1). Το έδαφος και το χούμος
Το έδαφος είναι το μεγάλο πεπτικό σύστημα του μεγαλύτερου οργανισμού του πλανήτη της «γαίας». Με την ποικιλία του σε μικροοργανισμούς αναδομεί όλα τα υπολείμματα που δημιουργούνται στον πλανήτη και έχουμε τη μεγαλύτερη ανακύκλωση των υλικών με τη βοήθεια της ηλιακής ενέργειας, που και αυτή παίρνει διάφορες μορφές(αιολική, χημική, κ.λπ).
Κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων χρόνων, αναπτύχθηκε στο έδαφος ένα συστατικό, το χούμος(λατινικά: humus, αρχαιοελληνικά-Αριστοτέλης: «χυμός»). Ο χούμος είναι συνήθως ένα σκούρο καφέ στρώμα στο έδαφος, με κολλοειδή υφή και φθάνει σε βάθος μέχρι 50 cm
Δημιουργείται στη φύση από τα φύλλα που πέφτουν κάθε χρόνο, τα υπολείμματα κλαδιών και ριζών καθώς και από τα απορρίμματα και υπολείμματα των ζωικών οργανισμών με δύο κύριες διεργασίες, που κάνουν οι μικροοργανισμοί του εδάφους:
α) με διάσπαση της αρχικής οργανικής ουσίας σε ορυκτά συστατικά (ορυκτο γένεση), και
β) με σύνθεση νέων πολύπλοκων χουμικών ενώσεων (χουμοποίηση).
Η χρησιμότητα του χούμου στη φύση είναι πολύ σημαντική, βελτιώνει τη γονιμότητα του εδάφους, αποθηκεύει οργανικές ουσίες- εμποδίζοντας να κατέβουν αυτές σε κατώτερα στρώματα, αυξάνει τη δυνατότητα του εδάφους για συγκράτηση των νερών, βελτιώνει τη μορφολογία του, αυξάνοντας την αποδοτικότητά του.
Όταν υπάρχει αρκετή οργανική ύλη στο έδαφος, τότε αναπτύσσεται καλά η «μικροζωή» σε αυτό. Οι μικροοργανισμοί(Μ.Ο.) φροντίζουν να εισχωρεί αυτή η οργανική ύλη μέσα στον άργιλο, συγκολλάνε ορυκτά και οργανικά συστατικά με πρωτεϊνες και σάκχαρα, διασπούν ιχνοστοιχεία από τα πετρώματα κ.λπ. Και όλα βρίσκονται σε διαρκή μεταβολή στο έδαφος, αν υπάρχουν οι Μ.Ο.
Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, τα φυτά τρέφονται από το χούμος και τα εδάφη που είναι πλούσια σε αυτό, αποφέρουν καλές σοδειές με πλούσια σε θρεπτικά συστατικά προϊόντα.
Η γεωργία και η κηπουρική –κύρια η συμβατική-λειτουργούν σήμερα σε βάρος του χούμος και το καταναλώνουν με γρήγορους ρυθμούς, αν δεν έχουν στο αγρόκτημα και ζώα, τα οποία βοηθούν στη διατήρηση της οργανικής ύλης στο έδαφος, επειδή το εμπλουτίζουν με τα κατάλοιπά τους(ξερή και υγρή κοπριά). Οι αγρότες που ασχολούνται μόνο με καλλιέργειες, χρειάζονται και πρέπει να εξασφαλίζουν αρκετή οργανική ύλη, αν θέλουν να διατηρήσουν τη γονιμότητα των εδαφών τους, την οποία δεν μπορούν να διατηρήσουν με τα χημικά-συνθετικά λιπάσματα(κάθε χρόνο χρειάζονται περισσότερα για τις ίδιες σοδειές και η «μικροζωή» στο έδαφος νεκρώνεται). Η ανακύκλωση της οργανικής ύλης είναι η βάση της γονιμότητας του εδάφους .
2). Η ανάπτυξη των φυτών-Το πεπτικό τους σύστημα
Στην ανάπτυξη των φυτών παίζουν ρόλο οι εξωτερικοί παράγοντες:
Θερμοκρασία ,Φωτοπερίοδος , Φώς, μικροπεριβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται το κάθε φυτό
Αλλά το ίδιο, αν όχι πιο σημαντικό ρόλο παίζουν οι εστερικοί παράγοντες.
Τα φυτά τρέφονται μέσω της διαδικασίας χουμοποίησης των θρεπτικών συστατικών. Μέσα στο χώμα υπάρχει μια ασύλληπτα μεγάλη ποικιλία μικροοργανισμών( μέχρι σήμερα γνωρίζουμε μόνο το 0,5% των υπαρχόντων βακτηριδίων και το 2% όλων των μυκήτων). Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα φυτά εκτός από οργανικά οξέα εκκρίνουν και ορμόνες(αγγελιοφόρους) και υδατάνθρακες. Οι αγροεπιστήμονες –όχι χωρίς «ίδιον όφελος»-έριξαν το βάρος της έρευνας στα οργανικά οξέα με τα οποία τα φυτά διαλύουν τα ανόργανα ιχνοστοιχεία του εδάφους, προτείνοντας έτσι ότι ο τρόπος με τον οποίο μπορούν οι αγρότες να βοηθήσουν τα φυτά είναι με το να μετατρέπουν -μέσω του λεγόμενου «εμπλουτισμού με ιχνοστοιχεία»-όλα τα οργανικά συστατικά του εδάφους σε ουσίες διαλυτές από το νερό(Σε όλες τις γεωπονικές σχολές διδάσκεται μονοδιάστατα ότι τα φυτά τρέφονται με υδατοδιαλυτά άλατα και γενικότερα με ηλεκτρολύτες).
Η φύση όμως-ο καλύτερος οικονομολόγος, γιατί δεν κάνει κάτι χωρίς σκοπό – έχει φροντίσει ώστε και τα φυτά να μην εκκρίνουν ορμόνες και υδατάνθρακες άσκοπα. Τα φυτά αντιλαμβάνονται άμεσα-με τα μέρη που έχουν πάνω από το έδαφος-τις αλλαγές στο φως, στη θερμοκρασία και στον εφοδιασμό στο νερό και πότε είναι ευνοϊκές συνθήκες για ανάπτυξή τους. Τότε οι ρίζες θα πρέπει να απορροφήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες θρεπτικές ουσίες, ώστε τα φυτά να εκμεταλλευθούν τις ευνοϊκές συνθήκες. Αυτή την πληροφορία για ανάπτυξη, οι ρίζες τη μεταδίδουν στο περιβάλλον του εδάφους, μέσω των ορμονών-αγγελιοφόρων.Ταυτόχρονα «δωρίζουν» τροφή στα βακτηρίδια και τη «μικροζωή» του εδάφους με τη μορφή υδατανθράκων. Στη συνέχεια η «μικροζωή» προμηθεύει με τη σειρά της τις ρίζες με θρεπτικές για τα φυτά ουσίες. Υπάρχει δηλαδή μια ανταλλαγή προς όφελος όλων, με «πρωτοβουλία» των φυτών, για να καλύψουν τις ανάγκες τους για καλύτερη ανάπτυξη. Είναι η λεγόμενη διαδικασία της «συμβίωσης», που πολύ λίγο έχει μελετηθεί από τους επιστήμονες, γιατί δεν αποδίδει κέρδη στις αγροβιομηχανίες.
Οι εκκρίσεις αυτές των φυτών λειτουργούν περίπου σαν τα γαστρικά-εντερικά υγρά που εκκρίνει το πεπτικό σύστημα των ζώων και των ανθρώπων. Νεότερες λοιπόν έρευνες-κύρια από ανεξάρτητους βιολόγους-αποδεικνύουν ότι τα φυτά απορροφούν μεγαλύτερα συμπλέγματα πρωτεϊνών από το έδαφος με τη βοήθεια των βακτηριδίων του εδάφους και ότι αυτά τα βακτηρίδια μπορούν και εισχωρούν ολόκληρα στη ρίζα τους, αφού εντοπίζονται και στους χυμούς τους με το μικροσκόπιο. Άρα τα φυτά δεν απορροφούν μόνο απομονωμένο π.χ. άζωτο, αλλά και ένα σύμπλεγμα από ζωντανές πρωτεϊνες.
Από έρευνες και στο πεπτικό σύστημα των ζώων και των ανθρώπων, γνωρίζουμε σήμερα ότι και στην πέψη τους δεν αποσυντίθενται όλα τα θρεπτικά συστατικά σε στοιχειώδεις μοριακές ενώσεις. Δεν θα υπήρχε εξοικονόμηση, αν ο οργανισμός διασπούσε υπάρχουσες δομές, για να τις ξαναδημιουργήσει μετά ώστε να τις χρησιμοποιήσει όταν τις χρειάζεται. Τα φυτά μη διαθέτοντας δικό τους πεπτικό σύστημα, αφήνουν το έδαφος να τους προετοιμάζει τη τροφή. Με αυτή την έννοια το πεπτικό σύστημα των φυτών είναι το έδαφος.
3) Το πε-Χα(pH) του εδάφους
Το pH (potential Hydrogen ions) του εδάφους είναι μονάδα μέτρησης της οξύτητας ή αλκαλικότητας του εδάφους.
Η τιμή 7,0 του pH υποδηλώνει ουδέτερο έδαφος (ούτε όξινο, ούτε αλκαλικό).Τιμή του pH κάτω από 7,0, υποδηλώνει όξινο έδαφος. Ενώ η τιμή του pH πάνω από 7,0, υποδηλώνει αλκαλικό έδαφος.
Η τιμή του pH του εδάφους είναι κάτι που θα πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη οι καλλιεργητές . Είναι σημαντική παράμετρος για την καλλιέργεια που ταιριάζει σε κάθε έδαφος. Από το πρώτο που θα πρέπει να ξεκινά κανείς είναι να πάρει δείγματα(αρκετά και από διάφορα σημεία) από το έδαφος που πρόκειται να καλλιεργήσει, να κάνει μια ανάλυση σε χημείο για τη σύστασή του και το πε-χά του, ώστε να αποφασίσει για το ποια φυτά ευδοκιμούν περισσότερο στο χώμα που διαθέτει. Γιατί πολλά φυτά (και μικροοργανισμοί που ζουν στο έδαφος) έχουν προτίμηση σε αλκαλικό ή όξινο έδαφος. Επίσης οι ασθένειες που πλήττουν τα φυτά, έχουν τη τάση να ευημερούν σε εδάφη με συγκεκριμένες τιμές pH, ενώ η τιμή του είναι επίσης μάρτυρας για το είδος των θρεπτικών συστατικών που υπάρχουν στο έδαφος.
Η πλειοψηφία των φυτών προτιμά να αναπτύσσεται σε έδαφος που είναι ουδέτερο (pH=7) ή ελαφρά όξινο (pH<7). Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Πολύ όξινο έδαφος (pH μικρότερο από 5,4):
Μελιτζάνα, αντίδι, πατάτα, γλυκοπατάτα, σμέουρο, ραβέντι, σέσκλα, φράουλα, καρπούζι, μύρτιλο.
Μέτρια όξινο (pH μεταξύ 5,5 και 5,9):
Μήλο, βασιλικός, φασόλι, καρώτο, κιχώρι, καλαμπόκι, σκόρδα, μαϊντανός, μπιζέλια, πιπεριές, κολοκύθι, ρεπάνι, γογγύλι, σόγια, ηλίανθος, τομάτα.
Ελαφρώς όξινο (pH μεταξύ 6,0 και 6,9):
Βερίκοκο, αγκινάρα, σπαράγγια, τεύτλα, μπρόκολα, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, άνηθος, φραγκοστάφυλο, σταφύλι, λαχανίδες, μαρούλια, σινάπι, μπάμιες, κρεμμύδι, ροδάκινο, αχλάδι, σπανάκι
Αλκαλικό (7.1-8):
Κουνουπίδια, σέλινο, αγγούρι, πεπόνι, ρόδια, θυμάρι.
Σε διάφορους οδηγούς καλλιεργειών μπορεί να βρει κανείς το είδος του εδάφους που προτιμά κάθε φυτό.
Αν για διάφορους λόγους αλλάξει το συγκεκριμένο πε-χα, μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στη συγκεκριμένη καλλιέργεια.
Το έδαφος είναι το μεγάλο πεπτικό σύστημα του μεγαλύτερου οργανισμού του πλανήτη της «γαίας». Με την ποικιλία του σε μικροοργανισμούς αναδομεί όλα τα υπολείμματα που δημιουργούνται στον πλανήτη και έχουμε τη μεγαλύτερη ανακύκλωση των υλικών με τη βοήθεια της ηλιακής ενέργειας, που και αυτή παίρνει διάφορες μορφές(αιολική, χημική, κ.λπ).
Κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων χρόνων, αναπτύχθηκε στο έδαφος ένα συστατικό, το χούμος(λατινικά: humus, αρχαιοελληνικά-Αριστοτέλης: «χυμός»). Ο χούμος είναι συνήθως ένα σκούρο καφέ στρώμα στο έδαφος, με κολλοειδή υφή και φθάνει σε βάθος μέχρι 50 cm
Δημιουργείται στη φύση από τα φύλλα που πέφτουν κάθε χρόνο, τα υπολείμματα κλαδιών και ριζών καθώς και από τα απορρίμματα και υπολείμματα των ζωικών οργανισμών με δύο κύριες διεργασίες, που κάνουν οι μικροοργανισμοί του εδάφους:
α) με διάσπαση της αρχικής οργανικής ουσίας σε ορυκτά συστατικά (ορυκτο γένεση), και
β) με σύνθεση νέων πολύπλοκων χουμικών ενώσεων (χουμοποίηση).
Η χρησιμότητα του χούμου στη φύση είναι πολύ σημαντική, βελτιώνει τη γονιμότητα του εδάφους, αποθηκεύει οργανικές ουσίες- εμποδίζοντας να κατέβουν αυτές σε κατώτερα στρώματα, αυξάνει τη δυνατότητα του εδάφους για συγκράτηση των νερών, βελτιώνει τη μορφολογία του, αυξάνοντας την αποδοτικότητά του.
Όταν υπάρχει αρκετή οργανική ύλη στο έδαφος, τότε αναπτύσσεται καλά η «μικροζωή» σε αυτό. Οι μικροοργανισμοί(Μ.Ο.) φροντίζουν να εισχωρεί αυτή η οργανική ύλη μέσα στον άργιλο, συγκολλάνε ορυκτά και οργανικά συστατικά με πρωτεϊνες και σάκχαρα, διασπούν ιχνοστοιχεία από τα πετρώματα κ.λπ. Και όλα βρίσκονται σε διαρκή μεταβολή στο έδαφος, αν υπάρχουν οι Μ.Ο.
Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, τα φυτά τρέφονται από το χούμος και τα εδάφη που είναι πλούσια σε αυτό, αποφέρουν καλές σοδειές με πλούσια σε θρεπτικά συστατικά προϊόντα.
Η γεωργία και η κηπουρική –κύρια η συμβατική-λειτουργούν σήμερα σε βάρος του χούμος και το καταναλώνουν με γρήγορους ρυθμούς, αν δεν έχουν στο αγρόκτημα και ζώα, τα οποία βοηθούν στη διατήρηση της οργανικής ύλης στο έδαφος, επειδή το εμπλουτίζουν με τα κατάλοιπά τους(ξερή και υγρή κοπριά). Οι αγρότες που ασχολούνται μόνο με καλλιέργειες, χρειάζονται και πρέπει να εξασφαλίζουν αρκετή οργανική ύλη, αν θέλουν να διατηρήσουν τη γονιμότητα των εδαφών τους, την οποία δεν μπορούν να διατηρήσουν με τα χημικά-συνθετικά λιπάσματα(κάθε χρόνο χρειάζονται περισσότερα για τις ίδιες σοδειές και η «μικροζωή» στο έδαφος νεκρώνεται). Η ανακύκλωση της οργανικής ύλης είναι η βάση της γονιμότητας του εδάφους .
2). Η ανάπτυξη των φυτών-Το πεπτικό τους σύστημα
Στην ανάπτυξη των φυτών παίζουν ρόλο οι εξωτερικοί παράγοντες:
Θερμοκρασία ,Φωτοπερίοδος , Φώς, μικροπεριβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται το κάθε φυτό
Αλλά το ίδιο, αν όχι πιο σημαντικό ρόλο παίζουν οι εστερικοί παράγοντες.
Τα φυτά τρέφονται μέσω της διαδικασίας χουμοποίησης των θρεπτικών συστατικών. Μέσα στο χώμα υπάρχει μια ασύλληπτα μεγάλη ποικιλία μικροοργανισμών( μέχρι σήμερα γνωρίζουμε μόνο το 0,5% των υπαρχόντων βακτηριδίων και το 2% όλων των μυκήτων). Σήμερα γνωρίζουμε ότι τα φυτά εκτός από οργανικά οξέα εκκρίνουν και ορμόνες(αγγελιοφόρους) και υδατάνθρακες. Οι αγροεπιστήμονες –όχι χωρίς «ίδιον όφελος»-έριξαν το βάρος της έρευνας στα οργανικά οξέα με τα οποία τα φυτά διαλύουν τα ανόργανα ιχνοστοιχεία του εδάφους, προτείνοντας έτσι ότι ο τρόπος με τον οποίο μπορούν οι αγρότες να βοηθήσουν τα φυτά είναι με το να μετατρέπουν -μέσω του λεγόμενου «εμπλουτισμού με ιχνοστοιχεία»-όλα τα οργανικά συστατικά του εδάφους σε ουσίες διαλυτές από το νερό(Σε όλες τις γεωπονικές σχολές διδάσκεται μονοδιάστατα ότι τα φυτά τρέφονται με υδατοδιαλυτά άλατα και γενικότερα με ηλεκτρολύτες).
Η φύση όμως-ο καλύτερος οικονομολόγος, γιατί δεν κάνει κάτι χωρίς σκοπό – έχει φροντίσει ώστε και τα φυτά να μην εκκρίνουν ορμόνες και υδατάνθρακες άσκοπα. Τα φυτά αντιλαμβάνονται άμεσα-με τα μέρη που έχουν πάνω από το έδαφος-τις αλλαγές στο φως, στη θερμοκρασία και στον εφοδιασμό στο νερό και πότε είναι ευνοϊκές συνθήκες για ανάπτυξή τους. Τότε οι ρίζες θα πρέπει να απορροφήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες θρεπτικές ουσίες, ώστε τα φυτά να εκμεταλλευθούν τις ευνοϊκές συνθήκες. Αυτή την πληροφορία για ανάπτυξη, οι ρίζες τη μεταδίδουν στο περιβάλλον του εδάφους, μέσω των ορμονών-αγγελιοφόρων.Ταυτόχρονα «δωρίζουν» τροφή στα βακτηρίδια και τη «μικροζωή» του εδάφους με τη μορφή υδατανθράκων. Στη συνέχεια η «μικροζωή» προμηθεύει με τη σειρά της τις ρίζες με θρεπτικές για τα φυτά ουσίες. Υπάρχει δηλαδή μια ανταλλαγή προς όφελος όλων, με «πρωτοβουλία» των φυτών, για να καλύψουν τις ανάγκες τους για καλύτερη ανάπτυξη. Είναι η λεγόμενη διαδικασία της «συμβίωσης», που πολύ λίγο έχει μελετηθεί από τους επιστήμονες, γιατί δεν αποδίδει κέρδη στις αγροβιομηχανίες.
Οι εκκρίσεις αυτές των φυτών λειτουργούν περίπου σαν τα γαστρικά-εντερικά υγρά που εκκρίνει το πεπτικό σύστημα των ζώων και των ανθρώπων. Νεότερες λοιπόν έρευνες-κύρια από ανεξάρτητους βιολόγους-αποδεικνύουν ότι τα φυτά απορροφούν μεγαλύτερα συμπλέγματα πρωτεϊνών από το έδαφος με τη βοήθεια των βακτηριδίων του εδάφους και ότι αυτά τα βακτηρίδια μπορούν και εισχωρούν ολόκληρα στη ρίζα τους, αφού εντοπίζονται και στους χυμούς τους με το μικροσκόπιο. Άρα τα φυτά δεν απορροφούν μόνο απομονωμένο π.χ. άζωτο, αλλά και ένα σύμπλεγμα από ζωντανές πρωτεϊνες.
Από έρευνες και στο πεπτικό σύστημα των ζώων και των ανθρώπων, γνωρίζουμε σήμερα ότι και στην πέψη τους δεν αποσυντίθενται όλα τα θρεπτικά συστατικά σε στοιχειώδεις μοριακές ενώσεις. Δεν θα υπήρχε εξοικονόμηση, αν ο οργανισμός διασπούσε υπάρχουσες δομές, για να τις ξαναδημιουργήσει μετά ώστε να τις χρησιμοποιήσει όταν τις χρειάζεται. Τα φυτά μη διαθέτοντας δικό τους πεπτικό σύστημα, αφήνουν το έδαφος να τους προετοιμάζει τη τροφή. Με αυτή την έννοια το πεπτικό σύστημα των φυτών είναι το έδαφος.
3) Το πε-Χα(pH) του εδάφους
Το pH (potential Hydrogen ions) του εδάφους είναι μονάδα μέτρησης της οξύτητας ή αλκαλικότητας του εδάφους.
Η τιμή 7,0 του pH υποδηλώνει ουδέτερο έδαφος (ούτε όξινο, ούτε αλκαλικό).Τιμή του pH κάτω από 7,0, υποδηλώνει όξινο έδαφος. Ενώ η τιμή του pH πάνω από 7,0, υποδηλώνει αλκαλικό έδαφος.
Η τιμή του pH του εδάφους είναι κάτι που θα πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη οι καλλιεργητές . Είναι σημαντική παράμετρος για την καλλιέργεια που ταιριάζει σε κάθε έδαφος. Από το πρώτο που θα πρέπει να ξεκινά κανείς είναι να πάρει δείγματα(αρκετά και από διάφορα σημεία) από το έδαφος που πρόκειται να καλλιεργήσει, να κάνει μια ανάλυση σε χημείο για τη σύστασή του και το πε-χά του, ώστε να αποφασίσει για το ποια φυτά ευδοκιμούν περισσότερο στο χώμα που διαθέτει. Γιατί πολλά φυτά (και μικροοργανισμοί που ζουν στο έδαφος) έχουν προτίμηση σε αλκαλικό ή όξινο έδαφος. Επίσης οι ασθένειες που πλήττουν τα φυτά, έχουν τη τάση να ευημερούν σε εδάφη με συγκεκριμένες τιμές pH, ενώ η τιμή του είναι επίσης μάρτυρας για το είδος των θρεπτικών συστατικών που υπάρχουν στο έδαφος.
Η πλειοψηφία των φυτών προτιμά να αναπτύσσεται σε έδαφος που είναι ουδέτερο (pH=7) ή ελαφρά όξινο (pH<7). Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Πολύ όξινο έδαφος (pH μικρότερο από 5,4):
Μελιτζάνα, αντίδι, πατάτα, γλυκοπατάτα, σμέουρο, ραβέντι, σέσκλα, φράουλα, καρπούζι, μύρτιλο.
Μέτρια όξινο (pH μεταξύ 5,5 και 5,9):
Μήλο, βασιλικός, φασόλι, καρώτο, κιχώρι, καλαμπόκι, σκόρδα, μαϊντανός, μπιζέλια, πιπεριές, κολοκύθι, ρεπάνι, γογγύλι, σόγια, ηλίανθος, τομάτα.
Ελαφρώς όξινο (pH μεταξύ 6,0 και 6,9):
Βερίκοκο, αγκινάρα, σπαράγγια, τεύτλα, μπρόκολα, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, άνηθος, φραγκοστάφυλο, σταφύλι, λαχανίδες, μαρούλια, σινάπι, μπάμιες, κρεμμύδι, ροδάκινο, αχλάδι, σπανάκι
Αλκαλικό (7.1-8):
Κουνουπίδια, σέλινο, αγγούρι, πεπόνι, ρόδια, θυμάρι.
Σε διάφορους οδηγούς καλλιεργειών μπορεί να βρει κανείς το είδος του εδάφους που προτιμά κάθε φυτό.
Αν για διάφορους λόγους αλλάξει το συγκεκριμένο πε-χα, μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στη συγκεκριμένη καλλιέργεια.
RSS Feed
