Τι είναι ο Συνεταιρισμός Αλληλέγγυας Οικονομίας “Συν-Άλλοις”
Αλληλέγγυα Οικονομία; Όχι, δεν είναι το πιο σύντομο ανέκδοτο. Δεν έχει, επίσης, σχέση με τους “φόρους αλληλεγγύης”, την “Πράσινη Ανάπτυξη” και άλλα θρασύτατα οξύμωρα που εκτοξεύονται τελευταία από τα χείλη των κυβερνώντων. Η Οικονομία μας περνάει δύσκολες στιγμές, μας λένε, και απαιτούνται θυσίες και πόνος για να ορθοποδήσει. Σε όλο τον πλανήτη, και ειδικά στη χώρα μας, πρέπει να δουλεύουμε περισσότερο και με λιγότερες απολαβές, να ανεχτούμε την ανεργία και τη φτώχεια, να συμβιβαστούμε με την υποβάθμιση των κοινωνικών υπηρεσιών και την καταστροφή του περιβάλλοντος. Πρέπει να αρρωστήσουμε εμείς, με λίγα λόγια, για να “σωθεί” εκείνη.
Ο παραλογισμός αυτής της εικόνας είναι προφανής, προφανή και τα ερωτήματα: Είναι, π.χ., δυνατόν η Οικονομία να είναι κάτι ουδέτερο, ανεξάρτητο από τα κοινωνικά και πολιτικά πράγματα; Αν όχι, μήπως είναι ένας πανίσχυρος μηχανισμός εξουσίας προς όφελος λίγων; Είμαστε αναγκασμένοι να εξαρτόμαστε από δυνάμεις που δεν ελέγχουμε; Και το πιο σημαντικό: Μπορούμε να δημιουργήσουμε δίκτυα οικονομικών συναλλαγών που να βελτιώνουν και να ομορφαίνουν τις ζωές όλων μας, αντί να ζούμε για την Οικονομία των λίγων;
Τις σκέψεις αυτές δεν τις κάνουμε για πρώτη φορά τώρα. Επτά χρόνια πριν, όταν ο μύθος της “ισχυρής Ελλάδας” των Ολυμπιακών και της καταναλωτικής “ευημερίας” ξεγελούσε ακόμη πολύ κόσμο, τα ίδια ερωτήματα οδήγησαν μια ομάδα ανθρώπων στην ίδρυση του Συνεταιρισμού “Ο Σπόρος”. Εμπνευσμένοι από κινήματα σε μακρινές χώρες, που αντιστέκονται στις ίδιες δυνάμεις που σήμερα σπρώχνουν και την ελληνική κοινωνία στο περιθώριο, αποφασίσαμε να πειραματιστούμε με την πρακτική του εναλλακτικού και αλληλέγγυου εμπορίου. Ενός εμπορίου, δηλαδή, που, αντί για το κέρδος των πολυεθνικών και των τοπικών μεσαζόντων, θα εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολλών: Την αξιοπρεπή ανταμοιβή των παραγωγών, την πρόσβαση σε ποιοτικά προϊόντα σε όσο το δυνατόν πιο προσιτή τιμή για τους καταναλωτές, την αρμονική συνύπαρξη με το φυσικό περιβάλλον. Θέλαμε αυτές οι επιδιώξεις, που συχνά συγκρούονται μεταξύ τους, να ρυθμίζονται μέσα από την ανάπτυξη σχέσεων αμοιβαιότητας και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων και όχι από το “αόρατο χέρι της αγοράς”.
Τα χρόνια που πέρασαν, αποδείχθηκε ότι δεν πετάγαμε στα σύννεφα ούτε ήμασταν μόνοι. Ο Σπόρος “φύτρωσε” και αγκαλιάστηκε από χιλιάδες ανθρώπους που προμηθεύονται και διακινούν τα προϊόντα του εναλλακτικού και αλληλέγγυου εμπορίου σε όλη την Ελλάδα. Δημιουργήθηκαν νέα αντίστοιχα εγχειρήματα, αλλά και μια πληθώρα πρωτοβουλιών και δικτύων με παρόμοιο σκεπτικό που δραστηριοποιούνται σε άλλους οικονομικούς τομείς (καφενεία κολλεκτίβες, χώροι αχρήματων συναλλαγών, δίκτυα ανταλλαγής προϊόντων, υπηρεσιών και γνώσεων, αλληλέγγυα ιατρεία, κ.α.). Ήρθαμε σε επαφή με ανάλογες προσπάθειες στο εξωτερικό και αντιληφθήκαμε με χαρά ότι έχουν προχωρήσει πολύ μακρύτερα από εμάς. Ότι το κίνημα της Αλληλέγγυας Οικονομίας όχι απλά δεν είναι ανέκδοτο, αλλά αποτελεί μια άλλη πραγματικότητα που ολοένα και επεκτείνεται σε όλο τον πλανήτη. Και έτσι, απαντήσαμε το πιο σημαντικό ερώτημά μας: Ναι, μπορούμε.
Μέσα από αυτή τη διαδρομή, το φθινόπωρο του 2011 ξεκίνησε τη λειτουργία του ο μη-κερδοσκοπικός Συνεταιρισμός για την Αλληλέγγυα Οικονομία “Συν-Αλλοις”. Γεννήθηκε μέσα από μια πολύμηνη διαδικασία εσωτερικής διαβούλευσης του Σπόρου, όπου διαπιστώθηκε η ανάγκη καλύτερης οργάνωσης και υποστήριξης του διευρυνόμενου δικτύου διακίνησης των προϊόντων του εναλλακτικού και αλληλέγγυου εμπορίου. Στον πυρήνα, λοιπόν, του “Συν-Αλλοις” βρίσκεται μια εργασιακή κοοπερατίβα, που δουλεύει ώστε ο καφές του κινήματος των ζαπατίστας και τα άλλα προϊόντα των αγωνιζόμενων παραγωγών του παγκόσμιου Νότου (ζάχαρη, κακάο, τσάι κ.α.) να φτάσουν σε όσο το δυνατό περισσότερους ανθρώπους, βάσει πάντα των αρχών που θέσαμε στο “Σπόρο” τα προηγούμενα χρόνια. Είναι, επίσης, η δική μας πρόταση απέναντι στο ζοφερό εργασιακό τοπίο των ημερών μας, για μια εργασία δημιουργική, ισότιμη και με κοινωνικό νόημα.
Εκτός από κέντρο διακίνησης σε πανελλαδικό επίπεδο, ο χώρος μας στο Θησείο λειτουργεί και ως σημείο διάθεσης των προϊόντων. Εκεί φιλοξενούμε και μια πληθώρα ελληνικών προϊόντων, τα οποία προμηθευόμαστε απ'ευθείας από εγχώριους παραγωγούς και συνεταιρισμούς, με τη μικρότερη δυνατή οικονομική επιβάρυνση για το κοινό. Πέρα, όμως, από τα προϊόντα, θέλουμε ο χώρος μας να αποτελέσει και σημείο διακίνησης ιδεών και ανταλλαγής γνώσεων. Στο πλαίσιο αυτό, διαμορφώνουμε το ευρύχωρο πατάρι μας ώστε να φιλοξενεί εκδηλώσεις και συνευρέσεις, ελπίζοντας να συνεισφέρουμε στη γέννηση και νέων πρωτοβουλιών.
Αν, διαβάζοντας τα παραπάνω, αναρωτηθεί κάποιος “ποιοι τρελοί κάνουν τέτοια όνειρα στις μέρες που ζούμε”, ελάτε να μας δείτε. Και μη νομίζετε ότι δεν έχει περάσει και απ' τα δικά μας μυαλά η ίδια απορία. Γνωρίζουμε, όμως, ότι οι ιδέες μας είναι, πέρα από επιθυμητές, λογικές και εφαρμόσιμες. Μέσα στη σύγχυση και τις δυσκολίες που δημιουργεί η καταρρέουσα Οικονομία τους, ζούμε τις κρίσιμες στιγμές που θα διαμορφώσουν τη διάδοχη κατάσταση. Το αν αυτή θα είναι καλύτερη ή χειρότερη από την προηγούμενη, είναι στα χέρια όλων μας. Δεν έχουμε, άλλωστε, κάτι να χάσουμε. Στις μέρες που ζούμε, θα ήμασταν τρελοί αν δεν δοκιμάζαμε να κάνουμε τα όνειρά μας πράξη.