Η διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (COP22) στο Μαρακές, τελείωσε το περασμένο Σάββατο με τις συνηθισμένες σχετικές συγκρούσεις των αντιπροσωπειών των χωρών για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν. Παρ 'όλα αυτά, ένα ήταν το μήνυμα: Όλοι εναντίον του Trump.
Στη διάσκεψη υποτίθεται ότι θα συγκεκριμενοποιούσαν τα αναγκαία μέτρα τα οποία θα πρέπει να πάρουν οι 197 χώρες που υπόγραψαν τη συμφωνία του Παρισιού(2015). Στο τέλος της, όπως και σε προηγούμενες τέτοιες διασκέψεις, βρέθηκαν πάλι σε ένα ακόμη αδιέξοδο: ειδικά οι αντιπροσωπείες της Βραζιλίας και της Κίνας γαντζώθηκαν σε κάποιες τεχνικές λεπτομέρειες και δεν προχώρησαν οι αποφάσεις.
Επιφανειακά η σύγκρουση είχε να κάνει με το σε ποια όργανα θα συζητιούνται στο μέλλον τα ερωτήματα και οι αντιρρήσεις για τα στατιστικά δεδομένα και τους χρονικούς προγραμματισμούς που θα παρουσιάζουν οι χώρες που δεσμεύθηκαν ήδη με τη Συμφωνία του Παρισιού, καθώς και με το γεγονός ότι οι χώρες ήθελαν να σιγουρέψουν τις θέσεις τους στη συζήτηση που θα κυριαρχήσει μέχρι το 2018 για τα υπάρχοντα δεδομένα. Και οι δύο συγκρούσεις αναβλήθηκαν. Αλλά σηματοδότησαν το τέλος μιας διάσκεψης που κατά τα άλλα διακήρυσσε προς όλες τις κατευθύνσεις την υποτιθέμενη ενότητα και αποφασιστικότητα των χωρών-μελών της συμφωνίας.
Να σημειωθεί ότι στο Μαρακές, μόνο οι 110 από τις 197 χώρες, δήλωσαν ότι έχουν περάσει από τα κοινοβούλιά τους τη συμφωνία του Παρισιού. Αντιπροσωπεύουν όμως αυτές το 75% των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Από ότι φαίνεται οι κυβερνήσεις των χωρών της συμφωνίας δυσκολεύονται πολύ-ή δεν έχουν τη βούληση-να προχωρήσουν σε συγκεκριμένα σχέδια και μέτρα για την υλοποίησή της.
Ακόμα και η κυβέρνηση της Γερμανίας που κατέβηκε στη συνδιάσκεψη με το πιο προχωρημένο πρόγραμμα προστασίας του κλίματος μέχρι το 2050, κατηγορείται από την αντιπολίτευσή της ότι το πρόγραμμα που προωθεί είναι «πολύ λάιτ» για να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα. Του λείπει για παράδειγμα το χρονοδιάγραμμα για την έξοδο από την «οικονομία του άνθρακα»!
Οι ΗΠΑ είχαν και αυτές ένα πρόγραμμα μέχρι το 2050, αλλά αυτό μάλλον θα μείνει στα συρτάρια του γραφείου του Τραμπ, που σαν υποψήφιος πρόεδρος τουλάχιστον, δεν αναγνωρίζει καν ότι υπάρχει πρόβλημα με το κλίμα και τα ορυκτά καύσιμα. Την διάσκεψη επισκίαζε η συζήτηση για το ότι οι ΗΠΑ με τον Τραμπ θα αποχωρήσουν στο μέλλον, όχι μόνο από τη συμφωνία του Παρισιού, αλλά και από την Σύμβαση του ΟΗΕ για το κλίμα, καθώς και από τις αντίστοιχες διεθνείς διασκέψεις. Επισήμως, στην τελική τυπική «Διακήρυξη του Μαρακές», η πρώτη πρόταση είναι: «Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει την προστασία από την κλιματική αλλαγή», και αυτό δείχνει σαν να στρέφεται η διακήρυξη κατευθείαν ενάντια στον Trump.
Ποτέ άλλοτε δεν είχε καθοριστεί η ατμόσφαιρα μιας τέτοιας διάσκεψης από τόση ελπίδα αναμειγμένη όμως με απελπισία, αβεβαιότητα και περιφρόνηση, όσο στη COP22, μια βαρετή κατά τα άλλα COP. Πριν και κατά την έναρξή της, οι περίπου 15.000 σύνεδροι γιόρταζαν εκ των προτέρων την ισχύ της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Στη συνέχεια, ήρθε -τη τρίτη ημέρα της συνεδρίασης -το αποτέλεσμα-σοκ της εκλογής του Trump. Στις επόμενες μέρες της συνδιάσκεψης όλα ήταν στον αέρα και όλες οι λεπτομέρειες και τα μέτρα που έπρεπε να παρθούν ακόμα ασαφείς.
Οι περισσότεροι εκπρόσωποι κυβερνήσεων στο Μαρακές, ελπίζουν τώρα σε έναν νέο «αξονα» για τη προστασία του κλίματος: ΚΙΝΑ-Ε.Ε. Αλλά με ποια Ε.Ε; Κάποιοι άλλοι εκπρόσωποι αμφιβάλλουν: «Η ΕΕ πρώτα θα πρέπει να συμφωνήσει μεταξύ της για τα μέτρα. Χρειαζόμαστε πρώτα μια ενωμένη Ευρώπη για να μπορέσει να ηγηθεί».
Η ΕΕ πήρε το αρνητικό βραβείο των ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων) της διάσκεψης με τον τίτλο «Fossil of the day» ( «Τα ορυκτά της ημέρας»), γιατί δε μπορεί να κατανείμει τα αναγκαία και απαραίτητα μέτρα των κλιματικών στόχων στα μέλη της. Ειδικά τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία, αντιστέκονται στην ανάληψη από τη μεριά τους των μέτρων που τους αντιστοιχούν. Ακόμα και ο ευρωπαίος επίτροπος, υπεύθυνος για το κλίμα, ο Miguel Arias Canete, κατηγορείται από τις ΜΚΟ ότι τα τελευταία δυο χρόνια συναντάται μόνο με το λόμπυ των ορυκτών καυσίμων.
Στα προγράμματα προστασίας του κλίματος πρόκειται για «ροή χρήματος» και σε αυτό υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός. Στις συναντήσεις για το κλίμα δεν συζητούν τίποτα άλλο παρά για τη ροή του χρήματος από το χρηματοπιστωτικό σύστημα και πως αυτή θα δημιουργήσει «ανάπτυξη», «αειφόρο», «βιώσιμη» ή αλλιώς ανάπτυξη, αλλά προπάντων ανάπτυξη! Το σλόγκαν της αγοράς και του καπιταλισμού.
Το 2009 στη Κοπεγχάγη, οι βιομηχανικές χώρες είχαν υποσχεθεί στις «υπ` ανάπτυξη» χώρες, ότι μέχρι το 2020 θα τις υποστηρίξουν με 100 δις δολ. ετησίως. Αυτό για να μπορέσουν να μειώσουν τις δικές τους εκπομπές και να πάρουν κατάλληλα μέτρα ανακούφισης των πληθυσμών τους από τις συνέπειες και τις καταστροφές που επιφέρει η ήδη υπάρχουσα και η μελλοντική αναπόφευκτη κλιματική αλλαγή. Από τότε συζητούν μόνο πως, από ποιους και σε ποιους θα «ρεύσει» αυτό το χρήμα.
Η επιτροπή για το κλίμα του ΟΟΣΑ, προτείνει στο «κλαμπ των αναπτυγμένων», το ποσό της βοήθειας να κυμανθεί από 93 έως 133 δις δολ. και από αυτά, τα 67 δις να προέρχονται από δημόσιους πόρους τους και τα υπόλοιπα από ιδιώτες. Οι «υπανάπτυκτες» χώρες δεν είναι ευχαριστημένες με αυτό. Καταγγέλλουν ότι δεν υπάρχει ακόμα η σωστή στρατηγική για να επιτευχθεί μια δίκαιη ετήσια ροή του ποσού της βοήθειας. Για παράδειγμα: η γερμανική αναπτυξιακή τράπεζα KfW προσφέρει σε μια μαροκινή εταιρεία κατασκευής ανεμογεννητριών ένα ευνοϊκό δάνειο. Αυτό είναι «κλιματική βοήθεια» της Γερμανίας προς το Μαρόκο ή μια ιδιωτική επιδίωξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της καπιταλιστικής επιχειρηματικότητας, στα πλαίσια της «αειφόρου-βιώσιμης ανάπτυξης; Άλλο παράδειγμα που αποκαλύφθηκε από την οργάνωση Oxfam: Για το 2014 προβλεπόταν 41 δις δολ. «κλιματική βοήθεια» και από αυτά «έρρευσαν» μόνο 11-21 δις δολ. Με τέτοια ποσά[1] πώς να αντιμετωπίσουν οι «υπανάπτυκτες» χώρες το πρόβλημα των εκπομπών και των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που υπάρχει ήδη και από αυτήν, όπως είναι γνωστόν, υποφέρουν περισσότερο οι φτωχοί αυτού του πλανήτη, που είναι αποδεδειγμένα και οι λιγότερο υπεύθυνοι για αυτήν; Που είναι η «κλιματική δικαιοσύνη»;
Στο Μαρακές δεν λύθηκαν αυτές οι αντιθέσεις και μετατοπίστηκαν στο μέλλον οι συζητήσεις, για να έχουμε να λέμε. Καταλαβαίνετε με αυτά και με αυτά που πάει η υπόθεση του κλίματος.
Για άλλη μια φορά το τονίζουμε: Το κίνημα ενάντια στην αλλαγή του κλίματος δε θα πρέπει να περιμένει πολλά από τις κυβερνήσεις των ελίτ σε κάθε χώρα και από τα κρατικά προγράμματα της «αειφόρου-βιώσιμης ανάπτυξης». Όσο υπάρχει ακόμα καιρός, θα πρέπει να κινηθεί προς τη κατεύθυνση της «αλλαγής του συστήματος και όχι του κλίματος»! Τότε πιθανά να υπάρξουν πραγματικές ελπίδες να κληρονομήσουμε στα παιδιά μας έναν πλανήτη, στον οποίο να μπορέσουν να επιβιώσουν και αυτά, αν όχι να «ευζωήσουν»!
[1] Άλλο παράδειγμα: Ο ΟΟΣΑ προτείνει για το 2020, τα 80 δις να πηγαίνουν στη μείωση των εκπομπών και τα υπόλοιπα για την προσαρμογή στις οικονομικές επιπτώσεις της υπάρχουσας ήδη κλιματικής αλλαγής. Οι «υπανάπτυκτες» χώρες απαιτούν αντίθετα 40 δις για την αντιμετώπιση των ζημιών τους από αυτήν και έχουν την υποστήριξη του κινήματος της «κλιματικής δικαιοσύνης».
Στη διάσκεψη υποτίθεται ότι θα συγκεκριμενοποιούσαν τα αναγκαία μέτρα τα οποία θα πρέπει να πάρουν οι 197 χώρες που υπόγραψαν τη συμφωνία του Παρισιού(2015). Στο τέλος της, όπως και σε προηγούμενες τέτοιες διασκέψεις, βρέθηκαν πάλι σε ένα ακόμη αδιέξοδο: ειδικά οι αντιπροσωπείες της Βραζιλίας και της Κίνας γαντζώθηκαν σε κάποιες τεχνικές λεπτομέρειες και δεν προχώρησαν οι αποφάσεις.
Επιφανειακά η σύγκρουση είχε να κάνει με το σε ποια όργανα θα συζητιούνται στο μέλλον τα ερωτήματα και οι αντιρρήσεις για τα στατιστικά δεδομένα και τους χρονικούς προγραμματισμούς που θα παρουσιάζουν οι χώρες που δεσμεύθηκαν ήδη με τη Συμφωνία του Παρισιού, καθώς και με το γεγονός ότι οι χώρες ήθελαν να σιγουρέψουν τις θέσεις τους στη συζήτηση που θα κυριαρχήσει μέχρι το 2018 για τα υπάρχοντα δεδομένα. Και οι δύο συγκρούσεις αναβλήθηκαν. Αλλά σηματοδότησαν το τέλος μιας διάσκεψης που κατά τα άλλα διακήρυσσε προς όλες τις κατευθύνσεις την υποτιθέμενη ενότητα και αποφασιστικότητα των χωρών-μελών της συμφωνίας.
Να σημειωθεί ότι στο Μαρακές, μόνο οι 110 από τις 197 χώρες, δήλωσαν ότι έχουν περάσει από τα κοινοβούλιά τους τη συμφωνία του Παρισιού. Αντιπροσωπεύουν όμως αυτές το 75% των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Από ότι φαίνεται οι κυβερνήσεις των χωρών της συμφωνίας δυσκολεύονται πολύ-ή δεν έχουν τη βούληση-να προχωρήσουν σε συγκεκριμένα σχέδια και μέτρα για την υλοποίησή της.
Ακόμα και η κυβέρνηση της Γερμανίας που κατέβηκε στη συνδιάσκεψη με το πιο προχωρημένο πρόγραμμα προστασίας του κλίματος μέχρι το 2050, κατηγορείται από την αντιπολίτευσή της ότι το πρόγραμμα που προωθεί είναι «πολύ λάιτ» για να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα. Του λείπει για παράδειγμα το χρονοδιάγραμμα για την έξοδο από την «οικονομία του άνθρακα»!
Οι ΗΠΑ είχαν και αυτές ένα πρόγραμμα μέχρι το 2050, αλλά αυτό μάλλον θα μείνει στα συρτάρια του γραφείου του Τραμπ, που σαν υποψήφιος πρόεδρος τουλάχιστον, δεν αναγνωρίζει καν ότι υπάρχει πρόβλημα με το κλίμα και τα ορυκτά καύσιμα. Την διάσκεψη επισκίαζε η συζήτηση για το ότι οι ΗΠΑ με τον Τραμπ θα αποχωρήσουν στο μέλλον, όχι μόνο από τη συμφωνία του Παρισιού, αλλά και από την Σύμβαση του ΟΗΕ για το κλίμα, καθώς και από τις αντίστοιχες διεθνείς διασκέψεις. Επισήμως, στην τελική τυπική «Διακήρυξη του Μαρακές», η πρώτη πρόταση είναι: «Τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει την προστασία από την κλιματική αλλαγή», και αυτό δείχνει σαν να στρέφεται η διακήρυξη κατευθείαν ενάντια στον Trump.
Ποτέ άλλοτε δεν είχε καθοριστεί η ατμόσφαιρα μιας τέτοιας διάσκεψης από τόση ελπίδα αναμειγμένη όμως με απελπισία, αβεβαιότητα και περιφρόνηση, όσο στη COP22, μια βαρετή κατά τα άλλα COP. Πριν και κατά την έναρξή της, οι περίπου 15.000 σύνεδροι γιόρταζαν εκ των προτέρων την ισχύ της συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Στη συνέχεια, ήρθε -τη τρίτη ημέρα της συνεδρίασης -το αποτέλεσμα-σοκ της εκλογής του Trump. Στις επόμενες μέρες της συνδιάσκεψης όλα ήταν στον αέρα και όλες οι λεπτομέρειες και τα μέτρα που έπρεπε να παρθούν ακόμα ασαφείς.
Οι περισσότεροι εκπρόσωποι κυβερνήσεων στο Μαρακές, ελπίζουν τώρα σε έναν νέο «αξονα» για τη προστασία του κλίματος: ΚΙΝΑ-Ε.Ε. Αλλά με ποια Ε.Ε; Κάποιοι άλλοι εκπρόσωποι αμφιβάλλουν: «Η ΕΕ πρώτα θα πρέπει να συμφωνήσει μεταξύ της για τα μέτρα. Χρειαζόμαστε πρώτα μια ενωμένη Ευρώπη για να μπορέσει να ηγηθεί».
Η ΕΕ πήρε το αρνητικό βραβείο των ΜΚΟ (Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων) της διάσκεψης με τον τίτλο «Fossil of the day» ( «Τα ορυκτά της ημέρας»), γιατί δε μπορεί να κατανείμει τα αναγκαία και απαραίτητα μέτρα των κλιματικών στόχων στα μέλη της. Ειδικά τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία, αντιστέκονται στην ανάληψη από τη μεριά τους των μέτρων που τους αντιστοιχούν. Ακόμα και ο ευρωπαίος επίτροπος, υπεύθυνος για το κλίμα, ο Miguel Arias Canete, κατηγορείται από τις ΜΚΟ ότι τα τελευταία δυο χρόνια συναντάται μόνο με το λόμπυ των ορυκτών καυσίμων.
Στα προγράμματα προστασίας του κλίματος πρόκειται για «ροή χρήματος» και σε αυτό υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός. Στις συναντήσεις για το κλίμα δεν συζητούν τίποτα άλλο παρά για τη ροή του χρήματος από το χρηματοπιστωτικό σύστημα και πως αυτή θα δημιουργήσει «ανάπτυξη», «αειφόρο», «βιώσιμη» ή αλλιώς ανάπτυξη, αλλά προπάντων ανάπτυξη! Το σλόγκαν της αγοράς και του καπιταλισμού.
Το 2009 στη Κοπεγχάγη, οι βιομηχανικές χώρες είχαν υποσχεθεί στις «υπ` ανάπτυξη» χώρες, ότι μέχρι το 2020 θα τις υποστηρίξουν με 100 δις δολ. ετησίως. Αυτό για να μπορέσουν να μειώσουν τις δικές τους εκπομπές και να πάρουν κατάλληλα μέτρα ανακούφισης των πληθυσμών τους από τις συνέπειες και τις καταστροφές που επιφέρει η ήδη υπάρχουσα και η μελλοντική αναπόφευκτη κλιματική αλλαγή. Από τότε συζητούν μόνο πως, από ποιους και σε ποιους θα «ρεύσει» αυτό το χρήμα.
Η επιτροπή για το κλίμα του ΟΟΣΑ, προτείνει στο «κλαμπ των αναπτυγμένων», το ποσό της βοήθειας να κυμανθεί από 93 έως 133 δις δολ. και από αυτά, τα 67 δις να προέρχονται από δημόσιους πόρους τους και τα υπόλοιπα από ιδιώτες. Οι «υπανάπτυκτες» χώρες δεν είναι ευχαριστημένες με αυτό. Καταγγέλλουν ότι δεν υπάρχει ακόμα η σωστή στρατηγική για να επιτευχθεί μια δίκαιη ετήσια ροή του ποσού της βοήθειας. Για παράδειγμα: η γερμανική αναπτυξιακή τράπεζα KfW προσφέρει σε μια μαροκινή εταιρεία κατασκευής ανεμογεννητριών ένα ευνοϊκό δάνειο. Αυτό είναι «κλιματική βοήθεια» της Γερμανίας προς το Μαρόκο ή μια ιδιωτική επιδίωξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της καπιταλιστικής επιχειρηματικότητας, στα πλαίσια της «αειφόρου-βιώσιμης ανάπτυξης; Άλλο παράδειγμα που αποκαλύφθηκε από την οργάνωση Oxfam: Για το 2014 προβλεπόταν 41 δις δολ. «κλιματική βοήθεια» και από αυτά «έρρευσαν» μόνο 11-21 δις δολ. Με τέτοια ποσά[1] πώς να αντιμετωπίσουν οι «υπανάπτυκτες» χώρες το πρόβλημα των εκπομπών και των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που υπάρχει ήδη και από αυτήν, όπως είναι γνωστόν, υποφέρουν περισσότερο οι φτωχοί αυτού του πλανήτη, που είναι αποδεδειγμένα και οι λιγότερο υπεύθυνοι για αυτήν; Που είναι η «κλιματική δικαιοσύνη»;
Στο Μαρακές δεν λύθηκαν αυτές οι αντιθέσεις και μετατοπίστηκαν στο μέλλον οι συζητήσεις, για να έχουμε να λέμε. Καταλαβαίνετε με αυτά και με αυτά που πάει η υπόθεση του κλίματος.
Για άλλη μια φορά το τονίζουμε: Το κίνημα ενάντια στην αλλαγή του κλίματος δε θα πρέπει να περιμένει πολλά από τις κυβερνήσεις των ελίτ σε κάθε χώρα και από τα κρατικά προγράμματα της «αειφόρου-βιώσιμης ανάπτυξης». Όσο υπάρχει ακόμα καιρός, θα πρέπει να κινηθεί προς τη κατεύθυνση της «αλλαγής του συστήματος και όχι του κλίματος»! Τότε πιθανά να υπάρξουν πραγματικές ελπίδες να κληρονομήσουμε στα παιδιά μας έναν πλανήτη, στον οποίο να μπορέσουν να επιβιώσουν και αυτά, αν όχι να «ευζωήσουν»!
[1] Άλλο παράδειγμα: Ο ΟΟΣΑ προτείνει για το 2020, τα 80 δις να πηγαίνουν στη μείωση των εκπομπών και τα υπόλοιπα για την προσαρμογή στις οικονομικές επιπτώσεις της υπάρχουσας ήδη κλιματικής αλλαγής. Οι «υπανάπτυκτες» χώρες απαιτούν αντίθετα 40 δις για την αντιμετώπιση των ζημιών τους από αυτήν και έχουν την υποστήριξη του κινήματος της «κλιματικής δικαιοσύνης».