12. Εκπαίδευση, Τιμωρία και Παιχνίδι
Όπου έχουμε πάει μέχρι τώρα βρίσκουμε μικρούς παιδότοπους με παιδιά που γελούν και τρέχουν, και πάντα μερικούς ενηλίκους να τα ακολουθούν στο παιχνίδι. Τώρα περνάμε από μια άλλη μεγαλύτερη παιδική χαρά με διάφορα παιχνίδια που παίζουν παιδιά διαφορετικών ηλικιών από πέντε έως ένδεκα ή δώδεκα χρονών. Πάλι διάφοροι ενήλικοι είναι σε ετοιμότητα, οι οποίοι κυρίως επεμβαίνουν με συμβουλές όποτε υπάρχουν διαφωνίες.
Ένα αγόρι μόλις χτύπησε και άρχισε να φωνάζει. Χωρίς οποιαδήποτε ειδοποίηση από κάποιον ενήλικο, τα άλλα παιδιά σταματούν αμέσως το παιχνίδι και τρέχουν προς αυτό. Επιθεωρούν το χτύπημα και βλέπουν ότι δεν χρειάζεται καμία περαιτέρω ιατρική παρακολούθηση, αλλά μαζεύονται όλοι γύρω του σε κύκλο δείχνοντας συμπόνια και προσοχή στο αγόρι, ενθαρρύνοντας τον να κλάψει περισσότερο και δυνατότερα. Μερικοί βάζουν τα χέρι τους γύρω του και στηρίζουν τα κεφάλια τους πάνω στο δικό του.
Κατόπιν κάποιος του δίνει μια πετσέτα για να σκουπίσει τα δάκρυά του και το πρόσωπό του και του λέει κάτι που πρέπει να είναι αστείο επειδή γελά αλλά δεν μπορούμε να τον ακούσουμε. Κατόπιν όλοι γελούν, ανακατεύουν τα μαλλιά του, τον αγκαλιάζουν και τρέχουν πίσω στο παιχνίδι που είχαν αφήσει.
Κάποιος παρατηρεί πόσο διαφορετικό είναι το παιχνίδι σε αυτή τη παιδική χαρά από αυτές που θυμάται ο ίδιος από την παιδική του ηλικία. Εάν είχε φωνάξει, λέει, τον θα έλεγαν κοροϊδευτικά μωρό ή θηλυπρεπή, θα τον χλεύαζαν, θα γελούσαν και θα είχε ταπεινωθεί. Έτσι έμαθε να σφίγγει τα δόντια και να καταπίνει τον πόνο του για να κρατήσει την υπερηφάνεια του. Είπε ότι ήταν θαυμάσιο να βλέπει αυτά τα παιδιά που νοιάζονται πραγματικά και φροντίζουν το ένα το άλλο, τα μεγαλύτερα παιδιά που βοηθούν το νεώτερα να μάθουν και τα ενθαρρύνουν. Αναρωτήθηκε πώς το έμαθαν αυτό.
"Βασικά το σημαντικό είναι ότι τα παιδιά δεν μαθαίνουν στην απομόνωση και τους βλαβερούς τρόπους του κυρίαρχου πολιτισμού. Εμείς οι άνθρωποι είμαστε όντα που από τη φύση μας αγαπάμε και φροντίζουμε, εφόσον δεν έχουμε απειληθεί ποτέ και δεν έχουμε λόγους για να φοβόμαστε. Ο πολιτισμός των Χωριών σε Κύκλο μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητός παρατηρώντας πώς αναθρέφουμε και εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας. Κάθε παιδί είναι τόσο ιδιαίτερα προσεγμένο που ποτέ δεν χάνει τη πλήρη εκτίμηση, την εμπιστοσύνη και τη χαρά που έχει έμφυτη από τη γέννηση του.
"Όλα τα παιδιά λαμβάνουν ιδιαίτερη φροντίδα από τους ενηλίκους και δεν έχουν καμία ανάγκη να προκαλέσουν τη προσοχή τους. Αντίθετα μαθαίνουν σε νεαρή ηλικία από τα θετικά πρότυπα των ενηλίκων και των μεγαλυτέρων παιδιών, αλλά και από τη φυσική τους κλίση, να δίνουν προσοχή και αγάπη σε άλλους που την έχουν ανάγκη.
"Μαθαίνουν επίσης ότι είναι πολύ σωστό να εκφράζουν αυθόρμητα τα συναισθήματά τους, να γελούν, να φωνάξουν ή να κλαίνε για παράδειγμα, εφόσον αυτές οι εκδηλώσεις δεν επιτίθενται ή δεν βλάπτουν τον άλλο. Μαθαίνουν δια του παραδείγματος και από συμβουλές ότι όταν αισθάνονται προσβεβλημένοι, τσαντισμένοι ή πληγωμένοι από κάποιον άλλο, να μην τον αντιμετωπίζουν με θυμό και να μην τον βλάπτουν, αλλά να επιδιώξουν να μιλήσουν σε ένα άλλο πρόσωπο και να εκφράσουν όλα τα συναισθήματά τους ακίνδυνα και πλήρως. Κατόπιν είναι σε θέση να συνδεθούν με το άτομο που τους έφταιξε εξ αρχής για να αναπτύξουν μεγαλύτερη κατανόηση και μια αμοιβαία συμφωνία πως να αποφεύγουν τέτοιες καταστάσεις στο μέλλον και να έχουν καλύτερη σχέση. Μαθαίνουν ότι η έκφραση των συναισθημάτων είναι θεραπευτική και ότι πρέπει να γίνεται σεβαστή και να ενθαρρύνεται."
"Βάζετε όμως όρια ή τιμωρείτε τα παιδιά σας ποτέ;"
"Όρια ναι, σίγουρα, να τα τιμωρήσουμε όμως ποτέ. Φυσικά υπάρχουν κάποια όρια που πρέπει να γίνουν κατανοητά. Είναι απαραίτητα για την ασφάλεια και την υγεία, για να αποφεύγουν τη κακή μεταχείριση ή εκμετάλλευση των άλλων ανθρώπων, των έμβιων όντων ή του φυσικού περιβάλλοντος. Ορισμένα όρια πρέπει να επιβληθούν από τη γέννηση για να προστατεύσουν το νήπιο, αλλά έχουμε δημιουργήσει όσο το δυνατόν περισσότερο ένα ασφαλές περιβάλλον για τα μωρά, απομακρύνοντας και τοποθετώντας τα πράγματα πιο μακριά από εκεί που φτάνουν για να τους δώσουμε έτσι ένα όσο γίνεται μεγαλύτερο πεδίο για να εξερευνήσουν και να πειραματιστούν. Έτσι μπορούμε να αποφύγουμε την επιβολή του «όχι αυτό- όχι εκείνο» όσο το δυνατόν περισσότερο.
"Έχουμε απορρίψει εντελώς τη φιλοσοφία της τιμωρίας ως ανεπαρκή και επιβλαβή για τη κοινωνία και το άτομο. Παρατηρούμε ότι είναι η πηγή των περισσότερων προβλημάτων της κοινωνίας μας. Τη πρώτη φορά που τιμωρείται ένα παιδί, δύο γεμάτα τρόμο νέα συναισθήματα εγκαθίσταται
μέσα του. Πρώτον ότι υπάρχει κάποιος εχθρός, κάποιος που θα του κάνει κακό και δεύτερον, ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτό, ότι κάνει κάτι πολύ λάθος. Δεν είναι πλέον ούτε ασφαλής ούτε αξιόπιστος ο κόσμος μας. Μαθαίνουμε να φοβόμαστε τους συνανθρώπους μας."
"Ναι, αλλά καλή ιδέα δεν είναι αυτό; Δεν μπορούμε να εμπιστευόμαστε τον καθέναν. Οι άνθρωποι είναι τρομακτικοί μερικές φορές και όντως μπορούν να μας βλάψουν. Δεν γνωρίζουμε επίσης ότι οι γονείς μας τιμωρούν επειδή μας αγαπούν;"
"Υπάρχουν άνθρωποι στον έξω κόσμο που είναι τρομακτικοί, αυτό ισχύει. Αλλά όχι στο Χωριό μας. Τα παιδιά μας κάποια στιγμή θα μάθουν τη φρικτή ιστορία της ανθρωπότητας, θα μάθουν όμως επίσης ότι κάθε μωρό γεννιέται από τη φύση του καλό, έχει αίσθηση της φροντίδας, αγαπά τη διασκέδαση και τη δημιουργία. Αλλά επειδή η κοινωνία εκεί έξω δεν προστατεύει τα μωρά της, ούτε τα αντιμετωπίζει με το σεβασμό και τη προσοχή που απαιτείται, πολλά από τα παιδιά καταλήγουν λίγο τρελά και κάνουν πράγματα που μπορεί να βλάπτουν τους εαυτούς τους ή τους άλλους.
"Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι γονείς αγαπάνε τα παιδιά τους και θεωρούν ότι η τιμωρία είναι ένας τρόπος για να τα βοηθήσουν να γίνουν καλύτερα. Τα περισσότερα παιδιά το καταλαβαίνουν μεν αυτό, αλλά σίγουρα δεν συμμερίζονται τη χαζομάρα ότι η τιμωρία είναι καλή για αυτά. Εσείς το δεχόσασταν όταν ήσασταν παιδιά; Χρειάζεται να σου κάνουν πλύση εγκεφάλου και να σε πληγώσουν πολύ για να δεχτείς κάτι τέτοιο. Είναι γεγονός ότι τα παιδιά και τα ζώα μαθαίνουν και μπορούν να εκπαιδευτούν γρηγορότερα, ευκολότερα και πιο αποτελεσματικά, αν χρησιμοποιούμε πιο πολύ την εκτίμηση, τον έπαινο και την ενθάρρυνση."
"Θα πρέπει να έχετε όμως παιδιά που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην έξω κοινωνία προτού έρθουν εδώ. Φαντάζομαι ότι αυτό θα δημιούργησε διάφορα προβλήματα - πώς χειρίζεστε τα παιδιά που η συμπεριφορά τους προκαλεί τη προσοχή, είναι καταστρεπτικά και θέλουν να βλάψουν τους άλλους;"
"Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε για τα παιδιά, πολλά περισσότερα από όσα μπορούμε να συζητήσουμε σήμερα. Διοργανώνουμε σειρές μαθημάτων εδώ και στα άλλα Χωριά για γονείς, δασκάλους και άλλους κοινωνικούς λειτουργούς νεολαίας. Υπάρχει επίσης πολλή καλή βιβλιογραφία στο βιβλιοπωλείο μας, μερικά τα έχουμε δημοσιεύσει μάλιστα εμείς οι ίδιοι. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι γενικά δεν επιτρέπουμε ποτέ σε κανένα να κακομεταχειρισθεί κάποιον ή να καταστρέψει πράγματα που τα έχουν ανάγκη άλλοι άνθρωποι. Είμαστε συνέχεια πολύ κοντά σε όλα τα παιδιά μας και μεσολαβούμε για να τα βοηθήσουμε όταν υπάρχει ανάγκη. Θα περιορίσουμε στοργικά ένα παιδί αλλά με αποφασιστικότητα, θα το κρατήσουμε σφιχτά στην αγκαλιά μας και θα το αφήσουμε να βγάλει όλη τη καταστρεπτική του ενέργεια, κραυγάζοντας και παλεύοντας για να τον αφήσουμε από τα χέρια μας.
Ας φωνάζει και ας βρίζει με μίσος, κλαίγοντας, εμείς όλη την ώρα μένουμε ήρεμοι δείχνοντας ότι το καταλαβαίνουμε και το φροντίζουμε, μέχρι το παιδί να απαλλαχθεί από όλα τα αρνητικά συναισθήματα και εξαντληθεί. Τότε επιβεβαιώνουμε στο παιδί ότι πραγματικά το καταλαβαίνουμε και το φροντίζουμε και ίσως τότε το πείσουμε να μας μιλήσει για το πρόβλημα και τα συναισθήματά του. Το ενημερώνουμε ότι όπως ακριβώς δεν θα το αφήσουμε να βλάψει κανέναν, έτσι δεν θα αφήσουμε ποτέ κανέναν να βλάψει αυτό.
"Αυτό θα το κάνουμε με ειλικρίνεια, με ελαφρύ και φιλικό τρόπο, με χιούμορ ίσως αλλά σίγουρα παίζοντας. Θα παραμείνουμε κοντά του για να του αφιερώσουμε χρόνο να κάνει πράγματα που του αρέσουν. Θα προσπαθήσουμε να μιλήσουμε και στα άλλα παιδιά για να καταλάβουν τη προσπάθειά του, να το δεχθούν και να το βοηθήσουν. Η αποδοχή των συνομηλίκων είναι ο ισχυρότερος εμψυχωτής στη φυλετική κοινωνία, και ένας ακόμα καλός λόγος για να μένουμε πολύ κοντά ο ένας στον άλλο."
Το κτήριο στην άλλη πλευρά της παιδικής χαράς είναι το σχολείο, με τάξεις και εργαστήρια για όλες τις ηλικίες. Τα πολύ μικρά παιδιά, αυτά που θα λέγαμε προσχολικά και νηπιαγωγεία έχουν ένα δικό τους μικρό, φανταστικό σπίτι που μοιάζει να είναι μείγμα παραμυθιών από πολλά διαφορετικά μέρη. Δεν γίνεται κανένα μάθημα σήμερα, είναι Κυριακή. Μερικές από τις αίθουσες δεν έχουν κανένα έπιπλο μέσα, μόνο μαξιλάρια ή στρώματα.
"Απ' ότι ακούσαμε σήμερα, εσείς δεν ακολουθείτε τη συμβατική υποχρεωτική εκπαίδευση. Τα παιδιά δεν είναι απαραίτητο να πάνε στο σχολείο;"
"Σωστά. Η εκπαίδευση είναι κάτι που συμβαίνει διαρκώς, όλη την ώρα, επειδή τα παιδιά είναι γεννημένα με έμφυτη τη περιέργεια και αγαπούν να μαθαίνουν. Αλλά μετά τα στέλνουν στο σχολείο και τα παραμορφώνουν μέχρι να μάθουν να το μισούν. Τα ανθρώπινα όντα είναι ευφυή και έχουν δραστήρια μυαλά, μέχρι που αρχίζει στο σχολείο μια διαδικασία απονέκρωσης που τα κάνει ηλίθια.
"Τα παιδιά εδώ δεν αναγκάζονται ποτέ να πάνε στο σχολείο, αλλά τα περισσότερα το θέλουν και το αναμένουν πως και πως καθημερινά."
"Αυτό πρέπει να είναι πολύ καλό σχολείο! Όχι σαν αυτό που πήγα εγώ!"
" Ε ναι, βλέπετε είναι το σχολείο τους. Αυτά αποφασίζουν τι θα μάθουν, τι θα κάνουν εκεί και εμείς υπολογίζουμε τι πόρους θα πρέπει να τους παρέχουμε. Το διαχειριζόμαστε από κοινού το σχολείο, όπως και όλα τα άλλα στο Χωριό. Έχουμε δασκάλους που είναι ενθουσιασμένοι που θα συμβάλουν και έτσι διαβιβάζουν τον ενθουσιασμό της εκμάθησης στα παιδιά. Θέλουν να παρουσιάσουν στα παιδιά τα θαύματα της Ύπαρξης και να προκαλέσουν τη σκέψη τους. Υπήρξαν πρότυπα για αυτό, όπως το Summerhill στην Αγγλία ή το Sudbury Valley στη Μασαχουσέτη (σ.μ. εναλλακτικά σχολεία- εκπαιδευτικά συστήματα) για παράδειγμα. Και συνεχίζουμε τον πειραματισμό, εργαζόμενοι σκληρά για να βελτιωθούμε με τη βοήθεια των μαθητών.
Το κυριότερο για εμάς είναι να το διασκεδάζουμε, να είναι το σχολείο ένα μέρος όπου παίζουμε πολύ και γελάμε πολύ και είναι ασφαλές για τα παιδιά να εκφράσουν τη σκέψη και τα συναισθήματά τους.
"Τα παιδιά θέλουν να έρχονται στο σχολείο γιατί εκεί είναι τα υπόλοιπα παιδιά και όλη η δράση. Στον έξω κόσμο το σχολείο είναι βαρετό: διαλέξεις, εργασίες για το σπίτι, εξετάσεις, βαθμοί. Εδώ το σχολείο δεν είναι ποτέ βαρετό. Όταν δεν είσαι στο σχολείο και όλοι σου οι φίλοι είναι, προσπαθείς να σκεφτείς τι να κάνεις ολομόναχος για να μη βαριέσαι και τελικά αποφασίζεις να πας εκεί που είναι η διασκέδαση."
"Πώς όμως μπορείτε να αποφύγετε τις μεγάλες τάξεις και τη μαζικοποίηση; Έχετε τόσους πολλούς δασκάλους;"
"Έχουμε τόσους δασκάλους όσοι είναι οι κάτοικοι του χωριού - ο καθένας μας είναι δυνητικά ένας δάσκαλος. Φυσικά δεν πηγαίνουμε όλοι στο σχολείο για να διδάξουμε, αλλά πολλοί από εμάς αφιερώνουν μερικές ώρες διδασκαλίας από καιρό σε καιρό για να παρουσιάσουν στα παιδιά μια δεξιότητα, να τους πουν ιστορίες, να μιλήσουν για τη ζωή, να τα συνοδέψουν σε ένα ταξίδι, να οργανώσουν μια ομαδική εργασία, ή απλά για να παίξουν μαζί τους. Οι περισσότεροι από τους νέους μας είναι αυτοδημιούργητοι. Είναι πολυμήχανοι και στήνουν συνέχεια δικές τους πρωτοβουλίες, ενώ πολλές φορές πείθουν και άλλους να συμμετέχουν σε ομαδικές εργασίες που έχουν στήσει οι ίδιοι. Εάν υπάρχει κάποιος διαθέσιμος και ενδιαφερόμενος δάσκαλος τότε καλώς, αλλά αν όχι τότε θα βρουν την άκρη από μόνοι τους και ίσως πάρουν καμιά συμβουλή από έναν ενήλικο.
"Όπως καταλαβαίνετε αυτό που αποκαλεί η κοινωνία σχολείο είναι απλά και μόνο ένας χώρος αποθήκευσης, που κρατάει τους νέους μακριά από τους δρόμους όσο οι μεγάλοι εργάζονται. Εδώ οι γονείς φέρνουν τα παιδιά τους στο χώρο εργασίας τους, ακριβώς όπως έκαναν οι πρόγονοί μας.
Ίσως δε το ξέρετε αλλά κάποιος θα μπορούσε να μάθει εύκολα σε λιγότερο από ένα χρόνο ότι χρειάζεται για να περάσει τις εξετάσεις του γυμνασίου ακόμα και αν δεν είχε πατήσει το πόδι του σε τάξη για έντεκα χρόνια.
"Τί είναι όμως σημαντικό για έναν άνθρωπο να μάθει; Πώς να κάνει πράγματα, πώς να δημιουργεί αυτό είναι εύκολο να το διδάξεις. Το πολυτιμότερο πράγμα όμως που μπορεί να μάθει κάποιος είναι πώς να εκτιμά και να φροντίζει τον εαυτό του, πώς να ενθουσιάζεται με την εκμάθηση, πώς να απολαμβάνει την παρέα των ανθρώπων, πώς να αγαπάει. Έτσι δεν είναι;
Οι δάσκαλοί μας πραγματικά αγαπούν τους νέους, αγαπούν να εμπλέκονται στην εκπαίδευση των εξελισσόμενων μυαλών τους. Θέλουμε η εκπαίδευση να είναι κάτι παραπάνω από απλά η δημιουργία παραγωγικών οικονομικά ανθρώπων. Αυτό είναι μόνο ένα μικρό μέρος μιας επιτυχούς ζωής. Θέλουμε την εκπαίδευσή να μας διδάξει πώς να έχουμε μια καλή ζωή. Περί αγάπης και σχέσεων, για αυτά που φέρνουν διαρκή χαρά, να κάνει βαθύτερες διασυνδέσεις με τα πάντα, με τους εαυτούς μας, διαπροσωπικά με τους άλλους, με τα φυτά, τα ζώα, τη γη, το κόσμο. Θεοποιώντας και κατευθύνοντας τη πορεία της εξέλιξής μας.
"Στο σχολείο μας μπορείτε όχι μόνο να μάθετε όλα τα παραδοσιακά ακαδημαϊκά θέματα, αλλά και να ακολουθήσετε σειρές μαθημάτων σχετικά με τις διαπροσωπικές σχέσεις, την επίλυση συγκρούσεων, την εργασία για την παγκόσμια ειρήνη, τη κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη, τη φροντίδα των ζώων, των φυτών και του περιβάλλοντος."
"Και η τεχνολογία;"
"Ω, ναι! Υπάρχει άφθονο ενδιαφέρον γι αυτήν. Αλλά οι νέοι μας ανησυχούν πολύ για το πώς χρησιμοποιείται η τεχνολογία. Σκέφτονται αν οι τεχνολογικές τους δημιουργίες θα ωφελήσουν πραγματικά τον κόσμο, ενώ η στρατιωτική χρήση δεν τους ενδιαφέρει καθόλου. Υπάρχουν άλλα Χωριά που ειδικεύονται στην τεχνολογία και πολλές άλλες ειδικότητες -ιατρική και δημόσια υγεία, για παράδειγμα. Αυτό το Χωριό όπως ίσως έχετε ήδη ακούσει είναι γνωστό για τις σχολές μουσικής, καλών τεχνών και παραστατικών τεχνών. Η συναυλία αυτό το απόγευμα είναι ένα κουαρτέτο εγχόρδων από τους δασκάλους της μουσικής που θα μας παίξουν μερικά θαυμάσια δείγματα της κλασσικής ευρωπαϊκής παράδοσης."
"Έχω μερικές ακόμα απορίες σχετικά με τη θεωρία σας για την τιμωρία. Τι συμβαίνει όταν κάποιος παρεκτρέπεται και κάνει κάτι πραγματικά λάθος;"
"Έχουμε μερικά πολύ καλά πρότυπα για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων από τις ιθαγενικές κοινότητες. Δεν είχαν κανένα γραπτό νόμο και αντιμετώπιζαν κάθε εκτροπή ως μοναδικό περιστατικό που εξετάζεται από ένα κύκλο, ένα συμβούλιο γερόντων σοφών ή αρχηγών ή συμβούλων. Ο μόνος νόμος που είχαν ήταν αυτός που έχει γραφτεί στην ανθρώπινη καρδιά. Ο Λάο Τσε έλεγε "όπου δεν υπάρχει κανένας νόμος εκεί δεν θα υπάρχει κανένας εγκληματίας."
"Η δυτική κοινωνία δεν θα δεχτεί ποτέ αυτήν την άποψη. Το κράτος δικαίου είναι θεμελιώδες στη διατήρηση της δικαιοσύνης και της ισότητας."
"Δικαιοσύνη και ισότητα. Ναι, αυτές είναι οι λέξεις που χρησιμοποιεί. Αλλά αυτό είναι μόνο σε σύγκριση με τα απολυταρχικά και φεουδαρχικά καθεστώτα του παρελθόντος. Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης είναι ακόμα υπέρμετρα άδικο και άνισο. Οι φυλακές γεμίζουν με φτωχούς ανθρώπους και μειονότητες που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τις ακριβές νομικές ομάδες που κρατούν τους πλούσιους έξω από τη φυλακή. Δεν είναι μια αναζήτηση της αλήθειας, είναι ένας ανταγωνισμός, ένα σύστημα στο οποίο κάθε όργανο του νόμου και της επιβολής του τελεί υπό πίεση για να κερδίσει, να παρουσιάσει αποτελέσματα. Έτσι κάθε αστυνομικός ή εισαγγελέας βρίσκεται υπό συνεχή πίεση για να κερδίσει, πάρα πολύ συχνά εις βάρος της αλήθειας και της δικαιοσύνης.
"Τετρακόσια χρόνια πριν δεν υπήρχε κανένας εγκληματίας στη βορειοαμερικανική ήπειρο, κανένας εγκληματικός τρόπος ζωής. Έτσι δεν υπήρχαν ούτε αστυνομία, ούτε φυλακές, ούτε δικαστήρια και δικηγόροι. Όπου υπάρχει πολλή αγάπη και εγγύτητα, μοίρασμα και κανένας φόβος, εκεί δεν υπάρχει κανένα κίνητρο για άσχημες πράξεις.
"Οι άνθρωποι θα προτιμούσαν πραγματικά να διασκεδάζουν και να μην βλάπτουν ο ένας τον άλλο. Αλλά λάθη πάντα μπορούν να γίνουν. Τότε θα πρέπει το πρόσωπο που έχει κάνει το αδίκημα να παρουσιαστεί ενώπιον του συμβουλίου όπου όλα τα ζητήματα και όλα τα συναισθήματα παρουσιάζονται με ειλικρίνεια και ακούγονται οι πιο σωστές γνώμες.
Έτσι βρίσκεται μια λύση για την αποκατάσταση και τη θεραπεία του καθένα που έχει υποστεί βλάβη, καθώς επίσης και μια λύση για το πώς να επανέλθει ο παραβάτης σε αρμονία και εγγύτητα με τη φυλή και τον ίδιο."
Όλα αυτά μου ηχούν απολύτως ιδεαλιστικά και μη ρεαλιστικά."
"Και όμως λειτουργούσαν μεταξύ των ανθρώπων για δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Νομίζω πώς θα εκπλαγείτε αν δείτε πόσο καλά λειτουργεί αυτό το σύστημα. Όπως ανέφερα πριν, ο ισχυρότερος εμψυχωτής για τους ανθρώπους που ζουν μαζί είναι η εκτίμηση και η καλή γνώμη των συμβίων τους. Έχετε πιθανώς μια ιδέα της δύναμης της ντροπής, ίσως να την έχετε αισθανθεί κάποια στιγμή και ίσως να μπορείτε να φανταστείτε τη δύναμη της θεραπείας της ντροπής, εκείνης της φοβερής απομόνωσης, καθώς επίσης και τη δύναμη της αποδοχής και της αγάπης.
"Φανταστείτε εάν όλοι στον κόσμο ήταν μέλη κάποιου κύκλου, εάν ο καθένας ήταν γνωστός και λατρεμένος γι αυτό που είναι. Κανένας περιθωριοποιημένος. Αυτή ακριβώς θα ήταν η θεραπεία του εγκλήματος και της αντικοινωνικής συμπεριφοράς, όπως ακριβώς ήταν και στις πρώιμες ιθαγενικές κοινωνίες. Στις ζόρικες γειτονιές τα παιδιά προσχωρούν σε συμμορίες προκειμένου να βρουν αυτή την αποδοχή - μόνο που οι συμμορίες είναι περιθωριοποιημένες και μη αποδεκτές από την κοινωνία. Έτσι καταλήγουν να ενεργούν με τους πιο αδίστακτους τρόπους που έχουν διδαχτεί από τον κυρίαρχο πολιτισμό.
Όλοι οι μοναχικοί δολοφόνοι και οι βιαστές είναι περιθωριακοί, άγνωστοι στους συνανθρώπους τους, ακόμη και στους κοντινότερους συγγενείς και γείτονές τους. Όταν γίνεσαι χωρικός εδώ, είσαι στο σπίτι σου, είσαι σε μια οικογένεια. Εάν δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα η οικογένειά σου θα σε υποστηρίξει και θα σε βοηθήσει."
"Οπότε δέχεστε και πρώην-φυλακισμένους;"
"Ναι. Όλοι περνάμε από την ίδια διαδικασία για να γίνουμε μέλη."
"Και λειτουργεί αυτό; Δεν υπάρχουν προβλήματα;"
"Όχι δεν έχουμε περισσότερα προβλήματα μαζί τους απ' ότι έχουμε με τον οποιοδήποτε άλλο."
"Σίγουρα μόνο οι φτωχοί πηγαίνουν στην φυλακή, αλλά πώς ξέρετε ποιος είναι εγκληματίας και ποιόν μπορείτε να εμπιστευθείτε;"
"Επειδή δίνουμε πολύ σημασία στην εγγύτητα, μαθαίνουμε ο ένας τον άλλο σε βάθος και λεπτομερώς σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Μερικοί από τους χωρικούς μας που έχουν περάσει από τη φυλακή είναι οι ισχυρότεροι συνήγοροί μας. Η Αμερική έχει τον υψηλότερο κατά κεφαλή πληθυσμό φυλακών στον κόσμο. Μερικοί από τους ιδρυτές μας έφτιαξαν Κύκλους στις φυλακές και βοήθησαν να φτιαχτούν Χωριά σε Κύκλο ειδικά για πρώην-φυλακισμένους και τις οικογένειές τους. Αυτό έχει ήδη κάνει μεγάλη διαφορά σε ότι αφορά τις υποτροπές, τη μείωση των πληθυσμών στις φυλακές, τη μετατροπή των φυλακών σε εργοστάσια και νοσοκομεία, καθώς και τη μείωση των ποσοστών εγκληματικότητας."
Πίσω από τα σχολικά κτήρια βρίσκονται γήπεδα αφιερωμένα σε διάφορα αθλήματα. Μας είπαν ότι αν ταξιδέψουμε σε άλλα Χωριά σε Κύκλο θα βρούμε πολλά είδη αθλητισμού ανάλογα με τη περιοχή του κόσμου που βρίσκονται: στα βουνά, στη θάλασσα, στα νησιά, στα τροπικά κλίματα. Οι άνθρωποι έχουν βρει τον τρόπο να κάνουν τα πάντα παιχνίδι. Ορειβασία, ωκεάνια ναυσιπλοΐα, κωπηλασία με κανό, πεζοπορία, γκολφ, σκι, οτιδήποτε άθλημα θελήσεις όλο και κάποιο Χωριό θα το έχει.
Στα ανταγωνιστικά αθλήματα, όπως και σε όλα τα άλλα, η έμφαση στο Χωριό δίνεται στη φιλία, τον αμοιβαίο σεβασμό και την από κοινού διασκέδαση. Οι άνθρωποι προσπαθούν να μην είναι καλύτεροι ο ένας από τον άλλο , αλλά να είναι καλύτεροι από αυτό που ήταν οι ίδιοι πριν. Είναι τόσο ευτυχείς με την πρόοδο ο ένας του άλλου, όσο είναι και με την προσωπική τους πρόοδο.
Κραυγές και γέλια ακούγονται από ένα υπό εξέλιξη αγώνα ποδοσφαίρου μεταξύ μεικτών ομάδων που αποτελούνται από άνδρες και γυναίκες, αγόρια και κορίτσια. Σε ένα γήπεδο μπάσκετ παίζουν ένα παιχνίδι με περισσότερους από πέντε παίκτες στη μια πλευρά. Απ' ότι φαίνεται έχουν μαζευτεί όλοι οι νέοι στη μια ομάδα και όλοι οι μεσήλικες στην άλλη που παίζουν με πολλούς αναπληρωματικούς. Όλοι γελούν και είναι δύσκολο να καταλάβεις ποιος κερδίζει - ίσως αυτό δεν είναι βέβαια τόσο σημαντικό, αφού κάθε φορά που σημειώνεται ένα καλάθι από οποιαδήποτε ομάδα όλοι φωνάζουν "Ισοπαλία!"
Μια ομάδα νέων παίζουν με ένταση ένα αγώνα βόλεϊ και τα γήπεδα τένις είναι πλήρη με αυτούς που περιμένουν τη σειρά τους. Πολλοί ηλικιωμένοι, απολαμβάνουν χαλαρά παιχνίδια όπως τα κροκέ, bocce και shuffleboard.
Παρατηρούμε ότι παντού υπάρχουν μικρά κυκλικά εξοχικά σπιτάκια. Μερικά με ανοιχτούς τους πλαϊνούς τοίχους που όμως μπορούν να κλείσουν το χειμώνα, άλλα με μόνιμους τοίχους και ανοικτά παράθυρα.
Ρωτάμε την οδηγό μας γι αυτά και μας λέει ότι είναι χώροι συνάντησης για μικρούς κύκλους συζητήσεων. Οι διάφορες κοινοτικές ομάδες πραγματοποιούν συζητήσεις σε Κύκλο κάθε πρωί, πριν από το πρωινό. Κάθε κοινοτική φυλή πραγματοποιεί μεγαλύτερους κύκλους που φιλοξενούνται σε μεγάλα δωμάτια για συναντήσεις, συνήθως μία φορά την εβδομάδα, έτσι ώστε να μένουν όλοι σε στενή επαφή. Οι συνεδριάσεις των κοινοτικών φυλών και ομάδων διοργανώνονται για να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα του χωριού ή συμπεριφορές ατόμων, για να τραγουδήσουν μαζί και να γιορτάσουν, για να παίξουν με τα παιδιά, για να οργανώσουν τα προγράμματα εργασιών, ιδιαίτερα τη φροντίδα των παιδιών, αλλά και το μαγείρεμα, τις καλλιέργειες κλπ. Κάθε κοινοτική φυλή αναλαμβάνει επίσης να οργανώσει μια τελετή ή εορτασμό για ολόκληρο το χωριό μια φορά το χρόνο. Καθ' όλη τη διάρκεια του έτους πραγματοποιούνται διάφορες γιορτές και φεστιβάλ, όπου οι Χωρικοί προετοιμάζουν με φαντασία και έχουν πολλούς επισκέπτες.
Η συναυλία το απόγευμα γίνεται σε ένα χορταρολίβαδο πίσω από το σχολείο μουσικής που περιβάλλεται από τους Γαλλικού και Αγγλικού τύπου κήπους, αλλά και τους Τριανταφυλλόκηπους. Οι αισθήσεις μας απορροφούν τα αρώματα των λουλουδιών, τη γεμάτη χάρη ομορφιά των πεταλούδων και των λιβελούλων, το μαλακό χάδι του ήλιου και του απαλού ανέμου, καθώς και το πάντρεμα του ήχου των πουλιών και των εντόμων μαζί με τη μουσική των Haydn, Schubert και Brahms που παίζει στοργικά το κουαρτέτο.
Πίσω στο ξενοδοχείο, αργά το απόγευμα έχουμε ήδη ετοιμάσει χωρίς ιδιαίτερη όρεξη τις βαλίτσες μας και περιμένουμε το αυτοκίνητο που θα μας μεταφέρει πίσω στην πόλη για να πάρουμε τα λεωφορεία και τα τραίνα της επιστροφής.
"Είναι πολλά αυτά που ανακαλύψαμε μέσα σε δύο ημέρες", λέει ένας από εμάς σε ένα νέο οδηγό που ήρθε για να απαντήσει τις όποιες τελευταίες ερωτήσεις που πιθανά έχουμε. "Όλοι σας εδώ κάνετε υπέροχη εργασία, μας τη παρουσιάσατε πολύ σωστά και μας βοηθήσατε να καταλάβουμε πώς λειτουργούν όλα. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Ένας τόσο ολοκληρωμένος κόσμος, αρκετά διαφορετικός, αλλά πλήρης και πλούσιος σε δημιουργικότητα σε όλα τα επίπεδα."
"Μου άνοιξε τα μάτια" λέει ένας άλλος, "έχετε επιτύχει τόσα πολλά εδώ. Κάτι που οπωσδήποτε σε κάνει να σκεφτείς."
"Είναι σίγουρα πολύ αξιέπαινο", λέει ένας άλλος της ομάδας μας, "αλλά μέρος του οράματός σας εδώ είναι να είστε πρότυπο για έναν κόσμο ειρηνικής και συνεργατικής διαβίωσης. Εσείς είστε μόνο χίλια άτομα εδώ και υπάρχουν άλλα πόσα; Χίλια χωριά σε όλο τον κόσμο;"
"Μερικά είναι μεγαλύτερα τώρα, αλλά κανένα δεν είναι μεγαλύτερο από 3.000 άτομα."
"Οπότε ίσως θα μπορούσαν να φτάσουν τα τρία εκατομμύρια άτομα ή κάπου τόσα σε λιγάκι."
"Έχουμε περισσότερους επισκέπτες συνεχώς και όλο και περισσότερα χωριά ξεπετάγονται διαρκώς."
"Πείτε ότι τα χωριά θα αυξηθούν σε αριθμό και σε έξι εκατομμύρια άτομα τελικά. Αλλά υπάρχουν δέκα δισεκατομμύρια άνθρωποι στο κόσμο σήμερα και συνεχώς αυξάνονται."
"Το σκεπτικό μας είναι ότι όταν οι άνθρωποι καταλάβουν πόσο ευτυχείς, πόσο χαλαροί και ασφαλείς είμαστε εδώ, πόσο διασκεδάζουμε δημιουργώντας αντί να καταναλώνουμε, θα θελήσουν να εγκαταλείψουν το άγχος της εργασιακής τους σκλαβιάς και να ενωθούν με εμάς. Με όλα τα Χωριά σε Κύκλο σε κάθε μέρος του πλανήτη να έχουν όλο και περισσότερους επισκέπτες, εκτιμούμε ότι η ανάπτυξη και η επιρροή τους θα είναι εκθετική κάποια στιγμή στο μέλλον και θα μετασχηματίσει τις αντιλήψεις όλης της κοινωνίας. Αλλά θα πρέπει να αναπτυσσόμαστε με αργό ρυθμό προκειμένου να μαθαίνουμε στη πορεία για να το κάνουμε σωστά. Πολλά από τα προβλήματα της κοινωνίας προκαλούνται από τη βιασύνη μας και επειδή δεν βλέπουμε που πηγαίνουμε."
"Άρα τα Χωριά σε Κύκλο αναπτύχθηκαν με σχετικά αργούς ρυθμούς;"
"Φυσικά τίποτα δεν συνέβη μέσα σε μια νύχτα. Αρχίσαμε με τίποτα παρά μονάχα ένα όνειρο και τα υπόλοιπα τα βρίσκαμε καθώς προχωράγαμε. Χτίζοντας σπίτια, φυτεύοντας και μαζεύοντας τη συγκομιδή, δημιουργώντας επιχειρήσεις για όλα όσα χρειαζόμαστε σιγά-σιγά. Αργή ανάπτυξη - αλλά αυτό είναι το εύκολο μέρος. Οι άνθρωποι είναι χτίστες. Ήταν ο ενθουσιασμός της δημιουργίας του κόσμου μας, έτσι ακριβώς όπως τον θέλουμε, που μας βοήθησε τα πρώτα δύσκολα χρόνια. Με το να μοιραζόμαστε τα πάντα και να προσκαλούμε τους πάντες να έρθουν και να βοηθήσουν πέρασε ο καιρός και τα πράγματα γινόντουσαν όλο και καλύτερα. Επειδή τηρήσαμε τον κύκλο, έμεινε ο ένας κοντά στον άλλο, συνεχίσαμε να ακούμε, να φροντίζουμε και να βοηθάμε ο ένας τον άλλο."
"Τι κάνει τη μεγαλύτερη διαφορά για σας, στη ποιότητα ζωής σας εδώ;"
"Η συνεργασία αντί του ανταγωνισμού. Δεν έχετε ιδέα πόσο μεγάλη
διαφορά κάνει το να ζεις σε μια απολύτως συνεργατική κοινωνία. Μας φέρνει πιο κοντά, μας παρέχει ασφάλεια και οτιδήποτε πραγματικά θέλουμε και χρειαζόμαστε. Ζώντας απλά δημιουργούμε ένα τρόπο ζωής που είναι βιώσιμος και υγιής. Συν το γεγονός ότι όλοι πιστεύουμε πως είναι σημαντικό να ενθαρρύνει, να εκτιμάει και να υποστηρίζει ο ένας τον άλλο, έτσι ώστε ο καθένας να αισθάνεται πολύτιμος και φροντισμένος."
"Μια ερώτηση ακόμη. Ποια είναι η μεγαλύτερη χαρά του να ζεις εδώ - για σένα προσωπικά;"
"Τα παιδιά. Το σπίτι μου έχει θέα σε μια από τις μικρές παιδικές χαρές. Αγαπώ να τα κοιτάζω που παίζουν ενώ τρώω καθημερινά το πρωινό μου. Τρέχουν, φωνάζουν και γελούν, τόσο γεμάτα ενέργεια και διασκέδαση. Μου υπενθυμίζουν αυτό που αληθινά είμαστε όλοι, πριν ξεκινήσουν οι μεγάλοι να προβάλουν τα άγχη τους σε μας, να γίνονται παράξενοι, κρύοι, σκληροί, να μας κλείνουν, να μη μας ακούν, να μας φοβίζουν, να μας μπερδεύουν, να μας μεταχειρίζονται με απειλές και δωροδοκίες έως ότου μάθουμε να ενεργούμε και να σκεφτόμαστε όπως αυτοί. Εδώ δεσμευόμαστε να μην περάσουμε, όσο μπορούμε, στις νέες γενιές το άγχος που οι γονείς μας μετέφεραν σε εμάς.
"Ξέρετε, όποτε η ενέργειά σας ξεφτίζει, όποτε αισθάνεστε πεσμένοι, αποθαρρυμένοι, ή σκεπτόμενοι αν όλο αυτό αξίζει, κάντε μια βόλτα στη παιδική χαρά. Παρατηρήστε τα μικρά και αποκαταστήστε την πίστη σας στην ανθρωπότητα. Μετά κάντε τους παρέα, αφήστε τα να σας διδάξουν πως να αφήνετε τη σοβαρότητα σας και απλά παίξτε μαζί τους. Θα ξαναγεμίσετε ελπίδα. Έπειτα θα είστε σε θέση να χαθείτε μέσα στη δημιουργικότητα και να βρείτε πάλι το σκοπό σας. Χρειαζόμαστε τα παιδιά για να μας υπενθυμίζουν ποιοι είμαστε."
Μπαίνοντας στο αυτοκίνητο μπορούσαμε να ακούσουμε τις κραυγές και τα γέλια από τις παιδικές χαρές και τα γήπεδα. Είμαστε όλοι σιωπηλοί. Σκεφτόμαστε πότε θα επιστρέψουμε ή πότε θα επισκεφτούμε κάποιο άλλο Χωριό σε Κύκλο, ή μήπως μετακομίσουμε σε ένα από αυτά και αλλάξουμε τις ζωές μας.
Αλλάζουμε τον κόσμο. Μια ολοκληρωμένη, άλλη κοινωνία διασκέδασης, παιχνιδιού, δημιουργικότητας, αλληλεγγύης, φιλίας και αγάπης.
Καθώς περνάμε κάτω από την πύλη κοιτάζουμε πίσω μας για μια ακόμη φορά και παρατηρούμε άλλη μια ταμπέλα με ένα απόσπασμα του Manitonquat που πριν πολύ καιρό είχε το όραμα ενός Χωριού σε Κύκλο:
Μαζί δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορούμε να καταφέρουμε!
Όπου έχουμε πάει μέχρι τώρα βρίσκουμε μικρούς παιδότοπους με παιδιά που γελούν και τρέχουν, και πάντα μερικούς ενηλίκους να τα ακολουθούν στο παιχνίδι. Τώρα περνάμε από μια άλλη μεγαλύτερη παιδική χαρά με διάφορα παιχνίδια που παίζουν παιδιά διαφορετικών ηλικιών από πέντε έως ένδεκα ή δώδεκα χρονών. Πάλι διάφοροι ενήλικοι είναι σε ετοιμότητα, οι οποίοι κυρίως επεμβαίνουν με συμβουλές όποτε υπάρχουν διαφωνίες.
Ένα αγόρι μόλις χτύπησε και άρχισε να φωνάζει. Χωρίς οποιαδήποτε ειδοποίηση από κάποιον ενήλικο, τα άλλα παιδιά σταματούν αμέσως το παιχνίδι και τρέχουν προς αυτό. Επιθεωρούν το χτύπημα και βλέπουν ότι δεν χρειάζεται καμία περαιτέρω ιατρική παρακολούθηση, αλλά μαζεύονται όλοι γύρω του σε κύκλο δείχνοντας συμπόνια και προσοχή στο αγόρι, ενθαρρύνοντας τον να κλάψει περισσότερο και δυνατότερα. Μερικοί βάζουν τα χέρι τους γύρω του και στηρίζουν τα κεφάλια τους πάνω στο δικό του.
Κατόπιν κάποιος του δίνει μια πετσέτα για να σκουπίσει τα δάκρυά του και το πρόσωπό του και του λέει κάτι που πρέπει να είναι αστείο επειδή γελά αλλά δεν μπορούμε να τον ακούσουμε. Κατόπιν όλοι γελούν, ανακατεύουν τα μαλλιά του, τον αγκαλιάζουν και τρέχουν πίσω στο παιχνίδι που είχαν αφήσει.
Κάποιος παρατηρεί πόσο διαφορετικό είναι το παιχνίδι σε αυτή τη παιδική χαρά από αυτές που θυμάται ο ίδιος από την παιδική του ηλικία. Εάν είχε φωνάξει, λέει, τον θα έλεγαν κοροϊδευτικά μωρό ή θηλυπρεπή, θα τον χλεύαζαν, θα γελούσαν και θα είχε ταπεινωθεί. Έτσι έμαθε να σφίγγει τα δόντια και να καταπίνει τον πόνο του για να κρατήσει την υπερηφάνεια του. Είπε ότι ήταν θαυμάσιο να βλέπει αυτά τα παιδιά που νοιάζονται πραγματικά και φροντίζουν το ένα το άλλο, τα μεγαλύτερα παιδιά που βοηθούν το νεώτερα να μάθουν και τα ενθαρρύνουν. Αναρωτήθηκε πώς το έμαθαν αυτό.
"Βασικά το σημαντικό είναι ότι τα παιδιά δεν μαθαίνουν στην απομόνωση και τους βλαβερούς τρόπους του κυρίαρχου πολιτισμού. Εμείς οι άνθρωποι είμαστε όντα που από τη φύση μας αγαπάμε και φροντίζουμε, εφόσον δεν έχουμε απειληθεί ποτέ και δεν έχουμε λόγους για να φοβόμαστε. Ο πολιτισμός των Χωριών σε Κύκλο μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητός παρατηρώντας πώς αναθρέφουμε και εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας. Κάθε παιδί είναι τόσο ιδιαίτερα προσεγμένο που ποτέ δεν χάνει τη πλήρη εκτίμηση, την εμπιστοσύνη και τη χαρά που έχει έμφυτη από τη γέννηση του.
"Όλα τα παιδιά λαμβάνουν ιδιαίτερη φροντίδα από τους ενηλίκους και δεν έχουν καμία ανάγκη να προκαλέσουν τη προσοχή τους. Αντίθετα μαθαίνουν σε νεαρή ηλικία από τα θετικά πρότυπα των ενηλίκων και των μεγαλυτέρων παιδιών, αλλά και από τη φυσική τους κλίση, να δίνουν προσοχή και αγάπη σε άλλους που την έχουν ανάγκη.
"Μαθαίνουν επίσης ότι είναι πολύ σωστό να εκφράζουν αυθόρμητα τα συναισθήματά τους, να γελούν, να φωνάξουν ή να κλαίνε για παράδειγμα, εφόσον αυτές οι εκδηλώσεις δεν επιτίθενται ή δεν βλάπτουν τον άλλο. Μαθαίνουν δια του παραδείγματος και από συμβουλές ότι όταν αισθάνονται προσβεβλημένοι, τσαντισμένοι ή πληγωμένοι από κάποιον άλλο, να μην τον αντιμετωπίζουν με θυμό και να μην τον βλάπτουν, αλλά να επιδιώξουν να μιλήσουν σε ένα άλλο πρόσωπο και να εκφράσουν όλα τα συναισθήματά τους ακίνδυνα και πλήρως. Κατόπιν είναι σε θέση να συνδεθούν με το άτομο που τους έφταιξε εξ αρχής για να αναπτύξουν μεγαλύτερη κατανόηση και μια αμοιβαία συμφωνία πως να αποφεύγουν τέτοιες καταστάσεις στο μέλλον και να έχουν καλύτερη σχέση. Μαθαίνουν ότι η έκφραση των συναισθημάτων είναι θεραπευτική και ότι πρέπει να γίνεται σεβαστή και να ενθαρρύνεται."
"Βάζετε όμως όρια ή τιμωρείτε τα παιδιά σας ποτέ;"
"Όρια ναι, σίγουρα, να τα τιμωρήσουμε όμως ποτέ. Φυσικά υπάρχουν κάποια όρια που πρέπει να γίνουν κατανοητά. Είναι απαραίτητα για την ασφάλεια και την υγεία, για να αποφεύγουν τη κακή μεταχείριση ή εκμετάλλευση των άλλων ανθρώπων, των έμβιων όντων ή του φυσικού περιβάλλοντος. Ορισμένα όρια πρέπει να επιβληθούν από τη γέννηση για να προστατεύσουν το νήπιο, αλλά έχουμε δημιουργήσει όσο το δυνατόν περισσότερο ένα ασφαλές περιβάλλον για τα μωρά, απομακρύνοντας και τοποθετώντας τα πράγματα πιο μακριά από εκεί που φτάνουν για να τους δώσουμε έτσι ένα όσο γίνεται μεγαλύτερο πεδίο για να εξερευνήσουν και να πειραματιστούν. Έτσι μπορούμε να αποφύγουμε την επιβολή του «όχι αυτό- όχι εκείνο» όσο το δυνατόν περισσότερο.
"Έχουμε απορρίψει εντελώς τη φιλοσοφία της τιμωρίας ως ανεπαρκή και επιβλαβή για τη κοινωνία και το άτομο. Παρατηρούμε ότι είναι η πηγή των περισσότερων προβλημάτων της κοινωνίας μας. Τη πρώτη φορά που τιμωρείται ένα παιδί, δύο γεμάτα τρόμο νέα συναισθήματα εγκαθίσταται
μέσα του. Πρώτον ότι υπάρχει κάποιος εχθρός, κάποιος που θα του κάνει κακό και δεύτερον, ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτό, ότι κάνει κάτι πολύ λάθος. Δεν είναι πλέον ούτε ασφαλής ούτε αξιόπιστος ο κόσμος μας. Μαθαίνουμε να φοβόμαστε τους συνανθρώπους μας."
"Ναι, αλλά καλή ιδέα δεν είναι αυτό; Δεν μπορούμε να εμπιστευόμαστε τον καθέναν. Οι άνθρωποι είναι τρομακτικοί μερικές φορές και όντως μπορούν να μας βλάψουν. Δεν γνωρίζουμε επίσης ότι οι γονείς μας τιμωρούν επειδή μας αγαπούν;"
"Υπάρχουν άνθρωποι στον έξω κόσμο που είναι τρομακτικοί, αυτό ισχύει. Αλλά όχι στο Χωριό μας. Τα παιδιά μας κάποια στιγμή θα μάθουν τη φρικτή ιστορία της ανθρωπότητας, θα μάθουν όμως επίσης ότι κάθε μωρό γεννιέται από τη φύση του καλό, έχει αίσθηση της φροντίδας, αγαπά τη διασκέδαση και τη δημιουργία. Αλλά επειδή η κοινωνία εκεί έξω δεν προστατεύει τα μωρά της, ούτε τα αντιμετωπίζει με το σεβασμό και τη προσοχή που απαιτείται, πολλά από τα παιδιά καταλήγουν λίγο τρελά και κάνουν πράγματα που μπορεί να βλάπτουν τους εαυτούς τους ή τους άλλους.
"Είναι αλήθεια ότι οι περισσότεροι γονείς αγαπάνε τα παιδιά τους και θεωρούν ότι η τιμωρία είναι ένας τρόπος για να τα βοηθήσουν να γίνουν καλύτερα. Τα περισσότερα παιδιά το καταλαβαίνουν μεν αυτό, αλλά σίγουρα δεν συμμερίζονται τη χαζομάρα ότι η τιμωρία είναι καλή για αυτά. Εσείς το δεχόσασταν όταν ήσασταν παιδιά; Χρειάζεται να σου κάνουν πλύση εγκεφάλου και να σε πληγώσουν πολύ για να δεχτείς κάτι τέτοιο. Είναι γεγονός ότι τα παιδιά και τα ζώα μαθαίνουν και μπορούν να εκπαιδευτούν γρηγορότερα, ευκολότερα και πιο αποτελεσματικά, αν χρησιμοποιούμε πιο πολύ την εκτίμηση, τον έπαινο και την ενθάρρυνση."
"Θα πρέπει να έχετε όμως παιδιά που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην έξω κοινωνία προτού έρθουν εδώ. Φαντάζομαι ότι αυτό θα δημιούργησε διάφορα προβλήματα - πώς χειρίζεστε τα παιδιά που η συμπεριφορά τους προκαλεί τη προσοχή, είναι καταστρεπτικά και θέλουν να βλάψουν τους άλλους;"
"Υπάρχουν πολλά που μπορούμε να μάθουμε για τα παιδιά, πολλά περισσότερα από όσα μπορούμε να συζητήσουμε σήμερα. Διοργανώνουμε σειρές μαθημάτων εδώ και στα άλλα Χωριά για γονείς, δασκάλους και άλλους κοινωνικούς λειτουργούς νεολαίας. Υπάρχει επίσης πολλή καλή βιβλιογραφία στο βιβλιοπωλείο μας, μερικά τα έχουμε δημοσιεύσει μάλιστα εμείς οι ίδιοι. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι γενικά δεν επιτρέπουμε ποτέ σε κανένα να κακομεταχειρισθεί κάποιον ή να καταστρέψει πράγματα που τα έχουν ανάγκη άλλοι άνθρωποι. Είμαστε συνέχεια πολύ κοντά σε όλα τα παιδιά μας και μεσολαβούμε για να τα βοηθήσουμε όταν υπάρχει ανάγκη. Θα περιορίσουμε στοργικά ένα παιδί αλλά με αποφασιστικότητα, θα το κρατήσουμε σφιχτά στην αγκαλιά μας και θα το αφήσουμε να βγάλει όλη τη καταστρεπτική του ενέργεια, κραυγάζοντας και παλεύοντας για να τον αφήσουμε από τα χέρια μας.
Ας φωνάζει και ας βρίζει με μίσος, κλαίγοντας, εμείς όλη την ώρα μένουμε ήρεμοι δείχνοντας ότι το καταλαβαίνουμε και το φροντίζουμε, μέχρι το παιδί να απαλλαχθεί από όλα τα αρνητικά συναισθήματα και εξαντληθεί. Τότε επιβεβαιώνουμε στο παιδί ότι πραγματικά το καταλαβαίνουμε και το φροντίζουμε και ίσως τότε το πείσουμε να μας μιλήσει για το πρόβλημα και τα συναισθήματά του. Το ενημερώνουμε ότι όπως ακριβώς δεν θα το αφήσουμε να βλάψει κανέναν, έτσι δεν θα αφήσουμε ποτέ κανέναν να βλάψει αυτό.
"Αυτό θα το κάνουμε με ειλικρίνεια, με ελαφρύ και φιλικό τρόπο, με χιούμορ ίσως αλλά σίγουρα παίζοντας. Θα παραμείνουμε κοντά του για να του αφιερώσουμε χρόνο να κάνει πράγματα που του αρέσουν. Θα προσπαθήσουμε να μιλήσουμε και στα άλλα παιδιά για να καταλάβουν τη προσπάθειά του, να το δεχθούν και να το βοηθήσουν. Η αποδοχή των συνομηλίκων είναι ο ισχυρότερος εμψυχωτής στη φυλετική κοινωνία, και ένας ακόμα καλός λόγος για να μένουμε πολύ κοντά ο ένας στον άλλο."
Το κτήριο στην άλλη πλευρά της παιδικής χαράς είναι το σχολείο, με τάξεις και εργαστήρια για όλες τις ηλικίες. Τα πολύ μικρά παιδιά, αυτά που θα λέγαμε προσχολικά και νηπιαγωγεία έχουν ένα δικό τους μικρό, φανταστικό σπίτι που μοιάζει να είναι μείγμα παραμυθιών από πολλά διαφορετικά μέρη. Δεν γίνεται κανένα μάθημα σήμερα, είναι Κυριακή. Μερικές από τις αίθουσες δεν έχουν κανένα έπιπλο μέσα, μόνο μαξιλάρια ή στρώματα.
"Απ' ότι ακούσαμε σήμερα, εσείς δεν ακολουθείτε τη συμβατική υποχρεωτική εκπαίδευση. Τα παιδιά δεν είναι απαραίτητο να πάνε στο σχολείο;"
"Σωστά. Η εκπαίδευση είναι κάτι που συμβαίνει διαρκώς, όλη την ώρα, επειδή τα παιδιά είναι γεννημένα με έμφυτη τη περιέργεια και αγαπούν να μαθαίνουν. Αλλά μετά τα στέλνουν στο σχολείο και τα παραμορφώνουν μέχρι να μάθουν να το μισούν. Τα ανθρώπινα όντα είναι ευφυή και έχουν δραστήρια μυαλά, μέχρι που αρχίζει στο σχολείο μια διαδικασία απονέκρωσης που τα κάνει ηλίθια.
"Τα παιδιά εδώ δεν αναγκάζονται ποτέ να πάνε στο σχολείο, αλλά τα περισσότερα το θέλουν και το αναμένουν πως και πως καθημερινά."
"Αυτό πρέπει να είναι πολύ καλό σχολείο! Όχι σαν αυτό που πήγα εγώ!"
" Ε ναι, βλέπετε είναι το σχολείο τους. Αυτά αποφασίζουν τι θα μάθουν, τι θα κάνουν εκεί και εμείς υπολογίζουμε τι πόρους θα πρέπει να τους παρέχουμε. Το διαχειριζόμαστε από κοινού το σχολείο, όπως και όλα τα άλλα στο Χωριό. Έχουμε δασκάλους που είναι ενθουσιασμένοι που θα συμβάλουν και έτσι διαβιβάζουν τον ενθουσιασμό της εκμάθησης στα παιδιά. Θέλουν να παρουσιάσουν στα παιδιά τα θαύματα της Ύπαρξης και να προκαλέσουν τη σκέψη τους. Υπήρξαν πρότυπα για αυτό, όπως το Summerhill στην Αγγλία ή το Sudbury Valley στη Μασαχουσέτη (σ.μ. εναλλακτικά σχολεία- εκπαιδευτικά συστήματα) για παράδειγμα. Και συνεχίζουμε τον πειραματισμό, εργαζόμενοι σκληρά για να βελτιωθούμε με τη βοήθεια των μαθητών.
Το κυριότερο για εμάς είναι να το διασκεδάζουμε, να είναι το σχολείο ένα μέρος όπου παίζουμε πολύ και γελάμε πολύ και είναι ασφαλές για τα παιδιά να εκφράσουν τη σκέψη και τα συναισθήματά τους.
"Τα παιδιά θέλουν να έρχονται στο σχολείο γιατί εκεί είναι τα υπόλοιπα παιδιά και όλη η δράση. Στον έξω κόσμο το σχολείο είναι βαρετό: διαλέξεις, εργασίες για το σπίτι, εξετάσεις, βαθμοί. Εδώ το σχολείο δεν είναι ποτέ βαρετό. Όταν δεν είσαι στο σχολείο και όλοι σου οι φίλοι είναι, προσπαθείς να σκεφτείς τι να κάνεις ολομόναχος για να μη βαριέσαι και τελικά αποφασίζεις να πας εκεί που είναι η διασκέδαση."
"Πώς όμως μπορείτε να αποφύγετε τις μεγάλες τάξεις και τη μαζικοποίηση; Έχετε τόσους πολλούς δασκάλους;"
"Έχουμε τόσους δασκάλους όσοι είναι οι κάτοικοι του χωριού - ο καθένας μας είναι δυνητικά ένας δάσκαλος. Φυσικά δεν πηγαίνουμε όλοι στο σχολείο για να διδάξουμε, αλλά πολλοί από εμάς αφιερώνουν μερικές ώρες διδασκαλίας από καιρό σε καιρό για να παρουσιάσουν στα παιδιά μια δεξιότητα, να τους πουν ιστορίες, να μιλήσουν για τη ζωή, να τα συνοδέψουν σε ένα ταξίδι, να οργανώσουν μια ομαδική εργασία, ή απλά για να παίξουν μαζί τους. Οι περισσότεροι από τους νέους μας είναι αυτοδημιούργητοι. Είναι πολυμήχανοι και στήνουν συνέχεια δικές τους πρωτοβουλίες, ενώ πολλές φορές πείθουν και άλλους να συμμετέχουν σε ομαδικές εργασίες που έχουν στήσει οι ίδιοι. Εάν υπάρχει κάποιος διαθέσιμος και ενδιαφερόμενος δάσκαλος τότε καλώς, αλλά αν όχι τότε θα βρουν την άκρη από μόνοι τους και ίσως πάρουν καμιά συμβουλή από έναν ενήλικο.
"Όπως καταλαβαίνετε αυτό που αποκαλεί η κοινωνία σχολείο είναι απλά και μόνο ένας χώρος αποθήκευσης, που κρατάει τους νέους μακριά από τους δρόμους όσο οι μεγάλοι εργάζονται. Εδώ οι γονείς φέρνουν τα παιδιά τους στο χώρο εργασίας τους, ακριβώς όπως έκαναν οι πρόγονοί μας.
Ίσως δε το ξέρετε αλλά κάποιος θα μπορούσε να μάθει εύκολα σε λιγότερο από ένα χρόνο ότι χρειάζεται για να περάσει τις εξετάσεις του γυμνασίου ακόμα και αν δεν είχε πατήσει το πόδι του σε τάξη για έντεκα χρόνια.
"Τί είναι όμως σημαντικό για έναν άνθρωπο να μάθει; Πώς να κάνει πράγματα, πώς να δημιουργεί αυτό είναι εύκολο να το διδάξεις. Το πολυτιμότερο πράγμα όμως που μπορεί να μάθει κάποιος είναι πώς να εκτιμά και να φροντίζει τον εαυτό του, πώς να ενθουσιάζεται με την εκμάθηση, πώς να απολαμβάνει την παρέα των ανθρώπων, πώς να αγαπάει. Έτσι δεν είναι;
Οι δάσκαλοί μας πραγματικά αγαπούν τους νέους, αγαπούν να εμπλέκονται στην εκπαίδευση των εξελισσόμενων μυαλών τους. Θέλουμε η εκπαίδευση να είναι κάτι παραπάνω από απλά η δημιουργία παραγωγικών οικονομικά ανθρώπων. Αυτό είναι μόνο ένα μικρό μέρος μιας επιτυχούς ζωής. Θέλουμε την εκπαίδευσή να μας διδάξει πώς να έχουμε μια καλή ζωή. Περί αγάπης και σχέσεων, για αυτά που φέρνουν διαρκή χαρά, να κάνει βαθύτερες διασυνδέσεις με τα πάντα, με τους εαυτούς μας, διαπροσωπικά με τους άλλους, με τα φυτά, τα ζώα, τη γη, το κόσμο. Θεοποιώντας και κατευθύνοντας τη πορεία της εξέλιξής μας.
"Στο σχολείο μας μπορείτε όχι μόνο να μάθετε όλα τα παραδοσιακά ακαδημαϊκά θέματα, αλλά και να ακολουθήσετε σειρές μαθημάτων σχετικά με τις διαπροσωπικές σχέσεις, την επίλυση συγκρούσεων, την εργασία για την παγκόσμια ειρήνη, τη κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη, τη φροντίδα των ζώων, των φυτών και του περιβάλλοντος."
"Και η τεχνολογία;"
"Ω, ναι! Υπάρχει άφθονο ενδιαφέρον γι αυτήν. Αλλά οι νέοι μας ανησυχούν πολύ για το πώς χρησιμοποιείται η τεχνολογία. Σκέφτονται αν οι τεχνολογικές τους δημιουργίες θα ωφελήσουν πραγματικά τον κόσμο, ενώ η στρατιωτική χρήση δεν τους ενδιαφέρει καθόλου. Υπάρχουν άλλα Χωριά που ειδικεύονται στην τεχνολογία και πολλές άλλες ειδικότητες -ιατρική και δημόσια υγεία, για παράδειγμα. Αυτό το Χωριό όπως ίσως έχετε ήδη ακούσει είναι γνωστό για τις σχολές μουσικής, καλών τεχνών και παραστατικών τεχνών. Η συναυλία αυτό το απόγευμα είναι ένα κουαρτέτο εγχόρδων από τους δασκάλους της μουσικής που θα μας παίξουν μερικά θαυμάσια δείγματα της κλασσικής ευρωπαϊκής παράδοσης."
"Έχω μερικές ακόμα απορίες σχετικά με τη θεωρία σας για την τιμωρία. Τι συμβαίνει όταν κάποιος παρεκτρέπεται και κάνει κάτι πραγματικά λάθος;"
"Έχουμε μερικά πολύ καλά πρότυπα για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων από τις ιθαγενικές κοινότητες. Δεν είχαν κανένα γραπτό νόμο και αντιμετώπιζαν κάθε εκτροπή ως μοναδικό περιστατικό που εξετάζεται από ένα κύκλο, ένα συμβούλιο γερόντων σοφών ή αρχηγών ή συμβούλων. Ο μόνος νόμος που είχαν ήταν αυτός που έχει γραφτεί στην ανθρώπινη καρδιά. Ο Λάο Τσε έλεγε "όπου δεν υπάρχει κανένας νόμος εκεί δεν θα υπάρχει κανένας εγκληματίας."
"Η δυτική κοινωνία δεν θα δεχτεί ποτέ αυτήν την άποψη. Το κράτος δικαίου είναι θεμελιώδες στη διατήρηση της δικαιοσύνης και της ισότητας."
"Δικαιοσύνη και ισότητα. Ναι, αυτές είναι οι λέξεις που χρησιμοποιεί. Αλλά αυτό είναι μόνο σε σύγκριση με τα απολυταρχικά και φεουδαρχικά καθεστώτα του παρελθόντος. Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης είναι ακόμα υπέρμετρα άδικο και άνισο. Οι φυλακές γεμίζουν με φτωχούς ανθρώπους και μειονότητες που δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τις ακριβές νομικές ομάδες που κρατούν τους πλούσιους έξω από τη φυλακή. Δεν είναι μια αναζήτηση της αλήθειας, είναι ένας ανταγωνισμός, ένα σύστημα στο οποίο κάθε όργανο του νόμου και της επιβολής του τελεί υπό πίεση για να κερδίσει, να παρουσιάσει αποτελέσματα. Έτσι κάθε αστυνομικός ή εισαγγελέας βρίσκεται υπό συνεχή πίεση για να κερδίσει, πάρα πολύ συχνά εις βάρος της αλήθειας και της δικαιοσύνης.
"Τετρακόσια χρόνια πριν δεν υπήρχε κανένας εγκληματίας στη βορειοαμερικανική ήπειρο, κανένας εγκληματικός τρόπος ζωής. Έτσι δεν υπήρχαν ούτε αστυνομία, ούτε φυλακές, ούτε δικαστήρια και δικηγόροι. Όπου υπάρχει πολλή αγάπη και εγγύτητα, μοίρασμα και κανένας φόβος, εκεί δεν υπάρχει κανένα κίνητρο για άσχημες πράξεις.
"Οι άνθρωποι θα προτιμούσαν πραγματικά να διασκεδάζουν και να μην βλάπτουν ο ένας τον άλλο. Αλλά λάθη πάντα μπορούν να γίνουν. Τότε θα πρέπει το πρόσωπο που έχει κάνει το αδίκημα να παρουσιαστεί ενώπιον του συμβουλίου όπου όλα τα ζητήματα και όλα τα συναισθήματα παρουσιάζονται με ειλικρίνεια και ακούγονται οι πιο σωστές γνώμες.
Έτσι βρίσκεται μια λύση για την αποκατάσταση και τη θεραπεία του καθένα που έχει υποστεί βλάβη, καθώς επίσης και μια λύση για το πώς να επανέλθει ο παραβάτης σε αρμονία και εγγύτητα με τη φυλή και τον ίδιο."
Όλα αυτά μου ηχούν απολύτως ιδεαλιστικά και μη ρεαλιστικά."
"Και όμως λειτουργούσαν μεταξύ των ανθρώπων για δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Νομίζω πώς θα εκπλαγείτε αν δείτε πόσο καλά λειτουργεί αυτό το σύστημα. Όπως ανέφερα πριν, ο ισχυρότερος εμψυχωτής για τους ανθρώπους που ζουν μαζί είναι η εκτίμηση και η καλή γνώμη των συμβίων τους. Έχετε πιθανώς μια ιδέα της δύναμης της ντροπής, ίσως να την έχετε αισθανθεί κάποια στιγμή και ίσως να μπορείτε να φανταστείτε τη δύναμη της θεραπείας της ντροπής, εκείνης της φοβερής απομόνωσης, καθώς επίσης και τη δύναμη της αποδοχής και της αγάπης.
"Φανταστείτε εάν όλοι στον κόσμο ήταν μέλη κάποιου κύκλου, εάν ο καθένας ήταν γνωστός και λατρεμένος γι αυτό που είναι. Κανένας περιθωριοποιημένος. Αυτή ακριβώς θα ήταν η θεραπεία του εγκλήματος και της αντικοινωνικής συμπεριφοράς, όπως ακριβώς ήταν και στις πρώιμες ιθαγενικές κοινωνίες. Στις ζόρικες γειτονιές τα παιδιά προσχωρούν σε συμμορίες προκειμένου να βρουν αυτή την αποδοχή - μόνο που οι συμμορίες είναι περιθωριοποιημένες και μη αποδεκτές από την κοινωνία. Έτσι καταλήγουν να ενεργούν με τους πιο αδίστακτους τρόπους που έχουν διδαχτεί από τον κυρίαρχο πολιτισμό.
Όλοι οι μοναχικοί δολοφόνοι και οι βιαστές είναι περιθωριακοί, άγνωστοι στους συνανθρώπους τους, ακόμη και στους κοντινότερους συγγενείς και γείτονές τους. Όταν γίνεσαι χωρικός εδώ, είσαι στο σπίτι σου, είσαι σε μια οικογένεια. Εάν δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα η οικογένειά σου θα σε υποστηρίξει και θα σε βοηθήσει."
"Οπότε δέχεστε και πρώην-φυλακισμένους;"
"Ναι. Όλοι περνάμε από την ίδια διαδικασία για να γίνουμε μέλη."
"Και λειτουργεί αυτό; Δεν υπάρχουν προβλήματα;"
"Όχι δεν έχουμε περισσότερα προβλήματα μαζί τους απ' ότι έχουμε με τον οποιοδήποτε άλλο."
"Σίγουρα μόνο οι φτωχοί πηγαίνουν στην φυλακή, αλλά πώς ξέρετε ποιος είναι εγκληματίας και ποιόν μπορείτε να εμπιστευθείτε;"
"Επειδή δίνουμε πολύ σημασία στην εγγύτητα, μαθαίνουμε ο ένας τον άλλο σε βάθος και λεπτομερώς σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Μερικοί από τους χωρικούς μας που έχουν περάσει από τη φυλακή είναι οι ισχυρότεροι συνήγοροί μας. Η Αμερική έχει τον υψηλότερο κατά κεφαλή πληθυσμό φυλακών στον κόσμο. Μερικοί από τους ιδρυτές μας έφτιαξαν Κύκλους στις φυλακές και βοήθησαν να φτιαχτούν Χωριά σε Κύκλο ειδικά για πρώην-φυλακισμένους και τις οικογένειές τους. Αυτό έχει ήδη κάνει μεγάλη διαφορά σε ότι αφορά τις υποτροπές, τη μείωση των πληθυσμών στις φυλακές, τη μετατροπή των φυλακών σε εργοστάσια και νοσοκομεία, καθώς και τη μείωση των ποσοστών εγκληματικότητας."
Πίσω από τα σχολικά κτήρια βρίσκονται γήπεδα αφιερωμένα σε διάφορα αθλήματα. Μας είπαν ότι αν ταξιδέψουμε σε άλλα Χωριά σε Κύκλο θα βρούμε πολλά είδη αθλητισμού ανάλογα με τη περιοχή του κόσμου που βρίσκονται: στα βουνά, στη θάλασσα, στα νησιά, στα τροπικά κλίματα. Οι άνθρωποι έχουν βρει τον τρόπο να κάνουν τα πάντα παιχνίδι. Ορειβασία, ωκεάνια ναυσιπλοΐα, κωπηλασία με κανό, πεζοπορία, γκολφ, σκι, οτιδήποτε άθλημα θελήσεις όλο και κάποιο Χωριό θα το έχει.
Στα ανταγωνιστικά αθλήματα, όπως και σε όλα τα άλλα, η έμφαση στο Χωριό δίνεται στη φιλία, τον αμοιβαίο σεβασμό και την από κοινού διασκέδαση. Οι άνθρωποι προσπαθούν να μην είναι καλύτεροι ο ένας από τον άλλο , αλλά να είναι καλύτεροι από αυτό που ήταν οι ίδιοι πριν. Είναι τόσο ευτυχείς με την πρόοδο ο ένας του άλλου, όσο είναι και με την προσωπική τους πρόοδο.
Κραυγές και γέλια ακούγονται από ένα υπό εξέλιξη αγώνα ποδοσφαίρου μεταξύ μεικτών ομάδων που αποτελούνται από άνδρες και γυναίκες, αγόρια και κορίτσια. Σε ένα γήπεδο μπάσκετ παίζουν ένα παιχνίδι με περισσότερους από πέντε παίκτες στη μια πλευρά. Απ' ότι φαίνεται έχουν μαζευτεί όλοι οι νέοι στη μια ομάδα και όλοι οι μεσήλικες στην άλλη που παίζουν με πολλούς αναπληρωματικούς. Όλοι γελούν και είναι δύσκολο να καταλάβεις ποιος κερδίζει - ίσως αυτό δεν είναι βέβαια τόσο σημαντικό, αφού κάθε φορά που σημειώνεται ένα καλάθι από οποιαδήποτε ομάδα όλοι φωνάζουν "Ισοπαλία!"
Μια ομάδα νέων παίζουν με ένταση ένα αγώνα βόλεϊ και τα γήπεδα τένις είναι πλήρη με αυτούς που περιμένουν τη σειρά τους. Πολλοί ηλικιωμένοι, απολαμβάνουν χαλαρά παιχνίδια όπως τα κροκέ, bocce και shuffleboard.
Παρατηρούμε ότι παντού υπάρχουν μικρά κυκλικά εξοχικά σπιτάκια. Μερικά με ανοιχτούς τους πλαϊνούς τοίχους που όμως μπορούν να κλείσουν το χειμώνα, άλλα με μόνιμους τοίχους και ανοικτά παράθυρα.
Ρωτάμε την οδηγό μας γι αυτά και μας λέει ότι είναι χώροι συνάντησης για μικρούς κύκλους συζητήσεων. Οι διάφορες κοινοτικές ομάδες πραγματοποιούν συζητήσεις σε Κύκλο κάθε πρωί, πριν από το πρωινό. Κάθε κοινοτική φυλή πραγματοποιεί μεγαλύτερους κύκλους που φιλοξενούνται σε μεγάλα δωμάτια για συναντήσεις, συνήθως μία φορά την εβδομάδα, έτσι ώστε να μένουν όλοι σε στενή επαφή. Οι συνεδριάσεις των κοινοτικών φυλών και ομάδων διοργανώνονται για να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα του χωριού ή συμπεριφορές ατόμων, για να τραγουδήσουν μαζί και να γιορτάσουν, για να παίξουν με τα παιδιά, για να οργανώσουν τα προγράμματα εργασιών, ιδιαίτερα τη φροντίδα των παιδιών, αλλά και το μαγείρεμα, τις καλλιέργειες κλπ. Κάθε κοινοτική φυλή αναλαμβάνει επίσης να οργανώσει μια τελετή ή εορτασμό για ολόκληρο το χωριό μια φορά το χρόνο. Καθ' όλη τη διάρκεια του έτους πραγματοποιούνται διάφορες γιορτές και φεστιβάλ, όπου οι Χωρικοί προετοιμάζουν με φαντασία και έχουν πολλούς επισκέπτες.
Η συναυλία το απόγευμα γίνεται σε ένα χορταρολίβαδο πίσω από το σχολείο μουσικής που περιβάλλεται από τους Γαλλικού και Αγγλικού τύπου κήπους, αλλά και τους Τριανταφυλλόκηπους. Οι αισθήσεις μας απορροφούν τα αρώματα των λουλουδιών, τη γεμάτη χάρη ομορφιά των πεταλούδων και των λιβελούλων, το μαλακό χάδι του ήλιου και του απαλού ανέμου, καθώς και το πάντρεμα του ήχου των πουλιών και των εντόμων μαζί με τη μουσική των Haydn, Schubert και Brahms που παίζει στοργικά το κουαρτέτο.
Πίσω στο ξενοδοχείο, αργά το απόγευμα έχουμε ήδη ετοιμάσει χωρίς ιδιαίτερη όρεξη τις βαλίτσες μας και περιμένουμε το αυτοκίνητο που θα μας μεταφέρει πίσω στην πόλη για να πάρουμε τα λεωφορεία και τα τραίνα της επιστροφής.
"Είναι πολλά αυτά που ανακαλύψαμε μέσα σε δύο ημέρες", λέει ένας από εμάς σε ένα νέο οδηγό που ήρθε για να απαντήσει τις όποιες τελευταίες ερωτήσεις που πιθανά έχουμε. "Όλοι σας εδώ κάνετε υπέροχη εργασία, μας τη παρουσιάσατε πολύ σωστά και μας βοηθήσατε να καταλάβουμε πώς λειτουργούν όλα. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Ένας τόσο ολοκληρωμένος κόσμος, αρκετά διαφορετικός, αλλά πλήρης και πλούσιος σε δημιουργικότητα σε όλα τα επίπεδα."
"Μου άνοιξε τα μάτια" λέει ένας άλλος, "έχετε επιτύχει τόσα πολλά εδώ. Κάτι που οπωσδήποτε σε κάνει να σκεφτείς."
"Είναι σίγουρα πολύ αξιέπαινο", λέει ένας άλλος της ομάδας μας, "αλλά μέρος του οράματός σας εδώ είναι να είστε πρότυπο για έναν κόσμο ειρηνικής και συνεργατικής διαβίωσης. Εσείς είστε μόνο χίλια άτομα εδώ και υπάρχουν άλλα πόσα; Χίλια χωριά σε όλο τον κόσμο;"
"Μερικά είναι μεγαλύτερα τώρα, αλλά κανένα δεν είναι μεγαλύτερο από 3.000 άτομα."
"Οπότε ίσως θα μπορούσαν να φτάσουν τα τρία εκατομμύρια άτομα ή κάπου τόσα σε λιγάκι."
"Έχουμε περισσότερους επισκέπτες συνεχώς και όλο και περισσότερα χωριά ξεπετάγονται διαρκώς."
"Πείτε ότι τα χωριά θα αυξηθούν σε αριθμό και σε έξι εκατομμύρια άτομα τελικά. Αλλά υπάρχουν δέκα δισεκατομμύρια άνθρωποι στο κόσμο σήμερα και συνεχώς αυξάνονται."
"Το σκεπτικό μας είναι ότι όταν οι άνθρωποι καταλάβουν πόσο ευτυχείς, πόσο χαλαροί και ασφαλείς είμαστε εδώ, πόσο διασκεδάζουμε δημιουργώντας αντί να καταναλώνουμε, θα θελήσουν να εγκαταλείψουν το άγχος της εργασιακής τους σκλαβιάς και να ενωθούν με εμάς. Με όλα τα Χωριά σε Κύκλο σε κάθε μέρος του πλανήτη να έχουν όλο και περισσότερους επισκέπτες, εκτιμούμε ότι η ανάπτυξη και η επιρροή τους θα είναι εκθετική κάποια στιγμή στο μέλλον και θα μετασχηματίσει τις αντιλήψεις όλης της κοινωνίας. Αλλά θα πρέπει να αναπτυσσόμαστε με αργό ρυθμό προκειμένου να μαθαίνουμε στη πορεία για να το κάνουμε σωστά. Πολλά από τα προβλήματα της κοινωνίας προκαλούνται από τη βιασύνη μας και επειδή δεν βλέπουμε που πηγαίνουμε."
"Άρα τα Χωριά σε Κύκλο αναπτύχθηκαν με σχετικά αργούς ρυθμούς;"
"Φυσικά τίποτα δεν συνέβη μέσα σε μια νύχτα. Αρχίσαμε με τίποτα παρά μονάχα ένα όνειρο και τα υπόλοιπα τα βρίσκαμε καθώς προχωράγαμε. Χτίζοντας σπίτια, φυτεύοντας και μαζεύοντας τη συγκομιδή, δημιουργώντας επιχειρήσεις για όλα όσα χρειαζόμαστε σιγά-σιγά. Αργή ανάπτυξη - αλλά αυτό είναι το εύκολο μέρος. Οι άνθρωποι είναι χτίστες. Ήταν ο ενθουσιασμός της δημιουργίας του κόσμου μας, έτσι ακριβώς όπως τον θέλουμε, που μας βοήθησε τα πρώτα δύσκολα χρόνια. Με το να μοιραζόμαστε τα πάντα και να προσκαλούμε τους πάντες να έρθουν και να βοηθήσουν πέρασε ο καιρός και τα πράγματα γινόντουσαν όλο και καλύτερα. Επειδή τηρήσαμε τον κύκλο, έμεινε ο ένας κοντά στον άλλο, συνεχίσαμε να ακούμε, να φροντίζουμε και να βοηθάμε ο ένας τον άλλο."
"Τι κάνει τη μεγαλύτερη διαφορά για σας, στη ποιότητα ζωής σας εδώ;"
"Η συνεργασία αντί του ανταγωνισμού. Δεν έχετε ιδέα πόσο μεγάλη
διαφορά κάνει το να ζεις σε μια απολύτως συνεργατική κοινωνία. Μας φέρνει πιο κοντά, μας παρέχει ασφάλεια και οτιδήποτε πραγματικά θέλουμε και χρειαζόμαστε. Ζώντας απλά δημιουργούμε ένα τρόπο ζωής που είναι βιώσιμος και υγιής. Συν το γεγονός ότι όλοι πιστεύουμε πως είναι σημαντικό να ενθαρρύνει, να εκτιμάει και να υποστηρίζει ο ένας τον άλλο, έτσι ώστε ο καθένας να αισθάνεται πολύτιμος και φροντισμένος."
"Μια ερώτηση ακόμη. Ποια είναι η μεγαλύτερη χαρά του να ζεις εδώ - για σένα προσωπικά;"
"Τα παιδιά. Το σπίτι μου έχει θέα σε μια από τις μικρές παιδικές χαρές. Αγαπώ να τα κοιτάζω που παίζουν ενώ τρώω καθημερινά το πρωινό μου. Τρέχουν, φωνάζουν και γελούν, τόσο γεμάτα ενέργεια και διασκέδαση. Μου υπενθυμίζουν αυτό που αληθινά είμαστε όλοι, πριν ξεκινήσουν οι μεγάλοι να προβάλουν τα άγχη τους σε μας, να γίνονται παράξενοι, κρύοι, σκληροί, να μας κλείνουν, να μη μας ακούν, να μας φοβίζουν, να μας μπερδεύουν, να μας μεταχειρίζονται με απειλές και δωροδοκίες έως ότου μάθουμε να ενεργούμε και να σκεφτόμαστε όπως αυτοί. Εδώ δεσμευόμαστε να μην περάσουμε, όσο μπορούμε, στις νέες γενιές το άγχος που οι γονείς μας μετέφεραν σε εμάς.
"Ξέρετε, όποτε η ενέργειά σας ξεφτίζει, όποτε αισθάνεστε πεσμένοι, αποθαρρυμένοι, ή σκεπτόμενοι αν όλο αυτό αξίζει, κάντε μια βόλτα στη παιδική χαρά. Παρατηρήστε τα μικρά και αποκαταστήστε την πίστη σας στην ανθρωπότητα. Μετά κάντε τους παρέα, αφήστε τα να σας διδάξουν πως να αφήνετε τη σοβαρότητα σας και απλά παίξτε μαζί τους. Θα ξαναγεμίσετε ελπίδα. Έπειτα θα είστε σε θέση να χαθείτε μέσα στη δημιουργικότητα και να βρείτε πάλι το σκοπό σας. Χρειαζόμαστε τα παιδιά για να μας υπενθυμίζουν ποιοι είμαστε."
Μπαίνοντας στο αυτοκίνητο μπορούσαμε να ακούσουμε τις κραυγές και τα γέλια από τις παιδικές χαρές και τα γήπεδα. Είμαστε όλοι σιωπηλοί. Σκεφτόμαστε πότε θα επιστρέψουμε ή πότε θα επισκεφτούμε κάποιο άλλο Χωριό σε Κύκλο, ή μήπως μετακομίσουμε σε ένα από αυτά και αλλάξουμε τις ζωές μας.
Αλλάζουμε τον κόσμο. Μια ολοκληρωμένη, άλλη κοινωνία διασκέδασης, παιχνιδιού, δημιουργικότητας, αλληλεγγύης, φιλίας και αγάπης.
Καθώς περνάμε κάτω από την πύλη κοιτάζουμε πίσω μας για μια ακόμη φορά και παρατηρούμε άλλη μια ταμπέλα με ένα απόσπασμα του Manitonquat που πριν πολύ καιρό είχε το όραμα ενός Χωριού σε Κύκλο:
Μαζί δεν υπάρχει τίποτα που δεν μπορούμε να καταφέρουμε!