Καταστροφικές πυρκαγιές και ξηρασία στις ΗΠΑ, καταστροφικές πλημμύρες στην Ευρώπη και την Αφρική και κύμα καύσωνα στη Γροιλανδία. Η κλιματική αλλαγή επιταχύνεται και τα αποτελέσματά της γίνονται όλο και πιο ορατά. Οι θάλασσες θερμαίνονται και αυξάνονται γρηγορότερα, θέτοντας πόλεις σε κίνδυνο. Οι παγετώνες λιώνουν με ρυθμό που οι ερευνητές δεν περίμεναν για δεκαετίες. Η ποσότητα των πάγων της Αρκτικής μειώνεται τόσο γρήγορα ώστε η περιοχή μπορεί να ζήσει καλοκαίρι χωρίς πάγους έως και τη δεκαετία του 2030, η οποία δεν είναι και τόσο μακρινή. Ακόμη και το ίδιο το έδαφος θερμαίνεται γρηγορότερα. Το μόνιμα παγωμένο υπέδαφος αποψύχεται με πιο ταχείς ρυθμούς, απειλώντας με απελευθέρωση μεγάλων ποσοτήτων αποθηκευμένου άνθρακα που θα μπορούσε να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την υπερθέρμανση.
«Τα πράγματα χειροτερεύουν»
Αυτές είναι οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. «Τα πράγματα χειροτερεύουν», δηλώνει στους New York Times, ο Πετέρι Ταλάς, γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, ο οποίος δημοσίευσε την τελευταία έκθεσή του για το κλίμα, κάνοντας λόγο για μια δεκαετία εξαιρετικά θερμή σε παγκόσμιο επίπεδο. «Είναι πιο επείγον από ποτέ να μετριάσουμε το φαινόμενο». Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι μονόδρομος για την κλιματική αλλαγή και θα απαιτήσει δραστικά μέτρα. «Η μόνη λύση είναι να απαλλαγούμε από τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη βιομηχανία και τις μεταφορές».
Σε πρόσφατο σχόλιο στο περιοδικό Nature, επιστήμονες από το Ινστιτούτο Κλιματικών Ερευνών του Πότσδαμ και άλλα ιδρύματα προειδοποίησαν ότι η επιτάχυνση της απώλειας πάγου και των άλλων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής έχουν φέρει τον κόσμο «επικίνδυνα κοντά» σε καταστάσεις μη αναστρέψιμες, όπως η κατάρρευση μέρους του πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά τέσσερα πόδια ή και περισσότερο και η καταστροφή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου. «Βρισκόμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το κλίμα», σημειώνουν.
Ο ανθρώπινος φόρος δεν είναι μικρότερος. «Οι φυσικές καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα γίνονται όλο και πιο συχνές, πιο θανατηφόρες, πιο καταστροφικές, με αυξανόμενο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος», ανέφερε πρόσφατα ο γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Το ζήτημα είναι ότι η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα παραπαίει. Ο στόχος για περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας μέχρι το 2100 κατά 2 βαθμούς Κελσίου και ιδανικά κατά μόλις 1,5 βαθμούς Κελσίου φαίνεται απίθανη. Οι ΗΠΑ υπό τον Τραμπ εγκατέλειψαν τη Συμφωνία και μια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών τον περασμένο μήνα υποδηλώνει ότι ακόμη και αν οι χώρες εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για μείωση των εκπομπών - αν και πολλοί απέχουν κατά πολύ - η αύξηση της θερμοκρασίας θα είναι διπλάσια από το στόχο των 1,5 βαθμών.
Νέο ρεκόρ στην παγκόσμια ρύπανση από ορυκτά
Η παγκόσμια ρύπανση από ορυκτά καύσιμα αυξήθηκε φέτος, χτυπώντας νέο ρεκόρ, σύμφωνα με μια νέα έρευνα του οργανισμού Global Carbon Project, που παρουσιάζει το «The Atlantic». Αυτή είναι η τρίτη συνεχής χρονιά που αυξάνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. «Προφανώς και είναι κακό», λέει ο Ρομπ Τζάκσον, καθηγητής Γεωπονικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Στάντφορντ, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. «Είναι ακόμη ένα έτος που εκπέμπουμε διοξείδιο του άνθρακα σε επίπεδα ρεκόρ. Και τα χρόνια και οι δεκαετίες περνούν».
Σύμφωνα με την έκθεση του Global Carbon Project, στην αύξηση αυτή συντελούν σε μεγάλο βαθμό πέντε παγκόσμιες τάσεις: Η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ, το γεγονός ότι ο «θάνατος» του άνθρακα στον ενεργειακό τομέα δεν είναι παγκόσμιο φαινόμενο, η όχι ιδιαίτερα γρήγορη ανάπτυξη και υιοθέτηση των ΑΕΠ, η ίδια ακριβώς τάση που παρατηρείται με το φυσικό αέριο και το γεγονός ότι αφήσαμε πίσω μια πιο ελπιδοφόρα εποχή.
Πέντε παγκόσμιες τάσεις που δεν βοηθούν
Ξεκινώντας με το παγκόσμιο ΑΕΠ, ιστορικά έχει παρατηρηθεί ότι η αύξηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα ακολουθεί στενά την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Πέρσι για παράδειγμα η ρύπανση του άνθρακα αυξήθηκε κατά 2,7%, ενώ η παγκόσμια οικονομία αυξήθηκε κατά 3%. Φέτος, η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να αυξηθεί πάλι κατά περίπου 3,%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ. Ωστόσο, οι συνολικές εκπομπές του άνθρακα εκτιμάται ότι θα αυξηθούν μόνο κατά 0,6%, κάτι που ο Τζάκσον χαρακτηρίζει «αχτίδα ελπίδας». Μένει να φανεί κατά πόσον αυτές οι εκτιμήσεις θα επιβεβαιωθούν.
Αναφορικά με τη χρήση του άνθρακα, αυτή μειώθηκε κατά 10% φέτος σε ΗΠΑ και Ευρώπη, σύμφωνα με την έκθεση. Ωστόσο, άλλες χώρες - αναπτυσσόμενες κυρίως όπως είναι λογικό - δεν ακολουθούν. Η χρήση του άνθρακα στην Κίνα, αυξήθηκε κατά 1%, σύμφωνα με τον Τζάκσον, που υποστηρίζει ότι η Κίνα είναι αυτή τη στιγμή υπεύθυνη για το ήμισυ τουλάχιστον της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα. Η Ινδία ακολουθεί αντίστοιχο δρόμο, αν και η χώρα «έχει πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα με την ενεργειακή φτώχεια σε σχέση με την Κίνα».
Σχετικά με τις ΑΠΕ υπάρχουν κάποια καλά νέα αφού η χρήση τους ακολουθεί μια μη ευκαταφρόνητη άνοδο σε όλο τον κόσμο. Τα άσχημα είναι ότι δεν υπάρχουν πολλά ηλιακά και αιολικά πάρκα στον κόσμο, οπότε ακόμη και η μαζική αύξηση σε ετήσια βάση δημιουργεί μόνο μια μικρή ποσότητα νέας ηλεκτρικής ενέργειας. «Νομίζω ότι οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι μπορούμε να έχουμε ταχεία ανάπτυξη των ΑΠΕ και παράλληλα να συνεχίζεται η αύξηση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων. Οι περισσότερες από τις ΑΠΕ, δεν αντικαθιστούν τα ορυκτά». Για παράδειγμα παρά την αύξηση της χρήσης των ΑΠΕ στις ΗΠΑ, πέρσι, αυτές αντικατέστησαν μόνο το ένα έκτο της χαμένης ενέργειας. Το υπόλοιπο καλύφθηκε από βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση και περισσότερο στο φυσικό αέριο.
Το φυσικό αέριο ήταν το ταχύτερα αναπτυσσόμενο ορυκτό καύσιμο του πλανήτη για φέτος. Οι εκπομπές από το φυσικό αέριο αυξάνονται επίσης πολύ ταχύτερα από τις συνολικές εκπομπές άνθρακα. Η χρήση του φυσικού αερίου είναι κάτι που δεν συμβαίνει με τον ίδιο τρόπο σε όλο τον πλανήτη. Σε Ευρώπη και ΗΠΑ το φυσικό αέριο αντικατέστησε ένα ποσοστό της χρήσης άνθρακα ως φθηνότερη λύση. Σε άλλες χώρες όμως το φυσικό αέριο παράγει καινούργια ενέργεια δεν αντικαθιστά τη χρήση του άνθρακα. «Η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται και το μεγαλύτερο μέρος του επιπλέον φυσικού αερίου καλύπτει την πρόσθετη ζήτηση ενέργειας», εξηγεί ο Τζάκσον.
Τα τελευταία χρόνια είχε διαφανεί μια ελπίδα ότι τα κράτη του πλανήτη είχαν δει σοβαρά το γεγονός της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα - το πρώτο πραγματικά παγκόσμιο σύμφωνο για το κλίμα - η μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα από τις ΗΠΑ, οι επενδύσεις δισεκατομμυρίων από την Κίνα στις ΑΠΕ, έδειχναν ότι κάτι αλλάζει. Το πιο σημαντικό ήταν ότι η ρύπανση του άνθρακα είχε σταθεροποιηθεί. Για τρία χρόνια, από το 2014 έως το 2016, οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα από ορυκτά καύσιμα δεν αυξήθηκαν σημαντικά. Αυτή η περίοδος τερματίστηκε.
Το μέλλον της Συμφωνίας των Παρισίων είναι αμφίβολο. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις ΗΠΑ αυξήθηκαν πέρσι, η Κίνα μείωσε τις επενδύσεις σε αιολική και ηλιακή ενέργεια και η μόλυνση του πλανήτη από τα ορυκτά καύσιμα αυξάνεται τα τελευταία τρία χρόνια. Όλα πάνε αντίστροφα και η ελπίδα ότι είχε μπει τέλος στην δεκαετή επιτάχυνση της ρύπανσης από άνθρακα αποδείχτηκε φρούδα. Για την επιστημονική ομάδα του Global Carbon Project, αυτό που πρέπει να γίνει είναι σαφές: πρέπει να επικεντρωθούμε και πάλι ξανά στη μείωση του άνθρακα. «Μέχρι να υπάρξουν κυρώσεις για την εκπομπή άνθρακα, οι καθαρές εναλλακτικές λύσεις θα ικανοποιούν μόνο τη νέα ζήτηση ενέργειας. Αυτή τη στιγμή δεν καταλήγουν στην μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων και δεν θα το κάνουν στο μέλλον».
πηγή
«Τα πράγματα χειροτερεύουν»
Αυτές είναι οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. «Τα πράγματα χειροτερεύουν», δηλώνει στους New York Times, ο Πετέρι Ταλάς, γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, ο οποίος δημοσίευσε την τελευταία έκθεσή του για το κλίμα, κάνοντας λόγο για μια δεκαετία εξαιρετικά θερμή σε παγκόσμιο επίπεδο. «Είναι πιο επείγον από ποτέ να μετριάσουμε το φαινόμενο». Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι μονόδρομος για την κλιματική αλλαγή και θα απαιτήσει δραστικά μέτρα. «Η μόνη λύση είναι να απαλλαγούμε από τα ορυκτά καύσιμα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη βιομηχανία και τις μεταφορές».
Σε πρόσφατο σχόλιο στο περιοδικό Nature, επιστήμονες από το Ινστιτούτο Κλιματικών Ερευνών του Πότσδαμ και άλλα ιδρύματα προειδοποίησαν ότι η επιτάχυνση της απώλειας πάγου και των άλλων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής έχουν φέρει τον κόσμο «επικίνδυνα κοντά» σε καταστάσεις μη αναστρέψιμες, όπως η κατάρρευση μέρους του πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της στάθμης της θάλασσας κατά τέσσερα πόδια ή και περισσότερο και η καταστροφή του τροπικού δάσους του Αμαζονίου. «Βρισκόμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το κλίμα», σημειώνουν.
Ο ανθρώπινος φόρος δεν είναι μικρότερος. «Οι φυσικές καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα γίνονται όλο και πιο συχνές, πιο θανατηφόρες, πιο καταστροφικές, με αυξανόμενο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος», ανέφερε πρόσφατα ο γγ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Το ζήτημα είναι ότι η Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα παραπαίει. Ο στόχος για περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας μέχρι το 2100 κατά 2 βαθμούς Κελσίου και ιδανικά κατά μόλις 1,5 βαθμούς Κελσίου φαίνεται απίθανη. Οι ΗΠΑ υπό τον Τραμπ εγκατέλειψαν τη Συμφωνία και μια έκθεση των Ηνωμένων Εθνών τον περασμένο μήνα υποδηλώνει ότι ακόμη και αν οι χώρες εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για μείωση των εκπομπών - αν και πολλοί απέχουν κατά πολύ - η αύξηση της θερμοκρασίας θα είναι διπλάσια από το στόχο των 1,5 βαθμών.
Νέο ρεκόρ στην παγκόσμια ρύπανση από ορυκτά
Η παγκόσμια ρύπανση από ορυκτά καύσιμα αυξήθηκε φέτος, χτυπώντας νέο ρεκόρ, σύμφωνα με μια νέα έρευνα του οργανισμού Global Carbon Project, που παρουσιάζει το «The Atlantic». Αυτή είναι η τρίτη συνεχής χρονιά που αυξάνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. «Προφανώς και είναι κακό», λέει ο Ρομπ Τζάκσον, καθηγητής Γεωπονικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Στάντφορντ, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. «Είναι ακόμη ένα έτος που εκπέμπουμε διοξείδιο του άνθρακα σε επίπεδα ρεκόρ. Και τα χρόνια και οι δεκαετίες περνούν».
Σύμφωνα με την έκθεση του Global Carbon Project, στην αύξηση αυτή συντελούν σε μεγάλο βαθμό πέντε παγκόσμιες τάσεις: Η αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ, το γεγονός ότι ο «θάνατος» του άνθρακα στον ενεργειακό τομέα δεν είναι παγκόσμιο φαινόμενο, η όχι ιδιαίτερα γρήγορη ανάπτυξη και υιοθέτηση των ΑΕΠ, η ίδια ακριβώς τάση που παρατηρείται με το φυσικό αέριο και το γεγονός ότι αφήσαμε πίσω μια πιο ελπιδοφόρα εποχή.
Πέντε παγκόσμιες τάσεις που δεν βοηθούν
Ξεκινώντας με το παγκόσμιο ΑΕΠ, ιστορικά έχει παρατηρηθεί ότι η αύξηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα ακολουθεί στενά την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Πέρσι για παράδειγμα η ρύπανση του άνθρακα αυξήθηκε κατά 2,7%, ενώ η παγκόσμια οικονομία αυξήθηκε κατά 3%. Φέτος, η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να αυξηθεί πάλι κατά περίπου 3,%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ. Ωστόσο, οι συνολικές εκπομπές του άνθρακα εκτιμάται ότι θα αυξηθούν μόνο κατά 0,6%, κάτι που ο Τζάκσον χαρακτηρίζει «αχτίδα ελπίδας». Μένει να φανεί κατά πόσον αυτές οι εκτιμήσεις θα επιβεβαιωθούν.
Αναφορικά με τη χρήση του άνθρακα, αυτή μειώθηκε κατά 10% φέτος σε ΗΠΑ και Ευρώπη, σύμφωνα με την έκθεση. Ωστόσο, άλλες χώρες - αναπτυσσόμενες κυρίως όπως είναι λογικό - δεν ακολουθούν. Η χρήση του άνθρακα στην Κίνα, αυξήθηκε κατά 1%, σύμφωνα με τον Τζάκσον, που υποστηρίζει ότι η Κίνα είναι αυτή τη στιγμή υπεύθυνη για το ήμισυ τουλάχιστον της παγκόσμιας παραγωγής άνθρακα. Η Ινδία ακολουθεί αντίστοιχο δρόμο, αν και η χώρα «έχει πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα με την ενεργειακή φτώχεια σε σχέση με την Κίνα».
Σχετικά με τις ΑΠΕ υπάρχουν κάποια καλά νέα αφού η χρήση τους ακολουθεί μια μη ευκαταφρόνητη άνοδο σε όλο τον κόσμο. Τα άσχημα είναι ότι δεν υπάρχουν πολλά ηλιακά και αιολικά πάρκα στον κόσμο, οπότε ακόμη και η μαζική αύξηση σε ετήσια βάση δημιουργεί μόνο μια μικρή ποσότητα νέας ηλεκτρικής ενέργειας. «Νομίζω ότι οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν ότι μπορούμε να έχουμε ταχεία ανάπτυξη των ΑΠΕ και παράλληλα να συνεχίζεται η αύξηση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων. Οι περισσότερες από τις ΑΠΕ, δεν αντικαθιστούν τα ορυκτά». Για παράδειγμα παρά την αύξηση της χρήσης των ΑΠΕ στις ΗΠΑ, πέρσι, αυτές αντικατέστησαν μόνο το ένα έκτο της χαμένης ενέργειας. Το υπόλοιπο καλύφθηκε από βελτιώσεις στην ενεργειακή απόδοση και περισσότερο στο φυσικό αέριο.
Το φυσικό αέριο ήταν το ταχύτερα αναπτυσσόμενο ορυκτό καύσιμο του πλανήτη για φέτος. Οι εκπομπές από το φυσικό αέριο αυξάνονται επίσης πολύ ταχύτερα από τις συνολικές εκπομπές άνθρακα. Η χρήση του φυσικού αερίου είναι κάτι που δεν συμβαίνει με τον ίδιο τρόπο σε όλο τον πλανήτη. Σε Ευρώπη και ΗΠΑ το φυσικό αέριο αντικατέστησε ένα ποσοστό της χρήσης άνθρακα ως φθηνότερη λύση. Σε άλλες χώρες όμως το φυσικό αέριο παράγει καινούργια ενέργεια δεν αντικαθιστά τη χρήση του άνθρακα. «Η παγκόσμια κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται και το μεγαλύτερο μέρος του επιπλέον φυσικού αερίου καλύπτει την πρόσθετη ζήτηση ενέργειας», εξηγεί ο Τζάκσον.
Τα τελευταία χρόνια είχε διαφανεί μια ελπίδα ότι τα κράτη του πλανήτη είχαν δει σοβαρά το γεγονός της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα - το πρώτο πραγματικά παγκόσμιο σύμφωνο για το κλίμα - η μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα από τις ΗΠΑ, οι επενδύσεις δισεκατομμυρίων από την Κίνα στις ΑΠΕ, έδειχναν ότι κάτι αλλάζει. Το πιο σημαντικό ήταν ότι η ρύπανση του άνθρακα είχε σταθεροποιηθεί. Για τρία χρόνια, από το 2014 έως το 2016, οι παγκόσμιες εκπομπές άνθρακα από ορυκτά καύσιμα δεν αυξήθηκαν σημαντικά. Αυτή η περίοδος τερματίστηκε.
Το μέλλον της Συμφωνίας των Παρισίων είναι αμφίβολο. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις ΗΠΑ αυξήθηκαν πέρσι, η Κίνα μείωσε τις επενδύσεις σε αιολική και ηλιακή ενέργεια και η μόλυνση του πλανήτη από τα ορυκτά καύσιμα αυξάνεται τα τελευταία τρία χρόνια. Όλα πάνε αντίστροφα και η ελπίδα ότι είχε μπει τέλος στην δεκαετή επιτάχυνση της ρύπανσης από άνθρακα αποδείχτηκε φρούδα. Για την επιστημονική ομάδα του Global Carbon Project, αυτό που πρέπει να γίνει είναι σαφές: πρέπει να επικεντρωθούμε και πάλι ξανά στη μείωση του άνθρακα. «Μέχρι να υπάρξουν κυρώσεις για την εκπομπή άνθρακα, οι καθαρές εναλλακτικές λύσεις θα ικανοποιούν μόνο τη νέα ζήτηση ενέργειας. Αυτή τη στιγμή δεν καταλήγουν στην μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων και δεν θα το κάνουν στο μέλλον».
πηγή
RSS Feed
