Βαγγέλης Σακκάτος
Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τον συντάκτη τους, χωρίς να συμπίπτουν κατ' ανάγκη με την άποψη του Tvxs.gr.
«Ένθα δη οι μεν Καρδούχοι εκλιπόντες τας οικίας έχοντες και γυναίκας και παίδας έφευγον επί τα όρη». ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ: ΚΥΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ (Πορεία των Ελλήνων δια των Καρδουχείων ορέων. 401-400 π.Χ.).
Από τότε φεύγουν «επί τα όρη».
Το Κουρδιστάν, αρχαία χώρα διαρκούς γεωγραφικής εθνογραφικής και ιστορικής συνέχειας, που ο αρχαίος ιστορικός ινδοευρωπαϊκός λαός της βρίσκεται σ’ αυτήν, στη Μικρά Ασία και στη Μέση Ανατολή όσο και εμείς στη χερσόνησο του Αίμου, μετά την Αυτοκρατορία των Μήδων στην οποία έπαιξε ρόλο, βρέθηκε στη συνέχεια, πάντα ανάμεσα στους ανταγωνισμούς της Οθωμανικής και της Περσικής Αυτοκρατορίας και στους διαρκείς θρησκευτικούς πολέμους τους (Οθωμανοί και Κούρδοι Σουνίτες και Πέρσες Σιίττες), που συντελέσανε ώστε, απ’ το μεσαίωνα κι ύστερα, τα Κουρδικά πριγκιπάτα να μην μπορέσουνε ποτέ να ενωθούνε σε ενιαίο κράτος. Στη νεότερη εποχή, τα αυταρχικά και αντιδημοκρατικά κράτη που την περιβάλλουνε, Τουρκία, Ιράν, Ιράκ και Συρία, την έχουνε διαμελίσει και δεν έχει ακόμα κατορθώσει να πετύχει την εθνική και κοινωνική της αποκατάσταση.
Έτσι ο σημερινός Κουρδικός Λαός, παρά την πολύ ανεπτυγμένη εθνική και κοινωνική του συνείδηση, πέφτει διαρκώς θύμα των ιμπεριαλιστών, που εκμεταλλεύονται τους εθνικούς και κοινωνικούς πόθους του και κατά κανόνα τον πουλάνε, προδίδοντάς τον πάντα χυδαία και παραδίνοντάς τον «ως πρόβατο επί σφαγή», στα μαχαίρια των σφαγέων του, αυτών που έχουνε διαμελίσει και κατέχουνε τη χώρα του.
Οι γενοκτονίες των Κούρδων είναι πολλές, κυρίως στην Τουρκία, αλλά και στις άλλες κατέχουσες το Κουρδιστάν χώρες και ακολούθησαν ως σκληρές καταστολές των εξεγέρσεών τους. Θα αναφερθούμε στις κυριότερες νεότερες εξεγέρσεις και καταστολές, ως ιστορική υπενθύμιση και θα έλθουμε στα σημερινά.
Ο γράφων ασχολείται με τους Κούρδους και ως συγγραφέας και δημοσιογράφος από το 1957. Στην Τουρκία έχουμε την εξέγερση του Ντεγιαρπεκίρ και του Ελαζίγκ το 1925, την εξέγερση του Αραράτ στα 1927-1932 και την εξέγερση του Ντερσίμ το 1938. Όλες αυτές τις εξεγέρσεις ακολούθησαν οι πιο άγριες σφαγές και καταστολές, όπως αυτή των Κούρδων του Καραμάν Μαράς, «όταν σφάχτηκαν από δεξιούς Τούρκους εξτρεμιστές 4.000 άοπλοι Κούρδοι και πυρπολήθηκαν 1000 σπίτια», όπως ανακοίνωσαν Κούρδοι εξόριστοι στη Σουηδία. (Βλέπε βιβλίο μου: «Κουρδιστάν. Το εθνικό ζήτημα των Κούρδων», εκδόσεις Στράβωνας, Αθήνα, 1995, σελίδα 35).
Τόσο ο Σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ ο Β΄ όσο και το Κεμαλικό καθεστώς που ακολούθησε, χρησιμοποιήσανε τους Κούρδους εναντίον των Αρμενίων και αργότερα εναντίον των Ελλήνων και γενικότερα του χριστιανικού στοιχείου της Μικράς Ασίας «λέγοντάς τους πως η Τουρκία θα πρέπει να είναι χώρα μόνο των δύο λαών –Τούρκων και Κούρδων– που είναι μουσουλμάνοι. Όμως η δυσφορία των Κούρδων και οι αλλεπάλληλες εξεγέρσεις τους για την αθέτηση των υποσχέσεων του Μουσταφά Κεμάλ έκαναν το κεμαλικό καθεστώς να βάψει τα χέρια του και στο αίμα των ομοθρήσκων των Τούρκων Κούρδων. Έτσι τα θύματα των αντικουρδικών διωγμών, την περίοδο 1925-1939, φτάνουνε κατά τους μετριότερους υπολογισμούς το μισό εκατομμύριο» (Ό.π. σελίδες 35-36 και σελίδα 25 της συνέντευξής μου με τον Ισμέτ Σερίφ Βανλύ για το Εθνικό Ζήτημα των Κούρδων, Αθήνα 1959).
Οι εξεγέρσεις των Κούρδων στο Ιράκ είναι πολλές.
- Το 1919, στην περιοχή του Σουλεϊμανί, από τον Σαΐκ Μαχμούτ Μπερεζεντζί.
- 1920, στην περιοχή του Μπαρζάν Κεζιμπάρ.
- 1923, ομοίως στο Σουλεϊμανί και πάλι από τον Σαΐκ Μαχμούτ.
- 1930.
- 1933, 1943 και 1945 στην περιοχή του Μπαρζάν.
Εκεί λοιπόν, στο Κουρδιστάν της Ιρανικής επικράτειας «έγινε το 1943-46 η μεγαλύτερη μέχρι τότε εξέγερση σ’ αυτή την περιοχή, στη Μαχαμπάτ, στα νότια της λίμνης Ουρμία, επαρχίας του Αζερμπαϊτζάν.»
Επρόκειτο για μία πολιτικοστρατιωτική κίνηση που κατάληξε στη δημιουργία της Αυτόνομης Λαϊκής Δημοκρατίας των Κούρδων της Μαχαμπάτ, το Γενάρη του 1946, με πρόεδρο τον Καζί Μεχμέτ και αρχηγό των στρατιωτικών της δυνάμεων τον Μπαρζανί. «Τότε ο ιρανικός στρατός επιτέθηκε στη Μαχαμπάτ και συνέτριψε το νεαρό πρώτο σύγχρονο κρατικό κύτταρο των Κούρδων. Ο Καζί Μεχμέτ και οι υπουργοί του πιαστήκανε και κρεμαστήκανε δημόσια στις 30 του Μάρτη 1947 στην πλατεία της Μαχαμπάτ «για παραδειγματισμό», ενώ ο Μπαρζανί πέρασε με χίλιους από τους άνδρες του και τους αξιωματικούς του, στη Σοβιετική Ένωση και μείνανε εκεί 11 χρόνια σαν πολιτικοί φυγάδες» (ό.π. σελίδα 36).
Στην επίθεση του στρατού του Σάχη στη Μαχαμπάτ, έπαιξε βασικό ρόλο και η ΡΑΦ, η βρετανική πολεμική αεροπορία. Όταν ο Κασσέμ ανέτρεψε το βασιλιά Φεϋζάλ στις 14.07.1958, ο Μπαρζανί γύρισε με όλους τους άνδρες του στο Ιράκ, «όπου γίνανε δεκτοί με τιμές, σε μια χώρα που το προσωρινό της σύνταγμα έλεγε πως είναι χώρα δύο λαών, των Αράβων και των Κούρδων. Όμως η αυτονομία που ο Κασσέμ τους υποσχέθηκε δεν πραγματοποιήθηκε και έτσι οι Κούρδοι ξεσηκωθήκανε και πάλι» (ό.π. σελίδα 37).
Ακολουθεί ανατροπή του Κασσέμ από τον Αρέφ επικεφαλής του Μπάαθ, με το σύνθημα «εξοντώστε τους κομμουνιστές» και οι διωγμοί κατά των Κούρδων παίρνουν τη μορφή γενοκτονίας. Τότε η σοβιετική κυβέρνηση αντιδράει, αλλά η πολιτική της χαρακτηρίζεται από διαρκή ζιγκ-ζαγκ, «για να μην συγκρουστεί και με τον αραβικό εθνικισμό», και ενώ εκτός από τους Κούρδους, οι διωγμοί κατά των κομμουνιστών έχουν φτάσει στο απροχώρητο, το ιρακινό ΚΚ εξακολουθεί να μετέχει στην κυβέρνηση Αρέφ «γιατί αν έφευγε θα ήταν χειρότερα».
πηγή