Topikopoiisi
Σελίδες στα Social Media
  • Αρχική
  • Βιογραφικό
  • Θέσεις
  • Άρθρα
  • Οικο-γεωργία
  • Κοινωνική - αλληλέγγυα οικονομία
  • Εκδηλώσεις
  • Βίντεο
  • Ενδιαφέροντα Ιστολόγια
  • Εικόνες
  • Βιβλία
  • Επικοινωνία

Οικο-γεωργία

Το συνθετικό οικο, όχι μόνο με την τρέχουσα έννοια του οικολογικού, αλλά και με την αρχαιοελληνική έννοια του Οίκου, που ήταν η οικονομική δομή, η οποία εξασφάλιζε τα προς το "ζειν" στα μέλη του, ενώ η Πόλις εξασφάλιζε το "ευ ζειν" των πολιτών.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

Οικοκαλλιέργεια Μαρουλιού

27/4/2013

0 Comments

 
Bild
Από το περιοδικό Ν. Σελήνη, τεύχος  7ο, Δεκέμβρης-Γενάρης-Φλεβάρης 1997-98

ΜΑΡΟΥΛΙ (Lactuca sativa και Lactuca vizosa)

Φυσιολογικές ιδιότητες             

Υπάρχουν πάνω από εκατό ποικιλίες.
Lactuca sativa είναι η καλλιεργούμενη ποικιλία. Lactuca virosa είναι η άγρια ποικιλία, ποιο δραστική αλλά σε μεγάλες ποσότητες τοξική.
Χρησιμοποιούμενα μέρη: Στέλεχος, φύλλα και σπόροι.
Κύρια, γνωστά συστατικά: Lactucarium, το οποίον ενεργεί σαν το όπιο, lacticerine, lactucine, acide lactucique, ασπαραγγίνη, υοσκυαμίνη, χλωροφύλλη, βιταμίνες, Κοβάλτιο, Αρσενικό, Ασβέστιο, Σίδη­ρο, Θείο, Ιώδιο, φωσφάτα, sulfortes, στερόλες, Καροτίνη.
Υπάρχουν 1 μονάδα βιταμίνης Ε σε 50 γραμμάρια και 17,7 χιλιοστόγραμμα βιταμίνης C σε 100 γραμμάρια φρέσκο μαρούλι. Σε τρεις ημέρες η ποσότητα της βιταμίνης C πέφτει σε 4 χιλιοστόγραμ­μα, αν δεν φροντίσουμε να διατηρήσουμε τη ρίζα του μέσα σε νερό.

Ιδιότητες:
Πολλές ιδιότητες οι οποίες το καθιστούν και αυτό φάρμακο, όπως φαίνεται από τα παρακάτω.
Ενδείξεις:
- Ερεθισμός των νεύρων, ψυχασθένειες.
- Ταχυπαλμίες, σπλαχνικοί σπασμοί, γαστραλγίες.
- Σπερματόρροια, σεξουαλική διέγερση.
- Priapisme de la blennorrgie.
- Αϋπνίες.
- Ελλειψη ιχνοστοιχείων.
- Βρογχίτις, κοκίτης, νευρικός βήχας.
-Ασθμα.
-Διαβήτης
- Πληθώρα.
- Ουρικό οξύ, αρθρίτις, λιθιάσεις, νεφρίτις.
-Δυσμηνόρροια.
- Ικτερος, συμφόρηση του ήπατος. - Δυσκοιλότητα.

Τρόπος χρήσης:

Εσωτερική γοήση:

- Lactucarium: 0.10 με 1 γραμμ. την ημέρα σε κάψουλες.
-       Υδροαλκοολικό εκχύλισμα του lactucarium: 0,05 με 0,30 γραμμ. την ημέρα σε κάψουλες των 0,05 γραμμ.
-      Διάβρεγμα σε οινόπνευμα: 60 σταγόνες πριν κάθε ένα απο τα τρία γεύματα (διαβήτης).
-      Υγρό εκχύλισμα μαρουλιού: 2 με 3 κουταλιές του καφέ, ως φάρμακο (δυσμηνόρροιες και ηρεμιστικό για τις γυναίκες που έχουν ακούσια και επίπονη σεξουαλική διέγερση).
-      Αφέψημα φύλλων: 75 γραμμ. μαρουλιού σε 1 λίτρο νερό. Βράζουμε σε σιγανή φωτιά για 30 λεπτά. Πίνουμε3ποτήριατην ημέρα ανάμεσα στα γεύματα.
- Χαπάκια καταπραϋντικά (σπερματόρροια)
εκχύλισμα lactucarium 0,05 γραμμ. , lupulin για ένα χάπι 0,10 γραμμ.
Παίρνουμε 2 με 6 χαπάκια πριντην κατάκλιση.
-       Σπόροι (*): Αφέψημα: Ενα κουταλάκι του καφέ για κάθε φλυντζάνι 2 με 3 φλυντζάνια την ημέρα (άσθμα, πλευρίτις, αϋπνία).
- Διυλισμένο ύδωρ (hydrolat) για ανήσυχο ύπνο και εφιάλτες:
1     2κ. του καφέ απ’ το ακόλουθο μείγμα
-   Διυλισμένο ύδωρ άνθους μαρουλιού 25 γραμμ.
-        ,,                 ,,                ,,        πορτοκαλιάς, 50 γραμμ.
-         ,,              ,,                  ,,           τίλιου, 25 γραμμ. ή
2           1 με 2 κουταλιές της σούπας πριν απο την κατάκλιση (χρησιμοποιείται ειδικά για τα παιδιά και τους γέρους).
-   Διυλισμένο ύδωρ άνθους μαρουλιού 20 γραμ.
-                 ,,            ,,           ,,          βαλεριάνας “ τίλιου     
-                 ,,             ,,            ,,       μαντζουράνας 40 γραμ.

(*) Χρησιμοποιούμε σπόρους είτε απο καλλιεργημένο μα­ρούλι είτε απο άγριο. Φυσικά δενχρησιμοποιούμε σπόρους του εμπορίου που προορίζονται για σπορά και που μπορεί να είναι εμποτισμένο με δηλητήριο.

Εξωτερική χρήση:

- Αφέψημα φύλλων: Πλύσεις για την ακμή.
-  Βρασμένα φύλλα με λίγο ελαιόλαδο: Σε κατάπλασμα για εγκαύματα, αποστήματα, δοθιήνες.
-Σπόροι: Γιατα ερεθισμένα μάτια: Βράζουμε ένα κουταλάκι του καφέ σπόρους μέσα σ’ ένα φλυτζάνι νερό. Αφήνουμε να κρυώσει λίγο και όσο είναι χλιαρό κάνουμε πλύσεις στα μάτια.
- Αιθέριο έλαιο μαρουλιου (lactuca sativa) για την αϋπνία. Μερικές σταγόνες σε ζεστό μπάνιο.

Σημαντικές σημειώσεις:

1. Το σποριασμένο μαρούλι έχει τις μέγιστες θεραπευτικές ιδιότητες. Η γεύση του μόνο στη σαλάτα είναι πιο πικρή.
2. Οι καταπραϋντικές ιδιότητες του μαρουλιού συμπεριλαμ­βανομένου και του σεξουαλικού πεδίου, δεν θα πρέπει να εμποδίζουντις ερωτευμένες γυναίκες να δίνουν μαρούλι στον σύντροφό τους, γιατί μέσα στη σαλάτα οι ιδιότητες αυτές του lactucarium εξισορροπούνται απο πλήθος διεγερτικών συστα­τικών. Εξάλλου πειράματα που έγιναν στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας απο τον Η.Μ.Evans, απέδειξαν ότι το μαρούλι ευνοεί την αναπαραγωγή.
3. Αντίθετα απο το όπιο, το lactucarium ηρεμεί τους νευρι­κούς ερεθισμούς χωρίς να προκαλεί υπερδιέγερση στην αρχή της δράσης του. Επίσης δεν προκαλεί δυσκοιλιότητα ούτε ανορεξία και δεν βλάπτειτα όργανα του κυκλοφοριακού και του πεπτικού συστήματος.

Φυτοπροστασία: Για να προστατέψουμε τις ρίζες των δέν­τρων απο τιν νύμφες τωνχρυσοκανθάρων, μπορούμε να θυσιά­σουμε μερικά μαρούλια φυτεύοντάς τα γύρω-γύρω. Το βράδυ, ξεριζώνουμε όσα θα έχουν μαραθεί. Στις ρίζες θα είναι προσκολλημένες οι νύμφες, τις οποίες εύκολα απομακρύνουμε.
Δ.Π. ΣΟ
Καλλιέργεια Μαρουλιού(Lactuca Sativa-οικογένεια συνθέτων Compositae)

Χατζηπανανιώτου Μένη

Στοιχεία Καλλιέργειας

Το μαρούλι κατάγεται από την Κεντρική και Δυτική Ασία. Είναι φυτό που προτιμάει τις ψυχρές και δροσερές περιοχές και περιόδους του έτους. Η καλύτερη ποιότη­τα παράγεται όταν η θερμοκρασία είναι κάτω από 22ο C. Αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες. Η ελάχιστη ανεκτή θερμοκρασία για τα αναπτυγμένα φυτά είναι -8ο C και για τα νεαρά που μόλις μεταφυτεύτηκαν -5ο C. Τα μαρούλια μπορούν να καλλιεργηθούν και το καλοκαίρι, κινδυ­νεύουν όμως λόγω των υψηλών θερμοκρασιών ν’ ανθή­σουν πρόωρα ή να αποκτήσουν πικρά φύλλα.

Πρόωρη άνθηση μπορεί να συμβεί και την άνοιξη αν για λίγες μέρες επικρατήσουν υψηλές θερμοκρασίες. Καλλιεργώντας τα μαρούλια σε κλίνες με μεγάλες πο­σότητες οργανικής ουσίας τα συμπτώματα αυτά μειώ­νονται.

Μπορούμε να ρυθμίσουμε το μικρόκλιμα σκιάζοντας τα φυτά με δίχτυα. Ετσι φιλτράρεται η ηλιακή ακτινοβο­λία μειώνεται η θερμοκρασία και η εξάτμιση του νερού από τα φυτά. Αυτή η πρακτική είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τις καλοκαιρινές καλλιέργειες.

Τα μαρούλια μπορούν να καλλιεργηθούν σε ποικιλία εδαφών αλλά προτιμούν τα αμμοπηλώδη ή πηλοαμμώδη εδάφη με πολύ οργανική ουσία. Οσον αφορά την οξύτητα του εδάφους κάτω από ΡΗ5 δεν αναπτύσσεται και πάνω από 7 παρουσιάζουν χλώρωση. Χλώρωση επίσης παρουσιάζουν και στα ασβεστώδη εδάφη. Τα εδάφη αυτά βελτιώνονται με προσθήκη άφθονης οργα­νικής ουσίας.

Το ριζικό σύστημα του μαρουλιού ενώ στο φυσικό του σχήμα είναι πασσαλώδες μετά τη μεταφύτευση γίνεται θυσανωτό και από τα 60 cm του εδάφους περιορίζεται στα 30. Γι’ αυτό το λόγο, το έδαφος θα πρέπει να είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά κοντά στις ρίζες.

Επειδή έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις σε άζωτο και οργανική ουσία μπορούμε να τα λιπάνουμε μα καλοχω­νεμένη κοπριά (3-5 τόνους στο στρέμμα) αμέσως πριν τη μεταφύτευση. Μπορούμε επίσης να τα λιπάνουμε με ένα ταχείας απελευθερώσεως λίπασμα όπως αιματά λευρα ή σογιάλευρα ή με ένα βραδείας απελευθερώ­σεως όπως κόμποστ ή μηδικάλευρο. Συμπληρωματικά μια φορά το μήνα και για καλύτερες παραγωγές κάθε 2 βδομάδες, μπορούμε να κάνουμε ριζοπότισμα ή να ψεκάσουμε τα φύλλα με εκχύλισμα φυκιών ή εκχύλισμα κόμοστ. Αυτό βοηθά και στην πρόληψη μυκητολογικών ασθενειών. Το εκχύλισμα φτιάχνεται βάζοντας μισό κιλό κόμποστ σε 10 λίτρα νερό για 24 ώρες, μετά τα σουρώ­νουμε και ψεκάζουμε με το διάλυμα τα φυτά.

Τα μαρούλια θέλουν πότισμα κάθε 4-6 μέρες. Η άρδευση πρέπει να γίνεται με διήθηση γιατί η κατάκλιση και ο καταιονισμός βοηθούν στη σήψη των φυτών. Τα φυτά δεν χρειάζονται τόσο νερό όσο υγρασία. Κρίσιμη περίοδος ποτίσματος για τα κοινά μαρούλια είναι η περίοδος ανάπτυξης ενώ για τα κεφαλωτά ο σχημα­τισμός της κεφαλής.

Παραγωγή σπόρου

Αν θέλουμε να κρατήσουμε σπόρο για να παράγουμε δικά μας φυτά επισημαίνουμε από μικρά τα φυτά που παρουσιάζουν έντονα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ποικιλίας και τα αφήνουμε να σποροποιήσουν επί τόπου.
Σήμερα καλλιεργούνται τρεις τύποι μαρουλιών: τα κοινά μαρούλια με μακριά και λεία φύλλα, οι σαλάτες με κοντά και κατσαρά φύλλα και τα κεφαλωτά μαρούλια με στρογγυλά και κλειστά φύλα σαν μικρό λάχανο. Στα κεφαλωτά μπορούμε να διευκολύνουμε το ανθοφόρο στέλεχος να βγει χαράζοντας ένα σταυρό πάνω στην κεφαλή λίγες μέρες πριν τη χαλάρωση των φύλλων.

Τα μαρούλια ανθίζουν το καλοκαίρι. Τα άνθη ανοίγουν το πρωί και μόνο για λίγες ώρες. Τότε είναι δυνατή η σταυρονομοποίηση από τα έντομα. Η γονιμοποίηση γίνεται κατά διάφορα χρονικά διαστήματα γι’ αυτό και η ωρίμανση των σπόρων γίνεται σταδιακά. Αν θέλουμε να αποφύγουμε τη σταυρογονιμοποίηση θα πρέπει οι ποι­κιλίες να φυτεύονται σε απόσταση τουλάχιστον 100 μέτρων μεταξύ τους.

Οταν μέρος των σπόρων ωριμάσει 10-15 μέρες μετά τη γονιμοποίηση, κόβουμε τα στελέχη και τα μεταφέ­ρουμε στην αποθήκη όπου συνεχίζεται η αποξήρανση υπό σκιά. Αφού ολοκληρωθεί η ξήρανση αφαιρούμε το σπόρο. Ο σπόρος του μαρουλιού συντηρείται για 5 χρόνια.

Σπορά και Μεταφύτευση

Σπέρνουμε τα μαρούλια σε θερμά ή ψυχρά σπορεία. Η σπορά γίνεται στα πεταχτά ή σε γραμμές και σε βάθος 8-10 mm. Μετά τη σπορά πιέζουμε ελαφρά το χώμα για να έρθουν σ’ επαφή. Αρκούν 100 gr σπόρου για να αποκτήσουμε φυτά για 1 στρέμμα. Για το φύτρωμα απαιτούνται 2-10 μέρες. Οι σπόροι δεν φυτρώνουν αν η θερμοκρασία είναι πάνω από 26o C, γι’ αυτό το καλοκαίρι κάνουμε το σπορείο σ’ ένα δροσερό μέρος και κατόπιν μεταφυτεύουμε τα φυτά στο λαχανόκηπο.

Η μεταφύτευση γίνεται από την Ανοιξη ως το Φθινό­πωρο και μόλις τα φυτά αποκτήσουν 3-4 φύλλα (διάστη­μα 4-6 εβδομάδων). Η μεταφύτευση γίνεται σε κλίνες (εικόνα 1) ή σε σαμάρια, οι αποστάσεις φύτευσης είναι 30-40cm μεταξύ των γραμμών και 20- 30 cm επί των γραμμών, παίρνοντας υπ’ όψιν πάντα το μέγεθος της ποικιλίας. Το βάθος φύτευσης είναι λίγο μεγαλύτερο απ’ αυτό που είχαν τα φυτά στο σπορείο.

Μερικοί παραγωγοί συνηθίζουν να κάνουν μια μετα­φύτευση στο σπορείο πριν τη μεταφύτευση στην οριστι­κή τους θέση. Μ’ αυτό τον τρόπο τα φυτά αραιώνο­νται και σκληραγωγούνται.

Μια εβδομάδα πριν τη μεταφύτευση καλό είναι να δώσουμε στα φυτά μια ε­λαφριά λίπανση (1 κουτα­λάκι εκχύλισμα φυκιών σε 1 lit νερό) για να τα εφοδιά­σουμε με θρεπτικά στοι­χεία στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης τους και για να τα βοηθήσουμε να ξεπε ράσουν το μεταφυτευτικό σοκ.

Στην περίπτωση που τα φυτά είναι έτοιμα για μεταφύτευση αλλά ο καιρός ή το έδαφος δεν επιτρέπουν, μπορούμε να τα διατηρήσουμε για 2 εβδομάδες στο ψυγείο στους
2  ο C. Ετσι τα φυτά παύουν να αναπτύσσο­νται αλλά δεν καταστρέφονται.

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΜΑΡΟΥΛΙΟΥ

Φυσιολογικές παθήσεις

-   Τα περιθώρια των φύλλων καφετιάζουν και ξηραίνονται ενώ στις νευρώσεις εμφανίζονται μαύ­ρα στίγματα.

Είναι πιθανόν τα συμπτώματα αυτά να οφείλονται ή σε υψηλές θερμοκρασίες ή σε περίσσια νερού στο έδαφος ή σε έλλειψη ασβεστίου. Ανάλογα με το τι συμβαίνει στον δικό μας λαχανόκηπο φροντίζου με να σκιάσουμετα φυτά (εικόνα 2α, 2β) να διατηρήσουμε το έδαφος υγρό αλλά όχι μουσκεμένο, να προσθέ­σουμε θρυμματισμένα κελύφη οστράκων ή τσόφλια αυγών, γύψο ή σκόνη ασβέστη στο έδαφος, αν πρόκειται για έλλειψη ασβεστίου. Για πιο άμεσα απο­τελέσματα ψεκάζουμε τα μαρούλια με εκχύλισμα φυκιών.

-  Τα περιθώρια των εξωτερικών φύλλων μαυρί­ζουν και σχηματίζονται φουσκάλες.

Τα φυτά έχουν πληγεί από παγετό. Για να τα προστατεύσουμε τα καλύπτουμε με οργανικά υπο­λείμματα ή φτιάχνουμε τούνελ με πλαστικό όταν προβλέπεται παγετός. Μερικοί καλλιεργητές για α- ντιπαγετική προστασία καλλιεργούντο μαρούλια μέ­σα σε αυλάκια.

-  Τα φύλλα αποκτούν πικρή γεύση και περιφε­ρειακή χλώρωση.

Αν αργήσουμε να ποτίσουμε τα φυτά για κάποιο διάστημα, τότε πικρίζου ντα φύλλα και αναπτύσσεται περιφερειακή χλώρωση, ενώ στις κατσαρές και κε- φαλωτές ποικιλίες μπορεί να αναπτυχθούν χαλαρά κεφάλια.

Λεύκανση των εσωτερικών φύλλων του μαρου­λιού
Τα κοινά μαρούλια πολλές φορές έχουν ανάγκη από δέσιμο για να αναπτύξουν την “καρδιά”. Το δέσιμο γίνεται με ράφια μια ή δύο βδομάδες πριν τη συγκομιδή.

Τροφοπενίες

-  Αν κιτρινίζουν τα παλαιότερα φύλλα ξεκινώντας από την περιφέρεια προς το εσωτερικό και συγχρό­νως αποχρωματίζονται τα μικρότερα νεύρα ενώ οι καρδιές κακοοχηματίζονται πιθανόν να έχουμε τρο­φοπενία μαγνησίου.

- Αν η ανάπτυξη των μαρουλιών περιορίζεται ση μα­ντικά και συγχρόνως τα φύλλα γίνονται πιο λεπτά και ανοιχτοπράσινα πιθανόν έχουμε έλλειψη θείου.

-  Κιτρινισμένα φύλλα υποδηλώνουν έλλειψη αζώ­του.

-  Αν δεν σχηματίζονται κεφάλια ίσως έχουμε έλλει­ψη χαλκού, ενώ κακοσχηματισμένα κεφάλια μπορεί να οφείλονται σε έλλειψη βορίου. Αντίθετα όταν έχουμε περίσσεια βορίου ξηραίνονται περιφερειακά τα φύλλα.

Για να αντιμετωπίσουμε τις ελλείψεις ψεκάζουμε όπως είπαμε πριν, κάθε 2 βδομάδες με εκχύλισμα κόμποστ ή φυκιών. Γ ια να βεβαιωθούμε για τις ελλεί­ψεις που πιθανόν παρουσιάζει το έδαφος μας, κάνου­με εδαφολογική ανάλυση και προσθέτου με τα ανάλο­γα υλικά για να το ισορροπήσουμε Ασθένειες

-  Περονόσπορος. Η ασθένεια αυτή εκδηλώνεται στο σπορείο με την εμφάνιση κίτρινων κηλίδων στην πάνω πλευρά των φύλλων και άσπρο χνούδι στην κάτω. Μερικά φύλλα ξηραίνονται και τα φυτά παύουν να αναπτύσσονται. Στα φύλλα των μεταφυτευμένων φυτών η προσβολή εκδηλώνεται με χλωρωτικές κηλίδες ανάμεσα στα νεύρα και άσπρο χνούδι στην κάτω πλευρά (εικόνα 3) τελικά τα μαρούλια σαπίζουν. Το σάπισμα μπορεί να συμβεί και μετά τη συγκομιδή κατά τη μεταφορά στην αγορά.

Η ασθένεια ευνοείται από ζεστό, υγρό και ομιχλώ­δη καιρό. Φροντίζουμε για καλή αποστράγγιση του εδάφους και αποφεύγουμε την πυκνή σπορά ή μετα- φύτευση για να έχουμε καλό αερισμό. Εναλλάσσου­με τις καλλιέργειες και χρησιμοποιούμε ανθεκτικές ποικιλίες.

Για να προλάβουμε μεγαλύτερες προσβολές ψε­κάζουμε με χαλκό ή βορδιγάλειου πολτό 1%. Θα πρέπει να αποφεύγουμε τον ψεκασμό στα μεγάλα φυτά που προορίζονται για κατανάλωση.

Παρασκευή Βορδιγάλειου πολτού

Υλικά                                                     Μέρη

α) Θειικός χαλκός                                  1

νερό                                                              5

β) ασβέστης (όχι σβησμένος)          1

νερό                                                             4

γ) νερό                                                        5

δ) νερό                                                    45

Εκτέλεση

α) Ο θειικός χαλκός διαλύεται στο νερό

β) Ο ασβέστης “σβήνεται” για 5 λεπτά στο νερό (προσοχή μη πιτσιλίσει στα μάτια)

γ) Αυτή η ποσότητα νερού χύνεται στο β όταν είναι έτοιμο.

Κατόπιν τα διαλύματα β και γ σουρώνονται μ’ ένα ψιλό σουρωτήρι

δ) Σ’ ένα ξύλινο ή πλαστικό δοχείο χύνονται τα α, β και γ και ανακατεύονται με την ποσότητα νερού δ που υπάρχει ήδη εκεί. Καλό είναι στην ποσότητα του νερού δ να έχουμε προηγουμένως διαλύσει 30 gr ζάχαρη για κάθε λίτρο νερού. (μειώνεται το σοκ στα φυτά από την καυστική δράση του βορδιγάλειου πολτού και συγχρόνως κολλά καλύτερα στην επιφάνεια των φύλλων)

-  Ωϊδιο. Η προσβολή ξεκινά από τα παλαιότερα φύλλα όπου αναπτύσσεται άσπρο χνούδι ενώ στα­διακά καφετιάζουν και νεκρώνονται. Μπορούμε να ψεκάσουμε με μαγειρική σόδα (1 κουταλάκι σε 1 λίτρο νερό) ή με θειάφι. Συγχρόνως φροντίζουμε να αραιώσουμε τα φυτά για να αερίζονται καλύτερα.

- Αλτεναρίωση. Η ασθένεια αυτή προσβάλλει τα πιο ώριμα φύλλα. Εμφανίζονται μικρές κυκλικές ή γωνιώδεις καστανόμαυρες κηλίδες και σχηματίζο­νται χαρακτηριστικοί ομόκεντροι δακτύλιοι. Το κέντρο νεκρώνεται (εικόνα 4). Προληπτικά απολυμαίνουμε το σπόρο

-   Βοτρύτης, σκληρωτίνια, πύ­θιο. Οι σπόροι δεν φυτρώνουν, τα νεαρά φυτάρια εμφανίζουν στο λαιμό καστανό κόκκινες κηλίδες και τα φυτά λιώνουν. Στα μεγαλύτερα φυτά μπορεί το σάπισμα στο λαιμό να είναι ξερό. Τα εξωτερικά φύλλα κιτρινίζουν ή κοκκινίζουν και πέ­φτουν ενώ η καρδιά μένει όρθια. Παράλληλα παρουσιάζονται νε­κρώσεις στις νευρώσεις και ανα­πτύσσεται σταχτιά μούχλα
(εικόνα 5)·

Για να αποφύγουμε αυτές τις ασθένειες φροντίζουμε να μην πληγώνουμε τα φυτά, να έχουμε καλό αερισμό, να στραγγίζει καλά το έδαφος. Η αμειψισπορά δεν βοη­θάει ιδιαίτερα γιατί σχεδόν όλα τα φυτά προσβάλλονται απ’ αυτές τις ασθένειες. Η καλλιέργεια σε υπερυψωμένες κλίνες και η ενσωμάτωση μεγάλης ποσότητας κό- μποστ βοηθούν στηνπρόληψη. Για τον ίδιο λόγο ψεκάζουμε με εκχύλι­σμα μόλις βγουν τα πρώτα πραγ­ματικά φύλλα. Ο ψεκασμός επα­ναλαμβάνονται κάθε 15 μέρες.

-   Βακτηριώσεις. Κατά μήκος των νεύρων ή προς τα χείλη εμφα­νίζεται κίτρινη καστανή και τέλος μαύρη κηλίδωση. Οι κηλίδες μεγα­λώνουν μαυρίζουν και μπορεί να καλύψουν ολόκληρα τα φύλλα. Οι βακτηριώσεις δεν αντιμετωπίζονται παρά μόνο προληπτικά. Χρησιμο­ποιούμε καλά χωνεμένη κοπριά, αποφεύγουμε να βρέχου με τα φύλ­λα, φροντίζουμε για καλή απο­στράγγιση του εδάφους, εφαρμό­ζουμε αμειψισπορά. Αν διατηρού­με τα φυτά μας καλοθρεμμένα προλαβαίνουμε τα προβλήματα.

-   Ιώσεις. Στα φύλλα παρατη­ρούνται εναλλαγές πράσινου και κίτρινου χρώματος (μωσαϊκό) ασυμμετρία στο έλασμα και πιο το­νισμένα “δόντια” (τα τελειώματα των φύλλων). Τα μαρούλια δεν σχη­ματίζουν κεφάλια. Αυτά τα συμ­πτώματα υποδηλώνουν την ίωση μωσαϊκό του μαρουλιού. Αν παρατηρούμε αφύσικη πάχυνση των νευ­ρώσεων και συγχρόνως κιτρινίζουν και φουσκαλιάζουν τα σημεία που γειτονιάζουν μ’ αυτές τις νευρώ­σεις, τότε πιθανόν έχουμε μια άλλη ίωση την ίωση των χοντρών νευρώσεων του μαρουλιού. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις θεωρείται απαραίτη­τη η χρήση εγγυημένου σπόρου απαλλαγμένου από ιώσεις καθώς και η χρήση ανθεκτικών ποικιλιών. Προληπτικά καταστρέφουμε τα αγριόχορτα και τα προσβεβλημένα φυτά. Καταπολεμούμε τις αφίδες που είναι φορείς των ιώσεων. Φρο­ντίζουμε για την καλή αποστράγγιση του εδάφους και μειώνουμε τα ποτίσματα. Μεταφυτεύουμε αφού ζεστάνει ο καιρός και όχι σε κρύα και υγρά εδάφη. Δεν καλλιερ­γούμε όπου είχε ξαναεμφανιστεί η ίδια αρρώστια.

Εχθροί

-Σιδηροσκώληκας- νηματώ­δεις. Τα συμπτώματα της προσβο­λής είναι κιτρίνισμα των φύλλων, σταμάτημα της ανάπτυξης και κα­τά τη διάρκεια φωτεινών και ζε­στών ημερών τα φυτά μαραίνο­νται ενώ τα βράδια ξαναζωντα­νεύουν.

Τα σιδηροσκούληκα έχουν χρώ­μα κίτρινο - καφέ είναι λεπτά έχουν μήκος πάνω από 3 cm και καφέ κεφάλια (εικόνα 6). Εχουν μια γε­νιά το χρόνο και τις μεγάλες κατα­στροφές τις κάνουν όταν βρίσκο­νται στο στάδιο της λάρβας. Τρώνε σπόρους, ρίζες, κονδύλους και καταστρέφουν και άλλα τμήματα των φυτών. Προσβάλλουν εκτός από τα μαρούλια και πολλά άλλα φυτά όπως τεύτλα, φασόλια, καρότα, καλαμπόκια, κρεμμύδια, α­ρακά, πατάτα. Τα παγιδεύουμε με πατάτες. Μπορούμε επίσης να τα ελέγξου­με σκορπίζοντας στο έδαφος παρασιτικούς νηματώδεις πριν την εγκατάσταση των φυτών. Αποφεύγουμε να καλλιεργήσουμε σε χω­ράφια που την προηγούμενη χρό­νια είχαμε το ίδιο πρόβλημα. Πα­ρόμοια συμπτώματα έχουμε και όταν τα φυτά μας έχουν προσβλη­θεί από νηματώδεις για να βεβαιω­θούμε ψάχνουμε για ογκίδια στις ρίζες .

-  Αφίδες. Τα νεαρά φύλλα που έχουν δεχτεί επίθεση από αφίδες στρίβουν και καρουλιάζουν. Σε ε­λαφριά προσβολή ψεκάζουμε στα φυτά νερό με πίεση. Το επόμενο βήμα είναι ψεκασμός με εντομοκτόνα σαπούνια και αν δεν τις ε­λέγξουμε ούτε έτσι τότε ψεκάζου­με με ροτενόνη και πυρεθρίνη μα­ζί.

-   Θρίπες. Οταν τα φύλλα των μαρουλιών είναι άτονα με γκρίζο - πράσινες ή ασημένιες αποχρώ­σεις, ψάχνουμε για θρίπες απλώ­νοντας ένα λευ κό χαρτί και τινάζο­ντας τα φύλλα, έχουν μέγεθος κε­φαλιού καρφίτσας. Για τον έλεγχό τους τοποθετού­με μπλε, κίτρινες ή άσπρες κολλώ­δεις παγίδες, αμέσως πάνω από το ύψος των φυτών.

-   Αλευρώδεις. Τα φυτά είναι εξασθενημένα με κίτρινα φύλλα, επιρρεπή σε ασθένειες. Ψάχνου­με για αλευρώδεις στην κάτω επι­φάνεια των φύλλων (εικόνα 7). Οι νύμφες και τα ενήλικα απομυζούν τους χυμούς από τα νεαρά φύλλα και τα εξασθενούν. Για τον έλεγχό τους σκονίζουμε τα φυτά με σκόνη καπνού ή ψεκάζουμε με τσάι κα­πνού (νικοτίνης).

Παρασκευή τσαγιού νικοτίνης:

Μας χρειάζονται 3 γε­μάτες χούφτες καπνού. Ρίχνουμε τον καπνό σ’ έ­να δοχείο με 2 λίτρα νερό. Σκεπάζουμε το δοχείο και το αφήνουμε 24 ώρες. Εν­διάμεσα το ανακατεύουμε. Μετά σουρώνουμε μ’ ένα πανί και προσ­θέτου με κι άλλο νερό ώστε να συμ­πληρωθούν 5 λίτρα. Αν θέλουμε προσθέτουμε 2% οινόπνευμα και 1 % σαπούνι για καλύτερα αποτε­λέσματα. Το εκχύλισμα πρέπει να χρησιμοποιηθεί το ταχύτερο δυνα- τόν και μετά τον ψεκασμό δρα για 3 μέρες. Υπ’ όψιν ότι σκοτώνει και πολλά ωφέλιμα είδη, γι’ αυτό χρη­σιμοποιούμε τη νικοτίνη σαν τελευ­ταία λύση. -  Τζιτζικάκια. Αν στα φύλλα εμ­φανίζονται ανοιχτόχρωμες κηλίδες και τα φύλλα παύουν να αναπτύσ­σονται ψάχνουμε για τζιτζίκια. Τα έντομα αυτά απομυζούν τους χυ­μούς των φυτών και μεταδίδουν αρρώστιες. Για να τα ελέγξουμε ψεκάζουμε το βράδυ με εντομοκτόνα σαπούνια ή με μείγμα πυρεθρίνης και ροτενόνης όταν έχουμε σημαντική προσβολή. Αν καλύψουμε προληπτικά τα φυτά μας κατά το φύτρωμα με οργανικά υπολείμ­ματα μειώνουμε σημαντικά το πρό­βλημα.

-   Κάμπιες - γυμνοσάλιαγκες. Στην περίπτωση που εμφανίζονται τρύπες στα φύλλα ψάχνουμε για κάμπιες. Τις ελέγχουμε ψεκάζοντας με βά­κιλο θουριγκιένσις. Αν τα φύλλα είναι κουρελιασμένα, τότε ψάχνου­με για ίχνη από γυμνοσάλιαγκες ή σαλιγκάρια. Για να τα αντιμετωπί­σουμε σκορπάμε γύρω από τα φυ­τά στάχτες ξύλου ή γη διατομών. Μπορούμε επίσης να τα ελέγξου­με με παγίδες μπίρας.

-   Λυριόμιζα. Αν τα φυτά μας έχουνπροσβληθεί από τη λυριόμυ ζα τότε εμφανίζονται λευκές ή ημι διαφανείς στοές στα φύλλα. Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνουμε είναι να καταστρέψουμε τα προσβεβλη­μένα φύλλα. Μπορούμε να ελέγ­ξουμε τα ενήλικα παγιδεύοντας τα με κολλώδεις παγίδες μπλε, κίτρι­νου ή λευκού χρώματος. Αν η προ­σβολή είναι σημαντική ψεκάζουμε με πυρεθρίνη και ροτενόνη μαζί. Οταν η λάρβα μπει στο φύλλο (ει­κόνα 8) οι ψεκασμοί είναι ανώφε­λοι, έκτος κι αν ψεκάσουμε με παρασιτικούς νηματώδεις (Neoplectana carpocapsa) που την ακολουθούν στις στοές. Προλη­πτικά μειώνουμε σημαντικά το πρό­βλημα καλύπτοντας τα φυτά με οργανικά υπολείμματα στο φύτρω­μα.

Συγκαλλιέργεια

Παραδοσιακά τα μαρούλια συγκαλλιεργούνται με καρότα και ρα­δίκια. Επίσης μοιράζονται με επιτυ­χία το χώρο αν καλλιεργηθούν μα­ζί με κρεμμύδια και παντζάρια.

Διαδοχικές καλλιέργειες

Τα μαρούλια μπορούν να διαδε­χθούν στο χωράφι τα φασόλια, τις πατάτες, ριζώδεις καλλιέργειες, τα κολοκυθάκια, τις μελιτζάνες, τα αγ­γούρια και το καλαμπόκι.

Συγκομιδή και διατήρηση

Τα κοινά μαρούλια ωριμάζουν σε 40-50 μέρες μετά τη μεταφύτευση και τα κεφαλωτά σε 70-75. Τα κατσαρά μπορούν να συγκομι­στούν πολύ νωρίς, μόλις τα φυτά αποκτήσουν 10-15 cm μήκος με σχηματισμένη την καρδιά και βα­θύ πράσινο χρώμα. Τα κεφαλωτά συγκομίζονται αφού έχουν απο­κτήσει μεγάλη και σφικτή κεφαλή πριντην εμφάνιση του ανθοφόρου στελέχους.

Τα μαρούλια δεν διατηρούνται για πολύ. Μόνο σε ειδικά ψυγεία σε θερμοκρασία 0 - 2 o C και σχετι­κή υγρασία 85 - 90% μπορούν να διατηρηθούν για 2-3 βδομάδες. Στον λαχανόκηπο μας μπορούμε να κόβουμε κάθε φορά τα εξωτε­ρικά φύλλα του μαρουλιού για τη σαλάτα μας δίνοντας έτσι την ευ­καιρία στα υπόλοιπα φύλλα να με­γαλώσουν κι άλλο. Μ’ αυτό τον τρόπο παρατείνουμε τη συγκομι­δή τους και παίρνουμε περισσότε­ρη παραγωγή...

Βιβλιογραφία

-  Γενική και ειδική λαχανοκομία Θρασύβουλου Δ. Ραπτόπουλου

-GARDEN PROBLEM SOLVER, JEFF BALL

-   HIGH - YIELD GARDENING, HUNT and BORTZ

- COLOR HANDBOOK OF GAR­DEN INSECTS, ANNA CARR

- Φυτοπροστασία χωρίς χημικά, Γαβριήλ Πανάγος

-  Σύγχρονη Γεωργική Τεχνολο­γία (περιοδικό).



Bild
Bild
Bild
Bild
Bild
0 Comments



Leave a Reply.

    ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΛΕΜΠΑΣ

    Πρώην εκπαιδευτικός ΜΕ(Μαθηματικός)και οικο-γεωργός στο Πήλιο. Από το 1990, που "επανατοπικοποιήθηκε", προσπαθεί δια του "παραδείγματος" να συμβάλει στη διαμόρφωση της κατεύθυνσης της τοπικοποίησης 

    Επικοινωνία: gkolempas@yahoo.gr 

    Αρχείο

    January 2023
    December 2022
    November 2022
    October 2022
    September 2022
    August 2022
    July 2022
    June 2022
    May 2022
    April 2022
    February 2022
    January 2022
    December 2021
    November 2021
    October 2021
    July 2021
    June 2021
    May 2021
    April 2021
    March 2021
    January 2021
    December 2020
    November 2020
    October 2020
    August 2020
    July 2020
    June 2020
    January 2020
    July 2019
    April 2019
    February 2019
    January 2019
    November 2018
    September 2018
    August 2018
    May 2018
    December 2017
    November 2017
    August 2017
    May 2017
    March 2017
    February 2017
    December 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    April 2016
    March 2016
    February 2016
    January 2016
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    May 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    May 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013
    June 2013
    May 2013
    April 2013
    March 2013
    February 2013
    January 2013
    December 2012
    November 2012
    October 2012
    September 2012

    RSS Feed

    Bild
    Συμμετέχετε στην εκστρατεία για την ελευθερία των σπόρων

    Η νέα Ευρωπαϊκή Νομοθεσία για την “Εμπορία των σπόρων” είναι μια απειλή για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τη Δημοκρατία.

    Συμμετέχετε στη Δήλωση των Ευρωπαίων Πολιτών για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΩΝ ΣΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ.
    http://www.seedfreedom.eu/gr/

Powered by Create your own unique website with customizable templates.