Απέναντι στην πολυδιάστατη κρίση που περνάμε, κεντρική σημασία αποκτά η ανασυγκρότηση της παραγωγής με βάση τις σημερινές εναπομείνασες δυνατότητες. Αυτές, δεν είναι άλλες από τις ζωντανές δυνάμεις ανθρώπων που, συνεργατικά και φιλικά, θα δώσουν το ανάλογο νόημα στην παραγωγή των αγαθών, κραδαίνοντας τη σκυτάλη από την ιστορία και τους παλιούς που ακόμα ζούνε στο νησί. Οι σχέσεις εμπιστοσύνης και η αλληλεγγύη, η γνώση και ο μόχθος, θα συμβάλουν στο να φτιάξουμε μια τοπική οικονομία που θα διαπλατύνεται και θα συνθέτει στο διάβα της τη ζωή και την επιβίωση. Μια σειρά επιστολών θα επιδιώξουν να συμβάλουν σε μια σοβαρή συζήτηση μετάβασης σε δρόμους σύγχρονους και συνάμα βιώσιμους. Θέλουμε μια Αίγινα που θα κρατά τα παιδιά της στο νησί και θα τους δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουν δημιουργικά τις παραγωγικές τους ικανότητες σε μια φιλική-συνεργατική οικονομία.
Tα Μέθανα, ο Πόρος, η Τροιζηνία, η Επίδαυρος είναι πιο μακριά από το Lishui της Κίνας;
Η τοπική ζωή στην Αίγινα, ακόμα και την παλιότερη περίοδο που τα μέσα μετακίνησης ήταν λιγοστά και με απαρχαιωμένη τεχνολογία, ήταν έντονα διανθισμένη από τις σχέσεις με τις γύρω περιοχές: με τα Μέθανα, με την Τροιζηνία, με την Επίδαυρο και λιγότερο με τη Σαλαμίνα. Ο Πειραιάς επίσης ως κέντρο απόκεντρο της Αθήνας ήταν το σημείο συνεύρεσης όλων αυτών στην παλιά αγορά και στις συναλλαγές με τους συγγενείς, γείτονες, συγχωριανούς «που πρόκοψαν». Και οι σχέσεις που αναπτύσσονταν ήταν κάτι περισσότερο από εμπορικές-οικονομικές: γνωριμίες, έρωτες, κουμπαριές, γάμοι και βαφτίσια ανανέωναν τους πληθυσμούς, διεύρυναν το πεδίο των σχέσεων και των γνώσεων για την παραγωγή. Γνωστά πανηγύρια, όπως του Αϊ-Γιώργη στα Μέθανα συγκέντρωναν το ενδιαφέρον των τοπικών οργανοπαιχτών αλλά και πολλών αιγινητών που πήγαιναν και επισφράγιζαν οικογενειακές και εμπορικές σχέσεις. Επώνυμα από τις γύρω περιοχές συναντάει κανείς στο νησί μας που υποδηλώνουν ένα πεδίο σχέσεων και ενός πλούτου μιας περιφέρειας που σήμερα τυπικά ονομάζεται αντιπεριφέρεια νήσων Αργοσαρωνικού. Ποιος να μιλήσει άραγε για αυτά σήμερα, μια περίοδο στην οποία κυριαρχεί η μονοπώληση του μαζικού ανώνυμου εμπορεύματος των οίκων, η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου και η έλλειψη ηθικής στην οικονομία; Εκτός από το να είμαστε αδέρφια με τους κινέζους της κοντινής μας Lishui Κίνας και τους βούλγαρους της πόλης Bratzigovo Βουλγαρίας, πόσο αδέρφια είμαστε με τους μακρινούς μας μεθενίτες, με τους τροιζήνιους, με τους γαλατιώτες, με τους ποριώτες; Με τη μακρινή μας Επίδαυρο αρκεί μια φορά το χρόνο η επίσκεψη για την παράσταση που θα παρακολουθήσουμε;
Για αυτό λοιπόν οφείλουμε να μιλήσουμε ιδιαίτερα για τις περιοχές με τις οποίες είμαστε άμεσα και ακτοπλοϊκά συνδεδεμένοι, έχουμε συγγενείς, κουμπάρους, παλιές φιλίες και συνεργασίες. Όχι εξυμνώντας ένα δήθεν εξιδανικευμένο παρελθόν σχέσεων αλλά μιας πιο καλής, υγιούς και σταθερής οικονομίας και «συνδεσμολογίας» ανθρώπων. Διότι οικονομία είναι πάνω απ’ όλα ηθικές αρχές και ανθρώπινες σχέσεις.
Τι γίνεται όμως εκεί, σ’ αυτές τις γνωστές μας περιοχές;
Η Τροιζηνία και ο κάμπος-τροφοδότης της υποφέρει από την ανεργία και από την ανέχεια. Οι αλλεπάλληλες καλλιέργειες απέτυχαν για πολλούς και οι τοπικές κοινωνίες είναι βυθισμένες στην κατάθλιψη. Θαλασσοδάνεια από την Αγροτική Τράπεζα, έλλειψη συνεργασίας των κατοίκων και τοπικού σχεδιασμού έφεραν τα αποτελέσματα της εγκατάλειψης ενός μεγάλου τμήματος των καλλιεργειών, ανεργία και μετανάστευση των νέων. Έμποροι κάθε λογής παίρνουν τον κόπο των παραγωγών με χαμηλές συνήθως τιμές και η παραγωγή διοχετεύεται στο μεγαλύτερο μέρος της στους μεσάζοντες που προωθούν το εμπόρευμα, πλέον, στους καταναλωτές αυξάνοντας την τιμή για τους καταναλωτές, που αδιαφορούν για το ίδιο το προϊόν και την προέλευσή του. Άνθρωποι των σούπερ μάρκετ αγοράζοντας σε χαμηλές τιμές το εξαιρετικής ποιότητας λάδι, το προωθούν σε συσκευαστήρια για να διαθέσουν στην αγορά λάδι ραφιναρισμένο, αμφίβολης ποιότητας με τιμές «κρίσης». Το πορτοκάλι, το λεμόνι, το μανταρίνι, όπου ακόμα καλλιεργείται, φτάνει ακριβό στον καταναλωτή μετά από δυο ή τρία «χέρια» μεσαζόντων. Από κει και πέρα, τα λουλούδια στα μεγάλα θερμοκήπια συντηρούν μια ακόμα αγορά για ένα είδος που «δεν αντέχει» από τα πολλά λιπάσματα και φάρμακα και «εργατικά» τα οποία έχει ανάγκη για να επιβιώσει ως καλλιέργεια. Ονομαστά προϊόντα όπως η λεσσιώτικη ντομάτα καθώς και άλλα περίφημα κηπευτικά είναι παρελθόν, σχεδόν ανεπιστρεπτί. Νέοι της περιοχής περνούν μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς τους στα καφέ χωρίς μέλλον. Ο μεταναστευτικός πληθυσμός εδώ και χρόνια έχει αντικαταστήσει ως εργαλείο συντήρησης μια τοπική οικονομία που φυλλοροεί. Περνάς από περιοχές του κάμπου και βλέπεις το χειμωνιάτικο πορτοκάλι να ξεραίνεται και το καλοκαιρινό βαλέντσια να μην έχει καν βγει, με τα άγρια χόρτα να έχουν φτάσει ίσαμε το μπόι του ανθρώπου. Εγκαταστάσεις αρδευτικές, μαγγανοπήγαδα, πομόνες με τις αθάνατες μαλκότσι μηχανές να κείτονται άχρηστα σαν σε μουσείο της φύσης.
Τα Μέθανα καταστράφηκαν από απόφαση του Β’ μνημονίου να στερήσει από τους φτωχούς συνταξιούχους των αστικών περιοχών τη δυνατότητα να κάνουν θερμά ιαματικά λουτρά την καλοκαιρινή περίοδο. Τα Μέθανα μια μικρή πόλη που έσφυζε από το πρωί μέχρι το βράδυ με τη σεμνή παρουσία μεγάλων σε ηλικία ανθρώπων, είναι μια πόλη σχεδόν νεκρή το καλοκαίρι. Τα χωριά των Μεθάνων φυτοζωούν με τους λιγοστούς εναπομείναντες ανθρώπους και τους μετανάστες. Ακλάδευτες ελιές, αμάζευτες αμυγδαλιές, παρατημένα αμπέλια, συκιές που δεν τις πειράζουν ούτε οι ανύπαρκτες κατσίκες στην καταφρόνια του σχεδόν αδειανού χωριού που έχει να θυμάται ζωή, παιδιά, μεταφορές, εργασία, καθημερινότητα. Μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης μελισσοκομίας από ένα ξερό ευλογημένο τόπο γεμάτο βότανα ιδιαίτερης σημασίας όπως το θυμάρι, μεγάλα περιθώρια ενός ιδιαίτερου τουρισμού σε ένα θαυμάσιο ηφαιστειακό τοπίο μένουν χωρίς απάντηση. Ο Αϊ-Γιώργης κι ο Αϊ Νικόλας, μικρά επίνεια των Μεθάνων κοιτούν αμήχανα την Πέρδικα και το Αγκίστρι για τις πάλαι ποτέ συναλλαγές μέσω καϊκιών. Το Μπραχάμι, σημερινός Δήμος Αγίου Δημητρίου, στο οποίο μετοίκησαν πολλοί μεθενίτες ούτε καν έχει κάνει μια προσπάθεια αδελφοποίησης και σύναψης σχέσεων με τα Μέθανα. Να είναι άραγε αδελφοποιημένος Δήμος με κάποιο Δήμο στην κοντινή μας Κίνα;
Υπάρχουν περιθώρια αντιστροφής αυτής της τραγικής εξέλιξης;
Ναι υπάρχουν αρκεί με νύχια και με δόντια να την επιζητήσουμε. Υπάρχουν ακόμα παραγωγοί και ανθρώπινες σχέσεις και το πλοίο ακόμα φτάνει μέχρι τα Μέθανα και τον Πόρο. Υπάρχουν ακόμα παραγωγοί που έχουν ξεφύγει από τη μέγγενη των δανείων που οικογενειακά παράγουν με πολύ κόπο υψηλής ποιότητας προϊόντα, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που συνεργάζονται μεταξύ τους χωρίς μεσάζοντες και επιζητούν περεταίρω συνεργασίες και συναλλαγές με τη γύρω περιοχή, με μας. Αυτούς τους ανθρώπους οφείλουμε να συναντήσουμε και να συνεργαστούμε. Αφενός για να στηρίξουμε τους παραγωγούς στον τόπο τους κι από την άλλη να εξασφαλίσουμε την Αίγινα με είδη πρώτης ανάγκης που θα φτάνουν σε προσιτές τιμές. Φρέσκα εσπεριδοειδή, εξαιρετικής ποιότητας παρθένο λάδι, κηπευτικά, μούστος και κρασί, βότανα και αμύγδαλα μπορούν να καλύψουν επαρκώς και σε πρώτη φάση μια ζήτηση στην Αίγινα. Θα ήταν πολύ μεγάλης σημασίας γεγονός το να δημιουργηθεί στην Αίγινα ένας σταθμός διάθεσης προς το κοινό των παραπάνω προϊόντων μέσα από μια σύμπραξη. Ο Δήμος Αίγινας που συναντιέται σε όργανα όπως η ΚΕΔΚΕ κλπ έχει πολλές δυνατότητες στο να ξεκινήσει μια προσπάθεια σύγκλισης δυνατοτήτων οικονομικής συνεργασίας, δημιουργώντας υποδομές για τις ανταλλαγές των περιοχών. Έχει χυθεί πολύ νερό στο αυλάκι για να μεγαλώσει αυτή η απόσταση-ήρθε ο καιρός για την προσέγγιση. Στο χέρι μας είναι.
Ομάδα Προβληματισμού και Παρέμβασης στην Αίγινα
Διαβάστε επίσης:
Tα Μέθανα, ο Πόρος, η Τροιζηνία, η Επίδαυρος είναι πιο μακριά από το Lishui της Κίνας;
Η τοπική ζωή στην Αίγινα, ακόμα και την παλιότερη περίοδο που τα μέσα μετακίνησης ήταν λιγοστά και με απαρχαιωμένη τεχνολογία, ήταν έντονα διανθισμένη από τις σχέσεις με τις γύρω περιοχές: με τα Μέθανα, με την Τροιζηνία, με την Επίδαυρο και λιγότερο με τη Σαλαμίνα. Ο Πειραιάς επίσης ως κέντρο απόκεντρο της Αθήνας ήταν το σημείο συνεύρεσης όλων αυτών στην παλιά αγορά και στις συναλλαγές με τους συγγενείς, γείτονες, συγχωριανούς «που πρόκοψαν». Και οι σχέσεις που αναπτύσσονταν ήταν κάτι περισσότερο από εμπορικές-οικονομικές: γνωριμίες, έρωτες, κουμπαριές, γάμοι και βαφτίσια ανανέωναν τους πληθυσμούς, διεύρυναν το πεδίο των σχέσεων και των γνώσεων για την παραγωγή. Γνωστά πανηγύρια, όπως του Αϊ-Γιώργη στα Μέθανα συγκέντρωναν το ενδιαφέρον των τοπικών οργανοπαιχτών αλλά και πολλών αιγινητών που πήγαιναν και επισφράγιζαν οικογενειακές και εμπορικές σχέσεις. Επώνυμα από τις γύρω περιοχές συναντάει κανείς στο νησί μας που υποδηλώνουν ένα πεδίο σχέσεων και ενός πλούτου μιας περιφέρειας που σήμερα τυπικά ονομάζεται αντιπεριφέρεια νήσων Αργοσαρωνικού. Ποιος να μιλήσει άραγε για αυτά σήμερα, μια περίοδο στην οποία κυριαρχεί η μονοπώληση του μαζικού ανώνυμου εμπορεύματος των οίκων, η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου και η έλλειψη ηθικής στην οικονομία; Εκτός από το να είμαστε αδέρφια με τους κινέζους της κοντινής μας Lishui Κίνας και τους βούλγαρους της πόλης Bratzigovo Βουλγαρίας, πόσο αδέρφια είμαστε με τους μακρινούς μας μεθενίτες, με τους τροιζήνιους, με τους γαλατιώτες, με τους ποριώτες; Με τη μακρινή μας Επίδαυρο αρκεί μια φορά το χρόνο η επίσκεψη για την παράσταση που θα παρακολουθήσουμε;
Για αυτό λοιπόν οφείλουμε να μιλήσουμε ιδιαίτερα για τις περιοχές με τις οποίες είμαστε άμεσα και ακτοπλοϊκά συνδεδεμένοι, έχουμε συγγενείς, κουμπάρους, παλιές φιλίες και συνεργασίες. Όχι εξυμνώντας ένα δήθεν εξιδανικευμένο παρελθόν σχέσεων αλλά μιας πιο καλής, υγιούς και σταθερής οικονομίας και «συνδεσμολογίας» ανθρώπων. Διότι οικονομία είναι πάνω απ’ όλα ηθικές αρχές και ανθρώπινες σχέσεις.
Τι γίνεται όμως εκεί, σ’ αυτές τις γνωστές μας περιοχές;
Η Τροιζηνία και ο κάμπος-τροφοδότης της υποφέρει από την ανεργία και από την ανέχεια. Οι αλλεπάλληλες καλλιέργειες απέτυχαν για πολλούς και οι τοπικές κοινωνίες είναι βυθισμένες στην κατάθλιψη. Θαλασσοδάνεια από την Αγροτική Τράπεζα, έλλειψη συνεργασίας των κατοίκων και τοπικού σχεδιασμού έφεραν τα αποτελέσματα της εγκατάλειψης ενός μεγάλου τμήματος των καλλιεργειών, ανεργία και μετανάστευση των νέων. Έμποροι κάθε λογής παίρνουν τον κόπο των παραγωγών με χαμηλές συνήθως τιμές και η παραγωγή διοχετεύεται στο μεγαλύτερο μέρος της στους μεσάζοντες που προωθούν το εμπόρευμα, πλέον, στους καταναλωτές αυξάνοντας την τιμή για τους καταναλωτές, που αδιαφορούν για το ίδιο το προϊόν και την προέλευσή του. Άνθρωποι των σούπερ μάρκετ αγοράζοντας σε χαμηλές τιμές το εξαιρετικής ποιότητας λάδι, το προωθούν σε συσκευαστήρια για να διαθέσουν στην αγορά λάδι ραφιναρισμένο, αμφίβολης ποιότητας με τιμές «κρίσης». Το πορτοκάλι, το λεμόνι, το μανταρίνι, όπου ακόμα καλλιεργείται, φτάνει ακριβό στον καταναλωτή μετά από δυο ή τρία «χέρια» μεσαζόντων. Από κει και πέρα, τα λουλούδια στα μεγάλα θερμοκήπια συντηρούν μια ακόμα αγορά για ένα είδος που «δεν αντέχει» από τα πολλά λιπάσματα και φάρμακα και «εργατικά» τα οποία έχει ανάγκη για να επιβιώσει ως καλλιέργεια. Ονομαστά προϊόντα όπως η λεσσιώτικη ντομάτα καθώς και άλλα περίφημα κηπευτικά είναι παρελθόν, σχεδόν ανεπιστρεπτί. Νέοι της περιοχής περνούν μεγάλο μέρος της καθημερινότητάς τους στα καφέ χωρίς μέλλον. Ο μεταναστευτικός πληθυσμός εδώ και χρόνια έχει αντικαταστήσει ως εργαλείο συντήρησης μια τοπική οικονομία που φυλλοροεί. Περνάς από περιοχές του κάμπου και βλέπεις το χειμωνιάτικο πορτοκάλι να ξεραίνεται και το καλοκαιρινό βαλέντσια να μην έχει καν βγει, με τα άγρια χόρτα να έχουν φτάσει ίσαμε το μπόι του ανθρώπου. Εγκαταστάσεις αρδευτικές, μαγγανοπήγαδα, πομόνες με τις αθάνατες μαλκότσι μηχανές να κείτονται άχρηστα σαν σε μουσείο της φύσης.
Τα Μέθανα καταστράφηκαν από απόφαση του Β’ μνημονίου να στερήσει από τους φτωχούς συνταξιούχους των αστικών περιοχών τη δυνατότητα να κάνουν θερμά ιαματικά λουτρά την καλοκαιρινή περίοδο. Τα Μέθανα μια μικρή πόλη που έσφυζε από το πρωί μέχρι το βράδυ με τη σεμνή παρουσία μεγάλων σε ηλικία ανθρώπων, είναι μια πόλη σχεδόν νεκρή το καλοκαίρι. Τα χωριά των Μεθάνων φυτοζωούν με τους λιγοστούς εναπομείναντες ανθρώπους και τους μετανάστες. Ακλάδευτες ελιές, αμάζευτες αμυγδαλιές, παρατημένα αμπέλια, συκιές που δεν τις πειράζουν ούτε οι ανύπαρκτες κατσίκες στην καταφρόνια του σχεδόν αδειανού χωριού που έχει να θυμάται ζωή, παιδιά, μεταφορές, εργασία, καθημερινότητα. Μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης μελισσοκομίας από ένα ξερό ευλογημένο τόπο γεμάτο βότανα ιδιαίτερης σημασίας όπως το θυμάρι, μεγάλα περιθώρια ενός ιδιαίτερου τουρισμού σε ένα θαυμάσιο ηφαιστειακό τοπίο μένουν χωρίς απάντηση. Ο Αϊ-Γιώργης κι ο Αϊ Νικόλας, μικρά επίνεια των Μεθάνων κοιτούν αμήχανα την Πέρδικα και το Αγκίστρι για τις πάλαι ποτέ συναλλαγές μέσω καϊκιών. Το Μπραχάμι, σημερινός Δήμος Αγίου Δημητρίου, στο οποίο μετοίκησαν πολλοί μεθενίτες ούτε καν έχει κάνει μια προσπάθεια αδελφοποίησης και σύναψης σχέσεων με τα Μέθανα. Να είναι άραγε αδελφοποιημένος Δήμος με κάποιο Δήμο στην κοντινή μας Κίνα;
Υπάρχουν περιθώρια αντιστροφής αυτής της τραγικής εξέλιξης;
Ναι υπάρχουν αρκεί με νύχια και με δόντια να την επιζητήσουμε. Υπάρχουν ακόμα παραγωγοί και ανθρώπινες σχέσεις και το πλοίο ακόμα φτάνει μέχρι τα Μέθανα και τον Πόρο. Υπάρχουν ακόμα παραγωγοί που έχουν ξεφύγει από τη μέγγενη των δανείων που οικογενειακά παράγουν με πολύ κόπο υψηλής ποιότητας προϊόντα, υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που συνεργάζονται μεταξύ τους χωρίς μεσάζοντες και επιζητούν περεταίρω συνεργασίες και συναλλαγές με τη γύρω περιοχή, με μας. Αυτούς τους ανθρώπους οφείλουμε να συναντήσουμε και να συνεργαστούμε. Αφενός για να στηρίξουμε τους παραγωγούς στον τόπο τους κι από την άλλη να εξασφαλίσουμε την Αίγινα με είδη πρώτης ανάγκης που θα φτάνουν σε προσιτές τιμές. Φρέσκα εσπεριδοειδή, εξαιρετικής ποιότητας παρθένο λάδι, κηπευτικά, μούστος και κρασί, βότανα και αμύγδαλα μπορούν να καλύψουν επαρκώς και σε πρώτη φάση μια ζήτηση στην Αίγινα. Θα ήταν πολύ μεγάλης σημασίας γεγονός το να δημιουργηθεί στην Αίγινα ένας σταθμός διάθεσης προς το κοινό των παραπάνω προϊόντων μέσα από μια σύμπραξη. Ο Δήμος Αίγινας που συναντιέται σε όργανα όπως η ΚΕΔΚΕ κλπ έχει πολλές δυνατότητες στο να ξεκινήσει μια προσπάθεια σύγκλισης δυνατοτήτων οικονομικής συνεργασίας, δημιουργώντας υποδομές για τις ανταλλαγές των περιοχών. Έχει χυθεί πολύ νερό στο αυλάκι για να μεγαλώσει αυτή η απόσταση-ήρθε ο καιρός για την προσέγγιση. Στο χέρι μας είναι.
Ομάδα Προβληματισμού και Παρέμβασης στην Αίγινα
Διαβάστε επίσης:
- Η πρόσφατη αγροτική ιστορία της Αίγινας και οι σημερινές δυνατότητες
- Η πρόσφατη αγροτική ιστορία της Αίγινας και οι σημερινές δυνατότητες (μέρος Β΄)
- Αίγινα: από τη εξαρτημένη ανάπτυξη στην οικονομική αυτοδυναμία
- Στέρνες, φραγματάκια, σουβάλες στην Αίγινα: Νερό για το χωράφι και τα ζωντανά
- Η οικιακή οικονομία στην Αίγινα: το χωραφάκι, ο κήπος, η βάρκα, η κότα κι η κατσίκα
- Τα προβλήματα της αλιείας στην Αίγινα, οι δυνατότητες και οι προοπτικές
- Αίγινα: παραγωγός και επαγγελματίας, κοινό συμφέρον
- Τα πανηγύρια στην Αίγινα: ο εκλιπών κρίκος του παραγωγικού
- «Ανακύκλωση», παραγωγική διαδικασία και τοπική διαχείριση
RSS Feed
