Περικλής Κοροβέσης
Αυτό που λέμε «έξω», όχι πάντοτε με καλή έννοια, είναι ένας βαθύτατος κοινωνικός θεσμός, με πανίσχυρες ιστορικές ρίζες, που κατά τη φτωχή μου άποψη θεμελίωσε τον πολιτισμό της Μεσογείου - και όχι μόνο. Σε αντίθεση με τις χώρες του Βορρά, όπου ο άνθρωπος πρέπει να βρίσκεται κλεισμένος μέσα για να προφυλαχθεί από τις απάνθρωπες καιρικές συνθήκες, οι χώρες του Νότου θεωρούσαν το έξω σαν το σπίτι τους.
Να είναι τυχαίο άραγε πως ό,τι έχει διασωθεί από την αρχαία Ελλάδα είναι δημόσιοι χώροι; Θέατρα, ναοί, νεκροταφεία ή αγάλματα που δεν ανήκαν σε καμιά ιδιωτική συλλογή. Υπάρχει έστω και ένα μέγαρο πλουσίου από την αρχαία Ελλάδα (δεν μιλάω για τα ρωμαϊκά μνημεία) που να μας έχουν μείνει κάποια κατάλοιπα επισκέψιμα; Από ό,τι είμαι σε θέση να γνωρίζω, τα καταλύματα των προγόνων μας ήταν ευτελείς κατασκευές, γιατί επικρατούσε το κοινό. Αυτό που τους χωρούσε όλους.
Και εδώ μπορούμε να κάνουμε μια σκέψη. Να πάρουμε το ζεύγος «μέσα»-«έξω» και να δούμε τι σημαίνει. Οταν άρχισε να χτίζεται το παλάτι, ο πύργος, αυτό που ξεχώριζε από τα άλλα, ήταν μια εξουσία που έπρεπε να βρίσκεται καλά φυλαγμένη μέσα για να επιβληθεί στο έξω, δηλαδή στους πολλούς. Το μέσα και το έξω χωρίζονταν από μια βαθιά ταξική τάφρο.
Η εξουσία από δω και από κει οι υπήκοοι. Σε αυτά τα παλάτια της εξουσίας των βασιλιάδων, των βαρόνων και των άλλων αγροίκων που αποκαλούμε «ευγενείς», διαμορφώθηκε ο απόλυτος αυταρχισμός, που αγιοποιήθηκε από τον κρατικό χριστιανισμό, ο οποίος δεν είχε καμιά σχέση με το επαναστατικό κίνημα των χριστιανών πριν από τον 4ο αιώνα (εποχή που η θρησκεία των φτωχών γίνεται αυτοκρατορική θρησκεία).
Και αυτός ο διαχωρισμός των «από έξω» και των «από μέσα» βρίσκεται στο απόγειό του στις μέρες μας. Στα κάστρα της Ευρώπης τρέχει σαν ζητιάνος ο Τσίπρας, και το επιτελείο του, για να μας φέρει ένα αριστερό μνημόνιο που θα είναι ο θρίαμβος της «για πρώτη φορά κυβέρνησης της Αριστεράς».
Και ακόμα δεν έχουμε δει τα χειρότερα. Και αυτό θα γίνει όταν οι πολυεθνικές πάρουν και την πολιτική εξουσία άμεσα στα χέρια τους και οι νόμοι τους θα γίνουν Διεθνές Δίκαιο.
Και αυτό, για να γίνει, είναι θέμα χρόνου. Και οι απέξω βέβαια, στη μεγάλη τους πλειονότητα, έχουν μαύρα μεσάνυχτα. Πόσοι αλήθεια από όλους εμάς έχουμε μια δική μας πολιτική σκέψη που να μας επιτρέπει να καταλαβαίνουμε την πραγματικότητα και να δρούμε αναλόγως; Κατά κανόνα είμαστε μέλη ή οπαδοί κάποιου κόμματος ή γοητευμένοι από την προσωπικότητα κάποιου αρχηγού, που σίγουρα αυτός θα μας σώσει.
Και εδώ δεν έχουμε ένα πολιτικό φαινόμενο, αλλά ένα θρησκευτικό. Βρήκαμε την αληθινή θρησκεία και τον σοφό Μεσσία που πρέπει να ακολουθήσουμε. Βέβαια, μπορούμε να τον αλλάζουμε κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά το σύστημα δεν αλλάζει. Απλά ανανεώνεται, όπως τώρα με τον ΣΥΡΙΖΑ, που είναι το φιλί της ζωής στο πτώμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας του δικομματισμού.
Δική τους σκέψη έχουν μόνο αυτοί που είναι ενεργοί πολίτες. Δηλαδή αυτοί οι από έξω, που θεωρούν τον δημόσιο χώρο δικό τους. Και παίρνουν πρωτοβουλίες. Μικρά κύτταρα μιας άλλης κοινωνίας. Με μια άλλη πρόταση, με άλλα οράματα, που αυτομάτως εντάσσονται στο περιθώριο.
Σε χιλιάδες μετριούνται στην Ελλάδα οι διάφορες συλλογικότητες που έχουν έναν άλλο προσανατολισμό. Ή ακόμα, η πολιτική σκέψη της Αριστεράς, της κλασικής βέβαια, από την εποχή του Μάη του 1968, έχει μετακομίσει σε άλλους χώρους.
Από τη σύγχρονη παραγωγή αριστερής σκέψης, σε παγκόσμιο επίπεδο, τίποτα δεν προέρχεται από τον σταλινισμό. Αυτός πέρασε σαν οδοστρωτήρας και ισοπέδωσε κάθε κοινωνικό κίνημα, για να δημιουργήσει ένα νέο ολοκληρωτικό κράτος.
Και η ιδέα της εξουσίας για την εξουσία πέρασε και σε όλους τους ανανεωτές. Στελέχη που έπρεπε να δουλεύουν για την κοινωνία προτίμησαν την κρατική εξουσία και τον τίτλο του ανώνυμου βουλευτή ή του υπουργού άνευ σημασίας.
Τι μας μένει; Να πάρουμε σοβαρά τον εαυτό μας και να υποστηρίξουμε τη ζωή μας που συνθλίβεται μπροστά στην τηλεόραση. Να βγούμε έξω από αυτήν την απομόνωση - να βγούμε έξω.
Δίπλα μας υπάρχει κάποια πρωτοβουλία που κανείς δεν μιλάει γι’ αυτήν και που μπορεί να κάνει θαυμαστά πράγματα. Και από εκεί μπορούμε να μάθουμε για το τι συμβαίνει στον κόσμο. Και γίνονται πολλά και θαυμάσια. Απλά δεν τα μαθαίνουμε, γιατί ζούμε στην εποχή της απόλυτης λογοκρισίας και η πληροφορία έχει γίνει θέαμα με τα δελτία των οκτώ.
Αυτό που λέμε «έξω», όχι πάντοτε με καλή έννοια, είναι ένας βαθύτατος κοινωνικός θεσμός, με πανίσχυρες ιστορικές ρίζες, που κατά τη φτωχή μου άποψη θεμελίωσε τον πολιτισμό της Μεσογείου - και όχι μόνο. Σε αντίθεση με τις χώρες του Βορρά, όπου ο άνθρωπος πρέπει να βρίσκεται κλεισμένος μέσα για να προφυλαχθεί από τις απάνθρωπες καιρικές συνθήκες, οι χώρες του Νότου θεωρούσαν το έξω σαν το σπίτι τους.
Να είναι τυχαίο άραγε πως ό,τι έχει διασωθεί από την αρχαία Ελλάδα είναι δημόσιοι χώροι; Θέατρα, ναοί, νεκροταφεία ή αγάλματα που δεν ανήκαν σε καμιά ιδιωτική συλλογή. Υπάρχει έστω και ένα μέγαρο πλουσίου από την αρχαία Ελλάδα (δεν μιλάω για τα ρωμαϊκά μνημεία) που να μας έχουν μείνει κάποια κατάλοιπα επισκέψιμα; Από ό,τι είμαι σε θέση να γνωρίζω, τα καταλύματα των προγόνων μας ήταν ευτελείς κατασκευές, γιατί επικρατούσε το κοινό. Αυτό που τους χωρούσε όλους.
Και εδώ μπορούμε να κάνουμε μια σκέψη. Να πάρουμε το ζεύγος «μέσα»-«έξω» και να δούμε τι σημαίνει. Οταν άρχισε να χτίζεται το παλάτι, ο πύργος, αυτό που ξεχώριζε από τα άλλα, ήταν μια εξουσία που έπρεπε να βρίσκεται καλά φυλαγμένη μέσα για να επιβληθεί στο έξω, δηλαδή στους πολλούς. Το μέσα και το έξω χωρίζονταν από μια βαθιά ταξική τάφρο.
Η εξουσία από δω και από κει οι υπήκοοι. Σε αυτά τα παλάτια της εξουσίας των βασιλιάδων, των βαρόνων και των άλλων αγροίκων που αποκαλούμε «ευγενείς», διαμορφώθηκε ο απόλυτος αυταρχισμός, που αγιοποιήθηκε από τον κρατικό χριστιανισμό, ο οποίος δεν είχε καμιά σχέση με το επαναστατικό κίνημα των χριστιανών πριν από τον 4ο αιώνα (εποχή που η θρησκεία των φτωχών γίνεται αυτοκρατορική θρησκεία).
Και αυτός ο διαχωρισμός των «από έξω» και των «από μέσα» βρίσκεται στο απόγειό του στις μέρες μας. Στα κάστρα της Ευρώπης τρέχει σαν ζητιάνος ο Τσίπρας, και το επιτελείο του, για να μας φέρει ένα αριστερό μνημόνιο που θα είναι ο θρίαμβος της «για πρώτη φορά κυβέρνησης της Αριστεράς».
Και ακόμα δεν έχουμε δει τα χειρότερα. Και αυτό θα γίνει όταν οι πολυεθνικές πάρουν και την πολιτική εξουσία άμεσα στα χέρια τους και οι νόμοι τους θα γίνουν Διεθνές Δίκαιο.
Και αυτό, για να γίνει, είναι θέμα χρόνου. Και οι απέξω βέβαια, στη μεγάλη τους πλειονότητα, έχουν μαύρα μεσάνυχτα. Πόσοι αλήθεια από όλους εμάς έχουμε μια δική μας πολιτική σκέψη που να μας επιτρέπει να καταλαβαίνουμε την πραγματικότητα και να δρούμε αναλόγως; Κατά κανόνα είμαστε μέλη ή οπαδοί κάποιου κόμματος ή γοητευμένοι από την προσωπικότητα κάποιου αρχηγού, που σίγουρα αυτός θα μας σώσει.
Και εδώ δεν έχουμε ένα πολιτικό φαινόμενο, αλλά ένα θρησκευτικό. Βρήκαμε την αληθινή θρησκεία και τον σοφό Μεσσία που πρέπει να ακολουθήσουμε. Βέβαια, μπορούμε να τον αλλάζουμε κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά το σύστημα δεν αλλάζει. Απλά ανανεώνεται, όπως τώρα με τον ΣΥΡΙΖΑ, που είναι το φιλί της ζωής στο πτώμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας του δικομματισμού.
Δική τους σκέψη έχουν μόνο αυτοί που είναι ενεργοί πολίτες. Δηλαδή αυτοί οι από έξω, που θεωρούν τον δημόσιο χώρο δικό τους. Και παίρνουν πρωτοβουλίες. Μικρά κύτταρα μιας άλλης κοινωνίας. Με μια άλλη πρόταση, με άλλα οράματα, που αυτομάτως εντάσσονται στο περιθώριο.
Σε χιλιάδες μετριούνται στην Ελλάδα οι διάφορες συλλογικότητες που έχουν έναν άλλο προσανατολισμό. Ή ακόμα, η πολιτική σκέψη της Αριστεράς, της κλασικής βέβαια, από την εποχή του Μάη του 1968, έχει μετακομίσει σε άλλους χώρους.
Από τη σύγχρονη παραγωγή αριστερής σκέψης, σε παγκόσμιο επίπεδο, τίποτα δεν προέρχεται από τον σταλινισμό. Αυτός πέρασε σαν οδοστρωτήρας και ισοπέδωσε κάθε κοινωνικό κίνημα, για να δημιουργήσει ένα νέο ολοκληρωτικό κράτος.
Και η ιδέα της εξουσίας για την εξουσία πέρασε και σε όλους τους ανανεωτές. Στελέχη που έπρεπε να δουλεύουν για την κοινωνία προτίμησαν την κρατική εξουσία και τον τίτλο του ανώνυμου βουλευτή ή του υπουργού άνευ σημασίας.
Τι μας μένει; Να πάρουμε σοβαρά τον εαυτό μας και να υποστηρίξουμε τη ζωή μας που συνθλίβεται μπροστά στην τηλεόραση. Να βγούμε έξω από αυτήν την απομόνωση - να βγούμε έξω.
Δίπλα μας υπάρχει κάποια πρωτοβουλία που κανείς δεν μιλάει γι’ αυτήν και που μπορεί να κάνει θαυμαστά πράγματα. Και από εκεί μπορούμε να μάθουμε για το τι συμβαίνει στον κόσμο. Και γίνονται πολλά και θαυμάσια. Απλά δεν τα μαθαίνουμε, γιατί ζούμε στην εποχή της απόλυτης λογοκρισίας και η πληροφορία έχει γίνει θέαμα με τα δελτία των οκτώ.
RSS Feed
