Τις τελευταίες ημέρες, προέκυψε το ερώτημα γιατί δεν ασχολήθηκαν περισσότερες εταιρείες φαρμάκων με την παραγωγή «μοντέρνων εμβολίων»;
Δεν υπάρχουν «δεκάδες άλλες φαρμακευτικές εταιρείες» που «ετοιμάζονται» για την παραγωγή π.χ. των εμβολίων mRNA. Και αυτό οφείλεται στην έλλειψη γνώσης σχετικά με το τι είναι και πώς παράγονται αυτά τα εμβόλια Pfizer / BioNTech και Moderna.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξέρουμε είναι ότι δεν είναι, φυσικά, παραδοσιακά εμβόλια. Γι 'αυτό ήρθαν τόσο γρήγορα. Το mRNA ως τεχνολογία εμβολίων έχει ερευνηθεί εδώ και περίπου είκοσι έως είκοσι πέντε χρόνια. Πριν από πέντε χρόνια η βιομηχανία βιοφαρμάκων δεν θα μπορούσε να περάσει από την αλληλουχία του ιού στο εμβόλιο μέσα σε ένα χρόνο. Τώρα όμως, από τη στιγμή που δημιουργήθηκαν οι βιοπλατφόρμες και κάθε βιολογικό πρόβλημα μπορεί να περιγραφεί ως πρόβλημα δεδομένων, κάθε ασθένεια ως σφάλμα, κάθε βιολογικός δραστικός παράγοντας ως αλγόριθμος, αυτό στάθηκε δυνατό.
Πώς κάνουν τα εμβόλια οι Moderna και Pfizer / BioNTech; Και τι εμποδίζει «δεκάδες άλλες φαρμακευτικές εταιρείες» να κάνουν το ίδιο; Για να το καταλάβουμε θα πρέπει να δούμε τις πραγματικές αλυσίδες εφοδιασμού και τη διαδικασία παραγωγής τους. Σύμφωνα με κάποιους ειδικούς, τα απλοποιημένα βήματα αυτής της βιομηχανοποιημένης αλυσίδας παραγωγής είναι:
Βήμα πρώτο: Δημιουργία του κατάλληλου τμήματος DNA, που περιέχει την ακολουθία που πρέπει να μεταγραφεί στο mRNA. Αυτό γίνεται γενικά με τη βακτηριακή καλλιέργεια.
Βήμα δεύτερο: Δημιουργία αυτού του mRNA από το υπάρχον πρότυπο DNA χρησιμοποιώντας ένζυμα σε έναν βιοαντιδραστήρα.
Βήμα τρίτο: Παραγωγή των λιπιδίων που χρειάζεστε για τη σύνθεση. Μερικά από αυτά είναι αρκετά συνηθισμένα (όπως η χοληστερόλη), αλλά τα βασικά δεν είναι τόσο.
Βήμα τέταρτο: Συνδυασμός του mRNA και των λιπιδίων σε νανοσωματίδια λιπιδίων (LNPs).Αυτό είναι το μεγαλύτερο τεχνολογικό εμπόδιο σε όλη τη διαδικασία .
Βήμα πέμπτο: Συνδυασμός των LNP με τα άλλα συστατικά του σκευάσματος (φωσφορικά ρυθμιστικά διαλύματα, αλατούχο διάλυμα, σακχαρόζη και άλλα) και γέμισμα των φιαλιδίων.
Βήμα έκτο: Τοποθέτηση των φιαλιδίων σε σειρές, σε συσκευασίες, σε κουτιά, σε κιβώτια και μεταφορά τους με φορτηγά και αεροπλάνα σε κατάλληλες συνθήκες ψύξης.
Για να φθάσουν στο τελευταίο στάδιο της δημιουργίας του εμβολίου mRNA έχουν αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις. Ας τις δούμε βήμα προς βήμα. Η παραγωγή DNA στο πρώτο βήμα δεν είναι και πολύ δύσκολο. Όπως αναφέρεται σε διάφορα άρθρα, η Pfizer το κάνει αυτό στο Saint Louis και η Moderna το αναθέτει σε μια μεγάλη και ικανή ελβετική εταιρεία Lonza ( ένα σημαντικό μέρος της εργασίας της Lonza γίνεται στο Πόρτσμουθ, Νέο Χαμσάιρ των ΗΠΑ). Βέβαια η παραγωγή πλασμιδίου DNA σε «βιομηχανική κλίμακα» σημαίνει «λίγα γραμμάρια» και δεν είναι κάτι απλό. Σε κάθε βήμα αυτής της διαδικασίας υπάρχει ένας πολύ καθοριστικός ποιοτικός έλεγχος για να βεβαιωθούν ότι κάνουν ακριβώς αυτό που νομίζουν ότι κάνουν και να διαπιστώνεται κάθε φορά ότι ακολουθούν ακριβώς τις ίδιες προδιαγραφές με την προηγούμενη φορά.
Επίσης πρέπει να εξασφαλίζεται η δυνατότητα παραγωγής περισσότερου DNA, αν χρειαστεί. Αυτό δεν είναι το περιοριστικό βήμα. Ούτε το δεύτερο βήμα, η μεταγραφή σε mRNA, είναι περιοριστικό. Η Pfizer και η BioNTech το κάνουν αυτό στο Andover της Mασαχουσέτης και στις εγκαταστάσεις της BioNTech στη Γερμανία, στο Idar-Oberstein και από το περασμένο φθινόπωρο σε μια άλλη εγκατάσταση που αγόρασαν στο Marburg, και την ετοίμασαν για μια τέτοια παραγωγή τώρα. Το βήμα mRNA της Moderna αντιμετωπίζεται επίσης στην Ελβετία από τη Lonza.
Όλο αυτό δεν είναι τόσο συνηθισμένο όσο μια βιομηχανική διαδικασία, επειδή είναι σχετικά πρόσφατο το γεγονός να αντιμετωπίζουν οι ίδιοι τα είδη RNA ως πραγματικές φαρμακευτικές ουσίες, που παράγονται με ρομπότ σε κλίμακα και όχι σε εργαστήριο με δοκιμαστικούς σωλήνες. Δεν είναι εύκολο πάντως να ζητήσουν από κάποιον άλλον να τους φτιάξει μερικές ακόμη ποσότητες mRNA κατά παραγγελία. Η παραγωγή RNA είναι σίγουρα πιο περιοριστική από το πρώτο Βήμα, αλλά δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με τα πραγματικά εμπόδια που έρχονται.
Με τα λιπίδια στο τρίτο βήμα, δεν χρειάζεται φυσικά να γίνει με τη σειρά όπως τα βήματα DNA / RNA - τα λιπίδια που απαιτούνται για τη σύνθεση είναι μια εντελώς διαφορετική διαδικασία παραγωγής. Η Pfizer και η BioNTech παίρνουν όλα τα δικά τους από μια βρετανική εταιρεία που ονομάζεται Croda, με παραγωγή που πιθανά να πραγματοποιείται στην πόλη Alabaster της Αλαμπάμα. Βέβαια, κάθε ένα από αυτά τα εμβόλια χρειάζεται κάποια περίεργα λιπίδια με θετικά φορτισμένες ομάδες. αυτό είναι ένα κρίσιμο σημείο. Σίγουρα δεν είναι ασήμαντο πρόβλημα για να κατασκευάζονται σε κλίμακα, αλλά πρόκειται για μικρά μόρια με σχετικά απλές δομές και μάλλον δεν θα υπάρχει περιορισμός στην κατασκευή τους. Εάν χρειασθεί, θα μπορούσαν σίγουρα να εντάξουν ορισμένους άλλους κατασκευαστές στη διαδικασία.
Στο τέταρτο βήμα: Για να καταφέρουν ένα μείγμα mRNA και ενός συνόλου λιπιδίων σε ένα καλά καθορισμένο μείγμα στερεών νανοσωματιδίων με συνεπή ενθυλάκωση mRNA, είναι το πιο δύσκολο μέρος της διαδικασίας. Η Moderna φαίνεται να το κάνει αυτό εσωτερικά, αν και οι λεπτομέρειες είναι λιγοστές, και η Pfizer / BioNTech φαίνεται να το κάνει στο Kalamazoo, στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ και πιθανώς και στην Ευρώπη. Όλοι- σχεδόν σίγουρα –θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν κάποιο είδος ειδικά κατασκευασμένης συσκευής μικρορευστών για να συμβεί αυτό - δεν θα ήταν εφικτό χωρίς τέτοια τεχνολογία. Η μικρορευστοποίηση (μια καυτή περιοχή έρευνας εδώ και μερικά χρόνια) περιλαμβάνει ροή υγρού μέσω πολύ μικρών καναλιών, επιτρέποντας την ακριβή ανάμιξη και συγχρονισμό σε πολύ μικρή κλίμακα. Τα υγρά συμπεριφέρονται αρκετά διαφορετικά σε αυτήν την κλίμακα από ό, τι στη συνηθισμένη παραδοσιακή παρασκευή φαρμάκων. Αυτή είναι όλη η ιδέα και η νέα τεχνολογία, η μικρορευστοποίηση με συσκευές που πιθανά να έχουν ένα μεγάλο αριθμό πολύ μικρών θαλάμων αντίδρασης, που λειτουργούν παράλληλα, που έχουν εξίσου μικρές και πολύ επακριβώς ελεγχόμενες ροές του mRNA και των διάφορων συστατικών λιπιδίων που κατευθύνονται σε αυτό. Θα πρέπει να ελέγχονται οι ρυθμοί ροής, οι συγκεντρώσεις, η θερμοκρασία και ποιος ξέρει τι άλλο. Τα μεγέθη των καναλιών και το μέγεθος και το σχήμα των θαλάμων ανάμιξης είναι επίσης το κρίσιμο μυστικό της πατέντας τους.
Το Πέμπτο και Έκτο Βήμα: Σε αυτά σίγουρα είναι πιο παραδοσιακές οι λειτουργίες μιας φαρμακευτικής εταιρείας (ή οποιασδήποτε κατασκευαστικής εταιρείας). Είναι αλήθεια ότι ο συνδυασμός των LNP με τα άλλα συστατικά του σκευάσματος, το γέμισμα και το φινίρισμα φαρμακευτικών φιαλιδίων σε αυτήν την κλίμακα περιορίζει σε πολύ λιγότερους τους παίκτες που θα συμμετείχαν. Αλλά σε αυτό εμπλέκονται ήδη οι εταιρείες. Η Pfizer το κάνει αυτό στο Kalamazoo και στο Puurs του Βελγίου, και η BioNTech το κάνει σε διάφορες τοποθεσίες στη Γερμανία και την Ελβετία, τόσο στις δικές της εγκαταστάσεις όσο και μέσω τουλάχιστον δύο άλλων εταιρειών. Η Moderna, εν τω μεταξύ, το αναθέτει σε μερικούς από τους μεγάλους παίκτες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη: Catalent, Rovi και Recipharm. Όλοι σε αυτό το τμήμα της κατασκευαστικής διαδικασίας γνώριζαν εδώ και μήνες ότι ένα Big Vaccine Push έχει έρθει και απαιτείται αύξηση στην κατασκευή φιαλιδίων και άρα ανάπτυξη όλων των διαθέσιμων γραμμών παραγωγής. Έχουν υπογραφεί συμβόλαια με προσφορές παντού και με όλους όσους έχουν εμπλακεί στην προσπάθεια παραγωγής είδους προηγμένου εμβολίου.
Από τα παραπάνω φαίνεται ότι σε κάποιες φάσεις της παραγωγής χρειάζονται ειδικά μηχανήματα ειδικής χρήσης, που δεν διαθέτουν όλες οι άλλες φαρμακοβιομηχανίες. Και αυτός είναι ο μεγαλύτερος λόγος για τον οποίο δεν θα μπορούσε το οποιοδήποτε κράτος να καλέσει «δεκάδες» άλλες εταιρείες και να τους ζητήσει να αλλάξουν την υπάρχουσα αλυσίδα παραγωγή τους για να κάνουν τα εμβόλια mRNA. Δεν υπάρχουν πολλές εταιρείες που κατασκευάζουν πρότυπα DNA στην απαιτούμενη κλίμακα. Σίγουρα δεν υπάρχουν δεκάδες εταιρείες που μπορούν να κάνουν αρκετό RNA. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ο αριθμός των εγκαταστάσεων που μπορούν να κάνουν τα κρίσιμα νανοσωματίδια λιπιδίων. Αυτό το ξέρουν οι Pfizer, BioNTech, Moderna (και CureVac) και δεν ανησυχούν σε μεγάλο βαθμό για την παραγωγική ικανότητα και τέτοιου είδους επέκταση της παραγωγής. Έτσι δεν εκβιάζονται από τις κυβερνήσεις για να εξασφαλίσουν τις ποσότητες και τις ημερομηνίες παράδοσης των εμβολίων.
Και μην ξεχνάμε: η υπόλοιπη βιομηχανία φαρμάκων ήδη κινητοποιείται. Η Sanofi, ένας από τους μεγάλους παίκτες στον τομέα εμβολίων (και ένας παίκτης με το δικό του ενδιαφέρον για το mRNA), έχει ήδη ανακοινώσει ότι πρόκειται να βοηθήσει την Pfizer και τη BioNTech. Αλλά δείτε τα χρονοδιαγράμματα: μία από τις μεγαλύτερες, πιο καλά προετοιμασμένες εταιρείες που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε μια προσπάθεια παραγωγής εμβολίων, δεν θα έχει αντίκτυπο στους εμβολιασμούς μέχρι τον Αύγουστο. Δεν είναι σαφές σε ποια στάδια θα συμμετάσχει η Sanofi, αλλά σίγουρα εμπλέκεται στην εμφιάλωση και τη συσκευασία. Και η Novartis ανακοίνωσε ένα συμβόλαιο για τη χρήση μιας από τις ελβετικές τοποθεσίες της στην εμφιάλωση και το φινίρισμα, με παραγωγή έως τα μέσα του έτους. Η Bayer έρχεται επίσης καθυστερημένα σε επαφή με την CureVac.
Όλα αυτά δεν είναι καλά νέα, για το «φτου ξελευθερία» της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην Ελλάδα, αλλά και για το αίτημα της αντιπολίτευσης για κατάργηση ή αγορά των πατεντών και την ανάθεση της παρασκευής των εμβολίων mRNA σε εγχώριες φαρμακοβιομηχανίες. Δεν υπάρχουν πολλές διεθνείς-πόσο μάλλον εγχώριες- εταιρείες που «είναι έτοιμες» να παράγουν εμβόλια και να «τερματίσουν αυτήν την πανδημία», όπως ήλπιζαν οι κυβερνήσεις μαζί με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, για να μην επενδύσουν στα δημόσια συστήματα υγείας και στην παραγωγή κατάλληλων φαρμάκων για την αντιμετώπιση του ιού.
Δεν υπάρχουν «δεκάδες άλλες φαρμακευτικές εταιρείες» που «ετοιμάζονται» για την παραγωγή π.χ. των εμβολίων mRNA. Και αυτό οφείλεται στην έλλειψη γνώσης σχετικά με το τι είναι και πώς παράγονται αυτά τα εμβόλια Pfizer / BioNTech και Moderna.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξέρουμε είναι ότι δεν είναι, φυσικά, παραδοσιακά εμβόλια. Γι 'αυτό ήρθαν τόσο γρήγορα. Το mRNA ως τεχνολογία εμβολίων έχει ερευνηθεί εδώ και περίπου είκοσι έως είκοσι πέντε χρόνια. Πριν από πέντε χρόνια η βιομηχανία βιοφαρμάκων δεν θα μπορούσε να περάσει από την αλληλουχία του ιού στο εμβόλιο μέσα σε ένα χρόνο. Τώρα όμως, από τη στιγμή που δημιουργήθηκαν οι βιοπλατφόρμες και κάθε βιολογικό πρόβλημα μπορεί να περιγραφεί ως πρόβλημα δεδομένων, κάθε ασθένεια ως σφάλμα, κάθε βιολογικός δραστικός παράγοντας ως αλγόριθμος, αυτό στάθηκε δυνατό.
Πώς κάνουν τα εμβόλια οι Moderna και Pfizer / BioNTech; Και τι εμποδίζει «δεκάδες άλλες φαρμακευτικές εταιρείες» να κάνουν το ίδιο; Για να το καταλάβουμε θα πρέπει να δούμε τις πραγματικές αλυσίδες εφοδιασμού και τη διαδικασία παραγωγής τους. Σύμφωνα με κάποιους ειδικούς, τα απλοποιημένα βήματα αυτής της βιομηχανοποιημένης αλυσίδας παραγωγής είναι:
Βήμα πρώτο: Δημιουργία του κατάλληλου τμήματος DNA, που περιέχει την ακολουθία που πρέπει να μεταγραφεί στο mRNA. Αυτό γίνεται γενικά με τη βακτηριακή καλλιέργεια.
Βήμα δεύτερο: Δημιουργία αυτού του mRNA από το υπάρχον πρότυπο DNA χρησιμοποιώντας ένζυμα σε έναν βιοαντιδραστήρα.
Βήμα τρίτο: Παραγωγή των λιπιδίων που χρειάζεστε για τη σύνθεση. Μερικά από αυτά είναι αρκετά συνηθισμένα (όπως η χοληστερόλη), αλλά τα βασικά δεν είναι τόσο.
Βήμα τέταρτο: Συνδυασμός του mRNA και των λιπιδίων σε νανοσωματίδια λιπιδίων (LNPs).Αυτό είναι το μεγαλύτερο τεχνολογικό εμπόδιο σε όλη τη διαδικασία .
Βήμα πέμπτο: Συνδυασμός των LNP με τα άλλα συστατικά του σκευάσματος (φωσφορικά ρυθμιστικά διαλύματα, αλατούχο διάλυμα, σακχαρόζη και άλλα) και γέμισμα των φιαλιδίων.
Βήμα έκτο: Τοποθέτηση των φιαλιδίων σε σειρές, σε συσκευασίες, σε κουτιά, σε κιβώτια και μεταφορά τους με φορτηγά και αεροπλάνα σε κατάλληλες συνθήκες ψύξης.
Για να φθάσουν στο τελευταίο στάδιο της δημιουργίας του εμβολίου mRNA έχουν αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις. Ας τις δούμε βήμα προς βήμα. Η παραγωγή DNA στο πρώτο βήμα δεν είναι και πολύ δύσκολο. Όπως αναφέρεται σε διάφορα άρθρα, η Pfizer το κάνει αυτό στο Saint Louis και η Moderna το αναθέτει σε μια μεγάλη και ικανή ελβετική εταιρεία Lonza ( ένα σημαντικό μέρος της εργασίας της Lonza γίνεται στο Πόρτσμουθ, Νέο Χαμσάιρ των ΗΠΑ). Βέβαια η παραγωγή πλασμιδίου DNA σε «βιομηχανική κλίμακα» σημαίνει «λίγα γραμμάρια» και δεν είναι κάτι απλό. Σε κάθε βήμα αυτής της διαδικασίας υπάρχει ένας πολύ καθοριστικός ποιοτικός έλεγχος για να βεβαιωθούν ότι κάνουν ακριβώς αυτό που νομίζουν ότι κάνουν και να διαπιστώνεται κάθε φορά ότι ακολουθούν ακριβώς τις ίδιες προδιαγραφές με την προηγούμενη φορά.
Επίσης πρέπει να εξασφαλίζεται η δυνατότητα παραγωγής περισσότερου DNA, αν χρειαστεί. Αυτό δεν είναι το περιοριστικό βήμα. Ούτε το δεύτερο βήμα, η μεταγραφή σε mRNA, είναι περιοριστικό. Η Pfizer και η BioNTech το κάνουν αυτό στο Andover της Mασαχουσέτης και στις εγκαταστάσεις της BioNTech στη Γερμανία, στο Idar-Oberstein και από το περασμένο φθινόπωρο σε μια άλλη εγκατάσταση που αγόρασαν στο Marburg, και την ετοίμασαν για μια τέτοια παραγωγή τώρα. Το βήμα mRNA της Moderna αντιμετωπίζεται επίσης στην Ελβετία από τη Lonza.
Όλο αυτό δεν είναι τόσο συνηθισμένο όσο μια βιομηχανική διαδικασία, επειδή είναι σχετικά πρόσφατο το γεγονός να αντιμετωπίζουν οι ίδιοι τα είδη RNA ως πραγματικές φαρμακευτικές ουσίες, που παράγονται με ρομπότ σε κλίμακα και όχι σε εργαστήριο με δοκιμαστικούς σωλήνες. Δεν είναι εύκολο πάντως να ζητήσουν από κάποιον άλλον να τους φτιάξει μερικές ακόμη ποσότητες mRNA κατά παραγγελία. Η παραγωγή RNA είναι σίγουρα πιο περιοριστική από το πρώτο Βήμα, αλλά δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με τα πραγματικά εμπόδια που έρχονται.
Με τα λιπίδια στο τρίτο βήμα, δεν χρειάζεται φυσικά να γίνει με τη σειρά όπως τα βήματα DNA / RNA - τα λιπίδια που απαιτούνται για τη σύνθεση είναι μια εντελώς διαφορετική διαδικασία παραγωγής. Η Pfizer και η BioNTech παίρνουν όλα τα δικά τους από μια βρετανική εταιρεία που ονομάζεται Croda, με παραγωγή που πιθανά να πραγματοποιείται στην πόλη Alabaster της Αλαμπάμα. Βέβαια, κάθε ένα από αυτά τα εμβόλια χρειάζεται κάποια περίεργα λιπίδια με θετικά φορτισμένες ομάδες. αυτό είναι ένα κρίσιμο σημείο. Σίγουρα δεν είναι ασήμαντο πρόβλημα για να κατασκευάζονται σε κλίμακα, αλλά πρόκειται για μικρά μόρια με σχετικά απλές δομές και μάλλον δεν θα υπάρχει περιορισμός στην κατασκευή τους. Εάν χρειασθεί, θα μπορούσαν σίγουρα να εντάξουν ορισμένους άλλους κατασκευαστές στη διαδικασία.
Στο τέταρτο βήμα: Για να καταφέρουν ένα μείγμα mRNA και ενός συνόλου λιπιδίων σε ένα καλά καθορισμένο μείγμα στερεών νανοσωματιδίων με συνεπή ενθυλάκωση mRNA, είναι το πιο δύσκολο μέρος της διαδικασίας. Η Moderna φαίνεται να το κάνει αυτό εσωτερικά, αν και οι λεπτομέρειες είναι λιγοστές, και η Pfizer / BioNTech φαίνεται να το κάνει στο Kalamazoo, στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ και πιθανώς και στην Ευρώπη. Όλοι- σχεδόν σίγουρα –θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν κάποιο είδος ειδικά κατασκευασμένης συσκευής μικρορευστών για να συμβεί αυτό - δεν θα ήταν εφικτό χωρίς τέτοια τεχνολογία. Η μικρορευστοποίηση (μια καυτή περιοχή έρευνας εδώ και μερικά χρόνια) περιλαμβάνει ροή υγρού μέσω πολύ μικρών καναλιών, επιτρέποντας την ακριβή ανάμιξη και συγχρονισμό σε πολύ μικρή κλίμακα. Τα υγρά συμπεριφέρονται αρκετά διαφορετικά σε αυτήν την κλίμακα από ό, τι στη συνηθισμένη παραδοσιακή παρασκευή φαρμάκων. Αυτή είναι όλη η ιδέα και η νέα τεχνολογία, η μικρορευστοποίηση με συσκευές που πιθανά να έχουν ένα μεγάλο αριθμό πολύ μικρών θαλάμων αντίδρασης, που λειτουργούν παράλληλα, που έχουν εξίσου μικρές και πολύ επακριβώς ελεγχόμενες ροές του mRNA και των διάφορων συστατικών λιπιδίων που κατευθύνονται σε αυτό. Θα πρέπει να ελέγχονται οι ρυθμοί ροής, οι συγκεντρώσεις, η θερμοκρασία και ποιος ξέρει τι άλλο. Τα μεγέθη των καναλιών και το μέγεθος και το σχήμα των θαλάμων ανάμιξης είναι επίσης το κρίσιμο μυστικό της πατέντας τους.
Το Πέμπτο και Έκτο Βήμα: Σε αυτά σίγουρα είναι πιο παραδοσιακές οι λειτουργίες μιας φαρμακευτικής εταιρείας (ή οποιασδήποτε κατασκευαστικής εταιρείας). Είναι αλήθεια ότι ο συνδυασμός των LNP με τα άλλα συστατικά του σκευάσματος, το γέμισμα και το φινίρισμα φαρμακευτικών φιαλιδίων σε αυτήν την κλίμακα περιορίζει σε πολύ λιγότερους τους παίκτες που θα συμμετείχαν. Αλλά σε αυτό εμπλέκονται ήδη οι εταιρείες. Η Pfizer το κάνει αυτό στο Kalamazoo και στο Puurs του Βελγίου, και η BioNTech το κάνει σε διάφορες τοποθεσίες στη Γερμανία και την Ελβετία, τόσο στις δικές της εγκαταστάσεις όσο και μέσω τουλάχιστον δύο άλλων εταιρειών. Η Moderna, εν τω μεταξύ, το αναθέτει σε μερικούς από τους μεγάλους παίκτες στις ΗΠΑ και την Ευρώπη: Catalent, Rovi και Recipharm. Όλοι σε αυτό το τμήμα της κατασκευαστικής διαδικασίας γνώριζαν εδώ και μήνες ότι ένα Big Vaccine Push έχει έρθει και απαιτείται αύξηση στην κατασκευή φιαλιδίων και άρα ανάπτυξη όλων των διαθέσιμων γραμμών παραγωγής. Έχουν υπογραφεί συμβόλαια με προσφορές παντού και με όλους όσους έχουν εμπλακεί στην προσπάθεια παραγωγής είδους προηγμένου εμβολίου.
Από τα παραπάνω φαίνεται ότι σε κάποιες φάσεις της παραγωγής χρειάζονται ειδικά μηχανήματα ειδικής χρήσης, που δεν διαθέτουν όλες οι άλλες φαρμακοβιομηχανίες. Και αυτός είναι ο μεγαλύτερος λόγος για τον οποίο δεν θα μπορούσε το οποιοδήποτε κράτος να καλέσει «δεκάδες» άλλες εταιρείες και να τους ζητήσει να αλλάξουν την υπάρχουσα αλυσίδα παραγωγή τους για να κάνουν τα εμβόλια mRNA. Δεν υπάρχουν πολλές εταιρείες που κατασκευάζουν πρότυπα DNA στην απαιτούμενη κλίμακα. Σίγουρα δεν υπάρχουν δεκάδες εταιρείες που μπορούν να κάνουν αρκετό RNA. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ο αριθμός των εγκαταστάσεων που μπορούν να κάνουν τα κρίσιμα νανοσωματίδια λιπιδίων. Αυτό το ξέρουν οι Pfizer, BioNTech, Moderna (και CureVac) και δεν ανησυχούν σε μεγάλο βαθμό για την παραγωγική ικανότητα και τέτοιου είδους επέκταση της παραγωγής. Έτσι δεν εκβιάζονται από τις κυβερνήσεις για να εξασφαλίσουν τις ποσότητες και τις ημερομηνίες παράδοσης των εμβολίων.
Και μην ξεχνάμε: η υπόλοιπη βιομηχανία φαρμάκων ήδη κινητοποιείται. Η Sanofi, ένας από τους μεγάλους παίκτες στον τομέα εμβολίων (και ένας παίκτης με το δικό του ενδιαφέρον για το mRNA), έχει ήδη ανακοινώσει ότι πρόκειται να βοηθήσει την Pfizer και τη BioNTech. Αλλά δείτε τα χρονοδιαγράμματα: μία από τις μεγαλύτερες, πιο καλά προετοιμασμένες εταιρείες που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε μια προσπάθεια παραγωγής εμβολίων, δεν θα έχει αντίκτυπο στους εμβολιασμούς μέχρι τον Αύγουστο. Δεν είναι σαφές σε ποια στάδια θα συμμετάσχει η Sanofi, αλλά σίγουρα εμπλέκεται στην εμφιάλωση και τη συσκευασία. Και η Novartis ανακοίνωσε ένα συμβόλαιο για τη χρήση μιας από τις ελβετικές τοποθεσίες της στην εμφιάλωση και το φινίρισμα, με παραγωγή έως τα μέσα του έτους. Η Bayer έρχεται επίσης καθυστερημένα σε επαφή με την CureVac.
Όλα αυτά δεν είναι καλά νέα, για το «φτου ξελευθερία» της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην Ελλάδα, αλλά και για το αίτημα της αντιπολίτευσης για κατάργηση ή αγορά των πατεντών και την ανάθεση της παρασκευής των εμβολίων mRNA σε εγχώριες φαρμακοβιομηχανίες. Δεν υπάρχουν πολλές διεθνείς-πόσο μάλλον εγχώριες- εταιρείες που «είναι έτοιμες» να παράγουν εμβόλια και να «τερματίσουν αυτήν την πανδημία», όπως ήλπιζαν οι κυβερνήσεις μαζί με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, για να μην επενδύσουν στα δημόσια συστήματα υγείας και στην παραγωγή κατάλληλων φαρμάκων για την αντιμετώπιση του ιού.