Η «Συνεργατική Κατανάλωση» στη «Μέκκα» του ευρωπαϊκού καπιταλισμού τη Γερμανία
Η κοινή χρήση ποδηλάτων είναι ωραιότερη
Μια μελέτη του πανεπιστημίου του Lüneburg στη Γερμανία βγάζει το συμπέρασμα ότι 12% του πληθυσμού στη Γερμανία( των νέων μεταξύ 14-29 χρόνων 25%) με τη βοήθεια του Ιντερνετ μοιράζεται μεταξύ του αγαθά και υπηρεσίες.
Τρόφιμα, αυτοκίνητα, κατοικίες, εργαλεία, συσκευές από φωτογραφικές μέχρι γυμναστικής, βάρκες, κήπους κ.λπ., χαρίζονται, παραχωρούνται, ανταλλάσσονται ή χρησιμοποιούνται από κοινού στη πιο «εύρωστη» οικονομικά χώρα της ευρωπαϊκής κρίσης. Πιο δημοφιλείς ανταλλαγές είναι τα ρούχα, τα παιδικά παιχνίδια και ηλεκτρονικά παιγνίδια και τα βιβλία. Ιδιαίτερα δημοφιλής είναι η κοινή χρήση ποδηλάτων.
Κυρίως είναι τα νεαρά άτομα των πόλεων με ανώτερη μόρφωση και εισόδημα τέτοιο που δεν τα κατατάσσει στους φτωχούς, αλλά και δεν είναι διατεθειμένα να «πεθαίνουν στη δουλειά» για να υπερκαταναλώνουν(βασικά ανήκουν στα διάφορα μεσοστρώματα των εξειδικευμένων εργαζομένων), που χρησιμοποιούν τις διάφορες ηλεκτρονικές πλατφόρμες κοινής χρήσης, μοιράσματος, δανεισμού και ανταλλαγών, σύμφωνα με την παραπάνω πανεπιστημιακή έρευνα. Σε μια άλλη έρευνα της Ένωσης Bitkom το 60% των ερωτηθέντων (9% των χρηστών του διαδικτύου συμμετείχαν στην έρευνα) δήλωναν ότι έχουν «μετα-υλιστικές αξίες». Το μοίρασμα είναι μια από αυτές τις αξίες.
Αυτή την τάση της νεολαίας για κοινή χρήση και όχι ιδιοκτησία, έχουν αντιληφθεί και οι εταιρείες που ασχολούνται με την παραγωγή ειδών κατανάλωσης κυρίως για την νεολαία, όπως είναι οι εταιρείες των ηλεκτρονικών ειδών. Προσπαθούν να ακολουθήσουν το ρεύμα και να το ενσωματώσουν στα δικά τους δεδομένα. Μέχρι και στην τελευταία έκθεση ηλεκτρονικών υπολογιστών(Cebit), το θέμα της «κοινής χρήσης και κατανάλωσης» έγινε σύνθημα. Για τον τομέα δεν πρόκειται μόνο για κοινή χρήση των ηλεκτρονικών αντικειμένων, αλλά επίσης και για το μοίρασμα της γνώσης και για την από κοινού χρηματοδότηση ενός πρότζεκτ. «Το μοίρασμα, στον καιρό των όλο και μικρότερων χρονικά κύκλων της καινοτομίας και της μείωσης των πρώτων υλών, θα γίνει το κεντρικό ζήτημα», δηλώθηκε στην παρουσίαση του θέματος στα πλαίσια της έκθεσης.
Αλλά ο τομέας των ηλεκτρονικών υπολογιστών κάθε άλλο παρά μπορεί να ισχυρίζεται ότι είναι το οικολογικό πρότυπο. Το ζήτημα αρχίζει από τη βιωσιμότητα των συσκευών. Ναι μεν μπορεί να κατασκευάζονται όλο και πιο οικονομικές από άποψη χρήσης ενέργειας συσκευές, αλλά η παραγωγή τους είναι τόσο ενεργοβόρα, που θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται για δεκαετίες, ώστε να ισοσκελίσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα. Και οι συσκευές αντικαθίστανται σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Επίσης ένα άλλο σημαντικό: δεν κατασκευάζονται έτσι ώστε να μπορεί να γίνεται αντικατάσταση και ανακύκλωση των διάφορων μερών των συσκευών. Με την πρώτη δυσλειτουργία ο χρήστης είναι υποχρεωμένος να τις στέλνει για επισκευή ολόκληρες και αυξάνεται η τάση για αγορά καινούργιων. Αυτό οδηγεί και στην αύξηση των αριθμών των πωλήσεων: το περασμένο χρόνο στη Γερμανία διπλασιάσθηκαν οι πωλήσεις των Tablet-κομπιούτερς, ενώ των Smartphones από 16 εκατομμύρια τον προηγούμενο χρόνο ανέβηκαν στις 21,7 εκατομ.
Την ανταλλαγή την εννοούν διαφορετικά οι εταιρείες
Δεν είναι μόνο ότι οι εταιρείες προγραμματίζουν ηθελημένα την απαξίωση των συσκευών, κατασκευάζοντάς τες από την αρχή με τρωτά σημεία, που θα μπορούσαν να μην είχαν. Επιδιώκουν συνειδητά-χωρίς βέβαια να το παραδέχονται- να μην λειτουργούν μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Ακόμα και μέσω της χρήσης του λογισμικού προσπαθούν να προτρέψουν τους αγοραστές να ανταλλάσσουν τις παλαιές συσκευές με νέες, αν για παράδειγμα το νέο, καλύτερο ή ασφαλέστερο λειτουργικό σύστημα τρέχει σε ένα νέο τηλέφωνο. Προσπαθούν να εκμεταλλευθούν με κάθε τρόπο τη βασική εμπιστοσύνη που τρέφει η «γενιά της ψηφιακής καινοτομίας» στην κάθε νέα εφαρμογή.
Η εμπιστοσύνη και η αλληλεγγύη
Και όμως αυτή η γενιά-των νέων που χρησιμοποιούν της τελευταίας μόδας συσκευές- θα μπορούσε να γίνει ο πρωταγωνιστής για την εξέλιξη προς τη κατεύθυνση της κοινωνίας του μοιράσματος και της ανταλλαγής. Γιατί όπως λέει και η εκπρόσωπος του ιδρύματος Heinrich-Böll, η Dorothee Landgrebe, η γενιά αυτή διαθέτει μια αποφασιστική προϋπόθεση: την εμπιστοσύνη στον εαυτό της.
Σε μια μελέτη του ιδρύματος Heinrich-Böll με την ονομασία «Χρήση αντί Κτήση», στην οποία αναλύεται μεταξύ των άλλων ποιες κοινωνικές ομάδες είναι ιδιαίτερα ανοικτές στις νέες αυτές ιδέες για την κατανάλωση, διαπιστώνεται το εξής: « υπάρχει σε αυτό το πεδίο μια πολιτισμική αλλαγή». Η γενιά της ψηφιακής καινοτομίας έχει μια βασική εμπιστοσύνη μεταξύ της, η οποία συνίσταται στο ότι ο χρήστης με τον οποίο κάνει μια ανταλλαγή κάθε φορά θα στείλει επίσης το προϊόν και ότι η ακριβή τηλεόραση θα υπάρχει ακόμα όταν γυρίσει στο σπίτι και έχουν φύγει οι ξένοι στους οποίους παραχώρησε την κατοικία του κατά τη διάρκεια της απουσίας του. Η γενιά- χρήστης της ψηφιακής καινοτομίας «δεν είναι οι σουπερ-οικολόγοι, αλλά είναι αυτοί που θέτουν την κοινωνία προ ερωτημάτων». Αμφισβητώντας φυσικά τη βασική αξία της, το φαντασιακό της ιδιοποίησης των αντικειμένων.
Και πώς αντιδρά με την κατάχρηση της εμπιστοσύνης; Με τις περιπτώσεις που αυτοκίνητα ή ηλεκτρικά τρυπάνια δεν επιστρέφονται, φορέματα επιστρέφονται με λεκέδες ή τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που έρχονται με γρατσουνιές στο DVD;
«Συμβαίνει πολύ λίγο", δήλωσε η Landgrebe. Γνωστή έγινε μια περίπτωση, όπου παραθεριστές στις Ηνωμένες Πολιτείες άφησαν πίσω του ένα ερειπωμένο διαμέρισμα. Στη σχέση εμπιστοσύνης συμβάλει και η δικτυακή μορφή των κοινοτήτων για την κοινή χρήση: στα πλαίσιά τους περιλαμβάνουν την αλληλεγγύη μεταξύ των μελών, την αλληλο-αξιολόγηση και τον κοινωνικό έλεγχο.
Η κοινή χρήση ποδηλάτων είναι ωραιότερη
Μια μελέτη του πανεπιστημίου του Lüneburg στη Γερμανία βγάζει το συμπέρασμα ότι 12% του πληθυσμού στη Γερμανία( των νέων μεταξύ 14-29 χρόνων 25%) με τη βοήθεια του Ιντερνετ μοιράζεται μεταξύ του αγαθά και υπηρεσίες.
Τρόφιμα, αυτοκίνητα, κατοικίες, εργαλεία, συσκευές από φωτογραφικές μέχρι γυμναστικής, βάρκες, κήπους κ.λπ., χαρίζονται, παραχωρούνται, ανταλλάσσονται ή χρησιμοποιούνται από κοινού στη πιο «εύρωστη» οικονομικά χώρα της ευρωπαϊκής κρίσης. Πιο δημοφιλείς ανταλλαγές είναι τα ρούχα, τα παιδικά παιχνίδια και ηλεκτρονικά παιγνίδια και τα βιβλία. Ιδιαίτερα δημοφιλής είναι η κοινή χρήση ποδηλάτων.
Κυρίως είναι τα νεαρά άτομα των πόλεων με ανώτερη μόρφωση και εισόδημα τέτοιο που δεν τα κατατάσσει στους φτωχούς, αλλά και δεν είναι διατεθειμένα να «πεθαίνουν στη δουλειά» για να υπερκαταναλώνουν(βασικά ανήκουν στα διάφορα μεσοστρώματα των εξειδικευμένων εργαζομένων), που χρησιμοποιούν τις διάφορες ηλεκτρονικές πλατφόρμες κοινής χρήσης, μοιράσματος, δανεισμού και ανταλλαγών, σύμφωνα με την παραπάνω πανεπιστημιακή έρευνα. Σε μια άλλη έρευνα της Ένωσης Bitkom το 60% των ερωτηθέντων (9% των χρηστών του διαδικτύου συμμετείχαν στην έρευνα) δήλωναν ότι έχουν «μετα-υλιστικές αξίες». Το μοίρασμα είναι μια από αυτές τις αξίες.
Αυτή την τάση της νεολαίας για κοινή χρήση και όχι ιδιοκτησία, έχουν αντιληφθεί και οι εταιρείες που ασχολούνται με την παραγωγή ειδών κατανάλωσης κυρίως για την νεολαία, όπως είναι οι εταιρείες των ηλεκτρονικών ειδών. Προσπαθούν να ακολουθήσουν το ρεύμα και να το ενσωματώσουν στα δικά τους δεδομένα. Μέχρι και στην τελευταία έκθεση ηλεκτρονικών υπολογιστών(Cebit), το θέμα της «κοινής χρήσης και κατανάλωσης» έγινε σύνθημα. Για τον τομέα δεν πρόκειται μόνο για κοινή χρήση των ηλεκτρονικών αντικειμένων, αλλά επίσης και για το μοίρασμα της γνώσης και για την από κοινού χρηματοδότηση ενός πρότζεκτ. «Το μοίρασμα, στον καιρό των όλο και μικρότερων χρονικά κύκλων της καινοτομίας και της μείωσης των πρώτων υλών, θα γίνει το κεντρικό ζήτημα», δηλώθηκε στην παρουσίαση του θέματος στα πλαίσια της έκθεσης.
Αλλά ο τομέας των ηλεκτρονικών υπολογιστών κάθε άλλο παρά μπορεί να ισχυρίζεται ότι είναι το οικολογικό πρότυπο. Το ζήτημα αρχίζει από τη βιωσιμότητα των συσκευών. Ναι μεν μπορεί να κατασκευάζονται όλο και πιο οικονομικές από άποψη χρήσης ενέργειας συσκευές, αλλά η παραγωγή τους είναι τόσο ενεργοβόρα, που θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται για δεκαετίες, ώστε να ισοσκελίσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα. Και οι συσκευές αντικαθίστανται σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Επίσης ένα άλλο σημαντικό: δεν κατασκευάζονται έτσι ώστε να μπορεί να γίνεται αντικατάσταση και ανακύκλωση των διάφορων μερών των συσκευών. Με την πρώτη δυσλειτουργία ο χρήστης είναι υποχρεωμένος να τις στέλνει για επισκευή ολόκληρες και αυξάνεται η τάση για αγορά καινούργιων. Αυτό οδηγεί και στην αύξηση των αριθμών των πωλήσεων: το περασμένο χρόνο στη Γερμανία διπλασιάσθηκαν οι πωλήσεις των Tablet-κομπιούτερς, ενώ των Smartphones από 16 εκατομμύρια τον προηγούμενο χρόνο ανέβηκαν στις 21,7 εκατομ.
Την ανταλλαγή την εννοούν διαφορετικά οι εταιρείες
Δεν είναι μόνο ότι οι εταιρείες προγραμματίζουν ηθελημένα την απαξίωση των συσκευών, κατασκευάζοντάς τες από την αρχή με τρωτά σημεία, που θα μπορούσαν να μην είχαν. Επιδιώκουν συνειδητά-χωρίς βέβαια να το παραδέχονται- να μην λειτουργούν μετά από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Ακόμα και μέσω της χρήσης του λογισμικού προσπαθούν να προτρέψουν τους αγοραστές να ανταλλάσσουν τις παλαιές συσκευές με νέες, αν για παράδειγμα το νέο, καλύτερο ή ασφαλέστερο λειτουργικό σύστημα τρέχει σε ένα νέο τηλέφωνο. Προσπαθούν να εκμεταλλευθούν με κάθε τρόπο τη βασική εμπιστοσύνη που τρέφει η «γενιά της ψηφιακής καινοτομίας» στην κάθε νέα εφαρμογή.
Η εμπιστοσύνη και η αλληλεγγύη
Και όμως αυτή η γενιά-των νέων που χρησιμοποιούν της τελευταίας μόδας συσκευές- θα μπορούσε να γίνει ο πρωταγωνιστής για την εξέλιξη προς τη κατεύθυνση της κοινωνίας του μοιράσματος και της ανταλλαγής. Γιατί όπως λέει και η εκπρόσωπος του ιδρύματος Heinrich-Böll, η Dorothee Landgrebe, η γενιά αυτή διαθέτει μια αποφασιστική προϋπόθεση: την εμπιστοσύνη στον εαυτό της.
Σε μια μελέτη του ιδρύματος Heinrich-Böll με την ονομασία «Χρήση αντί Κτήση», στην οποία αναλύεται μεταξύ των άλλων ποιες κοινωνικές ομάδες είναι ιδιαίτερα ανοικτές στις νέες αυτές ιδέες για την κατανάλωση, διαπιστώνεται το εξής: « υπάρχει σε αυτό το πεδίο μια πολιτισμική αλλαγή». Η γενιά της ψηφιακής καινοτομίας έχει μια βασική εμπιστοσύνη μεταξύ της, η οποία συνίσταται στο ότι ο χρήστης με τον οποίο κάνει μια ανταλλαγή κάθε φορά θα στείλει επίσης το προϊόν και ότι η ακριβή τηλεόραση θα υπάρχει ακόμα όταν γυρίσει στο σπίτι και έχουν φύγει οι ξένοι στους οποίους παραχώρησε την κατοικία του κατά τη διάρκεια της απουσίας του. Η γενιά- χρήστης της ψηφιακής καινοτομίας «δεν είναι οι σουπερ-οικολόγοι, αλλά είναι αυτοί που θέτουν την κοινωνία προ ερωτημάτων». Αμφισβητώντας φυσικά τη βασική αξία της, το φαντασιακό της ιδιοποίησης των αντικειμένων.
Και πώς αντιδρά με την κατάχρηση της εμπιστοσύνης; Με τις περιπτώσεις που αυτοκίνητα ή ηλεκτρικά τρυπάνια δεν επιστρέφονται, φορέματα επιστρέφονται με λεκέδες ή τα ηλεκτρονικά παιχνίδια που έρχονται με γρατσουνιές στο DVD;
«Συμβαίνει πολύ λίγο", δήλωσε η Landgrebe. Γνωστή έγινε μια περίπτωση, όπου παραθεριστές στις Ηνωμένες Πολιτείες άφησαν πίσω του ένα ερειπωμένο διαμέρισμα. Στη σχέση εμπιστοσύνης συμβάλει και η δικτυακή μορφή των κοινοτήτων για την κοινή χρήση: στα πλαίσιά τους περιλαμβάνουν την αλληλεγγύη μεταξύ των μελών, την αλληλο-αξιολόγηση και τον κοινωνικό έλεγχο.
RSS Feed
