Εξοικονομήστε ενέργεια, να είστε εγκρατείς, κάνετε τις παραγωγικές διαδικασίες πιο αποδοτικές και λιγότερο επιζήμιες - για τον Καθ. Δρ Michael Braungart αυτές οι υγιείς αρχές της αειφορίας, όπως την αντιλαμβανόμαστε σήμερα, δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικές και επίσης δεν είναι αποτελεσματικές. Το όραμά του είναι διαφορετικό: θέλει να αναπτύξει προϊόντα και διαδικασίες παραγωγής τέτοιες, ώστε τα απόβλητα να μην είναι πλέον πρόβλημα. Θα πρέπει να είναι εντελώς ακίνδυνα για τον άνθρωπο και τη φύση. Ακόμη περισσότερο: ο άνθρωπος με ό, τι κάνει θα πρέπει να είναι χρήσιμος για άλλους βιο-γεω-χημικούς κύκλους. Τα προϊόντα του να μπορούν ταυτόχρονα να λειτουργούν στους κύκλους ανταλλαγής της ύλης και στους θρεπτικούς κύκλους, ώστε να μην υπάρχει περιττό απόβλητο, αλλά μόνο χρήσιμες πρώτες ύλες. Το ότι αυτό είναι δυνατό το δείχνουν περισσότερα από 600 προϊόντα στον κόσμο, τα οποία έχουν αναπτυχθεί με βάση αυτή την αρχή. Αυτή η σχεδιαστική φιλοσοφία έχει ονομασθεί Cradle to Cradle («από λίκνο σε λίκνο»). Και την έχει αναπτύξει ο Michael Braungart από κοινού με τον αμερικανό αρχιτέκτονα William McDonough.
Ενώ με τις συμβατικές στρατηγικές προσεγγίσεις του «οικο- αποδοτικού»(«eco-efficient») επιδιώκεται η μείωση των αθέλητων αρνητικών επιπτώσεων της παραγωγής και της κατανάλωσης μέσω διαδικασιών που αποβλέπουν στην ποσοτική μείωση και ελαχιστοποίηση, η «οικο-αποτελεσματική»(«eco-effective») προσέγγιση του Braungart είναι μια ποιοτική προσέγγιση που βασίζεται στις δυνατότητες βελτίωσης της βιομηχανίας, έτσι ώστε να είναι δυνατόν να αναπτύσσονται προϊόντα και διαδικασίες που θα στηρίζουν ταυτόχρονα τη φύση και το περιβάλλον. Οι λειτουργικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των φυσικών συστημάτων δείχνουν ότι είναι δυνατή η δημιουργία βιώσιμων συστημάτων παραγωγής και κατανάλωσης που δεν θα θέτουν το ζήτημα της μείωσης του «οικολογικού αποτυπώματός» μας, αλλά την πρόκληση του πώς αυτό το «αποτύπωμα» να μη σταματά ποτέ να είναι υποστηρικτική πηγή για τα φυσικά συστήματα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο σχεδιασμός Cradle to Cradle ® είναι ζωτικής σημασίας. Ορίζει ένα σύστημα για την παραγωγή προϊόντων και βιομηχανικών διεργασιών, το οποίο επιτρέπει σε υλικά να χρησιμοποιούνται ως «θρεπτικά στοιχεία» σε κλειστούς κύκλους. Υλικά προϊόντων που έχουν σχεδιασθεί κατάλληλα για βιολογικούς κύκλους, χρησιμεύουν σαν βιολογικά θρεπτικά συστατικά, και μπορεί με ασφάλεια να ελευθερωθούν στο περιβάλλον. Υλικά των προϊόντων, τα οποία είναι σχεδιασμένα για κλειστούς τεχνικούς κύκλους χρησιμεύουν ως «τεχνικά θρεπτικά συστατικά» (για παράδειγμα, τα μέταλλα και διάφορα πολυμερή). Τα υλικά αυτά δεν θα πρέπει να καταλήγουν σε βιολογικούς κύκλους.
Τα προϊόντα μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες: καταναλωτικά αγαθά, χρηστικά αγαθά και τα προϊόντα που δεν μπορούν να πωληθούν πλέον στην αγορά. Καταναλωτικά αγαθά, όπως τα απορρυπαντικά ή σαμπουάν, μπορούν να γίνουν από «βιολογικά θρεπτικά συστατικά», έτσι ώστε να είναι πάντα εγγυημένη μια ασφαλής διάθεση αυτών των προϊόντων στο περιβάλλον. Αυτό ισχύει και για τις συσκευασίες. Χρηστικά διαρκή αγαθά, όπως αυτοκίνητα, πλυντήρια ή τηλεοράσεις περιέχουν «τεχνικά θρεπτικά συστατικά». Αυτά τα προϊόντα προσφέρουν βασικά μια υπηρεσία στους χρήστες τους, και μπορούν να κατασκευασθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε στο τέλος της «υπηρεσία» τους να είναι δυνατή μια ανακύκλωση των συστατικών τους. Για την ακρίβεια, ο άνθρωπος δεν επιθυμεί να έχει τελικά τη συσκευή της τηλεόρασης με όλα τα τοξικά υλικά της, αλλά μόνο τα τηλεοπτικά προγράμματα. Προϊόντα που δεν είναι πλέον αγοραστέα, όπως π.χ. τα επικίνδυνα απόβλητα, συνιστούν κίνδυνο για την υγεία και το περιβάλλον και θα πρέπει να αντικατασταθούν το συντομότερο δυνατό.
Από τον προσαρμογή των χαρακτηριστικών των προϊόντων ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της σχεδιαστικής φιλοσοφίας Cradle to Cradle ® , προκύπτει μια «ABC-Χ» κατάταξη. Η X-λίστα προσδιορίζει τις ουσίες που θα πρέπει να αφαιρεθούν από όλα τα προϊόντα, επειδή είναι γνωστό ότι είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες, ή με διάφορους τρόπους επηρεάζουν καταστροφικά τους ανθρώπους και τα ζώα. Οι ουσίες της «γκρίζας λίστας» δεν είναι μεν ιδανικές, αλλά δεν υπάρχουν γι 'αυτές ακόμα υποκατάστατα, ώστε να είναι ακόμη απαραίτητες σήμερα για την περαιτέρω παραγωγή. Ουσίες από την παθητικά θετική λίστα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, διότι δεν έχουν καμία επίδραση στο περιβάλλον. Ο στόχος είναι, πάντως, να χρησιμοποιούνται ουσίες από την ενεργά θετική λίστα, λόγω των χρήσιμων ιδιοτήτων τους, επειδή αυτές οι ουσίες είναι απολύτως ασφαλή για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Από τη στιγμή που τα προϊόντα έχουν βελτιστοποιηθεί σύμφωνα με την «οικο- αποτελεσματική» προσέγγιση και μπορούν να εντάσσονται στο σύστημα αναφοράς Cradle to Cradle ®-, μπορεί να αξιολογηθούν με βάση τη « γραμμή τριπλής κορυφής». Η γραμμή τριπλής κορυφής αποδέχεται το σχέδιο της «τριπλής κατώτατης γραμμής», αλλά αλλάζοντας την οπτική: πέρα από τη «μείωση των μειονεκτημάτων» και προς τη «μεγιστοποίηση της χρήσης». Αυτή η νέα προοπτική σχεδιασμού δημιουργεί τριπλής κορυφής γραμμή ανάπτυξης: προϊόντα που είναι ευνοϊκά για την φύση και τον πολιτισμό, αλλά και έχουν οικονομική αξία. Ο σχεδιασμός για την τριπλής κορυφής γραμμή προσανατολίζεται στους νόμους της φύσης και δείχνει στη βιομηχανία πρακτικές, προκειμένου να μπορέσει να αναπτύξει συστήματα που λειτουργούν αξιόπιστα επίσης στο μέλλον. Στα με έξυπνο τρόπο κατασκευασμένα προϊόντα, διαδικασίες και εγκαταστάσεις παραγωγής εμπεριέχονται ποιότητα και αξίες με τέτοιο τρόπο, ώστε να αφήνουν ευχάριστα ίχνη αντί αξιοθρήνητα τέτοια
http://www.braungart.com/visionDE.htm
http://www.mcdonough.com/cradle_to_cradle.htm
Ενώ με τις συμβατικές στρατηγικές προσεγγίσεις του «οικο- αποδοτικού»(«eco-efficient») επιδιώκεται η μείωση των αθέλητων αρνητικών επιπτώσεων της παραγωγής και της κατανάλωσης μέσω διαδικασιών που αποβλέπουν στην ποσοτική μείωση και ελαχιστοποίηση, η «οικο-αποτελεσματική»(«eco-effective») προσέγγιση του Braungart είναι μια ποιοτική προσέγγιση που βασίζεται στις δυνατότητες βελτίωσης της βιομηχανίας, έτσι ώστε να είναι δυνατόν να αναπτύσσονται προϊόντα και διαδικασίες που θα στηρίζουν ταυτόχρονα τη φύση και το περιβάλλον. Οι λειτουργικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των φυσικών συστημάτων δείχνουν ότι είναι δυνατή η δημιουργία βιώσιμων συστημάτων παραγωγής και κατανάλωσης που δεν θα θέτουν το ζήτημα της μείωσης του «οικολογικού αποτυπώματός» μας, αλλά την πρόκληση του πώς αυτό το «αποτύπωμα» να μη σταματά ποτέ να είναι υποστηρικτική πηγή για τα φυσικά συστήματα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο σχεδιασμός Cradle to Cradle ® είναι ζωτικής σημασίας. Ορίζει ένα σύστημα για την παραγωγή προϊόντων και βιομηχανικών διεργασιών, το οποίο επιτρέπει σε υλικά να χρησιμοποιούνται ως «θρεπτικά στοιχεία» σε κλειστούς κύκλους. Υλικά προϊόντων που έχουν σχεδιασθεί κατάλληλα για βιολογικούς κύκλους, χρησιμεύουν σαν βιολογικά θρεπτικά συστατικά, και μπορεί με ασφάλεια να ελευθερωθούν στο περιβάλλον. Υλικά των προϊόντων, τα οποία είναι σχεδιασμένα για κλειστούς τεχνικούς κύκλους χρησιμεύουν ως «τεχνικά θρεπτικά συστατικά» (για παράδειγμα, τα μέταλλα και διάφορα πολυμερή). Τα υλικά αυτά δεν θα πρέπει να καταλήγουν σε βιολογικούς κύκλους.
Τα προϊόντα μπορούν να χωριστούν σε τρεις κατηγορίες: καταναλωτικά αγαθά, χρηστικά αγαθά και τα προϊόντα που δεν μπορούν να πωληθούν πλέον στην αγορά. Καταναλωτικά αγαθά, όπως τα απορρυπαντικά ή σαμπουάν, μπορούν να γίνουν από «βιολογικά θρεπτικά συστατικά», έτσι ώστε να είναι πάντα εγγυημένη μια ασφαλής διάθεση αυτών των προϊόντων στο περιβάλλον. Αυτό ισχύει και για τις συσκευασίες. Χρηστικά διαρκή αγαθά, όπως αυτοκίνητα, πλυντήρια ή τηλεοράσεις περιέχουν «τεχνικά θρεπτικά συστατικά». Αυτά τα προϊόντα προσφέρουν βασικά μια υπηρεσία στους χρήστες τους, και μπορούν να κατασκευασθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε στο τέλος της «υπηρεσία» τους να είναι δυνατή μια ανακύκλωση των συστατικών τους. Για την ακρίβεια, ο άνθρωπος δεν επιθυμεί να έχει τελικά τη συσκευή της τηλεόρασης με όλα τα τοξικά υλικά της, αλλά μόνο τα τηλεοπτικά προγράμματα. Προϊόντα που δεν είναι πλέον αγοραστέα, όπως π.χ. τα επικίνδυνα απόβλητα, συνιστούν κίνδυνο για την υγεία και το περιβάλλον και θα πρέπει να αντικατασταθούν το συντομότερο δυνατό.
Από τον προσαρμογή των χαρακτηριστικών των προϊόντων ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της σχεδιαστικής φιλοσοφίας Cradle to Cradle ® , προκύπτει μια «ABC-Χ» κατάταξη. Η X-λίστα προσδιορίζει τις ουσίες που θα πρέπει να αφαιρεθούν από όλα τα προϊόντα, επειδή είναι γνωστό ότι είναι καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες, ή με διάφορους τρόπους επηρεάζουν καταστροφικά τους ανθρώπους και τα ζώα. Οι ουσίες της «γκρίζας λίστας» δεν είναι μεν ιδανικές, αλλά δεν υπάρχουν γι 'αυτές ακόμα υποκατάστατα, ώστε να είναι ακόμη απαραίτητες σήμερα για την περαιτέρω παραγωγή. Ουσίες από την παθητικά θετική λίστα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, διότι δεν έχουν καμία επίδραση στο περιβάλλον. Ο στόχος είναι, πάντως, να χρησιμοποιούνται ουσίες από την ενεργά θετική λίστα, λόγω των χρήσιμων ιδιοτήτων τους, επειδή αυτές οι ουσίες είναι απολύτως ασφαλή για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Από τη στιγμή που τα προϊόντα έχουν βελτιστοποιηθεί σύμφωνα με την «οικο- αποτελεσματική» προσέγγιση και μπορούν να εντάσσονται στο σύστημα αναφοράς Cradle to Cradle ®-, μπορεί να αξιολογηθούν με βάση τη « γραμμή τριπλής κορυφής». Η γραμμή τριπλής κορυφής αποδέχεται το σχέδιο της «τριπλής κατώτατης γραμμής», αλλά αλλάζοντας την οπτική: πέρα από τη «μείωση των μειονεκτημάτων» και προς τη «μεγιστοποίηση της χρήσης». Αυτή η νέα προοπτική σχεδιασμού δημιουργεί τριπλής κορυφής γραμμή ανάπτυξης: προϊόντα που είναι ευνοϊκά για την φύση και τον πολιτισμό, αλλά και έχουν οικονομική αξία. Ο σχεδιασμός για την τριπλής κορυφής γραμμή προσανατολίζεται στους νόμους της φύσης και δείχνει στη βιομηχανία πρακτικές, προκειμένου να μπορέσει να αναπτύξει συστήματα που λειτουργούν αξιόπιστα επίσης στο μέλλον. Στα με έξυπνο τρόπο κατασκευασμένα προϊόντα, διαδικασίες και εγκαταστάσεις παραγωγής εμπεριέχονται ποιότητα και αξίες με τέτοιο τρόπο, ώστε να αφήνουν ευχάριστα ίχνη αντί αξιοθρήνητα τέτοια
http://www.braungart.com/visionDE.htm
http://www.mcdonough.com/cradle_to_cradle.htm
RSS Feed
