Περικλής Κοροβέσης
Κυβερνήσεις της Αριστεράς είχαμε πολλές στην Ε.Ε. Ολες εξελέγησαν με εντυπωσιακά προγράμματα και προεκλογικές εξαγγελίες που υπόσχονταν πολλά.
Καταπολέμηση της φτώχειας και της ανεργίας, κοινωνικό κράτος, Παιδεία, Υγεία, εγγυημένα για όλους.
Οσο ακόμα υπήρχε η ΕΣΣΔ, έγιναν γενναίες μεταρρυθμίσεις προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων. Το βιοτικό επίπεδο ανεβαίνει.
Ο πολίτης δίνει τη θέση του στον καταναλωτή, που εγκλωβίζεται στην ευμάρειά του. Η κατανάλωση γίνεται ο κόσμος του και αδιαφορεί για τα κοινά.
Παράλληλα, τα μεγάλα συνδικάτα, που πρόσκεινται στον ίδιο πολιτικό χώρο, είναι ο φυσικός σύμμαχος της κυβέρνησης και αφομοιώνουν τους κοινωνικούς κραδασμούς και τους τροχιοδρομούν σε ανώδυνη κατεύθυνση.
Σε διαμαρτυρίες-λιτανείες. Δηλαδή, έχουμε ένα κεϊνσιανικό μοντέλο που υποστηρίζει τον καπιταλισμό, υποχρεώνοντάς τον να κάνει κάποιες παραχωρήσεις ως αντίτιμο για τη διαιώνισή του.
Και το κράτος έδειξε μια φοβερή ευελιξία αποδεχόμενο διαφορετικές κυβερνήσεις που να εκπροσωπούν όλη την γκάμα του πολιτικού κόσμου. Από τους φασίστες μέχρι τους σοσιαλιστές.
Γιατί δεν έχουμε μία κυβέρνηση της Αριστεράς, όπως συνήθως λέγεται, αλλά μια κρατική Αριστερά, που υπηρετεί τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης και του κεφαλαίου, που για να διατηρηθεί και να αναπαραχθεί πρέπει να πληρώσει κάποιο κόστος.
Αλλά πάνε αυτά, τελείωσαν. Με την αδήλωτη επανάσταση του αρπαχτικού καπιταλισμού, με τις θεωρίες του νεοφιλελευθερισμού ό,τι κέρδισαν οι λαοί μετά τη Γαλλική Επανάσταση και τους αγώνες δύο περίπου αιώνων πρέπει να παρθεί πίσω.
Θεωρούνται αρχαϊκές μορφές που εμποδίζουν τη λειτουργία της Ελεύθερης Αγοράς, δηλαδή την ασυδοσία του καπιταλισμού.
Και εδώ οι ανθρώπινες ζωές δεν έχουν καμιά σημασία.
Παράδειγμα, η Μεσόγειος. Χιλιάδες ζωές χάνονται σε αναζήτηση εργασίας.
Είναι μια τεράστια ουρά ανθρώπων σε χιλιάδες χιλιόμετρα, από κατεστραμμένες χώρες, στον ευρωπαϊκό «ΟΑΕΔ», και αντί για δουλειά βρίσκουν τον πνιγμό τους, συχνά με τις οικογένειές τους.
Είναι αυτό Ευρωπαϊκός Πολιτισμός;
Είναι το Δουβλίνο ΙΙ μια ανθρωπιστική σύμβαση που καταδικάζει τις χώρες του Νότου να γίνουν αποθήκες ανθρώπων για να προστατευτεί ο πλούσιος Βορράς;
Κι εμείς γιατί την υπογράψαμε;
Δεν ξέραμε πως ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα θα γίνει ελληνικό και όλη αυτή η συσσώρευση μεταναστών θα δημιουργούσε ρατσισμό και ξενοφοβία που θα εκμεταλλευόταν η Ακρα Δεξιά;
Οι σοσιαλδημοκράτες προσαρμόστηκαν ταχύτατα στις επιταγές του νεοφιλελευθερισμού, που τους έκανε μια χαψιά.
Σ’ αυτό που διέφεραν από τους συντηρητικούς, ήταν στη ρητορική. Εταζαν τα πάντα, άσχετα αν έπρατταν τα αντίθετα.
Π.χ. η Σουηδική Σοσιαλδημοκρατία είχε βασικό προγραμματικό στόχο την κατάργηση της μοναρχίας.
Για πολλούς θεωρείται διακοσμητικός θεσμός και δεν παίζει κανέναν ουσιαστικό ρόλο.
Αλλά η αλήθεια είναι πως το παλάτι αποτελεί ένα πολιτικό κέντρο ειδικού βάρους, που συγκεντρώνει όλη τη βιομηχανική και τραπεζιτική ελίτ της χώρας και είναι ένα μόνιμο αντίβαρο στην εκλεγμένη κυβέρνηση, που με τη σειρά πρέπει να κάνει υποχωρήσεις προς το άλλο κέντρο εξουσίας.
Σήμερα αυτός ο στόχος έχει ξεχαστεί. Λες και δεν ειπώθηκε ποτέ.
Η κρατική Αριστερά, όπως και τα άλλα κόμματα εξουσίας, είναι ιδιαίτερα ελκυστικά για τους επαγγελματίες πολιτικούς.
Κοινώς τα λαμόγια, που καραδοκούν για μια θέση εξουσίας.
Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν δύο λέξεις που χαρακτήριζαν αυτήν την κατάσταση, που δεν τις διαθέτει η νεοελληνική: μαλακόλαξ, που σημαίνει ελεεινός, γλείφτης, και σπουδαρχίδης, που σημαίνει θεσιθήρας.
Είναι μια κατηγορία ανθρώπων που όταν διαμορφωθεί κάποιο κέντρο εξουσίας γύρω από κάποιον αρχηγό, θέλουν να ανέβουν στην ιεραρχία, όχι ανάλογα με τα προσόντα τους, αλλά σύμφωνα με τις ικανότητές τους: να ελίσσονται, να κολακεύουν, να μη δίνουν ποτέ το στίγμα τους, αποφεύγοντας να πάρουν θέση και προτιμώντας να παραμένουν σιωπηλοί μέχρι να εκφραστεί ο αρχηγός.
Την κατάλληλη στιγμή αρπάζουν τον θώκο που επιθυμούν, και θρονιάζονται για τα καλά σαν αυθεντίες και στελέχη, επιδιώκοντας τη μέγιστη δυνατή δημοσιότητα. Και μετά, ίσως γίνουν κι εκείνοι αρχηγοί.
Εχει ο ΣΥΡΙΖΑ τέτοιες προσωπικότητες; Πολλά εικάζω, αλλά δεν είμαι σε θέση να κάνω μια ακτινογραφία της κυβέρνησης και να βγάλω ασφαλή συμπεράσματα. Αλλά αυτό θα φανεί στην πορεία.
Στις δύσκολες ψηφοφορίες στη Βουλή για κρίσιμα θέματα (αν γίνουν βέβαια και δεν περάσουν με προεδρικά διατάγματα). Και αν κάνουμε την υπόθεση πως οι «εταίροι» θα μας συνθλίψουν, τότε αυτό θα το ονομάσουμε έντιμο συμβιβασμό;
Η εξουσία, πάντως, έχει μια αυτάρκεια και λειτουργεί για τον εαυτό της. Κάτι σαν πρέζα με χειροπιαστά οφέλη.
Και η Ιστορία της Σοσιαλδημοκρατίας μάς διδάσκει πως η αριστερή της πτέρυγα κατά κανόνα προσαρμόζεται.
Τα οφέλη είναι για όλους, άσχετα αν κάποιοι βγαίνουν λιγότερο ωφελημένοι.
Και όπως λέει και ο λαός μας: «Ας με λένε δημαρχίνα και ας ψοφάω από την πείνα».
Παράθυρο στην τηλεόραση, πάντως, έχει. Κάτι είναι κι αυτό.
Κυβερνήσεις της Αριστεράς είχαμε πολλές στην Ε.Ε. Ολες εξελέγησαν με εντυπωσιακά προγράμματα και προεκλογικές εξαγγελίες που υπόσχονταν πολλά.
Καταπολέμηση της φτώχειας και της ανεργίας, κοινωνικό κράτος, Παιδεία, Υγεία, εγγυημένα για όλους.
Οσο ακόμα υπήρχε η ΕΣΣΔ, έγιναν γενναίες μεταρρυθμίσεις προς όφελος των λαϊκών στρωμάτων. Το βιοτικό επίπεδο ανεβαίνει.
Ο πολίτης δίνει τη θέση του στον καταναλωτή, που εγκλωβίζεται στην ευμάρειά του. Η κατανάλωση γίνεται ο κόσμος του και αδιαφορεί για τα κοινά.
Παράλληλα, τα μεγάλα συνδικάτα, που πρόσκεινται στον ίδιο πολιτικό χώρο, είναι ο φυσικός σύμμαχος της κυβέρνησης και αφομοιώνουν τους κοινωνικούς κραδασμούς και τους τροχιοδρομούν σε ανώδυνη κατεύθυνση.
Σε διαμαρτυρίες-λιτανείες. Δηλαδή, έχουμε ένα κεϊνσιανικό μοντέλο που υποστηρίζει τον καπιταλισμό, υποχρεώνοντάς τον να κάνει κάποιες παραχωρήσεις ως αντίτιμο για τη διαιώνισή του.
Και το κράτος έδειξε μια φοβερή ευελιξία αποδεχόμενο διαφορετικές κυβερνήσεις που να εκπροσωπούν όλη την γκάμα του πολιτικού κόσμου. Από τους φασίστες μέχρι τους σοσιαλιστές.
Γιατί δεν έχουμε μία κυβέρνηση της Αριστεράς, όπως συνήθως λέγεται, αλλά μια κρατική Αριστερά, που υπηρετεί τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης και του κεφαλαίου, που για να διατηρηθεί και να αναπαραχθεί πρέπει να πληρώσει κάποιο κόστος.
Αλλά πάνε αυτά, τελείωσαν. Με την αδήλωτη επανάσταση του αρπαχτικού καπιταλισμού, με τις θεωρίες του νεοφιλελευθερισμού ό,τι κέρδισαν οι λαοί μετά τη Γαλλική Επανάσταση και τους αγώνες δύο περίπου αιώνων πρέπει να παρθεί πίσω.
Θεωρούνται αρχαϊκές μορφές που εμποδίζουν τη λειτουργία της Ελεύθερης Αγοράς, δηλαδή την ασυδοσία του καπιταλισμού.
Και εδώ οι ανθρώπινες ζωές δεν έχουν καμιά σημασία.
Παράδειγμα, η Μεσόγειος. Χιλιάδες ζωές χάνονται σε αναζήτηση εργασίας.
Είναι μια τεράστια ουρά ανθρώπων σε χιλιάδες χιλιόμετρα, από κατεστραμμένες χώρες, στον ευρωπαϊκό «ΟΑΕΔ», και αντί για δουλειά βρίσκουν τον πνιγμό τους, συχνά με τις οικογένειές τους.
Είναι αυτό Ευρωπαϊκός Πολιτισμός;
Είναι το Δουβλίνο ΙΙ μια ανθρωπιστική σύμβαση που καταδικάζει τις χώρες του Νότου να γίνουν αποθήκες ανθρώπων για να προστατευτεί ο πλούσιος Βορράς;
Κι εμείς γιατί την υπογράψαμε;
Δεν ξέραμε πως ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα θα γίνει ελληνικό και όλη αυτή η συσσώρευση μεταναστών θα δημιουργούσε ρατσισμό και ξενοφοβία που θα εκμεταλλευόταν η Ακρα Δεξιά;
Οι σοσιαλδημοκράτες προσαρμόστηκαν ταχύτατα στις επιταγές του νεοφιλελευθερισμού, που τους έκανε μια χαψιά.
Σ’ αυτό που διέφεραν από τους συντηρητικούς, ήταν στη ρητορική. Εταζαν τα πάντα, άσχετα αν έπρατταν τα αντίθετα.
Π.χ. η Σουηδική Σοσιαλδημοκρατία είχε βασικό προγραμματικό στόχο την κατάργηση της μοναρχίας.
Για πολλούς θεωρείται διακοσμητικός θεσμός και δεν παίζει κανέναν ουσιαστικό ρόλο.
Αλλά η αλήθεια είναι πως το παλάτι αποτελεί ένα πολιτικό κέντρο ειδικού βάρους, που συγκεντρώνει όλη τη βιομηχανική και τραπεζιτική ελίτ της χώρας και είναι ένα μόνιμο αντίβαρο στην εκλεγμένη κυβέρνηση, που με τη σειρά πρέπει να κάνει υποχωρήσεις προς το άλλο κέντρο εξουσίας.
Σήμερα αυτός ο στόχος έχει ξεχαστεί. Λες και δεν ειπώθηκε ποτέ.
Η κρατική Αριστερά, όπως και τα άλλα κόμματα εξουσίας, είναι ιδιαίτερα ελκυστικά για τους επαγγελματίες πολιτικούς.
Κοινώς τα λαμόγια, που καραδοκούν για μια θέση εξουσίας.
Οι αρχαίοι Ελληνες είχαν δύο λέξεις που χαρακτήριζαν αυτήν την κατάσταση, που δεν τις διαθέτει η νεοελληνική: μαλακόλαξ, που σημαίνει ελεεινός, γλείφτης, και σπουδαρχίδης, που σημαίνει θεσιθήρας.
Είναι μια κατηγορία ανθρώπων που όταν διαμορφωθεί κάποιο κέντρο εξουσίας γύρω από κάποιον αρχηγό, θέλουν να ανέβουν στην ιεραρχία, όχι ανάλογα με τα προσόντα τους, αλλά σύμφωνα με τις ικανότητές τους: να ελίσσονται, να κολακεύουν, να μη δίνουν ποτέ το στίγμα τους, αποφεύγοντας να πάρουν θέση και προτιμώντας να παραμένουν σιωπηλοί μέχρι να εκφραστεί ο αρχηγός.
Την κατάλληλη στιγμή αρπάζουν τον θώκο που επιθυμούν, και θρονιάζονται για τα καλά σαν αυθεντίες και στελέχη, επιδιώκοντας τη μέγιστη δυνατή δημοσιότητα. Και μετά, ίσως γίνουν κι εκείνοι αρχηγοί.
Εχει ο ΣΥΡΙΖΑ τέτοιες προσωπικότητες; Πολλά εικάζω, αλλά δεν είμαι σε θέση να κάνω μια ακτινογραφία της κυβέρνησης και να βγάλω ασφαλή συμπεράσματα. Αλλά αυτό θα φανεί στην πορεία.
Στις δύσκολες ψηφοφορίες στη Βουλή για κρίσιμα θέματα (αν γίνουν βέβαια και δεν περάσουν με προεδρικά διατάγματα). Και αν κάνουμε την υπόθεση πως οι «εταίροι» θα μας συνθλίψουν, τότε αυτό θα το ονομάσουμε έντιμο συμβιβασμό;
Η εξουσία, πάντως, έχει μια αυτάρκεια και λειτουργεί για τον εαυτό της. Κάτι σαν πρέζα με χειροπιαστά οφέλη.
Και η Ιστορία της Σοσιαλδημοκρατίας μάς διδάσκει πως η αριστερή της πτέρυγα κατά κανόνα προσαρμόζεται.
Τα οφέλη είναι για όλους, άσχετα αν κάποιοι βγαίνουν λιγότερο ωφελημένοι.
Και όπως λέει και ο λαός μας: «Ας με λένε δημαρχίνα και ας ψοφάω από την πείνα».
Παράθυρο στην τηλεόραση, πάντως, έχει. Κάτι είναι κι αυτό.
RSS Feed
