Απέναντι στην πολυδιάστατη κρίση που περνάμε, κεντρική σημασία αποκτά η ανασυγκρότηση της παραγωγής με βάση τις σημερινές εναπομείνασες δυνατότητες. Αυτές, δεν είναι άλλες από τις ζωντανές δυνάμεις ανθρώπων που, συνεργατικά και φιλικά, θα δώσουν το ανάλογο νόημα στην παραγωγή των αγαθών, κραδαίνοντας τη σκυτάλη από την ιστορία και τους παλιούς που ακόμα ζούνε στο νησί. Οι σχέσεις εμπιστοσύνης και η αλληλεγγύη, η γνώση και ο μόχθος, θα συμβάλουν στο να φτιάξουμε μια τοπική οικονομία που θα διαπλατύνεται και θα συνθέτει στο διάβα της τη ζωή και την επιβίωση. Μια σειρά επιστολών θα επιδιώξουν να συμβάλουν σε μια σοβαρή συζήτηση μετάβασης σε δρόμους σύγχρονους και συνάμα βιώσιμους. Θέλουμε μια Αίγινα που θα κρατά τα παιδιά της στο νησί και θα τους δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουν δημιουργικά τις παραγωγικές τους ικανότητες σε μια φιλική-συνεργατική οικονομία.
Πάνε τουλάχιστον τρεις ή τέσσερις δεκαετίες που ξηλώθηκαν οι κήποι στις σχολικές αυλές, που κόπηκαν δέντρα, που εξαφανίστηκε το χώμα. Τώρα στο δάπεδο γαρμπίλι-τσιμέντο, μια μπασκέτα κι ένα τέρμα. Ακόμα τότε «χωρίς λόγο και νόημα» κάναμε το μάθημα της φυτολογίας και της ζωολογίας μαθαίνοντας «χωρίς λόγο και νόημα» λεπτομέρειες για το πόσα αυγά γεννάει η τάδε ράτσα πουλερικών ή το πότε κλαδεύεται η άμπελος. Στο σχολείο αλλά και στους παλιούς άτλαντες είχαμε τους παραγωγικούς χάρτες με λεπτομέρειες για την πρωτογενή και τη δευτερογενή παραγωγή. Είχαν σχέδια εργοστασίων, φύλλα ελιάς, σιτάρι, ορυκτά, ψάρια, κατσίκες και πρόβατα, σπαρμένα παντού στο χάρτη. Ακόμα τότε δίδασκαν και κάποιοι ευσυνείδητοι δάσκαλοι που «την είχαν ακούσει» ή «είχαν φάει πετριά» όπως θα λέγαμε με τη σημερινή αργκό, και μαζί με τους μαθητές έσκαβαν το σχολικό κήπο και φύτευαν μποστανικά, περιποιούνταν τα καρποφόρα δέντρα και σε κάποιες περιπτώσεις είχαν «ορνιθώνα» ή «κονικλοτροφείο». Σήμερα, έχουμε παιδιά που κλαίνε προληπτικά αν σκονιστούν ή λερωθούν τα ρούχα τους στο σχολικό προαύλιο, μητέρες που αναφωνούν «μα πώς έγινες έτσι;», παιδιά για τα οποία στην καλύτερη περίπτωση το δέντρο είναι ένα από τα δοκάρια για το επί τόπου ποδοσφαιρικό ματς που θα στηθεί. Παιδιά που γνωρίζουν λεπτομέρειες για τα σκυλάκια τους, για τα γατάκια τους και με εκατοντάδες πληροφορίες για τους δεινόσαυρους ή για τα ζώα «που απειλούνται», κάπου αλλού. Στους χάρτες, ηγεμονικά, θριαμβεύουν σχέδια με ομπρέλες στην ελλαδική ακτογραμμή. Η σχολική αυλή δεν έχει «τσάγαλα», δεν έχει ελιές, δεν έχει πορτοκάλια, ούτε βερίκοκα. Όλα αυτά ρυπαίνουν το τερέν όταν πέφτουν. Μήπως δεν γίνεται πιο κάτω από δω; Μήπως πρέπει το δάπεδο της σχολικής αυλής να το στρώσουμε με ιταλικό πλακίδιο και να σφουγγαρίζεται απ’ ευθείας;
----------------------------------
Από την περίοδο της μεταπολίτευσης μέχρι και την εποχή του 2.000 όπου υπουργοί και δημοσιογράφοι μας διαβεβαίωναν ότι «όποιος δεν γνωρίζει να χειρίζεται υπολογιστή θα θεωρείται αγράμματος», η εκπαίδευση συνέργησε για μια οικονομία εμποροπαρασιτική που ολοκληρώθηκε το 2000. Ο ερχομός των μνημονίων και της παγκόσμιας κρίσης ήλθε όχι μόνο ως επιλογή των αποικιοκρατών δανειστών με νόθα στοιχεία και στόχο μια νέα ταξική επίθεση αλλά αποκαλύφθηκε ως επιστέγασμα της πολιτικής, κοινωνικής, οικολογικής και παραγωγικής μας ένδειας. Το σχολείο, μεταξύ περιόδων που επιβάλλονταν όλο και πιο αντιλαϊκά, σκληρά μέτρα προσαρμοζόταν σε μια οικονομία στα μέτρα των οδηγιών της ΕΕ όπως και των συνθηκών που επέβαλε –κυρίως- ο σκληρός νεοφιλελεύθερος πυρήνας της ο οποίος ωστόσο βασίστηκε στα προοδευτικά δόγματα της «ανοιχτής κοινωνίας» και της «κοινωνίας των πληροφοριών». Έτσι αποσύρθηκαν με τον καιρό «άχρηστα» και «χωρίς λόγο και νόημα» μαθήματα που παρέπεμπαν συλλήβδην με τον αυταρχισμό, σε ένα παρελθόν «αναχρονιστικό». Μαζί με το «ξύλο» και την «ποδιά» αποσύρθηκαν σταδιακά και μαθήματα που στήριζαν το παραγωγικό τμήμα της χώρας μας το οποίο όφειλε να υποστεί μειώσεις ή «αναπροσαρμογές», είτε με το καρότο των χρηματοδοτήσεων-επιδοτήσεων, είτε με το μαστίγιο της απειλής για τους γεωπολιτικούς κινδύνους που περνούσε η χώρα μετά το 1974. Έτσι ξεκληρίστηκε η γεωργία, η κτηνοτροφία και η αλιεία καθώς και οι δυνατότητες μεταποίησης. Μαζί με αυτά ξεκληρίστηκαν όλα όσα μαθήματα συμπαρομαρτούσαν «χωρίς λόγο και νόημα» σ’ αυτήν την παραγωγή. Έτσι στήθηκε η περίφημη «κοινωνία της γνώσης» και το περίφημο σχολείο των «δεξιοτήτων». Μήπως ήρθε όμως ο καιρός της αναζήτησης για μια άλλη παιδεία, για μια άλλη οικονομία, για μια άλλη πολιτική, για μια άλλη κοινωνία; Ίσως δεν έχουν αναφανεί προσδοκίες για κάτι τέτοιο, όμως δεν οφείλουμε να περιμένουμε κανέναν σωτήρα αλλά να συμπορευτούμε με τις εξαιρέσεις αυτές που λειτουργούν «πριν την αυγή, μέσα στο βαθύ σκοτάδι».
Συνεπώς οφείλουμε να σχεδιάσουμε την εκπαίδευση έστω και στα τυφλά «πριν την αυγή, μέσα στο βαθύ σκοτάδι». Από πλευράς μας στο παρελθόν, στηρίξαμε, με αφορμή την εναντίωσή μας στην εγκατάσταση επιχείρησης υδατοκαλλιέργειας στη Λιγέα της Πέρδικας, την εισαγωγή της «αλιείας» και του «θαλάσσιου περιβάλλοντος» σε μορφή μαθημάτων στην εκπαίδευση. Χρέος μας είναι να κινηθούμε προς έναν προβληματισμό που αρχικά θα ορίζει ως προτεραιότητα την εκμάθηση των παραγωγικών δυνατοτήτων του τόπου μας. Εκτός από το κατ’ εξοχήν θαλάσσιο επάγγελμα του ψαρά θα μπορούσαν να εισαχθούν ως μαθήματα στις σχολικές δομές της Αίγινας -ακόμα και διαμέσου του επίσημου προγράμματος- η γεωργία, η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία. Οι τεχνικές και τεχνολογικές γνώσεις γύρω από την υπόθεση του νερού, για την συγκράτηση του νερού στον τόπο και με στόχο την υδρευτική μας αυτοδυναμία είναι χρέος μας να αγωνιστούμε για να γίνουν επίσημα μαθήματα σε ένα, πραγματικά, νέο σχολείο. Η χειροτεχνία όπως και πολλά στοιχεία της παλιάς οικιακής οικονομίας θα μπορούσαν να προσαρμοστούν σε βασικές πρακτικές γνώσεις, χρήσιμες, τόσο για την καθημερινή ζωή («κουζίνα», επισκευές, ραπτική, κλπ) όσο και ως βασική «ύλη» για τη μελλοντική τοπική μας βιοτεχνία και μεταποίηση. Αίθουσες μπορούν να γίνουν εργαστήρια, οι σχολικές αυλές μπορούν να γίνουν φυτώρια, κήποι, μποστάνια, περιβόλια, οι ταράτσες μπορούν να φιλοξενήσουν εφαρμογές μιας εναλλακτικής τεχνολογίας. Αυτά κι άλλα πολλά μπορούν βαθμιαία να δίνουν ένα νέο περιεχόμενο στην εκπαίδευση δημιουργώντας μια μαγιά για την Αίγινα των ανθρώπων που μένουν στο νησί, που δημιουργούν στο νησί, που συνεργάζονται στο νησί.
Η κοινότητα των εκπαιδευτικών αλλά και η κοινωνία των πολιτών, αν δίπλα στις αμυντικές της δράσεις για την υπεράσπιση της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης περάσει και σε «επιθετικές» δράσεις για την απόκτηση «λόγου και νοήματος» στην εκπαίδευση, θα έχει δώσει «λόγο και νόημα» στην τοπική μας κοινωνία.
Ομάδα Προβληματισμού και Παρέμβασης στην Αίγινα
Πηγή: Aegina Light
Πάνε τουλάχιστον τρεις ή τέσσερις δεκαετίες που ξηλώθηκαν οι κήποι στις σχολικές αυλές, που κόπηκαν δέντρα, που εξαφανίστηκε το χώμα. Τώρα στο δάπεδο γαρμπίλι-τσιμέντο, μια μπασκέτα κι ένα τέρμα. Ακόμα τότε «χωρίς λόγο και νόημα» κάναμε το μάθημα της φυτολογίας και της ζωολογίας μαθαίνοντας «χωρίς λόγο και νόημα» λεπτομέρειες για το πόσα αυγά γεννάει η τάδε ράτσα πουλερικών ή το πότε κλαδεύεται η άμπελος. Στο σχολείο αλλά και στους παλιούς άτλαντες είχαμε τους παραγωγικούς χάρτες με λεπτομέρειες για την πρωτογενή και τη δευτερογενή παραγωγή. Είχαν σχέδια εργοστασίων, φύλλα ελιάς, σιτάρι, ορυκτά, ψάρια, κατσίκες και πρόβατα, σπαρμένα παντού στο χάρτη. Ακόμα τότε δίδασκαν και κάποιοι ευσυνείδητοι δάσκαλοι που «την είχαν ακούσει» ή «είχαν φάει πετριά» όπως θα λέγαμε με τη σημερινή αργκό, και μαζί με τους μαθητές έσκαβαν το σχολικό κήπο και φύτευαν μποστανικά, περιποιούνταν τα καρποφόρα δέντρα και σε κάποιες περιπτώσεις είχαν «ορνιθώνα» ή «κονικλοτροφείο». Σήμερα, έχουμε παιδιά που κλαίνε προληπτικά αν σκονιστούν ή λερωθούν τα ρούχα τους στο σχολικό προαύλιο, μητέρες που αναφωνούν «μα πώς έγινες έτσι;», παιδιά για τα οποία στην καλύτερη περίπτωση το δέντρο είναι ένα από τα δοκάρια για το επί τόπου ποδοσφαιρικό ματς που θα στηθεί. Παιδιά που γνωρίζουν λεπτομέρειες για τα σκυλάκια τους, για τα γατάκια τους και με εκατοντάδες πληροφορίες για τους δεινόσαυρους ή για τα ζώα «που απειλούνται», κάπου αλλού. Στους χάρτες, ηγεμονικά, θριαμβεύουν σχέδια με ομπρέλες στην ελλαδική ακτογραμμή. Η σχολική αυλή δεν έχει «τσάγαλα», δεν έχει ελιές, δεν έχει πορτοκάλια, ούτε βερίκοκα. Όλα αυτά ρυπαίνουν το τερέν όταν πέφτουν. Μήπως δεν γίνεται πιο κάτω από δω; Μήπως πρέπει το δάπεδο της σχολικής αυλής να το στρώσουμε με ιταλικό πλακίδιο και να σφουγγαρίζεται απ’ ευθείας;
----------------------------------
Από την περίοδο της μεταπολίτευσης μέχρι και την εποχή του 2.000 όπου υπουργοί και δημοσιογράφοι μας διαβεβαίωναν ότι «όποιος δεν γνωρίζει να χειρίζεται υπολογιστή θα θεωρείται αγράμματος», η εκπαίδευση συνέργησε για μια οικονομία εμποροπαρασιτική που ολοκληρώθηκε το 2000. Ο ερχομός των μνημονίων και της παγκόσμιας κρίσης ήλθε όχι μόνο ως επιλογή των αποικιοκρατών δανειστών με νόθα στοιχεία και στόχο μια νέα ταξική επίθεση αλλά αποκαλύφθηκε ως επιστέγασμα της πολιτικής, κοινωνικής, οικολογικής και παραγωγικής μας ένδειας. Το σχολείο, μεταξύ περιόδων που επιβάλλονταν όλο και πιο αντιλαϊκά, σκληρά μέτρα προσαρμοζόταν σε μια οικονομία στα μέτρα των οδηγιών της ΕΕ όπως και των συνθηκών που επέβαλε –κυρίως- ο σκληρός νεοφιλελεύθερος πυρήνας της ο οποίος ωστόσο βασίστηκε στα προοδευτικά δόγματα της «ανοιχτής κοινωνίας» και της «κοινωνίας των πληροφοριών». Έτσι αποσύρθηκαν με τον καιρό «άχρηστα» και «χωρίς λόγο και νόημα» μαθήματα που παρέπεμπαν συλλήβδην με τον αυταρχισμό, σε ένα παρελθόν «αναχρονιστικό». Μαζί με το «ξύλο» και την «ποδιά» αποσύρθηκαν σταδιακά και μαθήματα που στήριζαν το παραγωγικό τμήμα της χώρας μας το οποίο όφειλε να υποστεί μειώσεις ή «αναπροσαρμογές», είτε με το καρότο των χρηματοδοτήσεων-επιδοτήσεων, είτε με το μαστίγιο της απειλής για τους γεωπολιτικούς κινδύνους που περνούσε η χώρα μετά το 1974. Έτσι ξεκληρίστηκε η γεωργία, η κτηνοτροφία και η αλιεία καθώς και οι δυνατότητες μεταποίησης. Μαζί με αυτά ξεκληρίστηκαν όλα όσα μαθήματα συμπαρομαρτούσαν «χωρίς λόγο και νόημα» σ’ αυτήν την παραγωγή. Έτσι στήθηκε η περίφημη «κοινωνία της γνώσης» και το περίφημο σχολείο των «δεξιοτήτων». Μήπως ήρθε όμως ο καιρός της αναζήτησης για μια άλλη παιδεία, για μια άλλη οικονομία, για μια άλλη πολιτική, για μια άλλη κοινωνία; Ίσως δεν έχουν αναφανεί προσδοκίες για κάτι τέτοιο, όμως δεν οφείλουμε να περιμένουμε κανέναν σωτήρα αλλά να συμπορευτούμε με τις εξαιρέσεις αυτές που λειτουργούν «πριν την αυγή, μέσα στο βαθύ σκοτάδι».
Συνεπώς οφείλουμε να σχεδιάσουμε την εκπαίδευση έστω και στα τυφλά «πριν την αυγή, μέσα στο βαθύ σκοτάδι». Από πλευράς μας στο παρελθόν, στηρίξαμε, με αφορμή την εναντίωσή μας στην εγκατάσταση επιχείρησης υδατοκαλλιέργειας στη Λιγέα της Πέρδικας, την εισαγωγή της «αλιείας» και του «θαλάσσιου περιβάλλοντος» σε μορφή μαθημάτων στην εκπαίδευση. Χρέος μας είναι να κινηθούμε προς έναν προβληματισμό που αρχικά θα ορίζει ως προτεραιότητα την εκμάθηση των παραγωγικών δυνατοτήτων του τόπου μας. Εκτός από το κατ’ εξοχήν θαλάσσιο επάγγελμα του ψαρά θα μπορούσαν να εισαχθούν ως μαθήματα στις σχολικές δομές της Αίγινας -ακόμα και διαμέσου του επίσημου προγράμματος- η γεωργία, η κτηνοτροφία και η μελισσοκομία. Οι τεχνικές και τεχνολογικές γνώσεις γύρω από την υπόθεση του νερού, για την συγκράτηση του νερού στον τόπο και με στόχο την υδρευτική μας αυτοδυναμία είναι χρέος μας να αγωνιστούμε για να γίνουν επίσημα μαθήματα σε ένα, πραγματικά, νέο σχολείο. Η χειροτεχνία όπως και πολλά στοιχεία της παλιάς οικιακής οικονομίας θα μπορούσαν να προσαρμοστούν σε βασικές πρακτικές γνώσεις, χρήσιμες, τόσο για την καθημερινή ζωή («κουζίνα», επισκευές, ραπτική, κλπ) όσο και ως βασική «ύλη» για τη μελλοντική τοπική μας βιοτεχνία και μεταποίηση. Αίθουσες μπορούν να γίνουν εργαστήρια, οι σχολικές αυλές μπορούν να γίνουν φυτώρια, κήποι, μποστάνια, περιβόλια, οι ταράτσες μπορούν να φιλοξενήσουν εφαρμογές μιας εναλλακτικής τεχνολογίας. Αυτά κι άλλα πολλά μπορούν βαθμιαία να δίνουν ένα νέο περιεχόμενο στην εκπαίδευση δημιουργώντας μια μαγιά για την Αίγινα των ανθρώπων που μένουν στο νησί, που δημιουργούν στο νησί, που συνεργάζονται στο νησί.
Η κοινότητα των εκπαιδευτικών αλλά και η κοινωνία των πολιτών, αν δίπλα στις αμυντικές της δράσεις για την υπεράσπιση της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης περάσει και σε «επιθετικές» δράσεις για την απόκτηση «λόγου και νοήματος» στην εκπαίδευση, θα έχει δώσει «λόγο και νόημα» στην τοπική μας κοινωνία.
Ομάδα Προβληματισμού και Παρέμβασης στην Αίγινα
Πηγή: Aegina Light
RSS Feed
