Οι ΕΝεργοί ΔΗΜΟτες Καστοριάς (ΕΝ.ΔΗΜΟ.), άρχισαν σαν μια κινηματική πρωτοβουλία τον Σεπτέμβριο του 2013, με απώτερο σκοπό την διεκδίκηση του Δήμου Καστοριάς. Η βασική ιδέα ξεκίνησε μέσα σε ένα αντιρατσιστικό φεστιβάλ στο οποίο συμμετείχαν διάφορες ΜΚΟ και σύλλογοι της πόλης. Από την απλή παρεμβατικότητα των φορέων πέρασαν σήμερα στην διεκδίκηση του δήμου και των δομών του, με στόχο όχι πλέον απλά να παρεμβαίνουν, αλλά να μπορούν να αλλάξουν άμεσα καταστάσεις και να δημιουργήσουν με τους δικούς τους όρους.
Οι αρχές και η φιλοσοφία των ΕΝ.ΔΗΜΟ.
Οι Ενεργοί Δημότες Καστοριάς προβάλουν την συμμετοχική δημοκρατία σαν μια μέθοδο κοινωνικής αυτεπίγνωσης. Τα δημοψηφίσματα είναι ένα εργαλείο με το οποίο η τοπική κοινωνία "διαβάζει" τον εαυτό της. Ένας "αισθητήρας" θα λέγαμε αλλιώς για τις αναγκαιότητες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος στην καθημερινότητά του.
Μέσα από τη διαβούλευση με τους πολίτες αναδεικνύονται τα πιο επίκαιρα θέματα προς επίλυση και ιεραρχούνται. Η ίδια η κοινωνία επίσης προτείνει τις ιδέες της για να προκρίνει λύσεις και ο καθένας βάζει ένα κομμάτι στο να χτιστεί τελικά ένα όραμα.
Έτσι μπορούν οι ΕΝ.ΔΗΜΟ. να μην τάζουν τίποτα, αλλά παράλληλα να διαθέτουν και προτάσεις για ένα προεκλογικό πρόγραμμα, το οποίο έχει συνδιαμορφωθεί στα σημεία του από τους ίδιους τους δημότες. Και αυτή η διαβούλευση αποκάλυψε πως δεν είναι αναγκαία πολλές φορές μεγάλα και κοστοβόρα έργα άλλα απλά μικρά πράγματα που βελτιώνουν την καθημερινότητά μας.
Τα τοπικά δημοψηφίσματα όπως προβλέπονται στο κώδικα δήμων και κοινοτήτων (Αρθρο216. Ν.3463/2006) είναι πολύ δύσκολο να υπάρξουν οι προϋποθέσεις διεξαγωγής τους και ουσιαστικά δεν εφαρμόζονται. Θα πρέπει δηλαδή να βρούμε έναν άλλο τρόπο για δημοψήφισμα όπως είναι η απλή συλλογή υπογραφών, η "κάλπη του χωριού και της γειτονιάς" και ηλεκτρονικές πλατφόρμες για όσους συνδέονται στο ιντερνετ.
Σαν δημοτική αρχή η συχνή διαβούλευση με φορείς είναι αναγκαιότητα για να εκφράζονται οι ιδέες και τα προβλήματα.
Πάντως από τις μέχρι τώρα εμπειρίες από την προεκλογική περίοδο μπορούμε να ταξινομήσουμε τις θέσεις που προκρίθηκαν σε 4 μεγάλες κατηγορίες:
(Θα ήταν πολύ δύσκολο να αναφερθούμε φυσικά σε όλα αυτά που ο δήμος έχει ανάγκη, αλλά θα αναφερθούμε επιγραμματικά στα πιο ουσιώδη)
1. Βελτίωση της καθημερινότητας.
Μέσα σε αυτή τη κατηγορία θα περιλάβουμε και τις προτάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος (τόσο του φυσικού όσο και του δομημένου)
2. Κοινωνική Πολιτική: Εδώ θα συμπεριλάβουμε τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την υγεία την παιδεία κλπ. Όλα αυτά τα πεδία μάλιστα θα πρέπει να διαπνέονται από την λογική της διαπολιτισμικότητας, μιας έννοιας που είναι σημαντική σε μια κοινωνία που εύκολα περιθωριοποιεί τις ευάλωτες ομάδες που την αποτελούν.
3. Απασχόληση και Οικονομική ανάπτυξη:
Ίσως το πιο δύσκολο κομμάτι με το οποίο θα πρέπει να ασχοληθούμε, αλλά και το πιο ουσιαστικό. Το δύσκολο είναι να πείσουμε τον κόσμο εδώ να ξεφύγει από τις παγιωμένες αντιλήψεις του για το πώς αντιλαμβάνεται την ανάπτυξη. Όταν μια οικονομία καταρρέει πρέπει να βρούμε τρόπους να την ξαναστήσουμε. Να παίξουμε το παιχνίδι από την αρχή. Το θέμα είναι εδώ αν θέλουμε να αναπαράγουμε το υπάρχον οικονομικό σύστημα ή αν θα πρέπει να προσανατολιστούμε σε άλλου τύπου οικονομίες προκειμένου να έχουμε ένα σύστημα προστασίας από την κεντρική καταρρέουσα οικονομία.
4. Τρόπος Διοίκησης - Δομές του Δήμου:
Σε αυτή τη κατηγορία θα εντάξουμε όλα αυτά τα συστήματα με τα οποία έρχεται σε επαφή ο πολίτης με τις υπηρεσίες που του προσφέρονται. Οι δομές του δήμου είναι ο τρόπος επικοινωνίας του ατόμου με το σύνολο. Πρέπει να βρούμε τρόπους όπου αυτό το interface θα λειτουργεί όχι μόνο αποδοτικά και απλοποιημένα, αλλά και να κάνει τον κάθε δημότη να αυτοπροσδιορίζεται σε σχέση με την υπόλοιπη τοπική κοινωνία. Να έχει δηλαδή μια αίσθηση του γενικού ώστε να μπορεί να αντιλαμβάνεται τα ειδικά προβλήματα και να κρίνει έτσι με βάση το συλλογικό καλό και όχι τα εκάστοτε τοπικά μικροσυμφέροντα. Είναι μάλλον υπερφίαλο να μιλήσουμε άλλη μια φορά για διαφάνεια. Η διαφάνεια είναι το υπέρτατο προαπαιτούμενο σε ότι κι αν θελήσουμε να κάνουμε αλλά για να έχει ουσία η έννοιά της απαιτεί και κριτική από το μέρος του δημότη. Απαιτεί δηλαδή ενεργούς δημότες.
Πέρα και πίσω από αυτές τις προγραμματικές θέσεις όμως, ξεδιπλώνεται και μια ουσιώδης φιλοσοφία. Δεν είναι απλά αναγκαιότητα της επιβίωσης στην οικονομική κρίση. Είναι κυρίως η επανόρθωση σε μια κρίση των θεσμών που φυσικά επηρεάζονται από την οικονομία.
Και πάνω απ' όλα την κρίση των επιμέρους θεσμών, την επισφραγίζει η κρίση του υπέρτατου θεσμού. Του θεσμού της Δημοκρατίας. Ξεχάσαμε ότι είμαστε δήμος με την ευρύτερη έννοια. Όλοι μας έχουμε δυο ταυτότητες. Μια ατομική και μια συλλογική. Δώσαμε έμφαση στην ατομική μας ταυτότητα και ξεχάσαμε πως είμαστε και κοινωνικά όντα. Αντιλαμβανόμαστε την Δημοκρατία σαν μια εκλογική περίοδο, όπου ρίχνοντας ένα φακελάκι μέσα σε μια κάλπη, μεταβιβάζουμε την ευθύνη μας σε επαγγελματίες πολιτικούς που όταν δεν θα κάνουν το χατίρι του κάθε ψηφοφόρου, θα έχουμε το δικαίωμα να τους κατακρίνουμε. Οι πολίτες πια εύκολα κατακρίνουν και δύσκολα ασκούν αυτοκριτική. Είναι η επικράτηση του εγώ απέναντι στο εμείς.
Ακόμα κι αν παραδεχόμαστε ότι έχουμε κάποια ευθύνη ως πολίτες, πολλές φορές δεν μπορούμε να την εντοπίσουμε στον εαυτό μας. Την ρίχνουμε σε κάποιον "άλλο" που είμαστε αναγκασμένοι να εφεύρουμε. Αυτός ο "άλλος" μπορεί να είναι μια επαγγελματική ομάδα, μπορεί να είναι τα media, μπορεί να είναι ο μετανάστης που "μας παίρνει τις δουλειές" στις οποίες εμείς τον καλέσαμε να εργαστεί, μπορεί να είναι οι Γερμανοί και η Τρόικα, μπορεί να είναι αυτοί που μας "ψεκάζουν", ή ακόμα καταχθόνιες ομάδες που συνωμοτούν για την κατάκτηση του κόσμου.
Ο "άλλος" έχει πολλές μορφές όταν δεν θέλουμε να παραδεχθούμε την δικιά μας κοινωνική αδράνεια.
Και η κοινωνική αδράνεια οφείλεται κατά κύριο λόγω στην άγνοια ή στην μη σωστή διαχείριση της πληροφόρησής μας. Η άγνοια γεννά τον φόβο και φόβος την αδράνεια.
Μια βασική αρχή αυτής της ομάδας που δημιουργήσαμε λοιπόν, είναι να ξανά ενεργοποιήσουμε τα δημοκρατικά αντανακλαστικά της κοινωνίας μας. Να την δοκιμάσουμε κατά πόσο είναι έτοιμη να παλέψει για τα δικαιώματά της που ακρωτηριάζονται μέρα με τη μέρα, νομοσχέδιο με το νομοσχέδιο..
Και η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι αυτή τη στιγμή είμαστε όμηροι στο σπίτι μας, ενώ γύρω μας μαίνεται ένας πόλεμος συμφερόντων. Παραμένουμε αδρανείς και διστακτικοί ή σκεφτόμαστε με όρους ψηφοθηρικούς. Βάζουμε το ατομικό μικροσυμφέρον μας, πάνω από το συλλογικό. Δίνουμε την ψήφο μας ή οργανωνόμαστε σε σχηματισμούς με κριτήρια οικογενειακής συγγένειας ή κριτήρια ωφελιμιστικά
Οι ΕΝΕΡΓΟΙ ΔΗΜΟΤΕΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ πριν γίνουν συνδυασμός για τις προσεχείς δημοτικές εκλογές, όπως είπαμε και στην αρχή, ήταν άτομα δραστήρια κοινωνικά, με ανεπτυγμένο το αίσθημα του εθελοντισμού και μαχητικά ως προς την διεκδίκηση των αιτημάτων τους. Η κινηματική κουλτούρα τους, δεν τους επιτρέπει φυσικά να σταματήσουν τη δράση τους σε περίπτωση αποτυχίας ενός εκλογικού συνδυασμού. Θα συνεχίσουν να υπάρχουν και κάθε δυσκολία θα είναι και μια καινούρια εμπειρία. Ένα καινούριο μάθημα, που το αποτέλεσμα της διδαχής του επιστρέφει και πάλι μέσα στο σώμα της κοινωνίας.
Αν θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο, πρέπει να αρχίσεις από την αυλή σου.
Οι αρχές και η φιλοσοφία των ΕΝ.ΔΗΜΟ.
Οι Ενεργοί Δημότες Καστοριάς προβάλουν την συμμετοχική δημοκρατία σαν μια μέθοδο κοινωνικής αυτεπίγνωσης. Τα δημοψηφίσματα είναι ένα εργαλείο με το οποίο η τοπική κοινωνία "διαβάζει" τον εαυτό της. Ένας "αισθητήρας" θα λέγαμε αλλιώς για τις αναγκαιότητες και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κόσμος στην καθημερινότητά του.
Μέσα από τη διαβούλευση με τους πολίτες αναδεικνύονται τα πιο επίκαιρα θέματα προς επίλυση και ιεραρχούνται. Η ίδια η κοινωνία επίσης προτείνει τις ιδέες της για να προκρίνει λύσεις και ο καθένας βάζει ένα κομμάτι στο να χτιστεί τελικά ένα όραμα.
Έτσι μπορούν οι ΕΝ.ΔΗΜΟ. να μην τάζουν τίποτα, αλλά παράλληλα να διαθέτουν και προτάσεις για ένα προεκλογικό πρόγραμμα, το οποίο έχει συνδιαμορφωθεί στα σημεία του από τους ίδιους τους δημότες. Και αυτή η διαβούλευση αποκάλυψε πως δεν είναι αναγκαία πολλές φορές μεγάλα και κοστοβόρα έργα άλλα απλά μικρά πράγματα που βελτιώνουν την καθημερινότητά μας.
Τα τοπικά δημοψηφίσματα όπως προβλέπονται στο κώδικα δήμων και κοινοτήτων (Αρθρο216. Ν.3463/2006) είναι πολύ δύσκολο να υπάρξουν οι προϋποθέσεις διεξαγωγής τους και ουσιαστικά δεν εφαρμόζονται. Θα πρέπει δηλαδή να βρούμε έναν άλλο τρόπο για δημοψήφισμα όπως είναι η απλή συλλογή υπογραφών, η "κάλπη του χωριού και της γειτονιάς" και ηλεκτρονικές πλατφόρμες για όσους συνδέονται στο ιντερνετ.
Σαν δημοτική αρχή η συχνή διαβούλευση με φορείς είναι αναγκαιότητα για να εκφράζονται οι ιδέες και τα προβλήματα.
Πάντως από τις μέχρι τώρα εμπειρίες από την προεκλογική περίοδο μπορούμε να ταξινομήσουμε τις θέσεις που προκρίθηκαν σε 4 μεγάλες κατηγορίες:
(Θα ήταν πολύ δύσκολο να αναφερθούμε φυσικά σε όλα αυτά που ο δήμος έχει ανάγκη, αλλά θα αναφερθούμε επιγραμματικά στα πιο ουσιώδη)
1. Βελτίωση της καθημερινότητας.
Μέσα σε αυτή τη κατηγορία θα περιλάβουμε και τις προτάσεις για την προστασία του περιβάλλοντος (τόσο του φυσικού όσο και του δομημένου)
2. Κοινωνική Πολιτική: Εδώ θα συμπεριλάβουμε τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, την υγεία την παιδεία κλπ. Όλα αυτά τα πεδία μάλιστα θα πρέπει να διαπνέονται από την λογική της διαπολιτισμικότητας, μιας έννοιας που είναι σημαντική σε μια κοινωνία που εύκολα περιθωριοποιεί τις ευάλωτες ομάδες που την αποτελούν.
3. Απασχόληση και Οικονομική ανάπτυξη:
Ίσως το πιο δύσκολο κομμάτι με το οποίο θα πρέπει να ασχοληθούμε, αλλά και το πιο ουσιαστικό. Το δύσκολο είναι να πείσουμε τον κόσμο εδώ να ξεφύγει από τις παγιωμένες αντιλήψεις του για το πώς αντιλαμβάνεται την ανάπτυξη. Όταν μια οικονομία καταρρέει πρέπει να βρούμε τρόπους να την ξαναστήσουμε. Να παίξουμε το παιχνίδι από την αρχή. Το θέμα είναι εδώ αν θέλουμε να αναπαράγουμε το υπάρχον οικονομικό σύστημα ή αν θα πρέπει να προσανατολιστούμε σε άλλου τύπου οικονομίες προκειμένου να έχουμε ένα σύστημα προστασίας από την κεντρική καταρρέουσα οικονομία.
4. Τρόπος Διοίκησης - Δομές του Δήμου:
Σε αυτή τη κατηγορία θα εντάξουμε όλα αυτά τα συστήματα με τα οποία έρχεται σε επαφή ο πολίτης με τις υπηρεσίες που του προσφέρονται. Οι δομές του δήμου είναι ο τρόπος επικοινωνίας του ατόμου με το σύνολο. Πρέπει να βρούμε τρόπους όπου αυτό το interface θα λειτουργεί όχι μόνο αποδοτικά και απλοποιημένα, αλλά και να κάνει τον κάθε δημότη να αυτοπροσδιορίζεται σε σχέση με την υπόλοιπη τοπική κοινωνία. Να έχει δηλαδή μια αίσθηση του γενικού ώστε να μπορεί να αντιλαμβάνεται τα ειδικά προβλήματα και να κρίνει έτσι με βάση το συλλογικό καλό και όχι τα εκάστοτε τοπικά μικροσυμφέροντα. Είναι μάλλον υπερφίαλο να μιλήσουμε άλλη μια φορά για διαφάνεια. Η διαφάνεια είναι το υπέρτατο προαπαιτούμενο σε ότι κι αν θελήσουμε να κάνουμε αλλά για να έχει ουσία η έννοιά της απαιτεί και κριτική από το μέρος του δημότη. Απαιτεί δηλαδή ενεργούς δημότες.
Πέρα και πίσω από αυτές τις προγραμματικές θέσεις όμως, ξεδιπλώνεται και μια ουσιώδης φιλοσοφία. Δεν είναι απλά αναγκαιότητα της επιβίωσης στην οικονομική κρίση. Είναι κυρίως η επανόρθωση σε μια κρίση των θεσμών που φυσικά επηρεάζονται από την οικονομία.
Και πάνω απ' όλα την κρίση των επιμέρους θεσμών, την επισφραγίζει η κρίση του υπέρτατου θεσμού. Του θεσμού της Δημοκρατίας. Ξεχάσαμε ότι είμαστε δήμος με την ευρύτερη έννοια. Όλοι μας έχουμε δυο ταυτότητες. Μια ατομική και μια συλλογική. Δώσαμε έμφαση στην ατομική μας ταυτότητα και ξεχάσαμε πως είμαστε και κοινωνικά όντα. Αντιλαμβανόμαστε την Δημοκρατία σαν μια εκλογική περίοδο, όπου ρίχνοντας ένα φακελάκι μέσα σε μια κάλπη, μεταβιβάζουμε την ευθύνη μας σε επαγγελματίες πολιτικούς που όταν δεν θα κάνουν το χατίρι του κάθε ψηφοφόρου, θα έχουμε το δικαίωμα να τους κατακρίνουμε. Οι πολίτες πια εύκολα κατακρίνουν και δύσκολα ασκούν αυτοκριτική. Είναι η επικράτηση του εγώ απέναντι στο εμείς.
Ακόμα κι αν παραδεχόμαστε ότι έχουμε κάποια ευθύνη ως πολίτες, πολλές φορές δεν μπορούμε να την εντοπίσουμε στον εαυτό μας. Την ρίχνουμε σε κάποιον "άλλο" που είμαστε αναγκασμένοι να εφεύρουμε. Αυτός ο "άλλος" μπορεί να είναι μια επαγγελματική ομάδα, μπορεί να είναι τα media, μπορεί να είναι ο μετανάστης που "μας παίρνει τις δουλειές" στις οποίες εμείς τον καλέσαμε να εργαστεί, μπορεί να είναι οι Γερμανοί και η Τρόικα, μπορεί να είναι αυτοί που μας "ψεκάζουν", ή ακόμα καταχθόνιες ομάδες που συνωμοτούν για την κατάκτηση του κόσμου.
Ο "άλλος" έχει πολλές μορφές όταν δεν θέλουμε να παραδεχθούμε την δικιά μας κοινωνική αδράνεια.
Και η κοινωνική αδράνεια οφείλεται κατά κύριο λόγω στην άγνοια ή στην μη σωστή διαχείριση της πληροφόρησής μας. Η άγνοια γεννά τον φόβο και φόβος την αδράνεια.
Μια βασική αρχή αυτής της ομάδας που δημιουργήσαμε λοιπόν, είναι να ξανά ενεργοποιήσουμε τα δημοκρατικά αντανακλαστικά της κοινωνίας μας. Να την δοκιμάσουμε κατά πόσο είναι έτοιμη να παλέψει για τα δικαιώματά της που ακρωτηριάζονται μέρα με τη μέρα, νομοσχέδιο με το νομοσχέδιο..
Και η μέχρι τώρα εμπειρία δείχνει ότι αυτή τη στιγμή είμαστε όμηροι στο σπίτι μας, ενώ γύρω μας μαίνεται ένας πόλεμος συμφερόντων. Παραμένουμε αδρανείς και διστακτικοί ή σκεφτόμαστε με όρους ψηφοθηρικούς. Βάζουμε το ατομικό μικροσυμφέρον μας, πάνω από το συλλογικό. Δίνουμε την ψήφο μας ή οργανωνόμαστε σε σχηματισμούς με κριτήρια οικογενειακής συγγένειας ή κριτήρια ωφελιμιστικά
Οι ΕΝΕΡΓΟΙ ΔΗΜΟΤΕΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ πριν γίνουν συνδυασμός για τις προσεχείς δημοτικές εκλογές, όπως είπαμε και στην αρχή, ήταν άτομα δραστήρια κοινωνικά, με ανεπτυγμένο το αίσθημα του εθελοντισμού και μαχητικά ως προς την διεκδίκηση των αιτημάτων τους. Η κινηματική κουλτούρα τους, δεν τους επιτρέπει φυσικά να σταματήσουν τη δράση τους σε περίπτωση αποτυχίας ενός εκλογικού συνδυασμού. Θα συνεχίσουν να υπάρχουν και κάθε δυσκολία θα είναι και μια καινούρια εμπειρία. Ένα καινούριο μάθημα, που το αποτέλεσμα της διδαχής του επιστρέφει και πάλι μέσα στο σώμα της κοινωνίας.
Αν θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο, πρέπει να αρχίσεις από την αυλή σου.
RSS Feed
