Θα ξεκινήσω με το ερώτημα "τι είναι άμεση δημοκρατία";
Εκεί όπου πήγα και ρώτησα η απάντηση που πήρα ήταν: "άμεση δημοκρατία είναι η γενική συνέλευση".
-"Όπως είναι"; Ρώτησα, "χωρίς να ψηφίζουμε;"
-"Όπως είναι." Μου απάντησαν, "εδώ χεράκια δεν σηκώνουμε".
Το πράγμα που αυτός ο διάλογος θέλει να δείξει είναι ότι για την αντίληψη του κινήματος η άμεση δημοκρατία είναι έννοια ταυτόσημη με την ομοφωνία, με την "συναίνεση" που θα πουν και οι πιο ψαγμένοι.
Έννοιες όμως και οι δύο, είτε ουτοπικές που λαμβάνουν μορφή μόνο σε ένα ιδεατό κόσμο όπου "όλοι μπορούν να συμφωνούν", είτε δυστοπικές που λαμβάνουν μορφή στον υπαρκτό κόσμο "όπου η μία γνώμη επικρατεί έναντι των υπολοίπων" και που και στην μια και στην άλλη περίπτωση για να ισχύσουν είτε η μία είτε η άλλη μορφή προϋποθέτουν πλήρη απουσία ριζικά αντίθετων πολιτικών απόψεων.
Αναρωτιέμαι πως θα εφαρμοζόταν η "άμεση δημοκρατία της ομοφωνίας" π.χ. σε ένα χωριό στο οποίο άλλοι θέλουν να κάνουν βιολογική καλλιέργεια και άλλοι θέλουν να ψεκάσουν με ddt τα χωράφια τους;
Τι είδους τρόπους συναίνεσης μπορούμε να εφαρμόσουμε εκεί;
Το νερό είναι ένα και κοινό για όλους ή θα έχει δηλητήριο μέσα του ή δεν θα έχει, συναίνεση σε αυτό το ζήτημα δεν υπάρχει, ούτε μπορεί το ένα χωράφι να ψεκάζει και το άλλο όχι, αν ψεκάσει ένας το δηλητήριο το πίνουν όλοι. Και αν είναι ένας αυτόν άντε, και μπορεί "αμεσοδημοκρατικά" να τον δείρει το υπόλοιπο χωριό αν όμως οι αριθμοί των διχογνωμούντων δεν βολεύουν τέτοιες εύκολες λύσεις τότε τι γίνεται;
Πάντα από ότι φαίνεται η εναλλακτική λύση της ομοφωνίας είναι ο πόλεμος.
Ένας δρόμος μονής κατεύθυνσης συνδέει την οδό "φιλίας" με αυτήν του "εμφυλίου".
Η "άμεση δημοκρατία της ομοφωνίας" λοιπόν μπορεί και ισχύει μόνο για περιπτώσεις όπου τα βασικά πολιτικά θεμέλια είναι ήδη και από τα πριν συμφωνημένα. Αυτό είναι εφικτό και ίσως και θεμιτό να γίνεται σε πολιτικές ομάδες, κόμματα και οργανώσεις. Η κοινωνία όμως δεν μπορεί ποτέ να γίνει «πολιτική οργάνωση». Για το Ρουσσώ στο "Κοινωνικό συμβόλαιο" η ομοφωνία πρέπει να είναι μόνο μία και αυτή στην αρχή συμφωνημένη πριν από οτιδήποτε άλλο. "Πριν από κάθε δημοκρατική απόφαση η πρώτη απόφαση που πρέπει να είναι κοινή για όλους είναι να αποφασίζουμε δημοκρατικά". Αυτή είναι η πρώτη και μοναδική περίπτωση ομοφωνίας που θεωρεί ο Ρουσσώ απαραίτητη, τι ξέρει όμως αυτός ε? Το κίνημα ξέρει καλύτερα. Αυτή είναι η άμεση δημοκρατία που όπως λέει στο Κοινωνικό συμβόλαιο "ταιριάζει περισσότερο σε Θεούς παρά σε ανθρώπους", γιατί το είπε αυτό; Ίσως γιατί τελικά καταλάβαινε και ο ίδιος ότι είναι πιο δύσκολο να αποφασίζεις δημοκρατικά παρά να αποφασίζεις με ομοφωνία. "Ποιός θα διαφωνούσε ποτέ μπροστά από ένα καλάζνικωφ" αναρωτιότανε ο Καστοριάδης και όλοι όσοι βρεθήκαμε μέσα σε συνελεύσεις νομίζω ότι μπορούμε να καταλάβουμε το νόημα αυτού του είδους της ερώτησης. Δεν είναι λίγες οι φορές που έζησα το κίνημα να λύνει το πρόβλημα τις δυσεύρετης ομοφωνίας "εκπαραθυρώνοντας" τον διαφωνούντα από την συνέλευση. Μην πάει το νου σας σε γνωστές σας καταστάσεις, μακάρι να ήταν αυτό το θέμα της γραφής μου, μια τέτοια "μικροπρέπεια" από την μεριά μου θα ήμουν εγώ πρώτος που θα την ευχόμουνα. Το ζήτημα της "ομοφωνίας μέσω της ομοιογένειας" είναι ένα ζήτημα που διαπερνά ολόκληρη την ιστορία της ελληνικής αριστεράς από την ίδρυση του ΣΕΚΕ το 1918 και τους τσακωμούς των αναρχικών για τα Εξάρχεια μέχρι σήμερα και που το βάρος της βαθιάς αντιδημοκρατικής αυτής κληρονομιάς είναι πολύ μεγάλο για να το ρίξουμε όλο στις πλάτες των νέων παιδιών ή στις συλλογικότητες του σήμερα. Η αναζήτηση των αιτιών που συγκροτήσανε αυτή την κουλτούρα είναι ένα ζήτημα που και πρέπει να γίνει αλλά και που θα χρειαζότανε πολύ μεγαλύτερη μελέτη από όσο μπορώ εγώ για να εξηγηθεί σωστά.
Στις Συκιές, στην Μυτηλήνη και στην Βουλιαγμένη κάποιοι άνθρωποι μαζευτήκανε γύρω από αυτό το πρόβλημα της πολιτικής και του Δήμου και προσπάθησαν να το λύσουν με άμεση δημοκρατία. Η δική τους άμεση δημοκρατία μοιάζει να είναι διαφορετική από αυτή που τουλάχιστον ηγεμονεύει στο κίνημα.
Κατεβαίνουν λένε στις εκλογές γιατί αποτελούν ανθρώπους που πριν αγωνιζόντουσαν στο" κίνημα για το ξήλωμα των παράνομών κεραιών κινητής τηλεφωνίας, το κίνημα για την αποτροπή των αυξήσεων στον ΟΑΣΘ, τους ΠΕΡιαστικούς ΚΑλλιεργητές, την ΑΠΑΝ , τη Πρωτοβουλία Αγώνα Δυτικών Συνοικιών, την κίνηση ενάντια στα χαράτσια,". Μπορεί το κίνημα να κατεβαίνει σε εκλογές; Αυτό είναι κάτι καινούργιο. Μέχρι τώρα ξέραμε ότι υπήρχαν 2 διακριτά μέρη, το κίνημα έκανε τον αγώνα και ο Σύριζα μάζευε τους ψήφους. Τουλάχιστον έτσι ήταν μέχρι σήμερα.
Είναι άνθρωποι που λένε ότι "θα θέτουν τον οικονομικό προϋπολογισμό στην απόφαση της γενικής συνέλευσης των δημοτών", ότι "θα είναι αιρετά και ανακλητά τα εκλεγμένα σε όργανα άτομα" και ότι "θα δίνεται ισοδύναμη έκφραση σε μειοψηφικές απόψεις". Λόγια θα μου πει κάποιος, και θα έχει δίκιο, μένει να δούμε πώς αυτά τα λόγια θα μετουσιωθούν σε πράξη, την μία άμεση δημοκρατία την γνωρίσαμε καιρός είναι κάποτε να επανακαλύψουμε την άλλη, αυτή την παλιά, την σκονισμένη από τα λιθόστρωτα παγκάκια της Πνύκας.
Παρουσιάζω τρεις μέχρι τώρα δημοτικές κινήσεις που βάζουν ένα σαφώς διαφορετικό τρόπο, έξω από τα κόμματα, συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία και ένα διαφορετικό πρόγραμμα και διαδικασία άσκησης πολιτικής. Αν με ρωτήσετε αν με εκφράζουν. Θα σας απαντήσω όχι. Δεν τις συνυπογράφω 100% και έχω πολλές αντιρρήσεις και πολύ πιο διαφορετικές απόψεις για την άμεση δημοκρατία, και με ξενίζει αυτή η ακόμα προσωποκεντρική τους μορφή αλλά δεν χρειάζεται να συμφωνώ 100% με κάτι για να το στηρίζω και λέω ότι είναι προσπάθειες στη σωστή κατεύθυνση.
Τελικά πόσες άμεσες δημοκρατίες υπάρχουν;
Για τις συκιές
https://neapolisykies.wordpress.com/%CE%AC%CE%BE%CE%BF%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%85%CF%80%CF%8C-%CE%AF%CE%B4%CF%81%CF%85%CF%83%CE%B7-%CE%B4%CE%B7/
Για την βουλιαγμένη
http://rikipvvv.blogspot.gr/search/label/%CE%94%CE%99%CE%91%CE%9A%CE%97%CE%A1%CE%A5%CE%9E%CE%97%20%CE%91%CE%A1%CE%A7%CE%A9%CE%9D
Για την Λέσβο
https://www.facebook.com/pages/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%9A%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%9B%CE%AD%CF%83%CE%B2%CE%BF%CF%85-%CE%BF-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82/466943426749850
Γεωργιλάς Αθανάσιος κάτοικος,(που ευελπιστεί κάποτε να γίνει και δημότης), Θεσσαλονίκης.
Εκεί όπου πήγα και ρώτησα η απάντηση που πήρα ήταν: "άμεση δημοκρατία είναι η γενική συνέλευση".
-"Όπως είναι"; Ρώτησα, "χωρίς να ψηφίζουμε;"
-"Όπως είναι." Μου απάντησαν, "εδώ χεράκια δεν σηκώνουμε".
Το πράγμα που αυτός ο διάλογος θέλει να δείξει είναι ότι για την αντίληψη του κινήματος η άμεση δημοκρατία είναι έννοια ταυτόσημη με την ομοφωνία, με την "συναίνεση" που θα πουν και οι πιο ψαγμένοι.
Έννοιες όμως και οι δύο, είτε ουτοπικές που λαμβάνουν μορφή μόνο σε ένα ιδεατό κόσμο όπου "όλοι μπορούν να συμφωνούν", είτε δυστοπικές που λαμβάνουν μορφή στον υπαρκτό κόσμο "όπου η μία γνώμη επικρατεί έναντι των υπολοίπων" και που και στην μια και στην άλλη περίπτωση για να ισχύσουν είτε η μία είτε η άλλη μορφή προϋποθέτουν πλήρη απουσία ριζικά αντίθετων πολιτικών απόψεων.
Αναρωτιέμαι πως θα εφαρμοζόταν η "άμεση δημοκρατία της ομοφωνίας" π.χ. σε ένα χωριό στο οποίο άλλοι θέλουν να κάνουν βιολογική καλλιέργεια και άλλοι θέλουν να ψεκάσουν με ddt τα χωράφια τους;
Τι είδους τρόπους συναίνεσης μπορούμε να εφαρμόσουμε εκεί;
Το νερό είναι ένα και κοινό για όλους ή θα έχει δηλητήριο μέσα του ή δεν θα έχει, συναίνεση σε αυτό το ζήτημα δεν υπάρχει, ούτε μπορεί το ένα χωράφι να ψεκάζει και το άλλο όχι, αν ψεκάσει ένας το δηλητήριο το πίνουν όλοι. Και αν είναι ένας αυτόν άντε, και μπορεί "αμεσοδημοκρατικά" να τον δείρει το υπόλοιπο χωριό αν όμως οι αριθμοί των διχογνωμούντων δεν βολεύουν τέτοιες εύκολες λύσεις τότε τι γίνεται;
Πάντα από ότι φαίνεται η εναλλακτική λύση της ομοφωνίας είναι ο πόλεμος.
Ένας δρόμος μονής κατεύθυνσης συνδέει την οδό "φιλίας" με αυτήν του "εμφυλίου".
Η "άμεση δημοκρατία της ομοφωνίας" λοιπόν μπορεί και ισχύει μόνο για περιπτώσεις όπου τα βασικά πολιτικά θεμέλια είναι ήδη και από τα πριν συμφωνημένα. Αυτό είναι εφικτό και ίσως και θεμιτό να γίνεται σε πολιτικές ομάδες, κόμματα και οργανώσεις. Η κοινωνία όμως δεν μπορεί ποτέ να γίνει «πολιτική οργάνωση». Για το Ρουσσώ στο "Κοινωνικό συμβόλαιο" η ομοφωνία πρέπει να είναι μόνο μία και αυτή στην αρχή συμφωνημένη πριν από οτιδήποτε άλλο. "Πριν από κάθε δημοκρατική απόφαση η πρώτη απόφαση που πρέπει να είναι κοινή για όλους είναι να αποφασίζουμε δημοκρατικά". Αυτή είναι η πρώτη και μοναδική περίπτωση ομοφωνίας που θεωρεί ο Ρουσσώ απαραίτητη, τι ξέρει όμως αυτός ε? Το κίνημα ξέρει καλύτερα. Αυτή είναι η άμεση δημοκρατία που όπως λέει στο Κοινωνικό συμβόλαιο "ταιριάζει περισσότερο σε Θεούς παρά σε ανθρώπους", γιατί το είπε αυτό; Ίσως γιατί τελικά καταλάβαινε και ο ίδιος ότι είναι πιο δύσκολο να αποφασίζεις δημοκρατικά παρά να αποφασίζεις με ομοφωνία. "Ποιός θα διαφωνούσε ποτέ μπροστά από ένα καλάζνικωφ" αναρωτιότανε ο Καστοριάδης και όλοι όσοι βρεθήκαμε μέσα σε συνελεύσεις νομίζω ότι μπορούμε να καταλάβουμε το νόημα αυτού του είδους της ερώτησης. Δεν είναι λίγες οι φορές που έζησα το κίνημα να λύνει το πρόβλημα τις δυσεύρετης ομοφωνίας "εκπαραθυρώνοντας" τον διαφωνούντα από την συνέλευση. Μην πάει το νου σας σε γνωστές σας καταστάσεις, μακάρι να ήταν αυτό το θέμα της γραφής μου, μια τέτοια "μικροπρέπεια" από την μεριά μου θα ήμουν εγώ πρώτος που θα την ευχόμουνα. Το ζήτημα της "ομοφωνίας μέσω της ομοιογένειας" είναι ένα ζήτημα που διαπερνά ολόκληρη την ιστορία της ελληνικής αριστεράς από την ίδρυση του ΣΕΚΕ το 1918 και τους τσακωμούς των αναρχικών για τα Εξάρχεια μέχρι σήμερα και που το βάρος της βαθιάς αντιδημοκρατικής αυτής κληρονομιάς είναι πολύ μεγάλο για να το ρίξουμε όλο στις πλάτες των νέων παιδιών ή στις συλλογικότητες του σήμερα. Η αναζήτηση των αιτιών που συγκροτήσανε αυτή την κουλτούρα είναι ένα ζήτημα που και πρέπει να γίνει αλλά και που θα χρειαζότανε πολύ μεγαλύτερη μελέτη από όσο μπορώ εγώ για να εξηγηθεί σωστά.
Στις Συκιές, στην Μυτηλήνη και στην Βουλιαγμένη κάποιοι άνθρωποι μαζευτήκανε γύρω από αυτό το πρόβλημα της πολιτικής και του Δήμου και προσπάθησαν να το λύσουν με άμεση δημοκρατία. Η δική τους άμεση δημοκρατία μοιάζει να είναι διαφορετική από αυτή που τουλάχιστον ηγεμονεύει στο κίνημα.
Κατεβαίνουν λένε στις εκλογές γιατί αποτελούν ανθρώπους που πριν αγωνιζόντουσαν στο" κίνημα για το ξήλωμα των παράνομών κεραιών κινητής τηλεφωνίας, το κίνημα για την αποτροπή των αυξήσεων στον ΟΑΣΘ, τους ΠΕΡιαστικούς ΚΑλλιεργητές, την ΑΠΑΝ , τη Πρωτοβουλία Αγώνα Δυτικών Συνοικιών, την κίνηση ενάντια στα χαράτσια,". Μπορεί το κίνημα να κατεβαίνει σε εκλογές; Αυτό είναι κάτι καινούργιο. Μέχρι τώρα ξέραμε ότι υπήρχαν 2 διακριτά μέρη, το κίνημα έκανε τον αγώνα και ο Σύριζα μάζευε τους ψήφους. Τουλάχιστον έτσι ήταν μέχρι σήμερα.
Είναι άνθρωποι που λένε ότι "θα θέτουν τον οικονομικό προϋπολογισμό στην απόφαση της γενικής συνέλευσης των δημοτών", ότι "θα είναι αιρετά και ανακλητά τα εκλεγμένα σε όργανα άτομα" και ότι "θα δίνεται ισοδύναμη έκφραση σε μειοψηφικές απόψεις". Λόγια θα μου πει κάποιος, και θα έχει δίκιο, μένει να δούμε πώς αυτά τα λόγια θα μετουσιωθούν σε πράξη, την μία άμεση δημοκρατία την γνωρίσαμε καιρός είναι κάποτε να επανακαλύψουμε την άλλη, αυτή την παλιά, την σκονισμένη από τα λιθόστρωτα παγκάκια της Πνύκας.
Παρουσιάζω τρεις μέχρι τώρα δημοτικές κινήσεις που βάζουν ένα σαφώς διαφορετικό τρόπο, έξω από τα κόμματα, συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία και ένα διαφορετικό πρόγραμμα και διαδικασία άσκησης πολιτικής. Αν με ρωτήσετε αν με εκφράζουν. Θα σας απαντήσω όχι. Δεν τις συνυπογράφω 100% και έχω πολλές αντιρρήσεις και πολύ πιο διαφορετικές απόψεις για την άμεση δημοκρατία, και με ξενίζει αυτή η ακόμα προσωποκεντρική τους μορφή αλλά δεν χρειάζεται να συμφωνώ 100% με κάτι για να το στηρίζω και λέω ότι είναι προσπάθειες στη σωστή κατεύθυνση.
Τελικά πόσες άμεσες δημοκρατίες υπάρχουν;
Για τις συκιές
https://neapolisykies.wordpress.com/%CE%AC%CE%BE%CE%BF%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%86%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%85%CF%80%CF%8C-%CE%AF%CE%B4%CF%81%CF%85%CF%83%CE%B7-%CE%B4%CE%B7/
Για την βουλιαγμένη
http://rikipvvv.blogspot.gr/search/label/%CE%94%CE%99%CE%91%CE%9A%CE%97%CE%A1%CE%A5%CE%9E%CE%97%20%CE%91%CE%A1%CE%A7%CE%A9%CE%9D
Για την Λέσβο
https://www.facebook.com/pages/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%9A%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%9B%CE%AD%CF%83%CE%B2%CE%BF%CF%85-%CE%BF-%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82/466943426749850
Γεωργιλάς Αθανάσιος κάτοικος,(που ευελπιστεί κάποτε να γίνει και δημότης), Θεσσαλονίκης.
RSS Feed
