Ο αριθμός των προσφύγων σε όλο τον κόσμο αυξήθηκε κατά πολύ και απότομα. Το μήνυμα στο τέλος της δεκαετίας: μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το μίσος με δεδομένα, με γεγονότα και με την ανθρωπινότητα.
Κοιτάζοντας πίσω στην τελευταία δεκαετία, στο επίκεντρο της καθημερινότητας του δυτικού ανθρώπου ήταν οι ψηφιακές αλλαγές . Πιο συγκεκριμένα: οι ροές δεδομένων, τα μηνύματα στα μέσα «κοινωνικής δικτύωσης» όπως το whatsapp, η ανταλλαγή συναισθηματικών εκφράσεων (Emojis), η ομιλία με μηχανές και ρομπότ, η πτήση drones, οι πληρωμές με Bitcoin- εναλλακτικά νομίσματα κ.λπ. κ.λπ.. Το ψηφιακό φαινόμενο όμως επισκιάζει και κρύβει στο παρασκήνιο μια πολύ διαφορετική παγκόσμια τάση, η οποία έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία δέκα χρόνια: ο αριθμός των προσφύγων παγκοσμίως αυξήθηκε κατά περισσότερο από 50% την τελευταία δεκαετία. Ενώ το 2009 υπήρχαν μόλις πάνω από 43 εκατομ. πρόσφυγες, τώρα υπάρχουν περισσότεροι από 70,8 εκατομ., σύμφωνα με τον ΟΗΕ
Ο βασικός λόγος για την αύξηση του αριθμού των προσφύγων είναι ο συνδυασμός μακροπρόθεσμων συγκρούσεων με μεγάλες μετακινήσεις προσφύγων, όπως στη Συρία, το Αφγανιστάν ή το Νότιο Σουδάν, και πιο πρόσφατες κρίσεις όπως αυτές της Βενεζουέλας ή της Μιανμάρ. Το 2011, τρεις εμφύλοιοι πόλεμοι ανάγκασαν τους ανθρώπους να διαφύγουν – στη Συρία, τη Λιβύη και τη Σομαλία, όπου προστέθηκε επίσης ένας καταστρεπτικός λιμός.
Δύο χρόνια αργότερα, ακολούθησαν συγκρούσεις στο Νότιο Σουδάν και την Υεμένη. Το 2017, η αναταραχή στη Βενεζουέλα εντατικοποιήθηκε, οδηγώντας σε μια από τις μεγαλύτερες προσφυγικές και μεταναστευτικές κινήσεις στην ιστορία της Νότιας Αμερικής. Το ίδιο έτος, το στρατόπεδο προσφύγων στο Kutupalung του Μπαγκλαντές, ξεπέρασε το στρατόπεδο στο Dadaab της Κένυας, ως το μεγαλύτερο στον κόσμο. Εκατοντάδες χιλιάδες Rohingya αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη γειτονική Μυανμάρ.
Η κλιματική αλλαγή εκτοξεύει τις προσφυγικές μετακινήσεις σε ύψος ρεκόρ
Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής οδηγούν επίσης τις μετακινήσεις των προσφύγων σε μια πορεία ρεκόρ: τα ακραία καιρικά φαινόμενα επιδεινώνουν τις κρίσεις, όπως φαίνεται στην Αφρική, όπου καταγράφηκε ρεκόρ ξηρασίας στη Νότια και πλημμύρες στην Ανατολική Αφρική φέρνοντας δεινά στους ανθρώπους εκεί. Σε χώρες όπως η Σομαλία, γινόμαστε μάρτυρες μιας θανατηφόρας αλληλεπίδρασης των ένοπλων συγκρούσεων και των συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Ως αποτέλεσμα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι αγωνίζονται για όλο και λιγότερους πόρους. Μια τάση που αφορά στην ουσία σε όλο τον κόσμο.
Άλλα στοιχεία:
Αλλά όχι μόνο αυτό! Απαιτείται από τους πολίτες των ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών να απαιτήσουν από τις κυβερνήσεις τους από τη μια να μην πωλούν όπλα οι πολεμικές βιομηχανίες τους στις εμπόλεμες περιοχές-από όπου προέρχονται οι πρόσφυγες του πολέμου- και από την άλλη να λάβουν ουσιαστικά μέτρα για την προστασία του κλίματος. Γιατί η σημερινή υπερπαραγωγική τους οικονομία και ο υπερκαταναλωτικός τρόπος ζωής των κατοίκων τους είναι η βασική αιτία για τα δεινά των κατοίκων των «φτωχών» χωρών, οι οποίοι με το μικρό τους οικολογικό αποτύπωμα κάθε άλλο παρά είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για τα δεινά τους και την κλιματική αλλαγή. Για τους τοπικούς πολέμους βέβαια –πέρα από τις γεωπολιτικές διεθνείς δυνάμεις-είναι συνυπεύθυνες και οι τοπικές τους ελίτ, προς τις οποίες θα πρέπει και να στραφούν για να τις αντιμετωπίσουν.
Κοιτάζοντας πίσω στην τελευταία δεκαετία, στο επίκεντρο της καθημερινότητας του δυτικού ανθρώπου ήταν οι ψηφιακές αλλαγές . Πιο συγκεκριμένα: οι ροές δεδομένων, τα μηνύματα στα μέσα «κοινωνικής δικτύωσης» όπως το whatsapp, η ανταλλαγή συναισθηματικών εκφράσεων (Emojis), η ομιλία με μηχανές και ρομπότ, η πτήση drones, οι πληρωμές με Bitcoin- εναλλακτικά νομίσματα κ.λπ. κ.λπ.. Το ψηφιακό φαινόμενο όμως επισκιάζει και κρύβει στο παρασκήνιο μια πολύ διαφορετική παγκόσμια τάση, η οποία έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία δέκα χρόνια: ο αριθμός των προσφύγων παγκοσμίως αυξήθηκε κατά περισσότερο από 50% την τελευταία δεκαετία. Ενώ το 2009 υπήρχαν μόλις πάνω από 43 εκατομ. πρόσφυγες, τώρα υπάρχουν περισσότεροι από 70,8 εκατομ., σύμφωνα με τον ΟΗΕ
Ο βασικός λόγος για την αύξηση του αριθμού των προσφύγων είναι ο συνδυασμός μακροπρόθεσμων συγκρούσεων με μεγάλες μετακινήσεις προσφύγων, όπως στη Συρία, το Αφγανιστάν ή το Νότιο Σουδάν, και πιο πρόσφατες κρίσεις όπως αυτές της Βενεζουέλας ή της Μιανμάρ. Το 2011, τρεις εμφύλοιοι πόλεμοι ανάγκασαν τους ανθρώπους να διαφύγουν – στη Συρία, τη Λιβύη και τη Σομαλία, όπου προστέθηκε επίσης ένας καταστρεπτικός λιμός.
Δύο χρόνια αργότερα, ακολούθησαν συγκρούσεις στο Νότιο Σουδάν και την Υεμένη. Το 2017, η αναταραχή στη Βενεζουέλα εντατικοποιήθηκε, οδηγώντας σε μια από τις μεγαλύτερες προσφυγικές και μεταναστευτικές κινήσεις στην ιστορία της Νότιας Αμερικής. Το ίδιο έτος, το στρατόπεδο προσφύγων στο Kutupalung του Μπαγκλαντές, ξεπέρασε το στρατόπεδο στο Dadaab της Κένυας, ως το μεγαλύτερο στον κόσμο. Εκατοντάδες χιλιάδες Rohingya αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη γειτονική Μυανμάρ.
Η κλιματική αλλαγή εκτοξεύει τις προσφυγικές μετακινήσεις σε ύψος ρεκόρ
Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής οδηγούν επίσης τις μετακινήσεις των προσφύγων σε μια πορεία ρεκόρ: τα ακραία καιρικά φαινόμενα επιδεινώνουν τις κρίσεις, όπως φαίνεται στην Αφρική, όπου καταγράφηκε ρεκόρ ξηρασίας στη Νότια και πλημμύρες στην Ανατολική Αφρική φέρνοντας δεινά στους ανθρώπους εκεί. Σε χώρες όπως η Σομαλία, γινόμαστε μάρτυρες μιας θανατηφόρας αλληλεπίδρασης των ένοπλων συγκρούσεων και των συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Ως αποτέλεσμα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι αγωνίζονται για όλο και λιγότερους πόρους. Μια τάση που αφορά στην ουσία σε όλο τον κόσμο.
Άλλα στοιχεία:
- Το 91% όλων των προσφύγων ζουν εκτός της ΕΕ: αλλά εδώ το προσφυγικό ζήτημα αναδείχθηκε σαν το μεγαλύτεροπολιτικό ζήτημα και το εκμεταλλεύθηκαν τα φιλελεύθερα και δεξιά-υπερδεξιά κόμματα, για να στρέψουν τα βλέματα των πολιτών μακρυά από τα πραγματικά μεγάλα προβλήματα των κοινωνικών ανισοτήτων και την όξυνση του οικολογικού προβλήματος και της κλιματικής αλλαγής.
- 15.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή εξαφανίστηκαν στη Μεσόγειο: Όποιος ποινικοποιεί τη σωτηρία της ζωής στην ανοικτή θάλασσα, διαγράφει αξίες όπως τον ανθρωπισμό και την αλληλεγγύη. Τα τελευταία πέντε χρόνια, εκτιμάται ότι περίπου 15.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει ή έχουν εξαφανιστεί ενώ διασχίζουν τη Μεσόγειο. Μια τάση που πρέπει να μας ταρακουνήσει όλους!
Αλλά όχι μόνο αυτό! Απαιτείται από τους πολίτες των ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών να απαιτήσουν από τις κυβερνήσεις τους από τη μια να μην πωλούν όπλα οι πολεμικές βιομηχανίες τους στις εμπόλεμες περιοχές-από όπου προέρχονται οι πρόσφυγες του πολέμου- και από την άλλη να λάβουν ουσιαστικά μέτρα για την προστασία του κλίματος. Γιατί η σημερινή υπερπαραγωγική τους οικονομία και ο υπερκαταναλωτικός τρόπος ζωής των κατοίκων τους είναι η βασική αιτία για τα δεινά των κατοίκων των «φτωχών» χωρών, οι οποίοι με το μικρό τους οικολογικό αποτύπωμα κάθε άλλο παρά είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για τα δεινά τους και την κλιματική αλλαγή. Για τους τοπικούς πολέμους βέβαια –πέρα από τις γεωπολιτικές διεθνείς δυνάμεις-είναι συνυπεύθυνες και οι τοπικές τους ελίτ, προς τις οποίες θα πρέπει και να στραφούν για να τις αντιμετωπίσουν.