Σκέψη, Νόημα, διαφυγές σημασίας
https://www.greekstatemuseum.com/kmst/exhibitions/article/1341.html
Για μία ακόμη φορά το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, επιχειρεί να εξουδετερώσει τις στοχαστικές διευθετήσεις και τους προσανατολισμούς της σύγχρονης σκέψης, να καταστρέψει τις πολιτικές κατακτήσεις του τελευταίου αιώνα στα κορυφαία εκείνα ζητήματα που βασανίζουν και, ταυτόχρονα, γυμνάζουν την σκέψη όσων, πολλών, εμπλέκονται στην παραγωγή και την υπεράσπισή τους. Πολύ εύκολα προχώρησε στη σύμπραξη με μια εταιρία-οργανισμό που, όπως αναφέρει ‘’στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του «κοινού» σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα’’ (χρησιμοποιώντας το video…!!!!)
Δεν σταματάει όμως εκεί. Χρειάζεται και ένα βοηθητικό σύστημα διαβεβαιωτικών πρακτικών για να ενισχύσει την πλαστή σημασία του διαβήματος. Γιαυτο, «συνενώνει» (γεφυρώνει) δύο πόλεις λιμάνια (...!!!!) και χρησιμοποιεί μία εντυπωσιακή λέξη-έννοια (ανθεκτικός-ανθεκτικότητα-ανθεκτικές) που αποτελεί σημείο-σήμα από μία ομάδα λέξεων-εννοιών που προτάσσονται την τελευταία πενταετία ώς απαραίτητες για ‘’να κερδηθεί η εντύπωση’’ κάθε σχεδιασμού που απευθύνεται στον περιορισμένο μικρό-κοσμο των εντολοδόχων παραγωγών ύφους για την σπατάληση πόρων χωρίς κανένα κοινωνικό-πολιτικό αντίκτυπο. Εκδίδει, φυσικά, και δίγλωσο κατάλογο.
Όμως, το κείμενο, η αναφορά στην συμπαραγωγή όπως αναφέρεται δημόσια στην ιστοσελίδα του οργανισμού προδίδει την ευκολία αυτής της βίαιης πράξης, πράξης έρμαιης στην λογική και πολιτική ασυνέπειά της.
(https://www.greekstatemuseum.com/kmst/exhibitions/article/1341.html),
Ας επιχειρήσω λοιπόν μια κριτική προσέγγιση:
1. «Η πρωτοβουλία» …τι θα πει άραγε αυτό; γιατί μια εταιρία συνεργάζεται με ένα κρατικό οργανισμό και διεκδικεί την σύμπραξή του ώστε να ενημερώσει, όπως επιθυμεί, για περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα; Πώς και ποιούς ενημερώνει, ποιοί είναι οι πολίτες οι οποίοι ενημερώνονται και τι ακριβώς συμβαίνει μετά (την ενημέρωση); Όπως και σε άλλες άτυχες στιγμές δράσεων του Κρατικού Μουσείου καμμία λεπτομερής αναφορά των αποτελεσμάτων μιας πράξης του δεν δημοσιεύεται ούτε απασχολεί την πόλη της Θεσσαλονίκης (πόσο μάλλον την πόλη του Πειραιά, όπου θα χρειαζόταν να τηλεφωνήσουμε για την κράτηση μιας θέσης στο θέαμα…!!!!). Θεαματικές υπερβολές και ενισχύσεις του προγράμματός του (…ας συμπράξουμε…!!!!) χωρίς την παραμικρή πολιτική διαβεβαίωση και απόδειξη του οποιουδήποτε αποτελέσματος. Υπάρχει, δηλαδή, ένα αόριστο «κοινό» (στην σκέψη; στη δράση; στην παρουσία ή την απουσία του;) που χρειάζεται να θεραπευθεί από την εκδήλωση-σύμπραξη με ένα μη-κερδοσκοπικό οργανισμό, όπως αναφέρεται. Οι χρηματοδοτούμενοι οργανισμοί από το κράτος δεν έχουν κανένα λόγο να υποτάσσουν την κοινοφελή τους υποχρέωση σε συμπράξεις και πρωτοβουλίες. Γιατί ο κρατικός οργανισμός (το ΚΜΣΤ, το ΚΣΤ) δεν προσελκύει ορισμένες ή και όλες, όπως χρειάζετα, δεκάδες ενώσεις και πρωτοβουλίες πολιτών που δραστηριοποιούνται δυναμικά στη θεωρία και τις πρακτικές για τα κορυφαία ζητήματα των εξορύξεων (Χαλκιδική-Ήπειρος), του νερού, των καλλιεργειών, της διατροφής, των εταιριών-τεράτων που ήδη μεταβάλλουν τις καλλιεργητικές πρακτικές σε όλη τη χώρα, της υπερ-αλίευσης, της καταστροφικής βιομηχανίας του «τουρισμού»;. Δυστυχώς η πρακτική του ΚΜΣΤ (όπως και η αγριότητα του OPEN CALL), αποτελεί άλλη μία απόδειξη της αντι-κοινωνικής τακτικής μιας ομάδας ανθρώπων που έχουν καταλάβει έναν θεσμό και τον διοικούν όπως νομίζουν, έξω από κάθε πολιτική και φιλοσοφική ευαισθησία.
2. «…οι δύο πόλεις γεφυρώνονται με αφορμή ένα μοναδικό εγχείρημα αφιερωμένο στην video art και την περιβαλλοντική αφύπνιση, ... καταξιωμένων καλλιτεχνών...»
Μια ακόμη πρόταση με εξαιρετικές νοηματικές υστερήσεις.
Υπάρχουν λοιπόν οι καταξιωμένοι διεθνείς εικαστικοί που θα οδηγήσουν με την video art (…!!!) τη σκέψη και τον πολιτικό και φιλοσοφικό στοχασμό των πολιτών (πόσοι; πότε; πόσο;) στην αφύπνιση (...!!!!). Δεν υπάρχουν, φυσικά, τα δεκάδες κινήματα στην χώρα, τα δεκάδες βιβλία που μεταφέρουν την επίκαιρη παραγωγή σκέψης και στοχασμού, οι δεκάδες συγκεντρώσεις, τα συνέδρια, οι συναντήσεις, που συγκροτούν το κορυφαίο πλέγμα-δίκτυο των δράσεων των πολιτών που καταγράφουν, συνδυάζουν και εξαπολύουν την ενθουσιώδη διάθεσή τους και την ορμή τους στην κριτική και, όπου επιτυγχάνεται, την αναίρεση των αγριοτήτων και των αυθαιρεσιών επί του εδάφους, των νερών, των καλλιεργειών, των φυσικών ταυτοτήτων, της εύφορης και αλλελέγγυας ζωής στις πόλεις και τις κοινότητες της υπαίθρου. Κατά τη γνώμη των χειριστών του θεαματικού νοήματος του ΚΜΣΤ (του ΚΣΤ) οι δώδεκα τεχνήτες/τριες και παραγωγοί video (..!!!) είναι σημαντικότεροι/ες και ωριμότεροι/ες στον στοχασμό τους. Άλλωστε έχουν εκθέσει στη Biennale ήταν υποψήφιοι/ες για βραβεία, είναι διεθνείς (...!!!) και βρέθηκαν σε μία έκθεση που λεγόταν ‘’Παρατοξικά Παράδοξα’’.
Διαβάζουμε, επίσης, και την πρόταση ‘’...οι πόλεις που γεφυρώνονται...’’ επειδή 12 κύριοι και κυρίες και οι απαραίτητοι κουραδόροι/ες συναντήθηκαν και συνέπραξαν με ένα μη-κερδοσκοπικό οργανισμό. Μια ακόμη θλιβερή απόδειξη της αστοχίας και της πολιτικής υστέρησης του ΚΜΣΤ (του ΚΣΤ) που δεν μπορεί να αντιπροσωπεύσει ακριβώς τον πολιτικό-φιλοσοφικό σκοπό του, δεν θέλει να το κάνει και, γιαυτό, χρειάζεται την απαραίτητη αναμόρφωσή του.
3. «…Μιλώντας για ανθεκτικότητα …στις στρατηγικές οι άνθρωποι, κοινότητες και θεσμοί προσαρμόζονται στις διαμορφούμενες συνθήκες …ευρηματικούς τρόπους να επιβιώσουν …φυσικών και ανθρωπογενών διαταραχών…»
Μια ακόμη πρόταση με ανησυχητικές νοηματικές υστερήσεις.
Προφανώς η λέξη-έννοια ανθεκτικότητα προσεγγίστηκε αφρόντιστα από κάποιο λεξικό χωρίς, έστω για μια στιγμή, να συζητηθεί-ρυθμιστεί η σχέση της με την σημασία της. Διότι η προσαρμογή και οι ευρηματικοί τρόποι επιβίωσης είναι τα χαρακτηριστικά του ανθρώπινου πολιτισμού σε όλο το ιστορικό εύρος και τις εκφανσεις του και δεν αποτελούν το περιέχον σημαινόμενο μιας και μόνης λέξης. Διότι, επίσης, όταν χρησιμοποιούμε τις λέξεις χρειάζεται να έχουμε την συνείδηση του συγκειμένου πλαισίου αναφοράς όπου «ζει» και διατίθεται αναγνωριστικά και πολεμικά κάθε λέξη-έννοια. Γιαυτό η μικρή και άτακτη ελίτ των κουραδορώ/ρισών του ΚΜΣΤ (+ΚΣΤ) δεν έχει και δεν θέλει να έχει καμμία σχέση με την μεγάλη στρατηγική των κινημάτων που αναδύονται και δρούν πολεμικά εναντίον των αναριθμήτων βίαιων πράξεων επί του περιβάλλοντος αλλά, παγιδευμένη (η ομάδα) στα γραφεία και τις διαθέσεις της, συμπράττει με μη-κερδοσκοπικούς οργανισμούς για δύο εγκαίνια, δύο ομιλίες και ένα δίγλωσο (ακόμη έναν) κατάλογο των πρακτικών της. Και 239 επισκέπτες.
Οι κοινωφελείς οργανισμοί όπως το ΚΜΣΤ (και το ΚΣΤ) δεν υπάρχουν ούτε ρυθμίζονται από τις διαθέσεις των ολιγομελών ομάδων και των διαθέσεών τους. Υπάρχουν, όπως υπάρχουν, ώστε να φιλοξενούν όλους όσους χρειάζεται να φιλοξενούν, όποτε και με τον τρόπο που χρειάζεται να φιλοξενηθούν. Υπάρχουν για να συνθέτουν το πολυσήμαντο και πολύσημο στις διαθέσεις των υποθέσεών του δυναμικό των πόλεων και των περιφερειών όπου εδραιώνουν την ύπαρξή τους, να αναδεικνύουν και να τακτοποιούν κριτικά την ποικιλία των πολιτικών και στοχαστικών εκφράσεων και όχι να διοικούν την διάθεσή τους δημιουργώντας, γιαυτό, ιεραρχίες και περιφράξεις σημασίας και αξιών.
Σε αντίθεση με την συμπαραγωγή «Ανθεκτικά Μέλλοντα» (τι άστατος τίτλος...!!!) μπορώ να αναφέρω την μεγάλη συλλογική και διαθέσιμη στις πρακτικές της συνάντηση του Ορίζοντα γεγονότων «το εξοχικό μας στην Ουτοπία» σύμπραξης 100 ανθρώπων που διέθεσαν ελεύθερα και συλλογικά την οπτικοποιημένη γνώμη τους και πέρασαν την κριτική τους, το συμπόσιο όψεις της ανεξάρτητης εικαστικής δημιουργίας (Ορίζοντας γεγονότων) που φιλοξενήθηκε στο ΕΜΣΤ (...!!!!), τη συνάντηση των ομάδων από κοινού για την απο-ανάπτυξη και την άμεση δημοκρατία, θριαμβευτική συνεχή σύγκλιση-συνάντηση στοχαστών και διανοουμένων ακτιβιστών για τα πολιτικά και φιλοσοφικά ζητήματα της κοινής αλληλέγγυας και συλλογικής ζωής στις πόλεις και την ρύθμιση των ειδικών και γενικών σχέσεων με το φυσικό περιβάλλον, την επερχομένη συνάντηση στην Χαλκιδική ομάδων κριτικής και αντίστασης στις εξορύξεις, τα ανοικτά μεταλλεία, το νερό, τις διεκδικήσεις αστικών ανοικτών περιοχών (Ελληνικό), την πολιτική και την φιλοσοφική αισθητική των καλλιεργειών και την διατήρηση των σπόρων, την υπεράσπιση των κορυφαίων αντικειμένων του υψηλοτάτου ναυτικού πολιτισμού που ρημάζονται από μια θεσμική ρύθμιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ξύλινα πλοία) για τα οποία θα συναντηθούμε στο τέλος αυγούστου στη Βόρεια Εύβοια (φυσικά, δεν θα φιλοξενηθούμε στο ΚΜΣΤ).
Το μέλλον, λοιπόν, κυρίες και κύριοι του ΚΜΣΤ (και του ΚΣΤ) και όχι τα μέλλοντα (πληθυντικός...!!!! πόσα μέλλοντα φαντάζεστε...!!!) είναι στόχος και υπόθεση εξαιρετικής σημασίας για την σκέψη μας. Την σκέψη που εσείς (ΚΜΣΤ+ΚΣΤ) περιορίζετε σε συμπράξεις, έρμαιες αοριστολογίες, και περιφραγμένες εκδηλώσεις (την ημέρα του περιβάλλοντος...!!!!) εκτοπισμένοι και εκτοπισμένες οικειοθελώς και αδίστακτα από την κοινωνία που έχετε υποχρέωση να υπηρετείτε.
4. «…Ως έννοια, η ανθεκτικότητα …ευελιξία, συμμετοχικότητα, συνεκτικότητα, ευρωστία… να επενδύσει μια πόλη …το αίσθημα του συν-ανήκειν, διαχείριση της δημόσιας σφαίρας (…!!!!) μελλοντική βιωσιμότητα…»
Μια ακόμη πρόταση με τρομακτικές νοηματικές υστερήσεις.
Ήδη η λέξη κακοποιείται ως σημείο και χώρος νοήματος διότι εισάγονται στο περιεχόμενό της επεξηγήσεις τις ρημαγμένης ουσίας της άσχετες με την ορισμένη συνέπειά της. Ακόμη περισσότερο, η έννοια συνδυάζεται ακαθόριστα με την πόλη (μεγάλο σύστημα χώρου, χρόνου και σχέσεων) όπως και με το χρόνο (μέλλον, μέλλοντα). Η έννοια, επίσης αναφέρεται και εξαρτάται από αρχές...!!! δεν είναι αυτοτελής στο νόημά της (...!!!!) Έτσι, ο κατεστραμμένος, διεστραμμένος τίτλος (τα ανθεκτικά μέλλοντα) μπορεί, φυσικά, να περιλάβει, όπως-όπως, το οποιοδήποτε περιεχόμενό του που εκδηλώνεται, κατ’αρχήν, ως συλλογή όρων-εννοιών που χρειάζονται θεαματικά αλλά δεν συνδυάζονται πολιτικά και ιδεολογικά.
Η ιδεολογική και πολιτικη φτώχεια στην συνεπή οργάνωση και τακτοποίηση ενός συστήματος όρων και εννοιών είναι σύμπτωμα και χαρακτηριστικό μιας γενικότερης αδιάθετης εξτρεμιστικής πρακτικής που διαπερνά πολλές εκδηλώσεις με πρωτεύουσα την Documenta που εισήγαγε αυτές τις τακτικές και επηρέασε, φυσικά, πολλούς και πολλές κουραδόρους και κουραδόρες. Και εκεί, στην Αθήνα και στην πόλη Kassel της Γερμανίας είδαμε και υποστήκαμε εμβρόντητοι και εμβρόντητες (όπως και στην πόλη Venice αλλά και στην πόλη Munster) την πλήρη μετατροπή του πολιτικού από ενεργό σύστημα παραγωγής σκέψης και δράσης με σκοπό την αλλαγή, ραγδαία ή βαθμιαία, των πειθαρχιών της ζωής, σε θεαματικό πανηγύρι κυνικής, κτηνώδους, εκμετάλλευσης και υποβάθμισης όλων των κρισίμων πολιτικών ζητημάτων του πλανήτη. Ένα παράδειγμα είναι ο AlWeiWei αλλά και οι εγχώριοι μιμητές και μιμήτριές του που μετέβαλλαν το κορυφαίο πολιτικό γεγονός του προσφυγικού ζητήματος (πόλεμος, βία, μετακινήσεις, εξοπλισμοί, στρατηγικές πολιτικές επικυριαρχίας, απάθεια των ευρωπαϊκών λαών, αποικιοκρατία, βιομηχανίες όπλων) σε «εικαστικό» θέμα. Θέμα συζητήσεων, video, εκδόσεων βιβλίων, συνεδρίων και βιογραφικών. Θέμα χρηματοδοτήσεων, συμποσίων, εκθέσεων, συμβάσεων εργασίας.
Ενώ πολλές ομάδες πολιτών σε δεκάδες εκδηλώσεις αναζητούν και επιχειρούν για την αναγνώριση, την οριοθέτηση, τον καθορισμό και την διαλεύκανση των σχέσεων μεταξύ των εννοιών –του λογου- και των κοινωνικών φαινομένων –πολιτικές εκφράσεις θέσεων και αντιθέσεων στην πραγματικότητα- καθώς χρειάζεται να αναγνωριστούν οι ταυτότητές τους και να προταθούν οι θέσεις και οι δράσεις για την υιοθέτηση ή την εξουδετέρωσή τους, οι μαθητευόμενοι μάγοι και οι μάγισσες του ΚΜΣΤ (+ΚΣΤ) συσσωρεύουν ανεξέλεγκτα τις έννοιες –ευελιξία, συμμετοχικότητα, συνεκτικότητα, ευρωστία, συν-ανήκειν, η δημόσια σφαίρα...!!!!- διαδηλώνοντας έτσι την εξαιρετική αδυναμία της σκέψης τους να επεξεργαστούν οποιαδήποτε από αυτές τις έννοιες αλλά και τις δυνατές ανταποκρίσεις τους στο επίκαιρο αλλά και το ιστορικό κέντρο πολιτικής-φιλοσοφικής σκέψης ή στα διαρκώς μετακινούμενα περιθώριά του (γιατί όχι; γιαυτό δεν χρειαζόμαστε την τέχνη;... για την διέγερση της σκέψης.. στα περιθώρια των συμβατικών εξελίξεών της/τους) των τοπικών και παγκοσμίων σημαντικών γεγονότων.
Η μικρή ομάδα, λοιπόν, που έχει εγκατασταθεί και διαθέτει τις ιδιοτροπίες της στο ΚΜΣΤ και το ΚΣΤ ξεπέρασε πιά κάθε παραγωγικό περιορισμό και ξανοίχτηκε στον ωκεανό των αυθαιρεσιών της. Δυστυχώς, επιχειρεί στις περιοχές σκέψης και λόγου όπου δεν έχει ούτε μπορεί να αποδείξει κάποια στοχαστική και ιδεολογική επάρκεια. Ακόμη χειρότερα, ενώ στην πόλη αλλά και στην χώρα δραστηριοποιούνται δεκάδες ομάδες πολιτικών και φιλοσοφικών αναζητήσεων, προσεγγίσεων και παραγωγής λόγου και πρακτικών-δράσεων επιμένει να περιφράσει τις πρακτικές αλλά και τα οχυρά της στην ποικιλία των κοινωνικών εκδηλώσεων που, αντίθετα με αυτήν, ‘’το κάνουν’’ πολύ καλύτερα, πολύ ωριμότερα, με συνέπεια, με συλλογικές δημοκρατικές διαδικασίες. Αν φυσικά ήταν μια ιδιωτική οργάνωση δεν θα μου/μας έπεφτε και λόγος. Είναι όμως ένας δημόσιος φορέας και διαχειρίζεται μια κρατική χρηματοδότηση. Γιαυτό χρειάζεται να ασκείται κριτική, να σημαίνεται το μέγεθος των αυθαιρεσιών της, να οριστεί και να επιβληθεί ο περιορισμός ή η αποβολή της (της ομάδας). Εμπρός λοιπόν...
Ιορδάνης Στυλιδης
Αναπληρωτής Καθηγητής
Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Ελληνική Δημοκρατία
Ευρωπαϊκή Ένωση
https://www.greekstatemuseum.com/kmst/exhibitions/article/1341.html
Για μία ακόμη φορά το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, επιχειρεί να εξουδετερώσει τις στοχαστικές διευθετήσεις και τους προσανατολισμούς της σύγχρονης σκέψης, να καταστρέψει τις πολιτικές κατακτήσεις του τελευταίου αιώνα στα κορυφαία εκείνα ζητήματα που βασανίζουν και, ταυτόχρονα, γυμνάζουν την σκέψη όσων, πολλών, εμπλέκονται στην παραγωγή και την υπεράσπισή τους. Πολύ εύκολα προχώρησε στη σύμπραξη με μια εταιρία-οργανισμό που, όπως αναφέρει ‘’στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του «κοινού» σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα’’ (χρησιμοποιώντας το video…!!!!)
Δεν σταματάει όμως εκεί. Χρειάζεται και ένα βοηθητικό σύστημα διαβεβαιωτικών πρακτικών για να ενισχύσει την πλαστή σημασία του διαβήματος. Γιαυτο, «συνενώνει» (γεφυρώνει) δύο πόλεις λιμάνια (...!!!!) και χρησιμοποιεί μία εντυπωσιακή λέξη-έννοια (ανθεκτικός-ανθεκτικότητα-ανθεκτικές) που αποτελεί σημείο-σήμα από μία ομάδα λέξεων-εννοιών που προτάσσονται την τελευταία πενταετία ώς απαραίτητες για ‘’να κερδηθεί η εντύπωση’’ κάθε σχεδιασμού που απευθύνεται στον περιορισμένο μικρό-κοσμο των εντολοδόχων παραγωγών ύφους για την σπατάληση πόρων χωρίς κανένα κοινωνικό-πολιτικό αντίκτυπο. Εκδίδει, φυσικά, και δίγλωσο κατάλογο.
Όμως, το κείμενο, η αναφορά στην συμπαραγωγή όπως αναφέρεται δημόσια στην ιστοσελίδα του οργανισμού προδίδει την ευκολία αυτής της βίαιης πράξης, πράξης έρμαιης στην λογική και πολιτική ασυνέπειά της.
(https://www.greekstatemuseum.com/kmst/exhibitions/article/1341.html),
Ας επιχειρήσω λοιπόν μια κριτική προσέγγιση:
1. «Η πρωτοβουλία» …τι θα πει άραγε αυτό; γιατί μια εταιρία συνεργάζεται με ένα κρατικό οργανισμό και διεκδικεί την σύμπραξή του ώστε να ενημερώσει, όπως επιθυμεί, για περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα; Πώς και ποιούς ενημερώνει, ποιοί είναι οι πολίτες οι οποίοι ενημερώνονται και τι ακριβώς συμβαίνει μετά (την ενημέρωση); Όπως και σε άλλες άτυχες στιγμές δράσεων του Κρατικού Μουσείου καμμία λεπτομερής αναφορά των αποτελεσμάτων μιας πράξης του δεν δημοσιεύεται ούτε απασχολεί την πόλη της Θεσσαλονίκης (πόσο μάλλον την πόλη του Πειραιά, όπου θα χρειαζόταν να τηλεφωνήσουμε για την κράτηση μιας θέσης στο θέαμα…!!!!). Θεαματικές υπερβολές και ενισχύσεις του προγράμματός του (…ας συμπράξουμε…!!!!) χωρίς την παραμικρή πολιτική διαβεβαίωση και απόδειξη του οποιουδήποτε αποτελέσματος. Υπάρχει, δηλαδή, ένα αόριστο «κοινό» (στην σκέψη; στη δράση; στην παρουσία ή την απουσία του;) που χρειάζεται να θεραπευθεί από την εκδήλωση-σύμπραξη με ένα μη-κερδοσκοπικό οργανισμό, όπως αναφέρεται. Οι χρηματοδοτούμενοι οργανισμοί από το κράτος δεν έχουν κανένα λόγο να υποτάσσουν την κοινοφελή τους υποχρέωση σε συμπράξεις και πρωτοβουλίες. Γιατί ο κρατικός οργανισμός (το ΚΜΣΤ, το ΚΣΤ) δεν προσελκύει ορισμένες ή και όλες, όπως χρειάζετα, δεκάδες ενώσεις και πρωτοβουλίες πολιτών που δραστηριοποιούνται δυναμικά στη θεωρία και τις πρακτικές για τα κορυφαία ζητήματα των εξορύξεων (Χαλκιδική-Ήπειρος), του νερού, των καλλιεργειών, της διατροφής, των εταιριών-τεράτων που ήδη μεταβάλλουν τις καλλιεργητικές πρακτικές σε όλη τη χώρα, της υπερ-αλίευσης, της καταστροφικής βιομηχανίας του «τουρισμού»;. Δυστυχώς η πρακτική του ΚΜΣΤ (όπως και η αγριότητα του OPEN CALL), αποτελεί άλλη μία απόδειξη της αντι-κοινωνικής τακτικής μιας ομάδας ανθρώπων που έχουν καταλάβει έναν θεσμό και τον διοικούν όπως νομίζουν, έξω από κάθε πολιτική και φιλοσοφική ευαισθησία.
2. «…οι δύο πόλεις γεφυρώνονται με αφορμή ένα μοναδικό εγχείρημα αφιερωμένο στην video art και την περιβαλλοντική αφύπνιση, ... καταξιωμένων καλλιτεχνών...»
Μια ακόμη πρόταση με εξαιρετικές νοηματικές υστερήσεις.
Υπάρχουν λοιπόν οι καταξιωμένοι διεθνείς εικαστικοί που θα οδηγήσουν με την video art (…!!!) τη σκέψη και τον πολιτικό και φιλοσοφικό στοχασμό των πολιτών (πόσοι; πότε; πόσο;) στην αφύπνιση (...!!!!). Δεν υπάρχουν, φυσικά, τα δεκάδες κινήματα στην χώρα, τα δεκάδες βιβλία που μεταφέρουν την επίκαιρη παραγωγή σκέψης και στοχασμού, οι δεκάδες συγκεντρώσεις, τα συνέδρια, οι συναντήσεις, που συγκροτούν το κορυφαίο πλέγμα-δίκτυο των δράσεων των πολιτών που καταγράφουν, συνδυάζουν και εξαπολύουν την ενθουσιώδη διάθεσή τους και την ορμή τους στην κριτική και, όπου επιτυγχάνεται, την αναίρεση των αγριοτήτων και των αυθαιρεσιών επί του εδάφους, των νερών, των καλλιεργειών, των φυσικών ταυτοτήτων, της εύφορης και αλλελέγγυας ζωής στις πόλεις και τις κοινότητες της υπαίθρου. Κατά τη γνώμη των χειριστών του θεαματικού νοήματος του ΚΜΣΤ (του ΚΣΤ) οι δώδεκα τεχνήτες/τριες και παραγωγοί video (..!!!) είναι σημαντικότεροι/ες και ωριμότεροι/ες στον στοχασμό τους. Άλλωστε έχουν εκθέσει στη Biennale ήταν υποψήφιοι/ες για βραβεία, είναι διεθνείς (...!!!) και βρέθηκαν σε μία έκθεση που λεγόταν ‘’Παρατοξικά Παράδοξα’’.
Διαβάζουμε, επίσης, και την πρόταση ‘’...οι πόλεις που γεφυρώνονται...’’ επειδή 12 κύριοι και κυρίες και οι απαραίτητοι κουραδόροι/ες συναντήθηκαν και συνέπραξαν με ένα μη-κερδοσκοπικό οργανισμό. Μια ακόμη θλιβερή απόδειξη της αστοχίας και της πολιτικής υστέρησης του ΚΜΣΤ (του ΚΣΤ) που δεν μπορεί να αντιπροσωπεύσει ακριβώς τον πολιτικό-φιλοσοφικό σκοπό του, δεν θέλει να το κάνει και, γιαυτό, χρειάζεται την απαραίτητη αναμόρφωσή του.
3. «…Μιλώντας για ανθεκτικότητα …στις στρατηγικές οι άνθρωποι, κοινότητες και θεσμοί προσαρμόζονται στις διαμορφούμενες συνθήκες …ευρηματικούς τρόπους να επιβιώσουν …φυσικών και ανθρωπογενών διαταραχών…»
Μια ακόμη πρόταση με ανησυχητικές νοηματικές υστερήσεις.
Προφανώς η λέξη-έννοια ανθεκτικότητα προσεγγίστηκε αφρόντιστα από κάποιο λεξικό χωρίς, έστω για μια στιγμή, να συζητηθεί-ρυθμιστεί η σχέση της με την σημασία της. Διότι η προσαρμογή και οι ευρηματικοί τρόποι επιβίωσης είναι τα χαρακτηριστικά του ανθρώπινου πολιτισμού σε όλο το ιστορικό εύρος και τις εκφανσεις του και δεν αποτελούν το περιέχον σημαινόμενο μιας και μόνης λέξης. Διότι, επίσης, όταν χρησιμοποιούμε τις λέξεις χρειάζεται να έχουμε την συνείδηση του συγκειμένου πλαισίου αναφοράς όπου «ζει» και διατίθεται αναγνωριστικά και πολεμικά κάθε λέξη-έννοια. Γιαυτό η μικρή και άτακτη ελίτ των κουραδορώ/ρισών του ΚΜΣΤ (+ΚΣΤ) δεν έχει και δεν θέλει να έχει καμμία σχέση με την μεγάλη στρατηγική των κινημάτων που αναδύονται και δρούν πολεμικά εναντίον των αναριθμήτων βίαιων πράξεων επί του περιβάλλοντος αλλά, παγιδευμένη (η ομάδα) στα γραφεία και τις διαθέσεις της, συμπράττει με μη-κερδοσκοπικούς οργανισμούς για δύο εγκαίνια, δύο ομιλίες και ένα δίγλωσο (ακόμη έναν) κατάλογο των πρακτικών της. Και 239 επισκέπτες.
Οι κοινωφελείς οργανισμοί όπως το ΚΜΣΤ (και το ΚΣΤ) δεν υπάρχουν ούτε ρυθμίζονται από τις διαθέσεις των ολιγομελών ομάδων και των διαθέσεών τους. Υπάρχουν, όπως υπάρχουν, ώστε να φιλοξενούν όλους όσους χρειάζεται να φιλοξενούν, όποτε και με τον τρόπο που χρειάζεται να φιλοξενηθούν. Υπάρχουν για να συνθέτουν το πολυσήμαντο και πολύσημο στις διαθέσεις των υποθέσεών του δυναμικό των πόλεων και των περιφερειών όπου εδραιώνουν την ύπαρξή τους, να αναδεικνύουν και να τακτοποιούν κριτικά την ποικιλία των πολιτικών και στοχαστικών εκφράσεων και όχι να διοικούν την διάθεσή τους δημιουργώντας, γιαυτό, ιεραρχίες και περιφράξεις σημασίας και αξιών.
Σε αντίθεση με την συμπαραγωγή «Ανθεκτικά Μέλλοντα» (τι άστατος τίτλος...!!!) μπορώ να αναφέρω την μεγάλη συλλογική και διαθέσιμη στις πρακτικές της συνάντηση του Ορίζοντα γεγονότων «το εξοχικό μας στην Ουτοπία» σύμπραξης 100 ανθρώπων που διέθεσαν ελεύθερα και συλλογικά την οπτικοποιημένη γνώμη τους και πέρασαν την κριτική τους, το συμπόσιο όψεις της ανεξάρτητης εικαστικής δημιουργίας (Ορίζοντας γεγονότων) που φιλοξενήθηκε στο ΕΜΣΤ (...!!!!), τη συνάντηση των ομάδων από κοινού για την απο-ανάπτυξη και την άμεση δημοκρατία, θριαμβευτική συνεχή σύγκλιση-συνάντηση στοχαστών και διανοουμένων ακτιβιστών για τα πολιτικά και φιλοσοφικά ζητήματα της κοινής αλληλέγγυας και συλλογικής ζωής στις πόλεις και την ρύθμιση των ειδικών και γενικών σχέσεων με το φυσικό περιβάλλον, την επερχομένη συνάντηση στην Χαλκιδική ομάδων κριτικής και αντίστασης στις εξορύξεις, τα ανοικτά μεταλλεία, το νερό, τις διεκδικήσεις αστικών ανοικτών περιοχών (Ελληνικό), την πολιτική και την φιλοσοφική αισθητική των καλλιεργειών και την διατήρηση των σπόρων, την υπεράσπιση των κορυφαίων αντικειμένων του υψηλοτάτου ναυτικού πολιτισμού που ρημάζονται από μια θεσμική ρύθμιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ξύλινα πλοία) για τα οποία θα συναντηθούμε στο τέλος αυγούστου στη Βόρεια Εύβοια (φυσικά, δεν θα φιλοξενηθούμε στο ΚΜΣΤ).
Το μέλλον, λοιπόν, κυρίες και κύριοι του ΚΜΣΤ (και του ΚΣΤ) και όχι τα μέλλοντα (πληθυντικός...!!!! πόσα μέλλοντα φαντάζεστε...!!!) είναι στόχος και υπόθεση εξαιρετικής σημασίας για την σκέψη μας. Την σκέψη που εσείς (ΚΜΣΤ+ΚΣΤ) περιορίζετε σε συμπράξεις, έρμαιες αοριστολογίες, και περιφραγμένες εκδηλώσεις (την ημέρα του περιβάλλοντος...!!!!) εκτοπισμένοι και εκτοπισμένες οικειοθελώς και αδίστακτα από την κοινωνία που έχετε υποχρέωση να υπηρετείτε.
4. «…Ως έννοια, η ανθεκτικότητα …ευελιξία, συμμετοχικότητα, συνεκτικότητα, ευρωστία… να επενδύσει μια πόλη …το αίσθημα του συν-ανήκειν, διαχείριση της δημόσιας σφαίρας (…!!!!) μελλοντική βιωσιμότητα…»
Μια ακόμη πρόταση με τρομακτικές νοηματικές υστερήσεις.
Ήδη η λέξη κακοποιείται ως σημείο και χώρος νοήματος διότι εισάγονται στο περιεχόμενό της επεξηγήσεις τις ρημαγμένης ουσίας της άσχετες με την ορισμένη συνέπειά της. Ακόμη περισσότερο, η έννοια συνδυάζεται ακαθόριστα με την πόλη (μεγάλο σύστημα χώρου, χρόνου και σχέσεων) όπως και με το χρόνο (μέλλον, μέλλοντα). Η έννοια, επίσης αναφέρεται και εξαρτάται από αρχές...!!! δεν είναι αυτοτελής στο νόημά της (...!!!!) Έτσι, ο κατεστραμμένος, διεστραμμένος τίτλος (τα ανθεκτικά μέλλοντα) μπορεί, φυσικά, να περιλάβει, όπως-όπως, το οποιοδήποτε περιεχόμενό του που εκδηλώνεται, κατ’αρχήν, ως συλλογή όρων-εννοιών που χρειάζονται θεαματικά αλλά δεν συνδυάζονται πολιτικά και ιδεολογικά.
Η ιδεολογική και πολιτικη φτώχεια στην συνεπή οργάνωση και τακτοποίηση ενός συστήματος όρων και εννοιών είναι σύμπτωμα και χαρακτηριστικό μιας γενικότερης αδιάθετης εξτρεμιστικής πρακτικής που διαπερνά πολλές εκδηλώσεις με πρωτεύουσα την Documenta που εισήγαγε αυτές τις τακτικές και επηρέασε, φυσικά, πολλούς και πολλές κουραδόρους και κουραδόρες. Και εκεί, στην Αθήνα και στην πόλη Kassel της Γερμανίας είδαμε και υποστήκαμε εμβρόντητοι και εμβρόντητες (όπως και στην πόλη Venice αλλά και στην πόλη Munster) την πλήρη μετατροπή του πολιτικού από ενεργό σύστημα παραγωγής σκέψης και δράσης με σκοπό την αλλαγή, ραγδαία ή βαθμιαία, των πειθαρχιών της ζωής, σε θεαματικό πανηγύρι κυνικής, κτηνώδους, εκμετάλλευσης και υποβάθμισης όλων των κρισίμων πολιτικών ζητημάτων του πλανήτη. Ένα παράδειγμα είναι ο AlWeiWei αλλά και οι εγχώριοι μιμητές και μιμήτριές του που μετέβαλλαν το κορυφαίο πολιτικό γεγονός του προσφυγικού ζητήματος (πόλεμος, βία, μετακινήσεις, εξοπλισμοί, στρατηγικές πολιτικές επικυριαρχίας, απάθεια των ευρωπαϊκών λαών, αποικιοκρατία, βιομηχανίες όπλων) σε «εικαστικό» θέμα. Θέμα συζητήσεων, video, εκδόσεων βιβλίων, συνεδρίων και βιογραφικών. Θέμα χρηματοδοτήσεων, συμποσίων, εκθέσεων, συμβάσεων εργασίας.
Ενώ πολλές ομάδες πολιτών σε δεκάδες εκδηλώσεις αναζητούν και επιχειρούν για την αναγνώριση, την οριοθέτηση, τον καθορισμό και την διαλεύκανση των σχέσεων μεταξύ των εννοιών –του λογου- και των κοινωνικών φαινομένων –πολιτικές εκφράσεις θέσεων και αντιθέσεων στην πραγματικότητα- καθώς χρειάζεται να αναγνωριστούν οι ταυτότητές τους και να προταθούν οι θέσεις και οι δράσεις για την υιοθέτηση ή την εξουδετέρωσή τους, οι μαθητευόμενοι μάγοι και οι μάγισσες του ΚΜΣΤ (+ΚΣΤ) συσσωρεύουν ανεξέλεγκτα τις έννοιες –ευελιξία, συμμετοχικότητα, συνεκτικότητα, ευρωστία, συν-ανήκειν, η δημόσια σφαίρα...!!!!- διαδηλώνοντας έτσι την εξαιρετική αδυναμία της σκέψης τους να επεξεργαστούν οποιαδήποτε από αυτές τις έννοιες αλλά και τις δυνατές ανταποκρίσεις τους στο επίκαιρο αλλά και το ιστορικό κέντρο πολιτικής-φιλοσοφικής σκέψης ή στα διαρκώς μετακινούμενα περιθώριά του (γιατί όχι; γιαυτό δεν χρειαζόμαστε την τέχνη;... για την διέγερση της σκέψης.. στα περιθώρια των συμβατικών εξελίξεών της/τους) των τοπικών και παγκοσμίων σημαντικών γεγονότων.
Η μικρή ομάδα, λοιπόν, που έχει εγκατασταθεί και διαθέτει τις ιδιοτροπίες της στο ΚΜΣΤ και το ΚΣΤ ξεπέρασε πιά κάθε παραγωγικό περιορισμό και ξανοίχτηκε στον ωκεανό των αυθαιρεσιών της. Δυστυχώς, επιχειρεί στις περιοχές σκέψης και λόγου όπου δεν έχει ούτε μπορεί να αποδείξει κάποια στοχαστική και ιδεολογική επάρκεια. Ακόμη χειρότερα, ενώ στην πόλη αλλά και στην χώρα δραστηριοποιούνται δεκάδες ομάδες πολιτικών και φιλοσοφικών αναζητήσεων, προσεγγίσεων και παραγωγής λόγου και πρακτικών-δράσεων επιμένει να περιφράσει τις πρακτικές αλλά και τα οχυρά της στην ποικιλία των κοινωνικών εκδηλώσεων που, αντίθετα με αυτήν, ‘’το κάνουν’’ πολύ καλύτερα, πολύ ωριμότερα, με συνέπεια, με συλλογικές δημοκρατικές διαδικασίες. Αν φυσικά ήταν μια ιδιωτική οργάνωση δεν θα μου/μας έπεφτε και λόγος. Είναι όμως ένας δημόσιος φορέας και διαχειρίζεται μια κρατική χρηματοδότηση. Γιαυτό χρειάζεται να ασκείται κριτική, να σημαίνεται το μέγεθος των αυθαιρεσιών της, να οριστεί και να επιβληθεί ο περιορισμός ή η αποβολή της (της ομάδας). Εμπρός λοιπόν...
Ιορδάνης Στυλιδης
Αναπληρωτής Καθηγητής
Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Ελληνική Δημοκρατία
Ευρωπαϊκή Ένωση