Σχεδιάζοντας το χάρτη του μπαξέ
Ήταν αρχές Φλεβάρη όταν η Αιμιλία, η Μυρτώ και η Μαργαρίτα με τη βοήθεια του κυρίου Ηρακλή σχεδίαζαν το μπαξέ τους. Η Αιμιλία είχα φέρει το μπλοκ ζωγραφικής και τα μολύβια της.
"Λέω να ξεκινήσουμε με 100 τετραγωνικά μέτρα" είπε ο κύριος Ηρακλής, "Αιμιλία, για κάνε 4 γραμμές και μέσα σ αυτό το χώρο σχεδίασε 8 υπερυψωμένες βραγιές με διαστάσεις 1,50 Χ 1,80. Στη μέση χάραξε ένα μεγάλο διάδρομο φάρδους 75 εκ. και 3 κάθετους ανάμεσα στις κλίνες φάρδους 60 cm. Ακόμη σχεδίασε περιφερειακά διαδρόμους 75 cm φάρδους, για να κινούμαστε άνετα. Ο υπόλοιπος χώρος που μένει θα μας χρειαστεί για το κόμποστ, το σκωληκοτροφείο και άλλες εργασίες".
Η Αιμιλία τα σχεδίασε σιγά - σιγά και μόλις τελείωσε: "Μπράβο" της λέει ο πατέρας της, "για να προσανατολιστούμε τώρα. Που βρίσκεται ο βορράς Μαργαρίτα;". "Δεν ξέρω.." παραπονέθηκε η μικρή. "Για δείξε μου από που βγαίνει ο Ήλιος;" "Από κει" έδειξε με το χεράκι της. "Και που δύει". "Εκεί" και έδειξε τη Δύση. Η Μυρτώ σημείωσε Α για την Ανατολή και Δ για τη Δύση. "Ο Βορράς και ο Νότος;" "Ξέρω" είπε η Αιμιλία "ο Βορράς βρίσκεται αριστερά Ανατολής και ο Νότος απέναντί του". "Σωστά" είπε ο κύριος Ηρακλής. "Για να δούμε τώρα τι θα βάλουμε στον μπαξέ μας". "Να φυτέψουμε μερικά λουλούδια" είπε η Μαργαρίτα. "Μα τα λουλούδια δεν τρώγονται" της απάντησε η Μυρτώ. "Ναι, αλλά εμένα μου αρέσουν!" επέμενε η Μαργαρίτα. "Θα βάλουμε και λουλούδια και βότανα" επενέβη ο κύριος Ηρακλής, "όχι μόνο γιατί αρέσουν στη Μαργαρίτα αλλά και γιατί θα βοηθήσουν τα λαχανικά μας. Για σημείωνε Μυρτώ, λιανοκάπαρη, δεντρολίβανο, βασιλικό και μποράγκο. Τι άλλο κορίτσια;". "Ραδίκια, σπανάκια και φράουλες" λέει η Μυρτώ. "Εμένα μου αρέσουν τα φασολάκια και τα καλαμπόκια" πετάγεται η Μαργαρίτα. "Ντομάτες, αγγουράκια και πιπεριές;" ρωτάει η Αιμιλία. "Και βέβαια" λέει ο κύριος Ηρακλής και ξεκίνησε το μάθημα λέγοντας:
"Σ έναν οικολογικό μπαξέ για να έχουμε επιτυχία θα πρέπει να κάνουμε συγκαλλιέργεια, δηλαδή να καλλιεργήσουμε διαφορετικά φυτά μαζί παίρνοντας υπόψη μας κάποια πράγματα όπως:
- Το αν τα φυτά έχουν μικρή η μεγάλη διάρκεια ζωής.
- Το αν αγαπούν ή όχι τη σκιά.
- Το αν είναι ψηλά ή χαμηλά.
- Το πως μοιράζονται καλύτερα το χώρο.
- Τις αρρώστιες και τους εχθρούς τους.
- Τις ανάγκες τους σε θρεπτικές ουσίες γιατί άλλα τρώνε πολύ όπως το λάχανο και το μαρούλι, άλλα λιγότερο όπως το κρεμμύδι και το καρότο και άλλα "χτίζουν" το έδαφος όπως τα φασόλια και τα κουκιά..
- Βάζουμε στον κήπο μας λουλούδια και βότανα μαζί με τα λαχανικά γιατί απωθούν κάποια έντομα. Παράδειγμα η λιανοκάπαρη διώχνει μια άσπρη βλαβερή μυγούλα, τον αλευρώδη. Το ίδιο φυτό προσελκύει τις μελίγκρες και έτσι το χρησιμοποιούμε για να τις παγιδεύσουμε. Το μποράγκο, ένα άλλο βότανο έχει πολύ όμορφα μωβ ανθάκια, το βάζουμε λοιπόν ανάμεσα στις όψιμες κυρίως ντομάτες για να προσελκύει τις μέλισσες και άλλα έντομα που γονιμοποιούν τα φυτά μας και έτσι έχουμε περισσότερες και καλύτερες ντομάτες. Τα φύλλα του μποράγκο τα χρησιμοποιούμε στις σαλάτες και τη μαγειρική. Επίσης θα πρέπει να κάνουμε αμειψισπορά να αλλάζουμε δηλαδή τις καλλιέργειες στο ίδιο χωράφι με βάση κάποιους κανόνες.
- Γενικά δεν πρέπει να καλλιεργούμε ποτέ το ίδιο λαχανικό στην ίδια θέση για 2 συνεχόμενα χρόνια.
- Έχουμε υπόψη μας ότι τα λαχανικά που καλλιεργούνται για τα φύλλα τους, χρειάζονται κυρίως άζωτο για να αναπτυχθούν καλά, αυτά που καλλιεργούνται για τις ρίζες τους κυρίως κάλιο και ταφρουτόδεντρα φώσφορο.
- Επίσης αν το έδαφος μας δεν είναι καλό και θέλουμε να το φτιάξουμε, ξεκινάμε το μπαξέ με φυτά που το βελτιώνουν.
- Αποφεύγουμε να βάλουμε αμέσως μετά από ένα λιτοδίαιτο φυτό ένα που τρώει πολύ, εκτός και αν προσθέσουμε πολύ κόμποστ ή κοπριά. - Δεν πρέπει να βάλουμε ποτέ φυτά της ίδιας οικογένειας με την ντομάτα, στο ίδιο μέρος πιο συχνά από μια φορά στα 4 χρόνια.
- Και είναι καλύτερα μετά από φασόλια να καλλιεργούμε φυλλώδη λαχανικά παρά ριζώδη".
"Θα συνεχίσουμε να καλλιεργούμε το μπαξέ και τον άλλο χρόνο;" ρώτησε η Μυρτώ. "Ναι γιατί όχι. Θα ήθελα πολύ να μοιράζομαι μαζί σας τη χαρά να καλλιεργώ τη γη. Άλλωστε αν εσείς δεν μπορέσετε εγώ θα συνεχίσω να σπέρνω εδώ όπως και πριν. Γι αυτό θα πρέπει να υπολογίσω όλα αυτά που σας ανέφερα" απάντησε ο κύριος Ηρακλής. Αφού έβαλαν κάτω τα φυτά που ήθελαν να καλλιεργήσουν και τους κανόνες που έπρεπε να ακολουθήσουν, μετά από λίγη ώρα κατέληγαν στο παρακάτω σχέδιο.
"Τώρα λέει ο κύριος Ηρακλής, μένει να αγοραστούν οι σπόροι ή τα φιντάνια, γιατί όπως ίσως θα γνωρίζετε, άλλα φυτά τα σπέρνουμε κατευθείαν στο χωράφι και άλλα αφού τα σπείρουμε σε προστατευμένο χώρο που τον λένε σπορείο κατόπιν τα μεταφυτεύουμε στο χωράφι. Εκτός όμως απ αυτά θα χρειαστούμε εργαλεία και κάποια οργανικά λιπάσματα. Όταν μας το επιτρέψει ο καιρός θα πάμε στο γειτονικό μας αγρόκτημα "την κιβωτό" για να προμηθευτούμε όλα αυτά τα εφόδια και αμέσως μετά θα διαμορφώσουμε τις βραγιες. Εντάξει δεσποινίδες μου;"
Σχετικά με τους σπόρους.
Στον κόσμο των φυτών οι σπόροι είναι τα παιδιά. Ο καθένας μπορεί να εξελιχθεί σ ένα νέο φυτό ίδιο μ αυτό που τον έφτιαξε και ανάλογα να γίνει ένα μεγάλο δέντρο, ένας θάμνος, μια καλαμποκιά ή ένα φυλλαράκι στο γρασίδι. Όπως φαίνεται και στο σκίτσο ο κάθε σπόρος έχει ένα σημείο (έμβρυο το λέμε), απ όπου ξεκινάει η ζωή. Ακόμη έχει αποθηκευμένη τροφή για να μπορεί να θρέψει το φιντανάκι που θα προέλθει απ αυτόν μέχρι να καταφέρει να τραφεί μόνο του με τις ρίζες και τα φυλλαράκια του. Με τους σπόρους η φύση εξασφαλίζει ότι τον επόμενο χρόνο θα υπάρχουν όλα τα φυτά που υπήρχαν και τον προηγούμενο. Επίσης με πολύ έξυπνους τρόπους βοηθά τα φυτά να σπείρουν τους σπόρους τους μακριά, παντού μέσα στο δάσος και στο λιβάδι! Για παράδειγμα οι σπόροι των βατόμουρων είναι τυλιγμένοι μ ένα γλυκό περίβλημα για να είναι ελκυστικοί για τα πουλιά που τρώνε τον καρπό καταπίνοντας ταυτόχρονα και το σπόρο που όμως δεν χωνεύεται. Τα πουλιά πετάνε και σε λίγο απορρίπτουν με τις κουτσουλιές τους το σπόρο έτοιμο να φυτρώσει. Τα γαϊδουράγκαθα έχουν στο σπόρο τους μια πτητική μηχανή, κάτι σαν αλεξίπτωτο και τους μεταφέρει μακριά ενώ τα σφενδάμια έχουν ένα φτερό στο σπόρο τους και έτσι μπορούν να πετάνε μακριά απ το δέντρο γιατί κάθε σπόρος που πέφτει στα πόδια του δέντρου ή του φυτού είναι χαμένος. Γι αυτό η φύση έχει επινοήσει αυτά τα θαυμάσια συστήματα διασποράς, εξώθησης και αεροδιάδοσης. Δεν μπορεί παρά να συμφωνήσουμε ότι οι σπόροι είναι θαυμάσια πράγματα και αξίζει τον κόπο να μαθαίνει κανείς γι αυτούς.
Η επίσκεψη στην κιβωτό
Μαργαρίτα!!! Μαργαρίτα!!! φώναξαν τα κορίτσια έξω από το σπίτι της μικρής τους φίλης. Ήταν η ημέρα που θα πήγαιναν στην "κιβωτό" Η Μαργαρίτα που περίμενε από ώρα, πετάχτηκε τρέχοντας στο φορτηγάκι. "Καλώς την.....", την υποδέχτηκε ο κύριος Ηρακλής, "Έτοιμη για την Κιβωτό;".
"Γιατί το λένε κιβωτό αυτό το μέρος;" ρώτησε η Μαργαρίτα μόλις ξεκίνησαν. "Γιατί είναι ένα αγρόκτημα όπου μπορεί να βρει πολλούς ντόπιους σπόρους που σώθηκαν όπως και πολλές ντόπιες φυλές ζώων που κινδυνεύουν να χαθούν". "Έχει άλογα, αγελάδες, βουβάλια, πρόβατα, γίδια, γουρούνια, κότες και άλλα ζώα! Να δεις Μαργαρίτα τι όμορφα που είναι!!" είπε όλο ενθουσιασμό η Μυρτώ. "Ναι; χαμογέλασε η μικρούλα και στο χωριό της γιαγιάς μου πηγαίνω σ ένα στάβλο που έχει πολλά ζώα. Όμως τι ξεχωριστό έχουν αυτοί και τα λένε ντόπια και γιατί χάνονται; "ξαναρώτησε η Μαργαρίτα.
Ο κύριος Ηρακλής προσπάθησε να της εξηγήσει λέγοντας ότι παλιότερα, οι αγρότες κρατούσαν τον σπόρο από τα καλύτερα φυτά τους τα πιο γερά, νόστιμα και παραγωγικά και τον έσπερναν στα χωράφια τους την επόμενη χρονιά. Το ίδιο έκαναν και με τα ζώα. Φρόντιζαν να ζευγαρώνουν μεταξύ τους αυτά που τους έδιναν το καλύτερο και περισσότερο γάλα, κρέας ή μαλλί. Διάλεγαν τις γίδες που γεννούσαν περισσότερα μικρά και γενικά τα ζώα που άντεχαν πιο πολύ στις αρρώστιες. Αυτά είχαν συνηθίσει σε κείνο τον τόπο και εκμεταλλεύονταν όσο καλύτερα γινόταν το κλίμα και τα φυτά της περιοχής γι αυτό τα λένε ντόπια. Τα ζώα έβοσκαν ελεύθερα στα λιβάδια και τρέφονταν με τροφές που είχαν μεγαλώσει φυσικά, χωρίς συνθετικά λιπάσματα και δηλητήρια. Αργότερα άρχισαν σιγά - σιγά να χάνονται γιατί οι αγρότες προτιμούσαν να εκτρέφουν βελτιωμένες φυλές για να πάρουν ακόμη πιο πολύ γάλα ή κρέας.
"Και είναι κακό αυτό;" ρώτησε η Αιμιλία. "Όχι ακριβώς" απάντησε ο κύριος Ηρακλής, "αλλά όπως αποδείχτηκε αργότερα, δόθηκε πάρα πολύ σημασία σε κείνα τα χαρακτηριστικά των φυτών και των ζώων που τα έκαναν πιο παραγωγικά. Έτσι χάθηκαν ιδιότητες και χαρακτηριστικά τους που είχαν δημιουργηθεί από τη φύση και εξελιχτεί με τη βοήθειά της. Από κει λοιπόν που υπήρχαν πολλές φυλές, η καθεμιά προσαρμοσμένη στον τόπο της, απόμειναν ελάχιστες. Από κει ας πούμε που υπήρχε η αγελάδα η μαθημένη στα κακοτράχαλα βουνά και την ξέρα, αντικαταστάθηκε από την "γερμανίδα" που είχε συνηθίσει στα πλούσια λιβάδια και στη δροσιά. Συγχρόνως άλλαξε και ο τρόπος εκτροφής τους. Τα περισσότερα ζουν κλεισμένα σε στάβλους χωρίς να μπορούν να κινηθούν. Τρέφονται με τροφές που δεν καλλιεργούνται φυσικά και συχνά με τροφές που δεν ταιριάζουν στη φύση τους όπως παραδείγματος χάρη με κρεατάλευρα οι αγελάδες που είναι αποκλειστικά χορτοφάγες. Τα ζώα αποδίδουν αλλά ζώντας σε τόσο κακό περιβάλλον και με τέτοιες τροφές αρρωσταίνουν συνέχεια και τους δίνουν φάρμακα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, προκειμένου να κερδίσουν ακόμη πιο πολλά τους δίνουν ορμόνες και άλλες ουσίες απαγορευμένες. Όλα αυτά όπως καταλαβαίνετε περνάνε σε μας τους ανθρώπους που καταναλώνουμε τα προϊόντα των ζώων και βλάπτουνε την υγεία μας."
Καθώς έλεγαν όλα αυτά έφτασαν έξω από ένα μεγάλο πανέμορφο αγρόκτημα που συνόρευε με το δάσος και στην είσοδο είχε κρεμασμένη μια ξύλινη ταμπέλα που έγραφε "κιβωτός". "Α! τώρα κατάλαβα. Όπως ο Νώε για να σώσει τα ζώα από τον κατακλυσμό τα έβαλε στην κιβωτό, έτσι κι εδώ σ αυτά τα χωράφια βόσκουν τα ζώα που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν γιατί οι άνθρωποι έπαψαν να τους δίνουν σημασία!". "Ναι Μαργαρίτα, μπράβο. Πολύ όμορφα το είπες και δεν έχει μόνο ζώα αλλά και φυτά. Άντε κατεβείτε τώρα θα συνεχίσουμε με τα πόδια".
Πάνω στην ώρα ήρθε και ο Παναγιώτης να τους υποδεχτεί. Ο Παναγιώτης ήταν ο άνθρωπος που μαζί με μερικούς ακόμη φίλους κατάφερε να βρει όλα αυτά τα ζώα και τα φυτά και να φτιάξει την κιβωτό όπου γίνεται αναπαραγωγή των ντόπιων φυτών και ζώων για να προμηθεύονται οι βιοκαλλιεργητές. Η Αιμιλία η Μυρτώ και η Μαργαρίτα ενθουσιασμένες έτρεχαν από τα γουρουνάκια στις αγελάδες και από κει στα άλογα. Στη λιμνούλα με τις πάπιες και στο κοτέτσι με τα κοκόρια με το διπλό λειρί. Στα πρόβατα και στα βουβάλια που κάθονταν τεμπέλικα μέσα στο βαλτωμένο χωράφι.
"Όχι - όχι... αυτό το θέαμα δεν είχε καμιά σχέση με κείνο στο στάβλο του χωριού όπου όλα τα ζώα ήταν δεμένα και λυπημένα. Εδώ έβοσκαν χαρούμενα στα λιβάδια", σκέφτηκε η Μαργαρίτα. Την περιπλάνηση των παιδιών διέκοψε η φωνή του κυρίου Ηρακλή που μόλις είχε τελειώσει το φόρτωμα με καλοχωνεμένη αγελαδινή κοπριά στο φορτηγάκι. "Παιδιά ελάτε κι από δω να διαλέξουμε φυτά". Πλησίασαν και η Αιμιλία ξεδίπλωσε το σημείωμα με το σχέδιο του μπαξέ. Αφού συζήτησαν λίγο για το τι μπορούσαν να σπείρουν μέχρι τις αρχές του Απρίλη, αποφάσισαν και πήραν σπόρους από φασολάκια, καλαμπόκια, σπανάκι, ραδίκια, μποράγκο, μαϊντανό, κολοκυθάκια και κοκκάρι.
"Τα υπόλοιπα," λέει η Μυρτώ "δεν θα τα βάλουμε;" "Για να δω τι απέμεινε" και πήρε το σημείωμα στα χέρια του ο Παναγιώτης. "Ελάτε είστε τυχερές, έχω τα περισσότερα από τα φυτά που θέλετε". Και τους έβαλε σ ένα κασάκι 5φυτά αγριοφράουλες, 4 πιπεριές, 4 ντοματιές, 3 αγγουριές, 5 βασιλικά και 10 λάχανα και σένα άλλο φυτά από καρότα, παντζάρια και μαρούλια έτοιμα για μεταφύτευση. "Έλα Μυρτώ και πάρε κι αυτά τα 2 δεντρολίβανα, άντε και καλή επιτυχία". "Ευχαριστούμε είπαν τα παιδιά όμως....." κοντοστάθηκαν και οι τρεις που προηγουμένως είχαν μετρήσει το χαρτζιλίκι τους και τους φάνηκε λίγο. "Τι πρόβλημα υπάρχει;" τους ρώτησε ο Παναγιώτης. "Να δεν ξέρουμε αν θα φτάσουν τα λεφτά μας για όλα αυτά" απάντησε η Αιμιλία. "Μην ανησυχείτε" χαμογέλασε ο Παναγιώτης. "Η πληρωμή που σας ζητάω δεν έχει να κάνει με χρήματα. Θέλω μόνο να μου επιστρέψετε μερικούς σπόρους από το κάθε φυτό που σας έδωσα. Σύμφωνοι;" "Σύμφωνοι" απάντησαν και οι τρεις παραξενεμένες με την περίεργη πληρωμή. Τακτοποίησαν τα φυτά στην καρότσα, πήραν ένα σακί με στάχτες και ένα με σκόνη από φωσφορικά πετρώματα, ένα μπουκαλάκι με ζουμί από φύκια ευχαρίστησαν τον Παναγιώτη και έφυγαν κατενθουσιασμένες.
...συνεχίζεται
Ήταν αρχές Φλεβάρη όταν η Αιμιλία, η Μυρτώ και η Μαργαρίτα με τη βοήθεια του κυρίου Ηρακλή σχεδίαζαν το μπαξέ τους. Η Αιμιλία είχα φέρει το μπλοκ ζωγραφικής και τα μολύβια της.
"Λέω να ξεκινήσουμε με 100 τετραγωνικά μέτρα" είπε ο κύριος Ηρακλής, "Αιμιλία, για κάνε 4 γραμμές και μέσα σ αυτό το χώρο σχεδίασε 8 υπερυψωμένες βραγιές με διαστάσεις 1,50 Χ 1,80. Στη μέση χάραξε ένα μεγάλο διάδρομο φάρδους 75 εκ. και 3 κάθετους ανάμεσα στις κλίνες φάρδους 60 cm. Ακόμη σχεδίασε περιφερειακά διαδρόμους 75 cm φάρδους, για να κινούμαστε άνετα. Ο υπόλοιπος χώρος που μένει θα μας χρειαστεί για το κόμποστ, το σκωληκοτροφείο και άλλες εργασίες".
Η Αιμιλία τα σχεδίασε σιγά - σιγά και μόλις τελείωσε: "Μπράβο" της λέει ο πατέρας της, "για να προσανατολιστούμε τώρα. Που βρίσκεται ο βορράς Μαργαρίτα;". "Δεν ξέρω.." παραπονέθηκε η μικρή. "Για δείξε μου από που βγαίνει ο Ήλιος;" "Από κει" έδειξε με το χεράκι της. "Και που δύει". "Εκεί" και έδειξε τη Δύση. Η Μυρτώ σημείωσε Α για την Ανατολή και Δ για τη Δύση. "Ο Βορράς και ο Νότος;" "Ξέρω" είπε η Αιμιλία "ο Βορράς βρίσκεται αριστερά Ανατολής και ο Νότος απέναντί του". "Σωστά" είπε ο κύριος Ηρακλής. "Για να δούμε τώρα τι θα βάλουμε στον μπαξέ μας". "Να φυτέψουμε μερικά λουλούδια" είπε η Μαργαρίτα. "Μα τα λουλούδια δεν τρώγονται" της απάντησε η Μυρτώ. "Ναι, αλλά εμένα μου αρέσουν!" επέμενε η Μαργαρίτα. "Θα βάλουμε και λουλούδια και βότανα" επενέβη ο κύριος Ηρακλής, "όχι μόνο γιατί αρέσουν στη Μαργαρίτα αλλά και γιατί θα βοηθήσουν τα λαχανικά μας. Για σημείωνε Μυρτώ, λιανοκάπαρη, δεντρολίβανο, βασιλικό και μποράγκο. Τι άλλο κορίτσια;". "Ραδίκια, σπανάκια και φράουλες" λέει η Μυρτώ. "Εμένα μου αρέσουν τα φασολάκια και τα καλαμπόκια" πετάγεται η Μαργαρίτα. "Ντομάτες, αγγουράκια και πιπεριές;" ρωτάει η Αιμιλία. "Και βέβαια" λέει ο κύριος Ηρακλής και ξεκίνησε το μάθημα λέγοντας:
"Σ έναν οικολογικό μπαξέ για να έχουμε επιτυχία θα πρέπει να κάνουμε συγκαλλιέργεια, δηλαδή να καλλιεργήσουμε διαφορετικά φυτά μαζί παίρνοντας υπόψη μας κάποια πράγματα όπως:
- Το αν τα φυτά έχουν μικρή η μεγάλη διάρκεια ζωής.
- Το αν αγαπούν ή όχι τη σκιά.
- Το αν είναι ψηλά ή χαμηλά.
- Το πως μοιράζονται καλύτερα το χώρο.
- Τις αρρώστιες και τους εχθρούς τους.
- Τις ανάγκες τους σε θρεπτικές ουσίες γιατί άλλα τρώνε πολύ όπως το λάχανο και το μαρούλι, άλλα λιγότερο όπως το κρεμμύδι και το καρότο και άλλα "χτίζουν" το έδαφος όπως τα φασόλια και τα κουκιά..
- Βάζουμε στον κήπο μας λουλούδια και βότανα μαζί με τα λαχανικά γιατί απωθούν κάποια έντομα. Παράδειγμα η λιανοκάπαρη διώχνει μια άσπρη βλαβερή μυγούλα, τον αλευρώδη. Το ίδιο φυτό προσελκύει τις μελίγκρες και έτσι το χρησιμοποιούμε για να τις παγιδεύσουμε. Το μποράγκο, ένα άλλο βότανο έχει πολύ όμορφα μωβ ανθάκια, το βάζουμε λοιπόν ανάμεσα στις όψιμες κυρίως ντομάτες για να προσελκύει τις μέλισσες και άλλα έντομα που γονιμοποιούν τα φυτά μας και έτσι έχουμε περισσότερες και καλύτερες ντομάτες. Τα φύλλα του μποράγκο τα χρησιμοποιούμε στις σαλάτες και τη μαγειρική. Επίσης θα πρέπει να κάνουμε αμειψισπορά να αλλάζουμε δηλαδή τις καλλιέργειες στο ίδιο χωράφι με βάση κάποιους κανόνες.
- Γενικά δεν πρέπει να καλλιεργούμε ποτέ το ίδιο λαχανικό στην ίδια θέση για 2 συνεχόμενα χρόνια.
- Έχουμε υπόψη μας ότι τα λαχανικά που καλλιεργούνται για τα φύλλα τους, χρειάζονται κυρίως άζωτο για να αναπτυχθούν καλά, αυτά που καλλιεργούνται για τις ρίζες τους κυρίως κάλιο και ταφρουτόδεντρα φώσφορο.
- Επίσης αν το έδαφος μας δεν είναι καλό και θέλουμε να το φτιάξουμε, ξεκινάμε το μπαξέ με φυτά που το βελτιώνουν.
- Αποφεύγουμε να βάλουμε αμέσως μετά από ένα λιτοδίαιτο φυτό ένα που τρώει πολύ, εκτός και αν προσθέσουμε πολύ κόμποστ ή κοπριά. - Δεν πρέπει να βάλουμε ποτέ φυτά της ίδιας οικογένειας με την ντομάτα, στο ίδιο μέρος πιο συχνά από μια φορά στα 4 χρόνια.
- Και είναι καλύτερα μετά από φασόλια να καλλιεργούμε φυλλώδη λαχανικά παρά ριζώδη".
"Θα συνεχίσουμε να καλλιεργούμε το μπαξέ και τον άλλο χρόνο;" ρώτησε η Μυρτώ. "Ναι γιατί όχι. Θα ήθελα πολύ να μοιράζομαι μαζί σας τη χαρά να καλλιεργώ τη γη. Άλλωστε αν εσείς δεν μπορέσετε εγώ θα συνεχίσω να σπέρνω εδώ όπως και πριν. Γι αυτό θα πρέπει να υπολογίσω όλα αυτά που σας ανέφερα" απάντησε ο κύριος Ηρακλής. Αφού έβαλαν κάτω τα φυτά που ήθελαν να καλλιεργήσουν και τους κανόνες που έπρεπε να ακολουθήσουν, μετά από λίγη ώρα κατέληγαν στο παρακάτω σχέδιο.
"Τώρα λέει ο κύριος Ηρακλής, μένει να αγοραστούν οι σπόροι ή τα φιντάνια, γιατί όπως ίσως θα γνωρίζετε, άλλα φυτά τα σπέρνουμε κατευθείαν στο χωράφι και άλλα αφού τα σπείρουμε σε προστατευμένο χώρο που τον λένε σπορείο κατόπιν τα μεταφυτεύουμε στο χωράφι. Εκτός όμως απ αυτά θα χρειαστούμε εργαλεία και κάποια οργανικά λιπάσματα. Όταν μας το επιτρέψει ο καιρός θα πάμε στο γειτονικό μας αγρόκτημα "την κιβωτό" για να προμηθευτούμε όλα αυτά τα εφόδια και αμέσως μετά θα διαμορφώσουμε τις βραγιες. Εντάξει δεσποινίδες μου;"
Σχετικά με τους σπόρους.
Στον κόσμο των φυτών οι σπόροι είναι τα παιδιά. Ο καθένας μπορεί να εξελιχθεί σ ένα νέο φυτό ίδιο μ αυτό που τον έφτιαξε και ανάλογα να γίνει ένα μεγάλο δέντρο, ένας θάμνος, μια καλαμποκιά ή ένα φυλλαράκι στο γρασίδι. Όπως φαίνεται και στο σκίτσο ο κάθε σπόρος έχει ένα σημείο (έμβρυο το λέμε), απ όπου ξεκινάει η ζωή. Ακόμη έχει αποθηκευμένη τροφή για να μπορεί να θρέψει το φιντανάκι που θα προέλθει απ αυτόν μέχρι να καταφέρει να τραφεί μόνο του με τις ρίζες και τα φυλλαράκια του. Με τους σπόρους η φύση εξασφαλίζει ότι τον επόμενο χρόνο θα υπάρχουν όλα τα φυτά που υπήρχαν και τον προηγούμενο. Επίσης με πολύ έξυπνους τρόπους βοηθά τα φυτά να σπείρουν τους σπόρους τους μακριά, παντού μέσα στο δάσος και στο λιβάδι! Για παράδειγμα οι σπόροι των βατόμουρων είναι τυλιγμένοι μ ένα γλυκό περίβλημα για να είναι ελκυστικοί για τα πουλιά που τρώνε τον καρπό καταπίνοντας ταυτόχρονα και το σπόρο που όμως δεν χωνεύεται. Τα πουλιά πετάνε και σε λίγο απορρίπτουν με τις κουτσουλιές τους το σπόρο έτοιμο να φυτρώσει. Τα γαϊδουράγκαθα έχουν στο σπόρο τους μια πτητική μηχανή, κάτι σαν αλεξίπτωτο και τους μεταφέρει μακριά ενώ τα σφενδάμια έχουν ένα φτερό στο σπόρο τους και έτσι μπορούν να πετάνε μακριά απ το δέντρο γιατί κάθε σπόρος που πέφτει στα πόδια του δέντρου ή του φυτού είναι χαμένος. Γι αυτό η φύση έχει επινοήσει αυτά τα θαυμάσια συστήματα διασποράς, εξώθησης και αεροδιάδοσης. Δεν μπορεί παρά να συμφωνήσουμε ότι οι σπόροι είναι θαυμάσια πράγματα και αξίζει τον κόπο να μαθαίνει κανείς γι αυτούς.
Η επίσκεψη στην κιβωτό
Μαργαρίτα!!! Μαργαρίτα!!! φώναξαν τα κορίτσια έξω από το σπίτι της μικρής τους φίλης. Ήταν η ημέρα που θα πήγαιναν στην "κιβωτό" Η Μαργαρίτα που περίμενε από ώρα, πετάχτηκε τρέχοντας στο φορτηγάκι. "Καλώς την.....", την υποδέχτηκε ο κύριος Ηρακλής, "Έτοιμη για την Κιβωτό;".
"Γιατί το λένε κιβωτό αυτό το μέρος;" ρώτησε η Μαργαρίτα μόλις ξεκίνησαν. "Γιατί είναι ένα αγρόκτημα όπου μπορεί να βρει πολλούς ντόπιους σπόρους που σώθηκαν όπως και πολλές ντόπιες φυλές ζώων που κινδυνεύουν να χαθούν". "Έχει άλογα, αγελάδες, βουβάλια, πρόβατα, γίδια, γουρούνια, κότες και άλλα ζώα! Να δεις Μαργαρίτα τι όμορφα που είναι!!" είπε όλο ενθουσιασμό η Μυρτώ. "Ναι; χαμογέλασε η μικρούλα και στο χωριό της γιαγιάς μου πηγαίνω σ ένα στάβλο που έχει πολλά ζώα. Όμως τι ξεχωριστό έχουν αυτοί και τα λένε ντόπια και γιατί χάνονται; "ξαναρώτησε η Μαργαρίτα.
Ο κύριος Ηρακλής προσπάθησε να της εξηγήσει λέγοντας ότι παλιότερα, οι αγρότες κρατούσαν τον σπόρο από τα καλύτερα φυτά τους τα πιο γερά, νόστιμα και παραγωγικά και τον έσπερναν στα χωράφια τους την επόμενη χρονιά. Το ίδιο έκαναν και με τα ζώα. Φρόντιζαν να ζευγαρώνουν μεταξύ τους αυτά που τους έδιναν το καλύτερο και περισσότερο γάλα, κρέας ή μαλλί. Διάλεγαν τις γίδες που γεννούσαν περισσότερα μικρά και γενικά τα ζώα που άντεχαν πιο πολύ στις αρρώστιες. Αυτά είχαν συνηθίσει σε κείνο τον τόπο και εκμεταλλεύονταν όσο καλύτερα γινόταν το κλίμα και τα φυτά της περιοχής γι αυτό τα λένε ντόπια. Τα ζώα έβοσκαν ελεύθερα στα λιβάδια και τρέφονταν με τροφές που είχαν μεγαλώσει φυσικά, χωρίς συνθετικά λιπάσματα και δηλητήρια. Αργότερα άρχισαν σιγά - σιγά να χάνονται γιατί οι αγρότες προτιμούσαν να εκτρέφουν βελτιωμένες φυλές για να πάρουν ακόμη πιο πολύ γάλα ή κρέας.
"Και είναι κακό αυτό;" ρώτησε η Αιμιλία. "Όχι ακριβώς" απάντησε ο κύριος Ηρακλής, "αλλά όπως αποδείχτηκε αργότερα, δόθηκε πάρα πολύ σημασία σε κείνα τα χαρακτηριστικά των φυτών και των ζώων που τα έκαναν πιο παραγωγικά. Έτσι χάθηκαν ιδιότητες και χαρακτηριστικά τους που είχαν δημιουργηθεί από τη φύση και εξελιχτεί με τη βοήθειά της. Από κει λοιπόν που υπήρχαν πολλές φυλές, η καθεμιά προσαρμοσμένη στον τόπο της, απόμειναν ελάχιστες. Από κει ας πούμε που υπήρχε η αγελάδα η μαθημένη στα κακοτράχαλα βουνά και την ξέρα, αντικαταστάθηκε από την "γερμανίδα" που είχε συνηθίσει στα πλούσια λιβάδια και στη δροσιά. Συγχρόνως άλλαξε και ο τρόπος εκτροφής τους. Τα περισσότερα ζουν κλεισμένα σε στάβλους χωρίς να μπορούν να κινηθούν. Τρέφονται με τροφές που δεν καλλιεργούνται φυσικά και συχνά με τροφές που δεν ταιριάζουν στη φύση τους όπως παραδείγματος χάρη με κρεατάλευρα οι αγελάδες που είναι αποκλειστικά χορτοφάγες. Τα ζώα αποδίδουν αλλά ζώντας σε τόσο κακό περιβάλλον και με τέτοιες τροφές αρρωσταίνουν συνέχεια και τους δίνουν φάρμακα. Και σαν να μην έφτανε αυτό, προκειμένου να κερδίσουν ακόμη πιο πολλά τους δίνουν ορμόνες και άλλες ουσίες απαγορευμένες. Όλα αυτά όπως καταλαβαίνετε περνάνε σε μας τους ανθρώπους που καταναλώνουμε τα προϊόντα των ζώων και βλάπτουνε την υγεία μας."
Καθώς έλεγαν όλα αυτά έφτασαν έξω από ένα μεγάλο πανέμορφο αγρόκτημα που συνόρευε με το δάσος και στην είσοδο είχε κρεμασμένη μια ξύλινη ταμπέλα που έγραφε "κιβωτός". "Α! τώρα κατάλαβα. Όπως ο Νώε για να σώσει τα ζώα από τον κατακλυσμό τα έβαλε στην κιβωτό, έτσι κι εδώ σ αυτά τα χωράφια βόσκουν τα ζώα που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν γιατί οι άνθρωποι έπαψαν να τους δίνουν σημασία!". "Ναι Μαργαρίτα, μπράβο. Πολύ όμορφα το είπες και δεν έχει μόνο ζώα αλλά και φυτά. Άντε κατεβείτε τώρα θα συνεχίσουμε με τα πόδια".
Πάνω στην ώρα ήρθε και ο Παναγιώτης να τους υποδεχτεί. Ο Παναγιώτης ήταν ο άνθρωπος που μαζί με μερικούς ακόμη φίλους κατάφερε να βρει όλα αυτά τα ζώα και τα φυτά και να φτιάξει την κιβωτό όπου γίνεται αναπαραγωγή των ντόπιων φυτών και ζώων για να προμηθεύονται οι βιοκαλλιεργητές. Η Αιμιλία η Μυρτώ και η Μαργαρίτα ενθουσιασμένες έτρεχαν από τα γουρουνάκια στις αγελάδες και από κει στα άλογα. Στη λιμνούλα με τις πάπιες και στο κοτέτσι με τα κοκόρια με το διπλό λειρί. Στα πρόβατα και στα βουβάλια που κάθονταν τεμπέλικα μέσα στο βαλτωμένο χωράφι.
"Όχι - όχι... αυτό το θέαμα δεν είχε καμιά σχέση με κείνο στο στάβλο του χωριού όπου όλα τα ζώα ήταν δεμένα και λυπημένα. Εδώ έβοσκαν χαρούμενα στα λιβάδια", σκέφτηκε η Μαργαρίτα. Την περιπλάνηση των παιδιών διέκοψε η φωνή του κυρίου Ηρακλή που μόλις είχε τελειώσει το φόρτωμα με καλοχωνεμένη αγελαδινή κοπριά στο φορτηγάκι. "Παιδιά ελάτε κι από δω να διαλέξουμε φυτά". Πλησίασαν και η Αιμιλία ξεδίπλωσε το σημείωμα με το σχέδιο του μπαξέ. Αφού συζήτησαν λίγο για το τι μπορούσαν να σπείρουν μέχρι τις αρχές του Απρίλη, αποφάσισαν και πήραν σπόρους από φασολάκια, καλαμπόκια, σπανάκι, ραδίκια, μποράγκο, μαϊντανό, κολοκυθάκια και κοκκάρι.
"Τα υπόλοιπα," λέει η Μυρτώ "δεν θα τα βάλουμε;" "Για να δω τι απέμεινε" και πήρε το σημείωμα στα χέρια του ο Παναγιώτης. "Ελάτε είστε τυχερές, έχω τα περισσότερα από τα φυτά που θέλετε". Και τους έβαλε σ ένα κασάκι 5φυτά αγριοφράουλες, 4 πιπεριές, 4 ντοματιές, 3 αγγουριές, 5 βασιλικά και 10 λάχανα και σένα άλλο φυτά από καρότα, παντζάρια και μαρούλια έτοιμα για μεταφύτευση. "Έλα Μυρτώ και πάρε κι αυτά τα 2 δεντρολίβανα, άντε και καλή επιτυχία". "Ευχαριστούμε είπαν τα παιδιά όμως....." κοντοστάθηκαν και οι τρεις που προηγουμένως είχαν μετρήσει το χαρτζιλίκι τους και τους φάνηκε λίγο. "Τι πρόβλημα υπάρχει;" τους ρώτησε ο Παναγιώτης. "Να δεν ξέρουμε αν θα φτάσουν τα λεφτά μας για όλα αυτά" απάντησε η Αιμιλία. "Μην ανησυχείτε" χαμογέλασε ο Παναγιώτης. "Η πληρωμή που σας ζητάω δεν έχει να κάνει με χρήματα. Θέλω μόνο να μου επιστρέψετε μερικούς σπόρους από το κάθε φυτό που σας έδωσα. Σύμφωνοι;" "Σύμφωνοι" απάντησαν και οι τρεις παραξενεμένες με την περίεργη πληρωμή. Τακτοποίησαν τα φυτά στην καρότσα, πήραν ένα σακί με στάχτες και ένα με σκόνη από φωσφορικά πετρώματα, ένα μπουκαλάκι με ζουμί από φύκια ευχαρίστησαν τον Παναγιώτη και έφυγαν κατενθουσιασμένες.
...συνεχίζεται
RSS Feed
