Αναφερόμαστε πολύ συχνά στην οικονομική ή την οικολογική κρίση που μαστίζει τον κόσμο, αλλά πολύ λίγο στην εξίσου σοβαρή, σε έκταση και συνέπειες βιολογική κρίση και την παγκοσμιοποίηση της ασθένειας.
Αυτή είναι μέρος της πολυδιάστατης (οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής, οικολογικής) κρίσης και αφορά στη βιόσφαιρα και στον άνθρωπο. Οφείλεται ουσιαστικά στην επιδείνωση του περιβάλλοντος (γενικευμένη μόλυνση του αέρα, των νερών, του εδάφους, της θάλασσας, των τροφίμων κ.λ.π.), στο καταναλωτικό πρότυπο (ανθυγιεινές συνήθειες των ανθρώπων από μικρή κιόλας ηλικία), στην ταχύτητα που διέπει τη σύγχρονη ζωή των ανθρώπων και τους βιορυθμούς που δεν επιτρέπουν τη φυσική αναζωογόνησή τους, καθώς και στις κοινωνικές ανισότητες (φτώχεια, ανέχεια, ανεργία, κοινωνική εξαθλίωση, υποβάθμιση του δημόσιου χαρακτήρα των ιατρικών -νοσηλευτικών συστημάτων κ.λ.π.), που προωθεί η παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική αγορά.
Χρόνιες εκφυλιστικές αρρώστιες, σ’ ένα σημαντικό ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού των ανεπτυγμένων κυρίως χωρών. Σοβαρές αρρώστιες που προσβάλλουν ολοένα και περισσότερους σε όλο και νεώτερες ηλικίες, σ’ ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, όπως καρκίνοι παντός είδους, διαβήτης, στεφανιαία, αρτηριοσκλήρυνση, υψηλή πίεση, αρθρίτιδα, ελκώδης κολίτιδα, αλτσχάιμερ, σκλήρυνση κατά πλάκας, άσθμα και αλλεργίες, επιληψία και κατάθλιψη, διανοητική αδυναμία, πνευματική κάμψη, σεξουαλική αδυναμία, ακόμη και σε νέους άνδρες, στειρότητα σε γυναίκες και άνδρες, με ανήσυχη εξασθένιση του ανδρικού σπέρματος. Η παχυσαρκία είναι η μεγαλύτερη μάστιγα στην εποχή μας στον ανεπτυγμένο κόσμο (και τα Ελληνόπουλα είναι από τα πιο παχύσαρκα και υπέρβαρα παιδιά στον κόσμο).
Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.O.Y.): Μεγάλος αριθμός θανάτων συνοδεύεται από την υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής και τη φτώχεια στις αναπτυσσόμενες χώρες: 1,73 εκατομμύρια θάνατοι από ακάθαρτο πόσιμο νερό, έλλειψη υγιεινής και αποχέτευσης, 1,6 εκατομμύρια από τη χρήση ξύλου και βιομάζας για μαγείρεμα και θέρμανση, 0,84 εκατομμύρια από έλλειψη σιδήρου, 0,77 από έλλειψη βιταμίνης Α και 0,79 από έλλειψη ψευδαργύρου, λόγω κακής διατροφής.
Η αστική ατμοσφαιρική ρύπανση είναι υπεύθυνη για 0,8 εκατομμύρια θανάτους, τα 3/4 των οποίων συμβαίνουν σε μεγάλες πόλεις των αναπτυσσόμενων χωρών. Περίπου 500.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από μη ασφαλείς ιατρικές επεμβάσεις, κυρίως σε χώρες με ελλιπώς οργανωμένες ιατρικές υπηρεσίες. Ακολουθούν άλλες αιτίες, όπως η έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες στο εργασιακό περιβάλλον (0,47 εκατομμύρια θάνατοι), τα εργατικά ατυχήματα (0,31 εκατομμύρια, εκ των οποίων το 70% στις αναπτυσσόμενες χώρες), η ρύπανση του αέρα, του νερού και του εδάφους από μόλυβδο (0,23 εκατομμύρια θάνατοι) και η χρήση ναρκωτικών ουσιών με 0,2 εκατομμύρια θανάτους ετησίως. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του παιδικού άσθματος(1). Εξάλλου η Διακυβερνητική Ομάδα Ειδικών για το Κλίμα προειδοποιεί ότι θα έχουμε αύξηση της θνησιμότητας, εξαιτίας της έξαρσης των μολυσματικών ασθενειών από τις προβλεπόμενες κλιματικές αλλαγές (δάγκειος πυρετός, χολέρα, ελονοσία κύρια στην Αφρική, διαρροϊκές ασθένειες και αλλεργίες στην υποσαχάρια Αφρική και Ασία, ενώ στις αναπτυγμένες χώρες, ιδίως στις πόλεις θα έχουμε έξαρση των αναπνευστικών και καρδιαγγειακών νοσημάτων, λόγω κυρίως του καύσωνα).
Η βιολογική κρίση, ενώ επιδεινώνεται σταδιακά σε όλο τον κόσμο, δεν γίνεται τίποτε ουσιαστικό για την αναχαίτισή της. Από πλευράς Ιατρικής γίνεται προσπάθεια για το μετριασμό, την ανακούφιση και την καταστολή των συμπτωμάτων της βιολογικής κρίσης -δηλαδή των διαφόρων μορφών της αρρώστιας και της νοσηρότητας γενικά- αλλά σχεδόν τίποτε ουσιαστικό για την απομάκρυνση και διόρθωση των βασικών αιτιών της.
Στα πλαίσια της οικονομίας της αγοράς και της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, έχει δημιουργηθεί ένας κόσμος του παράλογου, στον οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά μας και θα μεγαλώσουν οι επόμενες γενιές, ζώντας αφύσικα σε ένα τοξικό νοσηρό περιβάλλον από τα γενοφάσκια τους, με τραγικές συνέπειες στη ζωή τους, στην υγεία τους, στη βιολογική τους υπόσταση. Η οικονομία της αγοράς βάζει την οικονομική λεγόμενη ανάπτυξη πιο πάνω από την ευζωία, την υγεία και ευεξία των πολλών και πάνω από τη βιολογική ακμή του ανθρώπινου είδους.
Η υγεία στα πλαίσια της τοπικοποιημένης κοινωνίας
Δεν θα πρέπει να ταυτισθεί η έννοια της υγείας με την ιατρική περίθαλψη. Το γενικό επίπεδο υγείας συνδέεται άμεσα με την οικονομική ζωή, τις ανισότητες και τη μόλυνση του περιβάλλοντος και έτσι η δράση σε αυτούς τους τομείς θα έχει να κάνει και με την υγεία. Ταυτόχρονα το ενδιαφέρον θα πρέπει να στραφεί και στον τομέα της λήψης περίθαλψης από τον πληθυσμό. Οι δαπάνες για αυτό θα πρέπει να ωφελούν το σύνολο των πολιτών και όχι τους λίγους. Η φροντίδα της υγείας θα οργανωθεί στη βάση της κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης με αυτοδιαχείριση (π.χ. συμβούλιο υγείας)
Ø Προώθηση του αιτήματος για βελτιωμένη δημόσια υγεία στοχεύοντας κατ αρχάς στη βελτίωση των περιβαλλοντικών παραγόντων που την επιβαρύνουν και στην εξασφάλιση του απαραίτητου χρόνου για την βιολογική μας αναπαραγωγή και ανανέωση. Στην ποιότητα του αέρα και της τροφής, στην ποιότητα του πόσιμου νερού. Είναι απαραίτητες πολιτικές που θα εξασφαλίζουν την πρόσβαση όλων των πολιτών στο ποιοτικό νερό .Αυτό συνδέεται με την ανανέωση των δικτύων, ώστε να μην χάνεται το νερό, με καμπάνιες μείωσης της αλόγιστης χρήσης του, με επεκτεινόμενη χρήση ανακυκλωμένου νερού(από την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων) για πότισμα και καθάρισμα, με προστασία των πηγών, των υδροφόρων στρωμάτων και των συνδεόμενων με αυτά οικοσυστημάτων.
Ø Εντοπισμός των διάφορων τοξικών υλικών της καθημερινής χρήσης(π.χ. τοξικά χρώματα, μονώσεις, παρασιτοκτόνα κ.λ.π.) στους χώρους διαμονής και εργασίας, ευαισθητοποίηση των πολιτών για μη χρήση τους και μέτρα που μπορεί να φθάνουν μέχρι απαγόρευσή τους από την τοπική αρχή.
Ø Προώθηση συστήματος αγωγής υγείας με βασικό άξονα την πρόληψη. Υγεία σημαίνει ισορροπία και μέσα και έξω από μας.
Ø Βελτίωση των συνθηκών νοσοκομειακής περίθαλψης (επαναπροσδιορισμός του νοσοκομειακού συστήματος και από άποψη θέσης και από άποψη εξοπλισμών και προσωπικού, καθώς και των μεθόδων περίθαλψης) (2)
Ø Αναγνώριση των εναλλακτικών μορφών ιατρικής και δημιουργία κέντρων εναλλακτικών θεραπειών.
Γενικά θα χρειασθεί να αλλάξει και η σχέση των κατοίκων με την αναπόφευκτη ασθένεια και τον τραυματισμό. Αυτή η σχέση συνδέεται άμεσα και με τη σχέση που έχουμε σαν άνθρωποι με το φόβο του θανάτου στην κοινωνία που ζούμε. Η διαχείριση αυτού του φόβου αποτελεί βασικό στοιχείο της κοινωνικής οργάνωσης που έχουμε. Αν αυτή η οργάνωση θα έχει σαν κύτταρο την κοινότητα, αυτό σημαίνει ότι και η γνώση της θεραπείας θα πρέπει να είναι κτήμα της κοινότητας. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι η σημερινή σχέση εξουσίας μεταξύ γιατρού/ασθενή, που στηρίζεται στη σχέση γνώσης/άγνοιας, θα πρέπει να αρθεί αφενός μέσω της αγωγής υγείας και πρόληψης για τους πολίτες και αφετέρου μέσω της μετατραπής της σχέσης μελών γιατρών/μελών ασθενών της κοινότητας σε σχέση αλληλεγγύης.
(1) Για το οποίο οι συντάκτες της Έκθεσης αναφέρουν χαρακτηριστικά: «Γινόμαστε μάρτυρες μιας χωρίς προηγούμενο αύξησης του άσθματος στα παιδιά της Ευρώπης», επισημαίνοντας ότι στην Αγγλία σχετικά προβλήματα εντοπίζονται στο 32,2% των παιδιών, ενώ στις αναπτυγμένες χώρες συνολικά παρουσιάζεται με συχνότητα 10 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με τις χώρες του τρίτου κόσμου.
(2) Αντιμετώπιση ιδιαίτερα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, που σήμερα αποτελούν σημαντικότατη αιτία θανάτων στα νοσοκομεία, με καλύτερες τεχνικές καθαριότητας και ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών. Γιατί το 70% των νοσοκομειακών λοιμώξεων είναι ανθεκτικές στα υπάρχοντα αντιβιοτικά, ακριβώς γιατί υπάρχει υπερβολική χρήση τους, που οφείλεται βέβαια στην πολιτική των φαρμακευτικών εταιρειών και του ιατρικού συστήματος.
Αυτή είναι μέρος της πολυδιάστατης (οικονομικής, κοινωνικής, πολιτικής, οικολογικής) κρίσης και αφορά στη βιόσφαιρα και στον άνθρωπο. Οφείλεται ουσιαστικά στην επιδείνωση του περιβάλλοντος (γενικευμένη μόλυνση του αέρα, των νερών, του εδάφους, της θάλασσας, των τροφίμων κ.λ.π.), στο καταναλωτικό πρότυπο (ανθυγιεινές συνήθειες των ανθρώπων από μικρή κιόλας ηλικία), στην ταχύτητα που διέπει τη σύγχρονη ζωή των ανθρώπων και τους βιορυθμούς που δεν επιτρέπουν τη φυσική αναζωογόνησή τους, καθώς και στις κοινωνικές ανισότητες (φτώχεια, ανέχεια, ανεργία, κοινωνική εξαθλίωση, υποβάθμιση του δημόσιου χαρακτήρα των ιατρικών -νοσηλευτικών συστημάτων κ.λ.π.), που προωθεί η παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική αγορά.
Χρόνιες εκφυλιστικές αρρώστιες, σ’ ένα σημαντικό ποσοστό του ενήλικου πληθυσμού των ανεπτυγμένων κυρίως χωρών. Σοβαρές αρρώστιες που προσβάλλουν ολοένα και περισσότερους σε όλο και νεώτερες ηλικίες, σ’ ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού στις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες, όπως καρκίνοι παντός είδους, διαβήτης, στεφανιαία, αρτηριοσκλήρυνση, υψηλή πίεση, αρθρίτιδα, ελκώδης κολίτιδα, αλτσχάιμερ, σκλήρυνση κατά πλάκας, άσθμα και αλλεργίες, επιληψία και κατάθλιψη, διανοητική αδυναμία, πνευματική κάμψη, σεξουαλική αδυναμία, ακόμη και σε νέους άνδρες, στειρότητα σε γυναίκες και άνδρες, με ανήσυχη εξασθένιση του ανδρικού σπέρματος. Η παχυσαρκία είναι η μεγαλύτερη μάστιγα στην εποχή μας στον ανεπτυγμένο κόσμο (και τα Ελληνόπουλα είναι από τα πιο παχύσαρκα και υπέρβαρα παιδιά στον κόσμο).
Σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.O.Y.): Μεγάλος αριθμός θανάτων συνοδεύεται από την υποβαθμισμένη ποιότητα ζωής και τη φτώχεια στις αναπτυσσόμενες χώρες: 1,73 εκατομμύρια θάνατοι από ακάθαρτο πόσιμο νερό, έλλειψη υγιεινής και αποχέτευσης, 1,6 εκατομμύρια από τη χρήση ξύλου και βιομάζας για μαγείρεμα και θέρμανση, 0,84 εκατομμύρια από έλλειψη σιδήρου, 0,77 από έλλειψη βιταμίνης Α και 0,79 από έλλειψη ψευδαργύρου, λόγω κακής διατροφής.
Η αστική ατμοσφαιρική ρύπανση είναι υπεύθυνη για 0,8 εκατομμύρια θανάτους, τα 3/4 των οποίων συμβαίνουν σε μεγάλες πόλεις των αναπτυσσόμενων χωρών. Περίπου 500.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από μη ασφαλείς ιατρικές επεμβάσεις, κυρίως σε χώρες με ελλιπώς οργανωμένες ιατρικές υπηρεσίες. Ακολουθούν άλλες αιτίες, όπως η έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες στο εργασιακό περιβάλλον (0,47 εκατομμύρια θάνατοι), τα εργατικά ατυχήματα (0,31 εκατομμύρια, εκ των οποίων το 70% στις αναπτυσσόμενες χώρες), η ρύπανση του αέρα, του νερού και του εδάφους από μόλυβδο (0,23 εκατομμύρια θάνατοι) και η χρήση ναρκωτικών ουσιών με 0,2 εκατομμύρια θανάτους ετησίως. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του παιδικού άσθματος(1). Εξάλλου η Διακυβερνητική Ομάδα Ειδικών για το Κλίμα προειδοποιεί ότι θα έχουμε αύξηση της θνησιμότητας, εξαιτίας της έξαρσης των μολυσματικών ασθενειών από τις προβλεπόμενες κλιματικές αλλαγές (δάγκειος πυρετός, χολέρα, ελονοσία κύρια στην Αφρική, διαρροϊκές ασθένειες και αλλεργίες στην υποσαχάρια Αφρική και Ασία, ενώ στις αναπτυγμένες χώρες, ιδίως στις πόλεις θα έχουμε έξαρση των αναπνευστικών και καρδιαγγειακών νοσημάτων, λόγω κυρίως του καύσωνα).
Η βιολογική κρίση, ενώ επιδεινώνεται σταδιακά σε όλο τον κόσμο, δεν γίνεται τίποτε ουσιαστικό για την αναχαίτισή της. Από πλευράς Ιατρικής γίνεται προσπάθεια για το μετριασμό, την ανακούφιση και την καταστολή των συμπτωμάτων της βιολογικής κρίσης -δηλαδή των διαφόρων μορφών της αρρώστιας και της νοσηρότητας γενικά- αλλά σχεδόν τίποτε ουσιαστικό για την απομάκρυνση και διόρθωση των βασικών αιτιών της.
Στα πλαίσια της οικονομίας της αγοράς και της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, έχει δημιουργηθεί ένας κόσμος του παράλογου, στον οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά μας και θα μεγαλώσουν οι επόμενες γενιές, ζώντας αφύσικα σε ένα τοξικό νοσηρό περιβάλλον από τα γενοφάσκια τους, με τραγικές συνέπειες στη ζωή τους, στην υγεία τους, στη βιολογική τους υπόσταση. Η οικονομία της αγοράς βάζει την οικονομική λεγόμενη ανάπτυξη πιο πάνω από την ευζωία, την υγεία και ευεξία των πολλών και πάνω από τη βιολογική ακμή του ανθρώπινου είδους.
Η υγεία στα πλαίσια της τοπικοποιημένης κοινωνίας
Δεν θα πρέπει να ταυτισθεί η έννοια της υγείας με την ιατρική περίθαλψη. Το γενικό επίπεδο υγείας συνδέεται άμεσα με την οικονομική ζωή, τις ανισότητες και τη μόλυνση του περιβάλλοντος και έτσι η δράση σε αυτούς τους τομείς θα έχει να κάνει και με την υγεία. Ταυτόχρονα το ενδιαφέρον θα πρέπει να στραφεί και στον τομέα της λήψης περίθαλψης από τον πληθυσμό. Οι δαπάνες για αυτό θα πρέπει να ωφελούν το σύνολο των πολιτών και όχι τους λίγους. Η φροντίδα της υγείας θα οργανωθεί στη βάση της κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης με αυτοδιαχείριση (π.χ. συμβούλιο υγείας)
Ø Προώθηση του αιτήματος για βελτιωμένη δημόσια υγεία στοχεύοντας κατ αρχάς στη βελτίωση των περιβαλλοντικών παραγόντων που την επιβαρύνουν και στην εξασφάλιση του απαραίτητου χρόνου για την βιολογική μας αναπαραγωγή και ανανέωση. Στην ποιότητα του αέρα και της τροφής, στην ποιότητα του πόσιμου νερού. Είναι απαραίτητες πολιτικές που θα εξασφαλίζουν την πρόσβαση όλων των πολιτών στο ποιοτικό νερό .Αυτό συνδέεται με την ανανέωση των δικτύων, ώστε να μην χάνεται το νερό, με καμπάνιες μείωσης της αλόγιστης χρήσης του, με επεκτεινόμενη χρήση ανακυκλωμένου νερού(από την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων) για πότισμα και καθάρισμα, με προστασία των πηγών, των υδροφόρων στρωμάτων και των συνδεόμενων με αυτά οικοσυστημάτων.
Ø Εντοπισμός των διάφορων τοξικών υλικών της καθημερινής χρήσης(π.χ. τοξικά χρώματα, μονώσεις, παρασιτοκτόνα κ.λ.π.) στους χώρους διαμονής και εργασίας, ευαισθητοποίηση των πολιτών για μη χρήση τους και μέτρα που μπορεί να φθάνουν μέχρι απαγόρευσή τους από την τοπική αρχή.
Ø Προώθηση συστήματος αγωγής υγείας με βασικό άξονα την πρόληψη. Υγεία σημαίνει ισορροπία και μέσα και έξω από μας.
Ø Βελτίωση των συνθηκών νοσοκομειακής περίθαλψης (επαναπροσδιορισμός του νοσοκομειακού συστήματος και από άποψη θέσης και από άποψη εξοπλισμών και προσωπικού, καθώς και των μεθόδων περίθαλψης) (2)
Ø Αναγνώριση των εναλλακτικών μορφών ιατρικής και δημιουργία κέντρων εναλλακτικών θεραπειών.
Γενικά θα χρειασθεί να αλλάξει και η σχέση των κατοίκων με την αναπόφευκτη ασθένεια και τον τραυματισμό. Αυτή η σχέση συνδέεται άμεσα και με τη σχέση που έχουμε σαν άνθρωποι με το φόβο του θανάτου στην κοινωνία που ζούμε. Η διαχείριση αυτού του φόβου αποτελεί βασικό στοιχείο της κοινωνικής οργάνωσης που έχουμε. Αν αυτή η οργάνωση θα έχει σαν κύτταρο την κοινότητα, αυτό σημαίνει ότι και η γνώση της θεραπείας θα πρέπει να είναι κτήμα της κοινότητας. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι η σημερινή σχέση εξουσίας μεταξύ γιατρού/ασθενή, που στηρίζεται στη σχέση γνώσης/άγνοιας, θα πρέπει να αρθεί αφενός μέσω της αγωγής υγείας και πρόληψης για τους πολίτες και αφετέρου μέσω της μετατραπής της σχέσης μελών γιατρών/μελών ασθενών της κοινότητας σε σχέση αλληλεγγύης.
(1) Για το οποίο οι συντάκτες της Έκθεσης αναφέρουν χαρακτηριστικά: «Γινόμαστε μάρτυρες μιας χωρίς προηγούμενο αύξησης του άσθματος στα παιδιά της Ευρώπης», επισημαίνοντας ότι στην Αγγλία σχετικά προβλήματα εντοπίζονται στο 32,2% των παιδιών, ενώ στις αναπτυγμένες χώρες συνολικά παρουσιάζεται με συχνότητα 10 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με τις χώρες του τρίτου κόσμου.
(2) Αντιμετώπιση ιδιαίτερα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, που σήμερα αποτελούν σημαντικότατη αιτία θανάτων στα νοσοκομεία, με καλύτερες τεχνικές καθαριότητας και ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών. Γιατί το 70% των νοσοκομειακών λοιμώξεων είναι ανθεκτικές στα υπάρχοντα αντιβιοτικά, ακριβώς γιατί υπάρχει υπερβολική χρήση τους, που οφείλεται βέβαια στην πολιτική των φαρμακευτικών εταιρειών και του ιατρικού συστήματος.
RSS Feed
