Στη Χιλή, μια γιγαντιαία χωματερή για ρούχα από όλο τον κόσμο σπάει όλα τα ρεκόρ. Τα βουνά από τα υφασμάτινα απόβλητα δείχνουν ξεκάθαρα τι κάνει η πείνα μας για τα μοδάτα ρούχα. Και όμως οι όγκοι των πεταμένων ρούχων συνεχίζουν να αυξάνονται.
Στο λιμάνι της πόλης Iquique, πλοία ξεφορτώνουν κάθε εβδομάδα κοντέινερ με παλιά και αφόρετα ρούχα. Το ταξίδι τους καταλήγει στην έρημο Atacama, στα βόρεια της Χιλής, η οποία εκτείνεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό μέχρι τις Άνδεις. Είναι η ξηρότερη έρημος στον κόσμο και οι δραματικοί κοκκινοπορτοκαλί βράχοι, τα φαράγγια και οι κορυφές της θυμίζουν τις εικόνες που τράβηξε το ρόβερ της NASA στον Άρη.
Αλλά η έρημος Ατακάμα δεν είναι μόνο ένα εντυπωσιακό φυσικό τοπίο - είναι επίσης ένα τεράστιο νεκροταφείο για τις ξεπερασμένες τάσεις της μόδας. Τα βουνά των απορριπτόμενων ενδυμάτων αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό - αποτέλεσμα μιας ατελείωτης ροής φθηνών και μαζικά παραγόμενων προϊόντων από τη βιομηχανία γρήγορης μόδας. Οι ποσότητες των αποβλήτων είναι τόσο μεγάλες που τα Ηνωμένα Έθνη μιλούν ήδη για "έκτακτη ανάγκη για το περιβάλλον και την κοινωνία" και ότι πρέπει να σταματήσει η πλημμύρα των αποβλήτων.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: μεταξύ των ετών 2000 και 2014, η παραγωγή ενδυμάτων διπλασιάστηκε. Οι καταναλωτές αγόρασαν περίπου 60% περισσότερα ρούχα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά τα φορούσαν μόνο για το μισό χρονικό διάστημα από ό,τι πριν. Τα τρία πέμπτα όλων των παντελονιών, πουκάμισων και φορεμάτων καταλήγουν σήμερα σε χωματερές ή αποτεφρωτήρες μέσα σε ένα χρόνο από την κατασκευή τους – αυτό είναι ισοδύναμο με το φορτίο ενός φορτηγού ανά δευτερόλεπτο.
Οι εγκαταστάσεις διαχείρισης σκουπιδιών -οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται σε χώρες της Νότιας Ασίας και της Αφρικής-αδυνατούν πλέον να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Ένας σκουπιδότοπος στα περίχωρα της πρωτεύουσας της Γκάνα Accra , αποτελείται κατά 60% από πεταμένα ρούχα. Το βουνό έχει ύψος σχεδόν 20 μέτρα και έχει αποκτήσει διεθνή φήμη ως σύμβολο της κρίσης της γρήγορης μόδας.
Σε ένα βίντεο που δείχνει την κατάσταση στη Χιλή, η σκηνή αποκαλείται "Great Fashion Garbage Patch" («Μεγάλος σκουπιδότοπος μόδας») σε αναφορά στην πιο γνωστή γιγαντιαία δίνη σκουπιδιών στον Ειρηνικό Ωκεανό. Όσο μακριά μπορεί να φτάσει το μάτι, γιγαντιαίοι σωροί από πεταμένα ρούχα από όλο τον κόσμο συσσωρεύονται στα περίχωρα της πόλης Alto Hospicio της Χιλής. Σε μια χαράδρα, τζιν και ολοκαίνουργια, ξεθωριασμένα από τον ήλιο μπουφάν στοιβάζονται πάνω από γούνινα παλτό και πουκάμισα με τις ετικέτες τους ακόμα πάνω. Μπουκάλια, σακούλες και άλλα σκουπίδια είναι ανακατεμένα.
"Το γεγονός ότι έχουμε γίνει η χωματερή των υφασμάτων του δυτικού κόσμου με σοκάρει", λέει ο Franklin Zepeda. Κατάγεται από τη βόρεια Χιλή και διευθύνει την εταιρεία Con100cia Circular, η οποία συμβουλεύει εταιρείες σε θέματα βιωσιμότητας, κυκλικής οικονομίας και πρόληψης αποβλήτων.
Πώς καταλήγουν τα υφασμάτινα απόβλητα στην έρημο;
Μια απομακρυσμένη έρημος, πάνω από 1. 600 χιλιόμετρα μακριά από τα αστικά κέντρα της Χιλής, δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά η πιο προφανής επιλογή για ένα νεκροταφείο γρήγορης μόδας. Ωστόσο, η κατάσταση είναι λογική αν αναλογιστεί κανείς ότι στη παραθαλάσσια πόλη Iquique, που βρίσκεται στη δυτική άκρη της ερήμου Atacama, είναι ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια αφορολόγητων ειδών στη Νότια Αμερική. Το 2022, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των τελωνείων της Χιλής, έφτασαν συνολικά 44 εκατομμύρια τόνοι ενδυμάτων από την Ευρώπη, την Ασία, τη Βόρεια, την Κεντρική και τη Νότια Αμερική.
Στα λιμάνια χωρίς δασμούς, τα εμπορεύματα εισάγονται και συχνά μεταφέρονται απευθείας, χωρίς να επιβαρύνονται με τέλη και φόρους - αυτό υποτίθεται ότι ενισχύει την οικονομία και το εμπόριο. Ο λιμένας του Iquique ιδρύθηκε το 1975 και έκτοτε η Χιλή έχει γίνει ο μεγαλύτερος εισαγωγέας μεταχειρισμένων ρούχων στον. Όσο γρήγορα αναπτύσσεται ο κλάδος της γρήγορης μόδας, τόσο γρήγορα αυξάνεται και ο όγκος των εισαγωγών του λιμανιού.
Σήμερα, περίπου 2.000 διαφορετικές εταιρείες έχουν υποκαταστήματα στην αφορολόγητη ζώνη - το 57% από αυτές προέρχονται από το εξωτερικό. Χειροποίητα λογότυπα κοσμούν τις πύλες των αποθηκών. Τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, μια άλλη σημαντική εισαγωγή του λιμανιού, στοιβάζονται στην άκρη των στενών δρόμων. Αλλά πρώτα και κύρια, η ζώνη αφορολόγητων ειδών έχει γίνει ένας χώρος συγκέντρωσης των υφασμάτινων αποβλήτων του πλανήτη.
"Βασικά, εδώ ανακυκλώνουμε τα ρούχα του κόσμου", λέει ο Mehmet Yildiz, ο οποίος ήρθε στη Χιλή από την Τουρκία πριν από είκοσι χρόνια και ίδρυσε εδώ την εταιρεία εισαγωγής μόδας Dilara. Εισάγει επιλεγμένα ενδύματα από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονται από δωρεές ρούχων. Μετά την άφιξή τους στο Iquique, τα υφάσματα ταξινομούνται σε τέσσερις ποιοτικές κατηγορίες: από υψηλής ποιότητας έως κακής ποιότητας. Η εταιρεία εξάγει τα καλύτερα ανταλλακτικά για μεταπώληση στην Ασία, τον Παναμά, την Αφρική, τη Δομινικανή Δημοκρατία - και μερικές φορές ακόμη και στις ΗΠΑ.
Μετατρέποντας τα σκουπίδια σε χρήματα
Τα ρούχα που δεν μπορούν πλέον να φορεθούν μεταφέρονται με φορτηγό στα περίχωρα του Alto Hospicio. Εδώ, οι έμποροι ψάχνουν στους σωρούς των υφασμάτων για ρούχα που μπορούν να μετατραπούν σε χρήματα σε μικρά καταστήματα και στο δρόμο. Στη La Quebradilla, τη μεγαλύτερη υπαίθρια αγορά της Χιλής, η ουρά από περισσότερους από 7. 000 πάγκους που πωλούν ρούχα από τη χωματερή έχει μήκος σχεδόν ένα χιλιόμετρο. Αν ψάχνετε ξεθωριασμένα μπλουζάκια από το US Open του 2001, μπουφάν από την Ομοσπονδιακή Αστυνομία του Τέξας ή ακόμη και μάλλινα καπέλα με το έμβλημα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, θα τα βρείτε εδώ.
Στο λιμάνι της πόλης Iquique, πλοία ξεφορτώνουν κάθε εβδομάδα κοντέινερ με παλιά και αφόρετα ρούχα. Το ταξίδι τους καταλήγει στην έρημο Atacama, στα βόρεια της Χιλής, η οποία εκτείνεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό μέχρι τις Άνδεις. Είναι η ξηρότερη έρημος στον κόσμο και οι δραματικοί κοκκινοπορτοκαλί βράχοι, τα φαράγγια και οι κορυφές της θυμίζουν τις εικόνες που τράβηξε το ρόβερ της NASA στον Άρη.
Αλλά η έρημος Ατακάμα δεν είναι μόνο ένα εντυπωσιακό φυσικό τοπίο - είναι επίσης ένα τεράστιο νεκροταφείο για τις ξεπερασμένες τάσεις της μόδας. Τα βουνά των απορριπτόμενων ενδυμάτων αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό - αποτέλεσμα μιας ατελείωτης ροής φθηνών και μαζικά παραγόμενων προϊόντων από τη βιομηχανία γρήγορης μόδας. Οι ποσότητες των αποβλήτων είναι τόσο μεγάλες που τα Ηνωμένα Έθνη μιλούν ήδη για "έκτακτη ανάγκη για το περιβάλλον και την κοινωνία" και ότι πρέπει να σταματήσει η πλημμύρα των αποβλήτων.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: μεταξύ των ετών 2000 και 2014, η παραγωγή ενδυμάτων διπλασιάστηκε. Οι καταναλωτές αγόρασαν περίπου 60% περισσότερα ρούχα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά τα φορούσαν μόνο για το μισό χρονικό διάστημα από ό,τι πριν. Τα τρία πέμπτα όλων των παντελονιών, πουκάμισων και φορεμάτων καταλήγουν σήμερα σε χωματερές ή αποτεφρωτήρες μέσα σε ένα χρόνο από την κατασκευή τους – αυτό είναι ισοδύναμο με το φορτίο ενός φορτηγού ανά δευτερόλεπτο.
Οι εγκαταστάσεις διαχείρισης σκουπιδιών -οι περισσότερες από τις οποίες βρίσκονται σε χώρες της Νότιας Ασίας και της Αφρικής-αδυνατούν πλέον να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Ένας σκουπιδότοπος στα περίχωρα της πρωτεύουσας της Γκάνα Accra , αποτελείται κατά 60% από πεταμένα ρούχα. Το βουνό έχει ύψος σχεδόν 20 μέτρα και έχει αποκτήσει διεθνή φήμη ως σύμβολο της κρίσης της γρήγορης μόδας.
Σε ένα βίντεο που δείχνει την κατάσταση στη Χιλή, η σκηνή αποκαλείται "Great Fashion Garbage Patch" («Μεγάλος σκουπιδότοπος μόδας») σε αναφορά στην πιο γνωστή γιγαντιαία δίνη σκουπιδιών στον Ειρηνικό Ωκεανό. Όσο μακριά μπορεί να φτάσει το μάτι, γιγαντιαίοι σωροί από πεταμένα ρούχα από όλο τον κόσμο συσσωρεύονται στα περίχωρα της πόλης Alto Hospicio της Χιλής. Σε μια χαράδρα, τζιν και ολοκαίνουργια, ξεθωριασμένα από τον ήλιο μπουφάν στοιβάζονται πάνω από γούνινα παλτό και πουκάμισα με τις ετικέτες τους ακόμα πάνω. Μπουκάλια, σακούλες και άλλα σκουπίδια είναι ανακατεμένα.
"Το γεγονός ότι έχουμε γίνει η χωματερή των υφασμάτων του δυτικού κόσμου με σοκάρει", λέει ο Franklin Zepeda. Κατάγεται από τη βόρεια Χιλή και διευθύνει την εταιρεία Con100cia Circular, η οποία συμβουλεύει εταιρείες σε θέματα βιωσιμότητας, κυκλικής οικονομίας και πρόληψης αποβλήτων.
Πώς καταλήγουν τα υφασμάτινα απόβλητα στην έρημο;
Μια απομακρυσμένη έρημος, πάνω από 1. 600 χιλιόμετρα μακριά από τα αστικά κέντρα της Χιλής, δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά η πιο προφανής επιλογή για ένα νεκροταφείο γρήγορης μόδας. Ωστόσο, η κατάσταση είναι λογική αν αναλογιστεί κανείς ότι στη παραθαλάσσια πόλη Iquique, που βρίσκεται στη δυτική άκρη της ερήμου Atacama, είναι ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια αφορολόγητων ειδών στη Νότια Αμερική. Το 2022, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των τελωνείων της Χιλής, έφτασαν συνολικά 44 εκατομμύρια τόνοι ενδυμάτων από την Ευρώπη, την Ασία, τη Βόρεια, την Κεντρική και τη Νότια Αμερική.
Στα λιμάνια χωρίς δασμούς, τα εμπορεύματα εισάγονται και συχνά μεταφέρονται απευθείας, χωρίς να επιβαρύνονται με τέλη και φόρους - αυτό υποτίθεται ότι ενισχύει την οικονομία και το εμπόριο. Ο λιμένας του Iquique ιδρύθηκε το 1975 και έκτοτε η Χιλή έχει γίνει ο μεγαλύτερος εισαγωγέας μεταχειρισμένων ρούχων στον. Όσο γρήγορα αναπτύσσεται ο κλάδος της γρήγορης μόδας, τόσο γρήγορα αυξάνεται και ο όγκος των εισαγωγών του λιμανιού.
Σήμερα, περίπου 2.000 διαφορετικές εταιρείες έχουν υποκαταστήματα στην αφορολόγητη ζώνη - το 57% από αυτές προέρχονται από το εξωτερικό. Χειροποίητα λογότυπα κοσμούν τις πύλες των αποθηκών. Τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, μια άλλη σημαντική εισαγωγή του λιμανιού, στοιβάζονται στην άκρη των στενών δρόμων. Αλλά πρώτα και κύρια, η ζώνη αφορολόγητων ειδών έχει γίνει ένας χώρος συγκέντρωσης των υφασμάτινων αποβλήτων του πλανήτη.
"Βασικά, εδώ ανακυκλώνουμε τα ρούχα του κόσμου", λέει ο Mehmet Yildiz, ο οποίος ήρθε στη Χιλή από την Τουρκία πριν από είκοσι χρόνια και ίδρυσε εδώ την εταιρεία εισαγωγής μόδας Dilara. Εισάγει επιλεγμένα ενδύματα από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, τα περισσότερα από τα οποία προέρχονται από δωρεές ρούχων. Μετά την άφιξή τους στο Iquique, τα υφάσματα ταξινομούνται σε τέσσερις ποιοτικές κατηγορίες: από υψηλής ποιότητας έως κακής ποιότητας. Η εταιρεία εξάγει τα καλύτερα ανταλλακτικά για μεταπώληση στην Ασία, τον Παναμά, την Αφρική, τη Δομινικανή Δημοκρατία - και μερικές φορές ακόμη και στις ΗΠΑ.
Μετατρέποντας τα σκουπίδια σε χρήματα
Τα ρούχα που δεν μπορούν πλέον να φορεθούν μεταφέρονται με φορτηγό στα περίχωρα του Alto Hospicio. Εδώ, οι έμποροι ψάχνουν στους σωρούς των υφασμάτων για ρούχα που μπορούν να μετατραπούν σε χρήματα σε μικρά καταστήματα και στο δρόμο. Στη La Quebradilla, τη μεγαλύτερη υπαίθρια αγορά της Χιλής, η ουρά από περισσότερους από 7. 000 πάγκους που πωλούν ρούχα από τη χωματερή έχει μήκος σχεδόν ένα χιλιόμετρο. Αν ψάχνετε ξεθωριασμένα μπλουζάκια από το US Open του 2001, μπουφάν από την Ομοσπονδιακή Αστυνομία του Τέξας ή ακόμη και μάλλινα καπέλα με το έμβλημα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, θα τα βρείτε εδώ.
Αεροφωτογραφία του λιμανιού αφορολόγητων ειδών Iquique στη βόρεια Χιλή, στην ακτή του Ειρηνικού.
Ό,τι δεν πωλείται στην αγορά καταλήγει στην έρημο - για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επειδή πολλά από τα ενδύματα είναι κατασκευασμένα από συνθετικά υλικά που δεν είναι βιοδιασπώμενα. Ακόμη και αυτά τα σκουπίδια εξακολουθούν να ψάχνουν οι άνθρωποι που αναζητούν κάτι χρήσιμο. Νέοι ψάχνουν και δω σε σωρούς σκουπιδιών για επώνυμα ρούχα που μπορούν να αποφέρουν κάποια χρήματα στην τοπική αγορά του δρόμου.
Η Ατακάμα εκτός από τη μεγαλύτερη «αποθήκη» των απορριμμάτων της βιομηχανίας της μόδας, έχει γίνει γνωστή και σαν αποθήκη-αλυκή του λιθίου στην Χιλή. Θεωρείται ο κρατικός θησαυρός της χώρας, όπου η εξόρυξη της πρώτης ύλης γίνεται όταν το αλμυρό νερό από τις υπόγειες λίμνες που περιέχει λίθιο έρχεται στην επιφάνεια και εξατμίζεται σε μεγάλες κοιλότητες (αλυκές).Το αλατούχο διάλυμα που απομένει, μετά από την κατάλληλη επεξεργασία σε διάφορα στάδια μετατρέπεται σε λίθιο για μπαταρίες.
Ανακύκλωση και EPR
Ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια οι άνθρωποι μπορούσαν σίγουρα να επωφεληθούν από τη ροή των μεταχειρισμένων ρούχων μεταπωλώντας τα, η πλημμύρα των υφασμάτων είναι πλέον τόσο συντριπτική που πρέπει να βρεθούν νέες λύσεις στο πρόβλημα των αποβλήτων. Αρκετές μικρές εταιρείες και μεγάλα προγράμματα εργάζονται για να καθαρίσουν τα βουνά από τα ρούχα στην έρημο.
Μία από αυτές, για παράδειγμα, είναι η εταιρεία EcoFibra, η οποία από το 2018 παράγει μονωτικά πάνελ από υφασμάτινα απόβλητα και τα πάνελ της έχουν χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή περισσότερων από 100 κατοικιών στη βόρεια Χιλή. Η Ecocitex, μια νεοσύστατη επιχείρηση με έδρα το Σαντιάγο, επεξεργάζεται τα απορριπτόμενα ρούχα σε νήματα από τα οποία δημιουργείται νέα μόδα. Η εταιρεία που διαχειρίζεται την αφορολόγητη ζώνη στο Iquique υποστηρίζει προγράμματα ανακύκλωσης. Η Dilara, η εταιρεία του Mehmet Yildiz, σχεδιάζει να ανοίξει φέτος ένα εργοστάσιο όπου τα ρούχα που δεν μπορούν πλέον να πωληθούν θα μεταποιούνται σε γέμιση μαξιλαριών.
Υπάρχουν πολλά σημαντικά αλλά μικρά βήματα. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα σε μεγάλη κλίμακα, η κυβέρνηση της Χιλής πρέπει να αναλάβει δράση. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι μέχρι το 2050 θα παράγονται ετησίως 3,4 δισεκατομμύρια τόνοι αποβλήτων. Υπό το πρίσμα αυτό, όλο και περισσότερες χώρες θεσπίζουν νόμους που καθιστούν τους κατασκευαστές υπόλογους. Θα πρέπει να συμβάλλουν οικονομικά στη διάθεση των προϊόντων τους. Κανονισμοί σχετικά με αυτή την εκτεταμένη ευθύνη του παραγωγού ( EPR : τα αρχικά για την εκτεταμένη ευθύνη του παραγωγού - Extended Producer Responsibility) έχουν πλέον τεθεί σε ισχύ στην Ινδία, την Αυστραλία, την Ιαπωνία, τον Καναδά και ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, μεταξύ άλλων.
Η Χιλή εφάρμοσε τη δική της εκδοχή του EPR που ονομάζεται Extended Liability of the Producer (Ley REP) από το 2016. Ο νόμος καθιστά τους παραγωγούς υπεύθυνους για τη διάθεση έξι διαφορετικών τύπων αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των λιπαντικών, των ηλεκτρικών συσκευών, των μεγάλων και μικρών μπαταριών, των δοχείων και των συσκευασιών και των ελαστικών - αλλά όχι των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων.
Σύμφωνα με τον Tomás Saieg, επικεφαλής του Τμήματος Κυκλικής Οικονομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος της Χιλής, αυτό θα αλλάξει σύντομα, όταν τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα θα καλύπτονται από τον νόμο REP. Ωστόσο, "Το πιο σημαντικό βήμα είναι να σταματήσει η εισροή νέων αποβλήτων, ώστε να μην συνεχίσει η έρημος να γίνεται σκουπιδότοπος", λέει. "Θα ήταν ένα όνειρο που θα γινόταν πραγματικότητα αν η Χιλή μπορούσε να μετατραπεί από χωματερή σε κόμβο ανακύκλωσης, αλλά για να συμβεί αυτό, είναι επιτακτική ανάγκη να συμπεριληφθούν τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα στο Ley REP"
Ό,τι δεν πωλείται στην αγορά καταλήγει στην έρημο - για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επειδή πολλά από τα ενδύματα είναι κατασκευασμένα από συνθετικά υλικά που δεν είναι βιοδιασπώμενα. Ακόμη και αυτά τα σκουπίδια εξακολουθούν να ψάχνουν οι άνθρωποι που αναζητούν κάτι χρήσιμο. Νέοι ψάχνουν και δω σε σωρούς σκουπιδιών για επώνυμα ρούχα που μπορούν να αποφέρουν κάποια χρήματα στην τοπική αγορά του δρόμου.
Η Ατακάμα εκτός από τη μεγαλύτερη «αποθήκη» των απορριμμάτων της βιομηχανίας της μόδας, έχει γίνει γνωστή και σαν αποθήκη-αλυκή του λιθίου στην Χιλή. Θεωρείται ο κρατικός θησαυρός της χώρας, όπου η εξόρυξη της πρώτης ύλης γίνεται όταν το αλμυρό νερό από τις υπόγειες λίμνες που περιέχει λίθιο έρχεται στην επιφάνεια και εξατμίζεται σε μεγάλες κοιλότητες (αλυκές).Το αλατούχο διάλυμα που απομένει, μετά από την κατάλληλη επεξεργασία σε διάφορα στάδια μετατρέπεται σε λίθιο για μπαταρίες.
Ανακύκλωση και EPR
Ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια οι άνθρωποι μπορούσαν σίγουρα να επωφεληθούν από τη ροή των μεταχειρισμένων ρούχων μεταπωλώντας τα, η πλημμύρα των υφασμάτων είναι πλέον τόσο συντριπτική που πρέπει να βρεθούν νέες λύσεις στο πρόβλημα των αποβλήτων. Αρκετές μικρές εταιρείες και μεγάλα προγράμματα εργάζονται για να καθαρίσουν τα βουνά από τα ρούχα στην έρημο.
Μία από αυτές, για παράδειγμα, είναι η εταιρεία EcoFibra, η οποία από το 2018 παράγει μονωτικά πάνελ από υφασμάτινα απόβλητα και τα πάνελ της έχουν χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή περισσότερων από 100 κατοικιών στη βόρεια Χιλή. Η Ecocitex, μια νεοσύστατη επιχείρηση με έδρα το Σαντιάγο, επεξεργάζεται τα απορριπτόμενα ρούχα σε νήματα από τα οποία δημιουργείται νέα μόδα. Η εταιρεία που διαχειρίζεται την αφορολόγητη ζώνη στο Iquique υποστηρίζει προγράμματα ανακύκλωσης. Η Dilara, η εταιρεία του Mehmet Yildiz, σχεδιάζει να ανοίξει φέτος ένα εργοστάσιο όπου τα ρούχα που δεν μπορούν πλέον να πωληθούν θα μεταποιούνται σε γέμιση μαξιλαριών.
Υπάρχουν πολλά σημαντικά αλλά μικρά βήματα. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα σε μεγάλη κλίμακα, η κυβέρνηση της Χιλής πρέπει να αναλάβει δράση. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι μέχρι το 2050 θα παράγονται ετησίως 3,4 δισεκατομμύρια τόνοι αποβλήτων. Υπό το πρίσμα αυτό, όλο και περισσότερες χώρες θεσπίζουν νόμους που καθιστούν τους κατασκευαστές υπόλογους. Θα πρέπει να συμβάλλουν οικονομικά στη διάθεση των προϊόντων τους. Κανονισμοί σχετικά με αυτή την εκτεταμένη ευθύνη του παραγωγού ( EPR : τα αρχικά για την εκτεταμένη ευθύνη του παραγωγού - Extended Producer Responsibility) έχουν πλέον τεθεί σε ισχύ στην Ινδία, την Αυστραλία, την Ιαπωνία, τον Καναδά και ορισμένες πολιτείες των ΗΠΑ, μεταξύ άλλων.
Η Χιλή εφάρμοσε τη δική της εκδοχή του EPR που ονομάζεται Extended Liability of the Producer (Ley REP) από το 2016. Ο νόμος καθιστά τους παραγωγούς υπεύθυνους για τη διάθεση έξι διαφορετικών τύπων αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των λιπαντικών, των ηλεκτρικών συσκευών, των μεγάλων και μικρών μπαταριών, των δοχείων και των συσκευασιών και των ελαστικών - αλλά όχι των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων.
Σύμφωνα με τον Tomás Saieg, επικεφαλής του Τμήματος Κυκλικής Οικονομίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος της Χιλής, αυτό θα αλλάξει σύντομα, όταν τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα θα καλύπτονται από τον νόμο REP. Ωστόσο, "Το πιο σημαντικό βήμα είναι να σταματήσει η εισροή νέων αποβλήτων, ώστε να μην συνεχίσει η έρημος να γίνεται σκουπιδότοπος", λέει. "Θα ήταν ένα όνειρο που θα γινόταν πραγματικότητα αν η Χιλή μπορούσε να μετατραπεί από χωματερή σε κόμβο ανακύκλωσης, αλλά για να συμβεί αυτό, είναι επιτακτική ανάγκη να συμπεριληφθούν τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα στο Ley REP"
Αεροφωτογραφία ενός σωρού από πεταμένα ρούχα στην έρημο Ατακάμα - το παγκόσμιο νεκροταφείο γρήγορης μόδας. Ένα μεγάλο ποσοστό των ρούχων που καταλήγουν εδώ είναι κατασκευασμένα από συνθετικά υλικά που δεν είναι βιοδιασπώμενα.
Οι σωροί από σκουπίδια υφασμάτων πυρπολούνται τακτικά, απελευθερώνοντας τοξικά σύννεφα καπνού.Foto von Tamara Merino, National Geographic
Πηγή:
https://www.nationalgeographic.de/umwelt/2023/04/wie-die-atacama-wueste-zum-fast-fashion-friedhof-wurde?utm_source=pocket-newtab-global-de-DE
Πηγή:
https://www.nationalgeographic.de/umwelt/2023/04/wie-die-atacama-wueste-zum-fast-fashion-friedhof-wurde?utm_source=pocket-newtab-global-de-DE