Οι απαντήσεις μου στα ερωτήματα που μου έθεσαν από την ομάδα "Νέων σκέψεις(https://www.facebook.com/profile.php?id=100039191683934) :
1η ερώτηση
Όταν μιλάτε για την διαδήλωση στην Γένοβα ποια συναισθήματα και ποιες εικόνες σας έρχονται;
-Μου έρχονται διάφορα συναισθήματα και εικόνες που εξακολουθούν να είναι έντονες και στο μυαλό και στην καρδιά. Πρώτα πρώτα ο ενθουσιασμός και το αίσθημα της προσδοκίας που κυριαρχούσε στην επιτροπή προετοιμασίας της διαδήλωσης στο Βόλο, όπου μας έρχονταν μυνήματα για μεγάλη συμμετοχή κινημάτων από όλη την Ελλάδα και Ευρώπη με κύρια συνθήματα: «Ενάντια στην παγοσμιοποίηση του Διευθυντηρίου των Πλανηταρχών, παγκοσμιοποιήστε την αντίσταση! Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός!».
Μετά το αίσθημα αγανάκτησης και ψυχρολουσίας με τις εικόνες από την τρομοκρατική υποδοχή του πλοίου στο λιμάνι της Αγκόνα, αφού τα τελευταία μας λεωφορεία με τη βασική οργανωτική επιτροπή τα γύρισαν πίσω οι ιταλικές αρχές. Ταυτόχρονα με κυριεύει ένα αίσθημα αδυναμίας και μίσους προς τους εξουσιαστές, όταν το πρώτο βράδυ που κατασκηνώσαμε –οι Βολιώτες μαζί με μέρος διαδηλωτών από θεσσαλονίκη και Αθήνα-σε ένα γήπεδο στη Γένοβα, όλο το βράδυ δεν κλείσαμεμάτι αφού ελικόπτερα πετούσαν συνέχεια από πάνω, προσπαθώντας να σπείρουν αισθήματα πανικού, χωρίς όμως να το καταφέρουν
Το συναίσθημα πανικού όμως το βιώσαμε στη μεγάλη διαδήλωση, όπου όλα έγιναν όπως το είχαμε υποψιαστεί:επίθεση με αστυνομία και στρατό από παντού, από στεριά,θάλασσα και αέρα με χημικά , ασφυξιογόνα και σωματική βία με ρόπαλα. Κάποια στιγμή δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε καθόλου με τον φίλο Βαγγέλη δίπλα μου και πέρασε από το μυαλό μας η σκέψη ότι ζούμε τις τελευταίες μας στιγμές! Ο αρχικός μας πανικός μετατράπηκε σε αγανάκτηση-μίσος και θέληση για αντίσταση και οριακή σύγκρουση, όταν μεταδόθηκε μεταξύ μας η είδηση ότι είχαμε και νεκρό από τους καραμπινιέρους, τον Κάρλο Τζουλιάνι. Τότε από όλα τα μπλοκ των διαδηλωτών υψώθηκε μια κραυγή: Berlusconi, assassini!, Berlusconi assassin!
2η ερώτηση
Γίνετε λόγος ότι έγινε η χειρότερη χρήση αστυνομικής βίας θα θέλαμε να μας περιγράψτε κάποιες σκηνές από όλα αυτά από την πλευρά σας.
-Κάποιες σκηνές σας ανέφερα ήδη πολύ επιγραμματικά, σε σχέση με τα αισθήματα που μου προκάλεσαν και μου προκαλούν. Αυτό που έγινε όμως μεταξύ 20-22 Ιουλίου του 2001 στην Τζένοβα και στην Ιταλία, δεν περιγράφεται με λόγια. Βιώσαμε τη βία όσο πουθενά αλλού. Μια βία χωρίς όρια απέναντι σε διαδηλωτές, ένα καθεστώς αιχμαλωσίας και κατοχής στα καμπ του κινήματος αντιπαγκοσμιοποίησης, που είχε επιβληθεί όχι μόνο στην περιοχή της Τζένοβα, αλλά σε ολόκληρη την Ιταλία. Επαναπατρισμός χιλιάδων «ελεύθερων πολιτών στα σύνορα, μετακίνηση σε όλες τις διαδρομές εντός της χώρας με συνοδεία ελικοπτέρων και περιπολικών, διαβίωση σε μια πόλη σχεδόν έρημη, στην οποία απαγορεύτηκε ουσιαστικά η κυκλοφορία και είχε αποκλεισθεί ακόμα και από τη θάλασσα με πλοια του καθεστώτος Μπερλουσκόνι.Είχαμε έναν νεκρό, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες συλλήψεις.
Και πεινάσαμε! Πεινάσαμε πολύ! Δεν υπήρχε τίποτα ανοικτό για να πάρεις κάτι να φας. Όλα τα μαγαζιά κλειστά και καλυμμένα με σιδεροκατασκευές για τον «φόβο των κανίβαλλων», όπως είχαν κάνει πλύση εγκεφάλου στος μαγαζάτορες τα ιταλικά ΜΜΕ τις προηγούμενες μέρες. Ευτυχώς που υπήρχε στο καμπ μας μια ομάδα Γερμανών ακτιβιστών(«Θεατρικό Καραβάνι ΟΧΙ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ-ΟΧΙ ΣΤΑ ΕΘΝΗ ΚΡΑΤΗ») που είχε οργανώσει Κινητή Κουζίνα με το μεγάλο Κάραβαν με το οποίο είχαν έλθει και έτσι παίρναμε ένα λιτό γεύμα την ημέρα.
3η ερώτηση
Ο θάνατος του Κάρλο Τζουλιάνι σε κάθε περίπτωση αποτέλεσε ένα άκρως μοιραίο και θλιβερό γεγονός. Πιστεύετε ότι εδρασε καταλυτικά στην μετέπειτα πορεία των πραγμάτων;;
Το ποιός ήταν τελικά ο νικητής των διήμερων άγριων μαχών στους δρόμους και τις πλατείες της Γένοβας είναι δύκολο να απαντηθεί. Αν δεν υπήρχε ο θάνατος του Τζουλιάνι, θα ήταν εύκολο να ισχυρισθούμε ότι το κίνημα αντιπαγκοσμιοποίησης με τη δράση του προβλήμάτισε πολύ κόσμο σε όλον τον πλανήτη, που μέχρι τότε σφύριζε αδιάφορα όταν άκουγε για παγκοσμιοποίηση. Και μόχι μόνο αυτό. Η απέναντι όχθη, οι πλανητάρχες ηγέτες της παγκοσμιοποίησης του καπιταλισμού ,παρόλο που είχαν οχυρωθεί στο κάστρο τους και το έπαιζαν ψύχραιμοι, μάλλον πανικοβλήθηκαν με τα συμβάντα στη Γένοβα και από τότε αποφάσισαν να συναντιούνται σε απομονωμένες περιοχές-σε βουνά και λαγκάδια μακρυά από πόλεις και την αντίδραση του κινήματος.
Το ερώτημα για το που μπορούσε να φθάσει το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα τότε, μας απασχόλησε –σαν αντίστοιχο ελληνικό κίνημα θυμάμαι- σε όλη τη διαδρομή από Αγκόνα Ηγουμενίτσα στο πλοίο της επιστροφής. Εκφράσθηκαν γενικά δύο τάσεις: 1) Η μια που έλεγε ότι το κίνημα νίκησε και στη Γένοβα και ότι η σύγκρουση θα έπρεπε να συνεχισθεί και στο μέλλον, ακόμα και αν χρειασθεί να πάμε σε μακρινά «βουνά και λαγκάδια»(οι G8 είχαν αποφασίσει ήδη η επόμενη συνάντησή τους να γίνει στα Βραχώδη Όρη για καλύτερη προστασία), γιατί το κίνημα βγαίνει κερδισμένο από τη σύγκρουση, αφού όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης τάσσεται κατά της παγκοσμιοποίησης και τους G8 και όλο και αυξάνει η συμμετοχή στις οργανώσεις του Κοινωνικού Φόρουμ, το οποίο προσφέρει ένα αισιόδοξο μήνυμα στους καταπιεσμένους όλου του πλανήτη.2) Η δεύτερη-με την οποία συμφωνούσα περισσότερο-έλεγε πάνω κάτω: ο ακτιβισμός δεν μπορεί από μόνος του να ανατρέψει τον καπιταλισμόκαι να βάλει τις προοπτικές για μια άλλη κοινωνία. Θα χρειασθεί καθημερινή δραστηριότητα στο μεσοδιάστημα των διαδηλώσεων και των συγκρούσεων , μέσα στην καθημερινότητα και στον τόπο που ζει ο καθένας, να δημιουργηθούν κάθε είδους κοινωνικοπολιτικά εγχειρήματα που θα ασχολούνται με τα τοπικά και τα υπερτοπικά προβλήματα ταυτόχρονα. Να δημιουργηθεί –πέρα από τον ακτιβισμό στα πλαίσια των συναντήσεων των G8- ένα πολυδιάστατο κοινωνικό κίνημα που θα καταπιάνεται με θέματα όπως αυτά του τρίτου κόσμου, του ρατσισμού, των γυναικών, της γενετικής μηχανικής, του καταναλωτισμού, του περιβάλλοντος, του κλίματος, της οικολογικής γεωργίας, του ενεργειακού εφοδιασμού, της αυτοδιαχείρισης της εργασίας, της ελεύθερης έκφρασης κ.λπ.
Επιστρέφοντας στο Βόλο για παράδειγμα. οι συμμετέχοντες στη Γένοβα, συνεχίσαμε τις συναντήσεις και τις συζητήσεις για το «τι κάνουμε» μετά. Απο αυτές προήλθαν δύο εγχειρήματα: το «Στέκι των Κινημάτων και των μεταναστών» και το στέκι «Από Κοινού», με δράση τα επόμενα χρόνια στην περιοχή. Σε αυτά τα εγχειρήματα και τα αντίστοιχα που δημιουργήθηκαν σε άλλες περιοχές, παρόλο που το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα στην Ελλάδα είχε καταφέρει να συνευρεθούν άνθρωποι από διαφορετικές ιδεολογικές κατευθύνσεις, δεν στάθηκε δυνατόν να ξεπερασθεί η «κομματικοποίηση», που είναι τελικά κυρίαρχη στην ελληνική πραγαμτικότητα, είτε αφορά τον χώρο των κομμάτων εξουσίας, είτε τον εξωκοινοβουλευτικό χώρο, είτε τον αντιεξουσιαστικό και οδηγεί τις περισσότερες φορές σε συρρίκνωση τα κινήματα. Έπρεπε να έρθει ο θάνατος του Γρηγορόπουλου από τον Κορκονέα για να ενωθεί ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας ενάντια στην κρατική καταστολή το 2008 ή η επιβολή των πολιτικών των μνημονίων για να φθάσουμε στις συνελεύσεις των πλατειών με αίτημα για πρώτη φορά την αυτοοργάνωση και την αυτοδιαχείριση.
Πέρα όμως από την ελληνική πραγματικότητα, στον παγκόσμιο χώρο, έχουμε κάποιες ελπίδοφόρες εξελίξεις με ανάπτυξη κινημάτων(διαδόχων του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος που μην ξεχνάμε ότι βρέθηκε στο προσκήνιο μετά το Σιατλ το 1999),όπως το κίνημα για την προστασία του κλίματος(«αλλάξτε το σύστημα όχι το κλίμα»), το κίνημα OccupyWall Street,το κίνημα κατά των μεταλλαγμένων και τη γενετικής τροποποίησης-κλωνοποίησης, ιδίως στην Ευρώπη(«όχι στους οργανισμούς Φρανκενστάιν»), το κίνημα κατά των διεθνών Συμφωνιών TTIP,CETA,κ.λπ (που ολοκληρώνουν την παγοσμιοποίηση σε διάφορους τομείς της οικονομίας), το αντιρατσιστικό κίνημα αλληλεγγύης στους κάθε είδους μετανάστες κ.λπ.
Και κάτι πολύ ελπιδοφόρο, το οποίο συνδέεται άμεσα με το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα, αλλά μας έχει διαφύγει της προσοχής μας είναι το συμβουλιακό κίνημα της Δημοκρατικής Αυτονομίας στη Ροζάβα της Συρίας. το 2009, στο πρώτο Κοινωνικό Φόρουμ της Μεσοποταμίας στο Ντιγιαρμπακίρ, υπήρξε παράλληλα ένα Camp, όπου συμμετείχαν πολλές εκατοντάδες άνθρωποι από την Ευρώπη. Σε ανταλλαγή απόψεων με την κουρδική νεολαία και τις γυναικείες οργανώσεις διατυπώθηκε η νέα ιδέα του κουρδικού απελευθερωτικού κινήματος: Λαϊκός Συνομοσπονδισμός και Συμβουλιακή Δημοκρατία!
4η ερώτηση
18 χρόνια μετά το κίνημα της Γένοβας ποια πιστεύετε ότι είναι η κατάληξη εκείνης της πρωτοβουλίας και ποια η αποτίμησή σας.
Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι κάτι το αόριστο και γενικό, που μπορεί να αντιμετωπισθεί με αόριστες και γενικές αναφορές στον αντικαπιταλισμό και αντιιμπεριαλισμό. Το δυτικό καπιταλιστικό αναπτυξιακό μοντέλο της υπερπαραγωγής και κατανάλωσης έχει παγκοσμιοποιηθεί με την έννοια ότι παράγει πια τον ίδιο τον «βίο» των ανθρώπων, δηλαδή όχι μόνο τα προϊόντα της ικανοποίησης των κατασκευασμένων τις περισσότερες φορές αναγκών και επιθυμιών τους, αλλά και την ατομική και κοινωνική τους συνείδηση. Αυτό το μοντέλο έχει διεισδήσει βαθειά μέσα στην καθημερινή ζωή του κυρίαρχου σήμερα ανθρωπολογικού τύπου και είναι δύσκολο πλέον για αυτόν τον μοντέρνο άνθρωπο-σε όποια τάξη και αν ανήκει πραγματικά-να ξεφύγει από τα πρότυπα τα οποία του έχει ενσωματώσει και επιβάλει ο καπιταλισμός με τα απειρα μέσα παραγωγής νοήματος που διαθέτει. Για αυτό και είναι πολύ δύσκολο ακόμα και για τους σημερινούς «απο κάτω» να αφήσουν πίσω τα «κεκτημένα» και να επιδιώξουν –στη βάση των πραγματικών αναγκών τους-μια άλλη κοινωνία με διαφορετικό αξιακό και πολιτικό σύστημα, πέρα από τον καπιταλισμό.
Για να γίνει αυτό δυνατό θα χρειασθεί να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη εναλλακτική προς τον καπιταλισμό πρόταση, η οποία θα πρέπει να είναι ταυτόχρονα εξίσου ελκυστική, αν όχι ελκυστικότερη από τον καπιταλισμό. Θα χρειασθεί να επεξεργαστούμε και να θέσουμε σε εφαρμογή από τώρα στοιχεία αυτής της πρότασης με τη μορφή ελκυστικών παραδειγμάτων και δομών σε όλα τα επίπεδα, από την οικονομία μέχρι τον πολιτισμό και σε αντιπαράθεση με την σημερινή πραγματικότητα. Αυτό είναι το στοίχημα για τη συνέχεια!
Τα τελευταία χρόνια , ιδιαίτερα μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 που έχει μετατραπεί σε μόνιμη δομική κρίση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, υπάρχειαποαποικιοποίηση του φαντασιακού και της ατομικής και συλλογικής συνείδησης από το δόγμα της «ανάπτυξης». Αναδεικνύεται σαν κατεύθυνση διαφυγής από την πλανητική κατάρρευση στην οποία μας οδηγούν οι καπιταλιστικές κοινωνικές σχέσεις παραγωγής και κατανάλωσης, το πρόταγμα της τοπικοποίησης-αποανάπτυξης(degrowth).Η εναλλακτική στην μελλούμενη κατάρρευση(φέτος π.χ. από τις 29 Ιουλίου έχουμε καταναλώσει σαν ανθρωπότητα τις δυνατότητες που μας δίνει ο πλανήτης για το 2019, μέχρι το τέλος του χρόνου θα καταναλώνουμε από τις μελλοντικές γενιές) είναι η τοπικοποίηση με την έννοια των μικρών αποστάσεων και εγγύτητας και η αποανάπτυξη με την έννοια ότι «μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα καταναλώνοντας λιγότερους πόρους, γιατί συνήθως τα λιγότερα μας είναι αρκετά»
Έχει αναπτυχθεί λοιπόν ένα πανεπιστημιακό, οικολογικό και κοινωνικό κίνημα Αποανάπτυξης που μαζί με το κίνημα του Κοινοτισμού, των Κοινών και της Άμεσης Δημοκρατίας πιθανά να μπορέσουν να μας οδηγήσουν σε μια μετακαπιταλιστική κοινωνία που θα είναι εφικτή στο το επόμενο διάστημα. Το κίνημα της αντιπαγκοσμιοποίησης και στη Γένοβα, μιλούσε γενικά και αόριστα για έναν «άλλο κόσμο εφικτό». Δεν μπόρεσε στην πορεία να τον συγκεκριμενοποιήσει αυτόν τον νέο κόσμο, ταλαντευόμενο μεταξύ των αντιθέσεων που υπήρχαν: από τη μια οι «ειρηνιστές» της μεταρρύθμισης και από την άλλη το “blackblock” του «πρώτα η καταστροφή του υπάρχοντος» Ας ελπίσουμε ότι δεν θα γίνει το ίδιο και με τα προαναφερόμενα κινήματα, γιατί αν συνευρεθούν θα είναι σε θέση να διατυπώσουν την πρόταση για την μετακαπιταλιστική κοινωνία, πριν είναι πολύ αργά. Η παρακαταθήκη που άφησε η Γένοβα, όπως τη ζήσαμε, είναι:ένα τεράστιο πλήθος από διάφορα σημεία του πλανήτη και από διαφορετικές πολιτικές και φιλοσοφικές αφετηρίες είναι δυνατόν να συντονιστεί και να δραστηριοποιηθεί ως συμπαγές σύνολο για τον κοινό στόχο της υλοποίησης ενός διαφορετικού εφικτού κόσμου.
5η ερώτηση
Να μας μιλήσετε για όλα εκείνα που έκρυψαν οι κάμερες των μίντια και δεν έφτασαν ποτέ στον πολίτη.
Η ποαγκόσμια εξουσία στη Γένοβα έδειξε ότι είχε ένα καλά οργανωμένο σχέδιο για να σταματήσει την περαιτέρω ανάπτυξη του κινήματος. Καλλιέργησε το φόβο με τη χρήση της υπέρμετρης βίας, την οποία χρήση δεν έδειχναν τα καθεστωτικά ΜΜΕ. Αντίθετα αυτά θεαματικοποίησαν τις διαδηλώσεις προβάλλοντας αποκλειστικά σχεδόν τα επεισόδια μεταξύ της αστυνομίας και του λεγόμενου Blackblock και προσπαθώντας να εγκληματοποιήσουν το πολύχρωμο κίνημα., από το οποίο δεν δείχνανε εικόνες. Αυτό όμως ήταν παρόν οργανωμένο σε συλλογικότητες κάθε μορφής, από ομάδες συλλογικής κουζίνας μέχρι θεατρικές, μουσικές και νομικές ομάδες, από κινήματα του 3ου κόσμου μέχρι οικολογικά, συνδικαλιστικά, γυναικείας απελευθέρωσης ή απελευθερωτικής θεολογίας Χαρακτηριστικό ήταν το παράδειγμα Ιρακινών διαδηλωτών ενάντια στο τότε εμπάργκο που πρόσφεραν χουρμάδες σε όλο τον κόσμο. Επίσης το παράδειγμα γιατρών και δικηγόρων της Γένοβας που συμπορεύονταν με τους διαδηλωτές ώστε να παρέχουν νομική κάλυψη και ιατρική βοήθεια σε ανάλογες περιπτώσεις. Συγκινητική ήταν και η στάση πολλών κατοίκων της πόλης που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του φόρουμ να υιοθετήσουν ένα –δύο διαδηλωτές για φιλοξενία για να ξεπεασθεί το μεγάλο πρόβλημα του ύπνου και φαγητού που υπήρχε. Διάφορες οργανώσεις πρόσφεραν δωρεάν μπουκάλια νερού και σάντουιτς για τους διαδηλωτές, ενώ τα αστικά λεωφορεία μετέφεραν δωρεάν τον κόσμο από και προς τους καταυλισμούς όλη τη βδομάδα των διαδηλώσεων. Το προσωπικό των σιδηροδρόμων δούλεψε εθελοντικά στις 21/7/01 για τον απεγκλωβισμό πάνω από 10.000 διαδηλωτών στο κεντρικό σταθμό της πόλης και τη μεταφορά τους σε διάφορες άλλες πόλεις της Ιταλίας. Και όλα αυτά σε ένα κυριολεκτικά πολεμικά φορτισμένο κλίμα.
Από την άλλη θα πρέπει να αναφερθώ και στις ιδιαίτερες αδυναμίες που παρουσίασε το ελληνικό κίνημα στη Γένοβα: ανοργανωσιά του ελληνικού μπλοκ στις πορείες, αλλά και «καπέλα» από τους κομματικούς μηχανισμούς που συμμετείχαν, με ενημέρωση μόνο των λίγων κομματικών. Το μπλοκ υπέρμετρα χαλαρό, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους χιλιάδες που ήταν μόνιμα σφικτά δεμένοι ο ένας με τον άλλον, απόλυτα προσηλωμένοι στο στόχο να σπάσουμε την «κόκκινη γραμμή» που είχαν οχυρώσει οι αρχές.
Δεν μπορώ παρά να αναφερθώ και σε ένα περιστατικό στο δρόμο του γυρισμού: κατεβαίνοντας από το κινηματικό λεφωρείο στα Γιάννενα για να επισκεφθώ με την ευκαιρία συγγενείς μου, μου έγινε ερώτηση από κάποιον από αυτούς που ήταν μικροεπιχειρηματίας για το «τι γύρευα στη Γένοβα.». Του απάντησα ότι «αν ήξερες τι σε περιμένει με την παγκοσμιοποίηση σαν μικροεπιχειρηματίας, θα ήσουν από τους πρώτους που θα πήγαινες στη Γένοβα». Χρόνια αργότερα όταν τον ξανασυνάντησα και είχε κλείσει την επιχείρησή του, λόγω πτώχευσης μετά τις πολιτικές των μνημονίων στην Ελλάδα , μου είπε στενοχωρημενος πολύ: «πόσο δίκιο είχες τότε μετά τη Γένοβα»
1η ερώτηση
Όταν μιλάτε για την διαδήλωση στην Γένοβα ποια συναισθήματα και ποιες εικόνες σας έρχονται;
-Μου έρχονται διάφορα συναισθήματα και εικόνες που εξακολουθούν να είναι έντονες και στο μυαλό και στην καρδιά. Πρώτα πρώτα ο ενθουσιασμός και το αίσθημα της προσδοκίας που κυριαρχούσε στην επιτροπή προετοιμασίας της διαδήλωσης στο Βόλο, όπου μας έρχονταν μυνήματα για μεγάλη συμμετοχή κινημάτων από όλη την Ελλάδα και Ευρώπη με κύρια συνθήματα: «Ενάντια στην παγοσμιοποίηση του Διευθυντηρίου των Πλανηταρχών, παγκοσμιοποιήστε την αντίσταση! Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός!».
Μετά το αίσθημα αγανάκτησης και ψυχρολουσίας με τις εικόνες από την τρομοκρατική υποδοχή του πλοίου στο λιμάνι της Αγκόνα, αφού τα τελευταία μας λεωφορεία με τη βασική οργανωτική επιτροπή τα γύρισαν πίσω οι ιταλικές αρχές. Ταυτόχρονα με κυριεύει ένα αίσθημα αδυναμίας και μίσους προς τους εξουσιαστές, όταν το πρώτο βράδυ που κατασκηνώσαμε –οι Βολιώτες μαζί με μέρος διαδηλωτών από θεσσαλονίκη και Αθήνα-σε ένα γήπεδο στη Γένοβα, όλο το βράδυ δεν κλείσαμεμάτι αφού ελικόπτερα πετούσαν συνέχεια από πάνω, προσπαθώντας να σπείρουν αισθήματα πανικού, χωρίς όμως να το καταφέρουν
Το συναίσθημα πανικού όμως το βιώσαμε στη μεγάλη διαδήλωση, όπου όλα έγιναν όπως το είχαμε υποψιαστεί:επίθεση με αστυνομία και στρατό από παντού, από στεριά,θάλασσα και αέρα με χημικά , ασφυξιογόνα και σωματική βία με ρόπαλα. Κάποια στιγμή δεν μπορούσαμε να αναπνεύσουμε καθόλου με τον φίλο Βαγγέλη δίπλα μου και πέρασε από το μυαλό μας η σκέψη ότι ζούμε τις τελευταίες μας στιγμές! Ο αρχικός μας πανικός μετατράπηκε σε αγανάκτηση-μίσος και θέληση για αντίσταση και οριακή σύγκρουση, όταν μεταδόθηκε μεταξύ μας η είδηση ότι είχαμε και νεκρό από τους καραμπινιέρους, τον Κάρλο Τζουλιάνι. Τότε από όλα τα μπλοκ των διαδηλωτών υψώθηκε μια κραυγή: Berlusconi, assassini!, Berlusconi assassin!
2η ερώτηση
Γίνετε λόγος ότι έγινε η χειρότερη χρήση αστυνομικής βίας θα θέλαμε να μας περιγράψτε κάποιες σκηνές από όλα αυτά από την πλευρά σας.
-Κάποιες σκηνές σας ανέφερα ήδη πολύ επιγραμματικά, σε σχέση με τα αισθήματα που μου προκάλεσαν και μου προκαλούν. Αυτό που έγινε όμως μεταξύ 20-22 Ιουλίου του 2001 στην Τζένοβα και στην Ιταλία, δεν περιγράφεται με λόγια. Βιώσαμε τη βία όσο πουθενά αλλού. Μια βία χωρίς όρια απέναντι σε διαδηλωτές, ένα καθεστώς αιχμαλωσίας και κατοχής στα καμπ του κινήματος αντιπαγκοσμιοποίησης, που είχε επιβληθεί όχι μόνο στην περιοχή της Τζένοβα, αλλά σε ολόκληρη την Ιταλία. Επαναπατρισμός χιλιάδων «ελεύθερων πολιτών στα σύνορα, μετακίνηση σε όλες τις διαδρομές εντός της χώρας με συνοδεία ελικοπτέρων και περιπολικών, διαβίωση σε μια πόλη σχεδόν έρημη, στην οποία απαγορεύτηκε ουσιαστικά η κυκλοφορία και είχε αποκλεισθεί ακόμα και από τη θάλασσα με πλοια του καθεστώτος Μπερλουσκόνι.Είχαμε έναν νεκρό, εκατοντάδες τραυματίες και χιλιάδες συλλήψεις.
Και πεινάσαμε! Πεινάσαμε πολύ! Δεν υπήρχε τίποτα ανοικτό για να πάρεις κάτι να φας. Όλα τα μαγαζιά κλειστά και καλυμμένα με σιδεροκατασκευές για τον «φόβο των κανίβαλλων», όπως είχαν κάνει πλύση εγκεφάλου στος μαγαζάτορες τα ιταλικά ΜΜΕ τις προηγούμενες μέρες. Ευτυχώς που υπήρχε στο καμπ μας μια ομάδα Γερμανών ακτιβιστών(«Θεατρικό Καραβάνι ΟΧΙ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ-ΟΧΙ ΣΤΑ ΕΘΝΗ ΚΡΑΤΗ») που είχε οργανώσει Κινητή Κουζίνα με το μεγάλο Κάραβαν με το οποίο είχαν έλθει και έτσι παίρναμε ένα λιτό γεύμα την ημέρα.
3η ερώτηση
Ο θάνατος του Κάρλο Τζουλιάνι σε κάθε περίπτωση αποτέλεσε ένα άκρως μοιραίο και θλιβερό γεγονός. Πιστεύετε ότι εδρασε καταλυτικά στην μετέπειτα πορεία των πραγμάτων;;
Το ποιός ήταν τελικά ο νικητής των διήμερων άγριων μαχών στους δρόμους και τις πλατείες της Γένοβας είναι δύκολο να απαντηθεί. Αν δεν υπήρχε ο θάνατος του Τζουλιάνι, θα ήταν εύκολο να ισχυρισθούμε ότι το κίνημα αντιπαγκοσμιοποίησης με τη δράση του προβλήμάτισε πολύ κόσμο σε όλον τον πλανήτη, που μέχρι τότε σφύριζε αδιάφορα όταν άκουγε για παγκοσμιοποίηση. Και μόχι μόνο αυτό. Η απέναντι όχθη, οι πλανητάρχες ηγέτες της παγκοσμιοποίησης του καπιταλισμού ,παρόλο που είχαν οχυρωθεί στο κάστρο τους και το έπαιζαν ψύχραιμοι, μάλλον πανικοβλήθηκαν με τα συμβάντα στη Γένοβα και από τότε αποφάσισαν να συναντιούνται σε απομονωμένες περιοχές-σε βουνά και λαγκάδια μακρυά από πόλεις και την αντίδραση του κινήματος.
Το ερώτημα για το που μπορούσε να φθάσει το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα τότε, μας απασχόλησε –σαν αντίστοιχο ελληνικό κίνημα θυμάμαι- σε όλη τη διαδρομή από Αγκόνα Ηγουμενίτσα στο πλοίο της επιστροφής. Εκφράσθηκαν γενικά δύο τάσεις: 1) Η μια που έλεγε ότι το κίνημα νίκησε και στη Γένοβα και ότι η σύγκρουση θα έπρεπε να συνεχισθεί και στο μέλλον, ακόμα και αν χρειασθεί να πάμε σε μακρινά «βουνά και λαγκάδια»(οι G8 είχαν αποφασίσει ήδη η επόμενη συνάντησή τους να γίνει στα Βραχώδη Όρη για καλύτερη προστασία), γιατί το κίνημα βγαίνει κερδισμένο από τη σύγκρουση, αφού όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης τάσσεται κατά της παγκοσμιοποίησης και τους G8 και όλο και αυξάνει η συμμετοχή στις οργανώσεις του Κοινωνικού Φόρουμ, το οποίο προσφέρει ένα αισιόδοξο μήνυμα στους καταπιεσμένους όλου του πλανήτη.2) Η δεύτερη-με την οποία συμφωνούσα περισσότερο-έλεγε πάνω κάτω: ο ακτιβισμός δεν μπορεί από μόνος του να ανατρέψει τον καπιταλισμόκαι να βάλει τις προοπτικές για μια άλλη κοινωνία. Θα χρειασθεί καθημερινή δραστηριότητα στο μεσοδιάστημα των διαδηλώσεων και των συγκρούσεων , μέσα στην καθημερινότητα και στον τόπο που ζει ο καθένας, να δημιουργηθούν κάθε είδους κοινωνικοπολιτικά εγχειρήματα που θα ασχολούνται με τα τοπικά και τα υπερτοπικά προβλήματα ταυτόχρονα. Να δημιουργηθεί –πέρα από τον ακτιβισμό στα πλαίσια των συναντήσεων των G8- ένα πολυδιάστατο κοινωνικό κίνημα που θα καταπιάνεται με θέματα όπως αυτά του τρίτου κόσμου, του ρατσισμού, των γυναικών, της γενετικής μηχανικής, του καταναλωτισμού, του περιβάλλοντος, του κλίματος, της οικολογικής γεωργίας, του ενεργειακού εφοδιασμού, της αυτοδιαχείρισης της εργασίας, της ελεύθερης έκφρασης κ.λπ.
Επιστρέφοντας στο Βόλο για παράδειγμα. οι συμμετέχοντες στη Γένοβα, συνεχίσαμε τις συναντήσεις και τις συζητήσεις για το «τι κάνουμε» μετά. Απο αυτές προήλθαν δύο εγχειρήματα: το «Στέκι των Κινημάτων και των μεταναστών» και το στέκι «Από Κοινού», με δράση τα επόμενα χρόνια στην περιοχή. Σε αυτά τα εγχειρήματα και τα αντίστοιχα που δημιουργήθηκαν σε άλλες περιοχές, παρόλο που το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα στην Ελλάδα είχε καταφέρει να συνευρεθούν άνθρωποι από διαφορετικές ιδεολογικές κατευθύνσεις, δεν στάθηκε δυνατόν να ξεπερασθεί η «κομματικοποίηση», που είναι τελικά κυρίαρχη στην ελληνική πραγαμτικότητα, είτε αφορά τον χώρο των κομμάτων εξουσίας, είτε τον εξωκοινοβουλευτικό χώρο, είτε τον αντιεξουσιαστικό και οδηγεί τις περισσότερες φορές σε συρρίκνωση τα κινήματα. Έπρεπε να έρθει ο θάνατος του Γρηγορόπουλου από τον Κορκονέα για να ενωθεί ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας ενάντια στην κρατική καταστολή το 2008 ή η επιβολή των πολιτικών των μνημονίων για να φθάσουμε στις συνελεύσεις των πλατειών με αίτημα για πρώτη φορά την αυτοοργάνωση και την αυτοδιαχείριση.
Πέρα όμως από την ελληνική πραγματικότητα, στον παγκόσμιο χώρο, έχουμε κάποιες ελπίδοφόρες εξελίξεις με ανάπτυξη κινημάτων(διαδόχων του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος που μην ξεχνάμε ότι βρέθηκε στο προσκήνιο μετά το Σιατλ το 1999),όπως το κίνημα για την προστασία του κλίματος(«αλλάξτε το σύστημα όχι το κλίμα»), το κίνημα OccupyWall Street,το κίνημα κατά των μεταλλαγμένων και τη γενετικής τροποποίησης-κλωνοποίησης, ιδίως στην Ευρώπη(«όχι στους οργανισμούς Φρανκενστάιν»), το κίνημα κατά των διεθνών Συμφωνιών TTIP,CETA,κ.λπ (που ολοκληρώνουν την παγοσμιοποίηση σε διάφορους τομείς της οικονομίας), το αντιρατσιστικό κίνημα αλληλεγγύης στους κάθε είδους μετανάστες κ.λπ.
Και κάτι πολύ ελπιδοφόρο, το οποίο συνδέεται άμεσα με το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα, αλλά μας έχει διαφύγει της προσοχής μας είναι το συμβουλιακό κίνημα της Δημοκρατικής Αυτονομίας στη Ροζάβα της Συρίας. το 2009, στο πρώτο Κοινωνικό Φόρουμ της Μεσοποταμίας στο Ντιγιαρμπακίρ, υπήρξε παράλληλα ένα Camp, όπου συμμετείχαν πολλές εκατοντάδες άνθρωποι από την Ευρώπη. Σε ανταλλαγή απόψεων με την κουρδική νεολαία και τις γυναικείες οργανώσεις διατυπώθηκε η νέα ιδέα του κουρδικού απελευθερωτικού κινήματος: Λαϊκός Συνομοσπονδισμός και Συμβουλιακή Δημοκρατία!
4η ερώτηση
18 χρόνια μετά το κίνημα της Γένοβας ποια πιστεύετε ότι είναι η κατάληξη εκείνης της πρωτοβουλίας και ποια η αποτίμησή σας.
Η παγκοσμιοποίηση δεν είναι κάτι το αόριστο και γενικό, που μπορεί να αντιμετωπισθεί με αόριστες και γενικές αναφορές στον αντικαπιταλισμό και αντιιμπεριαλισμό. Το δυτικό καπιταλιστικό αναπτυξιακό μοντέλο της υπερπαραγωγής και κατανάλωσης έχει παγκοσμιοποιηθεί με την έννοια ότι παράγει πια τον ίδιο τον «βίο» των ανθρώπων, δηλαδή όχι μόνο τα προϊόντα της ικανοποίησης των κατασκευασμένων τις περισσότερες φορές αναγκών και επιθυμιών τους, αλλά και την ατομική και κοινωνική τους συνείδηση. Αυτό το μοντέλο έχει διεισδήσει βαθειά μέσα στην καθημερινή ζωή του κυρίαρχου σήμερα ανθρωπολογικού τύπου και είναι δύσκολο πλέον για αυτόν τον μοντέρνο άνθρωπο-σε όποια τάξη και αν ανήκει πραγματικά-να ξεφύγει από τα πρότυπα τα οποία του έχει ενσωματώσει και επιβάλει ο καπιταλισμός με τα απειρα μέσα παραγωγής νοήματος που διαθέτει. Για αυτό και είναι πολύ δύσκολο ακόμα και για τους σημερινούς «απο κάτω» να αφήσουν πίσω τα «κεκτημένα» και να επιδιώξουν –στη βάση των πραγματικών αναγκών τους-μια άλλη κοινωνία με διαφορετικό αξιακό και πολιτικό σύστημα, πέρα από τον καπιταλισμό.
Για να γίνει αυτό δυνατό θα χρειασθεί να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη εναλλακτική προς τον καπιταλισμό πρόταση, η οποία θα πρέπει να είναι ταυτόχρονα εξίσου ελκυστική, αν όχι ελκυστικότερη από τον καπιταλισμό. Θα χρειασθεί να επεξεργαστούμε και να θέσουμε σε εφαρμογή από τώρα στοιχεία αυτής της πρότασης με τη μορφή ελκυστικών παραδειγμάτων και δομών σε όλα τα επίπεδα, από την οικονομία μέχρι τον πολιτισμό και σε αντιπαράθεση με την σημερινή πραγματικότητα. Αυτό είναι το στοίχημα για τη συνέχεια!
Τα τελευταία χρόνια , ιδιαίτερα μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 που έχει μετατραπεί σε μόνιμη δομική κρίση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, υπάρχειαποαποικιοποίηση του φαντασιακού και της ατομικής και συλλογικής συνείδησης από το δόγμα της «ανάπτυξης». Αναδεικνύεται σαν κατεύθυνση διαφυγής από την πλανητική κατάρρευση στην οποία μας οδηγούν οι καπιταλιστικές κοινωνικές σχέσεις παραγωγής και κατανάλωσης, το πρόταγμα της τοπικοποίησης-αποανάπτυξης(degrowth).Η εναλλακτική στην μελλούμενη κατάρρευση(φέτος π.χ. από τις 29 Ιουλίου έχουμε καταναλώσει σαν ανθρωπότητα τις δυνατότητες που μας δίνει ο πλανήτης για το 2019, μέχρι το τέλος του χρόνου θα καταναλώνουμε από τις μελλοντικές γενιές) είναι η τοπικοποίηση με την έννοια των μικρών αποστάσεων και εγγύτητας και η αποανάπτυξη με την έννοια ότι «μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα καταναλώνοντας λιγότερους πόρους, γιατί συνήθως τα λιγότερα μας είναι αρκετά»
Έχει αναπτυχθεί λοιπόν ένα πανεπιστημιακό, οικολογικό και κοινωνικό κίνημα Αποανάπτυξης που μαζί με το κίνημα του Κοινοτισμού, των Κοινών και της Άμεσης Δημοκρατίας πιθανά να μπορέσουν να μας οδηγήσουν σε μια μετακαπιταλιστική κοινωνία που θα είναι εφικτή στο το επόμενο διάστημα. Το κίνημα της αντιπαγκοσμιοποίησης και στη Γένοβα, μιλούσε γενικά και αόριστα για έναν «άλλο κόσμο εφικτό». Δεν μπόρεσε στην πορεία να τον συγκεκριμενοποιήσει αυτόν τον νέο κόσμο, ταλαντευόμενο μεταξύ των αντιθέσεων που υπήρχαν: από τη μια οι «ειρηνιστές» της μεταρρύθμισης και από την άλλη το “blackblock” του «πρώτα η καταστροφή του υπάρχοντος» Ας ελπίσουμε ότι δεν θα γίνει το ίδιο και με τα προαναφερόμενα κινήματα, γιατί αν συνευρεθούν θα είναι σε θέση να διατυπώσουν την πρόταση για την μετακαπιταλιστική κοινωνία, πριν είναι πολύ αργά. Η παρακαταθήκη που άφησε η Γένοβα, όπως τη ζήσαμε, είναι:ένα τεράστιο πλήθος από διάφορα σημεία του πλανήτη και από διαφορετικές πολιτικές και φιλοσοφικές αφετηρίες είναι δυνατόν να συντονιστεί και να δραστηριοποιηθεί ως συμπαγές σύνολο για τον κοινό στόχο της υλοποίησης ενός διαφορετικού εφικτού κόσμου.
5η ερώτηση
Να μας μιλήσετε για όλα εκείνα που έκρυψαν οι κάμερες των μίντια και δεν έφτασαν ποτέ στον πολίτη.
Η ποαγκόσμια εξουσία στη Γένοβα έδειξε ότι είχε ένα καλά οργανωμένο σχέδιο για να σταματήσει την περαιτέρω ανάπτυξη του κινήματος. Καλλιέργησε το φόβο με τη χρήση της υπέρμετρης βίας, την οποία χρήση δεν έδειχναν τα καθεστωτικά ΜΜΕ. Αντίθετα αυτά θεαματικοποίησαν τις διαδηλώσεις προβάλλοντας αποκλειστικά σχεδόν τα επεισόδια μεταξύ της αστυνομίας και του λεγόμενου Blackblock και προσπαθώντας να εγκληματοποιήσουν το πολύχρωμο κίνημα., από το οποίο δεν δείχνανε εικόνες. Αυτό όμως ήταν παρόν οργανωμένο σε συλλογικότητες κάθε μορφής, από ομάδες συλλογικής κουζίνας μέχρι θεατρικές, μουσικές και νομικές ομάδες, από κινήματα του 3ου κόσμου μέχρι οικολογικά, συνδικαλιστικά, γυναικείας απελευθέρωσης ή απελευθερωτικής θεολογίας Χαρακτηριστικό ήταν το παράδειγμα Ιρακινών διαδηλωτών ενάντια στο τότε εμπάργκο που πρόσφεραν χουρμάδες σε όλο τον κόσμο. Επίσης το παράδειγμα γιατρών και δικηγόρων της Γένοβας που συμπορεύονταν με τους διαδηλωτές ώστε να παρέχουν νομική κάλυψη και ιατρική βοήθεια σε ανάλογες περιπτώσεις. Συγκινητική ήταν και η στάση πολλών κατοίκων της πόλης που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του φόρουμ να υιοθετήσουν ένα –δύο διαδηλωτές για φιλοξενία για να ξεπεασθεί το μεγάλο πρόβλημα του ύπνου και φαγητού που υπήρχε. Διάφορες οργανώσεις πρόσφεραν δωρεάν μπουκάλια νερού και σάντουιτς για τους διαδηλωτές, ενώ τα αστικά λεωφορεία μετέφεραν δωρεάν τον κόσμο από και προς τους καταυλισμούς όλη τη βδομάδα των διαδηλώσεων. Το προσωπικό των σιδηροδρόμων δούλεψε εθελοντικά στις 21/7/01 για τον απεγκλωβισμό πάνω από 10.000 διαδηλωτών στο κεντρικό σταθμό της πόλης και τη μεταφορά τους σε διάφορες άλλες πόλεις της Ιταλίας. Και όλα αυτά σε ένα κυριολεκτικά πολεμικά φορτισμένο κλίμα.
Από την άλλη θα πρέπει να αναφερθώ και στις ιδιαίτερες αδυναμίες που παρουσίασε το ελληνικό κίνημα στη Γένοβα: ανοργανωσιά του ελληνικού μπλοκ στις πορείες, αλλά και «καπέλα» από τους κομματικούς μηχανισμούς που συμμετείχαν, με ενημέρωση μόνο των λίγων κομματικών. Το μπλοκ υπέρμετρα χαλαρό, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους χιλιάδες που ήταν μόνιμα σφικτά δεμένοι ο ένας με τον άλλον, απόλυτα προσηλωμένοι στο στόχο να σπάσουμε την «κόκκινη γραμμή» που είχαν οχυρώσει οι αρχές.
Δεν μπορώ παρά να αναφερθώ και σε ένα περιστατικό στο δρόμο του γυρισμού: κατεβαίνοντας από το κινηματικό λεφωρείο στα Γιάννενα για να επισκεφθώ με την ευκαιρία συγγενείς μου, μου έγινε ερώτηση από κάποιον από αυτούς που ήταν μικροεπιχειρηματίας για το «τι γύρευα στη Γένοβα.». Του απάντησα ότι «αν ήξερες τι σε περιμένει με την παγκοσμιοποίηση σαν μικροεπιχειρηματίας, θα ήσουν από τους πρώτους που θα πήγαινες στη Γένοβα». Χρόνια αργότερα όταν τον ξανασυνάντησα και είχε κλείσει την επιχείρησή του, λόγω πτώχευσης μετά τις πολιτικές των μνημονίων στην Ελλάδα , μου είπε στενοχωρημενος πολύ: «πόσο δίκιο είχες τότε μετά τη Γένοβα»
RSS Feed
