Η Μαριναλέντα μια μικρή πόλη των 3.000 κατοίκων βρίσκεται στη φτωχότερη περιοχή της Ισπανίας, την Ανδαλουσία. Από το 1979 οι κάτοικοι αυτοοργανώθηκαν και εφαρμόζουν την αυτοδιαχείριση στην πράξη, στη καθημερινή ζωή τους. Δημιούργησαν μια αμεσοδημοκρατική αυτοδύναμη και τοπικοποιημένη κοινωνία της ισοκατανομής. Πως συνέβη αυτό;
Η δημοτική κίνηση με επικεφαλής τον Χουάν Μανουέλ Σάντσες Γκορντίγιο κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στις δημοτικές εκλογές το 1979 με το πρόγραμμά της, που επιγραμματικά έκφραζε το τρίπτυχο:
· κοινή ιδιοκτησία της γης
· αγροτική μεταρρύθμιση
· διατροφική κυριαρχία απέναντι στους γαιοκτήμονες και το καπιταλιστικό πρόγραμμα παραγωγής.
Από τότε επανεκλέγεται συνέχεια. Ο δήμος στα χέρια αυτής της Κίνησης μετατράπηκε σε θεσμό αυτοδιακυβέρνησης: «Η Μαριναλέντα διοικείται από τις συνελεύσεις των κατοίκων της μια και βασικό μέλημα είναι η συμμετοχή του κόσμου. Ο οικονομικός προϋπολογισμός οργανώνεται στη βάση των αποφάσεων των συνελεύσεων γειτονιάς, στις οποίες οι κάτοικοι αποφασίζουν τα έργα που κάθε χρονιά πρέπει να γίνουν στην περιοχή τους. Στις συνελεύσεις επιδιώκεται η συναίνεση, αλλά χρησιμοποιείται και η ψηφοφορία όταν υπάρχει διάσταση απόψεων. Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται 60-70 συνελεύσεις»[1]
Στην αρχή -επί χρόνια- οι κάτοικοι αγωνίστηκαν με γενικές απεργίες, με απεργίες πείνας, με μπλοκάρισμα δρόμων, τρένων και αεροδρομίων, με πορείες σε όλη τη χώρα. Αντιμετώπισαν βέβαια φυλακίσεις, διώξεις, καταστολή, ακόμα και απόπειρες δολοφονίας, αλλά στο τέλος τα κατάφεραν. Απέσπασαν από τον τοπικό γαιοκτήμονα 12.000 στρέμματα γης. Δεν τη μοίρασαν, αλλά τη δημοτικοποίησαν: «Η γη δεν ανήκει σε κανέναν, η γη δεν αγοράζεται, η γη ανήκει σε όλους! Τη γη την έχουμε δανειστεί από τους προγόνους μας και οφείλουμε να την επιστρέψουμε βελτιωμένη στα παιδιά μας», λέει ο δήμαρχος.
Στη συνέχεια δημιούργησαν έναν αγροτικό συνεταιρισμό (El Humoso) και ένα μικρό εργοστάσιο μεταποίησης αγροτικών προϊόντων(Humar Marinaleda), στο οποίο συσκευάζονται οι συγκομιδές (ελιές και ελαιόλαδο, όσπρια και λαχανικά, κυρίως αγκινάρες, πιπεριές, κ.λπ.) και όπου εργάζονται περίπου 60 γυναίκες και 4-5 άνδρες. Τα προϊόντα του πωλούνται βασικά στην Ισπανία.
Τόσο στον αγροτικό συνεταιρισμό όσο και στο εργοστάσιο όλοι έχουν τον ίδιο μισθό, ανεξάρτητα από τη δουλειά που κάνουν.Έτσι σήμερα ο δήμος έχει μηδενική ανεργία την ίδια στιγμή που στην Ανδαλουσία υπάρχουν 2,5 εκατομμύρια άνεργοι, 2 εκατομμύρια φτωχοί, 50 χιλιάδες αγρότες χωρίς γη και 500 χιλιάδες στο χείλος της οικονομικής καταστροφής.
Κάθε εργαζόμενος αμείβεται με 1.200 ευρώ το μήνα, δουλεύοντας 6,5 ώρες την ημέρα και έχοντας όλοι το ίδιο ημερομίσθιο (45 ευρώ), είτε στα κτήματα με την καλλιέργεια, είτε στο εργοστάσιο. Με αυτό τον τρόπο σταμάτησε η μετανάστευση, που πριν «ήταν το μοναδικό προϊόν που εξήγαγε η περιοχή».
Οι κάτοικοι της Μαριναλέντα συμμετέχουν επίσης εθελοντικά στις συλλογικές εργασίες, όπως είναι η συντήρηση δρόμων και κήπων/πάρκων αλλά και το χτίσιμο σπιτιών. Πριν υπήρχε έλλειψη στέγης. Έμεναν στο ίδιο σπίτι μέχρι και 3 γενιές. Τώρα, αφού μετέτρεψαν ιδιόκτητα οικόπεδα σε δημοτικά, παρέχεται στους νέους δωρεάν τόσο η γη, όσο και τα σχέδια από αρχιτέκτονες. Αυτοί είναι υποχρεωμένοι όμως με τη προσωπική τους εργασία και με τη βοήθεια της γειτονιάς να χτίσουν το σπίτι τους. Εθελοντική είναι επίσης και η συμμετοχή στα «κοινά». Όσοι έχουν συνδικαλιστική ή πολιτική θέση δεν έχουν ιδιαίτερη αμοιβή. Ζουν -όπως και όλοι οι κάτοικοι της πόλης- από τη δουλειά τους μόνο. Από δουλειά όμως που είναι χρήσιμη κοινωνικά και όχι παρασιτική. Δεν υπάρχει π.χ. αστυνομία, γιατί δεν τη χρειάζονται και «θα ήταν σπατάλη». Αρνούνται επίσης την εγκατάσταση πολυεθνικών επιχειρήσεων στην πόλη τους, όπως επίσης την καλλιέργεια μεταλλαγμένων ποικιλιών στα χωράφια.
«Στη Μαριναλέντα, η στέγαση, η εργασία, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και η υγεία θεωρούνται δικαίωμα. Μια θέση στον παιδικό σταθμό με όλα τα γεύματα κοστίζει 12 ευρώ τον μήνα. Ενώ η χρήση της πισίνας (ανοιχτή και κλειστή) 3 ευρώ το χρόνο. Λειτουργούν επίσης ομάδες που φροντίζουν τους ηλικιωμένους στα σπίτια τους, φτιάχνοντάς τους φαγητό, πηγαίνοντάς τους στο γιατρό ή καθαρίζοντας τα σπίτια τους. Κι αυτά είναι όλα δωρεάν. Ενώ τέλος, η Μαριναλέντα έχει το υψηλότερο ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο σε όλη την Ανδαλουσία με κήπους αλλά και φυσικά πάρκα μέσα στην πόλη.»
«Εφαρμόζουμε μια συμμετοχική δημοκρατία, αποφασίζουμε για όλα, από τους φόρους ως τις δημόσιες δαπάνες, σε μεγάλες συνελεύσεις. Πολλά κεφάλια δίνουν πολλές ιδέες», λέει ο Γκορντίγιο. «Ξέρουμε πως οι άνθρωποι μπορούμε να δουλεύουμε και για άλλες αξίες, όχι αποκλειστικά για το χρήμα. Με το παράδειγμά μας αποδεικνύουμε ότι η ουτοπία δεν είναι χίμαιρα και το καλύτερο βιβλίο είναι η ίδια η ζωή. Πρέπει να ονειρευόμαστε και στη συνέχεια να επιχειρούμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα γύρω μας. Τίποτα δεν είναι αδύνατο!»
[1]Από ρεπορτάζ της Μυρτώ Μπολώτα στο: http://www.a-po-drasi.gr/?p=827
Η δημοτική κίνηση με επικεφαλής τον Χουάν Μανουέλ Σάντσες Γκορντίγιο κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στις δημοτικές εκλογές το 1979 με το πρόγραμμά της, που επιγραμματικά έκφραζε το τρίπτυχο:
· κοινή ιδιοκτησία της γης
· αγροτική μεταρρύθμιση
· διατροφική κυριαρχία απέναντι στους γαιοκτήμονες και το καπιταλιστικό πρόγραμμα παραγωγής.
Από τότε επανεκλέγεται συνέχεια. Ο δήμος στα χέρια αυτής της Κίνησης μετατράπηκε σε θεσμό αυτοδιακυβέρνησης: «Η Μαριναλέντα διοικείται από τις συνελεύσεις των κατοίκων της μια και βασικό μέλημα είναι η συμμετοχή του κόσμου. Ο οικονομικός προϋπολογισμός οργανώνεται στη βάση των αποφάσεων των συνελεύσεων γειτονιάς, στις οποίες οι κάτοικοι αποφασίζουν τα έργα που κάθε χρονιά πρέπει να γίνουν στην περιοχή τους. Στις συνελεύσεις επιδιώκεται η συναίνεση, αλλά χρησιμοποιείται και η ψηφοφορία όταν υπάρχει διάσταση απόψεων. Κάθε χρόνο πραγματοποιούνται 60-70 συνελεύσεις»[1]
Στην αρχή -επί χρόνια- οι κάτοικοι αγωνίστηκαν με γενικές απεργίες, με απεργίες πείνας, με μπλοκάρισμα δρόμων, τρένων και αεροδρομίων, με πορείες σε όλη τη χώρα. Αντιμετώπισαν βέβαια φυλακίσεις, διώξεις, καταστολή, ακόμα και απόπειρες δολοφονίας, αλλά στο τέλος τα κατάφεραν. Απέσπασαν από τον τοπικό γαιοκτήμονα 12.000 στρέμματα γης. Δεν τη μοίρασαν, αλλά τη δημοτικοποίησαν: «Η γη δεν ανήκει σε κανέναν, η γη δεν αγοράζεται, η γη ανήκει σε όλους! Τη γη την έχουμε δανειστεί από τους προγόνους μας και οφείλουμε να την επιστρέψουμε βελτιωμένη στα παιδιά μας», λέει ο δήμαρχος.
Στη συνέχεια δημιούργησαν έναν αγροτικό συνεταιρισμό (El Humoso) και ένα μικρό εργοστάσιο μεταποίησης αγροτικών προϊόντων(Humar Marinaleda), στο οποίο συσκευάζονται οι συγκομιδές (ελιές και ελαιόλαδο, όσπρια και λαχανικά, κυρίως αγκινάρες, πιπεριές, κ.λπ.) και όπου εργάζονται περίπου 60 γυναίκες και 4-5 άνδρες. Τα προϊόντα του πωλούνται βασικά στην Ισπανία.
Τόσο στον αγροτικό συνεταιρισμό όσο και στο εργοστάσιο όλοι έχουν τον ίδιο μισθό, ανεξάρτητα από τη δουλειά που κάνουν.Έτσι σήμερα ο δήμος έχει μηδενική ανεργία την ίδια στιγμή που στην Ανδαλουσία υπάρχουν 2,5 εκατομμύρια άνεργοι, 2 εκατομμύρια φτωχοί, 50 χιλιάδες αγρότες χωρίς γη και 500 χιλιάδες στο χείλος της οικονομικής καταστροφής.
Κάθε εργαζόμενος αμείβεται με 1.200 ευρώ το μήνα, δουλεύοντας 6,5 ώρες την ημέρα και έχοντας όλοι το ίδιο ημερομίσθιο (45 ευρώ), είτε στα κτήματα με την καλλιέργεια, είτε στο εργοστάσιο. Με αυτό τον τρόπο σταμάτησε η μετανάστευση, που πριν «ήταν το μοναδικό προϊόν που εξήγαγε η περιοχή».
Οι κάτοικοι της Μαριναλέντα συμμετέχουν επίσης εθελοντικά στις συλλογικές εργασίες, όπως είναι η συντήρηση δρόμων και κήπων/πάρκων αλλά και το χτίσιμο σπιτιών. Πριν υπήρχε έλλειψη στέγης. Έμεναν στο ίδιο σπίτι μέχρι και 3 γενιές. Τώρα, αφού μετέτρεψαν ιδιόκτητα οικόπεδα σε δημοτικά, παρέχεται στους νέους δωρεάν τόσο η γη, όσο και τα σχέδια από αρχιτέκτονες. Αυτοί είναι υποχρεωμένοι όμως με τη προσωπική τους εργασία και με τη βοήθεια της γειτονιάς να χτίσουν το σπίτι τους. Εθελοντική είναι επίσης και η συμμετοχή στα «κοινά». Όσοι έχουν συνδικαλιστική ή πολιτική θέση δεν έχουν ιδιαίτερη αμοιβή. Ζουν -όπως και όλοι οι κάτοικοι της πόλης- από τη δουλειά τους μόνο. Από δουλειά όμως που είναι χρήσιμη κοινωνικά και όχι παρασιτική. Δεν υπάρχει π.χ. αστυνομία, γιατί δεν τη χρειάζονται και «θα ήταν σπατάλη». Αρνούνται επίσης την εγκατάσταση πολυεθνικών επιχειρήσεων στην πόλη τους, όπως επίσης την καλλιέργεια μεταλλαγμένων ποικιλιών στα χωράφια.
«Στη Μαριναλέντα, η στέγαση, η εργασία, ο πολιτισμός, η εκπαίδευση και η υγεία θεωρούνται δικαίωμα. Μια θέση στον παιδικό σταθμό με όλα τα γεύματα κοστίζει 12 ευρώ τον μήνα. Ενώ η χρήση της πισίνας (ανοιχτή και κλειστή) 3 ευρώ το χρόνο. Λειτουργούν επίσης ομάδες που φροντίζουν τους ηλικιωμένους στα σπίτια τους, φτιάχνοντάς τους φαγητό, πηγαίνοντάς τους στο γιατρό ή καθαρίζοντας τα σπίτια τους. Κι αυτά είναι όλα δωρεάν. Ενώ τέλος, η Μαριναλέντα έχει το υψηλότερο ποσοστό πρασίνου ανά κάτοικο σε όλη την Ανδαλουσία με κήπους αλλά και φυσικά πάρκα μέσα στην πόλη.»
«Εφαρμόζουμε μια συμμετοχική δημοκρατία, αποφασίζουμε για όλα, από τους φόρους ως τις δημόσιες δαπάνες, σε μεγάλες συνελεύσεις. Πολλά κεφάλια δίνουν πολλές ιδέες», λέει ο Γκορντίγιο. «Ξέρουμε πως οι άνθρωποι μπορούμε να δουλεύουμε και για άλλες αξίες, όχι αποκλειστικά για το χρήμα. Με το παράδειγμά μας αποδεικνύουμε ότι η ουτοπία δεν είναι χίμαιρα και το καλύτερο βιβλίο είναι η ίδια η ζωή. Πρέπει να ονειρευόμαστε και στη συνέχεια να επιχειρούμε να αλλάξουμε την πραγματικότητα γύρω μας. Τίποτα δεν είναι αδύνατο!»
[1]Από ρεπορτάζ της Μυρτώ Μπολώτα στο: http://www.a-po-drasi.gr/?p=827