Η εξέλιξη της τρύπας του Όζοντος πάνω από την Ανταρκτική από το 1979 ως το 2000
Τα μέτρα που πάρθηκαν για τη προστασία της στιβάδας του Όζοντος στη στρατόσφαιρα έχουν αποτέλεσμα: μέχρι το 2050-αν συνεχισθούν τα μέτρα-θα επανέλθει στην κατάσταση πριν από τη δημιουργία της λεγόμενης «τρύπας του Όζοντος».
Αυτό προκύπτει από μια έκθεση του ΟΗΕ, η οποία συντάχθηκε από περίπου 300 επιστήμονες από 36 διαφορετικές χώρες. Η αναφορά διαπιστώνει ότι οι συμφωνίες και τα μέτρα του «Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ» από το 1987 έπαιξαν μεγάλο ρόλο γι` αυτό.
Με την εφαρμογή αυτών των μέτρων από τις κυβερνήσεις, θα είναι δυνατόν να αποφευχθούν γύρω στις δύο εκατομμύρια περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος στους ανθρώπους μέχρι το 2030. Χωρίς το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ θα 10πλασιάζονταν οι εκπομπές των Φθοροχλωρανθράκων (FCKW), που είναι οι «φονιάδες του Όζοντος» (Ozonkillers), μέχρι το 2050.
Οι φθοροχλωράνθρακες είναι χημικές ουσίες που δημιουργήθηκαν τεχνητά από τις εταιρείες και χρησιμοποιούνται σε διάφορες εμπορικές εφαρμογές(π.χ. στα σπρέυ μαλλιών, σε σπογγώδη αντικείμενα και κατασκευές όπως τεχνητά σφουγγάρια και στρώματα ή θερμικές μονώσεις, αλλά και στα κλιματιστικά και τα ψυγεία). Κάποια στιγμή τα μόριά τους καταλήγουν στην ατμόσφαιρα.
Επειδή οι FCKW είναι λίγο ελαφρύτεροι του αέρα, ανεβαίνουν σιγά –σιγά προς τα πάνω και μετά από 10-15 χρόνια φθάνουν στο ύψος της στιβάδας του Όζοντος(από τα 10 χιλιόμετρα και πάνω, στη στρατόσφαιρα). Σε θερμοκρασίες 60-70 βαθμούς Κελσίου κάτω από το μηδέν-αυτό συμβαίνει κυρίως πάνω από τους πόλους, την άνοιξη στο βόρειο και το φθινόπωρο στο νότιο- και υπό την επίδραση του ηλιακού φωτός, δρουν σαν καταλύτες σε φωτοχημικές αντιδράσεις κατά τις οποίες διασπώνται τα μόρια του Όζοντος(Ο3). Κάθε μόριο φθοροχλωράνθρακα διασπά μεγάλο αριθμό μορίων του Ο3(που είναι στην ουσία τριατομικό Οξυγόνο και ασταθές) και έτσι δημιουργείται η «τρύπα» στις περιοχές της στρατόσφαιρας που βρίσκονται κοντά και από πάνω από τους πόλους. Στη συνέχεια με τα ρεύματα μεταφέρεται και σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη.
Το στρατοσφαιρικό Όζον είναι πολύ χρήσιμο[1], γιατί λειτουργεί σαν ασπίδα προς την υπεριώδη ακτινοβολία, που είναι επικίνδυνη για κάθε μορφή ζωής και τον άνθρωπο πάνω στον πλανήτη. Αν δεν υπήρχε η στιβάδα αυτή του Ο3 θα έφθανε στην επιφάνεια της γης μεγάλη ποσότητα υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας και θα προκαλούσε καρκίνους του δέρματος, ιδίως στους λευκούς ανθρώπους.
Η Οζονόσφαιρα θα επανέλθει στα επίπεδα της 10ετίας του 1980-τότε διαπιστώθηκε για πρώτη φορά η «τρύπα»-μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα, σύμφωνα με την αναφορά. Ο παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός(WMO) και το περιβαλλοντικό πρόγραμμα του ΟΗΕ(Unep) που δημοσιοποίησαν αυτήν την έκθεση πρόσφατα στο Παρίσι, προτρέπουν τις Κυβερνήσεις, με την ίδια αποφασιστικότητα που έδρασαν στην περίπτωση του Όζοντος, να δράσουν και στην περίπτωση της κλιματικής αλλαγής. «Βρισκόμαστε μπροστά σε τεράστιες προκλήσεις. Η επιτυχία του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, θα έπρεπε να μας ενθαρρύνει να δράσουμε αποφασιστικά, όχι μόνο για την προστασία και αποκατάσταση της στιβάδας του Όζοντος, αλλά επίσης και για την προστασία του κλίματος» δήλωσε ο διευθυντής του προγράμματος Unep, ο Achim Steiner.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του WMO (βλέπε ανάρτησή μας http://www.topikopoiisi.com/902rhothetarhoalpha/-wmo-2013), οι συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα-που είναι αιτία για την άνοδο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας και άρα για την αποσταθεροποίηση του κλίματος-έφθασαν σε ύψος ρεκόρ. Και αυτό παρόλο που μειώθηκε η συμμετοχή των φθοροχλωρανθράκων στο φαινόμενο του θερμοκηπίου(είναι και αυτοί ένας από τους παράγοντες του φαινομένου).
Αν μετά το «πρωτόκολλο του Κυότο» το 1990, είχαν εφαρμοσθεί οι συμφωνίες του από τις κυβερνήσεις τόσο αποφασιστικά όσο και του Μόντρεαλ, τότε θα υπήρχε ελπίδα για μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και άρα για αποφυγή της κλιματικής αλλαγής. Αλλά άλλο οι φθοροχλωράνθρακες και άλλο τα ορυκτά καύσιμα. Μικρά τα συμφέροντα των παραγωγών εταιρειών των φθοροχλωρανθράκων, πολύ μεγάλα των πολυεθνικών των ορυκτών καυσίμων που κινούν όλη τη βιομηχανία. Γι` αυτό οι κυβερνήσεις των μεγάλων ρυπαντών(π.χ. ΗΠΑ, Κίνα κ.λπ) δεν συμφώνησαν και δεν εφάρμοσαν τα μέτρα για την προστασία του κλίματος. Όσες δε κυβερνήσεις συμφώνησαν, άφησαν την εφαρμογή των μέτρων στο μηχανισμό της αγοράς(«αγορά ρύπων» για την προστασία του κλίματος). Το αποτέλεσμα αυτής της αναποφασιστικότητας των κυβερνήσεων είναι το παραπάνω ρεκόρ των εκπομπών.
[1] Αντίθετα το Όζον κοντά στην επιφάνεια της γης, δηλαδή στη βιόσφαιρα θεωρείται και είναι τοξικό. Συγκαταλέγεται στους επικίνδυνους ρύπους που παράγεται κατά την κυκλοφορία των αυτοκινήτων κυρίως.