Ελένη Καρασαββίδου
Μερικά από τα σπουδαιότερα γεγονότα στην ιστορία παραμένουν «σιωπηλά» καθώς δεν αναδεικνύουν εξαρχής το μέγεθος τους. Ένα τέτοιο γεγονός θα συμβεί τούτον τον Σεπτέμβρη με την έκτακτη σύνοδο του ΟΗΕ την ίδια ώρα που εκατομμύρια πολίτες φορείς και κινήματα θα συναντιούνται στον δρόμο... Τι ακριβώς διακυβεύεται λοιπόν στην έκτακτη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στα τέλη αυτού του Σεπτέμβρη;
Αν η ίδια η διάσκεψη είναι προϊόν της ανάγκης καθώς κάθε νέα μελέτη για την αλλαγή του κλίματος φαίνεται πιο απαισιόδοξη από την προηγούμενη, φαντάζει το ίδιο αναγκαία και κάθε απόπειρα να δημιουργηθεί εκείνη η μεταβολή στην νοοτροπία μας που δεν θα μας κάνει να κάνουμε μια ακόμη πορεία, αλλά -όπως επισημαίνουν οι διοργανωτές- να αλλάξουμε πορεία...
Ο Μάιος και ο Ιούνιος αυτού του έτους, για παράδειγμα, ήταν οι πλέον ζεστοί αντίστοιχοι μήνες στα χρονικά για τον πλανήτη (βλ. S. Borenstein) Καταιγίδες και ξηρασίες που εμφανίζονται όλο και πιο συχνά. Παγετώνες που λιώνουν γρήγορα, αύξηση της στάθμης των θαλασσών που θα μπορούσε να εκτοπίσει τελικά εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων, (βλ. R. Frank) μια πρωτοφανής κρίση νερού κι επισιτισμού που θα δημιουργήσει νέα κι εξαιρετικά δυναμικά απ την ίδια την ανάγκη για επιβίωση ρεύματα μετανάστευσης από τον καταρρέοντα 3ο στον κλυδωνιζόμενο 1ο κόσμο, η ίδια η υπερατομική «βόμβα μεθανίου» της Τούνδρας που θα τινάξει δικαίους και αδίκους, διώκτες και διωκόμενους, τυφλωμένους από χρυσό ή ηττημένους απ' την ανάγκη, στον αέρα, οι πολιτικές των πολυεθνικών για γρήγορο κι υπέρμετρο κέρδος που οδηγούν σε εξαφάνιση βασικότατα είδη χλωρίδας και πανίδας, η υπεργεννητικότητα στον αναπτυσσόμενο κι ο υπερκαταναλωτισμός στον «ανεπτυγμένο» κόσμο, η παντελής έλλειψη σοβαρής πληροφόρησης καθώς οι οικίες μας καίγονται κι εμείς (συμφέρει να) τραγουδάμε, ο χρόνος που αδυσώπητα τελειώνει για να φτάσουμε στο σημείο δίχως επιστροφή, καθιστούν επιτακτικότερη από ποτέ την ανάγκη για αλλαγή πορείας.
Ο ΟΗΕ το ξέρει και γι' αυτό καλεί σε έκτακτη Σύνοδο Κορυφής αυτόν τον Σεπτέμβρη... Λίγες ημέρες πριν, στο παγκόσμιο ραντεβού της 21ης Σεπτέμβρη, σε μια από τις σπουδαιότερες κινητοποιήσεις και ψηφοφορίες που έγιναν ποτέ, (ψηφίστε στο link https://secure.avaaz.org/el/100 αξίζει τον κόπο!) πολίτες και κινήματα από όλον τον κόσμο θα συναντηθούν στους δρόμους του πλανήτη, κι έπειτα θα παρουσιάσουν υπό την σκέπη του Avaaz στην ίδια την διάσκεψη του ΟΗΕ σε ένα 15λεπτο που τους έχει παραχωρηθεί λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών, την φωνή «μας»...
Νο Vox... ή κάτι βαθύτερο;
Δημιούργημα της ανάγκης η φωνή μας, κι η βασική εκδοχή της ο βιοκεντρισμός, καθόλου απολίτικος μα βαθύτερα πολιτικοποιημένος στις σοβαρότερες εκδοχές του, αντικαθιστώντας τον ανέξοδο ανθρωποκεντρισμό και την πολυεπίπεδη υποκρισία του, υποστηρίζει ότι η µονοµέρεια και τα αποµονωµένα «συστήµατα» ή συνθήµατα, οι υλικοί δογµατικοί ιστορισµοί στην μορφή του απελεύθερου καπιταλισμού που κατατρώει τον πλανήτη (μα και των συστημάτων που στο παρελθόν, παρά σημαντικές επιμέρους διαφοροποιήσεις, τον μιμήθηκαν σε κοινωνικές ιεραρχίες και καταστροφικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιλογές κι ας τον κατήγγειλαν ψευδεπίγραφα) µπορούν να λύσουν τα αιώνια ζωτικά προβλήµατα του ανθρώπου.
Αντίθετα, όπως ο Κωστάκος στην κριτική του για τον Σικελιανό επισημαίνει, πρέπει να γκρεµιστούν απ’ τα θεµέλια η Θεολογία της ∆ύναµης, η Θεοποίηση της ποσότητας, η απολυταρχική αξίωση, µές στα πράγµατα, του όγκου του Αριθµού για να ανακαλυφθούν τα ίδια τα κοσµολογικά θεµέλια της ανθρώπινης ελευθερίας.
Χρειάζεται γι αυτό όλος ο «άνθρωπος», όλη σε οµόκεντρο εσωτερικό παλµόν η Ιστορία, η Ψυχή, και η Φύση· οδηγώντας σε έναν βιοκεντρισμό που γνωρίζει ότι για να είμαστε ανθρώπινοι δεν μπορούμε να είμαστε ανθρωποκεντρικοί, «χρειάζεται όλη η µνήµη και όλη η ευρύτερη συνείδηση της ζωής στις κοσµικές και αιώνιες της διαστάσεις, χρειάζεται όλο σύγχρονα το πνεύµα και το σώµα, χρειάζεται η ίδια θετική ανάσταση του ζωντανού εαυτού µας από το βαθύ ιστορικό του «προτσές», για να εντάξουμε μια μαρξική ορολογία σε κάτι βαθιά διαλεκτικό.
Το ρεύμα εκείνο των στοχαστών που προσπάθησε, (μισό παρακινημένο από διαίσθηση και μισό παρακινημένο από εμπειρία), ν' αντιταχθεί στις αλλοτριώσεις μιας σ' έναν βαθμό αναγκαίας μα στην αρχή άναρχης κι έπειτα υπερεντατικής εκβιομηχάνισης, παραχώρησε σιγά σιγά τη θέση του σε ρεύματα που (παρακινημένα από τις μεγάλες πολιτικές αφηγήσεις), λάτρευαν την μηχανή και το μέλλον που έφερνε μαζί της. Αλλά καθώς τα δεδομένα των εποχών και τα διακυβεύματα άλλαζαν, η μηχανή, κομμάτι της θεϊκής σοφίας για την πρώιμη Αναγέννηση, επίτευγμα της ανθρώπινης διάνοιας μετά, γιγαντωμένη στον 20 και 21ο αιώνα, συνδεδεμένη με το κέρδος και την αγορά εργασίας μα κι αλληλένδετη με τους καταναλωτικούς τρόπους της (“δυτικής” κυρίως ή δυτικότροπης) ζωής μας, άρχισε να συνδέεται όχι με την ύπαρξη μέλλοντος μα την καταστροφή του.
Ο βιοκεντρισμός, ο σεβασμός σε κάθε ζωή όσο διαφορετική ή κι αδύναμη κι αν είναι, όσο κέρδος κι αν σου αποφέρει η εκμετάλλευσή της, όπως και η πολιτικοποιημένη μα όχι επιφανειακά, ίσα ίσα βαθιά φιλοσοφικά οικολογία, διακηρύσσει την αναγκαιότητα ενός πολιτισµού εναρµονισµένου µε την φύση, που προϋποθέτει την συνεργασία του ανθρώπου µε όλα τα πλάσµατα της γης. Ήταν οι εξουσιαστικές σχέσεις μας με την φύση άλλωστε που αντιγράφηκαν στην εξουσιααστικέες σχέσεις μεταξύ μας (Ένγκελς και πολλοί άλλοι) Η ίδια συνειδητότητα επισηµαίνει ακόµη φιλοσοφικά τις καταστροφικές συνέπειες από αυτήν την µονοµερή ανάπτυξη του βιοµηχανικού και τεχνικού πολιτισµού που μειώνουν βάναυσα τις πιθανότητες και το προσδόκιμο ζωής ατόμων, πλασμάτων και γενεών αθώων που πρέπει κάποτε ν' αποκτήσουν ορατότητα, πρέπει κάποτε ν' αποκτήσουν φωνή.
Κοιτώ τον κόσμο δεν σημαίνει τον βλέπω έγραψε ο Γκοντάρ. Η σχέση του ανθρώπου µε την φύση, που κινδύνεψε πολλές φορές στην ιστορία τραυµατίστηκε βαρύτατα από τις κοινωνίες της εκβιοµηχάνισης και υµνήθηκε από την λογοτεχνία και την φιλοσοφία του πολιτικοπολιτιστικού ρεύματος του ρομαντισμού (καμιά σχέση με ηλιοβασιλέματα όσο κι αν δίκαια μας εμπνέουν πάντα) τον 19ο αιώνα. Ο ανθρώπινος πολιτισμός, σήμερα, εξακολουθεί να συμβάλλει στην επιδείνωση των οικολογικών προβληµάτων, παρόλο που τα τελευταία χρόνια η κρισιµότητα των καιρών γίνεται όλο και πιο φανερή σε όποιον ψάξει και θελήσει να δει τη γενικότερη δραµατική περιβαλλοντική κατάσταση και τις ολέθριες συνέπειες των οικολογικών καταστροφών κυρίως µέσα από τις κλιµατικές αλλαγές που συνδέονται με οικονομικές κοινωνικές και πολιτιστικές παραμέτρους επηρεάζοντας πολύ αμεσότερα από όσο αρχικά αντιλαμβανόμαστε την ζωή όλων μας. Η αρνητική επέµβαση λοιπόν του και της ανθρώπου και των συστημάτων του (και δη του ύστερου καπιταλισμού που τρώει τον πλανήτη) στην φύση έχει σοβαρές κι άμεσες επιπτώσεις και επηρεάζει αρνητικά την ζωή του και την ζωή της. Όπως έχει όμως επισημανθεί παρά τα μεγάλα και μικρά συμφέροντα που σχετίζονται με τους συγκεκριμένους τρόπους παραγωγής και τις επώδυνες μεταβολές που απαιτούνται, η στροφή σε νέες πράσινες μορφές ενέργειας είναι απολύτως αναγκαία και τεχνολογικά εφικτή.
Αλλά και βαθιά ηθική, μ' έναν τρόπο που αποσυνδέει την ηθική από την ηθικολογία επαναβαπτίζοντας την στις πηγές της ύπαρξης: «Από την πρώτη λοιπόν ώρα που προχώρησα το βήµα µου στην έκταση της γης, κι από την πρώτη µαύρη έναστρη νύχτα όπου αντίκρυσα παιδί (και που έκτοτε η εικόνα της υπάρχει αναλλοίωτη και ολόκληρη βαθιά µου), η ιδέα της φύσης δεν υπήρξε ποτέ για µε ένα πλαίσιο ή περίλαµπρο ή µοιραίο της ανθρώπινης ζωής, αλλά η αιώνια ωδινόµενη στο κέντρο των πλασµάτων όλων κοσµογονική αισθαντική Ψυχή», έγραψε ο Σικελιανός στον Αλαφροίσκιωτο περιγράφοντας στα βήματα του W. Whitman την αρχέγονη παγκόσµια οντότητα ή «θεότητα» ενός όλου που κατακερματίστηκε και κατακρεουργήθηκε από κοινωνικές θρησκευτικές και οικονομικές θεσμίσεις και τις εξουσιαστικές πρακτικές που τις νομιμοποιούσαν κάθε φορά χρησιμοποιώντας ανάγκες και φόβους, μα που σαρκώνεται συµβολικά στο µυστήριο της ∆ηµιουργίας, την φύση θεά - Μάνα όλων των ενωμένων μέσα σε μια σπαρασσόμενη μα κι αλληλοϋποστηριζόμενη διαφορετικότητα όντων.
Αν όλοι κι όλες δώσουμε την επόμενη Κυριακή το παρόν τιμώντας αυτήν την πλατιά μέσα στην πολυμέρεια της κι απόλυτα αλληλοεξαρτώμενη στις διαφοροποιήσεις της συλλογικότητα ίσως μπορέσουμε να κάνουμε όπως επισημαίνεται ένα ουσιαστικό βήμα για να μην κάνουμε μία ακόμη πορεία, αλλά ν' αλλάξουμε πορεία...
Μερικά από τα σπουδαιότερα γεγονότα στην ιστορία παραμένουν «σιωπηλά» καθώς δεν αναδεικνύουν εξαρχής το μέγεθος τους. Ένα τέτοιο γεγονός θα συμβεί τούτον τον Σεπτέμβρη με την έκτακτη σύνοδο του ΟΗΕ την ίδια ώρα που εκατομμύρια πολίτες φορείς και κινήματα θα συναντιούνται στον δρόμο... Τι ακριβώς διακυβεύεται λοιπόν στην έκτακτη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στα τέλη αυτού του Σεπτέμβρη;
Αν η ίδια η διάσκεψη είναι προϊόν της ανάγκης καθώς κάθε νέα μελέτη για την αλλαγή του κλίματος φαίνεται πιο απαισιόδοξη από την προηγούμενη, φαντάζει το ίδιο αναγκαία και κάθε απόπειρα να δημιουργηθεί εκείνη η μεταβολή στην νοοτροπία μας που δεν θα μας κάνει να κάνουμε μια ακόμη πορεία, αλλά -όπως επισημαίνουν οι διοργανωτές- να αλλάξουμε πορεία...
Ο Μάιος και ο Ιούνιος αυτού του έτους, για παράδειγμα, ήταν οι πλέον ζεστοί αντίστοιχοι μήνες στα χρονικά για τον πλανήτη (βλ. S. Borenstein) Καταιγίδες και ξηρασίες που εμφανίζονται όλο και πιο συχνά. Παγετώνες που λιώνουν γρήγορα, αύξηση της στάθμης των θαλασσών που θα μπορούσε να εκτοπίσει τελικά εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων, (βλ. R. Frank) μια πρωτοφανής κρίση νερού κι επισιτισμού που θα δημιουργήσει νέα κι εξαιρετικά δυναμικά απ την ίδια την ανάγκη για επιβίωση ρεύματα μετανάστευσης από τον καταρρέοντα 3ο στον κλυδωνιζόμενο 1ο κόσμο, η ίδια η υπερατομική «βόμβα μεθανίου» της Τούνδρας που θα τινάξει δικαίους και αδίκους, διώκτες και διωκόμενους, τυφλωμένους από χρυσό ή ηττημένους απ' την ανάγκη, στον αέρα, οι πολιτικές των πολυεθνικών για γρήγορο κι υπέρμετρο κέρδος που οδηγούν σε εξαφάνιση βασικότατα είδη χλωρίδας και πανίδας, η υπεργεννητικότητα στον αναπτυσσόμενο κι ο υπερκαταναλωτισμός στον «ανεπτυγμένο» κόσμο, η παντελής έλλειψη σοβαρής πληροφόρησης καθώς οι οικίες μας καίγονται κι εμείς (συμφέρει να) τραγουδάμε, ο χρόνος που αδυσώπητα τελειώνει για να φτάσουμε στο σημείο δίχως επιστροφή, καθιστούν επιτακτικότερη από ποτέ την ανάγκη για αλλαγή πορείας.
Ο ΟΗΕ το ξέρει και γι' αυτό καλεί σε έκτακτη Σύνοδο Κορυφής αυτόν τον Σεπτέμβρη... Λίγες ημέρες πριν, στο παγκόσμιο ραντεβού της 21ης Σεπτέμβρη, σε μια από τις σπουδαιότερες κινητοποιήσεις και ψηφοφορίες που έγιναν ποτέ, (ψηφίστε στο link https://secure.avaaz.org/el/100 αξίζει τον κόπο!) πολίτες και κινήματα από όλον τον κόσμο θα συναντηθούν στους δρόμους του πλανήτη, κι έπειτα θα παρουσιάσουν υπό την σκέπη του Avaaz στην ίδια την διάσκεψη του ΟΗΕ σε ένα 15λεπτο που τους έχει παραχωρηθεί λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών, την φωνή «μας»...
Νο Vox... ή κάτι βαθύτερο;
Δημιούργημα της ανάγκης η φωνή μας, κι η βασική εκδοχή της ο βιοκεντρισμός, καθόλου απολίτικος μα βαθύτερα πολιτικοποιημένος στις σοβαρότερες εκδοχές του, αντικαθιστώντας τον ανέξοδο ανθρωποκεντρισμό και την πολυεπίπεδη υποκρισία του, υποστηρίζει ότι η µονοµέρεια και τα αποµονωµένα «συστήµατα» ή συνθήµατα, οι υλικοί δογµατικοί ιστορισµοί στην μορφή του απελεύθερου καπιταλισμού που κατατρώει τον πλανήτη (μα και των συστημάτων που στο παρελθόν, παρά σημαντικές επιμέρους διαφοροποιήσεις, τον μιμήθηκαν σε κοινωνικές ιεραρχίες και καταστροφικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιλογές κι ας τον κατήγγειλαν ψευδεπίγραφα) µπορούν να λύσουν τα αιώνια ζωτικά προβλήµατα του ανθρώπου.
Αντίθετα, όπως ο Κωστάκος στην κριτική του για τον Σικελιανό επισημαίνει, πρέπει να γκρεµιστούν απ’ τα θεµέλια η Θεολογία της ∆ύναµης, η Θεοποίηση της ποσότητας, η απολυταρχική αξίωση, µές στα πράγµατα, του όγκου του Αριθµού για να ανακαλυφθούν τα ίδια τα κοσµολογικά θεµέλια της ανθρώπινης ελευθερίας.
Χρειάζεται γι αυτό όλος ο «άνθρωπος», όλη σε οµόκεντρο εσωτερικό παλµόν η Ιστορία, η Ψυχή, και η Φύση· οδηγώντας σε έναν βιοκεντρισμό που γνωρίζει ότι για να είμαστε ανθρώπινοι δεν μπορούμε να είμαστε ανθρωποκεντρικοί, «χρειάζεται όλη η µνήµη και όλη η ευρύτερη συνείδηση της ζωής στις κοσµικές και αιώνιες της διαστάσεις, χρειάζεται όλο σύγχρονα το πνεύµα και το σώµα, χρειάζεται η ίδια θετική ανάσταση του ζωντανού εαυτού µας από το βαθύ ιστορικό του «προτσές», για να εντάξουμε μια μαρξική ορολογία σε κάτι βαθιά διαλεκτικό.
Το ρεύμα εκείνο των στοχαστών που προσπάθησε, (μισό παρακινημένο από διαίσθηση και μισό παρακινημένο από εμπειρία), ν' αντιταχθεί στις αλλοτριώσεις μιας σ' έναν βαθμό αναγκαίας μα στην αρχή άναρχης κι έπειτα υπερεντατικής εκβιομηχάνισης, παραχώρησε σιγά σιγά τη θέση του σε ρεύματα που (παρακινημένα από τις μεγάλες πολιτικές αφηγήσεις), λάτρευαν την μηχανή και το μέλλον που έφερνε μαζί της. Αλλά καθώς τα δεδομένα των εποχών και τα διακυβεύματα άλλαζαν, η μηχανή, κομμάτι της θεϊκής σοφίας για την πρώιμη Αναγέννηση, επίτευγμα της ανθρώπινης διάνοιας μετά, γιγαντωμένη στον 20 και 21ο αιώνα, συνδεδεμένη με το κέρδος και την αγορά εργασίας μα κι αλληλένδετη με τους καταναλωτικούς τρόπους της (“δυτικής” κυρίως ή δυτικότροπης) ζωής μας, άρχισε να συνδέεται όχι με την ύπαρξη μέλλοντος μα την καταστροφή του.
Ο βιοκεντρισμός, ο σεβασμός σε κάθε ζωή όσο διαφορετική ή κι αδύναμη κι αν είναι, όσο κέρδος κι αν σου αποφέρει η εκμετάλλευσή της, όπως και η πολιτικοποιημένη μα όχι επιφανειακά, ίσα ίσα βαθιά φιλοσοφικά οικολογία, διακηρύσσει την αναγκαιότητα ενός πολιτισµού εναρµονισµένου µε την φύση, που προϋποθέτει την συνεργασία του ανθρώπου µε όλα τα πλάσµατα της γης. Ήταν οι εξουσιαστικές σχέσεις μας με την φύση άλλωστε που αντιγράφηκαν στην εξουσιααστικέες σχέσεις μεταξύ μας (Ένγκελς και πολλοί άλλοι) Η ίδια συνειδητότητα επισηµαίνει ακόµη φιλοσοφικά τις καταστροφικές συνέπειες από αυτήν την µονοµερή ανάπτυξη του βιοµηχανικού και τεχνικού πολιτισµού που μειώνουν βάναυσα τις πιθανότητες και το προσδόκιμο ζωής ατόμων, πλασμάτων και γενεών αθώων που πρέπει κάποτε ν' αποκτήσουν ορατότητα, πρέπει κάποτε ν' αποκτήσουν φωνή.
Κοιτώ τον κόσμο δεν σημαίνει τον βλέπω έγραψε ο Γκοντάρ. Η σχέση του ανθρώπου µε την φύση, που κινδύνεψε πολλές φορές στην ιστορία τραυµατίστηκε βαρύτατα από τις κοινωνίες της εκβιοµηχάνισης και υµνήθηκε από την λογοτεχνία και την φιλοσοφία του πολιτικοπολιτιστικού ρεύματος του ρομαντισμού (καμιά σχέση με ηλιοβασιλέματα όσο κι αν δίκαια μας εμπνέουν πάντα) τον 19ο αιώνα. Ο ανθρώπινος πολιτισμός, σήμερα, εξακολουθεί να συμβάλλει στην επιδείνωση των οικολογικών προβληµάτων, παρόλο που τα τελευταία χρόνια η κρισιµότητα των καιρών γίνεται όλο και πιο φανερή σε όποιον ψάξει και θελήσει να δει τη γενικότερη δραµατική περιβαλλοντική κατάσταση και τις ολέθριες συνέπειες των οικολογικών καταστροφών κυρίως µέσα από τις κλιµατικές αλλαγές που συνδέονται με οικονομικές κοινωνικές και πολιτιστικές παραμέτρους επηρεάζοντας πολύ αμεσότερα από όσο αρχικά αντιλαμβανόμαστε την ζωή όλων μας. Η αρνητική επέµβαση λοιπόν του και της ανθρώπου και των συστημάτων του (και δη του ύστερου καπιταλισμού που τρώει τον πλανήτη) στην φύση έχει σοβαρές κι άμεσες επιπτώσεις και επηρεάζει αρνητικά την ζωή του και την ζωή της. Όπως έχει όμως επισημανθεί παρά τα μεγάλα και μικρά συμφέροντα που σχετίζονται με τους συγκεκριμένους τρόπους παραγωγής και τις επώδυνες μεταβολές που απαιτούνται, η στροφή σε νέες πράσινες μορφές ενέργειας είναι απολύτως αναγκαία και τεχνολογικά εφικτή.
Αλλά και βαθιά ηθική, μ' έναν τρόπο που αποσυνδέει την ηθική από την ηθικολογία επαναβαπτίζοντας την στις πηγές της ύπαρξης: «Από την πρώτη λοιπόν ώρα που προχώρησα το βήµα µου στην έκταση της γης, κι από την πρώτη µαύρη έναστρη νύχτα όπου αντίκρυσα παιδί (και που έκτοτε η εικόνα της υπάρχει αναλλοίωτη και ολόκληρη βαθιά µου), η ιδέα της φύσης δεν υπήρξε ποτέ για µε ένα πλαίσιο ή περίλαµπρο ή µοιραίο της ανθρώπινης ζωής, αλλά η αιώνια ωδινόµενη στο κέντρο των πλασµάτων όλων κοσµογονική αισθαντική Ψυχή», έγραψε ο Σικελιανός στον Αλαφροίσκιωτο περιγράφοντας στα βήματα του W. Whitman την αρχέγονη παγκόσµια οντότητα ή «θεότητα» ενός όλου που κατακερματίστηκε και κατακρεουργήθηκε από κοινωνικές θρησκευτικές και οικονομικές θεσμίσεις και τις εξουσιαστικές πρακτικές που τις νομιμοποιούσαν κάθε φορά χρησιμοποιώντας ανάγκες και φόβους, μα που σαρκώνεται συµβολικά στο µυστήριο της ∆ηµιουργίας, την φύση θεά - Μάνα όλων των ενωμένων μέσα σε μια σπαρασσόμενη μα κι αλληλοϋποστηριζόμενη διαφορετικότητα όντων.
Αν όλοι κι όλες δώσουμε την επόμενη Κυριακή το παρόν τιμώντας αυτήν την πλατιά μέσα στην πολυμέρεια της κι απόλυτα αλληλοεξαρτώμενη στις διαφοροποιήσεις της συλλογικότητα ίσως μπορέσουμε να κάνουμε όπως επισημαίνεται ένα ουσιαστικό βήμα για να μην κάνουμε μία ακόμη πορεία, αλλά ν' αλλάξουμε πορεία...