Νόρα Ράλλη
Ο Κυριάκος Κατζουράκης είναι εικαστικός και σκηνοθέτης (από τους καλύτερους της γενιάς του). Η Κάτια Γέρου είναι ηθοποιός (πολυαγαπημένη, με ιδιαίτερο, προσωπικό στιλ ερμηνείας).
Οι δυο τους, ζευγάρι και στη ζωή, συνένωσαν για ακόμη μία φορά τις δυνάμεις τους σε μια προσπάθεια που πήρε πολύ χρόνο. Συνέγραψαν το σενάριο της τέταρτης κατά σειρά ταινίας του Κυριάκου και αγωνίστηκαν πέντε χρόνια μέχρι η ταινία να βγει στις αίθουσες.
Το όνομα αυτής «Ussak»: «Ο μουσικός αυτός δρόμος της Ανατολής θα μπορούσε να σημαίνει και το πέρασμα από τη δυστοπική ζωή τού σήμερα στην ευαγγελιζόμενη, ανά τους αιώνες, ζωή του αύριο» γράφει η Μάρω Δούκα, στην εισαγωγή του ομώνυμου βιβλίου, που ήδη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίλητος, με το σενάριο αλλά και τα σχέδια του Κ. Κατζουράκη για το στοριμπόρντ της ταινίας.
Μιας ταινίας που ξεκίνησε από ανάγκη: «Η δουλειά μου είναι να φτιάχνω παραμύθια και εικόνες, να αφηγούμαι δηλαδή ιστορίες μέσα από τη ζωγραφική και το σινεμά», μας λέει ο δημιουργός. «Τι πιο φυσικό να θελήσω να πω κι εγώ με τον δικό μου τρόπο μια ιστορία για όλα αυτά που συμβαίνουν στη χώρα και στις ζωές μας, τα χρόνια της κρίσης. Εχω βαθιά ανάγκη να το κάνω, αυτή είναι η δουλειά μου. Συχνά ακούμε τη φράση: “Οι καλλιτέχνες σιωπούν”. Οχι, απαντώ, οι καλλιτέχνες μιλούν μέσω των έργων τους ή σιωπούν γιατί κανείς δεν τους ρωτάει».
Ξεκίνησαν με την Κάτια να γράφουν το σενάριο το 2012. «Ελάχιστα πράγματα κρατήθηκαν από την πρώτη γραφή» λένε.
«Αν και πρόκειται για μια ταινία μεσαίου προϋπολογισμού, αν και καταφέραμε να συγκεντρώσουμε από επίσημους φορείς ένα τμήμα των χρημάτων, χρειάστηκε να καταφύγουμε στο αδόκιμο ακόμα στη χώρα μας crowdfunding. Χάρη σ’ αυτό, καθώς και στην αμέριστη βοήθεια του Ν. Χαϊδεμένου των εκδόσεων Μίλητος, αρχίσαμε εγκαίρως τα γυρίσματα στη Μεσσηνία, προλαβαίνοντας τις τελευταίες μέρες του χειμώνα.
Νιώθω ευγνωμοσύνη για τους φίλους που συμπαραστάθηκαν» εξομολογείται ο Κυριάκος. «Η ταινία φτιάχτηκε έχοντας ως βάση τα 100 τ.μ. του εργαστηρίου μου. Στο μπροστινό δωμάτιο είχαν απλωθεί εκατοντάδες κοστούμια -απορώ πώς χώρεσαν-, στο μεσαίο γίνονταν οι πρόβες των σκηνών, στο πίσω δωμάτιο έγινε αργότερα το μοντάζ.
Ο Γιώργος Ζέρβας (διευθυντής παραγωγής) και ο Γιάννης Σωτηρόπουλος (παραγωγός) έβαλαν πλάτη. Ετσι έγινε η ταινία». Και συμπληρώνει: «Θα με συγκινεί για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μου, το ότι ενώ η ταινία κινδύνεψε επανειλημμένα να μη γίνει -δύο γραφεία παραγωγής αποσύρθηκαν όταν διαπίστωσαν το μικρό μπάτζετ-, τελικά έγινε».
Η ταινία εκτυλίσσεται μετά από 20-30 χρόνια, σε ένα άγριο μέλλον όπου κυριαρχούν μελανοχίτωνες, ξένοι επενδυτές και δημοσιογράφοι προσκολλούμενοι της εξουσίας. Παρακολουθεί ετερόκλητους ανθρώπους, μια περιπλανώμενη περφόρμερ (την ερμηνεύει η Κάτια Γέρου), ένα μυστηριώδες μικρό κορίτσι, έναν drag showman, έναν συνειδητό περιθωριακό, εκπροσώπους μιας ακαθόριστης εξουσίας, ομάδες αγροτών.
Οι ιστορίες τους διασταυρώνονται, κάποιοι αγωνίζονται για την αξιοπρέπειά τους, δίνουν τις δικές τους μάχες. Μπορεί να ισχύσει αυτό και εκτός οθόνης ή θεωρείται ουτοπία; Σε αυτό το ερώτημα απαντά η ίδια η ταινία: «Ο ουτοπιστής, φίλε, είναι ο απόλυτος υλιστής» ακούγεται προς το τέλος της. «Ο ουτοπιστής, για μένα, απαιτεί τα αυτονόητα» απαντά ο σκηνοθέτης.
«Ας πούμε το “ψωμί, παιδεία, ελευθερία” συν υγεία, εργασία, σύνταξη, κοινωνικό κράτος, συν όραμα μιας φιλόξενης ζωής, συν δημιουργικότητα, συν χαρά της ζωής (“απαιτεί το γέλιο του πίσω”, όπως ακούγεται στην ταινία). Και όλα αυτά είναι απολύτως υλικά και επείγοντα».
Οσο για το πώς πιστεύει ο ίδιος ότι θα είναι τα πράγματα σε 30 χρόνια από σήμερα, ο Κ. Κατζουράκης απαντά: «Ας αρχίσω ανάποδα. Η αληθινή εικόνα ήδη δείχνει τα δόντια της: μια σύγκρουση μεταξύ πλούτου και φτώχειας. Η ουτοπική εικόνα είναι πολύπλοκη, αλλά εξόχως ενδιαφέρουσα: οι πολίτες συνειδητοποιούν σταδιακά τη δύναμή τους και επιβάλλουν, διά της δημοκρατίας και της πειθούς, τη λαϊκή εξουσία.
»Στο Ussak οι δύο κεντρικοί ρόλοι είναι αρχικά σκοτεινοί, σκληροί, αυτοκαταστροφικοί. Είναι προπύργια εγωισμού. Σιγά σιγά μεταβάλλονται. Αυτή τη μεταβολή θέλησα να περιγράψω. Ισως γιατί θέλω να πιστεύω ότι οι αντίξοες συνθήκες μπορούν να προκαλέσουν την ανάδυση και ενός ίσως καλύτερου εαυτού -ακόμα και σε 30 χρόνια».
Οσο για το πώς μπορεί η τέχνη να συνδράμει σε μια τέτοια πραγματικότητα, τόσο ο Κυριάκος όσο και η Κάτια συμφωνούν: «Η μεγάλη απογοήτευση είναι η συνεχής αποξένωση της πολιτικής εξουσίας από την πραγματική ζωή και τις πραγματικές ανάγκες. Εδώ η τέχνη έρχεται για να θυμίζει ότι αυτό είναι άδικο και αφύσικο. Να αφυπνίζει τη διεκδίκηση, όπως περιγράφεται στην ταινία μας, όσο δύσκολο και να ’ναι αυτό, όποιες κι αν είναι οι συνέπειες».
Η ταινία «Ussak», μετά τις επιτυχημένες προβολές της στο 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, συνεχίζει την πορεία της στις αίθουσες. Χθες έκανε πρεμιέρα στον κινηματογράφο Αλκυονίδα (Ιουλιανού 42, τηλ. 210-8220008).Το βιβλίο «Ussak», με το σενάριο και τα σχέδια της ταινίας, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίλητος. Και οι τρεις προηγούμενες ταινίες του Κ. Κατζουράκη («Ο δρόμος προς τη Δύση» - 2003, «Γλυκιά μνήμη» - 2005 και «Μικρές εξεγέρσεις» - 2009), όλες βραβευμένες, κυκλοφορούν ελεύθερα στο vimeo.
Ο Κυριάκος Κατζουράκης είναι εικαστικός και σκηνοθέτης (από τους καλύτερους της γενιάς του). Η Κάτια Γέρου είναι ηθοποιός (πολυαγαπημένη, με ιδιαίτερο, προσωπικό στιλ ερμηνείας).
Οι δυο τους, ζευγάρι και στη ζωή, συνένωσαν για ακόμη μία φορά τις δυνάμεις τους σε μια προσπάθεια που πήρε πολύ χρόνο. Συνέγραψαν το σενάριο της τέταρτης κατά σειρά ταινίας του Κυριάκου και αγωνίστηκαν πέντε χρόνια μέχρι η ταινία να βγει στις αίθουσες.
Το όνομα αυτής «Ussak»: «Ο μουσικός αυτός δρόμος της Ανατολής θα μπορούσε να σημαίνει και το πέρασμα από τη δυστοπική ζωή τού σήμερα στην ευαγγελιζόμενη, ανά τους αιώνες, ζωή του αύριο» γράφει η Μάρω Δούκα, στην εισαγωγή του ομώνυμου βιβλίου, που ήδη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίλητος, με το σενάριο αλλά και τα σχέδια του Κ. Κατζουράκη για το στοριμπόρντ της ταινίας.
Μιας ταινίας που ξεκίνησε από ανάγκη: «Η δουλειά μου είναι να φτιάχνω παραμύθια και εικόνες, να αφηγούμαι δηλαδή ιστορίες μέσα από τη ζωγραφική και το σινεμά», μας λέει ο δημιουργός. «Τι πιο φυσικό να θελήσω να πω κι εγώ με τον δικό μου τρόπο μια ιστορία για όλα αυτά που συμβαίνουν στη χώρα και στις ζωές μας, τα χρόνια της κρίσης. Εχω βαθιά ανάγκη να το κάνω, αυτή είναι η δουλειά μου. Συχνά ακούμε τη φράση: “Οι καλλιτέχνες σιωπούν”. Οχι, απαντώ, οι καλλιτέχνες μιλούν μέσω των έργων τους ή σιωπούν γιατί κανείς δεν τους ρωτάει».
Ξεκίνησαν με την Κάτια να γράφουν το σενάριο το 2012. «Ελάχιστα πράγματα κρατήθηκαν από την πρώτη γραφή» λένε.
«Αν και πρόκειται για μια ταινία μεσαίου προϋπολογισμού, αν και καταφέραμε να συγκεντρώσουμε από επίσημους φορείς ένα τμήμα των χρημάτων, χρειάστηκε να καταφύγουμε στο αδόκιμο ακόμα στη χώρα μας crowdfunding. Χάρη σ’ αυτό, καθώς και στην αμέριστη βοήθεια του Ν. Χαϊδεμένου των εκδόσεων Μίλητος, αρχίσαμε εγκαίρως τα γυρίσματα στη Μεσσηνία, προλαβαίνοντας τις τελευταίες μέρες του χειμώνα.
Νιώθω ευγνωμοσύνη για τους φίλους που συμπαραστάθηκαν» εξομολογείται ο Κυριάκος. «Η ταινία φτιάχτηκε έχοντας ως βάση τα 100 τ.μ. του εργαστηρίου μου. Στο μπροστινό δωμάτιο είχαν απλωθεί εκατοντάδες κοστούμια -απορώ πώς χώρεσαν-, στο μεσαίο γίνονταν οι πρόβες των σκηνών, στο πίσω δωμάτιο έγινε αργότερα το μοντάζ.
Ο Γιώργος Ζέρβας (διευθυντής παραγωγής) και ο Γιάννης Σωτηρόπουλος (παραγωγός) έβαλαν πλάτη. Ετσι έγινε η ταινία». Και συμπληρώνει: «Θα με συγκινεί για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μου, το ότι ενώ η ταινία κινδύνεψε επανειλημμένα να μη γίνει -δύο γραφεία παραγωγής αποσύρθηκαν όταν διαπίστωσαν το μικρό μπάτζετ-, τελικά έγινε».
Η ταινία εκτυλίσσεται μετά από 20-30 χρόνια, σε ένα άγριο μέλλον όπου κυριαρχούν μελανοχίτωνες, ξένοι επενδυτές και δημοσιογράφοι προσκολλούμενοι της εξουσίας. Παρακολουθεί ετερόκλητους ανθρώπους, μια περιπλανώμενη περφόρμερ (την ερμηνεύει η Κάτια Γέρου), ένα μυστηριώδες μικρό κορίτσι, έναν drag showman, έναν συνειδητό περιθωριακό, εκπροσώπους μιας ακαθόριστης εξουσίας, ομάδες αγροτών.
Οι ιστορίες τους διασταυρώνονται, κάποιοι αγωνίζονται για την αξιοπρέπειά τους, δίνουν τις δικές τους μάχες. Μπορεί να ισχύσει αυτό και εκτός οθόνης ή θεωρείται ουτοπία; Σε αυτό το ερώτημα απαντά η ίδια η ταινία: «Ο ουτοπιστής, φίλε, είναι ο απόλυτος υλιστής» ακούγεται προς το τέλος της. «Ο ουτοπιστής, για μένα, απαιτεί τα αυτονόητα» απαντά ο σκηνοθέτης.
«Ας πούμε το “ψωμί, παιδεία, ελευθερία” συν υγεία, εργασία, σύνταξη, κοινωνικό κράτος, συν όραμα μιας φιλόξενης ζωής, συν δημιουργικότητα, συν χαρά της ζωής (“απαιτεί το γέλιο του πίσω”, όπως ακούγεται στην ταινία). Και όλα αυτά είναι απολύτως υλικά και επείγοντα».
Οσο για το πώς πιστεύει ο ίδιος ότι θα είναι τα πράγματα σε 30 χρόνια από σήμερα, ο Κ. Κατζουράκης απαντά: «Ας αρχίσω ανάποδα. Η αληθινή εικόνα ήδη δείχνει τα δόντια της: μια σύγκρουση μεταξύ πλούτου και φτώχειας. Η ουτοπική εικόνα είναι πολύπλοκη, αλλά εξόχως ενδιαφέρουσα: οι πολίτες συνειδητοποιούν σταδιακά τη δύναμή τους και επιβάλλουν, διά της δημοκρατίας και της πειθούς, τη λαϊκή εξουσία.
»Στο Ussak οι δύο κεντρικοί ρόλοι είναι αρχικά σκοτεινοί, σκληροί, αυτοκαταστροφικοί. Είναι προπύργια εγωισμού. Σιγά σιγά μεταβάλλονται. Αυτή τη μεταβολή θέλησα να περιγράψω. Ισως γιατί θέλω να πιστεύω ότι οι αντίξοες συνθήκες μπορούν να προκαλέσουν την ανάδυση και ενός ίσως καλύτερου εαυτού -ακόμα και σε 30 χρόνια».
Οσο για το πώς μπορεί η τέχνη να συνδράμει σε μια τέτοια πραγματικότητα, τόσο ο Κυριάκος όσο και η Κάτια συμφωνούν: «Η μεγάλη απογοήτευση είναι η συνεχής αποξένωση της πολιτικής εξουσίας από την πραγματική ζωή και τις πραγματικές ανάγκες. Εδώ η τέχνη έρχεται για να θυμίζει ότι αυτό είναι άδικο και αφύσικο. Να αφυπνίζει τη διεκδίκηση, όπως περιγράφεται στην ταινία μας, όσο δύσκολο και να ’ναι αυτό, όποιες κι αν είναι οι συνέπειες».
Η ταινία «Ussak», μετά τις επιτυχημένες προβολές της στο 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, συνεχίζει την πορεία της στις αίθουσες. Χθες έκανε πρεμιέρα στον κινηματογράφο Αλκυονίδα (Ιουλιανού 42, τηλ. 210-8220008).Το βιβλίο «Ussak», με το σενάριο και τα σχέδια της ταινίας, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίλητος. Και οι τρεις προηγούμενες ταινίες του Κ. Κατζουράκη («Ο δρόμος προς τη Δύση» - 2003, «Γλυκιά μνήμη» - 2005 και «Μικρές εξεγέρσεις» - 2009), όλες βραβευμένες, κυκλοφορούν ελεύθερα στο vimeo.
RSS Feed
