Αναδιαρθρώνοντας το οικολογικό κίνημα της Μεσοποταμίας
Ενίσχυση των αλλαγών στην οικολογική Ευαισθητοποίηση!
Ercan Ayboğa, Mesopotamian Ecology Movement, August 2015
Μετάφαση από τα αγγλικά: Γιώργος Κολέμπας
Από τις αρχές του 2015, το «Οικολογικό Κίνημα της Μεσοποταμίας», το οποίο διαμορφώθηκε το 2011, έχει μπει σε μια σημαντική διαδικασία αυτοαναδιάρθρωσης. Κάτω από μια νέα δομή και με βαθύτερα πολιτικά επιχειρήματα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι πείθονται και συμετέχουν στην προοπτική μιας πιο οικολογικής κοινωνίας, δημιουργώντας μια νέα δυναμική που θα έχει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα για το βόρειο Κουρδιστάν.
Προέλευση του κινήματος και οι πρώτες δομές
Στις αρχές του 2011, ξεκίνησε μια συζήτηση στο οικολογικό φόρουμ (που διοργανώθηκε από το Κοινωνικό Φόρουμ της Μεσοποταμίας- MSF )στο Αμέντ (Ντιγιαρμπακίρ) για το πώς οι διάφορες πρωτοβουλίες, οι οργανώσεις και άλλα κοινωνικά κινήματα από το βόρειο Κουρδιστάν μπορούν να δράσουν ενάντια στις οικολογικές και κοινωνικές καταστροφές που προκαλούνται από νεοφιλελεύθερα επενδυτικά σχέδια και πρότζεκτς. Έτσι μπόρεσε να διαμορφωθεί μια κοινή οργανωτική μορφή του κινήματος.
Τα προηγούμενα χρόνια είχε παρατηρηθεί η εμφάνιση αρκετών πρωτοβουλιών και ενώσεων σε ορισμένες επαρχίες του βόρειου Κουρδιστάν, οι οποίες είχαν αρχίσει καμπάνιες κατά των καταστροφικών υδατοφραγμάτων, των εγκαταστάσεων εκτροπής (υδάτων), των έργων εξόρυξης άνθρακα, εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με καύση άνθρακα, τσιμεντοβιομηχανιών, κ. λπ.
Από αυτές τις καμπάνιες και διαμαρτυρίες, οι πιο γνωστές ήταν κυρίως οι εκστρατείες και διαμαρτυρίες κατά του φράγματος του Ilısu, το οποίο κατασκευαζόταν από το 1999, και κατά του υδατοφράγματος στο Dersim (Tunceli) · αλλά και νέες διαμαρτυρίες απέκτησαν τοπική δημοσιότητα, όπως η εκστρατεία κατά της μεγάλης κλίμακας εξόρυξης της τσιμεντοβιομηχανίας στο Bazarcix/Gurgum (Pazarcık/Maraş), κατά της λειτουργίας ενός εργοστασίου παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα στη Silopi/Şirnex (Silopi/Şırnak), ή κατά αντικοινωνικών εξελίξεων στην αστικοποίηση. Εκτός από αυτά τα κοινωνικά κινήματα που αποτελούνται από πρωτοβουλίες , είχαμε και αρκετές κλασικές περιβαλλοντικές ενώσεις σε πόλεις όπως Êlih (Batman), Qoser (Kızıltepe), Wan (Van) και Amed, οι οποίες αύξησαν την ευαισθητοποίηση για αρκετές προβληματικές καταστάσεις και διεξαγόμενες δραστηριότητες, αν και σε χαμηλό επίπεδο.
Ωστόσο, όλο αυτό πήρε πολύ χρόνο μέχρις ότου στο Κοινωνικό Φόρουμ Μεσοποταμίας στο Amed, το Σεπτέμβριο του 2011, αντιμετωπίστηκε επιτέλους η τοπικότητα και η διασπορά-απομόνωση με τη δημιουργία κοινών δομών για το κίνημα . Αυτή η καθυστέρηση προκλήθηκε, μεταξύ άλλων, από τις περισσότερες πρωτοβουλίες και ενώσεις στο βόρειο Κουρδιστάν, λόγω του ότι είχαν συνήθως αδύναμες δομές και λίγες δυνατότητες, ενώ η οικολογική συνειδητοποίηση στην κοινωνία ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Επίσης και από το γεγονός ότι μέχρι τότε δεν υπήρχε καμία εμπειρία στη σύνθεση και την ενότητα των κοινωνικών κινημάτων και των υπαρχόντων συλλογικοτήτων/ΜΚΟ.
Στα επόμενα ένα έως δύο χρόνια μια δομή καθιερώθηκε που αρχικά θα μπορούσε να ονομαστεί Δίκτυο παρά Κίνημα. Αυτός ο συντονισμός σε ένα βασικό επίπεδο, ανατέθηκε στους ώμους μιας χούφτας ακτιβιστών από το Amed. Συνολικά ένδεκα πρωτοβουλίες και ενώσεις συναντήθηκαν τακτικά, αν και όχι συχνά, για να συμφωνήσουν στις θέσεις και να προετοιμάσουν τις κοινές δραστηριότητες, τις εκστρατείες και τις κοινές ανακοινώσεις.
Η δομή αυτή, βασισμένη αποκλειστικά στις εθελοντικές προσπάθειες, κατόρθωσε να φέρει διάφορα τοπικά θέματα στο περιφερειακό κοινό, από καιρό σε καιρό. Τα σε επίπεδο κράτους Μέσα Ενημέρωσης, όπως αναμενόταν, δεν έδωσαν σημασία στο Οικολογία Κίνημα Μεσοποταμίας (Mezopotamya Ekoloji Hareket MEH). Μόνο μερικά αριστερά μέσα ενημέρωσης αναφέρθηκαν σε δραστηριότητες, αλλά σε λίγες περιπτώσεις. Εν γένει, σπανίως πραγματοποιήθηκαν κοινές δραστηριότητες, αλλά οι κοινές δηλώσεις και θέσεις διαδόθηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό. Οι λίγες κοινές δραστηριότητες αφορούσαν στο φράγμα Ilısu, στις γεωτρήσεις με διαδικασία fracking και στην άρνηση-αντίσταση στα κατασκευαστικά έργα στο Amed. Το MEH αντέδρασε σε νέες καταστροφές, στην ανακοίνωση ή στην έναρξη επενδυτικών έργων, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις.
Από το 2013 και μετά το MEH ήταν σε θέση να εντείνει ελαφρώς τις δραστηριότητές του, μια εξέλιξη που επωφελήθηκε από την αναστολή του πολέμου στο βόρειο Κουρδιστάν μέσω μιας διμερούς κατάπαυσης του πυρός. Έτσι, συγκεντρώθηκαν και ανταλλάσσονταν πληροφορίες για διάφορα καταστροφικά ή καταστρεπτικά επενδυτικά σχέδια, γράφτηκαν άρθρα, διεξήχθησαν δράσεις κατά νέων μορφών επενδυτικών σχεδίων (όπως το fracking, την αποψίλωση δασών, τα φράγματα για αποκλειστικά στρατιωτικούς σκοπούς και η ατζέντα επεκτάθηκε π.χ. σε γεωργικούς σπόρους, δάση, αναπαλαίωση).
Στα έτη μεταξύ 2011 και 2014 στις επαρχίες παρατηρήθηκαν είτε διάφορες ομάδες (πρωτοβουλίες και ενώσεις) και ακτιβιστές που δραστηριοποιούνται παράλληλα, αλλά σπανίως μαζί, ή μία ομάδα-ακτιβιστές να δρα μόνη. Στην πρώτη περίπτωση σήμαινε ότι οι ήδη λιγοστές δυνάμεις ήταν διασκορπισμένες, και ήταν δύο ή τρεις ομάδες που δρούσαν για το ίδιο θέμα, αλλά ανεξάρτητα (καλύτερα παραδείγματα είναι το Dersîm και Êlih). Στη δεύτερη περίπτωση, αυτοί οι λίγοι ακτιβιστές σπανίως κατάφεραν να κινητοποιήσουν μεγαλύτερα μέρη της κοινωνίας για ένα θέμα, έτσι παρέμενε στο περιθώριο.
Περίπου δέκα ή δεκαπέντε χρόνια πριν, οι πολιτικές δομές στις επαρχίες, που οργανώνονταν επίσης κάτω από το Συνέδριο για μια Δημοκρατική Κοινωνία (DTK) σε τοπικό επίπεδο, δεν είχαν σχεδόν καμία συνείδηση για την ανάγκη διατήρησης της φύσης. Παρόλο αυτό, θεωρήθηκαν ως στοιχεία που πρέπει να αξιοποιηθούν. Η θεωρητική προσέγγιση του Κουρδικού Κινήματος Ελευθερίας σε αυτό τοζήτημα δεν βοήθησε πολύ. Αλλά, όσο μεγαλύτερη ήταν μια πόλη, τόσο περισσότεροι άνθρωποι υπήρχαν που έβλεπαν κάθε επένδυση και το lifestyle κριτικά.
Εκτός από αυτά τα παραδείγματα για τον περιορισμό των δραστηριοτήτων, υπήρχαν μερικές επαρχίες ή περιοχές, όπου παρά την οικολογική καταστροφή καμία διαμαρτυρία δεν οργανώθηκε. Οι περιοχές αυτές ήταν κατά κανόνα ιδιαίτερα συντηρητικές, αγροτικές ή/και οικονομικά αδύναμες.
Από το 2012, μετά τη μεταρρύθμιση του MEH, εκπροσωπήθηκε με αντιπροσώπους στο Συνέδριο της Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTK-KCD), γεγονός που αποτέλεσε και αναπροσαρμογή όλων των πολιτικών δομών του Κινήματος Ελευθερίας στο βόρειο Κουρδιστάν. Λόγω της πρόσφατης αναδόμησής του, αλλά και της γενικότερης αδυναμίας του, εκπροσωπήθηκε σε πολύ μικρότερο βαθμό σε σύγκριση με άλλα κινήματα όπως το γυναικείο, της νεολαίας ή το γλωσσικό. Αφήνοντας τους αριθμούς στην άκρη, τα θέματα που συνδέονταν ρητά με την οικολογία συζητήθηκαν σπάνια στη Γενική Συνέλευση του DTK αυτά τα χρόνια, παρόλο που το Κουρδικό Κίνημα Ελευθερίας προτάσσει πια μια «ημοκρατική, ικολογική και της γυναικείας απελευθέρωσης κοινωνία».
Η ίδρυση μιας Επιτροπής Οικολογίας στο πλαίσιο του DTK το 2013 δεν βοήθησε και πολύ να αλλάξει αυτό. Ο σημαντικότερος λόγος ήταν η ίδια η αυτογνωσία του,τι αντιπροσώπευε σαν οικολογικό κίνημα και πως συνδέονταν με το κοινωνικό. Το περιεχόμενο και τα ζητήματά του δεν μπορούσαν να γίνουν κατανοητά και σε άλλους ακτιβιστές και μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.Πώς τα καταστρεπτικά-εκμεταλλευτικά επενδυτικά σχέδια σχετίζονται με την κοινωνική δομή, την πολιτική, τον πολιτισμός και την οικονομία του Κουρδιστάν. Δεν επεδίωξε αρκετά σθεναρά τους δικούς του στόχους στα πλαίσια του κουρδικού κινήματος για την ελευθερία και δεν βρήκε τα κατάλληλα μέσα. Οι αγώνες και οι συζητήσεις που έγιναν αυτά τα χρόνια στο MEH, δεν συνέβαλαν σε μια ουσιαστική αλλαγή στην οικολογική συνείδηση.
Η αναδιάρθρωση του Κινήματος Οικολογίας
Παρά την ευρύτερη βάση και τις βαθύτερες συζητήσεις στα χρόνια 2013 και 2014, τόσο στο εσωτερικό του Οικολογικού Κινήματος Μεσοποταμίας, όσο και με το κοινό στο βόρειο Κουρδιστάν, και παρά την αυξημένη οικολογική συνείδηση, η πολιτική πρακτική των πρωτοβουλιών, των ενώσεων και του MEH δεν ήταν σε θέση βρει λύσεις. Προκειμένου να ξεφύγει από αυτό το πάντα παρόν δίλημμα, μια νέα και ολοκληρωμένη συζήτηση ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2014. Ο στόχος ήταν να καθιερωθεί μια μεγαλύτερη κοινωνική βάση για το MEH και να αυξήσει την πολιτική του αποτελεσματικότητα.
Αυτή η συζήτηση περιελάμβανε τους στόχους του MEH , οι οποίοι επρόκειτο να ανανεωθούν και να εμβαθυνθούν. Ο στόχος που διατυπώθηκε πριν από τη ζήτηση ήταν γενικός, δηλαδή "μια πιο οικολογική κοινωνία" που σέβεται τα δικαιώματα της φύσης και απορρίπτει τη λογική της καπιταλιστικής της χρήσης . Μια πιο λεπτομερής περιγραφή έλειπε. Αυτό έγινε εν μέρει αντιληπτό στην τελευταία συζήτηση. Από δω και πέρα, η παραγωγή υλικών και υπηρεσιών θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τις θεμελιώδεις ανάγκες και την κατανάλωση, νομιμοποιούμενη αναλόγως · το πρότυπο ανάπτυξης θα πρέπει να αμφισβητηθεί πιο ανοικτά, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη αξία στην οικολογική, μη βιομηχανική γεωργία, και θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι η χρήση της ενέργειας και των υλικών πόρων- αγαθών πρέπει βασικά να μειωθεί σε μεγάλη κλίμακα. Η έμφαση στον αντικαπιταλισμό ενισχύθηκε.
Για να επιδιωχθούν αυτοί οι στόχοι, αναμφίβολα θα συνεχιστούν τα αιτήματα προς την τουρκική κυβέρνηση, αλλά και οι Δήμοι θα πρέπει να αναλάβουν ευθύνη περισσότερο από ποτέ. Αυτό είναι πραγματικά πιο σημαντικό προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή εναλλακτικές λύσεις σε τοπικό επίπεδο. Αυτός είναι και ο λόγος που από τη μία πλευρά το MEH θέλει αυτές τις δημοτικές αρχές κοντά του-ειδικά εκείνες που βρίσκονταν στα χέρια του δημοκρατικού κόμματος των λαών (HDP)-να ενταχθούν σε ένα συντονισμένο αγώνα κατά των καταστροφικών-εκμεταλλευτικών επενδυτικών σχεδίων. Στο παρελθόν, οι Δημοτικές αρχές που ελέγχονταν από το HDP μόνο σε λίγες περιπτώσεις ενήργησαν με κριτικό πνεύμα. Αρκετές φορές υποστήριξαν έργα της κεντρικής κυβέρνησης, υποθέτοντας απλά ότι οι επενδύσεις θα δημιουργούσαν θέσεις εργασίας. Από την άλλη πλευρά, οι δημοτικές αρχές ήταν απαραίτητες σε ορισμένες περιπτώσεις για την εφαρμογή εναλλακτικών σχεδίων και πρότζεκτς σε ορισμένες τοπικές περιοχές.
Οι συζητήσεις κατά τη διάρκεια αρκετών μηνών οδήγησαν σε μια ευδιάκριτη αναδιάρθρωση του κινήματος οικολογίας. Τον Ιανουάριο του 2015, μια καθορισμένη διαδικασία οριστικοποιήθηκε επιτέλους και τέθηκε σε ισχύ, αγκαλιάζοντας όλες τις πρωτοβουλίες και τις ενώσεις του MEH, καθώς και τους νεοεισερχόμενους. Ο πυρήνας αυτής της διαδικασίας ήταν τα συμβούλια οικολογίας (Meclîsa Ekolojî), τα οποία σε κάθε επαρχία επρόκειτο να δημιουργηθούν σε μια πολύ ευρεία βάση. Όλες οι προηγούμενες και νέες πρωτοβουλίες και ενώσεις, οι μεμονωμένοι ακτιβιστές, αλλά και οι επαγγελματικές οργανώσεις, οι δημοτικές αυτοδιοικήσεις και τα λαϊκά συμβούλια του DTK στις αστικές συνοικίες και στις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να συμμετέχουν σε αυτές. Αυτή η μορφή εκπροσώπησης προτίθεται να συμπεριλάβει κάθε κοινωνική δυναμική και να καθιερώσει κάτι το οποίο σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα πρέπει να σχεδιάσει μια κοινωνία πιο οικολογική, πιο συλλογική και δημοκρατική.
Τα τοπικά συμβούλια Οικολογίας στο βόρειο Κουρδιστάν, συγκαλέσθηκαν σε συνολικά πέντε επαρχίες- Botan, Serhat, Amed, Dersim και Euphrat. Στη συνέχεια, το MEH θα οργανωθεί μέσω αντιπροσώπων στο επίπεδο του βόρειου Κουρδιστάν. Αυτή η νέα δομή προσαρμόσθηκε σε αυτή του DTK. Οι περισσότερες επιτροπές ή συστατικά μέρη οργανώνονται σε αυτά τα τρία επίπεδα. Η δομή στοχεύει σε μια πολύ ισχυρότερη από πριν παρουσία του MEH στο DTK. Εκτός αυτού, κάθε Επαρχιακό Συμβούλιο οικολογίας θα στείλει ένα με δύο συνέδρους στην Επιτροπή οικολογίας του Λαϊκού Δημοκρατικού Συνεδρίου (HDK). Το HDK είναι η υπερδομή όλων των δομών της άμεσης δημοκρατίας σε επίπεδο Τουρκικής Επικράτειας , συμπεριλαμβανομένου επίσης του HDP.
Η αναδιάρθρωση ξεκίνησε πρακτικά στις 28 Φεβρουαρίου 2015, με την ίδρυση του Συμβουλίου Οικολογίας της επαρχίας Amed. Σε αυτή τη συνεδρίαση της Ολομέλειάς του είχαν προσκληθεί όλα τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα και ομάδες της επαρχίας Amed, και οι συμμετέχοντες συζήτησαν τους στόχους και στη συνέχεια διαμόρφωσαν ένα Συντονιστικό που είναι ανοικτό- σε κάθε ενδιαφερόμενο να δραστηριοποιηθεί σε αυτό- πρόσωπο. Δεν υπάρχουν εκλογές για αυτό, η συμμετοχή κάποιου μπορεί να αμφισβητηθεί μόνο αν αντιτίθεται η πλειοψηφία. Έτσι, όλα και όλα 29 άτομα σχημάτισαν το Συντονιστικό του Συμβουλίου Οικολογίας της Amed, το οποίο εξέλεξε στην πρώτη συνεδρίασή του δύο εκπροσώπους, συν-ομιλητές για τη διάρκεια τριών μηνών. Στην επόμενη συνεδρίαση της ολομέλειας που έγινε, το Συντονιστικό επεκτάθηκε σε 40 άτομα. Το συντονιστικό είναι το στοιχείο που κρατά το Συμβούλιο Οικολογίας μιας επαρχίας ζωντανό. Συναντιέται και διαμορφώνει επιτροπές, όπως και όταν απαιτείται. Το Συμβούλιο Οικολογίας της Amed ενήργησε και εξακολουθεί να δρα ως υπόδειγμα για την ίδρυση των Συμβουλίων Οικολογίας στις άλλες επαρχίες.
Μέχρι σήμερα, τα συμβούλια οικολογίας έχουν καθιερωθεί σε τέσσερις επαρχίες μετά από προσπάθειες αρκετών μηνών: σε Amed, Dersim, Êlih και WAN. Σε περισσότερες από δέκα επαρχίες, οι εθελοντικές επιτροπές προετοιμάζουν την καθιέρωση ενός Συμβουλίου Οικολογίας. Στην Amed, μετά από αρκετούς μήνες πολιτικής δουλειάς, διατυπώθηκε η ανάγκη για πρόσθετα συμβούλια οικολογίας στις επιμέρους περιοχές της επαρχίας. Είναι απαραίτητα για να αρθρώσουν τα προβλήματα και τις εναλλακτικές λύσεις στις περιοχές τους. Το Οικολογικό Συμβούλιο της Amed είναι πολύ εστιασμένο στην πρωτεύουσα της επαρχίας και μόνο σε μεγάλα έργα στην επαρχία, και έχει αποδειχθεί ότι είναι δύσκολο για τους ανθρώπους από τις άλλες πόλεις και χωριά της περιοχής να είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τακτικά τις συνεδριάσεις Συντονισμού.
Τα αναφερθέντα τέσσερα Οικολογικά Συμβούλια έχουν ήδη συσταθεί και οι προπαρασκευαστικές επιτροπές στις άλλες επαρχίες του βόρειου Κουρδιστάν έχουν ήδη διαμορφώσει ένα συντονιστικό και συναντούνται τακτικά. Συζητούν συλλογικά τα προβλήματα των διαφόρων επαρχιών και επίσης επεξεργάζονται προτάσεις για προοπτικές.
Προκλήσεις για το νέο οικολογικό κίνημα
Μια σειρά από προκλήσεις υπάρχουν ως αποτέλεσμα της νέας δομής του MEH, κάποια ήταν προβλέψιμα και κάποια διαπιστώθηκαν από τους ακτιβιστές στη συνέχεια. Αλλά ο δρόμος έχει ήδη ανοίξει για να ξεδιπλωθεί μια νέα δυναμική μέσω αυτής της δομής, η οποία είναι μοναδική στον κόσμο, και μπορεί να οικοδομήσει ένα ισχυρό οικολογικό κίνημα στο βόρειο Κουρδιστάν.
Η πρώτη μεγάλη πρόκληση είναι να ενσωματώσει, όπως έχει προγραμματιστεί, Δημοτικές Αυτοδιοικήσεις στα Συμβούλια Οικολογίας των επαρχιών, γιατί μέχρι το 2015, το MEH αποτελούνταν μόνο από άτομα, πρωτοβουλίες, και ενώσεις – δηλαδή κοινωνικά κινήματα – και τώρα θα πρέπει να εμπλακούν και μέλη από το Δημοτικό Αυτοδιοικητικό επίπεδο. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αν και είναι στενά περιορισμένη από τους νόμους και την πρακτική της κεντρικής κυβέρνησης, φέρει ορισμένη ευθύνη για τις ενέργειές της και κατέχει ένα ορισμένο πεδίο δράσης στο δημοτικό επίπεδο. Ας θυμηθούμε ότι τα τελευταία χρόνια, οι ακτιβιστές του MEH έχουν στρέψει σε ορισμένες περιπτώσεις την κριτική τους και κατά των Δημοτικών Αρχών. Ενώ τα πρότυπα των εκπροσώπων της Δημοτικής Αρχής είναι σπανίως πολύ υψηλά, σε αντίθεση, αυτό είναι πολύ πιο συχνή περίπτωση με τους άλλους ακτιβιστές του MEH.
Σε μια διεθνή οπτική, υπάρχουν πολλά κοινωνικά κινήματα και αστικά δίκτυα, σε παγκόσμιο επίπεδο, ενάντια στην καταστροφή-εκμετάλλευση των επενδυτικών σχεδίων. Αλλά οι ακτιβιστές στο Κουρδιστάν δεν γνωρίζουν από δομές που μοιάζουν με τις δικές τους. Σε όλο τον κόσμο, είτε μικρά, είτε πιθανώς και μεγάλα κοινωνικά κινήματα ή πολιτικά Δίκτυα/συμμαχίες καθοδηγούν εκστρατείες ενάντια σε ένα ή περισσότερα επενδυτικά σχέδια, ή ενάντια σε έναν ή περισσότερους συγκεκριμένους νόμους. Μερικά κοινωνικά κινήματα σχηματίζουν μερικές φορές συμμαχίες με τις τοπικές Δημοτικές Αρχές σχετικά με τα έργα που επικρίνονται. Αλλά δεν είναι συνήθης η περίπτωση να συμπεριληφθούν συστηματικά οι δημοτικές αρχές στα κοινωνικά κινήματα. Ομοίως, δομές όπως τα Συμβούλια Οικολογίας στο βόρειο Κουρδιστάν, όπου όλα τα οικολογικώς ενεργά στελέχη μιας περιοχής εργάζονται και δρούν από κοινού, σπάνια υπάρχουν. Δεδομένου ότι το βόρειο Κουρδιστάν ακολουθεί διαφορετικούς δρόμους, δεν υπάρχουν διεθνείς εμπειρίες , στις οποίες θα μπορούσε να καταφύγει το MEH .
Σε περίπτωση που οργανωθεί σε όλες τις επαρχίες και ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων γίνει ενεργός, τα ζητήματα οργάνωσης και λήψης αποφάσεων θα γίνουν οξεία και αποφαστικά. Μένει να δούμε τότε αν το μεσαίο επίπεδο της δομής MEH αποτελεί λύση. Μπορεί να υπάρχουν και άλλοι δρόμοι. Θα ήταν πιο σημαντικό να δημιουργηθούν Συμβούλια σε όλες τις αντίστοιχες περιοχές προκειμένου να δώσουν τη δυνατότητα σε ανθρώπους από αγροτικές περιοχές και από μικρές πόλεις να συμμετάσχουν και να δραστηριοποιηθούν.
Τίθεται το ερώτημα για ορισμένες ομάδες που δρούν στον οικολογικό τομέα και αποτελούν μέροςτου MEH,με ποιόν τρόπο θα αναγνωριστούν και θα γίνουν αποδεκτές στο διαμορφούμενο οργανωτικό, δηλαδή αν και πώς θα συνεχίσουν να δρουν ως ομάδες σε αυτό. Το Οικολογικό Συμβούλιο του Amed, δεν ζητά φυσικά από κάποια ομάδα να διεξάγει τις συγκεκριμένες δραστηριότητές της μόνο στο όνομα του MEH. Αλλά η διαδικασία δημιουργίας των Συμβουλίων Οικολογίας έχει οδηγήσει σε πολλές διαμαρτυρίες και εκστρατείες που οργανώνονται στο όνομα του αντίστοιχου Συμβουλίου Οικολογίας. Ειδικά εκείνοι που άρχισαν τον ακτιβισμό τους ως άτομα όταν ιδρύονταν τα Συμβούλια Οικολογίας, δεν σκέφτονται για την ομάδα τους ότι δεν ήτανμέρος του από πριν.
Με τις οργανωμένες ομάδες το αποτέλεσμα -εν μέρει- ήταν ότι λιγότερες δραστηριότητες έγιναν με δική τους πρωτοβουλία. Αλλά υπάρχουν ομάδες που διεξάγουν τις δικές τους δραστηριότητες, προσθέτοντας εν μέρει το " MEH " στο όνομά τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση των Amed και Êlih. Οι περισσότερες ομάδες εξακολουθούν να συζητούν αυτή την πτυχή και μόνο περισσότεροι μήνες πρακτικής μπορούν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αποτελέσματα.
Οι δυνάμεις του MEH είναι πολλαπλές. Τα Συντονιστικά που δημιουργήθηκαν στα Συμβούλια Οικολογίας των επαρχιών είναι διαφοροποιημένα και ανοικτά για όλες τις οικολογικές ομάδες πολιτών, γι ' αυτό και ήταν σε θέση να συμπεριλάβουν πολλές από αυτές. Η δεύτερη δύναμη είναι οι αποφάσεις που λαμβάνονται με συναίνεση. Οι πολλές μακρές συζητήσεις που πραγματοποιούνται μερικές φορές δεν αλλάζουν το γεγονός ότι λειτουργούν καλά μέχρι τώρα. Η λήψη αποφάσεων με συναίνεση είναι σχετικά νέα διαδικασία για το Κουρδικό Κίνημα Ελευθερίας και δεν υπήρχε μέχρι τότε στο MEH. Επί του παρόντος, η πολιτική αυτοοργάνωση των οικολογικών ακτιβιστών συλλέγει μοναδικές και ουσιαστικές εμπειρίες σε αυτό. Εν μέρει, η γρήγορη κυκλική εναλλαγή των εκπροσώπων σε κάθε Οικολογικό Συμβούλιο έχει ως αποτέλεσμα η πολιτική δουλειά να μην πέφτει μόνο σε λίγους ώμους, αλλά μάλλον πολλοί ακτιβιστές αναλαμβάνουν ευθύνη.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα του MEH είναι η σύνδεση με τα σημερινά Συμβούλια του συστήματος DTK στις διάφορες αστικές γειτονιές και τις μικρές πόλεις. Καλούνται να ενταχθούν, και μέχρι στιγμής οι περισσότερες από τις συνεδριάσεις των Συντονιστικών έχουν λάβει χώρα στα κέντρα των Λαϊκών Συμβουλίων στο επίπεδο των αστικών συνοικιών. Έτσι, δημιουργείται μια αυξημένη ευαισθησία των οικολόγων ακτιβιστών για τα προβλήματα των αστικών συνοικιών, ενώ εξίσου, οι ακτιβιστές των Λαϊκών Συμβουλίων των συνοικιών μπορούν να εξοικειωθούν με τον έννοια της οικολογίας και των αντίστοιχων απαιτήσεων.
Εν κατακλείδι, έχει μεγάλη σημασία το ότι η κοινωνία στο βόρειο Κουρδιστάν παίρνει πιο σοβαρά το MEH τώρα που έχουν δημιουργηθεί τα Συμβούλια Οικολογίας, και το ότι το MEH μπορεί να εισαγάγει- μέσω του DTK- τα θέματα και τα αιτήματά του καλύτερα στις υπάρχουσες πολιτικές δομές. Οι δραστηριότητες που διεξάγονταν από διάφορες ομάδες τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια (κυρίως κατά των φραγμάτων) ήταν φυσικά μια προϋπόθεση, έτσι ώστε σε αυτό το τμήμα της κοινωνίας που είναι ιδιαίτερα πολιτικοποιημένο, τα οικολογικά ζητήματα να μπορούν να αποκτούν πρακτικό περιεχόμενο. Η αναδιάρθρωση του MEH που λαμβάνει χώρα αυτή τη στιγμή είναι μια έκφραση εμβάθυνσης των συζητήσεων σχετικά με τα καταστρεπτικά επενδυτικά σχέδια και γύρω από μια πιο οικολογική κοινωνία.
Ο Ercan Ayboğa είναι οικολόγος, μηχανικός περιβάλλοντος, δημοσιογράφος, ακτιβιστής και ένας εκ των συγγραφέων του δημοφιλούς βιβλίου Revolution in Rojava. Συνιδρυτής της ομάδας TATORT Kurdistan (που σημαίνει “το Κουρδιστάν σαν σκηνή εγκλήματος) στη Γερμανία. Σήμερα ζει στο Βόρειο Κουρδιστάν και συμμετέχει ενεργά στο Οικολογικό Κίνημα Μεσοποταμίας (MEH) και ειδικότερα στους αγώνες για το νερό, ενάντια στο κολοσσιαίο φράγμα του Ιλισού στην Τουρκία και στην πρωτοβουλία για την προστασία της αρχαίας πόλης Χασάνκειφ στις όχθες του ποταμού Τίγρη (Initiative to Keep Hasankeyf Alive). Εργάζεται στο δήμο του Ντιγιάρμπακιρ στο τμήμα πολιτιστικής κληρονομιάς.
Ενίσχυση των αλλαγών στην οικολογική Ευαισθητοποίηση!
Ercan Ayboğa, Mesopotamian Ecology Movement, August 2015
Μετάφαση από τα αγγλικά: Γιώργος Κολέμπας
Από τις αρχές του 2015, το «Οικολογικό Κίνημα της Μεσοποταμίας», το οποίο διαμορφώθηκε το 2011, έχει μπει σε μια σημαντική διαδικασία αυτοαναδιάρθρωσης. Κάτω από μια νέα δομή και με βαθύτερα πολιτικά επιχειρήματα, όλο και περισσότεροι άνθρωποι πείθονται και συμετέχουν στην προοπτική μιας πιο οικολογικής κοινωνίας, δημιουργώντας μια νέα δυναμική που θα έχει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα για το βόρειο Κουρδιστάν.
Προέλευση του κινήματος και οι πρώτες δομές
Στις αρχές του 2011, ξεκίνησε μια συζήτηση στο οικολογικό φόρουμ (που διοργανώθηκε από το Κοινωνικό Φόρουμ της Μεσοποταμίας- MSF )στο Αμέντ (Ντιγιαρμπακίρ) για το πώς οι διάφορες πρωτοβουλίες, οι οργανώσεις και άλλα κοινωνικά κινήματα από το βόρειο Κουρδιστάν μπορούν να δράσουν ενάντια στις οικολογικές και κοινωνικές καταστροφές που προκαλούνται από νεοφιλελεύθερα επενδυτικά σχέδια και πρότζεκτς. Έτσι μπόρεσε να διαμορφωθεί μια κοινή οργανωτική μορφή του κινήματος.
Τα προηγούμενα χρόνια είχε παρατηρηθεί η εμφάνιση αρκετών πρωτοβουλιών και ενώσεων σε ορισμένες επαρχίες του βόρειου Κουρδιστάν, οι οποίες είχαν αρχίσει καμπάνιες κατά των καταστροφικών υδατοφραγμάτων, των εγκαταστάσεων εκτροπής (υδάτων), των έργων εξόρυξης άνθρακα, εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος με καύση άνθρακα, τσιμεντοβιομηχανιών, κ. λπ.
Από αυτές τις καμπάνιες και διαμαρτυρίες, οι πιο γνωστές ήταν κυρίως οι εκστρατείες και διαμαρτυρίες κατά του φράγματος του Ilısu, το οποίο κατασκευαζόταν από το 1999, και κατά του υδατοφράγματος στο Dersim (Tunceli) · αλλά και νέες διαμαρτυρίες απέκτησαν τοπική δημοσιότητα, όπως η εκστρατεία κατά της μεγάλης κλίμακας εξόρυξης της τσιμεντοβιομηχανίας στο Bazarcix/Gurgum (Pazarcık/Maraş), κατά της λειτουργίας ενός εργοστασίου παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα στη Silopi/Şirnex (Silopi/Şırnak), ή κατά αντικοινωνικών εξελίξεων στην αστικοποίηση. Εκτός από αυτά τα κοινωνικά κινήματα που αποτελούνται από πρωτοβουλίες , είχαμε και αρκετές κλασικές περιβαλλοντικές ενώσεις σε πόλεις όπως Êlih (Batman), Qoser (Kızıltepe), Wan (Van) και Amed, οι οποίες αύξησαν την ευαισθητοποίηση για αρκετές προβληματικές καταστάσεις και διεξαγόμενες δραστηριότητες, αν και σε χαμηλό επίπεδο.
Ωστόσο, όλο αυτό πήρε πολύ χρόνο μέχρις ότου στο Κοινωνικό Φόρουμ Μεσοποταμίας στο Amed, το Σεπτέμβριο του 2011, αντιμετωπίστηκε επιτέλους η τοπικότητα και η διασπορά-απομόνωση με τη δημιουργία κοινών δομών για το κίνημα . Αυτή η καθυστέρηση προκλήθηκε, μεταξύ άλλων, από τις περισσότερες πρωτοβουλίες και ενώσεις στο βόρειο Κουρδιστάν, λόγω του ότι είχαν συνήθως αδύναμες δομές και λίγες δυνατότητες, ενώ η οικολογική συνειδητοποίηση στην κοινωνία ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Επίσης και από το γεγονός ότι μέχρι τότε δεν υπήρχε καμία εμπειρία στη σύνθεση και την ενότητα των κοινωνικών κινημάτων και των υπαρχόντων συλλογικοτήτων/ΜΚΟ.
Στα επόμενα ένα έως δύο χρόνια μια δομή καθιερώθηκε που αρχικά θα μπορούσε να ονομαστεί Δίκτυο παρά Κίνημα. Αυτός ο συντονισμός σε ένα βασικό επίπεδο, ανατέθηκε στους ώμους μιας χούφτας ακτιβιστών από το Amed. Συνολικά ένδεκα πρωτοβουλίες και ενώσεις συναντήθηκαν τακτικά, αν και όχι συχνά, για να συμφωνήσουν στις θέσεις και να προετοιμάσουν τις κοινές δραστηριότητες, τις εκστρατείες και τις κοινές ανακοινώσεις.
Η δομή αυτή, βασισμένη αποκλειστικά στις εθελοντικές προσπάθειες, κατόρθωσε να φέρει διάφορα τοπικά θέματα στο περιφερειακό κοινό, από καιρό σε καιρό. Τα σε επίπεδο κράτους Μέσα Ενημέρωσης, όπως αναμενόταν, δεν έδωσαν σημασία στο Οικολογία Κίνημα Μεσοποταμίας (Mezopotamya Ekoloji Hareket MEH). Μόνο μερικά αριστερά μέσα ενημέρωσης αναφέρθηκαν σε δραστηριότητες, αλλά σε λίγες περιπτώσεις. Εν γένει, σπανίως πραγματοποιήθηκαν κοινές δραστηριότητες, αλλά οι κοινές δηλώσεις και θέσεις διαδόθηκαν σε μεγαλύτερο βαθμό. Οι λίγες κοινές δραστηριότητες αφορούσαν στο φράγμα Ilısu, στις γεωτρήσεις με διαδικασία fracking και στην άρνηση-αντίσταση στα κατασκευαστικά έργα στο Amed. Το MEH αντέδρασε σε νέες καταστροφές, στην ανακοίνωση ή στην έναρξη επενδυτικών έργων, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις.
Από το 2013 και μετά το MEH ήταν σε θέση να εντείνει ελαφρώς τις δραστηριότητές του, μια εξέλιξη που επωφελήθηκε από την αναστολή του πολέμου στο βόρειο Κουρδιστάν μέσω μιας διμερούς κατάπαυσης του πυρός. Έτσι, συγκεντρώθηκαν και ανταλλάσσονταν πληροφορίες για διάφορα καταστροφικά ή καταστρεπτικά επενδυτικά σχέδια, γράφτηκαν άρθρα, διεξήχθησαν δράσεις κατά νέων μορφών επενδυτικών σχεδίων (όπως το fracking, την αποψίλωση δασών, τα φράγματα για αποκλειστικά στρατιωτικούς σκοπούς και η ατζέντα επεκτάθηκε π.χ. σε γεωργικούς σπόρους, δάση, αναπαλαίωση).
Στα έτη μεταξύ 2011 και 2014 στις επαρχίες παρατηρήθηκαν είτε διάφορες ομάδες (πρωτοβουλίες και ενώσεις) και ακτιβιστές που δραστηριοποιούνται παράλληλα, αλλά σπανίως μαζί, ή μία ομάδα-ακτιβιστές να δρα μόνη. Στην πρώτη περίπτωση σήμαινε ότι οι ήδη λιγοστές δυνάμεις ήταν διασκορπισμένες, και ήταν δύο ή τρεις ομάδες που δρούσαν για το ίδιο θέμα, αλλά ανεξάρτητα (καλύτερα παραδείγματα είναι το Dersîm και Êlih). Στη δεύτερη περίπτωση, αυτοί οι λίγοι ακτιβιστές σπανίως κατάφεραν να κινητοποιήσουν μεγαλύτερα μέρη της κοινωνίας για ένα θέμα, έτσι παρέμενε στο περιθώριο.
Περίπου δέκα ή δεκαπέντε χρόνια πριν, οι πολιτικές δομές στις επαρχίες, που οργανώνονταν επίσης κάτω από το Συνέδριο για μια Δημοκρατική Κοινωνία (DTK) σε τοπικό επίπεδο, δεν είχαν σχεδόν καμία συνείδηση για την ανάγκη διατήρησης της φύσης. Παρόλο αυτό, θεωρήθηκαν ως στοιχεία που πρέπει να αξιοποιηθούν. Η θεωρητική προσέγγιση του Κουρδικού Κινήματος Ελευθερίας σε αυτό τοζήτημα δεν βοήθησε πολύ. Αλλά, όσο μεγαλύτερη ήταν μια πόλη, τόσο περισσότεροι άνθρωποι υπήρχαν που έβλεπαν κάθε επένδυση και το lifestyle κριτικά.
Εκτός από αυτά τα παραδείγματα για τον περιορισμό των δραστηριοτήτων, υπήρχαν μερικές επαρχίες ή περιοχές, όπου παρά την οικολογική καταστροφή καμία διαμαρτυρία δεν οργανώθηκε. Οι περιοχές αυτές ήταν κατά κανόνα ιδιαίτερα συντηρητικές, αγροτικές ή/και οικονομικά αδύναμες.
Από το 2012, μετά τη μεταρρύθμιση του MEH, εκπροσωπήθηκε με αντιπροσώπους στο Συνέδριο της Δημοκρατικής Κοινωνίας (DTK-KCD), γεγονός που αποτέλεσε και αναπροσαρμογή όλων των πολιτικών δομών του Κινήματος Ελευθερίας στο βόρειο Κουρδιστάν. Λόγω της πρόσφατης αναδόμησής του, αλλά και της γενικότερης αδυναμίας του, εκπροσωπήθηκε σε πολύ μικρότερο βαθμό σε σύγκριση με άλλα κινήματα όπως το γυναικείο, της νεολαίας ή το γλωσσικό. Αφήνοντας τους αριθμούς στην άκρη, τα θέματα που συνδέονταν ρητά με την οικολογία συζητήθηκαν σπάνια στη Γενική Συνέλευση του DTK αυτά τα χρόνια, παρόλο που το Κουρδικό Κίνημα Ελευθερίας προτάσσει πια μια «ημοκρατική, ικολογική και της γυναικείας απελευθέρωσης κοινωνία».
Η ίδρυση μιας Επιτροπής Οικολογίας στο πλαίσιο του DTK το 2013 δεν βοήθησε και πολύ να αλλάξει αυτό. Ο σημαντικότερος λόγος ήταν η ίδια η αυτογνωσία του,τι αντιπροσώπευε σαν οικολογικό κίνημα και πως συνδέονταν με το κοινωνικό. Το περιεχόμενο και τα ζητήματά του δεν μπορούσαν να γίνουν κατανοητά και σε άλλους ακτιβιστές και μεγάλα τμήματα του πληθυσμού.Πώς τα καταστρεπτικά-εκμεταλλευτικά επενδυτικά σχέδια σχετίζονται με την κοινωνική δομή, την πολιτική, τον πολιτισμός και την οικονομία του Κουρδιστάν. Δεν επεδίωξε αρκετά σθεναρά τους δικούς του στόχους στα πλαίσια του κουρδικού κινήματος για την ελευθερία και δεν βρήκε τα κατάλληλα μέσα. Οι αγώνες και οι συζητήσεις που έγιναν αυτά τα χρόνια στο MEH, δεν συνέβαλαν σε μια ουσιαστική αλλαγή στην οικολογική συνείδηση.
Η αναδιάρθρωση του Κινήματος Οικολογίας
Παρά την ευρύτερη βάση και τις βαθύτερες συζητήσεις στα χρόνια 2013 και 2014, τόσο στο εσωτερικό του Οικολογικού Κινήματος Μεσοποταμίας, όσο και με το κοινό στο βόρειο Κουρδιστάν, και παρά την αυξημένη οικολογική συνείδηση, η πολιτική πρακτική των πρωτοβουλιών, των ενώσεων και του MEH δεν ήταν σε θέση βρει λύσεις. Προκειμένου να ξεφύγει από αυτό το πάντα παρόν δίλημμα, μια νέα και ολοκληρωμένη συζήτηση ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2014. Ο στόχος ήταν να καθιερωθεί μια μεγαλύτερη κοινωνική βάση για το MEH και να αυξήσει την πολιτική του αποτελεσματικότητα.
Αυτή η συζήτηση περιελάμβανε τους στόχους του MEH , οι οποίοι επρόκειτο να ανανεωθούν και να εμβαθυνθούν. Ο στόχος που διατυπώθηκε πριν από τη ζήτηση ήταν γενικός, δηλαδή "μια πιο οικολογική κοινωνία" που σέβεται τα δικαιώματα της φύσης και απορρίπτει τη λογική της καπιταλιστικής της χρήσης . Μια πιο λεπτομερής περιγραφή έλειπε. Αυτό έγινε εν μέρει αντιληπτό στην τελευταία συζήτηση. Από δω και πέρα, η παραγωγή υλικών και υπηρεσιών θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τις θεμελιώδεις ανάγκες και την κατανάλωση, νομιμοποιούμενη αναλόγως · το πρότυπο ανάπτυξης θα πρέπει να αμφισβητηθεί πιο ανοικτά, θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη αξία στην οικολογική, μη βιομηχανική γεωργία, και θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι η χρήση της ενέργειας και των υλικών πόρων- αγαθών πρέπει βασικά να μειωθεί σε μεγάλη κλίμακα. Η έμφαση στον αντικαπιταλισμό ενισχύθηκε.
Για να επιδιωχθούν αυτοί οι στόχοι, αναμφίβολα θα συνεχιστούν τα αιτήματα προς την τουρκική κυβέρνηση, αλλά και οι Δήμοι θα πρέπει να αναλάβουν ευθύνη περισσότερο από ποτέ. Αυτό είναι πραγματικά πιο σημαντικό προκειμένου να τεθούν σε εφαρμογή εναλλακτικές λύσεις σε τοπικό επίπεδο. Αυτός είναι και ο λόγος που από τη μία πλευρά το MEH θέλει αυτές τις δημοτικές αρχές κοντά του-ειδικά εκείνες που βρίσκονταν στα χέρια του δημοκρατικού κόμματος των λαών (HDP)-να ενταχθούν σε ένα συντονισμένο αγώνα κατά των καταστροφικών-εκμεταλλευτικών επενδυτικών σχεδίων. Στο παρελθόν, οι Δημοτικές αρχές που ελέγχονταν από το HDP μόνο σε λίγες περιπτώσεις ενήργησαν με κριτικό πνεύμα. Αρκετές φορές υποστήριξαν έργα της κεντρικής κυβέρνησης, υποθέτοντας απλά ότι οι επενδύσεις θα δημιουργούσαν θέσεις εργασίας. Από την άλλη πλευρά, οι δημοτικές αρχές ήταν απαραίτητες σε ορισμένες περιπτώσεις για την εφαρμογή εναλλακτικών σχεδίων και πρότζεκτς σε ορισμένες τοπικές περιοχές.
Οι συζητήσεις κατά τη διάρκεια αρκετών μηνών οδήγησαν σε μια ευδιάκριτη αναδιάρθρωση του κινήματος οικολογίας. Τον Ιανουάριο του 2015, μια καθορισμένη διαδικασία οριστικοποιήθηκε επιτέλους και τέθηκε σε ισχύ, αγκαλιάζοντας όλες τις πρωτοβουλίες και τις ενώσεις του MEH, καθώς και τους νεοεισερχόμενους. Ο πυρήνας αυτής της διαδικασίας ήταν τα συμβούλια οικολογίας (Meclîsa Ekolojî), τα οποία σε κάθε επαρχία επρόκειτο να δημιουργηθούν σε μια πολύ ευρεία βάση. Όλες οι προηγούμενες και νέες πρωτοβουλίες και ενώσεις, οι μεμονωμένοι ακτιβιστές, αλλά και οι επαγγελματικές οργανώσεις, οι δημοτικές αυτοδιοικήσεις και τα λαϊκά συμβούλια του DTK στις αστικές συνοικίες και στις αγροτικές περιοχές θα πρέπει να συμμετέχουν σε αυτές. Αυτή η μορφή εκπροσώπησης προτίθεται να συμπεριλάβει κάθε κοινωνική δυναμική και να καθιερώσει κάτι το οποίο σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα πρέπει να σχεδιάσει μια κοινωνία πιο οικολογική, πιο συλλογική και δημοκρατική.
Τα τοπικά συμβούλια Οικολογίας στο βόρειο Κουρδιστάν, συγκαλέσθηκαν σε συνολικά πέντε επαρχίες- Botan, Serhat, Amed, Dersim και Euphrat. Στη συνέχεια, το MEH θα οργανωθεί μέσω αντιπροσώπων στο επίπεδο του βόρειου Κουρδιστάν. Αυτή η νέα δομή προσαρμόσθηκε σε αυτή του DTK. Οι περισσότερες επιτροπές ή συστατικά μέρη οργανώνονται σε αυτά τα τρία επίπεδα. Η δομή στοχεύει σε μια πολύ ισχυρότερη από πριν παρουσία του MEH στο DTK. Εκτός αυτού, κάθε Επαρχιακό Συμβούλιο οικολογίας θα στείλει ένα με δύο συνέδρους στην Επιτροπή οικολογίας του Λαϊκού Δημοκρατικού Συνεδρίου (HDK). Το HDK είναι η υπερδομή όλων των δομών της άμεσης δημοκρατίας σε επίπεδο Τουρκικής Επικράτειας , συμπεριλαμβανομένου επίσης του HDP.
Η αναδιάρθρωση ξεκίνησε πρακτικά στις 28 Φεβρουαρίου 2015, με την ίδρυση του Συμβουλίου Οικολογίας της επαρχίας Amed. Σε αυτή τη συνεδρίαση της Ολομέλειάς του είχαν προσκληθεί όλα τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα και ομάδες της επαρχίας Amed, και οι συμμετέχοντες συζήτησαν τους στόχους και στη συνέχεια διαμόρφωσαν ένα Συντονιστικό που είναι ανοικτό- σε κάθε ενδιαφερόμενο να δραστηριοποιηθεί σε αυτό- πρόσωπο. Δεν υπάρχουν εκλογές για αυτό, η συμμετοχή κάποιου μπορεί να αμφισβητηθεί μόνο αν αντιτίθεται η πλειοψηφία. Έτσι, όλα και όλα 29 άτομα σχημάτισαν το Συντονιστικό του Συμβουλίου Οικολογίας της Amed, το οποίο εξέλεξε στην πρώτη συνεδρίασή του δύο εκπροσώπους, συν-ομιλητές για τη διάρκεια τριών μηνών. Στην επόμενη συνεδρίαση της ολομέλειας που έγινε, το Συντονιστικό επεκτάθηκε σε 40 άτομα. Το συντονιστικό είναι το στοιχείο που κρατά το Συμβούλιο Οικολογίας μιας επαρχίας ζωντανό. Συναντιέται και διαμορφώνει επιτροπές, όπως και όταν απαιτείται. Το Συμβούλιο Οικολογίας της Amed ενήργησε και εξακολουθεί να δρα ως υπόδειγμα για την ίδρυση των Συμβουλίων Οικολογίας στις άλλες επαρχίες.
Μέχρι σήμερα, τα συμβούλια οικολογίας έχουν καθιερωθεί σε τέσσερις επαρχίες μετά από προσπάθειες αρκετών μηνών: σε Amed, Dersim, Êlih και WAN. Σε περισσότερες από δέκα επαρχίες, οι εθελοντικές επιτροπές προετοιμάζουν την καθιέρωση ενός Συμβουλίου Οικολογίας. Στην Amed, μετά από αρκετούς μήνες πολιτικής δουλειάς, διατυπώθηκε η ανάγκη για πρόσθετα συμβούλια οικολογίας στις επιμέρους περιοχές της επαρχίας. Είναι απαραίτητα για να αρθρώσουν τα προβλήματα και τις εναλλακτικές λύσεις στις περιοχές τους. Το Οικολογικό Συμβούλιο της Amed είναι πολύ εστιασμένο στην πρωτεύουσα της επαρχίας και μόνο σε μεγάλα έργα στην επαρχία, και έχει αποδειχθεί ότι είναι δύσκολο για τους ανθρώπους από τις άλλες πόλεις και χωριά της περιοχής να είναι σε θέση να παρακολουθήσουν τακτικά τις συνεδριάσεις Συντονισμού.
Τα αναφερθέντα τέσσερα Οικολογικά Συμβούλια έχουν ήδη συσταθεί και οι προπαρασκευαστικές επιτροπές στις άλλες επαρχίες του βόρειου Κουρδιστάν έχουν ήδη διαμορφώσει ένα συντονιστικό και συναντούνται τακτικά. Συζητούν συλλογικά τα προβλήματα των διαφόρων επαρχιών και επίσης επεξεργάζονται προτάσεις για προοπτικές.
Προκλήσεις για το νέο οικολογικό κίνημα
Μια σειρά από προκλήσεις υπάρχουν ως αποτέλεσμα της νέας δομής του MEH, κάποια ήταν προβλέψιμα και κάποια διαπιστώθηκαν από τους ακτιβιστές στη συνέχεια. Αλλά ο δρόμος έχει ήδη ανοίξει για να ξεδιπλωθεί μια νέα δυναμική μέσω αυτής της δομής, η οποία είναι μοναδική στον κόσμο, και μπορεί να οικοδομήσει ένα ισχυρό οικολογικό κίνημα στο βόρειο Κουρδιστάν.
Η πρώτη μεγάλη πρόκληση είναι να ενσωματώσει, όπως έχει προγραμματιστεί, Δημοτικές Αυτοδιοικήσεις στα Συμβούλια Οικολογίας των επαρχιών, γιατί μέχρι το 2015, το MEH αποτελούνταν μόνο από άτομα, πρωτοβουλίες, και ενώσεις – δηλαδή κοινωνικά κινήματα – και τώρα θα πρέπει να εμπλακούν και μέλη από το Δημοτικό Αυτοδιοικητικό επίπεδο. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, αν και είναι στενά περιορισμένη από τους νόμους και την πρακτική της κεντρικής κυβέρνησης, φέρει ορισμένη ευθύνη για τις ενέργειές της και κατέχει ένα ορισμένο πεδίο δράσης στο δημοτικό επίπεδο. Ας θυμηθούμε ότι τα τελευταία χρόνια, οι ακτιβιστές του MEH έχουν στρέψει σε ορισμένες περιπτώσεις την κριτική τους και κατά των Δημοτικών Αρχών. Ενώ τα πρότυπα των εκπροσώπων της Δημοτικής Αρχής είναι σπανίως πολύ υψηλά, σε αντίθεση, αυτό είναι πολύ πιο συχνή περίπτωση με τους άλλους ακτιβιστές του MEH.
Σε μια διεθνή οπτική, υπάρχουν πολλά κοινωνικά κινήματα και αστικά δίκτυα, σε παγκόσμιο επίπεδο, ενάντια στην καταστροφή-εκμετάλλευση των επενδυτικών σχεδίων. Αλλά οι ακτιβιστές στο Κουρδιστάν δεν γνωρίζουν από δομές που μοιάζουν με τις δικές τους. Σε όλο τον κόσμο, είτε μικρά, είτε πιθανώς και μεγάλα κοινωνικά κινήματα ή πολιτικά Δίκτυα/συμμαχίες καθοδηγούν εκστρατείες ενάντια σε ένα ή περισσότερα επενδυτικά σχέδια, ή ενάντια σε έναν ή περισσότερους συγκεκριμένους νόμους. Μερικά κοινωνικά κινήματα σχηματίζουν μερικές φορές συμμαχίες με τις τοπικές Δημοτικές Αρχές σχετικά με τα έργα που επικρίνονται. Αλλά δεν είναι συνήθης η περίπτωση να συμπεριληφθούν συστηματικά οι δημοτικές αρχές στα κοινωνικά κινήματα. Ομοίως, δομές όπως τα Συμβούλια Οικολογίας στο βόρειο Κουρδιστάν, όπου όλα τα οικολογικώς ενεργά στελέχη μιας περιοχής εργάζονται και δρούν από κοινού, σπάνια υπάρχουν. Δεδομένου ότι το βόρειο Κουρδιστάν ακολουθεί διαφορετικούς δρόμους, δεν υπάρχουν διεθνείς εμπειρίες , στις οποίες θα μπορούσε να καταφύγει το MEH .
Σε περίπτωση που οργανωθεί σε όλες τις επαρχίες και ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων γίνει ενεργός, τα ζητήματα οργάνωσης και λήψης αποφάσεων θα γίνουν οξεία και αποφαστικά. Μένει να δούμε τότε αν το μεσαίο επίπεδο της δομής MEH αποτελεί λύση. Μπορεί να υπάρχουν και άλλοι δρόμοι. Θα ήταν πιο σημαντικό να δημιουργηθούν Συμβούλια σε όλες τις αντίστοιχες περιοχές προκειμένου να δώσουν τη δυνατότητα σε ανθρώπους από αγροτικές περιοχές και από μικρές πόλεις να συμμετάσχουν και να δραστηριοποιηθούν.
Τίθεται το ερώτημα για ορισμένες ομάδες που δρούν στον οικολογικό τομέα και αποτελούν μέροςτου MEH,με ποιόν τρόπο θα αναγνωριστούν και θα γίνουν αποδεκτές στο διαμορφούμενο οργανωτικό, δηλαδή αν και πώς θα συνεχίσουν να δρουν ως ομάδες σε αυτό. Το Οικολογικό Συμβούλιο του Amed, δεν ζητά φυσικά από κάποια ομάδα να διεξάγει τις συγκεκριμένες δραστηριότητές της μόνο στο όνομα του MEH. Αλλά η διαδικασία δημιουργίας των Συμβουλίων Οικολογίας έχει οδηγήσει σε πολλές διαμαρτυρίες και εκστρατείες που οργανώνονται στο όνομα του αντίστοιχου Συμβουλίου Οικολογίας. Ειδικά εκείνοι που άρχισαν τον ακτιβισμό τους ως άτομα όταν ιδρύονταν τα Συμβούλια Οικολογίας, δεν σκέφτονται για την ομάδα τους ότι δεν ήτανμέρος του από πριν.
Με τις οργανωμένες ομάδες το αποτέλεσμα -εν μέρει- ήταν ότι λιγότερες δραστηριότητες έγιναν με δική τους πρωτοβουλία. Αλλά υπάρχουν ομάδες που διεξάγουν τις δικές τους δραστηριότητες, προσθέτοντας εν μέρει το " MEH " στο όνομά τους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση των Amed και Êlih. Οι περισσότερες ομάδες εξακολουθούν να συζητούν αυτή την πτυχή και μόνο περισσότεροι μήνες πρακτικής μπορούν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αποτελέσματα.
Οι δυνάμεις του MEH είναι πολλαπλές. Τα Συντονιστικά που δημιουργήθηκαν στα Συμβούλια Οικολογίας των επαρχιών είναι διαφοροποιημένα και ανοικτά για όλες τις οικολογικές ομάδες πολιτών, γι ' αυτό και ήταν σε θέση να συμπεριλάβουν πολλές από αυτές. Η δεύτερη δύναμη είναι οι αποφάσεις που λαμβάνονται με συναίνεση. Οι πολλές μακρές συζητήσεις που πραγματοποιούνται μερικές φορές δεν αλλάζουν το γεγονός ότι λειτουργούν καλά μέχρι τώρα. Η λήψη αποφάσεων με συναίνεση είναι σχετικά νέα διαδικασία για το Κουρδικό Κίνημα Ελευθερίας και δεν υπήρχε μέχρι τότε στο MEH. Επί του παρόντος, η πολιτική αυτοοργάνωση των οικολογικών ακτιβιστών συλλέγει μοναδικές και ουσιαστικές εμπειρίες σε αυτό. Εν μέρει, η γρήγορη κυκλική εναλλαγή των εκπροσώπων σε κάθε Οικολογικό Συμβούλιο έχει ως αποτέλεσμα η πολιτική δουλειά να μην πέφτει μόνο σε λίγους ώμους, αλλά μάλλον πολλοί ακτιβιστές αναλαμβάνουν ευθύνη.
Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα του MEH είναι η σύνδεση με τα σημερινά Συμβούλια του συστήματος DTK στις διάφορες αστικές γειτονιές και τις μικρές πόλεις. Καλούνται να ενταχθούν, και μέχρι στιγμής οι περισσότερες από τις συνεδριάσεις των Συντονιστικών έχουν λάβει χώρα στα κέντρα των Λαϊκών Συμβουλίων στο επίπεδο των αστικών συνοικιών. Έτσι, δημιουργείται μια αυξημένη ευαισθησία των οικολόγων ακτιβιστών για τα προβλήματα των αστικών συνοικιών, ενώ εξίσου, οι ακτιβιστές των Λαϊκών Συμβουλίων των συνοικιών μπορούν να εξοικειωθούν με τον έννοια της οικολογίας και των αντίστοιχων απαιτήσεων.
Εν κατακλείδι, έχει μεγάλη σημασία το ότι η κοινωνία στο βόρειο Κουρδιστάν παίρνει πιο σοβαρά το MEH τώρα που έχουν δημιουργηθεί τα Συμβούλια Οικολογίας, και το ότι το MEH μπορεί να εισαγάγει- μέσω του DTK- τα θέματα και τα αιτήματά του καλύτερα στις υπάρχουσες πολιτικές δομές. Οι δραστηριότητες που διεξάγονταν από διάφορες ομάδες τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια (κυρίως κατά των φραγμάτων) ήταν φυσικά μια προϋπόθεση, έτσι ώστε σε αυτό το τμήμα της κοινωνίας που είναι ιδιαίτερα πολιτικοποιημένο, τα οικολογικά ζητήματα να μπορούν να αποκτούν πρακτικό περιεχόμενο. Η αναδιάρθρωση του MEH που λαμβάνει χώρα αυτή τη στιγμή είναι μια έκφραση εμβάθυνσης των συζητήσεων σχετικά με τα καταστρεπτικά επενδυτικά σχέδια και γύρω από μια πιο οικολογική κοινωνία.
Ο Ercan Ayboğa είναι οικολόγος, μηχανικός περιβάλλοντος, δημοσιογράφος, ακτιβιστής και ένας εκ των συγγραφέων του δημοφιλούς βιβλίου Revolution in Rojava. Συνιδρυτής της ομάδας TATORT Kurdistan (που σημαίνει “το Κουρδιστάν σαν σκηνή εγκλήματος) στη Γερμανία. Σήμερα ζει στο Βόρειο Κουρδιστάν και συμμετέχει ενεργά στο Οικολογικό Κίνημα Μεσοποταμίας (MEH) και ειδικότερα στους αγώνες για το νερό, ενάντια στο κολοσσιαίο φράγμα του Ιλισού στην Τουρκία και στην πρωτοβουλία για την προστασία της αρχαίας πόλης Χασάνκειφ στις όχθες του ποταμού Τίγρη (Initiative to Keep Hasankeyf Alive). Εργάζεται στο δήμο του Ντιγιάρμπακιρ στο τμήμα πολιτιστικής κληρονομιάς.
RSS Feed
