Α) H ελληνική κρίση είναι η «εξτρέμ» έκφραση της παγκόσμιας κρίσης, στην οποία βρίσκεται το καπιταλιστικό σύστημα υπό την ηγεσία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.
Η σχέση πραγματικών αξιών προς χρηματικές αξίες είναι 1: 10 (πολλές εκτιμήσεις την ανεβάζουν στο 1: 15 ή 1:17). Υπάρχει δηλαδή μια χρηματοπιστωτική φούσκα διογκωμένη τουλάχιστον κατά 10 φορές.
H χρηματοπιστωτική ελίτ διακινώντας και δανείζοντας αυτόν τον τεράστιο χρηματικό όγκο μπορεί και ελέγχει την «ευημερία» της πλειοψηφίας του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η οικονομική κρίση, όπως εκφράζεται σήμερα, οφείλεται στο γεγονός ότι η καπιταλιστική οικονομία κινείται πλέον με βάση το χρέος. Η μεγάλη αύξηση της παγκόσμιας κατανάλωσης τα τελευταία 15-20 χρόνια(βασικά μεταξύ 1990-2007) πυροδοτήθηκε και στηρίχθηκε από την μαζική χορήγηση δανείων από τις τράπεζες. Είχαμε παντού αυξανόμενα επίπεδα χρέους. Των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων, των κυβερνήσεων. Τα χρέη χρησιμοποιήθηκαν σαν μηχανισμός, ώστε η κατανάλωση να γίνει ο βασικός μοχλός της καπιταλιστικής ανάπτυξης:
· Το 1995 ο συνολικός δανεισμός είχε φθάσει στο 200% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
· Το 2008 έφθασε στο 300% και έτσι ξεκίνησε η κρίση λόγω της κατάρρευσης της εμπιστοσύνης των λεγόμενων αγορών κεφαλαίου προς την πραγματική οικονομία.
· Στο τέλος του 2008 και αρχές 2009, για να «σταθεροποιηθεί» το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, είχαμε αυξημένο δημόσιο δανεισμό σε όλες τις πληγείσες από την κρίση χώρες: υπολογίζεται πάνω από 7-8 τρις δολάρια το καινούργιο χρέος.
· Το 2010 έπεσε στο 263%(συνολικός δανεισμός 158 τρις δολ., ΑΕΠ=60 τρις[1] )
Υπάρχει ένας τέτοιος όγκος χρεών, που θα πρέπει να αναρωτηθούμε επειγόντως σαν ανθρωπότητα, αν όλο αυτό το χρέος είναι «βιώσιμο». Αν οι μελλοντικές γενιές μας θα είναι σε θέση να το αποπληρώσουν κάποτε.
Η αποπληρωμή όλων αυτών των χρεών στους δανειστές θα απαιτήσει τέτοια ανάπτυξη-μεγέθυνση-επέκταση, τέτοια υπερχρήση των φυσικών πόρων, που αυτό θα οδηγήσει σε κατάρρευση το ολικό πλανητικό οικοσύστημα. Θα έχουμε εκτός από πτώχευση χωρών και πτώχευση της «Α.Ε. Γης».
Η επιστροφή λοιπόν σε μεγάλους ρυθμούς «ανάπτυξης» της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας, για να είναι δυνατόν να πληρωθούν αυτά τα χρηματοοικονομικά χρέη θα δημιουργήσει τεράστιο οικολογικό χρέος.
Ήδη οι σημερινές γενιές έχουμε δημιουργήσει οικολογικό χρέος. Μέχρι το 1960 καταναλώναμε το 70% των πόρων του πλανήτη, το 1980 το 100%, το 1999 φθάσαμε στο 120%, το 2008 στο 130% και με ρυθμούς που είχαμε μέχρι το 2008(2-3%) η πρόβλεψη ήταν ότι το 2030 θα φτάσουμε στο 200%(θα χρειαζόμαστε δηλαδή δύο πλανήτες σαν τη Γη[2]).
Η συνεχής αύξηση της κατανάλωσης των φυσικών πόρων και η αντίστοιχη αύξηση των αποβλήτων μας οδήγησε σήμερα ήδη να ζούμε σε βάρος του μέλλοντος και των επόμενων γενεών. Δημιουργούμε εκτός των οικονομικών χρεών και συνεχώς αυξανόμενα οικολογικά χρέη. Οι επόμενες γενιές, αν θέλουν να επιβιώσουν, θα καλούνται να αποκαταστήσουν ένα κατεστραμμένο περιβάλλον και να αντιμετωπίσουν τις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές και τις συνακόλουθες επιπτώσεις τους. Θα χρειασθεί να πάρουν μέτρα για την ανανέωση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και πόρων και για την αύξηση των δυνατοτήτων των οικοσυστημάτων για απορρόφηση των αποβλήτων και των αερίων του θερμοκηπίου.
Όσο οι σημερινές πολιτικές(και της χριστιανοδημοκρατίας και της σοσιαλδημοκρατίας) επιμένουν στο είδος «ανάπτυξης» που υπήρχε μέχρι σήμερα, τόσο θα υπονομεύουν τις συνθήκες για την «ευζωία» των αυριανών γενεών.
Η παρούσα κατάρρευση που βιώνουμε και σαν ελληνική κοινωνία είναι ένα μήνυμα ότι το «αύριο είναι ήδη εδώ», αν δεν αλλάξουμε ρότα. Είχαμε το 11ο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν οικολογικό αποτύπωμα στον κόσμο, 4ο μεγαλύτερο στην ΕΕ. Καταναλώναμε 181% πάνω από το όριο βιωσιμότητας. Είχαμε π.χ. το 2ο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν αποτύπωμα κατανάλωσης νερού στον κόσμο.
Η μανία της ελληνικής οικονομικοπολιτικής ελίτ για γέφυρες, λιμάνια, δρόμους, αεροδρόμια, στάδια και εξοχικά σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της πολυπληθούς μας μεσαίας τάξης για μεγάλα σπίτια, αυτοκίνητα κ.λπ., καθώς και της αγροτιάς για επιδοτούμενα-ανταγωνίσιμα στη παγκόσμια αγορά γεωργικά προϊόντα και μονοκαλλιέργειες, μας οδήγησαν να έχουμε εκτός από μεγάλα οικονομικά ελλείμματα και στο να δημιουργήσουμε και μεγάλα οικολογικά χρέη που θα πρέπει να αποκαταστήσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας.
Β) Ποια θα μπορούσε να είναι η απάντηση των «από κάτω» σήμερα:
Ούτε η «επιμήκυνση». Ούτε ο «λογιστικός» προσδιορισμός του «καλού» και του «κακού» χρέους. Ούτε τα «κουρέματα». Αλλά ούτε και να δουλεύουμε περισσότερο με «κινεζοποίηση» των μισθών για να εξασφαλίζουμε τη συνέχιση της κατανάλωσης ή της επιβίωσης.
Δεν πληρώνουμε τα οικονομικά χρέη, για να αρχίζουμε να πληρώνουμε τα οικολογικά χρέη προς τα παιδιά μας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο να διεκδικήσουμε τη συνολική διαγραφή χρεών!
Παγκόσμια σεισάχθεια!
Όχι άλλες «δόσεις» και δάνεια!
Θα χρειασθεί:
• Η σημερινή κρίση των δημοσιονομικών χρεών να λυθεί υπέρ των κοινωνιών και όχι για άλλη μια φορά υπέρ των «από πάνω». (Οι ιδιώτες επενδυτές-αγοραστές των κρατικών ομολόγων και οι παγκόσμιοι παίκτες, έπαιξαν και έχασαν. Στο παγκόσμιο καζίνο τους προβλέπονται και οι ζημιές, όχι μόνο τα κέρδη).
• Να στηριχθούμε –όσο γίνεται περισσότερο-στις τοπικές οικονομίες, στην αυτοδυναμία και αυτάρκεια των περιοχών και των χωρών, στις δίκαιες ανταλλαγές μεταξύ τους.
• Να επαναπροσδιορίσουμε τις βασικές μας ανάγκες και τον τρόπο ικανοποίησή τους. Όσο γίνεται λιγότερο μέσω των αγορών και με μικρότερο κοινωνικό και οικολογικό αποτύπωμα.
• Να επιδιώξουμε την ευημερία-καλύτερα την ευζωία μέσω της «ατομικής εγκράτειας», της «συλλογικής αφθονίας» και της οικονομίας της εγγύτητας και των αναγκών.
• Να δημιουργήσουμε ένα νέο ανθρωπολογικό τύπο και ένα μετακαπιταλιστικό πολιτισμικό πρότυπο.
• Να περάσουμε σε μετακαπιταλιστικές κοινωνίες αποανάπτυξης-τοπικοποίησης, που θα στηρίζονται στις κοινότητες και το κοινοτικό πνεύμα για κοινή χρήση των αγαθών και ισοκατανομή πόρων και εξουσιών με θεσμούς άμεσης δημοκρατίας.
Γ) Ο ρόλος του κοινοτισμού για το πέρασμα σε μετακαπιταλιστική κοινωνία, αλλά και για το ξεπέρασμα της σημερινής κρίσης
Οι νεοέλληνες κοινοτιστές από τις αρχές του 20ου αιώνα[3] διατύπωσαν κατά καιρούς ότι η κοινοτική οργάνωση της καθημερινής ζωής και η κοινοτική μορφή του κράτους θα ήταν η καλύτερη λύση για την νεοελληνική κοινωνία. Και μετά τους βαλκανικούς πολέμους με την ενσωμάτωση των νέων επαρχιών, και μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και τις προσπάθειες ενσωμάτωσης των προσφύγων. Αλλά και στο μεσοπόλεμο μετά το παγκόσμιο κραχ του 1929-30. Ακόμα και κατά τη γερμανική κατοχή.
Πρότειναν πάντα να ληφθούν μέτρα, ώστε να ανασυσταθούν βαθμιαία οι ναρκωμένες λειτουργίες των παραδοσιακών χωρικών κοινοτήτων της τουρκοκρατίας και των αρχαίων κοινοτήτων. Να προωθηθούν -ελλείψει κεφαλαίων-οι κοινοτικές, συνεργατικές, συνεταιριστικές οικονομικές δραστηριότητες του πληθυσμού για την ικανοποίηση των αναγκών του. Να εφαρμοσθούν οι κοινοτικοί θεσμοί σαν τρόπο διοίκησης, να μετατραπεί το ίδιο το κράτος σε κοινοτική πολιτεία-ομοσπονδία.
Και σήμερα, όχι μόνο για να ξεπεράσουμε τη κρίση, αλλά και για να αποχαιρετήσουμε τον καπιταλισμό σαν κοινωνικό σχηματισμό που μας οδηγεί στη βαρβαρότητα και την οικο-καταστροφή, θα χρειασθεί να στηριχθούμε στις κοινότητες σαν κύτταρα της νέας κοινωνίας που θα επιδιώξουμε. Όχι μόνο στις χωρικές-αστικές ή της υπαίθρου-αλλά και στις επαγγελματικές ή τις κοινότητες ενδιαφερόντων ή του διαδικτύου.
Κυρίως, σαν κίνημα για τον νέο κοινοτισμό, να αναβιώσουμε τις κοινότητες και τους δήμους και να τους μετατρέψουμε σε θεσμούς πραγματικής αυτοδιοίκησης και όχι του περιφερειακού κράτους που τις έχουν μετατρέψει μέσω του «Καποδίστρια» στην αρχή και στη συνέχεια με τον «Καλλικράτη». Να δώσουμε καινούργια νοήματα στη ζωή μας και να πιάσουμε πάλι το νήμα κάποιων παλιών.
Να αναβιώσουμε το κοινοτικό πνεύμα ξεκινώντας από τη συλλογική διαχείριση των λεγόμενων «κοινών», δηλαδή των φυσικών και των κοινωνικών αγαθών που είναι κοινή κληρονομιά μας από την ίδια τη «γαία» και των προηγούμενων κοινωνιών. Να περάσουμε στην οικονομία των βιοτικών αναγκών όσον αφορά στο περιεχόμενο, στον συνεργατισμό-συνεταιρισμό όσον αφορά στις σχέσεις παραγωγής, στη συλλογική-κοινοτική-δημοτική ιδιοκτησία όσον αφορά στα μέσα παραγωγής, στην εγγύτητα και τις μικρές αποστάσεις όσον αφορά στο μικρότερο δυνατό οικολογικό αποτύπωμα, στην άμεση δημοκρατία των συνελεύσεων και των ανακλητών εκπροσώπων, όσο αφορά στις διαδικασίες αποφάσεων, πολιτικής θέσμισης και διακυβέρνησης.
Εφαλτήρας για μια τέτοια κατεύθυνση στην οικονομία μπορεί να γίνει ο αγροδιατροφικός τομέας, ο τομέας ένδυσης-υπόδησης, ο ενεργειακός τομέας με αιχμή στις ΑΠΕ και ο τομέας του ήπιου οικοτουρισμού. Για τη διαμόρφωση της αντίστοιχης πολιτικής θέσμισης μπορεί να είναι τοπικές ριζοσπαστικές κινήσεις πολιτών που παρεμβαίνοντας στις τοπικές κοινωνίες και συμμετέχοντας στις τοπικές εκλογές θα μετατρέψουν τους υπάρχοντες δήμους και τα κοινοτικά-δημοτικά διαμερίσματα σε θεσμούς άμεσης δημοκρατίας και αυτοδιακυβέρνησης με τη συμμετοχή των πολιτών.
Με την ευκαιρία των επερχόμενων δημοτικών εκλογών Κινήσεις Πολιτών σαν τις παραπάνω να προωθήσουν καταρχήν το αίτημα για «συμμετοχικό προϋπολογισμό» στους δήμους, με συμμετοχή των πολιτών ανά κοινότητα και γειτονιά στη λήψη των αποφάσεων για τις προτεραιότητες στη χρήση των υπαρχόντων πόρων.
[1] Από μελέτη π.χ. της γνωστής εταιρείας συμβούλων McKinsey
[2] Για να πληρωθούν τα οικονομικά χρέη θα χρειασθούν μεγαλύτεροι ρυθμοί ανάπτυξης από ότι μέχρι πριν τη κρίση. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειασθούμε 2 πλανήτες πιθανά νωρίτερα
[3] Mε τον Ίωνα Δραγούμη πρώτα και αργότερα με σημαντικότερους εκπροσώπους τον Ντίνο Μαλούχο και Κώστα Καραβίδα
Η σχέση πραγματικών αξιών προς χρηματικές αξίες είναι 1: 10 (πολλές εκτιμήσεις την ανεβάζουν στο 1: 15 ή 1:17). Υπάρχει δηλαδή μια χρηματοπιστωτική φούσκα διογκωμένη τουλάχιστον κατά 10 φορές.
H χρηματοπιστωτική ελίτ διακινώντας και δανείζοντας αυτόν τον τεράστιο χρηματικό όγκο μπορεί και ελέγχει την «ευημερία» της πλειοψηφίας του παγκόσμιου πληθυσμού.
Η οικονομική κρίση, όπως εκφράζεται σήμερα, οφείλεται στο γεγονός ότι η καπιταλιστική οικονομία κινείται πλέον με βάση το χρέος. Η μεγάλη αύξηση της παγκόσμιας κατανάλωσης τα τελευταία 15-20 χρόνια(βασικά μεταξύ 1990-2007) πυροδοτήθηκε και στηρίχθηκε από την μαζική χορήγηση δανείων από τις τράπεζες. Είχαμε παντού αυξανόμενα επίπεδα χρέους. Των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων, των κυβερνήσεων. Τα χρέη χρησιμοποιήθηκαν σαν μηχανισμός, ώστε η κατανάλωση να γίνει ο βασικός μοχλός της καπιταλιστικής ανάπτυξης:
· Το 1995 ο συνολικός δανεισμός είχε φθάσει στο 200% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
· Το 2008 έφθασε στο 300% και έτσι ξεκίνησε η κρίση λόγω της κατάρρευσης της εμπιστοσύνης των λεγόμενων αγορών κεφαλαίου προς την πραγματική οικονομία.
· Στο τέλος του 2008 και αρχές 2009, για να «σταθεροποιηθεί» το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, είχαμε αυξημένο δημόσιο δανεισμό σε όλες τις πληγείσες από την κρίση χώρες: υπολογίζεται πάνω από 7-8 τρις δολάρια το καινούργιο χρέος.
· Το 2010 έπεσε στο 263%(συνολικός δανεισμός 158 τρις δολ., ΑΕΠ=60 τρις[1] )
Υπάρχει ένας τέτοιος όγκος χρεών, που θα πρέπει να αναρωτηθούμε επειγόντως σαν ανθρωπότητα, αν όλο αυτό το χρέος είναι «βιώσιμο». Αν οι μελλοντικές γενιές μας θα είναι σε θέση να το αποπληρώσουν κάποτε.
Η αποπληρωμή όλων αυτών των χρεών στους δανειστές θα απαιτήσει τέτοια ανάπτυξη-μεγέθυνση-επέκταση, τέτοια υπερχρήση των φυσικών πόρων, που αυτό θα οδηγήσει σε κατάρρευση το ολικό πλανητικό οικοσύστημα. Θα έχουμε εκτός από πτώχευση χωρών και πτώχευση της «Α.Ε. Γης».
Η επιστροφή λοιπόν σε μεγάλους ρυθμούς «ανάπτυξης» της παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας, για να είναι δυνατόν να πληρωθούν αυτά τα χρηματοοικονομικά χρέη θα δημιουργήσει τεράστιο οικολογικό χρέος.
Ήδη οι σημερινές γενιές έχουμε δημιουργήσει οικολογικό χρέος. Μέχρι το 1960 καταναλώναμε το 70% των πόρων του πλανήτη, το 1980 το 100%, το 1999 φθάσαμε στο 120%, το 2008 στο 130% και με ρυθμούς που είχαμε μέχρι το 2008(2-3%) η πρόβλεψη ήταν ότι το 2030 θα φτάσουμε στο 200%(θα χρειαζόμαστε δηλαδή δύο πλανήτες σαν τη Γη[2]).
Η συνεχής αύξηση της κατανάλωσης των φυσικών πόρων και η αντίστοιχη αύξηση των αποβλήτων μας οδήγησε σήμερα ήδη να ζούμε σε βάρος του μέλλοντος και των επόμενων γενεών. Δημιουργούμε εκτός των οικονομικών χρεών και συνεχώς αυξανόμενα οικολογικά χρέη. Οι επόμενες γενιές, αν θέλουν να επιβιώσουν, θα καλούνται να αποκαταστήσουν ένα κατεστραμμένο περιβάλλον και να αντιμετωπίσουν τις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές και τις συνακόλουθες επιπτώσεις τους. Θα χρειασθεί να πάρουν μέτρα για την ανανέωση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και πόρων και για την αύξηση των δυνατοτήτων των οικοσυστημάτων για απορρόφηση των αποβλήτων και των αερίων του θερμοκηπίου.
Όσο οι σημερινές πολιτικές(και της χριστιανοδημοκρατίας και της σοσιαλδημοκρατίας) επιμένουν στο είδος «ανάπτυξης» που υπήρχε μέχρι σήμερα, τόσο θα υπονομεύουν τις συνθήκες για την «ευζωία» των αυριανών γενεών.
Η παρούσα κατάρρευση που βιώνουμε και σαν ελληνική κοινωνία είναι ένα μήνυμα ότι το «αύριο είναι ήδη εδώ», αν δεν αλλάξουμε ρότα. Είχαμε το 11ο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν οικολογικό αποτύπωμα στον κόσμο, 4ο μεγαλύτερο στην ΕΕ. Καταναλώναμε 181% πάνω από το όριο βιωσιμότητας. Είχαμε π.χ. το 2ο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν αποτύπωμα κατανάλωσης νερού στον κόσμο.
Η μανία της ελληνικής οικονομικοπολιτικής ελίτ για γέφυρες, λιμάνια, δρόμους, αεροδρόμια, στάδια και εξοχικά σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις της πολυπληθούς μας μεσαίας τάξης για μεγάλα σπίτια, αυτοκίνητα κ.λπ., καθώς και της αγροτιάς για επιδοτούμενα-ανταγωνίσιμα στη παγκόσμια αγορά γεωργικά προϊόντα και μονοκαλλιέργειες, μας οδήγησαν να έχουμε εκτός από μεγάλα οικονομικά ελλείμματα και στο να δημιουργήσουμε και μεγάλα οικολογικά χρέη που θα πρέπει να αποκαταστήσουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας.
Β) Ποια θα μπορούσε να είναι η απάντηση των «από κάτω» σήμερα:
Ούτε η «επιμήκυνση». Ούτε ο «λογιστικός» προσδιορισμός του «καλού» και του «κακού» χρέους. Ούτε τα «κουρέματα». Αλλά ούτε και να δουλεύουμε περισσότερο με «κινεζοποίηση» των μισθών για να εξασφαλίζουμε τη συνέχιση της κατανάλωσης ή της επιβίωσης.
Δεν πληρώνουμε τα οικονομικά χρέη, για να αρχίζουμε να πληρώνουμε τα οικολογικά χρέη προς τα παιδιά μας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο να διεκδικήσουμε τη συνολική διαγραφή χρεών!
Παγκόσμια σεισάχθεια!
Όχι άλλες «δόσεις» και δάνεια!
Θα χρειασθεί:
• Η σημερινή κρίση των δημοσιονομικών χρεών να λυθεί υπέρ των κοινωνιών και όχι για άλλη μια φορά υπέρ των «από πάνω». (Οι ιδιώτες επενδυτές-αγοραστές των κρατικών ομολόγων και οι παγκόσμιοι παίκτες, έπαιξαν και έχασαν. Στο παγκόσμιο καζίνο τους προβλέπονται και οι ζημιές, όχι μόνο τα κέρδη).
• Να στηριχθούμε –όσο γίνεται περισσότερο-στις τοπικές οικονομίες, στην αυτοδυναμία και αυτάρκεια των περιοχών και των χωρών, στις δίκαιες ανταλλαγές μεταξύ τους.
• Να επαναπροσδιορίσουμε τις βασικές μας ανάγκες και τον τρόπο ικανοποίησή τους. Όσο γίνεται λιγότερο μέσω των αγορών και με μικρότερο κοινωνικό και οικολογικό αποτύπωμα.
• Να επιδιώξουμε την ευημερία-καλύτερα την ευζωία μέσω της «ατομικής εγκράτειας», της «συλλογικής αφθονίας» και της οικονομίας της εγγύτητας και των αναγκών.
• Να δημιουργήσουμε ένα νέο ανθρωπολογικό τύπο και ένα μετακαπιταλιστικό πολιτισμικό πρότυπο.
• Να περάσουμε σε μετακαπιταλιστικές κοινωνίες αποανάπτυξης-τοπικοποίησης, που θα στηρίζονται στις κοινότητες και το κοινοτικό πνεύμα για κοινή χρήση των αγαθών και ισοκατανομή πόρων και εξουσιών με θεσμούς άμεσης δημοκρατίας.
Γ) Ο ρόλος του κοινοτισμού για το πέρασμα σε μετακαπιταλιστική κοινωνία, αλλά και για το ξεπέρασμα της σημερινής κρίσης
Οι νεοέλληνες κοινοτιστές από τις αρχές του 20ου αιώνα[3] διατύπωσαν κατά καιρούς ότι η κοινοτική οργάνωση της καθημερινής ζωής και η κοινοτική μορφή του κράτους θα ήταν η καλύτερη λύση για την νεοελληνική κοινωνία. Και μετά τους βαλκανικούς πολέμους με την ενσωμάτωση των νέων επαρχιών, και μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και τις προσπάθειες ενσωμάτωσης των προσφύγων. Αλλά και στο μεσοπόλεμο μετά το παγκόσμιο κραχ του 1929-30. Ακόμα και κατά τη γερμανική κατοχή.
Πρότειναν πάντα να ληφθούν μέτρα, ώστε να ανασυσταθούν βαθμιαία οι ναρκωμένες λειτουργίες των παραδοσιακών χωρικών κοινοτήτων της τουρκοκρατίας και των αρχαίων κοινοτήτων. Να προωθηθούν -ελλείψει κεφαλαίων-οι κοινοτικές, συνεργατικές, συνεταιριστικές οικονομικές δραστηριότητες του πληθυσμού για την ικανοποίηση των αναγκών του. Να εφαρμοσθούν οι κοινοτικοί θεσμοί σαν τρόπο διοίκησης, να μετατραπεί το ίδιο το κράτος σε κοινοτική πολιτεία-ομοσπονδία.
Και σήμερα, όχι μόνο για να ξεπεράσουμε τη κρίση, αλλά και για να αποχαιρετήσουμε τον καπιταλισμό σαν κοινωνικό σχηματισμό που μας οδηγεί στη βαρβαρότητα και την οικο-καταστροφή, θα χρειασθεί να στηριχθούμε στις κοινότητες σαν κύτταρα της νέας κοινωνίας που θα επιδιώξουμε. Όχι μόνο στις χωρικές-αστικές ή της υπαίθρου-αλλά και στις επαγγελματικές ή τις κοινότητες ενδιαφερόντων ή του διαδικτύου.
Κυρίως, σαν κίνημα για τον νέο κοινοτισμό, να αναβιώσουμε τις κοινότητες και τους δήμους και να τους μετατρέψουμε σε θεσμούς πραγματικής αυτοδιοίκησης και όχι του περιφερειακού κράτους που τις έχουν μετατρέψει μέσω του «Καποδίστρια» στην αρχή και στη συνέχεια με τον «Καλλικράτη». Να δώσουμε καινούργια νοήματα στη ζωή μας και να πιάσουμε πάλι το νήμα κάποιων παλιών.
Να αναβιώσουμε το κοινοτικό πνεύμα ξεκινώντας από τη συλλογική διαχείριση των λεγόμενων «κοινών», δηλαδή των φυσικών και των κοινωνικών αγαθών που είναι κοινή κληρονομιά μας από την ίδια τη «γαία» και των προηγούμενων κοινωνιών. Να περάσουμε στην οικονομία των βιοτικών αναγκών όσον αφορά στο περιεχόμενο, στον συνεργατισμό-συνεταιρισμό όσον αφορά στις σχέσεις παραγωγής, στη συλλογική-κοινοτική-δημοτική ιδιοκτησία όσον αφορά στα μέσα παραγωγής, στην εγγύτητα και τις μικρές αποστάσεις όσον αφορά στο μικρότερο δυνατό οικολογικό αποτύπωμα, στην άμεση δημοκρατία των συνελεύσεων και των ανακλητών εκπροσώπων, όσο αφορά στις διαδικασίες αποφάσεων, πολιτικής θέσμισης και διακυβέρνησης.
Εφαλτήρας για μια τέτοια κατεύθυνση στην οικονομία μπορεί να γίνει ο αγροδιατροφικός τομέας, ο τομέας ένδυσης-υπόδησης, ο ενεργειακός τομέας με αιχμή στις ΑΠΕ και ο τομέας του ήπιου οικοτουρισμού. Για τη διαμόρφωση της αντίστοιχης πολιτικής θέσμισης μπορεί να είναι τοπικές ριζοσπαστικές κινήσεις πολιτών που παρεμβαίνοντας στις τοπικές κοινωνίες και συμμετέχοντας στις τοπικές εκλογές θα μετατρέψουν τους υπάρχοντες δήμους και τα κοινοτικά-δημοτικά διαμερίσματα σε θεσμούς άμεσης δημοκρατίας και αυτοδιακυβέρνησης με τη συμμετοχή των πολιτών.
Με την ευκαιρία των επερχόμενων δημοτικών εκλογών Κινήσεις Πολιτών σαν τις παραπάνω να προωθήσουν καταρχήν το αίτημα για «συμμετοχικό προϋπολογισμό» στους δήμους, με συμμετοχή των πολιτών ανά κοινότητα και γειτονιά στη λήψη των αποφάσεων για τις προτεραιότητες στη χρήση των υπαρχόντων πόρων.
[1] Από μελέτη π.χ. της γνωστής εταιρείας συμβούλων McKinsey
[2] Για να πληρωθούν τα οικονομικά χρέη θα χρειασθούν μεγαλύτεροι ρυθμοί ανάπτυξης από ότι μέχρι πριν τη κρίση. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειασθούμε 2 πλανήτες πιθανά νωρίτερα
[3] Mε τον Ίωνα Δραγούμη πρώτα και αργότερα με σημαντικότερους εκπροσώπους τον Ντίνο Μαλούχο και Κώστα Καραβίδα
RSS Feed
