Του Σπύρου Κοντομάρη*
Η προσωρινή ματαίωση της ολοκληρωτικής ιδιωτικοποίησης των ΔΕΠΑ – ΔΕΣΦΑ επαναφέρει στο προσκήνιο τον ανορθολογισμό που συνολικά χαρακτηρίζει την ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια, αποτέλεσμα των ανταγωνιστικών εγχώριων και διεθνών καπιταλιστικών συμφερόντων.
Με μια απλή παρατήρηση του ενεργειακού ισοζυγίου της Ελλάδας τα τελευταία είκοσι χρόνια, εύκολα προκύπτει το συμπέρασμα ότι η ασκούμενη Εθνική Ενεργειακή Πολιτική στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε εθνική, ούτε ενεργειακή, ούτε πολιτική. Γιατί:
• Οι ενεργειακές καταναλώσεις (που είναι πολύ διαφορετικές από τις ενεργειακές ανάγκες) της Ελλάδας έχουν διαμορφωθεί με την επικράτηση ενός κατακερματισμένου, ιδιωτικού και ενεργοβόρου τρόπου κοινωνικής και παραγωγικής οργάνωσης. Ενδεικτικά, η ιδιωτική μετακίνηση προσεγγίζει, με στοιχεία του 2010, το 43% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ το μερίδιο του οικιακού τομέα στην τελική κατανάλωση ενέργειας έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια κατά 80%.
Η αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης, σε απόλυτα μεγέθη, εξελίσσεται από 14,6 Mtoe το 1990, σε 22,0 Mtoe το 2007 και 19,1 Mtoe το 2010, ακολουθώντας τη σχετική μεταβολή του ΑΕΠ. Η αύξηση αυτή κατανέμεται στις μεταφορές (+50%) και στον οικιακό – τριτογενή τομέα (+40%), ενώ η βιομηχανική κατανάλωση παραμένει κοντά στους 4 Mtoe με αποτέλεσμα να υποχωρεί το μερίδιό της στη συνολική κατανάλωση ενέργειας κατά περίπου 10%.
• H εγχώρια παραγωγή ενέργειας παραμένει στάσιμη κοντά στους 10 Μtoe (80% λιγνίτης) με αποτέλεσμα την κάλυψη των υφιστάμενων ενεργειακών αναγκών μόνο κατά 25% από τις διαθέσιμες εγχώριες ενεργειακές πηγές και κατά 75% μέσω των εισαγωγών πετρελαιοειδών, ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου (φ.α.). Ο βαθμός ενεργειακής εξάρτησης της Ελλάδας διαμορφώνεται στο 70% με τάση αύξησης.
• Ενώ η εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς (προσεγγίζει τα 18 GWh) είναι σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερη από τα επίπεδα της κατανάλωσης (πέφτει κοντά στα 6 Gwh), λόγω και της εισόδου ιδιωτών παραγωγών ηλεκτρικού ρεύματος, τα τιμολόγια έχουν αυξηθεί κατά 80%. Επίσης εξαιρετικά αυξημένη είναι η λιανική τιμή διάθεσης των πετρελαιοειδών, τα 2/3 της οποίας είναι φόροι.
• Καταγράφεται σημαντική αύξηση των εισαγωγών ενεργειακών προϊόντων από 23,1 Mtoe, το 1990, σε 31,0 Mtoe, το 2010, η οποία οφείλεται κατά 85% στα πετρελαιοειδή προϊόντα. Ταυτόχρονα οι εισαγωγές φ.α. της ΔΕΠΑ οδηγούνται κατά 85% στην ηλεκτροπαραγωγή (ΔΕΗ & ιδιώτες) και κατά 25% στη βιομηχανική και οικιακή χρήση (3 ΕΠΑ & επιλέγοντες πελάτες ΔΕΠΑ).
Αιτίες του δυσμενούς ενεργειακού ισοζύγιου
Η δυσμενής εξέλιξη του εθνικού ενεργειακού ισοζυγίου αποτελεί το αποτέλεσμα και όχι την αιτία της ανορθολογικής καταναλωτικής τάσης, των κομπραδόρικων εισαγωγικών σχέσεων και της πολιτικής επιβολής του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου. Δηλαδή, αποδεικνύει ότι η εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική στην ενέργεια κινείται μέσα στα συγκεκριμένα όρια αντιφατικών πιέσεων της Ε.Ε., του ελληνικού κεφαλαίου και των χωρών που προμηθεύουν στην Ελλάδα ενεργειακά προϊόντα.
Οι κατευθύνσεις που ορίζει η Ε.Ε. σε πολιτικό και θεσμικό επίπεδο είναι οι εξής:
1. Πλήρης μετατροπή των υπηρεσιών παροχής ενέργειας (ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση, εστίαση, καύσιμα, παραγωγική χρήση) από υπηρεσίες κοινής ωφέλειας σε πεδίο καπιταλιστικής κερδοφορίας. Πλήρη κατακερματισμό και ιδιωτικοποίηση1 της παραγωγής, της μεταφοράς και της εμπορίας των πρώην δημόσιων μονοπωλίων ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΗ), πετρελαιοειδών (ΕΛΠΕ) και φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ).
2.Υποχρεωτική είσοδος ιδιωτών «επενδυτών» και με κάθε τρόπο στήριξη της κερδοφορίας τους από τους δημόσιους φορείς διαχείρισης, εις βάρος των καταναλωτών και των δημόσιων εταιρικών «υπολειμμάτων». Η λειτουργία μιας ιδιωτικής ενεργειακής επιχείρησης χωρίς επενδυτικό κόστος και με εξασφαλισμένη κερδοφορία, καλύπτεται νομοθετικά από τη διαμόρφωση προνομιακών συνθηκών πώλησης, από τον παροπλισμό «φθηνότερων» δημόσιων παραγωγικών μονάδων και από την επιπλέον επιβάρυνση των τιμολογίων κατανάλωσης. Το τεχνικό σκέλος αυτής της κατεύθυνσης, επίσης, υποδεικνύεται ότι πρέπει να εκτελεστεί με τη χρήση τεχνολογιών και κεφαλαίων από τις χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης, μέσω της επιβολής αντίστοιχων τεχνοοικονομικών προτύπων και προδιαγραφών.
3. Εισαγωγή ενεργειακών προϊόντων από χώρες που δεν ανήκουν σε ανταγωνιστικά γεωστρατηγικά στρατόπεδα, με στόχο την επίτευξη της μέγιστης δυνατής «ασφάλειας» του ευρωπαϊκού ενεργειακού εφοδιασμού. Όμως, η κατά το δυνατόν αποκλειστικότερη εμπορική εκμετάλλευση των υπηρεσιών ενέργειας από το ευρωπαϊκό κεφάλαιο είναι μόνο το ένα σκέλος. Αυτό που έχει ακόμα μεγαλύτερη στρατηγική σημασία για την Ε.Ε. είναι τα εγχώρια και διεθνή δίκτυα διανομής ενεργειακών προϊόντων να αποσπαστούν τόσο από κρατικό-δημόσιο έλεγχο, όσο και από την επιρροή ανταγωνιστικών ενεργειακών κέντρων. (Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης της Gazprom σε οκτώ ευρωπαϊκές αγορές.)
Πώς αξιοποιεί το ελληνικό κεφάλαιο την πολιτική της Ε.Ε.
• Επεκτείνει τη συμμετοχή του στην επιτελούμενη ιδιωτικοποίηση των δημόσιων ενεργειακών υποδομών και την εκμετάλλευση υφιστάμενων και μελλοντικών ενεργειακών πηγών, αυτοτελώς ή μέσω της συμμετοχής του σε διεθνή σχήματα.
• Άρει τους τυπικούς περιορισμούς των ρυθμιστικών αρχών σε σχέση με τα όρια κερδοφορίας και άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ το Δημόσιο αναλαμβάνει το ρίσκο από τον πιστωτικό κίνδυνο και την επισφάλεια.
Από την πλευρά τους οι προμηθευτές ενέργειας επιδιωκουν:2
• Τη διατήρηση του μεριδίου τους στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. (Το 2012 η Ρωσία ξεπέρασε για πρώτη φορά τη Γερμανία στη λίστα των εμπορικών εταίρων της Ελλάδας, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση, με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο να αποτελούν τη μερίδα του λέοντος των ρωσικών εξαγωγών.)
• Να επιτραπεί η διέλευση των αγωγών ενέργειας μέσω της ελληνικής επικράτειας από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης προς την ευρωπαϊκή αγορά (ΤΑΡ, Nabucco West, South Stream, Bourgas – Αλεξανδρούπολη, ΤGI, Blue Stream).
Η άσκηση veto από την ΕΕ στην απόκτηση των ΔΕΠΑ – ΔΕΣΦΑ από την Gazprom και την περαιτέρω διείσδυση της Ρωσίας στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη, αποτελεί επιβεβαίωση του συνεχιζόμενου γεωστρατηγικού ανταγωνισμού στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής μεσογείου. Είναι τμήμα μιας αντιπαράθεσης μεταξύ των «δυτικών» ενεργειακών συμφερόντων και της Gazprom (Ρωσία), που τα τελευταία χρόνια οξύνεται και αποτυπώνεται με μια διαρκή οικονομική και πολιτική αναταραχή ιδίως στις χώρες του αραβικού κόσμου, στις χώρες της Βαλκανικής, την Κύπρο και την Ελλάδα.
Η πολιτική ασφάλειας εφοδιασμού σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο της Ε.Ε. ορίζει τη δημιουργία εναλλακτικών ενεργειακών δρόμων, παρακάμπτοντας το υφιστάμενο δίκτυο διάθεσης προς τη δυτική Ευρώπη, το οποίο κληρονόμησε και διαχειρίζεται η Gazprom, ως μετεξέλιξη του υφιστάμενου δικτύου αγωγών του Συμφώνου της Βαρσοβίας (The Pipe Of Brotherhood).
Άξονες μιας πολιτικής
Τοποθετούμενοι στο θέμα της οργάνωσης του ενεργειακού τομέα με γνώμονα την αυτάρκεια, την ορθολογική αξιοποίηση των εγχώριων διαθέσιμων ενεργειακών πόρων, την απρόσκοπτη και ασφαλή πρόσβαση της κοινωνίας στις ενεργειακές υπηρεσίες, την εξασφάλιση του αναγκαίου ενεργειακού παραγωγικού δυναμικού, πρέπει καθαρά να υποστηρίξουμε:
1. Το σταμάτημα της διαδικασίας ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας που αφορά κοινωνικά αγαθά και στρατηγικούς τομείς παραγωγής της χώρας, και συγκεκριμένα της εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας στην Ενέργεια και της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων ενεργειακών υποδομών.
2. Την ανάδειξη των τραγικών επιπτώσεων στα νοικοκυριά, το δημόσιο και τον παραγωγικό τομέα μέσα από την εκτίναξη της ακρίβειας και της φορολόγησης στις παρεχόμενες υπηρεσίες ενέργειας (ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, πετρέλαιο).
3. Την πλατιά και στηριγμένη σε επιστημονικά δεδομένα ενημέρωση της κοινωνίας για τις συλλογικές παραγωγικές δυνατότητες της χώρας στον τομέα της Ενέργειας, στην κατεύθυνση της ενεργειακής αυτάρκειας και της κοινής ωφέλειας, μέσα από την ίδρυση και λειτουργία ενός Δημόσιου Ενιαίου Φορέας Ενέργειας.
Ο Δημόσιος Ενιαίος Φορέας Ενέργειας
Ο Δημόσιος Ενιαίος Φορέας Ενέργειας που μπορεί να προκύψει με τη συνέργεια και συνένωση των ΔΕΠΑ, ΕΠΑ, ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΚΑΠΕ είναι η μόνη εφικτή, ρεαλιστική πρόταση που μπορεί να οδηγήσει:
1. Στην οργάνωση ενός διαφορετικού μοντέλου εξοικονόμησης ενέργειας,3 με έμφαση στις δημόσιες μεταφορές, στην εκμετάλλευση της ενέργειας που απορρίπτεται στο περιβάλλον από θερμικούς σταθμούς και στη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών σε προγράμματα συμπαραγωγής στον βιοκλιματικό σχεδιασμό των κτιρίων και στη συστηματική χρήση ανακυκλωμένων υλικών.
2. Στην εργασιακή εξασφάλιση των εργαζομένων.
3. Στην ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ενέργειας, και των ενεργειακών επενδύσεων που άμεσα ή έμμεσα επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά.
4. Στην εξασφάλιση πρόσβασης στην ενέργεια σε όλους τους καταναλωτές χωρίς περιορισμούς και ανεξαρτήτως κόστους (λόγω π.χ. γεωγραφικών περιορισμών, δυσκολία πρόσβασης).
Μια τέτοια δομή υπό την εξουσία των πραγματικών δημιουργών του παραγόμενου πλούτου, των εργαζόμενων, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τις ενεργειακές παραγωγικές και κοινωνικές ανάγκες έξω από τη λογική της κερδοφορίας ανάμεσα σε ανταγωνιστικά καύσιμα, αλλά σύμφωνα με την κάθε φορά οικονομικότερη, ασφαλέστερη και λιγότερο ενεργοβόρα λύση.
Οι συνδικαλιστικές δυνάμεις της Αριστεράς στην Ενέργεια έχουμε το κοινό ιστορικό καθήκον να προετοιμάσουμε και να οργανώσουμε μαζί με όλους τους εργαζόμενους, την ανυποχώρητη αντίδραση απέναντι στις τραγικές συνέπειες της πολιτικής των μνημονίων και της τρόικας ΕΕ - ΕΚΤ - ΔΝΤ, αλλά και να διατυπώσουμε αιτήματα βγαλμένα από την κοινωνία που θέλουμε να οικοδομήσουμε και μας αξίζει να ζήσουμε.
Σημειώσεις
1. ΔΕΠΑ: 35% ΕΛΠΕ, 65% Ελληνικό Δημόσιο, 33% Option ΔΕΗ. ΔΕΣΦΑ: 100% ΔΕΠΑ. ΕΛΠΕ: ΤΑΙΠΕΔ 35,48%, Poih Holdings 40,98%, Free Float 23,54%. ΕΠΑ Αττικής: 51% ΔΕΠΑ, 49% Shell.
ΕΠΑ Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας: 51% ΔΕΠΑ, 49% Italgas. ΔΕΗ: Ελληνικό Δημόσιο 51,49%, Fidelity Investments 5%, Silchester Intern. Inv. Limited, 13,80% Free Float
2. Εισαγωγές Αργού Πετρελαίου 2010: Ρωσία 35,8%, Λιβύη 14,2%, Ιράν 13,9%, Σ. Αραβία 12,2%, Καζακστάν 11,1%, Ιράκ 8,8%.
Εισαγωγές Φυσικού Αερίου 2010: Ρωσία 52%, Αλγερία 30,9%, Τουρκία 16,5%.
Εισαγωγές Ηλεκτρικής Ενέργειας 2010: ΠΓΔΜ 45,3%, Βουλγαρία 40,1%, Τουρκία 8,6%, Αλβανία 4,7%.
3. «Ελληνικό Ενεργειακό Ισοζύγιο και πολιτικές», 2013, Σ. Κοντομάρης [docs.google.com/file/d/0B2eCMqCa9BwyYjU5TWk3WHRaYm8/edit?pli=1]
* O Σπύρος Κοντομάρης είναι Χημικός Μηχανικός του ΕΜΠ, μέλος ΔΣ Ένωσης Εργαζομένων Φυσικού Αερίου Αττικής, μέλος της ΔΕ του ΤΕΕ.
Πηγή: http://www.epohi.gr/portal/koinonia/14317--------------------l-r-------
Σχόλιο:
για τις δικές μας προτάσεις δείτε το κείμενό μας Το ζήτημα της ηλεκτρικής ενέργειας ως κοινωνικού-συλλογικού αγαθού στο : http://www.topikopoiisi.com/4/post/2012/10/8.html
Για περισσότερα στο θέμα της ενέργειας : στο βιβλίο που γράψαμε μαζί με τον Βασίλη Γιόκαρη:
Κοινωνικοποίηση.
Η διέξοδος από τις συμπληγάδες του κρατισμού και της ιδιωτικοποίησης
Εκδόθηκε από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων: http://ekdoseisynadelfwn.files.wordpress.com/2012/05/koinonikopoiisi.jpg
Η προσωρινή ματαίωση της ολοκληρωτικής ιδιωτικοποίησης των ΔΕΠΑ – ΔΕΣΦΑ επαναφέρει στο προσκήνιο τον ανορθολογισμό που συνολικά χαρακτηρίζει την ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια, αποτέλεσμα των ανταγωνιστικών εγχώριων και διεθνών καπιταλιστικών συμφερόντων.
Με μια απλή παρατήρηση του ενεργειακού ισοζυγίου της Ελλάδας τα τελευταία είκοσι χρόνια, εύκολα προκύπτει το συμπέρασμα ότι η ασκούμενη Εθνική Ενεργειακή Πολιτική στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε εθνική, ούτε ενεργειακή, ούτε πολιτική. Γιατί:
• Οι ενεργειακές καταναλώσεις (που είναι πολύ διαφορετικές από τις ενεργειακές ανάγκες) της Ελλάδας έχουν διαμορφωθεί με την επικράτηση ενός κατακερματισμένου, ιδιωτικού και ενεργοβόρου τρόπου κοινωνικής και παραγωγικής οργάνωσης. Ενδεικτικά, η ιδιωτική μετακίνηση προσεγγίζει, με στοιχεία του 2010, το 43% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας, ενώ το μερίδιο του οικιακού τομέα στην τελική κατανάλωση ενέργειας έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια κατά 80%.
Η αύξηση της ενεργειακής κατανάλωσης, σε απόλυτα μεγέθη, εξελίσσεται από 14,6 Mtoe το 1990, σε 22,0 Mtoe το 2007 και 19,1 Mtoe το 2010, ακολουθώντας τη σχετική μεταβολή του ΑΕΠ. Η αύξηση αυτή κατανέμεται στις μεταφορές (+50%) και στον οικιακό – τριτογενή τομέα (+40%), ενώ η βιομηχανική κατανάλωση παραμένει κοντά στους 4 Mtoe με αποτέλεσμα να υποχωρεί το μερίδιό της στη συνολική κατανάλωση ενέργειας κατά περίπου 10%.
• H εγχώρια παραγωγή ενέργειας παραμένει στάσιμη κοντά στους 10 Μtoe (80% λιγνίτης) με αποτέλεσμα την κάλυψη των υφιστάμενων ενεργειακών αναγκών μόνο κατά 25% από τις διαθέσιμες εγχώριες ενεργειακές πηγές και κατά 75% μέσω των εισαγωγών πετρελαιοειδών, ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου (φ.α.). Ο βαθμός ενεργειακής εξάρτησης της Ελλάδας διαμορφώνεται στο 70% με τάση αύξησης.
• Ενώ η εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύς (προσεγγίζει τα 18 GWh) είναι σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερη από τα επίπεδα της κατανάλωσης (πέφτει κοντά στα 6 Gwh), λόγω και της εισόδου ιδιωτών παραγωγών ηλεκτρικού ρεύματος, τα τιμολόγια έχουν αυξηθεί κατά 80%. Επίσης εξαιρετικά αυξημένη είναι η λιανική τιμή διάθεσης των πετρελαιοειδών, τα 2/3 της οποίας είναι φόροι.
• Καταγράφεται σημαντική αύξηση των εισαγωγών ενεργειακών προϊόντων από 23,1 Mtoe, το 1990, σε 31,0 Mtoe, το 2010, η οποία οφείλεται κατά 85% στα πετρελαιοειδή προϊόντα. Ταυτόχρονα οι εισαγωγές φ.α. της ΔΕΠΑ οδηγούνται κατά 85% στην ηλεκτροπαραγωγή (ΔΕΗ & ιδιώτες) και κατά 25% στη βιομηχανική και οικιακή χρήση (3 ΕΠΑ & επιλέγοντες πελάτες ΔΕΠΑ).
Αιτίες του δυσμενούς ενεργειακού ισοζύγιου
Η δυσμενής εξέλιξη του εθνικού ενεργειακού ισοζυγίου αποτελεί το αποτέλεσμα και όχι την αιτία της ανορθολογικής καταναλωτικής τάσης, των κομπραδόρικων εισαγωγικών σχέσεων και της πολιτικής επιβολής του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου. Δηλαδή, αποδεικνύει ότι η εφαρμοζόμενη κυβερνητική πολιτική στην ενέργεια κινείται μέσα στα συγκεκριμένα όρια αντιφατικών πιέσεων της Ε.Ε., του ελληνικού κεφαλαίου και των χωρών που προμηθεύουν στην Ελλάδα ενεργειακά προϊόντα.
Οι κατευθύνσεις που ορίζει η Ε.Ε. σε πολιτικό και θεσμικό επίπεδο είναι οι εξής:
1. Πλήρης μετατροπή των υπηρεσιών παροχής ενέργειας (ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση, εστίαση, καύσιμα, παραγωγική χρήση) από υπηρεσίες κοινής ωφέλειας σε πεδίο καπιταλιστικής κερδοφορίας. Πλήρη κατακερματισμό και ιδιωτικοποίηση1 της παραγωγής, της μεταφοράς και της εμπορίας των πρώην δημόσιων μονοπωλίων ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΗ), πετρελαιοειδών (ΕΛΠΕ) και φυσικού αερίου (ΔΕΠΑ).
2.Υποχρεωτική είσοδος ιδιωτών «επενδυτών» και με κάθε τρόπο στήριξη της κερδοφορίας τους από τους δημόσιους φορείς διαχείρισης, εις βάρος των καταναλωτών και των δημόσιων εταιρικών «υπολειμμάτων». Η λειτουργία μιας ιδιωτικής ενεργειακής επιχείρησης χωρίς επενδυτικό κόστος και με εξασφαλισμένη κερδοφορία, καλύπτεται νομοθετικά από τη διαμόρφωση προνομιακών συνθηκών πώλησης, από τον παροπλισμό «φθηνότερων» δημόσιων παραγωγικών μονάδων και από την επιπλέον επιβάρυνση των τιμολογίων κατανάλωσης. Το τεχνικό σκέλος αυτής της κατεύθυνσης, επίσης, υποδεικνύεται ότι πρέπει να εκτελεστεί με τη χρήση τεχνολογιών και κεφαλαίων από τις χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης, μέσω της επιβολής αντίστοιχων τεχνοοικονομικών προτύπων και προδιαγραφών.
3. Εισαγωγή ενεργειακών προϊόντων από χώρες που δεν ανήκουν σε ανταγωνιστικά γεωστρατηγικά στρατόπεδα, με στόχο την επίτευξη της μέγιστης δυνατής «ασφάλειας» του ευρωπαϊκού ενεργειακού εφοδιασμού. Όμως, η κατά το δυνατόν αποκλειστικότερη εμπορική εκμετάλλευση των υπηρεσιών ενέργειας από το ευρωπαϊκό κεφάλαιο είναι μόνο το ένα σκέλος. Αυτό που έχει ακόμα μεγαλύτερη στρατηγική σημασία για την Ε.Ε. είναι τα εγχώρια και διεθνή δίκτυα διανομής ενεργειακών προϊόντων να αποσπαστούν τόσο από κρατικό-δημόσιο έλεγχο, όσο και από την επιρροή ανταγωνιστικών ενεργειακών κέντρων. (Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διερευνά την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης της Gazprom σε οκτώ ευρωπαϊκές αγορές.)
Πώς αξιοποιεί το ελληνικό κεφάλαιο την πολιτική της Ε.Ε.
• Επεκτείνει τη συμμετοχή του στην επιτελούμενη ιδιωτικοποίηση των δημόσιων ενεργειακών υποδομών και την εκμετάλλευση υφιστάμενων και μελλοντικών ενεργειακών πηγών, αυτοτελώς ή μέσω της συμμετοχής του σε διεθνή σχήματα.
• Άρει τους τυπικούς περιορισμούς των ρυθμιστικών αρχών σε σχέση με τα όρια κερδοφορίας και άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ το Δημόσιο αναλαμβάνει το ρίσκο από τον πιστωτικό κίνδυνο και την επισφάλεια.
Από την πλευρά τους οι προμηθευτές ενέργειας επιδιωκουν:2
• Τη διατήρηση του μεριδίου τους στην ελληνική και ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. (Το 2012 η Ρωσία ξεπέρασε για πρώτη φορά τη Γερμανία στη λίστα των εμπορικών εταίρων της Ελλάδας, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση, με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο να αποτελούν τη μερίδα του λέοντος των ρωσικών εξαγωγών.)
• Να επιτραπεί η διέλευση των αγωγών ενέργειας μέσω της ελληνικής επικράτειας από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης προς την ευρωπαϊκή αγορά (ΤΑΡ, Nabucco West, South Stream, Bourgas – Αλεξανδρούπολη, ΤGI, Blue Stream).
Η άσκηση veto από την ΕΕ στην απόκτηση των ΔΕΠΑ – ΔΕΣΦΑ από την Gazprom και την περαιτέρω διείσδυση της Ρωσίας στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη, αποτελεί επιβεβαίωση του συνεχιζόμενου γεωστρατηγικού ανταγωνισμού στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής μεσογείου. Είναι τμήμα μιας αντιπαράθεσης μεταξύ των «δυτικών» ενεργειακών συμφερόντων και της Gazprom (Ρωσία), που τα τελευταία χρόνια οξύνεται και αποτυπώνεται με μια διαρκή οικονομική και πολιτική αναταραχή ιδίως στις χώρες του αραβικού κόσμου, στις χώρες της Βαλκανικής, την Κύπρο και την Ελλάδα.
Η πολιτική ασφάλειας εφοδιασμού σε φυσικό αέριο και πετρέλαιο της Ε.Ε. ορίζει τη δημιουργία εναλλακτικών ενεργειακών δρόμων, παρακάμπτοντας το υφιστάμενο δίκτυο διάθεσης προς τη δυτική Ευρώπη, το οποίο κληρονόμησε και διαχειρίζεται η Gazprom, ως μετεξέλιξη του υφιστάμενου δικτύου αγωγών του Συμφώνου της Βαρσοβίας (The Pipe Of Brotherhood).
Άξονες μιας πολιτικής
Τοποθετούμενοι στο θέμα της οργάνωσης του ενεργειακού τομέα με γνώμονα την αυτάρκεια, την ορθολογική αξιοποίηση των εγχώριων διαθέσιμων ενεργειακών πόρων, την απρόσκοπτη και ασφαλή πρόσβαση της κοινωνίας στις ενεργειακές υπηρεσίες, την εξασφάλιση του αναγκαίου ενεργειακού παραγωγικού δυναμικού, πρέπει καθαρά να υποστηρίξουμε:
1. Το σταμάτημα της διαδικασίας ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας που αφορά κοινωνικά αγαθά και στρατηγικούς τομείς παραγωγής της χώρας, και συγκεκριμένα της εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας στην Ενέργεια και της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων ενεργειακών υποδομών.
2. Την ανάδειξη των τραγικών επιπτώσεων στα νοικοκυριά, το δημόσιο και τον παραγωγικό τομέα μέσα από την εκτίναξη της ακρίβειας και της φορολόγησης στις παρεχόμενες υπηρεσίες ενέργειας (ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο, πετρέλαιο).
3. Την πλατιά και στηριγμένη σε επιστημονικά δεδομένα ενημέρωση της κοινωνίας για τις συλλογικές παραγωγικές δυνατότητες της χώρας στον τομέα της Ενέργειας, στην κατεύθυνση της ενεργειακής αυτάρκειας και της κοινής ωφέλειας, μέσα από την ίδρυση και λειτουργία ενός Δημόσιου Ενιαίου Φορέας Ενέργειας.
Ο Δημόσιος Ενιαίος Φορέας Ενέργειας
Ο Δημόσιος Ενιαίος Φορέας Ενέργειας που μπορεί να προκύψει με τη συνέργεια και συνένωση των ΔΕΠΑ, ΕΠΑ, ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΚΑΠΕ είναι η μόνη εφικτή, ρεαλιστική πρόταση που μπορεί να οδηγήσει:
1. Στην οργάνωση ενός διαφορετικού μοντέλου εξοικονόμησης ενέργειας,3 με έμφαση στις δημόσιες μεταφορές, στην εκμετάλλευση της ενέργειας που απορρίπτεται στο περιβάλλον από θερμικούς σταθμούς και στη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών σε προγράμματα συμπαραγωγής στον βιοκλιματικό σχεδιασμό των κτιρίων και στη συστηματική χρήση ανακυκλωμένων υλικών.
2. Στην εργασιακή εξασφάλιση των εργαζομένων.
3. Στην ελαχιστοποίηση του κόστους παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ενέργειας, και των ενεργειακών επενδύσεων που άμεσα ή έμμεσα επιβαρύνουν τα δημόσια οικονομικά.
4. Στην εξασφάλιση πρόσβασης στην ενέργεια σε όλους τους καταναλωτές χωρίς περιορισμούς και ανεξαρτήτως κόστους (λόγω π.χ. γεωγραφικών περιορισμών, δυσκολία πρόσβασης).
Μια τέτοια δομή υπό την εξουσία των πραγματικών δημιουργών του παραγόμενου πλούτου, των εργαζόμενων, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τις ενεργειακές παραγωγικές και κοινωνικές ανάγκες έξω από τη λογική της κερδοφορίας ανάμεσα σε ανταγωνιστικά καύσιμα, αλλά σύμφωνα με την κάθε φορά οικονομικότερη, ασφαλέστερη και λιγότερο ενεργοβόρα λύση.
Οι συνδικαλιστικές δυνάμεις της Αριστεράς στην Ενέργεια έχουμε το κοινό ιστορικό καθήκον να προετοιμάσουμε και να οργανώσουμε μαζί με όλους τους εργαζόμενους, την ανυποχώρητη αντίδραση απέναντι στις τραγικές συνέπειες της πολιτικής των μνημονίων και της τρόικας ΕΕ - ΕΚΤ - ΔΝΤ, αλλά και να διατυπώσουμε αιτήματα βγαλμένα από την κοινωνία που θέλουμε να οικοδομήσουμε και μας αξίζει να ζήσουμε.
Σημειώσεις
1. ΔΕΠΑ: 35% ΕΛΠΕ, 65% Ελληνικό Δημόσιο, 33% Option ΔΕΗ. ΔΕΣΦΑ: 100% ΔΕΠΑ. ΕΛΠΕ: ΤΑΙΠΕΔ 35,48%, Poih Holdings 40,98%, Free Float 23,54%. ΕΠΑ Αττικής: 51% ΔΕΠΑ, 49% Shell.
ΕΠΑ Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας: 51% ΔΕΠΑ, 49% Italgas. ΔΕΗ: Ελληνικό Δημόσιο 51,49%, Fidelity Investments 5%, Silchester Intern. Inv. Limited, 13,80% Free Float
2. Εισαγωγές Αργού Πετρελαίου 2010: Ρωσία 35,8%, Λιβύη 14,2%, Ιράν 13,9%, Σ. Αραβία 12,2%, Καζακστάν 11,1%, Ιράκ 8,8%.
Εισαγωγές Φυσικού Αερίου 2010: Ρωσία 52%, Αλγερία 30,9%, Τουρκία 16,5%.
Εισαγωγές Ηλεκτρικής Ενέργειας 2010: ΠΓΔΜ 45,3%, Βουλγαρία 40,1%, Τουρκία 8,6%, Αλβανία 4,7%.
3. «Ελληνικό Ενεργειακό Ισοζύγιο και πολιτικές», 2013, Σ. Κοντομάρης [docs.google.com/file/d/0B2eCMqCa9BwyYjU5TWk3WHRaYm8/edit?pli=1]
* O Σπύρος Κοντομάρης είναι Χημικός Μηχανικός του ΕΜΠ, μέλος ΔΣ Ένωσης Εργαζομένων Φυσικού Αερίου Αττικής, μέλος της ΔΕ του ΤΕΕ.
Πηγή: http://www.epohi.gr/portal/koinonia/14317--------------------l-r-------
Σχόλιο:
για τις δικές μας προτάσεις δείτε το κείμενό μας Το ζήτημα της ηλεκτρικής ενέργειας ως κοινωνικού-συλλογικού αγαθού στο : http://www.topikopoiisi.com/4/post/2012/10/8.html
Για περισσότερα στο θέμα της ενέργειας : στο βιβλίο που γράψαμε μαζί με τον Βασίλη Γιόκαρη:
Κοινωνικοποίηση.
Η διέξοδος από τις συμπληγάδες του κρατισμού και της ιδιωτικοποίησης
Εκδόθηκε από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων: http://ekdoseisynadelfwn.files.wordpress.com/2012/05/koinonikopoiisi.jpg
RSS Feed
