
Να δημιουργήσουμε ελεύθερα εδάφη
Θέλουμε να δημιουργήσουμε ζώνες αυτονομίας που θα απορρίπτουν τον έλεγχο του κράτους και του εμπορευματικού συστήματος. Να επαναφέρουμε την καλλιέργεια φυτών για ιατρική χρήση προκειμένου να διαρρήξουμε τον ιμπεριαλισμό των φαρμακευτικών μαφιών. Να ευνοήσουμε νέες μορφές μιας δημιουργικής χειροτεχνίας αγαθών χρήσιμων στη συλλογικότητα.
Να αναπτύξουμε δωρεάν μορφές ενέργειας για να απαλλαγούμε από τα πετροχημικά λόμπι και την κρατική γραφειοκρατία που είναι κάτω από την μπότα τους.
Άμεση δημοκρατία
Πρέπει να είμαστε πολύ σαφείς όσον αφορά τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την άμεση δημοκρατία:
«Ανοχή σε όλες τις απόψεις, ακόμη και τις πιο απεχθείς ή τις πιο ανόητες. Καμία ανοχή σε οποιαδήποτε απάνθρωπη και βάρβαρη πράξη». Αυτή είναι η αρχή που πρέπει να διαπνέει τις συνελεύσεις άμεσης δημοκρατίας. Η βαρβαρότητα δεν τίθεται υπό συζήτηση, απορρίπτεται. Δεν υπάρχει ελευθερία να σκοτώνουμε, να βασανίζουμε, να εκμεταλλευόμαστε. Υπερασπιζόμενοι παντού τον ελεύθερο καθορισμό της ζωής, θα ορθώσουμε ανάχωμα σε κάθε τι που θέλει να τον εμποδίσει.
α) Η άμεση δημοκρατία δεν πρέπει να συγχέεται με το δημοψήφισμα, το οποίο δεν είναι παρά ένα τέχνασμα του πελατειακού πολιτικού συστήματος που βασίζεται κυρίως στην εκμετάλλευση των συναισθημάτων. Ένα δημοψήφισμα για τη θανατική ποινή, που οργανώνεται έπειτα από ένα απεχθές έγκλημα, κατά πάσα πιθανότητα θα εμφάνιζε μια πλειοψηφία υπέρ της επαναφοράς της.
β) Αν και αντιτίθεται στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, την οποία καταγγέλλει ως διεφθαρμένη και ψευδή επί της αρχής -αφού οι εκπρόσωποί της στο όνομα του δημοσίου συμφέροντος ενδιαφέρονται πρωτίστως για το ατομικό τους συμφέρον-, δεν μπορεί να αρκείται στο να αποτελεί μια λύση-υποκατάστατο, ένα είδος δημοκρατίας που «ξεπλένει».
γ) Ο κίνδυνος έγκειται στην ιδεολογική αφομοίωσή της. Δηλαδή, στη μετατροπή της σε μια ιδέα διαχωρισμένη από τη ζωή, ένα διανοητικό εφεύρημα κατάλληλο να τροφοδοτεί ατελείωτες συζητήσεις.
δ) Η άμεση δημοκρατία έχει νόημα μόνο αν συνδέεται με την αλλαγή της ζωής που προσδοκούν τα άτομα τα οποία αναγνωρίζουν σ' αυτήν μια πρακτική άμεσης δράσης για την ίδια τους την ύπαρξη.
ε) Η άμεση δημοκρατία είναι αδιαχώριστη από τη γενικευμένη αυτοδιεύθυνση. Βασίζεται στην ατομική βούληση της οποίας τη σκυτάλη παίρνει η συλλογικότητα μέσω της ελεύθερης επιλογής εντεταλμένων οι οποίοι αναλαμβάνουν να υπερασπιστούν τις διεκδικήσεις που εκφράζονται στις συνελεύσεις. Αυτή η συνέλευση στηρίζεται σε συγκεκριμένα σχέδια. Στόχος της είναι να λαμβάνει αποφάσεις, οι οποίες όμως προφανώς ανταποκρίνονται στο αίσθημα αλληλεγγύης και τη γιορτινή φύση των συναντήσεων. Κι αυτό, προκειμένου να μην εκφυλιστούν σε μια γραφειοκρατική δομή που είναι πάντοτε επίφοβη, από τη στιγμή που μια οργάνωση λειτουργεί ανεξάρτητα από τη συνέλευση. Κανείς δεν υποχρεώνεται να συμμετέχει σε μια συνέλευση, αλλά ευκταίο είναι να λαμβάνουν μέρος τα παιδιά και να έχουν το δικαίωμα να εκφράσουν τη γνώμη τους, όπως συμβαίνει στις ζαπατιστικές κοινότητες.
στ) Ο τρόπος οργάνωσης αυτού που οι Ζαπατίστας αποκαλούν «καλή διακυβέρνηση» αξίζει να εξεταστεί. Η «Επιτροπή Καλής Διακυβέρνησης» αποτελείται από «επιφορτισμένους/-ες με την ευθύνη», δηλαδή άντρες και γυναίκες που εθελοντικά αναλαμβάνουν να φέρουν σε αίσιο πέρας τις διεκδικήσεις που παρουσιάζονται από τα μέλη της συνέλευσης. Λογοδοτούν στη συνέλευση σε τακτά χρονικά διαστήματα και η θητεία τους έχει περιορισμένη διάρκεια.
Τα Καρακόλ, πολιτικά κέντρα συντονισμού, θεωρούνται παράθυρο στον κόσμο και πόρτα απ' όπου μπορεί να μπει ο κόσμος. Μια εμπειρία ταυτόχρονα τοπική και παγκόσμια. Οι οργανώσεις τους: επιτροπή επαγρύπνησης, επιτροπή ανάλυσης, επιτροπή καλής διακυβέρνησης. Η ανάληψη καθηκόντων είναι κυκλική (κάθε Ί μέρες στο Καρακόλ του Οβεντίκ ή κάθε μήνα σε ορισμένα Καρακόλ), έτσι ώστε όλα τα μέλη της συνέλευσης να εξοικειώνονται με τα καθήκοντα και τις διεθνείς επαφές.
ζ) Πλειοψηφία και μειοψηφία στην άμεση δημοκρατία. Όλες οι συζητήσεις επιτρέπονται και μπορούν να υποβληθούν στην κρίση της πλειο- ψηφίας και της μειοψηφίας για όλες τις αποφάσεις που δεσμεύουν την τύχη της συλλογικότητας και των ατόμων που την αποτελούν. Τίποτα όμως δεν μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση τα κεκτημένα της ανθρώπινης προόδου, καμία πρόταση δεν μπορεί να συζητηθεί εφόσον προϋποθέτει ωμότητα ή βαρβαρότητα. Υπάρχει μια αρχή την οποία δεν πρέπει να παραβιάζουμε: Οι άνθρωποι υπερέχουν των αριθμών. Κι αυτό μας δίνει το δικαίωμα να θεωρούμε ανύπαρκτη και άκυρη κάθε απάνθρωπη απόφαση, ακόμη και αν λαμβάνεται κατά πλειοψηφία. Όποια μαζική αποδοχή κι αν προβάλλουν, αρνούμαστε τα διατάγματα της βαρβαρότητας και των θανατηφόρων επιχειρήσεων. Δεν υπάρχει περίπτωση να επανέλθουμε στη θανατική ποινή, στα βασανιστήρια και σε οποιαδή- ποτε τυραννία, με το πρόσχημα ότι μια πλειοψηφία ανθρώπων ψηφίζει υπέρ τους. Η αποανθρωποποίηση δεν τίθεται υπό συζήτηση, απορρίπτεται. Καμία πλειοψηφία δεν έχει τη δύναμη να επιβάλει τα διατάγματα της βαρβαρότητας. Η ανθρώπινη επιλογή ενός ατόμου έχει μεγαλύτερη αξία από την απάνθρωπη απόφαση των πολλών. Η ποιότητα της ζωής ακυρώνει τη δικτατορία της αριθμητικής και της ποσότητας.
Υπάρχει μια θεμελιώδης συμφωνία ανάμεσα στην άμεση δημοκρατία και την απόλυτη κυριαρχία της ζωής. Αυτό που πρέπει να διδάξει η άσκηση της άμεσης δημοκρατίας είναι ότι η ευαίσθητη νόηση και η ανθρώπινη συνείδηση καταλύουν το αγελαίο πνεύμα, το πλήθος, του οποίου τα αισθήματα μπορούν εύκολα να χειραγωγηθούν από τα αρ- πακτικά κάθε είδους. Ο καλύτερος τρόπος για να αγωνιστούμε ενάντια στη βαρβαρότητα είναι να οικοδομήσουμε καταστάσεις ευνοϊκές στον εκλεπτυσμό και την άνθηση του ζωντανού.
Είμαστε αποφασισμένοι να μην ακολουθήσουμε πια κανέναν από τους δρόμους που οδηγούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των αφεντικών και των σκλάβων. Οι νόμοι των αριθμών μετατρέπουν τον καθέναν από εμάς σε τυφλό αντικείμενο μιας θεόπεμπτης λογιστικής, η οποία κυβερνά τη δυστυχία. Η ποσοτική αποκτήνωση πάντοτε χρησιμοποιούσε τη δημοκρατία για να την συντρίψει κάτω από τις χειρότερες δικτατορίες.
Θέλουμε να δημιουργήσουμε ζώνες αυτονομίας που θα απορρίπτουν τον έλεγχο του κράτους και του εμπορευματικού συστήματος. Να επαναφέρουμε την καλλιέργεια φυτών για ιατρική χρήση προκειμένου να διαρρήξουμε τον ιμπεριαλισμό των φαρμακευτικών μαφιών. Να ευνοήσουμε νέες μορφές μιας δημιουργικής χειροτεχνίας αγαθών χρήσιμων στη συλλογικότητα.
Να αναπτύξουμε δωρεάν μορφές ενέργειας για να απαλλαγούμε από τα πετροχημικά λόμπι και την κρατική γραφειοκρατία που είναι κάτω από την μπότα τους.
Άμεση δημοκρατία
Πρέπει να είμαστε πολύ σαφείς όσον αφορά τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την άμεση δημοκρατία:
«Ανοχή σε όλες τις απόψεις, ακόμη και τις πιο απεχθείς ή τις πιο ανόητες. Καμία ανοχή σε οποιαδήποτε απάνθρωπη και βάρβαρη πράξη». Αυτή είναι η αρχή που πρέπει να διαπνέει τις συνελεύσεις άμεσης δημοκρατίας. Η βαρβαρότητα δεν τίθεται υπό συζήτηση, απορρίπτεται. Δεν υπάρχει ελευθερία να σκοτώνουμε, να βασανίζουμε, να εκμεταλλευόμαστε. Υπερασπιζόμενοι παντού τον ελεύθερο καθορισμό της ζωής, θα ορθώσουμε ανάχωμα σε κάθε τι που θέλει να τον εμποδίσει.
α) Η άμεση δημοκρατία δεν πρέπει να συγχέεται με το δημοψήφισμα, το οποίο δεν είναι παρά ένα τέχνασμα του πελατειακού πολιτικού συστήματος που βασίζεται κυρίως στην εκμετάλλευση των συναισθημάτων. Ένα δημοψήφισμα για τη θανατική ποινή, που οργανώνεται έπειτα από ένα απεχθές έγκλημα, κατά πάσα πιθανότητα θα εμφάνιζε μια πλειοψηφία υπέρ της επαναφοράς της.
β) Αν και αντιτίθεται στην κοινοβουλευτική δημοκρατία, την οποία καταγγέλλει ως διεφθαρμένη και ψευδή επί της αρχής -αφού οι εκπρόσωποί της στο όνομα του δημοσίου συμφέροντος ενδιαφέρονται πρωτίστως για το ατομικό τους συμφέρον-, δεν μπορεί να αρκείται στο να αποτελεί μια λύση-υποκατάστατο, ένα είδος δημοκρατίας που «ξεπλένει».
γ) Ο κίνδυνος έγκειται στην ιδεολογική αφομοίωσή της. Δηλαδή, στη μετατροπή της σε μια ιδέα διαχωρισμένη από τη ζωή, ένα διανοητικό εφεύρημα κατάλληλο να τροφοδοτεί ατελείωτες συζητήσεις.
δ) Η άμεση δημοκρατία έχει νόημα μόνο αν συνδέεται με την αλλαγή της ζωής που προσδοκούν τα άτομα τα οποία αναγνωρίζουν σ' αυτήν μια πρακτική άμεσης δράσης για την ίδια τους την ύπαρξη.
ε) Η άμεση δημοκρατία είναι αδιαχώριστη από τη γενικευμένη αυτοδιεύθυνση. Βασίζεται στην ατομική βούληση της οποίας τη σκυτάλη παίρνει η συλλογικότητα μέσω της ελεύθερης επιλογής εντεταλμένων οι οποίοι αναλαμβάνουν να υπερασπιστούν τις διεκδικήσεις που εκφράζονται στις συνελεύσεις. Αυτή η συνέλευση στηρίζεται σε συγκεκριμένα σχέδια. Στόχος της είναι να λαμβάνει αποφάσεις, οι οποίες όμως προφανώς ανταποκρίνονται στο αίσθημα αλληλεγγύης και τη γιορτινή φύση των συναντήσεων. Κι αυτό, προκειμένου να μην εκφυλιστούν σε μια γραφειοκρατική δομή που είναι πάντοτε επίφοβη, από τη στιγμή που μια οργάνωση λειτουργεί ανεξάρτητα από τη συνέλευση. Κανείς δεν υποχρεώνεται να συμμετέχει σε μια συνέλευση, αλλά ευκταίο είναι να λαμβάνουν μέρος τα παιδιά και να έχουν το δικαίωμα να εκφράσουν τη γνώμη τους, όπως συμβαίνει στις ζαπατιστικές κοινότητες.
στ) Ο τρόπος οργάνωσης αυτού που οι Ζαπατίστας αποκαλούν «καλή διακυβέρνηση» αξίζει να εξεταστεί. Η «Επιτροπή Καλής Διακυβέρνησης» αποτελείται από «επιφορτισμένους/-ες με την ευθύνη», δηλαδή άντρες και γυναίκες που εθελοντικά αναλαμβάνουν να φέρουν σε αίσιο πέρας τις διεκδικήσεις που παρουσιάζονται από τα μέλη της συνέλευσης. Λογοδοτούν στη συνέλευση σε τακτά χρονικά διαστήματα και η θητεία τους έχει περιορισμένη διάρκεια.
Τα Καρακόλ, πολιτικά κέντρα συντονισμού, θεωρούνται παράθυρο στον κόσμο και πόρτα απ' όπου μπορεί να μπει ο κόσμος. Μια εμπειρία ταυτόχρονα τοπική και παγκόσμια. Οι οργανώσεις τους: επιτροπή επαγρύπνησης, επιτροπή ανάλυσης, επιτροπή καλής διακυβέρνησης. Η ανάληψη καθηκόντων είναι κυκλική (κάθε Ί μέρες στο Καρακόλ του Οβεντίκ ή κάθε μήνα σε ορισμένα Καρακόλ), έτσι ώστε όλα τα μέλη της συνέλευσης να εξοικειώνονται με τα καθήκοντα και τις διεθνείς επαφές.
ζ) Πλειοψηφία και μειοψηφία στην άμεση δημοκρατία. Όλες οι συζητήσεις επιτρέπονται και μπορούν να υποβληθούν στην κρίση της πλειο- ψηφίας και της μειοψηφίας για όλες τις αποφάσεις που δεσμεύουν την τύχη της συλλογικότητας και των ατόμων που την αποτελούν. Τίποτα όμως δεν μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση τα κεκτημένα της ανθρώπινης προόδου, καμία πρόταση δεν μπορεί να συζητηθεί εφόσον προϋποθέτει ωμότητα ή βαρβαρότητα. Υπάρχει μια αρχή την οποία δεν πρέπει να παραβιάζουμε: Οι άνθρωποι υπερέχουν των αριθμών. Κι αυτό μας δίνει το δικαίωμα να θεωρούμε ανύπαρκτη και άκυρη κάθε απάνθρωπη απόφαση, ακόμη και αν λαμβάνεται κατά πλειοψηφία. Όποια μαζική αποδοχή κι αν προβάλλουν, αρνούμαστε τα διατάγματα της βαρβαρότητας και των θανατηφόρων επιχειρήσεων. Δεν υπάρχει περίπτωση να επανέλθουμε στη θανατική ποινή, στα βασανιστήρια και σε οποιαδή- ποτε τυραννία, με το πρόσχημα ότι μια πλειοψηφία ανθρώπων ψηφίζει υπέρ τους. Η αποανθρωποποίηση δεν τίθεται υπό συζήτηση, απορρίπτεται. Καμία πλειοψηφία δεν έχει τη δύναμη να επιβάλει τα διατάγματα της βαρβαρότητας. Η ανθρώπινη επιλογή ενός ατόμου έχει μεγαλύτερη αξία από την απάνθρωπη απόφαση των πολλών. Η ποιότητα της ζωής ακυρώνει τη δικτατορία της αριθμητικής και της ποσότητας.
Υπάρχει μια θεμελιώδης συμφωνία ανάμεσα στην άμεση δημοκρατία και την απόλυτη κυριαρχία της ζωής. Αυτό που πρέπει να διδάξει η άσκηση της άμεσης δημοκρατίας είναι ότι η ευαίσθητη νόηση και η ανθρώπινη συνείδηση καταλύουν το αγελαίο πνεύμα, το πλήθος, του οποίου τα αισθήματα μπορούν εύκολα να χειραγωγηθούν από τα αρ- πακτικά κάθε είδους. Ο καλύτερος τρόπος για να αγωνιστούμε ενάντια στη βαρβαρότητα είναι να οικοδομήσουμε καταστάσεις ευνοϊκές στον εκλεπτυσμό και την άνθηση του ζωντανού.
Είμαστε αποφασισμένοι να μην ακολουθήσουμε πια κανέναν από τους δρόμους που οδηγούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των αφεντικών και των σκλάβων. Οι νόμοι των αριθμών μετατρέπουν τον καθέναν από εμάς σε τυφλό αντικείμενο μιας θεόπεμπτης λογιστικής, η οποία κυβερνά τη δυστυχία. Η ποσοτική αποκτήνωση πάντοτε χρησιμοποιούσε τη δημοκρατία για να την συντρίψει κάτω από τις χειρότερες δικτατορίες.