Οικολόγοι επικρίνουν την έγκριση αδείας για την παραγωγή πετρελαίου από την εταιρεία Shell στην Αρκτική. Οι ακραίες συνθήκες που επικρατούν εκεί κάνουν πολύ πιθανά τα ατυχήματα
Το γραφείο της Διαχείρισης της Ωκεάνειας Ενέργειας (BOEM), το οποίο υπάγεται στο αμερικανικό υπουργείο Εσωτερικών έχει δώσει την άδεια στον αγγλο-ολλανδικό όμιλο της Shell για γεωτρήσεις ανοικτά της βορειοδυτικής ακτής της Αλάσκας(περισσότερο από 100 χιλμ από τις ακτές), για την εξαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Είναι μια αφιλόξενη περιοχή. Το μικρό καλοκαίρι υπάρχουν κύματα που είναι μέχρι 15 μέτρα ύψος, στους πολλούς χειμερινούς μήνες του έτους, η θάλασσα είναι παγωμένη. Παρόλες τις ιδιαίτερες συνθήκες και δυσκολίες και τη μη ύπαρξη κατάλληλης τεχνολογίας και εμπειρίας, η πολυεθνική κατάφερε να εξασφαλίσει την άδεια για γωτρήσεις, πράγμα που αποτελεί μεγάλο πλήγμα για το περιβάλλον της Αρκτικής. Το BOEM λέει ότι εκτίμησε προσεκτικά τους κινδύνους και ότι η απόφασή του ήταν δύσκολη, αλλά τη συνέδεσε με την εφαρμογή αυστηρών προτύπων ασφαλείας από τη μεριά της Πολυεθνικής.
Η Shell προγραμματίζει έρευνες για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο σε έξι σημεία σε μια περιοχή που το νερό έχει κάτω από 50 μέτρα βάθος. Ήδη σε λίγες εβδομάδες ρυμουλκείται εκεί μια εξέδρα και ένα πλοίο γεώτρησης, επειδή οι δοκιμαστικές γεωτρήσεις για τα ορυκτά καύσιμα είναι δυνατές μόνο μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου, όταν η θάλασσα δεν είναι παγωμένη. Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθούν μέχρι τότε και πρόσθετες εγκρίσεις από άλλες αρχές.
Η τελευταία ανέγγιχτη περιοχή
Για περισσότερο από μια δεκαετία, η Shell ασχολείται με το θέμα της εξερεύνησης πετρελαίου στην Αρκτική. Ο Όμιλος έχει ήδη δαπανήσει περισσότερα από έξι δισεκατομμύρια δολάρια. Τα σχέδια αναβλήθηκαν το 2013, επειδή υπήρξε μια σειρά γεγονότων. Μια πλατφόρμα γεωτρήσεων που ρυμουλκήθηκε από ένα ρυμουλκό, αποσπάσθηκε και προσάραξε. Στο πλωτό γεωτρύπανο «Noble Discoverer», το οποίο και πάλι θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί, η αμερικανική ακτοφυλακή ανακάλυψε τεράστιες ελλείψεις στην ασφάλεια. Ο διαχειριστής του έπρεπε να πληρώσει βαρύ πρόστιμο. «Και μόνο η χρησιμοποίηση αυτού του πλοίου είναι ένα σκάνδαλο από μόνο του», λέει η εκπρόσωπος της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace στην εφημερίδα Frankfurter Rundschau.
Η Shell ενδιαφέρεται τόσο πολύ για τις γεωτρήσεις σε τόσο μεγάλο γεωγραφικό πλάτος έχει να κάνει με την υπόθεση για την ύπαρξη των τελευταίων ανέγγιχτων αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων στην περιοχή της αρκτικής.
Η Υπηρεσία Ενέργειας των ΗΠΑ EIA θεωρεί δεδομένο ότι στις αρκτικές περιοχές υπάρχουν αποθηκευμένες περίπου 22% των ανεκμετάλλευτων στον κόσμο αποθεμάτων. Μια προώθηση της εξόρυξής τους σε μαζική κλίμακα, θα τη φέρει πάλι στην κορυφή της παγκόμιας δραστηριότητας με τα ορυκτά καύσιμα. Ειδικά η Ρωσία, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ενεργειακές εξαγωγές της θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση. Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να έχουν ακόμη περισσότερη ενεργειακή αυτοδυναμία και αυτό θα είναι πολύ σημαντικό για τη χώρα των πιο ενεργοβόρων αυτοκινήτων. Από αυτό πολλοί εξάγουν το συμπέρασμα ότι η απόφαση του BOEM μπορεί να έχει πολιτικά κίνητρα.
Γιατί στην πραγματικότητα η χρηματοδότηση αναμένεται να είναι εξαιρετικά δαπανηρή. Ακριβείς υπολογισμοί για το πόσο ακριβό θα είναι το βαρέλι αργού πετρελαίου που θα εξαχθεί από την περιοχή, ώστε να είναι κερδοφόρα η εξόρυξη δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί. Οι γνώστες όμως των πραγμάτων υποθέτουν ότι η όλη υπόθεση θα διαρκέσει πολλά χρόνια ακόμη, δεδομένου ότι θα υπερέβαινε κατά πάσα πιθανότητα το ιστορικό υψηλό των περίπου 150 δολάρια ανά βαρέλι, ενώ στο παρόν το βαρέλι κοστίζει περίπου 60 δολάρια.
Ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες
Η Shell είναι σήμερα η μόνη δυτική εταιρεία πετρελαίου που προωθεί τα σχέδιά της για την Αρκτική. Άλλες εταιρείες θα περιμένουν μάλλον να δούν πώς θα εξελιχθεί η πορεία του έργου, προκειμένου να αποφασίσουν αν και αυτές θα συμμετάσχουν στις εξορύξεις στις ακτές της Αλάσκας, όπως δήλωσε η Abigail Ross Hopper, επικεφαλής του BOEM. Μέχρι τώρα τα νέα δεν είναι καλά για τις πολυεθνικές των ορυκτών καυσίμων. Μόνο η ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom παράγει σήμερα πετρέλαιο στην Αρκτική, βόρεια του Μουρμάνσκ. Αλλά η ποιότητα είναι χειρότερη από ό, τι αναμενόταν, και η ταχύτητα ροής παραμένει κάτω από τις προσδοκίες, λένε ειδικοί που γνωρίζουν καλά τον τομέα.
Τα σχέδια της Gazprom οδηγούν σε οικονομικές ζημιές την εταιρεία, όμως τα υλοποιεί για να αποδείξει ότι μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο. Άλλοι πετρελαϊκοί κολοσσοί, όπως η Exxon Mobil και η ΒΡ έχουν ήδη ανακαλύψει αποθέματα στην Αρκτική με όγκο δέκα δισεκατομμύρια βαρέλια. Τα αποθέματα αυτά όμως δεν αξιοποιούνται λόγω της έλλειψης κυρίως αγωγών μεταφοράς.
Παρ 'όλα αυτά, η ανακοίνωση της άδειας για τη Shell προκάλεσε ένα κύμα οργής στα οικολογικά κινήματα. γιατί οι ακραίες συνθήκες της Αρκτικής κάνουν πολύ πιθανό ένα ατύχημα. Δεν υπάρχει, για παράδειγμα, καμία αποδεδειγμένη μέθοδος για την αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδας στα παγωμένα νερά της Αρκτικής. Τα σχέδια της Shell είναι επικίνδυνα και ανώριμα. Ένα βασικό ζήτημα είναι για το τι θα συμβεί όταν διαφύγει πετρέλαιο από μια γεώτρηση στον πυθμένα της θάλασσας, όταν ο ωκεανός θα είναι παγωμένος. Τότε δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν υποβρύχια ρομπότ, που χρησιμοποιούνται στα θερμότερα κλίματα.
Οι περιβαλλοντολόγοι και το κίνημα αντίστασης στην εξόρυξη, πιστεύουν ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει σε σχέση με μια πετρελαιοκηλίδα στην Αρκτική και ότι το πετρέλαιο που θα διαρεύσει δεν θα αποδομείται με καμμία μέθοδο πρακτικά και ουσιαστικά, λόγω του κρύου νερού, πράγμα που μπορεί να επιτυγχάνεται σε μικρότερα γεωγραφικά πλάτη. Η περιβαλλοντική Οργάνωση Earthjustice(Δικαιοσύνη για τη Γαία),υπενθυμίζει ότι τα αρκτικά οικοσυστήματα είναι εξαιρετικά ευαίσθητα. Γι αυτό η αδειοδότηση βάζει την πετρελαιοβιομηχανία πάνω από τους ανθρώπους, καθώς και τη χλωρίδα και πανίδα της Αρκτικής σε κίνδυνο.
Shellno, μια τοπική εκστρατεία από το Σιάτλ (πολιτεία Washington), θέλει από το Σάββατο υπό το σύνθημα «You Shell not Pass!“»(Shell δε θα περάσεις!) να κινητοποιήσει χιλιάδες διαμαρτυρόμενους για μια τριήμερη διαμαρτυρία. Στο Σιάτλ η Shell έχει τη βάση της για την εξερεύνηση πετρελαίου στην Αρκτική
Είναι φανερός ο στόχος της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων: όταν οι τιμές του πετρελαίου θα είναι ανταγωνίσιμες με τα κόστη εξόρυξης στην Αρκτική, αυτές θα είναι έτοιμες να βγάλουν και τα τελευταία δυσπρόσιτα αποθέματά της. Μπορεί να τις σταματήσει μόνο ένα παγκόσμιο κίνημα αποφυγής του κινδύνου οικολογικών καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής. Η δε ελληνική κυβέρνηση της αριστεράς, στην οποία συμμετέχουν και οικολόγοι υποτίθεται, θα χρειασθεί να επιλέξει αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου, για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα της πετρελαιοβιομηχανίας και να στραφεί στην ηλιακή-αιολική ενέργεια για την ηλεκτρική και στην ενέργεια του υδρογόνου για την μετακίνηση.
-Στοιχεία από τη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Rundschau
Το γραφείο της Διαχείρισης της Ωκεάνειας Ενέργειας (BOEM), το οποίο υπάγεται στο αμερικανικό υπουργείο Εσωτερικών έχει δώσει την άδεια στον αγγλο-ολλανδικό όμιλο της Shell για γεωτρήσεις ανοικτά της βορειοδυτικής ακτής της Αλάσκας(περισσότερο από 100 χιλμ από τις ακτές), για την εξαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Είναι μια αφιλόξενη περιοχή. Το μικρό καλοκαίρι υπάρχουν κύματα που είναι μέχρι 15 μέτρα ύψος, στους πολλούς χειμερινούς μήνες του έτους, η θάλασσα είναι παγωμένη. Παρόλες τις ιδιαίτερες συνθήκες και δυσκολίες και τη μη ύπαρξη κατάλληλης τεχνολογίας και εμπειρίας, η πολυεθνική κατάφερε να εξασφαλίσει την άδεια για γωτρήσεις, πράγμα που αποτελεί μεγάλο πλήγμα για το περιβάλλον της Αρκτικής. Το BOEM λέει ότι εκτίμησε προσεκτικά τους κινδύνους και ότι η απόφασή του ήταν δύσκολη, αλλά τη συνέδεσε με την εφαρμογή αυστηρών προτύπων ασφαλείας από τη μεριά της Πολυεθνικής.
Η Shell προγραμματίζει έρευνες για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο σε έξι σημεία σε μια περιοχή που το νερό έχει κάτω από 50 μέτρα βάθος. Ήδη σε λίγες εβδομάδες ρυμουλκείται εκεί μια εξέδρα και ένα πλοίο γεώτρησης, επειδή οι δοκιμαστικές γεωτρήσεις για τα ορυκτά καύσιμα είναι δυνατές μόνο μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου, όταν η θάλασσα δεν είναι παγωμένη. Ωστόσο, θα πρέπει να ληφθούν μέχρι τότε και πρόσθετες εγκρίσεις από άλλες αρχές.
Η τελευταία ανέγγιχτη περιοχή
Για περισσότερο από μια δεκαετία, η Shell ασχολείται με το θέμα της εξερεύνησης πετρελαίου στην Αρκτική. Ο Όμιλος έχει ήδη δαπανήσει περισσότερα από έξι δισεκατομμύρια δολάρια. Τα σχέδια αναβλήθηκαν το 2013, επειδή υπήρξε μια σειρά γεγονότων. Μια πλατφόρμα γεωτρήσεων που ρυμουλκήθηκε από ένα ρυμουλκό, αποσπάσθηκε και προσάραξε. Στο πλωτό γεωτρύπανο «Noble Discoverer», το οποίο και πάλι θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί, η αμερικανική ακτοφυλακή ανακάλυψε τεράστιες ελλείψεις στην ασφάλεια. Ο διαχειριστής του έπρεπε να πληρώσει βαρύ πρόστιμο. «Και μόνο η χρησιμοποίηση αυτού του πλοίου είναι ένα σκάνδαλο από μόνο του», λέει η εκπρόσωπος της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace στην εφημερίδα Frankfurter Rundschau.
Η Shell ενδιαφέρεται τόσο πολύ για τις γεωτρήσεις σε τόσο μεγάλο γεωγραφικό πλάτος έχει να κάνει με την υπόθεση για την ύπαρξη των τελευταίων ανέγγιχτων αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων στην περιοχή της αρκτικής.
Η Υπηρεσία Ενέργειας των ΗΠΑ EIA θεωρεί δεδομένο ότι στις αρκτικές περιοχές υπάρχουν αποθηκευμένες περίπου 22% των ανεκμετάλλευτων στον κόσμο αποθεμάτων. Μια προώθηση της εξόρυξής τους σε μαζική κλίμακα, θα τη φέρει πάλι στην κορυφή της παγκόμιας δραστηριότητας με τα ορυκτά καύσιμα. Ειδικά η Ρωσία, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ενεργειακές εξαγωγές της θα βρεθεί σε μειονεκτική θέση. Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να έχουν ακόμη περισσότερη ενεργειακή αυτοδυναμία και αυτό θα είναι πολύ σημαντικό για τη χώρα των πιο ενεργοβόρων αυτοκινήτων. Από αυτό πολλοί εξάγουν το συμπέρασμα ότι η απόφαση του BOEM μπορεί να έχει πολιτικά κίνητρα.
Γιατί στην πραγματικότητα η χρηματοδότηση αναμένεται να είναι εξαιρετικά δαπανηρή. Ακριβείς υπολογισμοί για το πόσο ακριβό θα είναι το βαρέλι αργού πετρελαίου που θα εξαχθεί από την περιοχή, ώστε να είναι κερδοφόρα η εξόρυξη δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί. Οι γνώστες όμως των πραγμάτων υποθέτουν ότι η όλη υπόθεση θα διαρκέσει πολλά χρόνια ακόμη, δεδομένου ότι θα υπερέβαινε κατά πάσα πιθανότητα το ιστορικό υψηλό των περίπου 150 δολάρια ανά βαρέλι, ενώ στο παρόν το βαρέλι κοστίζει περίπου 60 δολάρια.
Ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες
Η Shell είναι σήμερα η μόνη δυτική εταιρεία πετρελαίου που προωθεί τα σχέδιά της για την Αρκτική. Άλλες εταιρείες θα περιμένουν μάλλον να δούν πώς θα εξελιχθεί η πορεία του έργου, προκειμένου να αποφασίσουν αν και αυτές θα συμμετάσχουν στις εξορύξεις στις ακτές της Αλάσκας, όπως δήλωσε η Abigail Ross Hopper, επικεφαλής του BOEM. Μέχρι τώρα τα νέα δεν είναι καλά για τις πολυεθνικές των ορυκτών καυσίμων. Μόνο η ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom παράγει σήμερα πετρέλαιο στην Αρκτική, βόρεια του Μουρμάνσκ. Αλλά η ποιότητα είναι χειρότερη από ό, τι αναμενόταν, και η ταχύτητα ροής παραμένει κάτω από τις προσδοκίες, λένε ειδικοί που γνωρίζουν καλά τον τομέα.
Τα σχέδια της Gazprom οδηγούν σε οικονομικές ζημιές την εταιρεία, όμως τα υλοποιεί για να αποδείξει ότι μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο. Άλλοι πετρελαϊκοί κολοσσοί, όπως η Exxon Mobil και η ΒΡ έχουν ήδη ανακαλύψει αποθέματα στην Αρκτική με όγκο δέκα δισεκατομμύρια βαρέλια. Τα αποθέματα αυτά όμως δεν αξιοποιούνται λόγω της έλλειψης κυρίως αγωγών μεταφοράς.
Παρ 'όλα αυτά, η ανακοίνωση της άδειας για τη Shell προκάλεσε ένα κύμα οργής στα οικολογικά κινήματα. γιατί οι ακραίες συνθήκες της Αρκτικής κάνουν πολύ πιθανό ένα ατύχημα. Δεν υπάρχει, για παράδειγμα, καμία αποδεδειγμένη μέθοδος για την αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδας στα παγωμένα νερά της Αρκτικής. Τα σχέδια της Shell είναι επικίνδυνα και ανώριμα. Ένα βασικό ζήτημα είναι για το τι θα συμβεί όταν διαφύγει πετρέλαιο από μια γεώτρηση στον πυθμένα της θάλασσας, όταν ο ωκεανός θα είναι παγωμένος. Τότε δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν υποβρύχια ρομπότ, που χρησιμοποιούνται στα θερμότερα κλίματα.
Οι περιβαλλοντολόγοι και το κίνημα αντίστασης στην εξόρυξη, πιστεύουν ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει σε σχέση με μια πετρελαιοκηλίδα στην Αρκτική και ότι το πετρέλαιο που θα διαρεύσει δεν θα αποδομείται με καμμία μέθοδο πρακτικά και ουσιαστικά, λόγω του κρύου νερού, πράγμα που μπορεί να επιτυγχάνεται σε μικρότερα γεωγραφικά πλάτη. Η περιβαλλοντική Οργάνωση Earthjustice(Δικαιοσύνη για τη Γαία),υπενθυμίζει ότι τα αρκτικά οικοσυστήματα είναι εξαιρετικά ευαίσθητα. Γι αυτό η αδειοδότηση βάζει την πετρελαιοβιομηχανία πάνω από τους ανθρώπους, καθώς και τη χλωρίδα και πανίδα της Αρκτικής σε κίνδυνο.
Shellno, μια τοπική εκστρατεία από το Σιάτλ (πολιτεία Washington), θέλει από το Σάββατο υπό το σύνθημα «You Shell not Pass!“»(Shell δε θα περάσεις!) να κινητοποιήσει χιλιάδες διαμαρτυρόμενους για μια τριήμερη διαμαρτυρία. Στο Σιάτλ η Shell έχει τη βάση της για την εξερεύνηση πετρελαίου στην Αρκτική
Είναι φανερός ο στόχος της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων: όταν οι τιμές του πετρελαίου θα είναι ανταγωνίσιμες με τα κόστη εξόρυξης στην Αρκτική, αυτές θα είναι έτοιμες να βγάλουν και τα τελευταία δυσπρόσιτα αποθέματά της. Μπορεί να τις σταματήσει μόνο ένα παγκόσμιο κίνημα αποφυγής του κινδύνου οικολογικών καταστροφών και της κλιματικής αλλαγής. Η δε ελληνική κυβέρνηση της αριστεράς, στην οποία συμμετέχουν και οικολόγοι υποτίθεται, θα χρειασθεί να επιλέξει αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου, για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα της πετρελαιοβιομηχανίας και να στραφεί στην ηλιακή-αιολική ενέργεια για την ηλεκτρική και στην ενέργεια του υδρογόνου για την μετακίνηση.
-Στοιχεία από τη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Rundschau