόροι.
Κίτρινες γωνιώδεις κηλίδες στην πάνω επιφάνεια των φύλλων και μοβ χνούδι στην κάτω - περονόσπορος
Τα φυτά νεκρώνονται μετά την προσβολή. Ο μύκητας μεταφέρεται με τον σπόρο - τον άνεμο και τη βροχή. Αν παρατηρήσουμε νωρίς την προσβολή ίσως προλάβουμε να την ελέγξουμε με χαλκό. Ψεκάζουμε τα άρρωστα και τα γειτονικά τους φυτά κάθε 7-10 μέρες μέχρι τη συγκομιδή. Απομακρύνουμε και καταστρέφουμε τα προσβεβλημένα φυτά με σοβαρό πρόβλημα. Προτείνεται 2-4 χρόνια αμειψισπορά.
Φύλλα με μεσονεύριους αποχρωματισμούς - Μωσαϊκό του κουνουπιδιού.
Τα φύλλα νεκρώνονται και στρίβουν. Ο ιός μεταδίδεται με τις αφίδες. Τις καταπολεμούμε εγκαίρως και αποφεύγουμε την υπερβολική λίπανση με άζωτο.
Μπρόκολο:
Η καλλιέργεια του μπρόκολου και του κουνουπιδιού είναι σχεδόν ίδιες Παρακάτω θα αναφερθούν κάποιες συμπληρωματικές πληροφορίες.
Ανώμαλη ωρίμανση
Ξαφνική άνοδος της θερμοκρασίας του αέρα όταν σχηματίζονται τα κεφάλια μπορεί να βλάψει τα φυτά. Θερμοκρασίες πάνω από 32οC μπορεί να προκαλέσουν στελέχη με ανώμαλο μήκος, ένα μέρος του κεφαλιού έχει κλειστά μπουμπούκια την ώρα που ένα άλλο τμήμα του έχει άνθη έτοιμα ν’ ανοίξουν, επιπλέον είναι ασταθείς και οι μέρες ωρίμανσης για το φυτό.
Εμφάνιση κίτρινων λουλουδιών στο κεφάλι.
Η συγκομιδή έγινε πολύ αργά
Χαμηλή παραγωγή
Πιθανόν να μην έγινε η συγκομιδή όπως έπρεπε. Μετά το κάψιμο του κεντρικού κεφαλιού το φυτό συνεχίζει να παράγει από τους πλάγιους βλαστούς. Ενώ τα μπρόκολα που ξεχειμωνιάζουν μπορεί να βλαστήσουν ξανά νωρίς την Ανοιξη. Τα πρώτα φρέσκα μπρόκολα που θα πάρουμε θα είναι απ’ αυτά φυτά (Εικόνα 4)
Μικρά κεφάλια
Μπορεί να οφείλεται σε συμπιεσμένο αργιλώδες έδαφος. Αν συμβαίνει αυτό το βελτιώνουμε προσθέτοντας κόμποστ, άμμο ή τυρφόχωμα. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν η μεταφύτευση γίνει πολύ νωρίς ή πολύ αργά. Θα πρέπει να μεταφυτεύονται στο διάστημα μεταξύ 4-6 βδομάδων. Αν γίνει πολύ νωρίς οι χαμηλές θερμοκρασίες προκαλούν παραμόρφωση της ανθοφόρου κεφαλής. Μπορούμε να καλλιεργήσουμε ανθεκτικές ποικιλίες στο κρύο για να αποφύγουμε αυτό το φαινόμενο. Επίσης η καλλιέργεια σε πολύ μικρές αποστάσεις μπορεί να δώσουν πολύ μικρά κεφάλια. Για να δώσουν μεγάλα κεφάλια τα φυτά θα πρέπει να απέχουν 60 cm μεταξύ τους. Αν ο κήπος είναι μικρός καλλιεργούμε στα 30 cm παίρνοντας μικρότερα κεφάλια αλλά μεγαλύτερη παραγωγή, (σ’ αυτή την περίπτωση θα πρέπει να δώσουμε κι άλλο άζωτο στο έδαφος). Επίσης φροντίζουμε να κρατήσουμε τα αγριόχορτα μακριά από τα φυτά μας.
Δε σχηματίζονται κεφάλια
Υψηλές θερμοκρασίες αέρα μπορεί να μην επιτρέψουν τον σχηματισμό κεφαλιών, τα μπρόκολα προτιμούν χαμηλές θερμοκρασίες ειδικά τη νύχτα. Εδαφοκάλυψη με οργανικά υλικά βοηθάτο έδαφος να κρατιέται δροσερό όπως και κάποια σκίαση των φυτών για να τα προστατεύει από την κατευθείαν έκθεση στον ήλιο. (Τα μπρόκολα χρειάζονται τουλάχιστον 5 ώρες ήλιο την η μέρα).
Συγκομιδή
Τα μπρόκολα ωριμάζουν 60-80 μέρες μετά τη μεταφύτευση ή σε 110 μετά την απευθείας σπορά. Συλλέγουμε τα κεφάλια όταν τα μπουμπούκια είναι σφιχτά και δεν έχουν ίχνος κίτρινου χρώματος. Το φυτό συνεχίζει να δίνει από τους πλάγιου βλαστούς μετά την κοπή του κεντρικού κεφαλιού για πάνω από 8 βδομάδες. Κόβουμε το κύριο στέλεχος σε γόνατο για να προλάβουμε πιθανό σάπισμα.
Μετά τη συγκομιδή βουτάμε τα μπρόκολα σε αλατόνερο για να διώξουμε τυχόν κάμπιες που βρίσκονται μέσα, τα ξεπλένουμε και τα τοποθετούμε μέσα σε πλαστικές σακούλες στο ψυγείο για 10-14 μέρες.
Στην κατάψυξη αντέχουν 12 μήνες, επίσης μπορούν να γίνουν πίκλες.
Βιβλιογραφία
- Γενική και ειδική λαχανοκομία Θρασυβούλου Δ Ραπτόπουλου
- High - Yield GARDENING Hund and Bortz
- GARDEN INSECT, DISEASE and WEED Identification Guide M. Smith and A. Carr
- GARDEN PROBLEM SOLVER Jeff Ball
- Σύγχρονη Γεωργική Τεχνολογία (περιοδικό)
- Φυτοπροστασία χωρίς χημικά φυτοφάρμακα. Γαβριήλ Πανάγος
Κουνουπίδι και Μπρόκολο- Φυσιολογικές ιδιότητες
Δ.Π.-Σ.Ο.
Και τα δύο αυτά λαχανικά, ανήκουν στην ίδια οικογένεια με το λάχανο και έχουν τις ίδιες φαρμακευτικές ιδιότητες. Αλλοι βάζουν το μπρόκολο στην πρώτη θέση, άλλοι στη δεύτερη, μετά το λάχανο. Το κουνουπίδι είναι κατώτερο.
Περιέχουν: βιταμίνη C (Ένα φλιτζάνι μπρόκολο περιέχει ποσότητα βιταμίνης C, 2 1/2 φορές περισσότερο, απ’ τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα), Ασβέστιο, Φώσφορο, Σίδηρο, Νάτριο, Κάλιο.
Είναι: αποσυμφορητικά, διεγερτικά της κυκλοφορίας, επουλωτικά, αποχρεμπτικά, αποτοξινωτικά, αντιαναιμικά, ανπδιαρροϊκά, ανθελμινικά, μαλακτικά της αναπνευστικής οδού.
Για εξωτερική χρήση χρησιμοποιούμε μόνο τα φύλλα τους
Μπορούμε λοιπόν να χρησιμοποιήσουμε επιθέματα φύλλων κουνουπιδιού ή μπρόκολου, ελλείψει λάχανου, σε περιπτώσεις στραμπουλήγματος, κρυοπαγήματος, πληγών, κιρσωδών ελκών, γάγγραινας, εγκαυμάτων, εκζέματος, αδενίτιδας, αιμορρϊδων, αποστημάτων, δοθιηνών, άνθρακα, παρανυχίδας και νευραλγίες, πονοκεφάλους, ημικρανίες, συμφόρηση του συκωτιού, πνευμονικές παθήσεις (κρυολογήματα, βρογχίτιδα, άσθμα). Ακόμα, σε δαγκώματα από ζώα. Τα επιθέματα αυτά τα ετοιμάζουμε όπως και τα επιθέματα από λαχανόφυλλα. Δηλαδή: Διαλέγουμε ζωηρά, σκουρόχρωμα φύλλα όσο το δυνατόν πιο φρέσκα και φυσικά κατά προτίμηση καλλιεργημένα χωρίς φάρμακα! Τα πλένουμε και τα στεγνώνουμε καλά. Επειτα αφού αφαιρέσουμε το χοντρό κεντρικό νεύρο, το συνθλίβουμε με τη βοήθεια πλάστη ή μπουκαλιού. Ο χυμός βγαίνει και μπορούμε να τα επιθέσουμε στην πάσχουσα περιοχή. Ανάλογα με την περίπτωση μπορούμε να επιθέσουμε 2 και 3 στρώματα φύλλων. Τα αφήνουμε αρκετές ώρες, συνήθως καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας, ακόμη και όλη μέρα αν χρειάζεται. Στην τελευταία περίπτωση βέβαια, αντικαθιστώντας τα επιθέματα 2-3 φορές με φρέσκα φύλλα.
Σημειώνεται ότι καμιά φορά, σε περιπτώσεις ελκών, εκζέματος και μολυσμένων πληγών παρουσιάζεται πρόσκαιρη αύξηση της πυόρροιας ή των πόνων. Αυτά τα φαινόμενα αποδεικνύουν την αποτοξινωτική και επανορθωτική δράση των φύλλων. Φυσικά δε διακόπτουμε τη θεραπεία αλλά για μερικές μέρες θα αφήνουμε διαστήματα 6-12 ωρών ανάμεσα στις επιθέσεις που θα κρατάμε για 1-2 ώρες.
Για τις περιπτώσεις ρευματικών πόνων, πόνων της μέσης ή φλυκταινών ετοιμάζουμε καταπλάσματα ως εξής: Βράζουμε για 20 λεπτά, 3-4 φύλλα κουνουπιδιού ή μπρόκολου και δύο κρεμμύδια (όλα ψιλοκομμένα) μαζί με 3-4 χούφτες πίτουρο και λίγο νερό. Αφού εξατμιστεί το νερό, τοποθετούμε το κατάπλασμα σε γάζα και ζεστό ακόμη πάνω στην περιοχή. Είναι παρά πολύ αποτελεσματικό. Προσοχή. Δε χρησιμοποιούμε ποτέ ζεστά επιθέματα στην κοιλιακή χώρα εάν υπάρχει πόνος αγνώστου αιτίας. Σε περίπτωση σκωληκοειδίτιδας για παράδειγμα η θερμότητα είναι επικίνδυνη.
Εσωτερική χρήση.
Ολη η οικογένεια των σταυρανθών στην οποία μαζί με το μπρόκολο και το κουνουπίδι ανήκουν και το λάχανο, τα λαχανάκια των Βρυξελλών, το κολράμπι, η μουστάρδα, είναι αντικαρκινικά. Εμποδίζουν την ανάπτυξη όγκων, προσλαμβάνουν τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού, αποτοξινώνουν τον οργανισμό από επικίνδυνα χημικά, κατεβάζουν την “κακή” χοληστερίνη (LDL), γιατρεύουν όγκους της γαστρεντερικής οδού και προστατεύουν από τη δράση των ακτινοβολιών. Ειδικά το μπρόκολο περιέχει 33 συστατικά που βοηθούν στην πρόληψη καρκίνου. Εξουδετερώνει την καρκινογόνο Ντροσαμίνη και τα στεροειδή που είναι υπεύθυνα για καρκίνο του στήθους. Επίσης περιέχει καροτενοειδή (carotenoids) που βοηθούν στην ίαση του καρκίνου του πνεύμονα.
Είναι επίσης χρήσιμα καθοριστικά του αίματος και αντισκορβουτικά. Βοηθούν σε περιπτώσεις άσθματος, φυματίωσης, διαβήτη, παχυσαρκίας, οξαιμίας, εκζέματος, διαταραχές νεφρών, συκωτιού, χολής, έλκους στομάχου και δωδεκαδακτύλου.
Σε περίπτωση ρευματισμών και ποδάγρας, ενώ το λάχανο συνιστάται ιδιαιτέρως, το κουνουπίδι και το μπρόκολο θα πρέπει να αποφεύγονται ειδικά κατά τη διάρκεια των κρίσεων.
Βιβλιογραφία
- P. Lieutaghi. “IL libro delle herbe’’. Rizzoli Editore. Milano.
- Dr. J. Valnet “Traitemant des maladies par les legumes les fruits et les cereales”, Maloine s.a. editeur.
- Gunther B. Pau lien, Ph. D., “The Divine Philosophy and Science of Health and Healing” TEACH Services Inc. Brushton, New York