Ηλεκτρονική διακυβέρνηση στα Τρίκαλα
Η πόλη των Τρικάλων είναι ίσως η πιο τεχνολογικά προηγμένη πόλη της χώρας. Ήταν η πρώτη πόλη που εγκατέστησε δωρεάν wifi στο κέντρο της πόλης πριν από δέκα χρόνια περίπου και η πρώτη που από το 2007 έχει υιοθετήσει ηλεκτρονικές διαδικασίες και εργαλεία συμμετοχικής διακυβέρνησης.
Το e-dialogos είναι ένα καινοτόμο έργο που δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους της πόλης των Τρικάλων να εμπλακούν στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των δράσεων της πόλης. Το έργο συνδυάζει ένα εύρος εφαρμογών από ηλεκτρονικές δημοσκοπήσεις και αιτήματα μέχρι ηλεκτρονικές διαβουλεύσεις και ψηφοφορίες δημιουργώντας ένα σύνθετο δίκτυο εργαλείων και μεθόδων συμμετοχικής δημοκρατίας.
Κάποιες εφαρμογές εκκινούν από τους πολίτες όπως στην περίπτωση των ηλεκτρονικών αιτημάτων (e-πογραφές), ενώ άλλες, όπως οι ηλεκτρονικές δημοσκοπήσεις και η ηλεκτρονική διαβούλευση, ξεκινούν με πρωτοβουλία του Δήμου. Στην εφαρμογή e-πογραφές (ηλεκτρονικά αιτήματα) ο πολίτης ανεβάζει στο σάιτ του e-dialogos το θέμα που θέλει να συζητηθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο μαζί με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και καλεί τους υπόλοιπους πολίτες να το υποστηρίξουν συνυπογράφοντας το κείμενο του αιτήματος. Εάν μαζευτούν πάνω από 100 υπογραφές, το θέμα απευθύνεται στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Η ηλεκτρονική διαβούλευση από την άλλη είναι μια σύνθετη διαδικασία με αυστηρή μεθοδολογία και σαφώς ορισμένα στάδια, στην οποία συμμετέχουν πολίτες, ομάδες της κοινωνίας των πολιτών ο Δήμος καθώς και άλλοι φορείς με στόχο τη λήψη αποφάσεων για την αποτελεσματική διακυβέρνηση της πόλης. Η διαβούλευση σαν μέθοδος στηρίζεται στην αρχή ότι οι πολίτες λαμβάνουν αποφάσεις πάνω σε συγκεκριμένα προβλήματα και ζητήματα αφού πρώτα έχουν ενημερωθεί σε βάθος για όλες τις πτυχές του θέματος και αφού έχουν συμμετάσχει σε ουσιαστικό διάλογο μαζί με εκπροσώπους του Δήμου. Επειδή η διαδικασία της διαβούλευσης είναι ιδιαιτέρως χρονοβόρα και πολυέξοδη λόγω των πολλαπλών συνελεύσεων που απαιτούνται, έχει υιοθετηθεί η μέθοδος της ηλεκτρονικής διαβούλευσης στην οποία όλες οι συναντήσεις γίνονται σε ειδικά φόρα στο διαδίκτυο και οι αποφάσεις λαμβάνονται μέσω ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.
Η διαδικασία της διαβούλευσης στο e-dialogos είναι η εξής:
1. Το Δημοτικό Συμβούλιο προτείνει θέματα για διαβούλευση.
2. Οι πολίτες μέσω e-ψηφοφορίας επιλέγουν τα θέματα της διαβούλευσης.
3. Δημιουργείται φόρουμ διαλόγου για κάθε θέμα που έχει επιλεγεί στο οποίο συμμετέχουν οι πολίτες.
4. Συντάσσεται έκθεση συζήτησης από το Συντονιστή του φόρουμ.
5. Οι πολίτες τοποθετούνται στα θέματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια του ηλεκτρονικού διαλόγου μέσω e-ψηφοφορίας.
6. Συντάσσεται έκθεση αποτελεσμάτων από τον Συντονιστή.
7. Το Δημοτικό Συμβούλιο συζητάει και αποφασίζει λαμβάνοντας υπόψη τις εκθέσεις που προέκυψαν από τη Διαβούλευση. Η σύσκεψη του Δημοτικού Συμβουλίου γίνεται παρουσία του «Ηλεκτρονικού Διαμεσολαβητή του Πολίτη» στον οποίο μπορούν οι πολίτες να στείλουν σχόλια, παρατηρήσεις και ερωτήσεις και τις οποίες με τη σειρά του αυτός καταθέτει στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Τα θέματα που τίθενται προς διαβούλευση αφορούν κυρίως αναπτυξιακά έργα του Δήμου, όπως για παράδειγμα η μεταφορά του τρένου εκτός πόλης, η ανάπλαση του κέντρου των Τρικάλων ή τα αναπτυξιακά σχέδια για τις φυλακές της πόλης. Ενώ στο ίδιο μήκος κύματος είναι και τα θέματα που προτείνουν οι πολίτες μέσω των ηλεκτρονικών υπογραφών.
Η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία σύμφωνα με τους υπευθύνους του προγράμματος είναι ικανοποιητική δεδομένου του μεσαίου μεγέθους της πόλης, της συνθετότητας του συστήματος και της σχετικά περιορισμένης πρόσβασης των πολιτών στο διαδίκτυο. Σημαντικός παράγοντας για την αποτελεσματικότητα των συστημάτων ηλεκτρονικής συμμετοχής, πέραν της τεχνολογικής λειτουργικότητας και καινοτομίας, είναι η ενημέρωση και η εκπαίδευση των πολιτών αλλά και της ίδιας της δημοτικής αρχής ως προς τις μεθόδους, τα θέματα, τους κανονισμούς και τους χρόνους διεξαγωγής των συμμετοχικών διαδικασιών.
Έργα σαν το e-dialogos, αν και έχουν κυρίως ρόλο συμβουλευτικό μιας και το Δημοτικό Συμβούλιο είναι αυτό που έχει πάντα τον τελευταίο λόγο, ενισχύουν την εξωστρέφεια, ενδυναμώνουν τους πολίτες και δημιουργούν σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και της εκλεγμένης δημοτικής αρχής.
Το e-dialogos αποτελεί καλό παράδειγμα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ ήταν υποψήφιο στην κατηγορία «eGovernment empowering citizens» των ευρωπαϊκών βραβείων «e-gov» του 2009. Παραλλαγές του προγράμματος έχουν υιοθετηθεί από το Δήμο Θεσσαλονίκης, την πόλη της Άρτας και την Περιφερειακή Ενότητα Σάμου.
Λίνα Λιάκου
http://www.symmetoxi.eu/index.php/e-dialogos.html
Σχόλιο δικό μας: αυτό είναι ακριβώς και το πρόβλημα σε αυτού του είδους ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Πέρα από την έλλειψη της «πρόσωπο με πρόσωπο» διαβούλευσης, ο συμβουλευτικός και όχι ο αποφασιστικός της ρόλος δεν πείθει τους δημότες για συμμετοχή, αφού ξέρουν ότι οι κρατούντες στον Δήμο, θα κάνουν αυτά που έχουν αποφασίσει οι ίδιοι. Με τον τρόπο αυτό η συμμετοχή στην ηλεκτρονική διαβούλευση είναι μια επίφαση δημοκρατίας. Παρόλα αυτά δεν παύει να είναι μια –έστω και ελαττωματική-μέθοδο διαπαιδαγώγησης στη συμμετοχή στα κοινά!
Η πόλη των Τρικάλων είναι ίσως η πιο τεχνολογικά προηγμένη πόλη της χώρας. Ήταν η πρώτη πόλη που εγκατέστησε δωρεάν wifi στο κέντρο της πόλης πριν από δέκα χρόνια περίπου και η πρώτη που από το 2007 έχει υιοθετήσει ηλεκτρονικές διαδικασίες και εργαλεία συμμετοχικής διακυβέρνησης.
Το e-dialogos είναι ένα καινοτόμο έργο που δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους της πόλης των Τρικάλων να εμπλακούν στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των δράσεων της πόλης. Το έργο συνδυάζει ένα εύρος εφαρμογών από ηλεκτρονικές δημοσκοπήσεις και αιτήματα μέχρι ηλεκτρονικές διαβουλεύσεις και ψηφοφορίες δημιουργώντας ένα σύνθετο δίκτυο εργαλείων και μεθόδων συμμετοχικής δημοκρατίας.
Κάποιες εφαρμογές εκκινούν από τους πολίτες όπως στην περίπτωση των ηλεκτρονικών αιτημάτων (e-πογραφές), ενώ άλλες, όπως οι ηλεκτρονικές δημοσκοπήσεις και η ηλεκτρονική διαβούλευση, ξεκινούν με πρωτοβουλία του Δήμου. Στην εφαρμογή e-πογραφές (ηλεκτρονικά αιτήματα) ο πολίτης ανεβάζει στο σάιτ του e-dialogos το θέμα που θέλει να συζητηθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο μαζί με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και καλεί τους υπόλοιπους πολίτες να το υποστηρίξουν συνυπογράφοντας το κείμενο του αιτήματος. Εάν μαζευτούν πάνω από 100 υπογραφές, το θέμα απευθύνεται στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Η ηλεκτρονική διαβούλευση από την άλλη είναι μια σύνθετη διαδικασία με αυστηρή μεθοδολογία και σαφώς ορισμένα στάδια, στην οποία συμμετέχουν πολίτες, ομάδες της κοινωνίας των πολιτών ο Δήμος καθώς και άλλοι φορείς με στόχο τη λήψη αποφάσεων για την αποτελεσματική διακυβέρνηση της πόλης. Η διαβούλευση σαν μέθοδος στηρίζεται στην αρχή ότι οι πολίτες λαμβάνουν αποφάσεις πάνω σε συγκεκριμένα προβλήματα και ζητήματα αφού πρώτα έχουν ενημερωθεί σε βάθος για όλες τις πτυχές του θέματος και αφού έχουν συμμετάσχει σε ουσιαστικό διάλογο μαζί με εκπροσώπους του Δήμου. Επειδή η διαδικασία της διαβούλευσης είναι ιδιαιτέρως χρονοβόρα και πολυέξοδη λόγω των πολλαπλών συνελεύσεων που απαιτούνται, έχει υιοθετηθεί η μέθοδος της ηλεκτρονικής διαβούλευσης στην οποία όλες οι συναντήσεις γίνονται σε ειδικά φόρα στο διαδίκτυο και οι αποφάσεις λαμβάνονται μέσω ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.
Η διαδικασία της διαβούλευσης στο e-dialogos είναι η εξής:
1. Το Δημοτικό Συμβούλιο προτείνει θέματα για διαβούλευση.
2. Οι πολίτες μέσω e-ψηφοφορίας επιλέγουν τα θέματα της διαβούλευσης.
3. Δημιουργείται φόρουμ διαλόγου για κάθε θέμα που έχει επιλεγεί στο οποίο συμμετέχουν οι πολίτες.
4. Συντάσσεται έκθεση συζήτησης από το Συντονιστή του φόρουμ.
5. Οι πολίτες τοποθετούνται στα θέματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια του ηλεκτρονικού διαλόγου μέσω e-ψηφοφορίας.
6. Συντάσσεται έκθεση αποτελεσμάτων από τον Συντονιστή.
7. Το Δημοτικό Συμβούλιο συζητάει και αποφασίζει λαμβάνοντας υπόψη τις εκθέσεις που προέκυψαν από τη Διαβούλευση. Η σύσκεψη του Δημοτικού Συμβουλίου γίνεται παρουσία του «Ηλεκτρονικού Διαμεσολαβητή του Πολίτη» στον οποίο μπορούν οι πολίτες να στείλουν σχόλια, παρατηρήσεις και ερωτήσεις και τις οποίες με τη σειρά του αυτός καταθέτει στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Τα θέματα που τίθενται προς διαβούλευση αφορούν κυρίως αναπτυξιακά έργα του Δήμου, όπως για παράδειγμα η μεταφορά του τρένου εκτός πόλης, η ανάπλαση του κέντρου των Τρικάλων ή τα αναπτυξιακά σχέδια για τις φυλακές της πόλης. Ενώ στο ίδιο μήκος κύματος είναι και τα θέματα που προτείνουν οι πολίτες μέσω των ηλεκτρονικών υπογραφών.
Η συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία σύμφωνα με τους υπευθύνους του προγράμματος είναι ικανοποιητική δεδομένου του μεσαίου μεγέθους της πόλης, της συνθετότητας του συστήματος και της σχετικά περιορισμένης πρόσβασης των πολιτών στο διαδίκτυο. Σημαντικός παράγοντας για την αποτελεσματικότητα των συστημάτων ηλεκτρονικής συμμετοχής, πέραν της τεχνολογικής λειτουργικότητας και καινοτομίας, είναι η ενημέρωση και η εκπαίδευση των πολιτών αλλά και της ίδιας της δημοτικής αρχής ως προς τις μεθόδους, τα θέματα, τους κανονισμούς και τους χρόνους διεξαγωγής των συμμετοχικών διαδικασιών.
Έργα σαν το e-dialogos, αν και έχουν κυρίως ρόλο συμβουλευτικό μιας και το Δημοτικό Συμβούλιο είναι αυτό που έχει πάντα τον τελευταίο λόγο, ενισχύουν την εξωστρέφεια, ενδυναμώνουν τους πολίτες και δημιουργούν σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών και της εκλεγμένης δημοτικής αρχής.
Το e-dialogos αποτελεί καλό παράδειγμα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ ήταν υποψήφιο στην κατηγορία «eGovernment empowering citizens» των ευρωπαϊκών βραβείων «e-gov» του 2009. Παραλλαγές του προγράμματος έχουν υιοθετηθεί από το Δήμο Θεσσαλονίκης, την πόλη της Άρτας και την Περιφερειακή Ενότητα Σάμου.
Λίνα Λιάκου
http://www.symmetoxi.eu/index.php/e-dialogos.html
Σχόλιο δικό μας: αυτό είναι ακριβώς και το πρόβλημα σε αυτού του είδους ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Πέρα από την έλλειψη της «πρόσωπο με πρόσωπο» διαβούλευσης, ο συμβουλευτικός και όχι ο αποφασιστικός της ρόλος δεν πείθει τους δημότες για συμμετοχή, αφού ξέρουν ότι οι κρατούντες στον Δήμο, θα κάνουν αυτά που έχουν αποφασίσει οι ίδιοι. Με τον τρόπο αυτό η συμμετοχή στην ηλεκτρονική διαβούλευση είναι μια επίφαση δημοκρατίας. Παρόλα αυτά δεν παύει να είναι μια –έστω και ελαττωματική-μέθοδο διαπαιδαγώγησης στη συμμετοχή στα κοινά!