Προς το παρόν μπορούν και «αναπτύσσουν» την χρηματική οικονομία τους!
Σήμερα η πραγματική οικονομία δε μπορεί να αναπτύσσεται πλέον με 2-3% ετησίως-όπως συνέβαινε πριν την παρούσα κρίση. Αιτία για αυτό είναι: ο κορεσμός[1] στην παραγωγή-κατανάλωση, η μειούμενη αγοραστική δύναμη λόγω «κινεζοποίησης» των μισθών, αλλά κυρίως τα πλανητικά όρια σε πόρους, υλικά και ενέργεια, καθώς και τα όρια στην ενσωμάτωση των τεράστιων απόβλητων των οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως επίσης οι κλιματικές αλλαγές και οι συνακόλουθες καταστροφές[2].
Το χρηματοπιστωτικό όμως σύστημα δίνει πάλι την εικόνα ότι αναπτύσσεται. Υπάρχει πάλι μια ψευδαίσθηση μεγέθυνσης. Οι μεγάλες επιχειρήσεις και εταιρείες, αντιμέτωπες με την πτώση των τιμών των προϊόντων τους, επιδιώκουν να βγάλουν κέρδος, όχι επενδύοντας και επεκτείνοντας την παραγωγή τους (όπως θα έκαναν αν βρισκόταν σε εξέλιξη η ανάκαμψη), αλλά μέσω βάναυσων μειώσεων του κόστους της εργασίας σε συνδυασμό με οικονομική κερδοσκοπία στα χρηματιστήρια
Ενώ π.χ. η βιομηχανική παραγωγή των ΗΠΑ μειώθηκε, η οικονομία της ευρωζώνης συρρικνώθηκε, οι χρηματοπιστωτικές αγορές βιώνουν μία άνευ προηγουμένου άνθηση: Ο Dow Jones έχει συνεχή αύξηση, ο Nikkeiακόμα περισσότερο, ο FTSE(Αγγλία) το ίδιο. Η φούσκα της χρηματικής οικονομίας που συγκριτικά ξεφούσκωσε πολύ λίγο με το σπάσιμο που έγινε από το 2008 και μετά, τώρα ξαναμεγαλώνει. Οφείλεται στα τρισεκατομμύρια δολαρίων που διοχετεύονται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες και καταλήγουν στους τραπεζίτες και στην οικονομική ελίτ που επωφελείται, ενώ η εξαθλίωση ολοένα και ευρύτερων τμημάτων του πληθυσμού συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό(συρρίκνωση των μεσαίων τάξεων).
Αυτό φαίνεται πολύ καλύτερα στην Ελλάδα. Πώς γίνεται η πλειοψηφία των ελλήνων να μην έχει να πληρώσει ούτε τους φόρους του, να υπάρχει εφιαλτικά υψηλή ανεργία και την ίδια στιγμή οι τιμές των μετοχών και ο γενικός δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών(ΧΑΑ) να ανεβαίνει συνεχώς μετά τον πάτο που έπιασε πριν δύο χρόνια; Πως γίνεται η πραγματική ελληνική οικονομία να έχει καταρρεύσει μέχρι του σημείου να μη πληρώνει μισθούς και υποχρεώσεις, ενώ ο κόσμος των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών αυξάνει συνεχώς τα κέρδη του; Δεν υπάρχει πια καμία σχέση μεταξύ της πραγματικής καπιταλιστικής οικονομίας και της χρηματικής;
Στις 5 Ιουνίου του 2012 το ΧΑΑ “πάτωσε” στις 476,36 μονάδες. Χαμηλότερα από τις 675 μονάδες του τέλους Δεκεμβρίου του 2011, χίλιες μονάδες σχεδόν λιγότερα από τις 1.414 μονάδες που είχε κλείσει στις 31 Δεκεμβρίου του 2010 και από τις 2.196 μονάδες που είχε κλείσει στις 31 Δεκεμβρίου του 2009. Τον Ιούνιο του 2012 σχηματίστηκε η κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ. Από τότε το ΑΕΠ της χώρας καταποντίστηκε, η δυστυχία πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις τα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από τότε. Όμως το χρηματιστήριο απέκτησε φτερά από τότε! Ο γενικός δείκτης αυξήθηκε μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2012 κατά 91%! Στις 31 Δεκεμβρίου 2013 ο δείκτης του ΧΑΑ ήταν κατά 144% υψηλότερος από τον «πάτο» των 476 μονάδων, που αναφέρθηκε! Την περασμένη εβδομάδα έφθασε τις 1.331 μονάδες, μια αύξηση δηλαδή 180% σε σχέση με το προ διετίας ναδίρ!
Η κεφαλαιοποίηση όλων των μετοχών του ΧΑΑ (η τρέχουσα δηλαδή χρηματιστηριακή αξία τους) ανερχόταν στα 83 δισεκατομ. ευρώ στις 31 Δεκεμβρίου του 2009, ενώ στις 31 Δεκεμβρίου του 2011 είχε πέσει στα 26 δις. Δύο χρόνια αργότερα, στις 31 Δεκεμβρίου του 2013, το ποσό αυτό εκτινάχθηκε στα 68 δις ευρώ. Πιο συγκεκριμένα: μέσα στον Μάρτιο αυξήθηκε π.χ. πάνω από 950% η τιμή της μετοχής του ΟΤΕ σε σύγκριση με τη προ διετίας τιμή της. Το ίδιο με τη μετοχή της ΔΕΗ που ανέβηκε πάνω από 850%.
Πραγματικός τζόγος στον χρηματοοικονομικό τομέα λοιπόν. Από τη μια μια ελληνική οικονομία ναυάγιο και από την άλλη ένα ελληνικό χρηματιστήριο αερόστατο! Πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ διετίας! Βέβαια ο δείκτης του ΧΑΑ σήμερα είναι πεντέμισι φορές μικρότερος από το ρεκόρ του 1999 που είχε απογειωθεί στις 6.355 μονάδες. Καμιά σύγκριση στις σημερινές 1.331 μονάδες και τις 6.355 της εποχής της πανελλήνιας χρηματιστηριακής υστερίας, όπου χιλιάδες ανίδεοι είχαν χάσει τις οικονομίες όλης της ζωής τους. Τώρα ο τζόγος περιορίζεται μεταξύ αυτών που κερδίζουν από την ελληνική κρίση, των ντόπιων και παγκόσμιων παικτών.
Οι κοινωνίες, το περιβάλλον και η βιόσφαιρα θα συνεχίζουν να υποφέρουν από τη διογκωμένη φούσκα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου(τουλάχιστον 10πλάσιες οι χρηματικές αξίες από τις πραγματικές), όσο εμείς οι άνθρωποι –καταναλωτές θα τρέχουμε πίσω από το χρήμα τους και θα είμαστε σαν τους «τζάγκι», εξαρτημένοι από αυτό.
[1] Ο μέσος γερμανός π.χ. με τη μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη στην Ε.Ε. κατέχει 10.000 αντικείμενα, τα οποία δεν έχει το χρόνο να τα χρησιμοποιήσει, αλλά ούτε και το χώρο να τα βάλει.
[2] Το κεφάλαιο το επενδυμένο στις ασφάλειες έχει ήδη πολλές ζημιές πληρώνοντας τα θύματα όταν είναι ασφαλισμένα(κυρίως αναπτυγμένο κόσμο).
Σήμερα η πραγματική οικονομία δε μπορεί να αναπτύσσεται πλέον με 2-3% ετησίως-όπως συνέβαινε πριν την παρούσα κρίση. Αιτία για αυτό είναι: ο κορεσμός[1] στην παραγωγή-κατανάλωση, η μειούμενη αγοραστική δύναμη λόγω «κινεζοποίησης» των μισθών, αλλά κυρίως τα πλανητικά όρια σε πόρους, υλικά και ενέργεια, καθώς και τα όρια στην ενσωμάτωση των τεράστιων απόβλητων των οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως επίσης οι κλιματικές αλλαγές και οι συνακόλουθες καταστροφές[2].
Το χρηματοπιστωτικό όμως σύστημα δίνει πάλι την εικόνα ότι αναπτύσσεται. Υπάρχει πάλι μια ψευδαίσθηση μεγέθυνσης. Οι μεγάλες επιχειρήσεις και εταιρείες, αντιμέτωπες με την πτώση των τιμών των προϊόντων τους, επιδιώκουν να βγάλουν κέρδος, όχι επενδύοντας και επεκτείνοντας την παραγωγή τους (όπως θα έκαναν αν βρισκόταν σε εξέλιξη η ανάκαμψη), αλλά μέσω βάναυσων μειώσεων του κόστους της εργασίας σε συνδυασμό με οικονομική κερδοσκοπία στα χρηματιστήρια
Ενώ π.χ. η βιομηχανική παραγωγή των ΗΠΑ μειώθηκε, η οικονομία της ευρωζώνης συρρικνώθηκε, οι χρηματοπιστωτικές αγορές βιώνουν μία άνευ προηγουμένου άνθηση: Ο Dow Jones έχει συνεχή αύξηση, ο Nikkeiακόμα περισσότερο, ο FTSE(Αγγλία) το ίδιο. Η φούσκα της χρηματικής οικονομίας που συγκριτικά ξεφούσκωσε πολύ λίγο με το σπάσιμο που έγινε από το 2008 και μετά, τώρα ξαναμεγαλώνει. Οφείλεται στα τρισεκατομμύρια δολαρίων που διοχετεύονται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες και καταλήγουν στους τραπεζίτες και στην οικονομική ελίτ που επωφελείται, ενώ η εξαθλίωση ολοένα και ευρύτερων τμημάτων του πληθυσμού συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό(συρρίκνωση των μεσαίων τάξεων).
Αυτό φαίνεται πολύ καλύτερα στην Ελλάδα. Πώς γίνεται η πλειοψηφία των ελλήνων να μην έχει να πληρώσει ούτε τους φόρους του, να υπάρχει εφιαλτικά υψηλή ανεργία και την ίδια στιγμή οι τιμές των μετοχών και ο γενικός δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών(ΧΑΑ) να ανεβαίνει συνεχώς μετά τον πάτο που έπιασε πριν δύο χρόνια; Πως γίνεται η πραγματική ελληνική οικονομία να έχει καταρρεύσει μέχρι του σημείου να μη πληρώνει μισθούς και υποχρεώσεις, ενώ ο κόσμος των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών αυξάνει συνεχώς τα κέρδη του; Δεν υπάρχει πια καμία σχέση μεταξύ της πραγματικής καπιταλιστικής οικονομίας και της χρηματικής;
Στις 5 Ιουνίου του 2012 το ΧΑΑ “πάτωσε” στις 476,36 μονάδες. Χαμηλότερα από τις 675 μονάδες του τέλους Δεκεμβρίου του 2011, χίλιες μονάδες σχεδόν λιγότερα από τις 1.414 μονάδες που είχε κλείσει στις 31 Δεκεμβρίου του 2010 και από τις 2.196 μονάδες που είχε κλείσει στις 31 Δεκεμβρίου του 2009. Τον Ιούνιο του 2012 σχηματίστηκε η κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ. Από τότε το ΑΕΠ της χώρας καταποντίστηκε, η δυστυχία πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις τα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από τότε. Όμως το χρηματιστήριο απέκτησε φτερά από τότε! Ο γενικός δείκτης αυξήθηκε μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του 2012 κατά 91%! Στις 31 Δεκεμβρίου 2013 ο δείκτης του ΧΑΑ ήταν κατά 144% υψηλότερος από τον «πάτο» των 476 μονάδων, που αναφέρθηκε! Την περασμένη εβδομάδα έφθασε τις 1.331 μονάδες, μια αύξηση δηλαδή 180% σε σχέση με το προ διετίας ναδίρ!
Η κεφαλαιοποίηση όλων των μετοχών του ΧΑΑ (η τρέχουσα δηλαδή χρηματιστηριακή αξία τους) ανερχόταν στα 83 δισεκατομ. ευρώ στις 31 Δεκεμβρίου του 2009, ενώ στις 31 Δεκεμβρίου του 2011 είχε πέσει στα 26 δις. Δύο χρόνια αργότερα, στις 31 Δεκεμβρίου του 2013, το ποσό αυτό εκτινάχθηκε στα 68 δις ευρώ. Πιο συγκεκριμένα: μέσα στον Μάρτιο αυξήθηκε π.χ. πάνω από 950% η τιμή της μετοχής του ΟΤΕ σε σύγκριση με τη προ διετίας τιμή της. Το ίδιο με τη μετοχή της ΔΕΗ που ανέβηκε πάνω από 850%.
Πραγματικός τζόγος στον χρηματοοικονομικό τομέα λοιπόν. Από τη μια μια ελληνική οικονομία ναυάγιο και από την άλλη ένα ελληνικό χρηματιστήριο αερόστατο! Πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ διετίας! Βέβαια ο δείκτης του ΧΑΑ σήμερα είναι πεντέμισι φορές μικρότερος από το ρεκόρ του 1999 που είχε απογειωθεί στις 6.355 μονάδες. Καμιά σύγκριση στις σημερινές 1.331 μονάδες και τις 6.355 της εποχής της πανελλήνιας χρηματιστηριακής υστερίας, όπου χιλιάδες ανίδεοι είχαν χάσει τις οικονομίες όλης της ζωής τους. Τώρα ο τζόγος περιορίζεται μεταξύ αυτών που κερδίζουν από την ελληνική κρίση, των ντόπιων και παγκόσμιων παικτών.
Οι κοινωνίες, το περιβάλλον και η βιόσφαιρα θα συνεχίζουν να υποφέρουν από τη διογκωμένη φούσκα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου(τουλάχιστον 10πλάσιες οι χρηματικές αξίες από τις πραγματικές), όσο εμείς οι άνθρωποι –καταναλωτές θα τρέχουμε πίσω από το χρήμα τους και θα είμαστε σαν τους «τζάγκι», εξαρτημένοι από αυτό.
[1] Ο μέσος γερμανός π.χ. με τη μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη στην Ε.Ε. κατέχει 10.000 αντικείμενα, τα οποία δεν έχει το χρόνο να τα χρησιμοποιήσει, αλλά ούτε και το χώρο να τα βάλει.
[2] Το κεφάλαιο το επενδυμένο στις ασφάλειες έχει ήδη πολλές ζημιές πληρώνοντας τα θύματα όταν είναι ασφαλισμένα(κυρίως αναπτυγμένο κόσμο).