Το χρήμα
Το χρήμα θεωρείται η θεμελιώδης δύναμη χωρίς την οποία είναι αδύνατο να υπάρξουμε και να επιβιώσουμε. Η πρόσβαση ενός μεγάλου αριθμού ατόμων στην καταναλωτική ευημερία επηρέασε με δραστικό τρόπο την υπαγωγή τού είναι στο έχειν, της ποιότητας στην ποσότητα, και στην απώλεια συνείδησης ενός προλεταριάτου που, έχοντας φορέσει τον μανδύα του καταναλωτή, δεν είναι πια παρά ανταλλάξιμο αντικείμενο στην αγορά του πελατειακού πολιτικού συστήματος.
Όσο μειώνεται η πραγματική αξία του χρήματος, τόσο αυξάνεται η συμβολική. Ενώ η επιταχυνόμενη φτωχοποίηση το καθιστά σπάνιο στην κοινωνία, τείνοντας να το εξαφανίσει, η συμβολική αξία του συνεχίζει να μας πείθει ότι χωρίς αυτό είμαστε ένα τίποτα.
Η κατάργηση του χρήματος δεν μπορεί να θέσει τέλος σε μια σχέση παραδοσιακής ανταλλαγής αγαθών, αν δεν εγγυάται μια σχέση δωρεάς που να την αντικαθιστά. Αν δεν υπερβούμε τη σφαίρα του ενδιαφέροντος για μια απλή επιβίωση, δεν θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε έναν τρόπο κοινωνίας ικανής να δημιουργήσει επαρκή αφθονία και να καταστήσει το χρήμα αχρησιμοποίητο, αφού θα είναι άχρηστο στις συναλλαγές των ατόμων. Η προβλέψιμη εξαφάνιση του χρήματος (εξαι- τίας ενός προβλέψιμου χρηματοοικονομικού κραχ) δεν θα καταργήσει την ανταλλαγή, αλλά θα μας ωθήσει να φανταστούμε νέες μορφές ανθρώπινων κοινωνικών σχέσεων, να επανεφεύρουμε την αλληλεγγύη, ανεξάρτητα από αλτρουιστικές ιδεολογίες και θυσιαστικές πρακτικές.
Χαριστικότητα
Το σύνθημα «Να μην πληρώνουμε πια!» αντλεί τη νομιμοποίησή του από το γεγονός ότι τα τέλη και οι φόροι, που στο παρελθόν υποτίθεται ότι χρηματοδοτούσαν τους δρόμους, τις δημόσιες μεταφορές, τα σχολεία, την κοινωνική ασφάλεια., σήμερα χρησιμεύουν για να χρηματοδοτούν τις τραπεζικές καταχρήσεις.
Αρνούμαστε να πληρώσουμε ένα χρέος που κατ' ομολογία των ίδιων των οικονομολόγων είναι μια γιγαντιαία απάτη και μια απύθμενη άβυσσος που καταβροχθίζει το δημόσιο χρήμα, ενώ το χρηματοοικονομικό σύστημα αποσπά στο διάβα του αστρονομικά επιτόκια. Εξ ου, η ανάγκη να προωθήσουμε απεργίες χαριστικότητας (όπου για παράδειγμα οι χρήστες των δημόσιων μεταφορών δεν θα πληρώνουν).
Συνειδητοποίηση
Η σημασία της συνειδητοποίησης. Με αφορμή τις αραβικές επαναστάσεις: η ελευθερία μπορεί να οπισθοχωρεί και να καταπνίγεται, αλλά έρχεται πάντοτε μια στιγμή που αφυπνίζεται και συνεχίζει το ακαταμάχητο βήμα της.
Γυναίκα
Η σημασία της γυναίκας στους αγώνες για τη χειραφέτηση. Η γυναίκα είναι στο κέντρο του αγώνα για την εκρίζωση κάθε μορφής πατριαρχίας. Δεν είναι τυχαίο που οι Ζαπατίστας, έχοντας πλήρη συνείδηση της φαλλοκρατικής παράδοσης των Μάγιας, ευνόησαν ήδη από την αρχή του κινήματος την παρουσία των γυναικών στις «Επιτροπές Καλής Διακυβέρνησης».
Η δημιουργία ενάντια στην εργασία
Δεν μπορούμε να αντιπαραθέσουμε τον ασκητισμό στην ασυδοσία των καταναλωτικών απολαύσεων, τη λιτότητα στην άνεση, τη συντήρηση στην υπερβολή, την παραίτηση στην αδιαφορία, την εργασία στην τεμπελιά. Ακριβώς εδώ είναι που το παράδειγμα του Φουριέ (που προαναφέρθηκε) αποκτά το πλήρες νόημά του. Στα πρώτα στάδια του φαλανστηρίου, οι πλούσιοι διατηρούν τα προνόμιά τους και παραμένουν αποκομμένοι από τους φτωχούς. Όμως, γρήγορα διαπιστώνουν ότι τα τραπέζια των φτωχών, αν και λιγότερο στολισμένα, είναι πιο ελκυστικά, λόγω της αγαλλίασης που εκδηλώνεται σ' αυτά. Αυτή είναι η αιτία που οι πλούσιοι κάθονται μαζί τους και εγκαταλείπουν το είδος μιας ύπαρξης εγκλωβισμένης στην πλήξη των προσχημάτων και των κοινωνικών συμβάσεων.
Όπως είναι μάταιο να ενθαρρύνουμε κάποιον να πετάξει και να απαλλαγεί από τα δεκανίκια της θρησκείας, ενώ τα χρειάζεται για να σταθεί όρθιος, έτσι είναι αναποτελεσματικό να πρεσβεύουμε το μποϊκοτάζ της κατανάλωσης, αν δεν προτείνουμε άμεσα έναν ευτυχισμένο τρόπο ζωής που να την αντικαθιστά.
Είναι συναρπαστικό το πρόγραμμα με βάση το οποίο οι Ζαπατίστας νίκησαν την πείνα, τις διενέξεις που συνδέονταν με τον ιδιωτικό σφετερισμό της γης, την πατριαρχία, μέσα από την αυξανόμενη σημασία της θέσης της γυναίκας, την άγνοια και την αρρώστια, μέσα από τη συνεχή πρόοδο της γνώσης, την αναδίπλωση στον ιθαγενισμό, μέσα από το άνοιγμα στον κόσμο και τις άλλες κουλτούρες. - αλλά αυτό δεν αρκεί. Πρέπει, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, να περάσουμε από την αυτάρκεια στην αφθονία.
Αυτονομία στο ζαπατιστικό κίνημα
Οι Ζαπατίστας ασκούν την αυτονομία και απορρίπτουν κάθε σχέση με το κράτος, κάθε κυβερνητική παρέμβαση, κάθε συμφωνία ή συμβόλαιο με τις κυβερνήσεις. Είναι ένα κίνημα πολιτικής ανυπακοής που αντιμάχεται κάθε μορφή βαρβαρότητας (ενάντια στα άτομα, τα έμβια όντα, το περιβάλλον).
Ούτε φόρος ούτε τέλος ούτε πάγιο ούτε έγγραφα που να πιστοποιούν την οικογενειακή, πολιτική, οικονομική κατάστασή τους, ούτε κάποιου είδους νομιμοποίηση (σε αντίθεση με τις μαρξιστικές-λενινιστικές κοινότητες ιθαγενών). Περιορισμένη χρήση του χρήματος (με συνείδηση του κινδύνου). Κι αυτό, παρά την ολοένα και πιο σαφή απειλή από τα οικολογικά και ανθρωπιστικά λόμπι.
Ένας άλλος χρόνος, σε ρήξη με την επιχειρηματική φρενίτιδα της απο- τελεσματικότητας. Μια ταυτότητα που εκκινεί από την αντιστεκόμενη κοινότητα για να φτάσει σε μια καθολική ταύτιση με ό,τι πιο ανθρώπινο περιέχει εντός της. Το σαλιγκάρι μετακινείται αργά αλλά προχω- ράει.
Μια εκπαίδευση ελεύθερη και χωρίς παρενόχληση. Μια μάθηση παιγνιώδης. Τα παιδιά δεν είναι στρατιώτες, ούτε σκλάβοι του εμπορεύματος. Παρακολουθούν τις συνελεύσεις, δηλαδή τα συμβούλια, τις «επιτροπές». Αυτό που καθίσταται όλο και πιο ανθρώπινο, εγκαθιδρύεται χωρίς βιασύνη, ξεκινώντας από τη βάση. Η συνείδηση δεν έρχεται από τα πάνω, είναι η ζωή που της ανοίγει το δρόμο. Στο Ιθαγενικό Κέντρο Καθολικής Εκπαίδευσης (Cideci) του Σαν Κριστόμπαλ, μόνο ένα πράγμα απαιτείται από τον μαθητή: όχι ένα επίπεδο καλλιέργειας, γνώσης ή ικανότητας, αλλά η επιθυμία για μόρφωση.
Η θεμελιώδης αρχή της δημοκρατίας τους είναι ότι δεν εξαρτάται πια, ούτε, κατά μείζονα λόγο, στηρίζεται κριτικά από τις λεγόμενες αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες που δεν εκπροσωπούν παρά τα συμφέροντα πολυεθνικών επιχειρήσεων, τραστ και μαφιών που λεηλατούν τον πλανήτη. Προχωρούν προς την αυτονομία με αφετηρία την ιδιαιτερότητα του κάθε ατόμου, του οποίου η σύγχυση και οι αγωνίες αναζητούν τη σαφήνεια και τη γαλήνη στη θέληση για ένα όλο και πιο ανθρώπινο είναι.
Ενάντια στην πλευρά που τάσσεται με την απελπισία
Είναι ένας εχθρός διπλά απειλητικός η απελπισία. Μας ωθεί στην αυ- τοκτονική βία καλώντας μας να πεθάνουμε όρθιοι παρά να ζήσουμε γονατιστοί - λες και δεν θα ήταν πιο σημαντικό να εξεγερθούμε και να ζήσουμε όρθιοι. Επιπλέον, προκαλεί απατηλές και μεγαλόστομες ελπίδες των οποίων ο συναισθηματικός αντίκτυπος είναι πιο καταστροφικός και από την καταπίεση, αφού διαχέει στους απελπισμένους ένα αίσθημα αδυναμίας και παραίτησης.
Ας αψηφήσουμε τις προφητικές κραυγές και τους λόγους της Αποκάλυψης που ουρλιάζουν για την αναπόφευκτη καταστροφή. Ο καπιταλισμός δεν αγνοεί το όφελος που μπορεί να αποκομίσει από αυτή την ηττοπαθή προπαγάνδα, ενθαρρύνει έναν «ηδονισμό των τελευταίων ημερών» που μας ωθεί να καταναλώνουμε όλο και περισσότερο, όλο και πιο γρήγορα. Μέσα σ' αυτόν τον ηδονισμό τού «Μετά από εμάς ο κατακλυσμός!» επωάζεται η απελπισία, ο τρόμος και αυτή η ανυπόφορη πλήξη ότι δεν υπάρχει τίποτα να ζήσεις πραγματικά. Όμως, μια τέτοια πλήξη αρκεί για να εξαγριώσει καλούς ανθρώπους και να τους κατακρημνίσει στη δειλή βία των πογκρόμ και ενός άγριου και ανόητου πολέμου μεταξύ γειτόνων της διπλανής πόρτας.
Η απελπισία συντηρεί το φόβο, κάνοντάς μας να πιστεύουμε ότι αύριο θα είναι χειρότερα από σήμερα. Μας προτρέπει να γαυγίζουμε και να δαγκώνουμε σαν τον σκύλο που υπερασπίζεται το τελευταίο κόκαλο που του έχουν πετάξει. Σ' αυτήν την κατάσταση συναισθηματικής σύγχυσης, έρχονται να αγκιστρωθούν οι λαϊκιστικές πολιτικές και η τακτική του αποδιοπομπαίου τράγου, που αφομοιώνουν την ανίσχυρη οργή, την εμποδίζουν να στραφεί ενάντια στο οικονομικό σύστημα το οποίο την προξενεί, και την διοχετεύουν σ' αυτούς τους φανταστικούς εχθρούς που προκαλεί ο πόλεμος όλων εναντίον όλων.
Το θέμα για μας δεν είναι να δημιουργήσουμε μια εικονική ελπίδα, ούτε να ενθαρρύνουμε μια συναισθηματική αντίδραση που θα κα- τευθύνεται ενάντια στο ρεύμα του μίσους, πρεσβεύοντας ένα είδος ανθρωπιστικής καλής θέλησης. Σημασία έχει να συνειδητοποιήσουν οι άντρες και οι γυναίκες τον δημιουργικό τους πλούτο, την επινοη- τικότητά τους, την ικανότητά τους να εγκαθιδρύουν μικροκοινωνίες που αποφεύγουν την επιρροή του εμπορεύματος και ανταποκρίνονται στα συμφέροντα των ατόμων και των συνελεύσεων που σχηματίζουν ελεύθερα.
Το χρήμα θεωρείται η θεμελιώδης δύναμη χωρίς την οποία είναι αδύνατο να υπάρξουμε και να επιβιώσουμε. Η πρόσβαση ενός μεγάλου αριθμού ατόμων στην καταναλωτική ευημερία επηρέασε με δραστικό τρόπο την υπαγωγή τού είναι στο έχειν, της ποιότητας στην ποσότητα, και στην απώλεια συνείδησης ενός προλεταριάτου που, έχοντας φορέσει τον μανδύα του καταναλωτή, δεν είναι πια παρά ανταλλάξιμο αντικείμενο στην αγορά του πελατειακού πολιτικού συστήματος.
Όσο μειώνεται η πραγματική αξία του χρήματος, τόσο αυξάνεται η συμβολική. Ενώ η επιταχυνόμενη φτωχοποίηση το καθιστά σπάνιο στην κοινωνία, τείνοντας να το εξαφανίσει, η συμβολική αξία του συνεχίζει να μας πείθει ότι χωρίς αυτό είμαστε ένα τίποτα.
Η κατάργηση του χρήματος δεν μπορεί να θέσει τέλος σε μια σχέση παραδοσιακής ανταλλαγής αγαθών, αν δεν εγγυάται μια σχέση δωρεάς που να την αντικαθιστά. Αν δεν υπερβούμε τη σφαίρα του ενδιαφέροντος για μια απλή επιβίωση, δεν θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε έναν τρόπο κοινωνίας ικανής να δημιουργήσει επαρκή αφθονία και να καταστήσει το χρήμα αχρησιμοποίητο, αφού θα είναι άχρηστο στις συναλλαγές των ατόμων. Η προβλέψιμη εξαφάνιση του χρήματος (εξαι- τίας ενός προβλέψιμου χρηματοοικονομικού κραχ) δεν θα καταργήσει την ανταλλαγή, αλλά θα μας ωθήσει να φανταστούμε νέες μορφές ανθρώπινων κοινωνικών σχέσεων, να επανεφεύρουμε την αλληλεγγύη, ανεξάρτητα από αλτρουιστικές ιδεολογίες και θυσιαστικές πρακτικές.
Χαριστικότητα
Το σύνθημα «Να μην πληρώνουμε πια!» αντλεί τη νομιμοποίησή του από το γεγονός ότι τα τέλη και οι φόροι, που στο παρελθόν υποτίθεται ότι χρηματοδοτούσαν τους δρόμους, τις δημόσιες μεταφορές, τα σχολεία, την κοινωνική ασφάλεια., σήμερα χρησιμεύουν για να χρηματοδοτούν τις τραπεζικές καταχρήσεις.
Αρνούμαστε να πληρώσουμε ένα χρέος που κατ' ομολογία των ίδιων των οικονομολόγων είναι μια γιγαντιαία απάτη και μια απύθμενη άβυσσος που καταβροχθίζει το δημόσιο χρήμα, ενώ το χρηματοοικονομικό σύστημα αποσπά στο διάβα του αστρονομικά επιτόκια. Εξ ου, η ανάγκη να προωθήσουμε απεργίες χαριστικότητας (όπου για παράδειγμα οι χρήστες των δημόσιων μεταφορών δεν θα πληρώνουν).
Συνειδητοποίηση
Η σημασία της συνειδητοποίησης. Με αφορμή τις αραβικές επαναστάσεις: η ελευθερία μπορεί να οπισθοχωρεί και να καταπνίγεται, αλλά έρχεται πάντοτε μια στιγμή που αφυπνίζεται και συνεχίζει το ακαταμάχητο βήμα της.
Γυναίκα
Η σημασία της γυναίκας στους αγώνες για τη χειραφέτηση. Η γυναίκα είναι στο κέντρο του αγώνα για την εκρίζωση κάθε μορφής πατριαρχίας. Δεν είναι τυχαίο που οι Ζαπατίστας, έχοντας πλήρη συνείδηση της φαλλοκρατικής παράδοσης των Μάγιας, ευνόησαν ήδη από την αρχή του κινήματος την παρουσία των γυναικών στις «Επιτροπές Καλής Διακυβέρνησης».
Η δημιουργία ενάντια στην εργασία
Δεν μπορούμε να αντιπαραθέσουμε τον ασκητισμό στην ασυδοσία των καταναλωτικών απολαύσεων, τη λιτότητα στην άνεση, τη συντήρηση στην υπερβολή, την παραίτηση στην αδιαφορία, την εργασία στην τεμπελιά. Ακριβώς εδώ είναι που το παράδειγμα του Φουριέ (που προαναφέρθηκε) αποκτά το πλήρες νόημά του. Στα πρώτα στάδια του φαλανστηρίου, οι πλούσιοι διατηρούν τα προνόμιά τους και παραμένουν αποκομμένοι από τους φτωχούς. Όμως, γρήγορα διαπιστώνουν ότι τα τραπέζια των φτωχών, αν και λιγότερο στολισμένα, είναι πιο ελκυστικά, λόγω της αγαλλίασης που εκδηλώνεται σ' αυτά. Αυτή είναι η αιτία που οι πλούσιοι κάθονται μαζί τους και εγκαταλείπουν το είδος μιας ύπαρξης εγκλωβισμένης στην πλήξη των προσχημάτων και των κοινωνικών συμβάσεων.
Όπως είναι μάταιο να ενθαρρύνουμε κάποιον να πετάξει και να απαλλαγεί από τα δεκανίκια της θρησκείας, ενώ τα χρειάζεται για να σταθεί όρθιος, έτσι είναι αναποτελεσματικό να πρεσβεύουμε το μποϊκοτάζ της κατανάλωσης, αν δεν προτείνουμε άμεσα έναν ευτυχισμένο τρόπο ζωής που να την αντικαθιστά.
Είναι συναρπαστικό το πρόγραμμα με βάση το οποίο οι Ζαπατίστας νίκησαν την πείνα, τις διενέξεις που συνδέονταν με τον ιδιωτικό σφετερισμό της γης, την πατριαρχία, μέσα από την αυξανόμενη σημασία της θέσης της γυναίκας, την άγνοια και την αρρώστια, μέσα από τη συνεχή πρόοδο της γνώσης, την αναδίπλωση στον ιθαγενισμό, μέσα από το άνοιγμα στον κόσμο και τις άλλες κουλτούρες. - αλλά αυτό δεν αρκεί. Πρέπει, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, να περάσουμε από την αυτάρκεια στην αφθονία.
Αυτονομία στο ζαπατιστικό κίνημα
Οι Ζαπατίστας ασκούν την αυτονομία και απορρίπτουν κάθε σχέση με το κράτος, κάθε κυβερνητική παρέμβαση, κάθε συμφωνία ή συμβόλαιο με τις κυβερνήσεις. Είναι ένα κίνημα πολιτικής ανυπακοής που αντιμάχεται κάθε μορφή βαρβαρότητας (ενάντια στα άτομα, τα έμβια όντα, το περιβάλλον).
Ούτε φόρος ούτε τέλος ούτε πάγιο ούτε έγγραφα που να πιστοποιούν την οικογενειακή, πολιτική, οικονομική κατάστασή τους, ούτε κάποιου είδους νομιμοποίηση (σε αντίθεση με τις μαρξιστικές-λενινιστικές κοινότητες ιθαγενών). Περιορισμένη χρήση του χρήματος (με συνείδηση του κινδύνου). Κι αυτό, παρά την ολοένα και πιο σαφή απειλή από τα οικολογικά και ανθρωπιστικά λόμπι.
Ένας άλλος χρόνος, σε ρήξη με την επιχειρηματική φρενίτιδα της απο- τελεσματικότητας. Μια ταυτότητα που εκκινεί από την αντιστεκόμενη κοινότητα για να φτάσει σε μια καθολική ταύτιση με ό,τι πιο ανθρώπινο περιέχει εντός της. Το σαλιγκάρι μετακινείται αργά αλλά προχω- ράει.
Μια εκπαίδευση ελεύθερη και χωρίς παρενόχληση. Μια μάθηση παιγνιώδης. Τα παιδιά δεν είναι στρατιώτες, ούτε σκλάβοι του εμπορεύματος. Παρακολουθούν τις συνελεύσεις, δηλαδή τα συμβούλια, τις «επιτροπές». Αυτό που καθίσταται όλο και πιο ανθρώπινο, εγκαθιδρύεται χωρίς βιασύνη, ξεκινώντας από τη βάση. Η συνείδηση δεν έρχεται από τα πάνω, είναι η ζωή που της ανοίγει το δρόμο. Στο Ιθαγενικό Κέντρο Καθολικής Εκπαίδευσης (Cideci) του Σαν Κριστόμπαλ, μόνο ένα πράγμα απαιτείται από τον μαθητή: όχι ένα επίπεδο καλλιέργειας, γνώσης ή ικανότητας, αλλά η επιθυμία για μόρφωση.
Η θεμελιώδης αρχή της δημοκρατίας τους είναι ότι δεν εξαρτάται πια, ούτε, κατά μείζονα λόγο, στηρίζεται κριτικά από τις λεγόμενες αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες που δεν εκπροσωπούν παρά τα συμφέροντα πολυεθνικών επιχειρήσεων, τραστ και μαφιών που λεηλατούν τον πλανήτη. Προχωρούν προς την αυτονομία με αφετηρία την ιδιαιτερότητα του κάθε ατόμου, του οποίου η σύγχυση και οι αγωνίες αναζητούν τη σαφήνεια και τη γαλήνη στη θέληση για ένα όλο και πιο ανθρώπινο είναι.
Ενάντια στην πλευρά που τάσσεται με την απελπισία
Είναι ένας εχθρός διπλά απειλητικός η απελπισία. Μας ωθεί στην αυ- τοκτονική βία καλώντας μας να πεθάνουμε όρθιοι παρά να ζήσουμε γονατιστοί - λες και δεν θα ήταν πιο σημαντικό να εξεγερθούμε και να ζήσουμε όρθιοι. Επιπλέον, προκαλεί απατηλές και μεγαλόστομες ελπίδες των οποίων ο συναισθηματικός αντίκτυπος είναι πιο καταστροφικός και από την καταπίεση, αφού διαχέει στους απελπισμένους ένα αίσθημα αδυναμίας και παραίτησης.
Ας αψηφήσουμε τις προφητικές κραυγές και τους λόγους της Αποκάλυψης που ουρλιάζουν για την αναπόφευκτη καταστροφή. Ο καπιταλισμός δεν αγνοεί το όφελος που μπορεί να αποκομίσει από αυτή την ηττοπαθή προπαγάνδα, ενθαρρύνει έναν «ηδονισμό των τελευταίων ημερών» που μας ωθεί να καταναλώνουμε όλο και περισσότερο, όλο και πιο γρήγορα. Μέσα σ' αυτόν τον ηδονισμό τού «Μετά από εμάς ο κατακλυσμός!» επωάζεται η απελπισία, ο τρόμος και αυτή η ανυπόφορη πλήξη ότι δεν υπάρχει τίποτα να ζήσεις πραγματικά. Όμως, μια τέτοια πλήξη αρκεί για να εξαγριώσει καλούς ανθρώπους και να τους κατακρημνίσει στη δειλή βία των πογκρόμ και ενός άγριου και ανόητου πολέμου μεταξύ γειτόνων της διπλανής πόρτας.
Η απελπισία συντηρεί το φόβο, κάνοντάς μας να πιστεύουμε ότι αύριο θα είναι χειρότερα από σήμερα. Μας προτρέπει να γαυγίζουμε και να δαγκώνουμε σαν τον σκύλο που υπερασπίζεται το τελευταίο κόκαλο που του έχουν πετάξει. Σ' αυτήν την κατάσταση συναισθηματικής σύγχυσης, έρχονται να αγκιστρωθούν οι λαϊκιστικές πολιτικές και η τακτική του αποδιοπομπαίου τράγου, που αφομοιώνουν την ανίσχυρη οργή, την εμποδίζουν να στραφεί ενάντια στο οικονομικό σύστημα το οποίο την προξενεί, και την διοχετεύουν σ' αυτούς τους φανταστικούς εχθρούς που προκαλεί ο πόλεμος όλων εναντίον όλων.
Το θέμα για μας δεν είναι να δημιουργήσουμε μια εικονική ελπίδα, ούτε να ενθαρρύνουμε μια συναισθηματική αντίδραση που θα κα- τευθύνεται ενάντια στο ρεύμα του μίσους, πρεσβεύοντας ένα είδος ανθρωπιστικής καλής θέλησης. Σημασία έχει να συνειδητοποιήσουν οι άντρες και οι γυναίκες τον δημιουργικό τους πλούτο, την επινοη- τικότητά τους, την ικανότητά τους να εγκαθιδρύουν μικροκοινωνίες που αποφεύγουν την επιρροή του εμπορεύματος και ανταποκρίνονται στα συμφέροντα των ατόμων και των συνελεύσεων που σχηματίζουν ελεύθερα.
RSS Feed
