Του Παντελή Κελεσίδη
Με το που γεννιέται ένας άνθρωπος αρχίζει και η ανάπτυξη του. Αρχίζει να μεγαλώνει και αν όλα πάνε καλά μέσα σε δεκαπέντε περίπου χρόνια έχει γίνει καμιά εικοσαριά φορές πιο μεγάλος. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι αν δε σταματούσε αυτού του είδους η ανάπτυξη και συνεχίζαμε να μεγαλώνουμε σωματικά με τους ίδιους ρυθμούς το σώμα απλά θα έφτανε σε ένα σημείο που θα …έσκαγε σαν φούσκα.
Οπότε λοιπόν η μεγέθυνση μας, μέσω της σοφίας της φυσικής επιλογής, κάποια στιγμή σταματάει, ώστε να είμαστε λίγο πολύ προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον μας. Η ανάπτυξη μας πλέον γίνεται σε διανοητικό επίπεδο. Αναπτυσσόμαστε μέχρι να πεθάνουμε καλλιεργώντας τις δεξιότητες μας, μαθαίνοντας καινούρια πράγματα, διαβάζοντας καινούρια βιβλία, κ.α.π.
Αν κοιτάξουμε λίγο με αυτή τη λογική και την ανάπτυξη των κοινωνιών μας όπως τουλάχιστον την φαντασιωνόμαστε, θα πρέπει να παραδεχτούμε πως είμαστε κολλημένοι στο στάδιο της μεγέθυνσης. Θέλουμε όλα τα πράγματα να γίνονται περισσότερα, μεγαλύτερα, γρηγορότερα. Περισσότερα εργοστάσια που θα φτιάχνουν περισσότερα άχρηστα συνήθως αντικείμενα, για όλο και περισσότερους καταναλωτές που αποδέχονται καθημερινά όλο και περισσότερες φανταστικές ανάγκες που εμφυτεύονται έντεχνα στον εγκέφαλο από πρωτοπόρους στο χώρο του μάρκετινγκ που ψάχνουν πάντα αυτό το …κάτι παραπάνω για να κερδίσουν το μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς.
Αυτή είναι η ρημάδα η Ανάπτυξη που υπηρετούμε στις μέρες μας. Μία ασταμάτητη μεγέθυνση. Μεγαλύτερα ΑΕΠ, μεγαλύτερες παραγωγές, μεγαλύτεροι μισθοί, και άλλοι ευσεβείς πόθοι, γίνονται ουσιαστικά το καρότο που κυνηγάμε αλλά ποτέ δεν πιάνουμε εμείς οι απλοί άνθρωποι, γιατί η αλήθεια είναι πως απλά κάνουμε μάγκες κάποιους ελάχιστους που ξέρουν να κρατάνε το καρότο μακρυά μας, και μετατρέπουν με τρόπο σχεδόν μεταφυσικό , το δικό μας τρέξιμο σε δικό τους πλούτο.
Ο πλανήτης μας εδώ και καιρό μας έχει δείξει τα όρια του. Δεν έχει ούτε άπειρο χώρο, ούτε άπειρους πόρους. Αν συνεχίζουμε την “ανάπτυξη” μας με τέτοιο επεκτατικό τρόπο, απλά θα εκραγούμε. Είναι μάλλον καιρός να πάρουμε τις ευθύνες της ενηλικίωσης μας , να σταματήσουμε τη μεγέθυνση και να συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε τις ζωές μας σε πιο υπεύθυνες ,πιο ουσιαστικές , διανοητικές κατευθύνσεις. Μεγαλώσαμε σωματικά , καιρός να μεγαλώσουμε και πνευματικά ως κοινωνία. Έτσι και αλλιώς δεν έχουμε και άλλη σοβαρή εναλλακτική σε έναν πεπερασμένο πλανήτη.
Πρέπει να ξαναορίσουμε την ανάπτυξη και να τη φέρουμε στα δικά μας ανθρώπινα μέτρα, γιατί προς το παρόν αυτός ο όρος χρησιμοποιείται αποκλειστικά όπως βολεύει αυτούς που κουμαντάρουν το σημερινό μας σύστημα. Έχουν συνδέσει τα πάντα με την θεότητα της Οικονομικής Ανάπτυξης, στο όνομα της οποίας μάλιστα θυσιάζονται άνετα ανθρώπινες ζωές, ανθρώπινες σχέσεις, ηθικές αξίες, και άλλα “παλιομοδίτικα”. Δε χρειαζόμαστε περισσότερα πράγματα , αλλά περισσότερη και ουσιαστικότερη σκέψη. Απλό και ταυτόχρονα τραγικό παράδειγμα: Τα τρόφιμα που παράγονται σε όλο τον πλανήτη, είναι αποδεδειγμένα υπεραρκετά για όλο τον παγκόσμιο πληθυσμό.
Παρόλα αυτά υπάρχουν άνθρωποι που πεθαίνουν από την πείνα. Παράλογο. Σου λένε πως πρέπει να αυξηθεί η παραγωγή με καινούρια χημικά, με καινούργιους μεταλλαγμένους σπόρους, με τεράστιες μονοκαλλιέργειες, για να βγουν ακόμα περισσότερα τρόφιμα για να πάψουν τελικά να υπάρχουν άνθρωποι που πεινάνε. Και συ τους πιστεύεις. Ακόμα πιο παράλογο. Το μόνο κέρδος από αυτή την οικονομική ανάπτυξη των καλλιεργειών, θα είναι στοχευμένα το δικό τους . Αν πραγματικά θέλουμε να εξαλειφθεί η πείνα από τον πλανήτη μας πρέπει απλά να ανακατανέμουμε την παραγωγή με διαφορετικό τρόπο, ώστε να έχουν όλοι οι άνθρωποι πρόσβαση στην απαραίτητη για αυτούς τροφή.
Πρέπει η μονάδα μέτρησης της σκέψης μας να σταματήσει να είναι η χρηματική, και να κοιτάξουμε τα πιο ουσιαστικά όπως ο χρόνος μας, οι οικογενειακές και κοινωνικές μας σχέσεις, το περιβάλλον και ο τόπος μας, οι κοινοί μας χώροι, οι παραλίες μας, μέχρι και ο αέρας που αναπνέουμε και το νερό που πίνουμε. Τίποτα δεν είναι πλέον αδιανόητο και μπροστά στις ερπύστριες της ανάπτυξης δε θα γλιτώσουν ούτε οι αιγιαλοί μας από τα ξενοδοχεία, ούτε το νερό μας από τις εταιρίες, ούτε οι βουνοκορφές μας από τις βιομηχανικές ΑΠΕ. Θα χρειαστεί να παλέψουμε και …να σώσουμε οτιδήποτε αν σώζεται , πριν όλα γύρω μας “αναπτυχθούν” και “αξιοποιηθούν” τόσο, που δε θα μας χωράνε.
Κελεσίδης Παντελής
Λήμνος 8/5/2014
Με το που γεννιέται ένας άνθρωπος αρχίζει και η ανάπτυξη του. Αρχίζει να μεγαλώνει και αν όλα πάνε καλά μέσα σε δεκαπέντε περίπου χρόνια έχει γίνει καμιά εικοσαριά φορές πιο μεγάλος. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι αν δε σταματούσε αυτού του είδους η ανάπτυξη και συνεχίζαμε να μεγαλώνουμε σωματικά με τους ίδιους ρυθμούς το σώμα απλά θα έφτανε σε ένα σημείο που θα …έσκαγε σαν φούσκα.
Οπότε λοιπόν η μεγέθυνση μας, μέσω της σοφίας της φυσικής επιλογής, κάποια στιγμή σταματάει, ώστε να είμαστε λίγο πολύ προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον μας. Η ανάπτυξη μας πλέον γίνεται σε διανοητικό επίπεδο. Αναπτυσσόμαστε μέχρι να πεθάνουμε καλλιεργώντας τις δεξιότητες μας, μαθαίνοντας καινούρια πράγματα, διαβάζοντας καινούρια βιβλία, κ.α.π.
Αν κοιτάξουμε λίγο με αυτή τη λογική και την ανάπτυξη των κοινωνιών μας όπως τουλάχιστον την φαντασιωνόμαστε, θα πρέπει να παραδεχτούμε πως είμαστε κολλημένοι στο στάδιο της μεγέθυνσης. Θέλουμε όλα τα πράγματα να γίνονται περισσότερα, μεγαλύτερα, γρηγορότερα. Περισσότερα εργοστάσια που θα φτιάχνουν περισσότερα άχρηστα συνήθως αντικείμενα, για όλο και περισσότερους καταναλωτές που αποδέχονται καθημερινά όλο και περισσότερες φανταστικές ανάγκες που εμφυτεύονται έντεχνα στον εγκέφαλο από πρωτοπόρους στο χώρο του μάρκετινγκ που ψάχνουν πάντα αυτό το …κάτι παραπάνω για να κερδίσουν το μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς.
Αυτή είναι η ρημάδα η Ανάπτυξη που υπηρετούμε στις μέρες μας. Μία ασταμάτητη μεγέθυνση. Μεγαλύτερα ΑΕΠ, μεγαλύτερες παραγωγές, μεγαλύτεροι μισθοί, και άλλοι ευσεβείς πόθοι, γίνονται ουσιαστικά το καρότο που κυνηγάμε αλλά ποτέ δεν πιάνουμε εμείς οι απλοί άνθρωποι, γιατί η αλήθεια είναι πως απλά κάνουμε μάγκες κάποιους ελάχιστους που ξέρουν να κρατάνε το καρότο μακρυά μας, και μετατρέπουν με τρόπο σχεδόν μεταφυσικό , το δικό μας τρέξιμο σε δικό τους πλούτο.
Ο πλανήτης μας εδώ και καιρό μας έχει δείξει τα όρια του. Δεν έχει ούτε άπειρο χώρο, ούτε άπειρους πόρους. Αν συνεχίζουμε την “ανάπτυξη” μας με τέτοιο επεκτατικό τρόπο, απλά θα εκραγούμε. Είναι μάλλον καιρός να πάρουμε τις ευθύνες της ενηλικίωσης μας , να σταματήσουμε τη μεγέθυνση και να συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε τις ζωές μας σε πιο υπεύθυνες ,πιο ουσιαστικές , διανοητικές κατευθύνσεις. Μεγαλώσαμε σωματικά , καιρός να μεγαλώσουμε και πνευματικά ως κοινωνία. Έτσι και αλλιώς δεν έχουμε και άλλη σοβαρή εναλλακτική σε έναν πεπερασμένο πλανήτη.
Πρέπει να ξαναορίσουμε την ανάπτυξη και να τη φέρουμε στα δικά μας ανθρώπινα μέτρα, γιατί προς το παρόν αυτός ο όρος χρησιμοποιείται αποκλειστικά όπως βολεύει αυτούς που κουμαντάρουν το σημερινό μας σύστημα. Έχουν συνδέσει τα πάντα με την θεότητα της Οικονομικής Ανάπτυξης, στο όνομα της οποίας μάλιστα θυσιάζονται άνετα ανθρώπινες ζωές, ανθρώπινες σχέσεις, ηθικές αξίες, και άλλα “παλιομοδίτικα”. Δε χρειαζόμαστε περισσότερα πράγματα , αλλά περισσότερη και ουσιαστικότερη σκέψη. Απλό και ταυτόχρονα τραγικό παράδειγμα: Τα τρόφιμα που παράγονται σε όλο τον πλανήτη, είναι αποδεδειγμένα υπεραρκετά για όλο τον παγκόσμιο πληθυσμό.
Παρόλα αυτά υπάρχουν άνθρωποι που πεθαίνουν από την πείνα. Παράλογο. Σου λένε πως πρέπει να αυξηθεί η παραγωγή με καινούρια χημικά, με καινούργιους μεταλλαγμένους σπόρους, με τεράστιες μονοκαλλιέργειες, για να βγουν ακόμα περισσότερα τρόφιμα για να πάψουν τελικά να υπάρχουν άνθρωποι που πεινάνε. Και συ τους πιστεύεις. Ακόμα πιο παράλογο. Το μόνο κέρδος από αυτή την οικονομική ανάπτυξη των καλλιεργειών, θα είναι στοχευμένα το δικό τους . Αν πραγματικά θέλουμε να εξαλειφθεί η πείνα από τον πλανήτη μας πρέπει απλά να ανακατανέμουμε την παραγωγή με διαφορετικό τρόπο, ώστε να έχουν όλοι οι άνθρωποι πρόσβαση στην απαραίτητη για αυτούς τροφή.
Πρέπει η μονάδα μέτρησης της σκέψης μας να σταματήσει να είναι η χρηματική, και να κοιτάξουμε τα πιο ουσιαστικά όπως ο χρόνος μας, οι οικογενειακές και κοινωνικές μας σχέσεις, το περιβάλλον και ο τόπος μας, οι κοινοί μας χώροι, οι παραλίες μας, μέχρι και ο αέρας που αναπνέουμε και το νερό που πίνουμε. Τίποτα δεν είναι πλέον αδιανόητο και μπροστά στις ερπύστριες της ανάπτυξης δε θα γλιτώσουν ούτε οι αιγιαλοί μας από τα ξενοδοχεία, ούτε το νερό μας από τις εταιρίες, ούτε οι βουνοκορφές μας από τις βιομηχανικές ΑΠΕ. Θα χρειαστεί να παλέψουμε και …να σώσουμε οτιδήποτε αν σώζεται , πριν όλα γύρω μας “αναπτυχθούν” και “αξιοποιηθούν” τόσο, που δε θα μας χωράνε.
Κελεσίδης Παντελής
Λήμνος 8/5/2014