Όχι δεν είναι θαύμα της μηχανικής αυτό που συμβαίνει, καθώς το δέντρο είναι φυσικός οργανισμός κι όχι τεχνική κατασκευή ή έστω μηχανή, και επιτελείται ως προς αυτό μια θαυμαστή φυσική λειτουργία, η οποία πραγματοποιείται στα πλαίσια της φυσιολογίας του και του τρόπου του να συγκροτείται σύμφωνα με τον οικολογικό του ρόλο.
Κι είναι αλήθεια εκπληκτικό ν’ ανεβάζεις σ’ έναν ''ουρανοξύστη'', που είναι εν προκειμένω το δέντρο, το απαραίτητο στοιχείο για την ύπαρξή του, το νερό, χρησιμοποιώντας αντί γι’ ασανσέρ μια φυσική αντλία, η οποία αξιοποιεί κανόνες της φυσικής για να λειτουργήσει, προσαρμοσμένους στο σύστημα της ζωής στο οποίο αναφέρεται, δηλαδή στο δέντρο.
Ιδού λοιπόν τι συμβαίνει …
Ξεκινάμε με την τριχοειδή δύναμη που αρχικώς μεταφέρει το νερό από έδαφος στη ρίζα και μετά στον κορμό. Τι είναι η τριχοειδής δύναμη; Σκεφτείτε όταν πίνετε το ρόφημά σας και τα χείλη σας ακουμπούν το φλιτζάνι και το ρόφημα ανεβαίνει μερικά εκατοστά στα στόμα σας. Αυτό συμβαίνει και με την πρόσληψη του νερού από το δέντρο. Μετά το νερό πρέπει να μεταφερθεί ψηλά, στον κορμό και ακολούθως στην κόμη. Το πραγματοποιεί μέσω αγωγών νερού, οι οποίοι, σύμφωνα με τους κανόνες της φυσικής, όσο πιο στενοί είναι, τόσο πιο ψηλά φτάνει το υγρό. Γι’ αυτό στα πλατύφυλλα δένδρα το πλάτος του αγωγού είναι μόλις 0,5 χιλιοστά, ενώ στα κωνοφόρα, που λόγω της ξηρότητας των περιβαλλόντων του και της ύπαρξης λιγότερου νερού, είναι πολύ στενότερο, στα μόλις 0,02 χιλιοστά.
Η παραπάνω όμως διαδικασία δεν είναι αρκετή για ν’ ανέβει το νερό στο απαιτούμενο ύψος. Ανεβαίνει το πολύ ένα μέτρο περίπου. Μετά τι γίνεται;
Ακολουθεί συμπληρωματική διαδικασία για το ανέβασμα του νερού, που είναι η διαπνοή. Με τη διαπνοή τα δέντρα αποβάλλουν νερό από τα φύλλα ή τις βελόνες και τότε, για την αναπλήρωσή του, δημιουργείται μια αναρρόφηση, που τραβάει το νερό από τους αγωγούς προς τα πάνω. Αυτό πραγματοποιείται λόγω των δυνάμεων συνοχής που δημιουργούνται και κάνουν τα μόρια του νερού να κολλάνε μεταξύ τους ανεβαίνοντας ψηλότερα, με την απελευθέρωση θέσης γι’ αυτά λόγω της εξάτμισης που υπάρχει.
Και με τούτο ικανοποιείται η απαίτηση ανόδου του νερού; Πάλι όχι.
Χρειάζεται να πραγματοποιηθεί ακόμα μια συμπληρωματική διαδικασία. Κι αυτή είναι η ώσμωση. Είναι διεργασία κυτταρική, που λαμβάνει χώρα όταν σ’ ένα κύτταρο η συγκέντρωση σακχάρων είναι μεγαλύτερη από το διπλανό. Τότε το νερό περνάει από τα τοιχώματα στο γλυκύτερο διάλυμα μέχρι και τα δυο να περιέχουν την ίδια ποσοστιαία ποσότητα. Με τον τρόπο αυτό μεταδίδεται το νερό κυτταρικά και φτάνει στην κόμη.
Προϋπόθεση βεβαίως για την επιτέλεση των παραπάνω διεργασιών είναι να μη διακόπτεται η λειτουργία τους σε οποιαδήποτε φάση τους, ιδίως την περίοδο που το δέντρο έχει μεγάλη ανάγκη σε νερό, την άνοιξη που χυμώνει και τη θερινή περίοδο που υπάρχει έλλειψη νερού, αφού τότε δεν προλαβαίνει να επουλώσει τα τραύματά του για ν’ αντεπεξέλθει και σοκάρεται.
Έχει λοιπόν σημασία, το πώς συμπεριφερόμαστε στο δέντρο γιατί αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό με σύνθετες διεργασίες ζωής, που πρέπει να τις σεβαστούμε για να το έχουμε, πέραν βεβαίως του σεβασμού που και στο ίδιο το δέντρο ως ζωή πρέπει να επιδεικνύουμε!
Γι’ αυτό πρέπει να γνωρίζουμε για να προσέχουμε και αναλόγως να συμπεριφερόμαστε…
https://www.facebook.com/giorgoskatsadonis