Η διάμετρος της γης, όπως είναι γνωστό, είναι περίπου 12.000 χιλιόμετρα. Σε σχέση με αυτό το πάχος, τα 5-50 εκατοστά που κατέχει το στρώμα του εδάφους(χούμου) τ ης γήινης επιφάνειας είναι μηδαμινό. Είναι μικροσκοπικά λεπτό, συγκριτικά πιο λεπτό και από το δέρμα του σώματός μας.
Και όμως αυτό το λεπτό στρώμα είναι τόσο σημαντικό για κάθε μορφή ζωής πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. Χωρίς αυτό το «δέρμα» της η γη θα ήταν ακόμα και σήμερα ένας έρημος και άδειος πλανήτης. Πάνω σε αυτό μεγαλώνουν τα φυτά και στη συνέχεια τα ζώα και ο άνθρωπος, τρεφόμενα από αυτά. Με τη βοήθειά του συνδέονται μεταξύ τους και κλείνουν οι διάφοροι κύκλοι της ζωής.
Μια χούφτα από υγιές έδαφος αποτελείται από οργανικά υπολείμματα νεκρών φυτών, ζώων και μικροβίων, καθώς και από πετραδάκια, πετρώματα, νερό, αέρα, ριζίδια και μικροζωή. Ο αριθμός των μικροοργανισμών π.χ. σε αυτή τη φούχτα μπορεί να ξεπερνά τον αριθμό των ανθρώπων πάνω στη γη.
Σε ένα τετραγωνικό μέτρο- πλούσιου σε χούμο- εδάφους, στα 30 πάνω εκατοστά του, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1 τρις. βακτήρια, 500 δις. ζωύφια, 100 δις. ριζόποδα, 10 δις. ακτινομύκητες, 1 δις. μύκητες, 1 δις. άλγες, 1 δις. πρωτόζωα(ciliates), 1 δις. νηματώδεις, 50.000 εξάποδα-ολιγοέντομα(springtails), 25.000 τροχόζωα, 10.000 σκουλήκια τριχίνες, 300 πολύποδες, 150 έντομα, 100 σκαθάρια και προνύμφες, 80 γεωσκώληκες και 50 σαλιγκάρια-αράχνες-ισόποδα.
Οι μικροοργανισμοί(μ.ο.) λαμβάνουν μέρος τόσο στις διαδικασίες αποδόμησης της ύλης μέσω του αποσύνθεσης, όσο και στις διαδικασίες αναδόμησής της, καθώς και μετατροπής της σε άλλες μορφές μέσω συνεργασίας, συνύπαρξης, συμβίωσης και κυρίως μέσω της ζύμωσης.
Μύκητες, άλγη και βακτήρια συμβιώνουν με τα ριζίδια των φυτών και ανταλλάσσουν μεγάλα μόρια, πρωτεϊνες, βιταμίνες ή και μιτοχόνδρια(τα «εργοστάσια» στα κύτταρα). Ενώ τα απόβλητα πολλών μ.ο. επαναχρησιμοποιούνται από άλλους. Δυστυχώς οι επιστήμονες δεν έχουν δώσει και μεγάλη σημασία στους μ.ο. και στη μικροζωή του εδάφους και δεν έχουν μελετήσει τα μυστικά του. Υπολογίζεται ότι μόνο το 5-10% των οργανισμών του είναι γνωστοί μέχρι τώρα.
Η εντατική γεωργία σήμερα με τη χρήση των συνθετικών χημικών λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων, με τη μηχανική επεξεργασία του εδάφους κ.λπ. απειλεί σε μεγάλο βαθμό όλον αυτόν τον μικρόκοσμο.
Βέβαια αυτή η μικροζωή έχει τη δυνατότητα πάντα να αναγεννιέται, αλλά για αυτό χρειάζεται να την υποστηρίξουμε με πλούσιο χούμο και οργανικά υλικά. Αν όμως τη καταστρέφουμε, όπως αναφέραμε παραπάνω, τότε νεκρώνεται το ίδιο το έδαφος. Πρόκειται στην ουσία για έναν πόλεμο που μετατρέπει κάθε εύφορο κομμάτι γης σε απόβλητο και όλοι «χάνουμε τη γη κάτω από τα πόδια μας».
Το λεπτό αυτό «δέρμα» της γης, ο χούμος[1], όσο γρήγορα σπαταλάται, τόσο αργά ανασυστήνεται. Χρειάζεται πολύ χρόνο για να ξαναπαραχθεί, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες ο ρυθμός σύστασής του μπορεί να φθάσει και στα ένα με δυόμισι εκατοστά ανά αιώνα. Αν καταστρέψουμε εμείς οι άνθρωποι απερίσκεπτα ένα και μόνο εκατοστό του πάχους του, μπορεί να χρειασθεί και 100 χρόνια για να ξαναπαραχθεί!
Και όμως αυτό κάνουμε. «Γδέρνουμε» απερίσκεπτα το πολύτιμο αυτό λεπτό στρώμα του πλανήτη!
[1] Σαν χούμο χαρακτηρίζουμε το σύνολο των νεκρών και αποσυντεθημένων οργανικών υλικών του εδάφους. Αποτελείται από πολυάριθμες σύνθετες ενώσεις, οι οποίες μετατρέπονται σε άλλες από τους μ.ο. του εδάφους. Υδρογονάνθρακες και πρωτεΐνες αποσυντίθενται γρήγορα, ενώ κυτταρίνη και ξύλο πιο αργά. Αλλά ο χούμος είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των βιολογικών, χημικών και φυσικών του ιδιοτήτων. Είναι η απαραίτητη βάση κάθε ζωής μέσα και πάνω στο έδαφος και συμπεριφέρεται σχεδόν σαν να πρόκειται για έναν ανεξάρτητο ζωντανό οργανισμό. «Ο χούμος έχει δημιουργηθεί εκ της ζωής, από ζωή, για τη ζωή»
Και όμως αυτό το λεπτό στρώμα είναι τόσο σημαντικό για κάθε μορφή ζωής πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. Χωρίς αυτό το «δέρμα» της η γη θα ήταν ακόμα και σήμερα ένας έρημος και άδειος πλανήτης. Πάνω σε αυτό μεγαλώνουν τα φυτά και στη συνέχεια τα ζώα και ο άνθρωπος, τρεφόμενα από αυτά. Με τη βοήθειά του συνδέονται μεταξύ τους και κλείνουν οι διάφοροι κύκλοι της ζωής.
Μια χούφτα από υγιές έδαφος αποτελείται από οργανικά υπολείμματα νεκρών φυτών, ζώων και μικροβίων, καθώς και από πετραδάκια, πετρώματα, νερό, αέρα, ριζίδια και μικροζωή. Ο αριθμός των μικροοργανισμών π.χ. σε αυτή τη φούχτα μπορεί να ξεπερνά τον αριθμό των ανθρώπων πάνω στη γη.
Σε ένα τετραγωνικό μέτρο- πλούσιου σε χούμο- εδάφους, στα 30 πάνω εκατοστά του, υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1 τρις. βακτήρια, 500 δις. ζωύφια, 100 δις. ριζόποδα, 10 δις. ακτινομύκητες, 1 δις. μύκητες, 1 δις. άλγες, 1 δις. πρωτόζωα(ciliates), 1 δις. νηματώδεις, 50.000 εξάποδα-ολιγοέντομα(springtails), 25.000 τροχόζωα, 10.000 σκουλήκια τριχίνες, 300 πολύποδες, 150 έντομα, 100 σκαθάρια και προνύμφες, 80 γεωσκώληκες και 50 σαλιγκάρια-αράχνες-ισόποδα.
Οι μικροοργανισμοί(μ.ο.) λαμβάνουν μέρος τόσο στις διαδικασίες αποδόμησης της ύλης μέσω του αποσύνθεσης, όσο και στις διαδικασίες αναδόμησής της, καθώς και μετατροπής της σε άλλες μορφές μέσω συνεργασίας, συνύπαρξης, συμβίωσης και κυρίως μέσω της ζύμωσης.
Μύκητες, άλγη και βακτήρια συμβιώνουν με τα ριζίδια των φυτών και ανταλλάσσουν μεγάλα μόρια, πρωτεϊνες, βιταμίνες ή και μιτοχόνδρια(τα «εργοστάσια» στα κύτταρα). Ενώ τα απόβλητα πολλών μ.ο. επαναχρησιμοποιούνται από άλλους. Δυστυχώς οι επιστήμονες δεν έχουν δώσει και μεγάλη σημασία στους μ.ο. και στη μικροζωή του εδάφους και δεν έχουν μελετήσει τα μυστικά του. Υπολογίζεται ότι μόνο το 5-10% των οργανισμών του είναι γνωστοί μέχρι τώρα.
Η εντατική γεωργία σήμερα με τη χρήση των συνθετικών χημικών λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων, με τη μηχανική επεξεργασία του εδάφους κ.λπ. απειλεί σε μεγάλο βαθμό όλον αυτόν τον μικρόκοσμο.
Βέβαια αυτή η μικροζωή έχει τη δυνατότητα πάντα να αναγεννιέται, αλλά για αυτό χρειάζεται να την υποστηρίξουμε με πλούσιο χούμο και οργανικά υλικά. Αν όμως τη καταστρέφουμε, όπως αναφέραμε παραπάνω, τότε νεκρώνεται το ίδιο το έδαφος. Πρόκειται στην ουσία για έναν πόλεμο που μετατρέπει κάθε εύφορο κομμάτι γης σε απόβλητο και όλοι «χάνουμε τη γη κάτω από τα πόδια μας».
Το λεπτό αυτό «δέρμα» της γης, ο χούμος[1], όσο γρήγορα σπαταλάται, τόσο αργά ανασυστήνεται. Χρειάζεται πολύ χρόνο για να ξαναπαραχθεί, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες ο ρυθμός σύστασής του μπορεί να φθάσει και στα ένα με δυόμισι εκατοστά ανά αιώνα. Αν καταστρέψουμε εμείς οι άνθρωποι απερίσκεπτα ένα και μόνο εκατοστό του πάχους του, μπορεί να χρειασθεί και 100 χρόνια για να ξαναπαραχθεί!
Και όμως αυτό κάνουμε. «Γδέρνουμε» απερίσκεπτα το πολύτιμο αυτό λεπτό στρώμα του πλανήτη!
[1] Σαν χούμο χαρακτηρίζουμε το σύνολο των νεκρών και αποσυντεθημένων οργανικών υλικών του εδάφους. Αποτελείται από πολυάριθμες σύνθετες ενώσεις, οι οποίες μετατρέπονται σε άλλες από τους μ.ο. του εδάφους. Υδρογονάνθρακες και πρωτεΐνες αποσυντίθενται γρήγορα, ενώ κυτταρίνη και ξύλο πιο αργά. Αλλά ο χούμος είναι κάτι περισσότερο από το άθροισμα των βιολογικών, χημικών και φυσικών του ιδιοτήτων. Είναι η απαραίτητη βάση κάθε ζωής μέσα και πάνω στο έδαφος και συμπεριφέρεται σχεδόν σαν να πρόκειται για έναν ανεξάρτητο ζωντανό οργανισμό. «Ο χούμος έχει δημιουργηθεί εκ της ζωής, από ζωή, για τη ζωή»
RSS Feed
