Η ομάδα αλιευτικής έρευνας του Αρχιπελάγους η οποία αποτελείται από εξειδικευμένους ερευνητές και φοιτητές που έρχονται από όλο τον κόσμο, έχουν βρεθεί στην ερευνητική μας βάση, στο μικρό αιγαιοπελαγίτικο νησί των Λειψών, στα πλαίσια της στενής συνεργασίας μας με την τοπική κοινωνία και τους ντόπιους αλιείς, αποβλέποντας στην εδραίωση βιώσιμων αλιευτικών πρακτικών. Κάθε πρωί, οι ερευνητές μας ξυπνάνε νωρίς για να συναντήσουν τους ψαράδες την ώρα που επιστρέφουν από την θάλασσα, έτσι ώστε μιλώντας μαζί τους να συγκεντρώσουν όσο περισσότερα δεδομένα μπορούν, σχετικά με τα αλιεύματα που εκφορτώνουν. Σημαντικό είναι το γεγονός, ότι αρκετοί ψαράδες έχουν δεχτεί να συμμετάσχουν στην διαδικασία αυτή, και καθημερινά, αν κάποιος βρεθεί στο νησί των Λειψών, μπορεί να παρατηρήσει την διαδικασία μεταβίβασης των πολύτιμων για το ερευνητικό μας έργο πληροφοριών από τους αλιείς στους ερευνητές μας.
Τα δεδομένα που συλλέγονται για την αξιολόγηση της ψαριάς, αφορούν στοιχεία όπως το είδος και το μέγεθος των αλιευμάτων. Επίσης, καταγράφονται οι λεπτομέρειες των αλιευτικών προσπαθειών, ώστε να μπορέσει να καθοριστεί η σχέση μεταξύ αυτών και της βιομάζας των αλιευμάτων. Τα στοιχεία που καταγράφονται για τον προσδιορισμό της αλιευτικής προσπάθειας, αφορούν το χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα δίχτυα ή τα παραγάδια μένουν στο νερό, τις διαστάσεις και το μέγεθος των ματιών των διχτυών που χρησιμοποιούνται, το μήκος των παραγαδιών καθώς και το πλήθος και το μέγεθος των αγκιστριών. Οι ερευνητές καταγράφουν επίσης πρόσθετες πληροφορίες, όπως το βάθος στο οποίο τοποθετούνται τα δίχτυα και τον τύπο του θαλάσσιου πυθμένα που υπάρχει στην περιοχή αυτή. Ακόμα, καταγράφονται τυχόν ζημιές των διχτυών, σημειώνοντας και την εκτίμηση για τα αίτια της καταστροφής τους.
Επίσης, μία ακόμα ερευνητική πρακτική που πραγματοποιούν οι ερευνητές του Αρχιπελάγους στους Λειψούς, είναι οι υποβρύχιες έρευνες για την οπτική απογραφή των ειδών της περιοχής και την συγκέντρωση πληροφοριών για τα είδη αυτά, με τη χρήση ενός μηχανισμού γνωστού ως BRUV (Baited Remote Underwater Video). Μέσω του BRUV οι ερευνητές καταγράφουν την αφθονία και τη βιοποικιλότητα των ψαριών στα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας. Το BRUV παραμένει στο θαλάσσιο πυθμένα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, καταγράφοντας με την παράλληλη χρήση δύο καμερών GoPro, οι οποίες λειτουργούν όπως το ανθρώπινο μάτι. Με την μέθοδο αυτή γίνεται δυνατή η ακριβής εκτίμηση του μεγέθους των ψαριών που προσελκύονται από το δόλωμα, το οποίο τοποθετείται πάνω στο μηχανισμό.
Η βιοποικιλότητα της θαλάσσιας περιοχής που περιβάλλει το νησί είναι πολύ πλούσια και έτσι η περιοχή αυτή καθίσταται ένα εξαιρετικό ερευνητικό περιβάλλον. Στο παρελθόν, στα θέματα που έχουν ερευνηθεί με τη χρήση της υποβρύχιας μεθόδου συλλογής δεδομένων συμπεριλαμβάνονται η συνάθροιση ψαριών διαφορετικών ενδιαιτημάτων, οι επιπτώσεις των ειδών εισβολέων (ιδιαίτερα της πράσινης άλγης Caulerpa racemosa), καθώς και η σημασία της πολυπλοκότητας των ενδιαιτημάτων όσον αφορά την αφθονία και την ποικιλομορφία των ψαριών.
Πέρα όμως από το καθαρά επιστημονικό ενδιαφέρον των δεδομένων που συγκεντρώνονται, ο σκοπός αυτής της διαδικασίας είναι σαφώς σημαντικότερος και αποτελεί την ενθάρρυνση της ουσιαστικής εμπλοκής της τοπικής κοινωνίας στα ζητήματα προστασίας των αλιευτικών αποθεμάτων, με απώτερο στόχο την δημιουργία μια θαλάσσιας περιοχής αλιείας, της οποίας οι ψαράδες ως άμεσα ενδιαφερόμενα μέρη και ως ενεργοί πολίτες θα μπορούν να έχουν τη συνδιαχείριση.
Τα δεδομένα που συλλέγονται για την αξιολόγηση της ψαριάς, αφορούν στοιχεία όπως το είδος και το μέγεθος των αλιευμάτων. Επίσης, καταγράφονται οι λεπτομέρειες των αλιευτικών προσπαθειών, ώστε να μπορέσει να καθοριστεί η σχέση μεταξύ αυτών και της βιομάζας των αλιευμάτων. Τα στοιχεία που καταγράφονται για τον προσδιορισμό της αλιευτικής προσπάθειας, αφορούν το χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα δίχτυα ή τα παραγάδια μένουν στο νερό, τις διαστάσεις και το μέγεθος των ματιών των διχτυών που χρησιμοποιούνται, το μήκος των παραγαδιών καθώς και το πλήθος και το μέγεθος των αγκιστριών. Οι ερευνητές καταγράφουν επίσης πρόσθετες πληροφορίες, όπως το βάθος στο οποίο τοποθετούνται τα δίχτυα και τον τύπο του θαλάσσιου πυθμένα που υπάρχει στην περιοχή αυτή. Ακόμα, καταγράφονται τυχόν ζημιές των διχτυών, σημειώνοντας και την εκτίμηση για τα αίτια της καταστροφής τους.
Επίσης, μία ακόμα ερευνητική πρακτική που πραγματοποιούν οι ερευνητές του Αρχιπελάγους στους Λειψούς, είναι οι υποβρύχιες έρευνες για την οπτική απογραφή των ειδών της περιοχής και την συγκέντρωση πληροφοριών για τα είδη αυτά, με τη χρήση ενός μηχανισμού γνωστού ως BRUV (Baited Remote Underwater Video). Μέσω του BRUV οι ερευνητές καταγράφουν την αφθονία και τη βιοποικιλότητα των ψαριών στα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας. Το BRUV παραμένει στο θαλάσσιο πυθμένα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, καταγράφοντας με την παράλληλη χρήση δύο καμερών GoPro, οι οποίες λειτουργούν όπως το ανθρώπινο μάτι. Με την μέθοδο αυτή γίνεται δυνατή η ακριβής εκτίμηση του μεγέθους των ψαριών που προσελκύονται από το δόλωμα, το οποίο τοποθετείται πάνω στο μηχανισμό.
Η βιοποικιλότητα της θαλάσσιας περιοχής που περιβάλλει το νησί είναι πολύ πλούσια και έτσι η περιοχή αυτή καθίσταται ένα εξαιρετικό ερευνητικό περιβάλλον. Στο παρελθόν, στα θέματα που έχουν ερευνηθεί με τη χρήση της υποβρύχιας μεθόδου συλλογής δεδομένων συμπεριλαμβάνονται η συνάθροιση ψαριών διαφορετικών ενδιαιτημάτων, οι επιπτώσεις των ειδών εισβολέων (ιδιαίτερα της πράσινης άλγης Caulerpa racemosa), καθώς και η σημασία της πολυπλοκότητας των ενδιαιτημάτων όσον αφορά την αφθονία και την ποικιλομορφία των ψαριών.
Πέρα όμως από το καθαρά επιστημονικό ενδιαφέρον των δεδομένων που συγκεντρώνονται, ο σκοπός αυτής της διαδικασίας είναι σαφώς σημαντικότερος και αποτελεί την ενθάρρυνση της ουσιαστικής εμπλοκής της τοπικής κοινωνίας στα ζητήματα προστασίας των αλιευτικών αποθεμάτων, με απώτερο στόχο την δημιουργία μια θαλάσσιας περιοχής αλιείας, της οποίας οι ψαράδες ως άμεσα ενδιαφερόμενα μέρη και ως ενεργοί πολίτες θα μπορούν να έχουν τη συνδιαχείριση.
RSS Feed