Για εκατομμύρια χρόνια της εξέλιξης της ζωής υπήρχαν μόνο μονοκύτταροι οργανισμοί σε αυτόν τον πλανήτη. Αυτοί διαμόρφωσαν έτσι τη γη, ώστε στη συνέχεια να μπορούν να εμφανισθούν και να επιβιώνουν και ανώτεροι πολυκύτταροι οργανισμοί. Αυτοί είναι στην ουσία μια συσσώρευση πολλών κυττάρων, που επικοινωνούν μεταξύ τους και εξειδικεύονται σε διάφορες λειτουργίες απαραίτητες για την ύπαρξη του οργανισμού σα σύνολο .
Αρχικά ο πλανήτης δεν είχε ελεύθερο οξυγόνο, αλλά η μονοκυτταρική ζωή μπόρεσε να αναπτυχθεί, επειδή εξασφάλισε ενέργεια από οξειδωμένες ανόργανες και οργανικές ουσίες, όπου αυτές ήταν διαθέσιμες. Μετουσίωνε αυτές τις ουσίες με τη διαδικασία της ζύμωσης χωρίς οξυγόνο. Περίπου όπως η ζάχαρη σήμερα μπορεί να μετατραπεί σε αλκοόλ με ζύμωση. Την ενέργεια που απελευθερωνόταν μέσα από τη ζύμωση την αποθήκευε σε έναν κατάλληλο φορέα ενέργειας. Μια ουσία, που σήμερα το λέμε ADP (Adenosindiphosphat), μαζί με το φωσφορικό οξύ δημιούργησαν τον ΑΤΡ (Adenosintriphosphat), που είναι ένας πιο πλούσιος φορέας ενέργειας. Αυτός είναι σε θέση να προσφέρει ενέργεια παντού στο κύτταρο, ώστε να γίνονται όλες οι διαδικασίες μεταβολισμού του. Από το ΑΤΡ δημιουργείται ξανά ADP και φωσφορικό οξύ. Αν το κύτταρο συνεχίζει τη ζύμωση ή απορροφά ενέργεια από άλλες διαδικασίες οξείδωσης, τότε δημιουργείται ξανά ΑΤΡ και ο μεταβολισμός μπορεί να συνεχίζεται.
Η ζύμωση όμως παράγει σαν απόβλητα πολλές ουσίες πλούσιες σε ενέργεια(π.χ. από τη ζύμωση σακχάρων παράγεται γαλακτικό οξύ) και έτσι δεν είναι και πολύ αποτελεσματική για το κύτταρο. Όταν στην ατμόσφαιρα της γης δημιουργήθηκε αρκετό οξυγόνο, αναπτύχθηκαν μονοκύτταροι οργανισμοί, οι οποίοι με τη βοήθεια του οξυγόνου έγιναν πιο αποτελεσματικοί(μέχρι και 20 φορές)στην απελευθέρωση ενέργειας με τον μεταβολισμό τους. Υπάρχει όμως ένα μεγάλο πρόβλημα σε αυτή τη διαδικασία με το οξυγόνο: δημιουργούνται μεγάλες ποσότητες ελεύθερων ριζών και έτσι τα κύτταρα ζούνε με έναν συνεχή κίνδυνο αυτοκαταστροφής.
Στην πορεία της εξέλιξης λοιπόν αυτά τα –χωρίς πυρήνα-δύο είδη κυττάρων(οι χρήστες και οι μη χρήστες οξυγόνου), συναντήθηκαν κάποια στιγμή, ενώθηκαν και σχημάτισαν συμβιωτικά ένα νέο κύτταρο. Μέσω της ένωσης σχηματίσθηκε και ο πυρήνας όπου ενσωματώθηκε το γενετικό υλικό των δύο προγόνων κυττάρων. Το νέο κύτταρο είχε και τις δύο παραπάνω δυνατότητες για απόκτηση ενέργειας.
Σε όλα τα κύτταρα των εξελιγμένων μετά μορφών ζωής και του ανθρώπου έχουμε τους αρχικούς αποκλειστικούς χρήστες οξυγόνου με τη μορφή των μιτοχονδρίων-των «παραγωγών εντός του κυττάρου»-και τις δύο διαφορετικές αυτές μορφές απόκτησης ενέργειας. Ένα τέτοιο κύτταρο, κατά τη διαδικασία της μίτωσης, αλλάζει τη μια διαδικασία με την άλλη. Από την απόκτηση ενέργειας μέσω των μιτοχονδρίων, στην απόκτηση ενέργειας μέσω ζύμωσης σακχάρων. Η δεύτερη είναι 20 φορές λιγότερο αποδοτική , αλλά έχει το πλεονέκτημα να μη δημιουργούνται στο κύτταρο ελεύθερες ρίζες, οι οποίες θα μπορούσαν να τραυματίσουν τα γονίδια-πράγμα αυτοκαταστροφικό- κατά τη κρίσιμη φάση της μίτωσης. Μετά την ολοκλήρωση της μίτωσης το κύτταρο μπορεί να επιστρέψει πάλι στην πιο αποδοτική απόκτηση ενέργειας μέσω των μιτοχονδρίων.
Βασική προϋπόθεση για τη φυσιολογική ζωή ενός κυττάρου στο ανθρώπινο π.χ. σώμα, είναι να έχει στη διάθεσή του αρκετό οξυγόνο και «καύσιμο υλικό». Έτσι εξηγείται γιατί η σωματική εργασία ή άσκηση στον καθαρό αέρα και η φυσική αγνή διατροφή είναι ο καλύτερος συνδυασμός για την αναζωογόνησή μας.
Αντίθετα η πράξη έχει δείξει ότι τα κύτταρά μας στρέφονται προς την απόκτηση ενέργειας και μέσω ζύμωσης, σε περιπτώσεις μεγάλης κούρασης, εξάντλησης ή στρές. Τότε το γαλακτικό οξύ που παράγεται π.χ. μετά από υπερβολική εργασία ή άθληση το αισθανόμαστε σαν μυϊκό πόνο. Σε περίπτωση που οι δυσμενείς συνθήκες για τον οργανισμό-υπερκόπωση ή ψυχολογικό άγχος-έχουν μεγάλη διάρκεια ή επαναλαμβάνονται χωρίς μεγάλα διαστήματα βελτίωσής τους, τότε εκφυλίζεται ο μεταβολισμός των κυττάρων με δυσμενή αποτελέσματα για τον οργανισμό μας.
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι τα καρκινικά κύτταρα. Αυτά κάνουν χρήση μόνο του μεταβολισμού μέσω ζύμωσης, που όπως αναφέραμε είναι λίγο αποδοτικός, γιατί πολλή ενέργεια ενσωματώνεται στα υποπροϊόντα της ζύμωσης. Έχουν σταματήσει να εξασφαλίζουν ενέργεια μέσω μιτοχονδρίων. Γι αυτό χρειάζονται να καταναλώνουν περισσότερη ουσία από ό,τι τα υγιή κύτταρα. Έτσι όταν η κατανάλωση τροφής του ασθενούς είναι ανεπαρκής τότε καταναλώνουν τη μάζα του σώματός του(αδυνατίζει πολύ). Τα ζάκχαρα- υδατάνθρακες είναι η «τροφή» για τη ζύμωση. Αν δεν τα έχουν στη διάθεσή τους τα καρκινικά κύτταρα δεν μπορούν να κάνουν μίτωση και να πολλαπλασιασθούν. Σε αυτή την έλλειψη στηρίζεται και η εναλλακτική θεραπεία του καρκίνου με δίαιτα, η οποία απαγορεύει για μεγάλο χρονικό διάστημα κάθε είδος άμεσα αφομοιώσιμων υδατανθράκων, όπως η ζάχαρη και το αλεύρι. Με τη δίαιτα αυτή ο ασθενής οδηγεί σε λιμοκτονία τα καρκινικά κύτταρα του σώματός του, που καταναλώνουν πολλά ζάκχαρα για να πολλαπλασιασθούν. Αν οι ασθενείς μπορούν να κάνουν και καλή οξυγόνωση του σώματός τους, τότε αυτά τα κύτταρα «ξαναθυμούνται» τη διαδικασία με το οξυγόνο για να εξασφαλίζουν ενέργεια και σταματάνε τη μίτωση, με αποτέλεσμα τη μείωση του όγκου. Ο συνδυασμός της δίαιτας αυτής και της καλής οξυγόνωσης, εξηγεί τις επιτυχίες που έχουν κάποιες εναλλακτικές θεραπείες.
Μετά τον Δαρβίνο η άποψη που επικράτησε στη γενετική βιολογία ήταν ότι ο οποιοσδήποτε οργανισμός καθορίζεται και καθοδηγείται αποκλειστικά από το έμφυτο γενετικό υλικό των γονιδίων του. Το περιβάλλον παίζει αμελητέο ρόλο σύμφωνα με τους μέχρι τώρα γενετιστές επιστήμονες. Τελευταία όμως κάποιοι επιγενετικοί επιστήμονες άρχισαν να διαψεύδουν αυτή τη θέση. Είναι ενδιαφέρουσα η ανακάλυψή τους ότι τα κύτταρα χωρίς πυρήνα-και άρα χωρίς γονίδια-έχουν και αυτά επιτυχημένες δραστηριότητες(π.χ. τα ερυθρά αιμοσφαίρια, που δεν έχουν πυρήνα, έχουν τη δυνατότητα να μετατρέπουν το σχήμα τους, ώστε να μπορούν να περνάνε ακόμα και από τα πιο στενά αγγεία, για να εφοδιάζουν με τα απαραίτητα στοιχεία και τα πιο απομακρυσμένα κύτταρα του οργανισμού). Επίσης στην έρευνά τους έχουν παρατηρήσει ότι τα κύτταρα από τα οποία αφαιρούν τον πυρήνα, δεν νεκρώνονται άμεσα. Σε πολλές περιπτώσεις συνεχίζουν τις λειτουργίες τους μέχρι τον φυσιολογικό τους θάνατο λόγω γήρανσης. Τη μοναδική λειτουργία που δεν επιτελούν είναι της αναπαραγωγής τους, για την οποία χρειάζονται τον πυρήνα που περιέχει το DNS, ως γενετικό υλικό. Η επιγενετική σήμερα υποστηρίζει τη θέση ότι το γονιδίωμα στον πυρήνα του κυττάρου περιγράφει μόνο το δυναμικό ενός κυττάρου, δεν μπορεί να καθορίσει το πώς χρησιμοποιείται αυτό το δυναμικό, ακριβώς όπως και το πρόγραμμα ενός υπολογιστή δεν μπορεί να καθορίσει το πως θα χρησιμοποιηθεί. Σε μια έρευνα για παράδειγμα, έγινε εμφύτευση πυρήνα καρκινικών κυττάρων σε βλαστοκύτταρα ποντικών, από τα οποία είχαν αφαιρεθεί πριν οι πυρήνες τους. Σύμφωνα με τη γενετική θα έπρεπε να πολλαπλασιασθούν τα καρκινικά κύτταρα. Δεν έγινε όμως αυτό και σε όλα τα πειράματα γεννήθηκαν υγιή ποντίκια.
Αντίθετα περαιτέρω έρευνες έχουν δείξει ότι το περιβάλλον επηρεάζει σημαντικά το γενετικό δυναμικό. Για παράδειγμα μονοζυγωτικά δίδυμα που μεγάλωσαν σε διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες, έχουν διαφορετικό σχήμα γονιδίων σαν ενήλικες. Τα κύτταρά μας επηρεάζονται σήμερα με αρνητικό τρόπο από πολλούς τεχνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες και μάλιστα μέσα από τα τοιχώματά τους, όπου έχει αποδειχθεί πλέον ότι βρίσκεται το σύστημα επεξεργασίας των πληροφοριών τους. Τα φωσφορικά λιπίδια της μεμβράνης των κυττάρων σχηματίζουν ένα ομοιόμορφο σχήμα και λειτουργούν όπως οι υγροί κρύσταλλοι μια οθόνης νέας τεχνολογίας. Σαν ημιαγωγοί επεξεργάζονται πληροφορίες. Η μεμβράνη του κυττάρου μπορεί να συγκριθεί με το πληκτρολόγιο. Μέσω αυτής μεταβιβάζονται εντολές από τα εξωτερικά ερεθίσματα(π.χ. από άγνωστα χημικά στοιχεία των ειδών διατροφής ή από φυσικά συστατικά τους, από άγχος ή ηρεμία, από φόβο ή εμπιστοσύνη, από κουραστική ή καλή μουσική κ.λπ.) σε τμήματα του προγράμματος και τα θέτουν σε λειτουργία. Αν δεχθούμε αυτή την εικόνα λειτουργίας και καθοδήγησης του κυττάρου, τότε αποκτούμε μια νέα αντίληψη για τη ζωή.
Η ζωή λοιπόν μπορεί να είναι όχι και τόσο καθορισμένη, όπως πιστευόταν μέχρι τώρα. Οι άνθρωποι μπορούν να παίξουν συνειδητά το παιχνίδι της ζωής και να αποφασίζουν οι ίδιοι σε μεγάλο βαθμό για το τι θέλουν να επιδράσει επάνω τους. Αν προσπαθήσουν να ζήσουν τη ζωή τους όσο γίνεται πιο συνειδητά, ώστε να μπορούν να ελέγχουν και να επιλέγουν τα ερεθίσματα που επιδρούν στα κύτταρά τους, τότε μπορούν να διαμορφώσουν σε μεγάλο βαθμό την ίδια τη ζωή τους. Δεν είμαστε θύματα των γονιδίων μας, αλλά δημιουργοί του εαυτού μας.
Αρχικά ο πλανήτης δεν είχε ελεύθερο οξυγόνο, αλλά η μονοκυτταρική ζωή μπόρεσε να αναπτυχθεί, επειδή εξασφάλισε ενέργεια από οξειδωμένες ανόργανες και οργανικές ουσίες, όπου αυτές ήταν διαθέσιμες. Μετουσίωνε αυτές τις ουσίες με τη διαδικασία της ζύμωσης χωρίς οξυγόνο. Περίπου όπως η ζάχαρη σήμερα μπορεί να μετατραπεί σε αλκοόλ με ζύμωση. Την ενέργεια που απελευθερωνόταν μέσα από τη ζύμωση την αποθήκευε σε έναν κατάλληλο φορέα ενέργειας. Μια ουσία, που σήμερα το λέμε ADP (Adenosindiphosphat), μαζί με το φωσφορικό οξύ δημιούργησαν τον ΑΤΡ (Adenosintriphosphat), που είναι ένας πιο πλούσιος φορέας ενέργειας. Αυτός είναι σε θέση να προσφέρει ενέργεια παντού στο κύτταρο, ώστε να γίνονται όλες οι διαδικασίες μεταβολισμού του. Από το ΑΤΡ δημιουργείται ξανά ADP και φωσφορικό οξύ. Αν το κύτταρο συνεχίζει τη ζύμωση ή απορροφά ενέργεια από άλλες διαδικασίες οξείδωσης, τότε δημιουργείται ξανά ΑΤΡ και ο μεταβολισμός μπορεί να συνεχίζεται.
Η ζύμωση όμως παράγει σαν απόβλητα πολλές ουσίες πλούσιες σε ενέργεια(π.χ. από τη ζύμωση σακχάρων παράγεται γαλακτικό οξύ) και έτσι δεν είναι και πολύ αποτελεσματική για το κύτταρο. Όταν στην ατμόσφαιρα της γης δημιουργήθηκε αρκετό οξυγόνο, αναπτύχθηκαν μονοκύτταροι οργανισμοί, οι οποίοι με τη βοήθεια του οξυγόνου έγιναν πιο αποτελεσματικοί(μέχρι και 20 φορές)στην απελευθέρωση ενέργειας με τον μεταβολισμό τους. Υπάρχει όμως ένα μεγάλο πρόβλημα σε αυτή τη διαδικασία με το οξυγόνο: δημιουργούνται μεγάλες ποσότητες ελεύθερων ριζών και έτσι τα κύτταρα ζούνε με έναν συνεχή κίνδυνο αυτοκαταστροφής.
Στην πορεία της εξέλιξης λοιπόν αυτά τα –χωρίς πυρήνα-δύο είδη κυττάρων(οι χρήστες και οι μη χρήστες οξυγόνου), συναντήθηκαν κάποια στιγμή, ενώθηκαν και σχημάτισαν συμβιωτικά ένα νέο κύτταρο. Μέσω της ένωσης σχηματίσθηκε και ο πυρήνας όπου ενσωματώθηκε το γενετικό υλικό των δύο προγόνων κυττάρων. Το νέο κύτταρο είχε και τις δύο παραπάνω δυνατότητες για απόκτηση ενέργειας.
Σε όλα τα κύτταρα των εξελιγμένων μετά μορφών ζωής και του ανθρώπου έχουμε τους αρχικούς αποκλειστικούς χρήστες οξυγόνου με τη μορφή των μιτοχονδρίων-των «παραγωγών εντός του κυττάρου»-και τις δύο διαφορετικές αυτές μορφές απόκτησης ενέργειας. Ένα τέτοιο κύτταρο, κατά τη διαδικασία της μίτωσης, αλλάζει τη μια διαδικασία με την άλλη. Από την απόκτηση ενέργειας μέσω των μιτοχονδρίων, στην απόκτηση ενέργειας μέσω ζύμωσης σακχάρων. Η δεύτερη είναι 20 φορές λιγότερο αποδοτική , αλλά έχει το πλεονέκτημα να μη δημιουργούνται στο κύτταρο ελεύθερες ρίζες, οι οποίες θα μπορούσαν να τραυματίσουν τα γονίδια-πράγμα αυτοκαταστροφικό- κατά τη κρίσιμη φάση της μίτωσης. Μετά την ολοκλήρωση της μίτωσης το κύτταρο μπορεί να επιστρέψει πάλι στην πιο αποδοτική απόκτηση ενέργειας μέσω των μιτοχονδρίων.
Βασική προϋπόθεση για τη φυσιολογική ζωή ενός κυττάρου στο ανθρώπινο π.χ. σώμα, είναι να έχει στη διάθεσή του αρκετό οξυγόνο και «καύσιμο υλικό». Έτσι εξηγείται γιατί η σωματική εργασία ή άσκηση στον καθαρό αέρα και η φυσική αγνή διατροφή είναι ο καλύτερος συνδυασμός για την αναζωογόνησή μας.
Αντίθετα η πράξη έχει δείξει ότι τα κύτταρά μας στρέφονται προς την απόκτηση ενέργειας και μέσω ζύμωσης, σε περιπτώσεις μεγάλης κούρασης, εξάντλησης ή στρές. Τότε το γαλακτικό οξύ που παράγεται π.χ. μετά από υπερβολική εργασία ή άθληση το αισθανόμαστε σαν μυϊκό πόνο. Σε περίπτωση που οι δυσμενείς συνθήκες για τον οργανισμό-υπερκόπωση ή ψυχολογικό άγχος-έχουν μεγάλη διάρκεια ή επαναλαμβάνονται χωρίς μεγάλα διαστήματα βελτίωσής τους, τότε εκφυλίζεται ο μεταβολισμός των κυττάρων με δυσμενή αποτελέσματα για τον οργανισμό μας.
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι τα καρκινικά κύτταρα. Αυτά κάνουν χρήση μόνο του μεταβολισμού μέσω ζύμωσης, που όπως αναφέραμε είναι λίγο αποδοτικός, γιατί πολλή ενέργεια ενσωματώνεται στα υποπροϊόντα της ζύμωσης. Έχουν σταματήσει να εξασφαλίζουν ενέργεια μέσω μιτοχονδρίων. Γι αυτό χρειάζονται να καταναλώνουν περισσότερη ουσία από ό,τι τα υγιή κύτταρα. Έτσι όταν η κατανάλωση τροφής του ασθενούς είναι ανεπαρκής τότε καταναλώνουν τη μάζα του σώματός του(αδυνατίζει πολύ). Τα ζάκχαρα- υδατάνθρακες είναι η «τροφή» για τη ζύμωση. Αν δεν τα έχουν στη διάθεσή τους τα καρκινικά κύτταρα δεν μπορούν να κάνουν μίτωση και να πολλαπλασιασθούν. Σε αυτή την έλλειψη στηρίζεται και η εναλλακτική θεραπεία του καρκίνου με δίαιτα, η οποία απαγορεύει για μεγάλο χρονικό διάστημα κάθε είδος άμεσα αφομοιώσιμων υδατανθράκων, όπως η ζάχαρη και το αλεύρι. Με τη δίαιτα αυτή ο ασθενής οδηγεί σε λιμοκτονία τα καρκινικά κύτταρα του σώματός του, που καταναλώνουν πολλά ζάκχαρα για να πολλαπλασιασθούν. Αν οι ασθενείς μπορούν να κάνουν και καλή οξυγόνωση του σώματός τους, τότε αυτά τα κύτταρα «ξαναθυμούνται» τη διαδικασία με το οξυγόνο για να εξασφαλίζουν ενέργεια και σταματάνε τη μίτωση, με αποτέλεσμα τη μείωση του όγκου. Ο συνδυασμός της δίαιτας αυτής και της καλής οξυγόνωσης, εξηγεί τις επιτυχίες που έχουν κάποιες εναλλακτικές θεραπείες.
Μετά τον Δαρβίνο η άποψη που επικράτησε στη γενετική βιολογία ήταν ότι ο οποιοσδήποτε οργανισμός καθορίζεται και καθοδηγείται αποκλειστικά από το έμφυτο γενετικό υλικό των γονιδίων του. Το περιβάλλον παίζει αμελητέο ρόλο σύμφωνα με τους μέχρι τώρα γενετιστές επιστήμονες. Τελευταία όμως κάποιοι επιγενετικοί επιστήμονες άρχισαν να διαψεύδουν αυτή τη θέση. Είναι ενδιαφέρουσα η ανακάλυψή τους ότι τα κύτταρα χωρίς πυρήνα-και άρα χωρίς γονίδια-έχουν και αυτά επιτυχημένες δραστηριότητες(π.χ. τα ερυθρά αιμοσφαίρια, που δεν έχουν πυρήνα, έχουν τη δυνατότητα να μετατρέπουν το σχήμα τους, ώστε να μπορούν να περνάνε ακόμα και από τα πιο στενά αγγεία, για να εφοδιάζουν με τα απαραίτητα στοιχεία και τα πιο απομακρυσμένα κύτταρα του οργανισμού). Επίσης στην έρευνά τους έχουν παρατηρήσει ότι τα κύτταρα από τα οποία αφαιρούν τον πυρήνα, δεν νεκρώνονται άμεσα. Σε πολλές περιπτώσεις συνεχίζουν τις λειτουργίες τους μέχρι τον φυσιολογικό τους θάνατο λόγω γήρανσης. Τη μοναδική λειτουργία που δεν επιτελούν είναι της αναπαραγωγής τους, για την οποία χρειάζονται τον πυρήνα που περιέχει το DNS, ως γενετικό υλικό. Η επιγενετική σήμερα υποστηρίζει τη θέση ότι το γονιδίωμα στον πυρήνα του κυττάρου περιγράφει μόνο το δυναμικό ενός κυττάρου, δεν μπορεί να καθορίσει το πώς χρησιμοποιείται αυτό το δυναμικό, ακριβώς όπως και το πρόγραμμα ενός υπολογιστή δεν μπορεί να καθορίσει το πως θα χρησιμοποιηθεί. Σε μια έρευνα για παράδειγμα, έγινε εμφύτευση πυρήνα καρκινικών κυττάρων σε βλαστοκύτταρα ποντικών, από τα οποία είχαν αφαιρεθεί πριν οι πυρήνες τους. Σύμφωνα με τη γενετική θα έπρεπε να πολλαπλασιασθούν τα καρκινικά κύτταρα. Δεν έγινε όμως αυτό και σε όλα τα πειράματα γεννήθηκαν υγιή ποντίκια.
Αντίθετα περαιτέρω έρευνες έχουν δείξει ότι το περιβάλλον επηρεάζει σημαντικά το γενετικό δυναμικό. Για παράδειγμα μονοζυγωτικά δίδυμα που μεγάλωσαν σε διαφορετικές κοινωνικές συνθήκες, έχουν διαφορετικό σχήμα γονιδίων σαν ενήλικες. Τα κύτταρά μας επηρεάζονται σήμερα με αρνητικό τρόπο από πολλούς τεχνικούς και πολιτισμικούς παράγοντες και μάλιστα μέσα από τα τοιχώματά τους, όπου έχει αποδειχθεί πλέον ότι βρίσκεται το σύστημα επεξεργασίας των πληροφοριών τους. Τα φωσφορικά λιπίδια της μεμβράνης των κυττάρων σχηματίζουν ένα ομοιόμορφο σχήμα και λειτουργούν όπως οι υγροί κρύσταλλοι μια οθόνης νέας τεχνολογίας. Σαν ημιαγωγοί επεξεργάζονται πληροφορίες. Η μεμβράνη του κυττάρου μπορεί να συγκριθεί με το πληκτρολόγιο. Μέσω αυτής μεταβιβάζονται εντολές από τα εξωτερικά ερεθίσματα(π.χ. από άγνωστα χημικά στοιχεία των ειδών διατροφής ή από φυσικά συστατικά τους, από άγχος ή ηρεμία, από φόβο ή εμπιστοσύνη, από κουραστική ή καλή μουσική κ.λπ.) σε τμήματα του προγράμματος και τα θέτουν σε λειτουργία. Αν δεχθούμε αυτή την εικόνα λειτουργίας και καθοδήγησης του κυττάρου, τότε αποκτούμε μια νέα αντίληψη για τη ζωή.
Η ζωή λοιπόν μπορεί να είναι όχι και τόσο καθορισμένη, όπως πιστευόταν μέχρι τώρα. Οι άνθρωποι μπορούν να παίξουν συνειδητά το παιχνίδι της ζωής και να αποφασίζουν οι ίδιοι σε μεγάλο βαθμό για το τι θέλουν να επιδράσει επάνω τους. Αν προσπαθήσουν να ζήσουν τη ζωή τους όσο γίνεται πιο συνειδητά, ώστε να μπορούν να ελέγχουν και να επιλέγουν τα ερεθίσματα που επιδρούν στα κύτταρά τους, τότε μπορούν να διαμορφώσουν σε μεγάλο βαθμό την ίδια τη ζωή τους. Δεν είμαστε θύματα των γονιδίων μας, αλλά δημιουργοί του εαυτού μας.