Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να είναι σε θέση να απαγορεύουν γενετικά τροποποιημένες(γ.τ.) καλλιέργειες ευκολότερα στο μέλλον. Αλλά το κίνημα ενάντια στα μεταλλαγμένα στην Ευρώπη φοβάται ότι ο νέος νόμος κάνει το αντίθετο.
Φαίνεται λίγο παράδοξο: Οι χώρες της ΕΕ έχουν συμφωνήσει σε ένα σχέδιο νόμου που θα τους διευκολύνει να απαγορεύουν σε εθνικό επίπεδο τις καλλιέργειες γ.τ. φυτών. Οι υπουργοί περιβάλλοντος όλων των κρατών μελών, εκτός από το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο δέχθηκαν την αντίστοιχη πρόταση της προεδρίας της Ελλάδας. Αλλά ακτιβιστές φοβούνται ότι η πρόταση είναι αυτό ακριβώς που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερα μεταλλαγμένα στην Ευρώπη.
Η απόφαση αυτή επιτρέπει -για περισσότερους λόγους από ότι μέχρι τώρα - απαγορεύσεις των εγκεκριμένων σε επίπεδο ΕΕ γ.τ. σπόρων: για παράδειγμα, λόγω «κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων» ή «περιβαλλοντικών στόχων», πράγμα το οποίο θα μπορούσε να αποκλείσει τη διασπορά των γ.τ. ποικιλιών σε μία χώρα ή περιοχή της. Ένα κράτος θα μπορούσε, για παράδειγμα, να ισχυρισθεί ότι οι γ.τ. καλλιέργειες προωθούν επιβλαβείς για το περιβάλλον μονοκαλλιέργειες. Μέχρι στιγμής, οι κυβερνήσεις έπρεπε να αναφέρονται σε νέα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον, για να μπορούν να τα απαγορεύουν. Μελέτες που δείχνουν ότι τα γ.τ. φυτά μπορεί να προκαλούν καρκίνο, να είναι επικίνδυνα για τα πειραματόζωα ή να σκοτώνουν πεταλούδες, θεωρούνταν αμφιλεγόμενες μέχρι τώρα, από την Επιστημονική Επιτροπή της EFSA.
Η Περιβαλλοντική Ένωση των Φίλων της Γης Ευρώπης (FoEE) όμως προειδοποιεί ότι οι σποροπαραγωγικές εταιρείες των μεταλλαγμένων όπως η Monsanto, θα μπορούσε να ανατρέψει την απαγόρευση με βάση τους παραπάνω προτεινόμενους λόγους στο δικαστήριο, επειδή αυτοί οι λόγοι δεν έχουν καθοριστεί επακριβώς. Πάνω απ 'όλα όμως το κίνημα ενάντια στα μεταλλαγμένα αντιτίθεται στο εξής σημείο του σχεδίου: Πριν ένα κράτος απαγορεύσει ένα φυτό, θα πρέπει να ενημερώσει τις εταιρείες- παραγωγούς του, ρωτώντας εάν θα ήθελαν να παραιτηθούν εθελοντικά από την αίτηση έγκρισης της καλλιέργειας στην επικράτειά του. "Αυτό ανοίγει την πόρτα σε βρώμικες προσφορές", δήλωσε η ειδικός της FoEE Mute Schimpf. Σαν "βρώμικη προσφορά" για παράδειγμα, θα μπορούσε να θεωρηθεί ο πιθανός διακανονισμός: η Monsanto δεν κάνει την αίτηση για τη Γαλλία, για να ψηφίσει το Παρίσι έγκριση στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση(«Καλλιεργήστε παρακαλώ, αλλά όχι στη δική μου επικράτεια»).
Μέχρι σήμερα, πολλές κυβερνήσεις μπλόκαραν την καλλιέργεια, γιατί υπολόγιζαν την αντίσταση των καταναλωτών και του κινήματος στις χώρες τους. Αυτή η πίεση και αντίσταση θα μπορούσε να αρθεί, όταν τα γ.τ. φυτά θα καλλιεργούνται κάπου αλλού και μόνο στο εξωτερικό. Η αντίσταση του πληθυσμού ήταν μέχρι τώρα πολύ αποτελεσματική: Η ΕΕ επί του παρόντος επιτρέπει μόνο τρεις γ.τ. οργανισμούς για καλλιέργεια, οι οποίοι μόνο στην Ισπανία καλλιεργούνται στα χωράφια σε μεγαλύτερο βαθμό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραδέχεται με ειλικρίνεια ότι οι προτεινόμενοι κανόνες θα τερματίσουν το αδιέξοδο, την απραξία και τον μειούμενο τζίρο των εταιρειών.
Με τη βοήθεια των νέων απαγορεύσεων βγαίνει από το αδιέξοδο και η γερμανική κυβέρνηση του μεγάλου συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών: Τον Φεβρουάριο, που απείχε από την ψηφοφορία για την απόφαση σχετικά με το γ.τ. καλαμπόκι 1507, στην ουσία δήλωσε συναίνεση λόγω της σχετικής πλειοψηφίας που απαιτείται για τη διαδικασία απαγόρευσης. Τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να επιτρέψει την καλλιέργεια της γ.τ. αυτής ποικιλίας. Αντί να εμποδίσει την πανευρωπαϊκή έγκριση, ο συνασπισμός του Βερολίνου επεδίωξε τους νέους κανόνες για εθνικές απαγορεύσεις - και δήλωνε μέσω του Υπουργού Γεωργίας Christian Schmidt (CSU), ότι η κυβέρνηση θεωρεί τις επιφυλάξεις του γερμανικού κοινού έναντι της γενετικής μηχανικής "σοβαρές".
Παρά τα πιθανά οφέλη της απόφασης του Συμβουλίου για τη βιομηχανίας των μεταλλαγμένων, το λόμπυ της, η EuropaBio, επίσημα άσκησε κριτική. Θα προτιμούσε απλά fast εγκρίσεις της ΕΕ χωρίς εξαιρέσεις. Ένα εσωτερικό έγγραφο από το 2012 δείχνει, ωστόσο, ότι η οργάνωση τουλάχιστον εκείνη την εποχή, ήθελε να αποδεχθεί εθνικές απαγορεύσεις καλλιέργειας, εάν οι ευρωπαϊκές χώρες έκαναν παραχωρήσεις όσον αφορά την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης.
Αλλά ακόμα δεν έχουν τελειώσει όλα. Γιατί θα πρέπει να εγκρίνει το σχέδιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το τι θα αποφασίσουν οι πρόσφατα- τον Μάιο- εκλεγμένοι βουλευτές, είναι ακόμα ασαφές. Το Συμβούλιο θέλει να διαπραγματευτεί από το φθινόπωρο στο Κοινοβούλιο, το προτεινόμενο σχέδιο.
Στοιχεία από την γερμανική εφημερίδα taz
Φαίνεται λίγο παράδοξο: Οι χώρες της ΕΕ έχουν συμφωνήσει σε ένα σχέδιο νόμου που θα τους διευκολύνει να απαγορεύουν σε εθνικό επίπεδο τις καλλιέργειες γ.τ. φυτών. Οι υπουργοί περιβάλλοντος όλων των κρατών μελών, εκτός από το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο δέχθηκαν την αντίστοιχη πρόταση της προεδρίας της Ελλάδας. Αλλά ακτιβιστές φοβούνται ότι η πρόταση είναι αυτό ακριβώς που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερα μεταλλαγμένα στην Ευρώπη.
Η απόφαση αυτή επιτρέπει -για περισσότερους λόγους από ότι μέχρι τώρα - απαγορεύσεις των εγκεκριμένων σε επίπεδο ΕΕ γ.τ. σπόρων: για παράδειγμα, λόγω «κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων» ή «περιβαλλοντικών στόχων», πράγμα το οποίο θα μπορούσε να αποκλείσει τη διασπορά των γ.τ. ποικιλιών σε μία χώρα ή περιοχή της. Ένα κράτος θα μπορούσε, για παράδειγμα, να ισχυρισθεί ότι οι γ.τ. καλλιέργειες προωθούν επιβλαβείς για το περιβάλλον μονοκαλλιέργειες. Μέχρι στιγμής, οι κυβερνήσεις έπρεπε να αναφέρονται σε νέα επιστημονικά στοιχεία σχετικά με τους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία ή το περιβάλλον, για να μπορούν να τα απαγορεύουν. Μελέτες που δείχνουν ότι τα γ.τ. φυτά μπορεί να προκαλούν καρκίνο, να είναι επικίνδυνα για τα πειραματόζωα ή να σκοτώνουν πεταλούδες, θεωρούνταν αμφιλεγόμενες μέχρι τώρα, από την Επιστημονική Επιτροπή της EFSA.
Η Περιβαλλοντική Ένωση των Φίλων της Γης Ευρώπης (FoEE) όμως προειδοποιεί ότι οι σποροπαραγωγικές εταιρείες των μεταλλαγμένων όπως η Monsanto, θα μπορούσε να ανατρέψει την απαγόρευση με βάση τους παραπάνω προτεινόμενους λόγους στο δικαστήριο, επειδή αυτοί οι λόγοι δεν έχουν καθοριστεί επακριβώς. Πάνω απ 'όλα όμως το κίνημα ενάντια στα μεταλλαγμένα αντιτίθεται στο εξής σημείο του σχεδίου: Πριν ένα κράτος απαγορεύσει ένα φυτό, θα πρέπει να ενημερώσει τις εταιρείες- παραγωγούς του, ρωτώντας εάν θα ήθελαν να παραιτηθούν εθελοντικά από την αίτηση έγκρισης της καλλιέργειας στην επικράτειά του. "Αυτό ανοίγει την πόρτα σε βρώμικες προσφορές", δήλωσε η ειδικός της FoEE Mute Schimpf. Σαν "βρώμικη προσφορά" για παράδειγμα, θα μπορούσε να θεωρηθεί ο πιθανός διακανονισμός: η Monsanto δεν κάνει την αίτηση για τη Γαλλία, για να ψηφίσει το Παρίσι έγκριση στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση(«Καλλιεργήστε παρακαλώ, αλλά όχι στη δική μου επικράτεια»).
Μέχρι σήμερα, πολλές κυβερνήσεις μπλόκαραν την καλλιέργεια, γιατί υπολόγιζαν την αντίσταση των καταναλωτών και του κινήματος στις χώρες τους. Αυτή η πίεση και αντίσταση θα μπορούσε να αρθεί, όταν τα γ.τ. φυτά θα καλλιεργούνται κάπου αλλού και μόνο στο εξωτερικό. Η αντίσταση του πληθυσμού ήταν μέχρι τώρα πολύ αποτελεσματική: Η ΕΕ επί του παρόντος επιτρέπει μόνο τρεις γ.τ. οργανισμούς για καλλιέργεια, οι οποίοι μόνο στην Ισπανία καλλιεργούνται στα χωράφια σε μεγαλύτερο βαθμό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραδέχεται με ειλικρίνεια ότι οι προτεινόμενοι κανόνες θα τερματίσουν το αδιέξοδο, την απραξία και τον μειούμενο τζίρο των εταιρειών.
Με τη βοήθεια των νέων απαγορεύσεων βγαίνει από το αδιέξοδο και η γερμανική κυβέρνηση του μεγάλου συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών: Τον Φεβρουάριο, που απείχε από την ψηφοφορία για την απόφαση σχετικά με το γ.τ. καλαμπόκι 1507, στην ουσία δήλωσε συναίνεση λόγω της σχετικής πλειοψηφίας που απαιτείται για τη διαδικασία απαγόρευσης. Τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να επιτρέψει την καλλιέργεια της γ.τ. αυτής ποικιλίας. Αντί να εμποδίσει την πανευρωπαϊκή έγκριση, ο συνασπισμός του Βερολίνου επεδίωξε τους νέους κανόνες για εθνικές απαγορεύσεις - και δήλωνε μέσω του Υπουργού Γεωργίας Christian Schmidt (CSU), ότι η κυβέρνηση θεωρεί τις επιφυλάξεις του γερμανικού κοινού έναντι της γενετικής μηχανικής "σοβαρές".
Παρά τα πιθανά οφέλη της απόφασης του Συμβουλίου για τη βιομηχανίας των μεταλλαγμένων, το λόμπυ της, η EuropaBio, επίσημα άσκησε κριτική. Θα προτιμούσε απλά fast εγκρίσεις της ΕΕ χωρίς εξαιρέσεις. Ένα εσωτερικό έγγραφο από το 2012 δείχνει, ωστόσο, ότι η οργάνωση τουλάχιστον εκείνη την εποχή, ήθελε να αποδεχθεί εθνικές απαγορεύσεις καλλιέργειας, εάν οι ευρωπαϊκές χώρες έκαναν παραχωρήσεις όσον αφορά την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης.
Αλλά ακόμα δεν έχουν τελειώσει όλα. Γιατί θα πρέπει να εγκρίνει το σχέδιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το τι θα αποφασίσουν οι πρόσφατα- τον Μάιο- εκλεγμένοι βουλευτές, είναι ακόμα ασαφές. Το Συμβούλιο θέλει να διαπραγματευτεί από το φθινόπωρο στο Κοινοβούλιο, το προτεινόμενο σχέδιο.
Στοιχεία από την γερμανική εφημερίδα taz
RSS Feed
