Η κοινότητα Gaviotas (στα ισπανικά γλάροι) είναι ένα οικολογικό χωριό στην ανατολική σαβάνα της Κολομβίας(περιφέρεια Vichada). Ιδρύθηκε το 1971 από έναν νεαρό προγραμματιστή, τον Paolo Lugari, ο οποίος έφερε στον οικισμό μηχανικούς και επιστήμονες για να ερευνήσουν και να διαπιστώσουν το πώς θα μπορούσε να ζήσει κανείς με βιώσιμο τρόπο, σε μια από τις πιο αφιλόξενες περιοχές της Ν. Αμερικής. Σήμερα ζουν εκεί περίπου 200 άνθρωποι. Αρχικά το πρότζεκτ χρηματοδοτήθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη, καθώς και από ομάδες που ψάχνουν για φιλικές προς το περιβάλλον λύσεις για τους πληθυσμούς στον Τρίτο Κόσμο . Όταν σταμάτησε η υποστήριξή τους στη δεκαετία του 1990 , οι κάτοικοι έπρεπε να βρουν άλλους τρόπους επιβίωσης. Στο πέρασμα των χρόνων η κοινότητα έχει υλοποιήσει πολλές εφευρέσεις. Μεταξύ αυτών μια τραμπάλα που κινεί μια αντλία νερού και έναν εντυπωσιακό ανεμόμυλο σε μορφή ηλιοτρόπιου, ο οποίος ταιριάζει πολύ στα οροπέδια της Κολομβίας. Ο Lugari τονίζει συνεχώς ότι δεν είναι εύκολο να εισάγονται από αλλού κοινωνικοί πειραματισμοί. Στην Gaviotas έχουν βάλει σα στόχο να ψάχνουν για λύσεις, οι οποίες επιλύουν τα προβλήματα της κοινότητας επί τόπου.
Επειδή υπάρχουσες επιστημονικές λύσεις συχνά μπορούν να προσαρμοστούν στην περιοχή μόνο με μεγάλες δαπάνες, οι εφευρέσεις της Gaviotas συχνά στηρίζονται σε τροποποιήσεις των υφιστάμενων μέσων της παραγωγής, ώστε να μπορούν να παραχθούν ανέξοδα χρήσιμα είδη, τα οποία διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να παραχθούν λόγω κόστους.
Μια από τις πιο χαρακτηριστικές καινοτομίες της Gaviotas είναι μία αντλία νερού, που αντλεί από υδροφόρους ορίζοντες έξι φορές βαθύτερους από το κανονικό, και αυτό με λιγότερη προσπάθεια. Ενώ οι άλλες αντλίες χρησιμοποιούν την παλινδρομική κίνηση του εμβόλου, οι μηχανικοί στην Gaviotas δημιούργησαν μια αντλία, στην οποία αντί να κινείται το έμβολο, κινείται ένας μανδύας από PVC γύρω του.
Αντί να εγκαταστήσουν έτοιμους βιομηχανικούς ηλιακούς συλλέκτες για θέρμανση του νερού, οι μηχανικοί της Gaviotas κατασκεύασαν δικούς τους συλλέκτες από απλά δομικά υλικά, τα οποία προσαρμόζονταν καλύτερα στις απαιτήσεις της περιοχής. Ο οικο-οικισμός παράγει και μόνος του αρκετά οικοδομικά υλικά, μεταξύ των οποίων και ειδικά τούβλα από το χώμα της περιοχής.
Ο οικοχωριό της Gaviotas έγινε γνωστό και για το γεγονός ότι φύτεψε πάνω από ενάμισι εκατομμύριο δένδρα στην περιοχή. Αυτό το έκαναν για να διαπιστώσουν τι είναι δυνατόν να ευδοκιμήσει πάνω στο ξεπλυμένο έδαφός του. Τα δένδρα που εγκλιματίστηκαν έχουν γίνει ήδη το χαρακτηριστικό στοιχείο των εκεί λιβαδιών. Κάτω από τη σκιά τους –λόγω του τροπικού κλίματος- αναπτύχθηκαν και τροπικά φυτά, τα οποία προφανώς ήταν ενδημικά στην περιοχή, προτού γίνει σαβάνα. Αναπτύχθηκε κυρίως πευκοδάσος, το οποίο αποδείχθηκε μια εξαιρετικά βιώσιμη πηγή ρητίνης. Από αυτήν παράγονται και πολλά υποπροϊόντα, όπως το νέφτι , το κολοφώνιο και μουσικά όργανα. Η ρητίνη είναι πλέον μια βιώσιμη πηγή εισοδήματος για την Gaviotas.
Ο οικισμός είναι σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης. Σε ορισμένες εποχές χρειάζεται σαν καύσιμο το ντίζελ. Για αυτό έχουν γίνει όλα τα βήματα για την παραγωγή βιοντίζελ, όχι μόνο για τις ανάγκες της κοινότητας αλλά και για εμπορία. Όλα αυτά δίνουν τη δυνατότητα στους κατοίκους της κοινότητας να έχουν μια καλή ζωή.
Η ρεαλιστική της προσέγγιση-με την έννοια ότι δεν είναι βασικά ιδεολογική ή πολιτική- κάνει την κοινότητα Gaviotas διαφορετική. Της επέτρεψε να επιβιώσει δίπλα σε περιοχές όπου καλλιεργούνταν κόκα και υπήρχαν παραστρατιωτικές ομάδες , στρατιωτικές μονάδες και ομάδες ανταρτών σε πόλεμο. Επειδή αρχικά είχε στενό δεσμό με τον ΟΗΕ και την κυβέρνηση της Κολομβίας, δεν απέκτησε όμως και σχέσεις με το κίνημα των ακτημόνων στη Ν. Αμερική.
Οι κάτοικοι καλλιεργούν τη τροφή τους βιολογικά και κάνουν χρήση αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Κάθε οικογένεια έχει δωρεάν στέγαση, γεύματα και εκπαίδευση. Δεν υπάρχουν όπλα, αστυνομία, ούτε φυλακή. Δεν υπάρχει δήμαρχος. Τα Ηνωμένα Έθνη ονόμασαν το χωριό ένα πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης
Από τον Paolo Lugari τον ιδρυτή, η όλη προσπάθεια παρουσιάζεται σαν «μια νέα Αναγέννηση» στην τροπική περιοχή. Όπως γράφει ο ίδιος: Η Gaviotas γεννήθηκε κατά τύχη , από την ουτοπία στον Τόπο , δηλαδή από το όνειρο στην πραγματικότητα , απολαμβάνουμε την ομορφιά των ακραίων δυσκολιών. Ψάχνουμε συνεχώς χρονικές αλήθειες, ψάχνουμε αειφορία στις τροπικές περιοχές, εντός μιας παγκοσμιο-τοπικοποιημένης (glocal) πραγματικότητας , που σημαίνει δρούμε τοπικά, αλλά με μια συνολική προσέγγιση, με συνδυασμό πάθους και ηρεμίας. Κάθε φορά που αρχίζουμε να μιλάμε για τον μικρόκοσμο της Gaviotas, μιλάμε σαν ο κάθε συμμετέχων να βρίσκεται σε μια νέα διαφορετική διάσκεψη , στην οποία όλα ερμηνεύονται σύμφωνα με τον τρόπο σκέψης του. Είναι αδύνατη μια ίδια πάντα ερμηνεία, διότι η μη γραμμική σκέψη της Gaviotas είναι πολύ δύσκολο να χωρέσει σε εγκεφαλικά καλούπια. Ο άνθρωπος στην αλαζονεία του γράφει τους νόμους της φύσης , τη διαιρεί σε Βασίλεια, με κάποια μοναρχική νοσταλγία. Αντίθετα σε αυτό, εμείς δεν παρατηρούμε ένα οικοσύστημα με ιεραρχίες , αλλά τη συνεργασία, για να διευκολύνουμε συνδέσεις . Αυτός ο κόσμος της Gaviotas, «μιας κοινότητας για να ανακαλύψουμε τον κόσμο ξανά», εμφανίστηκε στον κόσμο αυθόρμητα από το χάος, με την πίστη στην ελευθερία , ιδρύθηκε χωρίς προεπιλογή σχήματος, πάντα με βάση τη βιωσιμότητα. Εδώ δεν επικρατούν, όπως στα άλλα πλάτη, οι μεγάλες διαιρέσεις ανάμεσα στο άτομο και την κοινότητα, μεταξύ της καλλιτεχνικής και επιστημονικής στάσης. Μοιραζόμαστε κοινές αξίες, κοινές επιδιώξεις, που θα μας επιτρέψουν να ζήσουμε σε ειρήνη με τον εαυτό μας, με τους γείτονές μας και με τη φύση. Δεν μπορούμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας πάνω από τη φύση. Για να αισθανθούμε σαν πραγματικά πρόσωπα, πρέπει να είμαστε μέρος μιας κοινότητας. Η τεχνολογική πρόοδος στην Gaviotas δεν περιορίζει την ανθρώπινη επαφή και την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και της φύσης.
Επειδή υπάρχουσες επιστημονικές λύσεις συχνά μπορούν να προσαρμοστούν στην περιοχή μόνο με μεγάλες δαπάνες, οι εφευρέσεις της Gaviotas συχνά στηρίζονται σε τροποποιήσεις των υφιστάμενων μέσων της παραγωγής, ώστε να μπορούν να παραχθούν ανέξοδα χρήσιμα είδη, τα οποία διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να παραχθούν λόγω κόστους.
Μια από τις πιο χαρακτηριστικές καινοτομίες της Gaviotas είναι μία αντλία νερού, που αντλεί από υδροφόρους ορίζοντες έξι φορές βαθύτερους από το κανονικό, και αυτό με λιγότερη προσπάθεια. Ενώ οι άλλες αντλίες χρησιμοποιούν την παλινδρομική κίνηση του εμβόλου, οι μηχανικοί στην Gaviotas δημιούργησαν μια αντλία, στην οποία αντί να κινείται το έμβολο, κινείται ένας μανδύας από PVC γύρω του.
Αντί να εγκαταστήσουν έτοιμους βιομηχανικούς ηλιακούς συλλέκτες για θέρμανση του νερού, οι μηχανικοί της Gaviotas κατασκεύασαν δικούς τους συλλέκτες από απλά δομικά υλικά, τα οποία προσαρμόζονταν καλύτερα στις απαιτήσεις της περιοχής. Ο οικο-οικισμός παράγει και μόνος του αρκετά οικοδομικά υλικά, μεταξύ των οποίων και ειδικά τούβλα από το χώμα της περιοχής.
Ο οικοχωριό της Gaviotas έγινε γνωστό και για το γεγονός ότι φύτεψε πάνω από ενάμισι εκατομμύριο δένδρα στην περιοχή. Αυτό το έκαναν για να διαπιστώσουν τι είναι δυνατόν να ευδοκιμήσει πάνω στο ξεπλυμένο έδαφός του. Τα δένδρα που εγκλιματίστηκαν έχουν γίνει ήδη το χαρακτηριστικό στοιχείο των εκεί λιβαδιών. Κάτω από τη σκιά τους –λόγω του τροπικού κλίματος- αναπτύχθηκαν και τροπικά φυτά, τα οποία προφανώς ήταν ενδημικά στην περιοχή, προτού γίνει σαβάνα. Αναπτύχθηκε κυρίως πευκοδάσος, το οποίο αποδείχθηκε μια εξαιρετικά βιώσιμη πηγή ρητίνης. Από αυτήν παράγονται και πολλά υποπροϊόντα, όπως το νέφτι , το κολοφώνιο και μουσικά όργανα. Η ρητίνη είναι πλέον μια βιώσιμη πηγή εισοδήματος για την Gaviotas.
Ο οικισμός είναι σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης. Σε ορισμένες εποχές χρειάζεται σαν καύσιμο το ντίζελ. Για αυτό έχουν γίνει όλα τα βήματα για την παραγωγή βιοντίζελ, όχι μόνο για τις ανάγκες της κοινότητας αλλά και για εμπορία. Όλα αυτά δίνουν τη δυνατότητα στους κατοίκους της κοινότητας να έχουν μια καλή ζωή.
Η ρεαλιστική της προσέγγιση-με την έννοια ότι δεν είναι βασικά ιδεολογική ή πολιτική- κάνει την κοινότητα Gaviotas διαφορετική. Της επέτρεψε να επιβιώσει δίπλα σε περιοχές όπου καλλιεργούνταν κόκα και υπήρχαν παραστρατιωτικές ομάδες , στρατιωτικές μονάδες και ομάδες ανταρτών σε πόλεμο. Επειδή αρχικά είχε στενό δεσμό με τον ΟΗΕ και την κυβέρνηση της Κολομβίας, δεν απέκτησε όμως και σχέσεις με το κίνημα των ακτημόνων στη Ν. Αμερική.
Οι κάτοικοι καλλιεργούν τη τροφή τους βιολογικά και κάνουν χρήση αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Κάθε οικογένεια έχει δωρεάν στέγαση, γεύματα και εκπαίδευση. Δεν υπάρχουν όπλα, αστυνομία, ούτε φυλακή. Δεν υπάρχει δήμαρχος. Τα Ηνωμένα Έθνη ονόμασαν το χωριό ένα πρότυπο βιώσιμης ανάπτυξης
Από τον Paolo Lugari τον ιδρυτή, η όλη προσπάθεια παρουσιάζεται σαν «μια νέα Αναγέννηση» στην τροπική περιοχή. Όπως γράφει ο ίδιος: Η Gaviotas γεννήθηκε κατά τύχη , από την ουτοπία στον Τόπο , δηλαδή από το όνειρο στην πραγματικότητα , απολαμβάνουμε την ομορφιά των ακραίων δυσκολιών. Ψάχνουμε συνεχώς χρονικές αλήθειες, ψάχνουμε αειφορία στις τροπικές περιοχές, εντός μιας παγκοσμιο-τοπικοποιημένης (glocal) πραγματικότητας , που σημαίνει δρούμε τοπικά, αλλά με μια συνολική προσέγγιση, με συνδυασμό πάθους και ηρεμίας. Κάθε φορά που αρχίζουμε να μιλάμε για τον μικρόκοσμο της Gaviotas, μιλάμε σαν ο κάθε συμμετέχων να βρίσκεται σε μια νέα διαφορετική διάσκεψη , στην οποία όλα ερμηνεύονται σύμφωνα με τον τρόπο σκέψης του. Είναι αδύνατη μια ίδια πάντα ερμηνεία, διότι η μη γραμμική σκέψη της Gaviotas είναι πολύ δύσκολο να χωρέσει σε εγκεφαλικά καλούπια. Ο άνθρωπος στην αλαζονεία του γράφει τους νόμους της φύσης , τη διαιρεί σε Βασίλεια, με κάποια μοναρχική νοσταλγία. Αντίθετα σε αυτό, εμείς δεν παρατηρούμε ένα οικοσύστημα με ιεραρχίες , αλλά τη συνεργασία, για να διευκολύνουμε συνδέσεις . Αυτός ο κόσμος της Gaviotas, «μιας κοινότητας για να ανακαλύψουμε τον κόσμο ξανά», εμφανίστηκε στον κόσμο αυθόρμητα από το χάος, με την πίστη στην ελευθερία , ιδρύθηκε χωρίς προεπιλογή σχήματος, πάντα με βάση τη βιωσιμότητα. Εδώ δεν επικρατούν, όπως στα άλλα πλάτη, οι μεγάλες διαιρέσεις ανάμεσα στο άτομο και την κοινότητα, μεταξύ της καλλιτεχνικής και επιστημονικής στάσης. Μοιραζόμαστε κοινές αξίες, κοινές επιδιώξεις, που θα μας επιτρέψουν να ζήσουμε σε ειρήνη με τον εαυτό μας, με τους γείτονές μας και με τη φύση. Δεν μπορούμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας πάνω από τη φύση. Για να αισθανθούμε σαν πραγματικά πρόσωπα, πρέπει να είμαστε μέρος μιας κοινότητας. Η τεχνολογική πρόοδος στην Gaviotas δεν περιορίζει την ανθρώπινη επαφή και την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και της φύσης.
RSS Feed
