Γράμμα από τη Βολισσό του Γιάννη Μακριδάκη
Η απάντησή μου στην επιστολή που μου έγραψε ο Νίκος Μπελαβίλας. Δημοσιεύθηκε στην Αυγή την Κυριακή 18 Αυγούστου 2013
http://www.avgi.gr/article/785865/gramma-apo-ti-bolisso-i-allios-i-truferi-epanastasi
Αγαπητέ σύντροφε Νίκο Μπελαβίλα
Με έκπληξη και χαρά διάβασα το ανοιχτό σου γράμμα σε μένα, που δημοσίευσες στην “Αυγή” την περασμένη Κυριακή και θέλω να σ’ ευχαριστήσω για τα λόγια σου και για την ευκαιρία που μου έδωσες να θέσω επιγραμματικά μερικά ζητήματα, τα οποία κατά τη γνώμη μου αποτελούν πρόκληση για τη σύγχρονη Αριστερά.
Το αδιέξοδο, το οποίο αυτή τη στιγμή καλείται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα, είναι η ταχύτατη αστικοποίηση του πλανήτη. Σήμερα το 60% των κατοίκων της γης που ανήκουν στο ανθρώπινο είδος, είναι αστοί καταναλωτές, γεγονός που σημαίνει ότι:
Α) Από την ώρα που θα ανοίξουν τα μάτια τους το πρωί, μέχρι την ώρα που θα τα κλείσουν το βράδυ, καταναλώνουν, λελογισμένα ή σπάταλα, φυσικούς πόρους, τους οποίους ούτε στο ελάχιστο δεν αναπληρώνουν. Οι πιο συνειδητοποιημένοι από αυτούς κάνουν ανακύκλωση, ενέργεια που απέχει πολύ από την αναπλήρωση και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι έχει τελικά θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο. Όλη αυτή η στάση ζωής οδηγεί σε οφθαλμοφανές αδιέξοδο, με δεδομένο και επιστημονικά τεκμηριωμένο το πεπερασμένο του πλανήτη.
Β) Έχουν απομακρυνθεί από τις συνέπειες των απλών καθημερινών τους κινήσεων. Έτσι, δεν γνωρίζουν και δεν σκέφτονται π.χ. τι συνέπειες έχει, «κάπου μακριά», η παραγωγή της ενέργειας που καταναλώνουν με κάθε πράξη τους, δεν σκέφτονται ότι οι φυσικοί πόροι είναι πεπερασμένοι. Απεναντίας, έχουν γενιά με τη γενιά γαλουχηθεί πλέον με την εντύπωση ότι ο μοναδικός φυσικός πόρος, η αρχή των πάντων είναι το χρήμα, το έχουν αναγάγει αυτό καθαυτό σε αξία, ενώ δεν είναι παρά μια μονάδα μέτρησης αξιών, μια ευφυής σύλληψη του ανθρώπου για να διευκολύνει τις ανταλλαγές του. Δώσαμε υπέρτατη αξία στη μονάδα μέτρησης των αξιών και απαξιώσαμε τις αξίες δηλαδή, γεγονός που οδηγεί στο να έχουμε απαξιώσει πρώτα απ’ όλα τον ίδιο μας τον εαυτό, να τον βλέπουμε και να τον ορίζουμε πλέον ως έναν αριθμό του συστήματος, κατόπιν στο να παράγουμε χρηματοοικονομικές φούσκες που γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες, και τέλος στο να «παράγουμε απορρίμματα», σχήμα οξύμωρο και τρανή απόδειξη της κατάντιας του λεγόμενου πολιτισμού μας.
Γ) Έχουν αφήσει πίσω τα αρχέγονα, τα βασικά, τα πρωταρχικά της ανθρώπινης ύπαρξης και δεν ασχολούνται καθόλου με αυτά. Κανείς καταναλωτής στις πόλεις δεν ασχολείται και δεν ασχολήθηκε ποτέ με τα τρία βασικά στοιχεία της ύπαρξής του, τους σπόρους, το νερό και οξυγόνο. Παράτησαν αυτά τα ταπεινά, τα χαρακτήρισαν ως ανούσια και ανάξια λόγου και ενασχόλησης, παράτησαν και τις πατρίδες τους, τους τόπους που έθρεψαν, με δυσκολίες βέβαια, γενιές και γενιές, για να μετακομίσουν από το χωριό στην πόλη κι από το οικοσύστημα στο χρηματοοικονομικό σύστημα, να μεταλλαχθούν από πλάσματα της φύσης σε καταναλωτές, από ελεύθεροι άνθρωποι – όντα του οικοσυστήματος σε αριθμημένα γρανάζια του χρηματοοικονομικού συστήματος κι από πλούσιοι με πολλά μικρά εισοδήματα και προϊόντα σε εξαρτημένους εκ μηνιαίου μισθού εξειδικευμένους πένητες. Άφησαν τα ταπεινά αλλά τόσο ουσιώδη και τόσο απαραίτητα για την ίδια τους την ύπαρξη, και στράφηκαν σε μια πρόοδο και μια ανάπτυξη συνώνυμη του γιγαντισμού και της Ύβρης.
Και είναι απόλυτα σαφές σύντροφε Νίκο, πώς ό,τι αφήνεις, το παίρνει άλλος. Κι όσα εμείς ως ανθρωπότητα αφήσαμε, όλα αυτά που απαρχής της ύπαρξης του ανθρώπου επί γης αποτελούσαν αγαθά κοινοκτημοσύνης, τα παραδώσαμε τώρα με την αδιαφορία μας και τη μετάλλαξή μας σε καταναλωτές, στα χέρια ανήθικων και κερδοσκοπικών πολυεθνικών, για να τα διαχειρίζονται (να τα δηλητηριάζουν) και να μας τα πουλάνε ως προϊόντα αγορών.
Μετατρέψαμε με λίγα λόγια τα αγαθά σε προϊόντα, την κοινοκτημοσύνη σε ιδιώτευση, την αξία σε τίποτα, το τίποτα σε αξία, τον πολυμήχανο άνθρωπο σε εξειδικευμένο, αριθμημένο γρανάζι καταναλωτή και με αυτή την πορεία που ακολουθούμε, συμβάλλουμε καθημερινά, ο καθένας με την προσωπική του στάση ζωής στο να επέλθει σύντομα η πλήρης υποκατάσταση του αυθύπαρκτου οικοσυστήματος από το φτιαχτό, πλαστό και πλάνο χρηματοοικονομικό σύστημα, στην εξολοκλήρου άλωσή μας δηλαδή, αφού ολόκληρος ο πλανήτης σε λίγα χρόνια θα έχει αστικοποιηθεί, με όλες βέβαια τις συνέπειες που έχει κάτι τέτοιο και διαφαίνονται ήδη, στα άλλα πλάσματα, στα τοπία, στο κλίμα, στον εναπομείναντα άνθρωπο. Ζούμε δηλαδή έναν ανηλεή ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τον οποίον έχουν εξαπολύσει και τροφοδοτούν με τη ζωή τους καθημερινά οι καταναλωτές εναντίον των ανθρώπων (που έχουν οι ίδιοι μέσα τους αλλά και όσων δεν εντάχθηκαν ακόμα στο σύστημα και συνεχίζουν να αντιστέκονται) και κάθε άλλου πλάσματος, κι αυτό το ζούμε στο πετσί μας πολύ έντονα τα τελευταία χρόνια εδώ στην Ελλάδα.
Ζούμε τις συνέπειες της άκρατης αστυφιλίας των περασμένων δεκαετιών. Η ανθρωπότητα αυτή την ιστορική στιγμή της, μοιάζει με τον σκορπιό που έχει γυρίσει το κεντρί του και ετοιμάζεται να τσιμπήσει το κεφάλι του. Η ιδιωτικοποίηση των βασικών φυσικών πόρων (σπόρων, νερού, οξυγόνου, ενέργειας) είναι η τελευταία πράξη του καπιταλιστικού δράματος. Κι η μόνη διέξοδος πλέον, η μόνη πρόταση ζωής, είναι η αποσυμπίεση, η αλλαγή πορείας, η αποανάπτυξη, το τέλος του γιγαντισμού, η κατεδάφιση του πύργου της Βαβέλ μας τούβλο – τούβλο, και η στροφή της ανθρωπότητας στη μικρή κλίμακα με σεβασμό στον άνθρωπο και στη φύση γύρω του, η επιστροφή στην παραγωγή, στα ταπεινά αλλά τόσο βασικά, τα αρχέγονα της ύπαρξής μας διότι αν δεν επιζούμε ως βιολογικά όντα, ούτε ανθρώπινες σχέσεις, ούτε ανάπτυξη, ούτε πρόοδο, ούτε τεχνολογία, ούτε σπουδές, ούτε τέχνες, ούτε πολιτική μπορούμε να παράξουμε και να θεραπεύσουμε. Αυτά τα ζητήματα έχει χρέος να θέσει στην κοινωνία η σύγχρονη Αριστερά σύντροφε Νίκο, κι όχι να μπαίνει στο πλαστό καπιταλιστικό δίλημμα «λιτότητα ή ανάπτυξη», του οποίου όλοι οι όροι είναι παντελώς αλλοιωμένοι, αφού η λιτότητα από αρετή έχει πλασαριστεί ως κατάρα και η ανάπτυξη από πρόοδος έχει μετατραπεί σε οπισθοδρόμηση, κατάντια και καταστροφή.
Προσωπικά λοιπόν σύντροφε Νίκο, κάνω πράξη την πεποίθησή μου ότι δεν υπάρχει καμία παγκόσμια συνωμοσία που απεργάζεται την καταστροφή μας, κάνω πράξη την πίστη μου ότι το σύστημα είμαι εγώ, κι αφού συνειδητοποίησα την αδιέξοδη καταναλωτική ζωή μου ως αστός, επέστρεψα στη γη για να ασχοληθώ με τους σπόρους και τα νερά, έτσι ώστε να συμβάλλω στην επανάσταση από ένα άλλο μετερίζι, το οποίο αφήσαμε, με κίνδυνο όταν και αν, εξεγερθούμε μια μέρα στις πόλεις, όπως λες, να ξεκάνουμε και να διαλύσουμε τους καπιταλιστές μέσα μας κι έξω από μας αλλά ύστερα να πεθάνουμε όλοι από έλλειψη καθαρής τροφής, μιας και τους σπόρους και τα νερά μας τα έχουμε παραδώσει προ πολλού στα βρόμικα χέρια του χρηματοοικονομικού μας συστήματος.
Κλείνοντας λοιπόν έχω να σου πω ότι μπορεί από τη βιομηχανική επανάσταση κι ύστερα οι ιδέες και οι εξεγέρσεις να ξεκινούσαν πάντοτε από τις πόλεις, αλλά ας μην υποτιμούμε τον ρόλο των ανθρώπων του βουνού και του λόγγου σε αυτές. Ιδίως στη σημερινή εποχή που ενώ οι κάτοικοι της πόλης είναι, όπως και στην προηγούμενη Κατοχή, υπό σφιχτή και αδίστακτη επιτήρηση, σε όλη την άλλη Ελλάδα, από το Αποπηγάδι μέχρι τις Σκουριές γεννιούνται και δρουν ανυποχώρητοι πυρήνες όχι μόνο αντίστασης αλλά και επίθεσης, με όπλο μια διαφορετική φιλοσοφία ζωής, μια διαφορετική θεώρηση του εαυτού και του κόσμου μας, μια αλλαγή του τοπίου μέσα κι έξω μας.
Αυτή είναι η ελπίδα μιας τρυφερής επανάστασης σύντροφε Νίκο, οι νέοι άνθρωποι που αλλάζουν και καθημερινά ζυμώνουν το διαφορετικό μέσα τους, και ένα μεγάλο κομμάτι αυτών, πίστεψέ με, ειδικά σήμερα, δεν βρίσκονται στα αστικά κέντρα αλλά έχουν πάρει των ομματιών τους και προετοιμάζουν το μέλλον που έρχεται ολοταχώς ύστερα από την επερχόμενη ολοφάνερη κατάρρευση του παρελθόντος, το οποίο ακόμα μας κυβερνά.
Με απόλυτη εκτίμηση και πάθος για προσέγγιση, σύνθεση, αγώνα…
Σχόλια στην επιστολή
Κώστας Τσόγιας on August 20, 2013 at 12:27 am said:
Χαίρομαι που έγραψες στην ”Αυγή” για την αποανάπτυξη. Το δίλημμα πλέον είναι ”αποανάπτυξη ή βαρβαρότητα”. Οι αυταπάτες μεγάλου μέρους της Αριστεράς για απεριόριστη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων σε έναν πεπερασμένο πλανήτη είναι ανάγκη να διαλυθούν.
Γρηγορακάκης Δημήτρης on August 20, 2013 at 6:00 pm said:
Χωρίς να θέλω να υπερασπιστώ τις θέσεις του Νίκου του Μπελαβίλα, βλέπω μια τάση δική σου που λέει ότι: αφού δεν κατάφερε η ανάπτυξη να φέρει κάτι καλό στην ανθρωπότητα, τότε δεν την χρειαζόμαστε και ας πάει στο διάολο.
Μήπως όμως αυτό μοιάζει με το τέλος της Ρώμης και την επικράτηση του χριστιανισμού με την απαξίωση των όποιων επιτευγμάτων των «ειδωλολατρών»;
Εγώ βλέπω πάντως ότι δημιουργείται μια κατάσταση που στην Φυσική την ονομάζουν «σπάσιμο συμμετρίας». Δηλαδή ότι το υπάρχον σύστημα δεν μπορεί να τροφοδοτήσει πια τις ζωές και τα όνειρα όλων των ανθρώπων, (ίσως μάλιστα να φτάσει και σε ακόμα πιο ακραίες μορφές ξεκαθαρίσματος των «ζιζανίων», όπου της γης). Στο σπάσιμο της συμμετρίας γίνεται ότι και στο κομμένο γάλα, δηλαδή δημιουργούνται νησίδες υγρού ή στερεού χώρια. Υπάρχει δηλαδή έντονη τάση να γυρίσουμε πίσω, να συμμαζέψουμε ότι απόμεινε από το διαλυμένο μας παρελθόν και να στηριχτούμε σ αυτό. Θα υπάρχει όμως και μια άλλη τάση που θα θέλει να διορθώσει τις ανοησίες και υπερβολές του συστήματος, παλεύοντας μέσα στις πόλεις και να οικοδομήσει ένα μοντέρνο σύστημα με γνώμονα τον άνθρωπο Το «να γυρίσουμε πίσω» είναι απόλυτα υγιές (προσωπικά με ενθουσιάζει σαν τρόπος και όραμα ζωής), αλλά βλέπω ότι πρώτον δεν μπορεί να είναι λύση για όλους τους κατοίκους των πόλεων, όσο κι αν συμπιέσουν τον καταναλωτισμό τους και δεύτερον δεν μπορώ να διαγράψω όλη την τεράστια γνώση και τεχνολογία που το σημερινό (όποιο) σύστημα έχει καταφέρει να προσφέρει στον ανθρώπινο πολιτισμό.
Nέλλη Ψαρρού on August 22, 2013 at 11:47 am said:
“Μπορεί κανείς να φανταστεί το δυτικό το μοντέλο ζωής και “ανάπτυξης” να εφαρμόζεται από το σύνολο του πληθυσμού της Γης; Κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατον καθώς θα απαιτούνται περίπου 5-9 πλανήτες σαν τη Γη για να καλυφθούν αυτού του τύπου οι ανάγκες του σημερινού πληθυσμού της. Αυτό από μόνο του δείχνει ότι το σημερινό μοντέλο “ανάπτυξης” έχει ολιγαρχικά χαρακτηριστικά: απομυζεί τη φύση και τον άνθρωπο χάριν του πλουτισμού και του ρυπογόνου τρόπου ζωής μιας ισχνής μειονότητας του πληθυσμού της: το 1% του πλανήτη κατέχει το 37% του παγκόσμιου πλούτου.
Ως πρόταγμα η αποανάπτυξη, αν και ακούγεται ή συχνά παραφράζεται ως τάση μη ανάπτυξης, στην πραγματικότητα προτείνει μια άλλη ανάπτυξη. Η ανάπτυξη αυτή επιδιώκει φυσικά μια απομεγέθυνση και φυσικά θέτει τη φύση σε προτεραιότητα, αντιλαμβανόμενη φυσικά και τον άνθρωπο ως συστατικό της κομμάτι. Με σύμμαχο και όχι αντίπαλο την τεχνολογία, οι κοινωνίες μπορούν να παράγουν όσα χρειάζονται σε τοπική κλίμακα, απορρίπτοντας τις επίπλαστες ανάγκες. Το κυριότερο όμως για να κατανοήσουμε την αποανάπτυξη είναι το πολιτικό της πρόταγμα. Η αποανάπτυξη επιδιώκει αλλαγή του μοντέλου πολιτικής διακυβέρνησης, με έμφαση στη δημοκρατία, τη λήψη αποφάσεων από τα κάτω, την αυτοοργάνωση και τη συνεργασία. Ήδη η έμφαση στη συνεργασία αντί της ανταγωνιστικότητας είναι μια ποιοτική μετατόπιση βάρους σε επίπεδο πολιτικής. Η μετάβαση σε μικρότερες κοινωνίες όπου η κατανάλωση θα έχει αντικατασταθεί από την ικανοποίηση των μετριασμένων αναγκών συνάδει απόλυτα με το πολιτικό πρόταγμα της αποανάπτυξης αφού και τα δύο απαιτούν μικρότερης κλίμακας τοπικές διαρθρώσεις. Αυτό έχει αλλιώς εκφραστεί και ως αίτημα για τοπικοποίηση. Ταυτόχρονα, το πολιτικό πρόταγμα της δημοκρατίας και της συνεργατικότητας αποκλείει από το πλαίσιο της αποανάπτυξης τυχόν αντιδραστικές αυταρχικές λύσεις υπέρ του περιβάλλοντος ή λογικές φυσιολατρικού απομονωτισμού. Η οικολογία δεν είναι κάτι που υπερέχει έναντι όλων των άλλων αξιών για την αποανάπτυξη”.
Ένα μικρό απόσπασμα από το τρίτο άρθρο μου στο unfollow σχετικά με το θέμα Οικολογική ή Οικονομική Κρίση; που θα δημοσιευτεί στο προσεχώς τεύχος).
Γιώργος Κολέμπας on August 26, 2013 at 4:30 pm said:
Συμφωνώντας με το Γιάννη ότι ο παγκοσμιοποιημένος πια καπιταλισμός, έχοντας στο DNA του τη διαρκή μεγέθυνση-ανάπτυξη, από τη μια αστικοποιεί υπέρμετρα τον παγκόσμιο πληθυσμό μεγενθύνοντας και τις πόλεις-όπως και το δικό μας λεκανοπαίδιο-και από την άλλη γενικεύει το δυτικό υπερκαταναλωτικό πρότυπο προσπαθώντας να εντάξει σε αυτό κάθε γωνιά του πλανήτη. Όπου δεν υπήρχαν αρκετά εισοδήματα για αγορά των προϊόντων της υπερπαραγωγής του, η χρηματοπιστωτική ελίτ -που έχει συγκεντρώσει ένα τεράστιο όγκο χρημάτων, τουλάχιστον 10πλάσιο των διακινούμενων πραγματικών αξιών-δάνειζε ασύστολα νοικοκυριά, επιχειρήσεις, τράπεζες και κυβερνήσεις, ώστε μέσα από τον μηχανισμό του χρέους να ελέγχει και την “ευημερία” κυρίως του αστικοποιημένου παγκόσμιου πληθυσμού. Για να πληρωθούν αυτά τα χρέη από τις νέες γενιές θα απαιτηθεί τέτοια ανάπτυξη-μεγέθυνση-επέκταση της υπερχρήσης των φυσικών πόρων για υπερπαραγωγή-υπερκατανάλωση-υπερκέρδη, που αυτό θα οδηγήσει σε κατάρρευση του ολικού πλανητικού οικοσυστήματος-σε πτώχευση της «Α.Ε. Γης».
Οι νέες γενιές αν θέλουν να επιβιώσουν θα χρειασθεί από τη μια να μη πληρώσουν τα χρηματοπιστωτικά χρέη, από την άλλη να είναι σε θέση να πληρώσουν τα οικολογικά χρέη: με την έννοια ότι θα πρέπει να λάβουν μέτρα για την ανανέωση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και πόρων και την αύξηση των δυνατοτήτων των οικοσυστημάτων για απορρόφηση των απόβλητων π,χ, επιστροφή εκτάσεων στην άγρια φύση, «ανάπαυση» εδαφών, επιστροφή στην αγροτο-οικογεωργία για απορρόφηση της περίσσειας του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, μέσω της βιομάζας και επιστροφή στον εδαφολογικό άνθρακα κ.λπ. Σαν χώρα π.χ. είχαμε μέχρι πριν εμφανισθεί η σημερινή κρίση το 11ο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν οικολογικό αποτύπωμα στον κόσμο, 4ο μεγαλύτερο στην ΕΕ. Καταναλώναμε 181% πάνω από το όριο βιωσιμότητας. Αυτό οφειλόταν βασικά στο μεγάλο «ενεργειακό μας αποτύπωμα», δηλαδή στις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες μας σε ενέργεια (ετήσια αύξηση 2,4% μεταξύ 1990-2004 – πολύ υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο), και στο πολύ μεγάλο «υδατικό μας αποτύπωμα», το οποίο οφείλεται στην αυξημένη χρήση νερού για τη γεωργία (87%), στις απώλειες που παρουσιάζει το απαρχαιωμένο αρδευτικό και υδρευτικό δίκτυο στις πόλεις της χώρας, αλλά και στη συνολική κακοδιαχείριση των υδάτινων πόρων.
Ποια η απάντηση-λύση;
Ούτε η «επιμήκυνση». Ούτε ο «λογιστικός» προσδιορισμός του «καλού» και του «κακού» χρέους. Ούτε τα «κουρέματα». Αλλά ούτε και να δουλεύουμε περισσότερο με «κινεζοποίηση» των μισθών για να εξασφαλίζουμε τη συνέχιση της κατανάλωσης ή της επιβίωσης (για τους περισσότερους πια).
Δεν πληρώνουμε τα οικονομικά χρέη, για να αρχίζουμε να πληρώνουμε τα οικολογικά χρέη προς τα παιδιά μας. Σε παγκόσμιο επίπεδο να διεκδικήσουμε τη συνολική διαγραφή χρεών!
Παγκόσμια σεισάχθεια!
Όχι άλλες «δόσεις» και δάνεια!
Όχι “επιστροφή προς τα πίσω”, αλλά “επισστροφή προς τα μπρος”,
με την έννοια: να νοηματοδοτήσουμε τη ζωή μας με όλα τα θετικά του παρελθόντος- όπως το τοποθετεί ο Γιάννης, ξαναπιάνοντας το νήμα από κει που ο άνθρωπος θεώρησε ότι είναι πρόοδος η κατεύθυνση που σήμερα μας έφερε ως εδώ και αποδεικνύεται οπισθοδρόμηση-και συνδέοντάς τα με όποια θετικά έχει δημιουργήσει μια μειοψηφία -προς το παρόν-ανθρώπων(“προσώπων”), που έχουν επιλέξει ένα άλλο πιο συμβατό με το οικοσύστημα “τρόπο ζωής”.
Θα χρειασθεί:
• Η σημερινή κρίση των δημοσιονομικών χρεών να λυθεί υπέρ των κοινωνιών και όχι για άλλη μια φορά υπέρ των «από πάνω». (Οι ιδιώτες επενδυτές-αγοραστές των κρατικών ομολόγων και οι παγκόσμιοι παίκτες, έπαιξαν και έχασαν. Στο παγκόσμιο καζίνο τους προβλέπονται και οι ζημιές, όχι μόνο τα κέρδη).
• Να στηριχθούμε –όσο γίνεται περισσότερο-στις τοπικές οικονομίες, στην αυτοδυναμία και αυτάρκεια των περιοχών και των χωρών, στις δίκαιες ανταλλαγές μεταξύ τους.
• Να επαναπροσδιορίσουμε τις βασικές μας ανάγκες και τον τρόπο ικανοποίησή τους. Όσο γίνεται λιγότερο μέσω των αγορών και με μικρότερο κοινωνικό και οικολογικό αποτύπωμα.
• Να επιδιώξουμε την ευημερία-καλύτερα την ευζωία μέσω της «ατομικής εγκράτειας», της «συλλογικής αφθονίας» και της οικονομίας της εγγύτητας και των αναγκών.
• Να δημιουργήσουμε ένα νέο ανθρωπολογικό τύπο και ένα μετακαπιταλιστικό πολιτισμικό πρότυπο.
Να περάσουμε:
• από τις κυρίαρχες αξίες: ατομικισμού, βολέματος του «εαυτού», ατομικής κατανάλωσης και απληστίας, επέκτασης της κτήσης, ανταγωνισμού, επιβολής και κυριαρχίας κ.λπ.,
• στις αξίες: της συνύπαρξης, της συλλογικής ευζωίας, της εγκράτειας, της αλληλεγγύης, της αποδοχής του διαφορετικού, της συνεργατικότητας, της συνεργασίας και ισορροπίας με τα οικοσυστήματα και τη φύση, κ.λπ.
Η κατεύθυνση μπορεί να είναι:
• «από-ανάπτυξη εδώ» (όπου υπάρχει μεγάλο οικολογικό και κοινωνικό αποτύπωμα, σχεδόν σε όλους τους τομείς στις βιομηχανικές χώρες)
• «συντήρηση εκεί»( όπου υπάρχει βιωσιμότητα)
• «ανάπτυξη παραπέρα»( όπου μειώνεται το οικολογικό και κοινωνικό αποτύπωμα
• Ταυτόχρονα στροφή σε μια αποκεντρωμένη, επανατοπικοποιημένη, αυτοδιαχειριζόμενη, οικολογική και αταξική κοινωνία της ισοκατανομής πόρων και εξουσιών.
http://yiannismakridakis.gr/?p=3363
Η απάντησή μου στην επιστολή που μου έγραψε ο Νίκος Μπελαβίλας. Δημοσιεύθηκε στην Αυγή την Κυριακή 18 Αυγούστου 2013
http://www.avgi.gr/article/785865/gramma-apo-ti-bolisso-i-allios-i-truferi-epanastasi
Αγαπητέ σύντροφε Νίκο Μπελαβίλα
Με έκπληξη και χαρά διάβασα το ανοιχτό σου γράμμα σε μένα, που δημοσίευσες στην “Αυγή” την περασμένη Κυριακή και θέλω να σ’ ευχαριστήσω για τα λόγια σου και για την ευκαιρία που μου έδωσες να θέσω επιγραμματικά μερικά ζητήματα, τα οποία κατά τη γνώμη μου αποτελούν πρόκληση για τη σύγχρονη Αριστερά.
Το αδιέξοδο, το οποίο αυτή τη στιγμή καλείται να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα, είναι η ταχύτατη αστικοποίηση του πλανήτη. Σήμερα το 60% των κατοίκων της γης που ανήκουν στο ανθρώπινο είδος, είναι αστοί καταναλωτές, γεγονός που σημαίνει ότι:
Α) Από την ώρα που θα ανοίξουν τα μάτια τους το πρωί, μέχρι την ώρα που θα τα κλείσουν το βράδυ, καταναλώνουν, λελογισμένα ή σπάταλα, φυσικούς πόρους, τους οποίους ούτε στο ελάχιστο δεν αναπληρώνουν. Οι πιο συνειδητοποιημένοι από αυτούς κάνουν ανακύκλωση, ενέργεια που απέχει πολύ από την αναπλήρωση και δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι έχει τελικά θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο. Όλη αυτή η στάση ζωής οδηγεί σε οφθαλμοφανές αδιέξοδο, με δεδομένο και επιστημονικά τεκμηριωμένο το πεπερασμένο του πλανήτη.
Β) Έχουν απομακρυνθεί από τις συνέπειες των απλών καθημερινών τους κινήσεων. Έτσι, δεν γνωρίζουν και δεν σκέφτονται π.χ. τι συνέπειες έχει, «κάπου μακριά», η παραγωγή της ενέργειας που καταναλώνουν με κάθε πράξη τους, δεν σκέφτονται ότι οι φυσικοί πόροι είναι πεπερασμένοι. Απεναντίας, έχουν γενιά με τη γενιά γαλουχηθεί πλέον με την εντύπωση ότι ο μοναδικός φυσικός πόρος, η αρχή των πάντων είναι το χρήμα, το έχουν αναγάγει αυτό καθαυτό σε αξία, ενώ δεν είναι παρά μια μονάδα μέτρησης αξιών, μια ευφυής σύλληψη του ανθρώπου για να διευκολύνει τις ανταλλαγές του. Δώσαμε υπέρτατη αξία στη μονάδα μέτρησης των αξιών και απαξιώσαμε τις αξίες δηλαδή, γεγονός που οδηγεί στο να έχουμε απαξιώσει πρώτα απ’ όλα τον ίδιο μας τον εαυτό, να τον βλέπουμε και να τον ορίζουμε πλέον ως έναν αριθμό του συστήματος, κατόπιν στο να παράγουμε χρηματοοικονομικές φούσκες που γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες, και τέλος στο να «παράγουμε απορρίμματα», σχήμα οξύμωρο και τρανή απόδειξη της κατάντιας του λεγόμενου πολιτισμού μας.
Γ) Έχουν αφήσει πίσω τα αρχέγονα, τα βασικά, τα πρωταρχικά της ανθρώπινης ύπαρξης και δεν ασχολούνται καθόλου με αυτά. Κανείς καταναλωτής στις πόλεις δεν ασχολείται και δεν ασχολήθηκε ποτέ με τα τρία βασικά στοιχεία της ύπαρξής του, τους σπόρους, το νερό και οξυγόνο. Παράτησαν αυτά τα ταπεινά, τα χαρακτήρισαν ως ανούσια και ανάξια λόγου και ενασχόλησης, παράτησαν και τις πατρίδες τους, τους τόπους που έθρεψαν, με δυσκολίες βέβαια, γενιές και γενιές, για να μετακομίσουν από το χωριό στην πόλη κι από το οικοσύστημα στο χρηματοοικονομικό σύστημα, να μεταλλαχθούν από πλάσματα της φύσης σε καταναλωτές, από ελεύθεροι άνθρωποι – όντα του οικοσυστήματος σε αριθμημένα γρανάζια του χρηματοοικονομικού συστήματος κι από πλούσιοι με πολλά μικρά εισοδήματα και προϊόντα σε εξαρτημένους εκ μηνιαίου μισθού εξειδικευμένους πένητες. Άφησαν τα ταπεινά αλλά τόσο ουσιώδη και τόσο απαραίτητα για την ίδια τους την ύπαρξη, και στράφηκαν σε μια πρόοδο και μια ανάπτυξη συνώνυμη του γιγαντισμού και της Ύβρης.
Και είναι απόλυτα σαφές σύντροφε Νίκο, πώς ό,τι αφήνεις, το παίρνει άλλος. Κι όσα εμείς ως ανθρωπότητα αφήσαμε, όλα αυτά που απαρχής της ύπαρξης του ανθρώπου επί γης αποτελούσαν αγαθά κοινοκτημοσύνης, τα παραδώσαμε τώρα με την αδιαφορία μας και τη μετάλλαξή μας σε καταναλωτές, στα χέρια ανήθικων και κερδοσκοπικών πολυεθνικών, για να τα διαχειρίζονται (να τα δηλητηριάζουν) και να μας τα πουλάνε ως προϊόντα αγορών.
Μετατρέψαμε με λίγα λόγια τα αγαθά σε προϊόντα, την κοινοκτημοσύνη σε ιδιώτευση, την αξία σε τίποτα, το τίποτα σε αξία, τον πολυμήχανο άνθρωπο σε εξειδικευμένο, αριθμημένο γρανάζι καταναλωτή και με αυτή την πορεία που ακολουθούμε, συμβάλλουμε καθημερινά, ο καθένας με την προσωπική του στάση ζωής στο να επέλθει σύντομα η πλήρης υποκατάσταση του αυθύπαρκτου οικοσυστήματος από το φτιαχτό, πλαστό και πλάνο χρηματοοικονομικό σύστημα, στην εξολοκλήρου άλωσή μας δηλαδή, αφού ολόκληρος ο πλανήτης σε λίγα χρόνια θα έχει αστικοποιηθεί, με όλες βέβαια τις συνέπειες που έχει κάτι τέτοιο και διαφαίνονται ήδη, στα άλλα πλάσματα, στα τοπία, στο κλίμα, στον εναπομείναντα άνθρωπο. Ζούμε δηλαδή έναν ανηλεή ιμπεριαλιστικό πόλεμο, τον οποίον έχουν εξαπολύσει και τροφοδοτούν με τη ζωή τους καθημερινά οι καταναλωτές εναντίον των ανθρώπων (που έχουν οι ίδιοι μέσα τους αλλά και όσων δεν εντάχθηκαν ακόμα στο σύστημα και συνεχίζουν να αντιστέκονται) και κάθε άλλου πλάσματος, κι αυτό το ζούμε στο πετσί μας πολύ έντονα τα τελευταία χρόνια εδώ στην Ελλάδα.
Ζούμε τις συνέπειες της άκρατης αστυφιλίας των περασμένων δεκαετιών. Η ανθρωπότητα αυτή την ιστορική στιγμή της, μοιάζει με τον σκορπιό που έχει γυρίσει το κεντρί του και ετοιμάζεται να τσιμπήσει το κεφάλι του. Η ιδιωτικοποίηση των βασικών φυσικών πόρων (σπόρων, νερού, οξυγόνου, ενέργειας) είναι η τελευταία πράξη του καπιταλιστικού δράματος. Κι η μόνη διέξοδος πλέον, η μόνη πρόταση ζωής, είναι η αποσυμπίεση, η αλλαγή πορείας, η αποανάπτυξη, το τέλος του γιγαντισμού, η κατεδάφιση του πύργου της Βαβέλ μας τούβλο – τούβλο, και η στροφή της ανθρωπότητας στη μικρή κλίμακα με σεβασμό στον άνθρωπο και στη φύση γύρω του, η επιστροφή στην παραγωγή, στα ταπεινά αλλά τόσο βασικά, τα αρχέγονα της ύπαρξής μας διότι αν δεν επιζούμε ως βιολογικά όντα, ούτε ανθρώπινες σχέσεις, ούτε ανάπτυξη, ούτε πρόοδο, ούτε τεχνολογία, ούτε σπουδές, ούτε τέχνες, ούτε πολιτική μπορούμε να παράξουμε και να θεραπεύσουμε. Αυτά τα ζητήματα έχει χρέος να θέσει στην κοινωνία η σύγχρονη Αριστερά σύντροφε Νίκο, κι όχι να μπαίνει στο πλαστό καπιταλιστικό δίλημμα «λιτότητα ή ανάπτυξη», του οποίου όλοι οι όροι είναι παντελώς αλλοιωμένοι, αφού η λιτότητα από αρετή έχει πλασαριστεί ως κατάρα και η ανάπτυξη από πρόοδος έχει μετατραπεί σε οπισθοδρόμηση, κατάντια και καταστροφή.
Προσωπικά λοιπόν σύντροφε Νίκο, κάνω πράξη την πεποίθησή μου ότι δεν υπάρχει καμία παγκόσμια συνωμοσία που απεργάζεται την καταστροφή μας, κάνω πράξη την πίστη μου ότι το σύστημα είμαι εγώ, κι αφού συνειδητοποίησα την αδιέξοδη καταναλωτική ζωή μου ως αστός, επέστρεψα στη γη για να ασχοληθώ με τους σπόρους και τα νερά, έτσι ώστε να συμβάλλω στην επανάσταση από ένα άλλο μετερίζι, το οποίο αφήσαμε, με κίνδυνο όταν και αν, εξεγερθούμε μια μέρα στις πόλεις, όπως λες, να ξεκάνουμε και να διαλύσουμε τους καπιταλιστές μέσα μας κι έξω από μας αλλά ύστερα να πεθάνουμε όλοι από έλλειψη καθαρής τροφής, μιας και τους σπόρους και τα νερά μας τα έχουμε παραδώσει προ πολλού στα βρόμικα χέρια του χρηματοοικονομικού μας συστήματος.
Κλείνοντας λοιπόν έχω να σου πω ότι μπορεί από τη βιομηχανική επανάσταση κι ύστερα οι ιδέες και οι εξεγέρσεις να ξεκινούσαν πάντοτε από τις πόλεις, αλλά ας μην υποτιμούμε τον ρόλο των ανθρώπων του βουνού και του λόγγου σε αυτές. Ιδίως στη σημερινή εποχή που ενώ οι κάτοικοι της πόλης είναι, όπως και στην προηγούμενη Κατοχή, υπό σφιχτή και αδίστακτη επιτήρηση, σε όλη την άλλη Ελλάδα, από το Αποπηγάδι μέχρι τις Σκουριές γεννιούνται και δρουν ανυποχώρητοι πυρήνες όχι μόνο αντίστασης αλλά και επίθεσης, με όπλο μια διαφορετική φιλοσοφία ζωής, μια διαφορετική θεώρηση του εαυτού και του κόσμου μας, μια αλλαγή του τοπίου μέσα κι έξω μας.
Αυτή είναι η ελπίδα μιας τρυφερής επανάστασης σύντροφε Νίκο, οι νέοι άνθρωποι που αλλάζουν και καθημερινά ζυμώνουν το διαφορετικό μέσα τους, και ένα μεγάλο κομμάτι αυτών, πίστεψέ με, ειδικά σήμερα, δεν βρίσκονται στα αστικά κέντρα αλλά έχουν πάρει των ομματιών τους και προετοιμάζουν το μέλλον που έρχεται ολοταχώς ύστερα από την επερχόμενη ολοφάνερη κατάρρευση του παρελθόντος, το οποίο ακόμα μας κυβερνά.
Με απόλυτη εκτίμηση και πάθος για προσέγγιση, σύνθεση, αγώνα…
Σχόλια στην επιστολή
Κώστας Τσόγιας on August 20, 2013 at 12:27 am said:
Χαίρομαι που έγραψες στην ”Αυγή” για την αποανάπτυξη. Το δίλημμα πλέον είναι ”αποανάπτυξη ή βαρβαρότητα”. Οι αυταπάτες μεγάλου μέρους της Αριστεράς για απεριόριστη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων σε έναν πεπερασμένο πλανήτη είναι ανάγκη να διαλυθούν.
Γρηγορακάκης Δημήτρης on August 20, 2013 at 6:00 pm said:
Χωρίς να θέλω να υπερασπιστώ τις θέσεις του Νίκου του Μπελαβίλα, βλέπω μια τάση δική σου που λέει ότι: αφού δεν κατάφερε η ανάπτυξη να φέρει κάτι καλό στην ανθρωπότητα, τότε δεν την χρειαζόμαστε και ας πάει στο διάολο.
Μήπως όμως αυτό μοιάζει με το τέλος της Ρώμης και την επικράτηση του χριστιανισμού με την απαξίωση των όποιων επιτευγμάτων των «ειδωλολατρών»;
Εγώ βλέπω πάντως ότι δημιουργείται μια κατάσταση που στην Φυσική την ονομάζουν «σπάσιμο συμμετρίας». Δηλαδή ότι το υπάρχον σύστημα δεν μπορεί να τροφοδοτήσει πια τις ζωές και τα όνειρα όλων των ανθρώπων, (ίσως μάλιστα να φτάσει και σε ακόμα πιο ακραίες μορφές ξεκαθαρίσματος των «ζιζανίων», όπου της γης). Στο σπάσιμο της συμμετρίας γίνεται ότι και στο κομμένο γάλα, δηλαδή δημιουργούνται νησίδες υγρού ή στερεού χώρια. Υπάρχει δηλαδή έντονη τάση να γυρίσουμε πίσω, να συμμαζέψουμε ότι απόμεινε από το διαλυμένο μας παρελθόν και να στηριχτούμε σ αυτό. Θα υπάρχει όμως και μια άλλη τάση που θα θέλει να διορθώσει τις ανοησίες και υπερβολές του συστήματος, παλεύοντας μέσα στις πόλεις και να οικοδομήσει ένα μοντέρνο σύστημα με γνώμονα τον άνθρωπο Το «να γυρίσουμε πίσω» είναι απόλυτα υγιές (προσωπικά με ενθουσιάζει σαν τρόπος και όραμα ζωής), αλλά βλέπω ότι πρώτον δεν μπορεί να είναι λύση για όλους τους κατοίκους των πόλεων, όσο κι αν συμπιέσουν τον καταναλωτισμό τους και δεύτερον δεν μπορώ να διαγράψω όλη την τεράστια γνώση και τεχνολογία που το σημερινό (όποιο) σύστημα έχει καταφέρει να προσφέρει στον ανθρώπινο πολιτισμό.
Nέλλη Ψαρρού on August 22, 2013 at 11:47 am said:
“Μπορεί κανείς να φανταστεί το δυτικό το μοντέλο ζωής και “ανάπτυξης” να εφαρμόζεται από το σύνολο του πληθυσμού της Γης; Κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατον καθώς θα απαιτούνται περίπου 5-9 πλανήτες σαν τη Γη για να καλυφθούν αυτού του τύπου οι ανάγκες του σημερινού πληθυσμού της. Αυτό από μόνο του δείχνει ότι το σημερινό μοντέλο “ανάπτυξης” έχει ολιγαρχικά χαρακτηριστικά: απομυζεί τη φύση και τον άνθρωπο χάριν του πλουτισμού και του ρυπογόνου τρόπου ζωής μιας ισχνής μειονότητας του πληθυσμού της: το 1% του πλανήτη κατέχει το 37% του παγκόσμιου πλούτου.
Ως πρόταγμα η αποανάπτυξη, αν και ακούγεται ή συχνά παραφράζεται ως τάση μη ανάπτυξης, στην πραγματικότητα προτείνει μια άλλη ανάπτυξη. Η ανάπτυξη αυτή επιδιώκει φυσικά μια απομεγέθυνση και φυσικά θέτει τη φύση σε προτεραιότητα, αντιλαμβανόμενη φυσικά και τον άνθρωπο ως συστατικό της κομμάτι. Με σύμμαχο και όχι αντίπαλο την τεχνολογία, οι κοινωνίες μπορούν να παράγουν όσα χρειάζονται σε τοπική κλίμακα, απορρίπτοντας τις επίπλαστες ανάγκες. Το κυριότερο όμως για να κατανοήσουμε την αποανάπτυξη είναι το πολιτικό της πρόταγμα. Η αποανάπτυξη επιδιώκει αλλαγή του μοντέλου πολιτικής διακυβέρνησης, με έμφαση στη δημοκρατία, τη λήψη αποφάσεων από τα κάτω, την αυτοοργάνωση και τη συνεργασία. Ήδη η έμφαση στη συνεργασία αντί της ανταγωνιστικότητας είναι μια ποιοτική μετατόπιση βάρους σε επίπεδο πολιτικής. Η μετάβαση σε μικρότερες κοινωνίες όπου η κατανάλωση θα έχει αντικατασταθεί από την ικανοποίηση των μετριασμένων αναγκών συνάδει απόλυτα με το πολιτικό πρόταγμα της αποανάπτυξης αφού και τα δύο απαιτούν μικρότερης κλίμακας τοπικές διαρθρώσεις. Αυτό έχει αλλιώς εκφραστεί και ως αίτημα για τοπικοποίηση. Ταυτόχρονα, το πολιτικό πρόταγμα της δημοκρατίας και της συνεργατικότητας αποκλείει από το πλαίσιο της αποανάπτυξης τυχόν αντιδραστικές αυταρχικές λύσεις υπέρ του περιβάλλοντος ή λογικές φυσιολατρικού απομονωτισμού. Η οικολογία δεν είναι κάτι που υπερέχει έναντι όλων των άλλων αξιών για την αποανάπτυξη”.
Ένα μικρό απόσπασμα από το τρίτο άρθρο μου στο unfollow σχετικά με το θέμα Οικολογική ή Οικονομική Κρίση; που θα δημοσιευτεί στο προσεχώς τεύχος).
Γιώργος Κολέμπας on August 26, 2013 at 4:30 pm said:
Συμφωνώντας με το Γιάννη ότι ο παγκοσμιοποιημένος πια καπιταλισμός, έχοντας στο DNA του τη διαρκή μεγέθυνση-ανάπτυξη, από τη μια αστικοποιεί υπέρμετρα τον παγκόσμιο πληθυσμό μεγενθύνοντας και τις πόλεις-όπως και το δικό μας λεκανοπαίδιο-και από την άλλη γενικεύει το δυτικό υπερκαταναλωτικό πρότυπο προσπαθώντας να εντάξει σε αυτό κάθε γωνιά του πλανήτη. Όπου δεν υπήρχαν αρκετά εισοδήματα για αγορά των προϊόντων της υπερπαραγωγής του, η χρηματοπιστωτική ελίτ -που έχει συγκεντρώσει ένα τεράστιο όγκο χρημάτων, τουλάχιστον 10πλάσιο των διακινούμενων πραγματικών αξιών-δάνειζε ασύστολα νοικοκυριά, επιχειρήσεις, τράπεζες και κυβερνήσεις, ώστε μέσα από τον μηχανισμό του χρέους να ελέγχει και την “ευημερία” κυρίως του αστικοποιημένου παγκόσμιου πληθυσμού. Για να πληρωθούν αυτά τα χρέη από τις νέες γενιές θα απαιτηθεί τέτοια ανάπτυξη-μεγέθυνση-επέκταση της υπερχρήσης των φυσικών πόρων για υπερπαραγωγή-υπερκατανάλωση-υπερκέρδη, που αυτό θα οδηγήσει σε κατάρρευση του ολικού πλανητικού οικοσυστήματος-σε πτώχευση της «Α.Ε. Γης».
Οι νέες γενιές αν θέλουν να επιβιώσουν θα χρειασθεί από τη μια να μη πληρώσουν τα χρηματοπιστωτικά χρέη, από την άλλη να είναι σε θέση να πληρώσουν τα οικολογικά χρέη: με την έννοια ότι θα πρέπει να λάβουν μέτρα για την ανανέωση των πλουτοπαραγωγικών πηγών και πόρων και την αύξηση των δυνατοτήτων των οικοσυστημάτων για απορρόφηση των απόβλητων π,χ, επιστροφή εκτάσεων στην άγρια φύση, «ανάπαυση» εδαφών, επιστροφή στην αγροτο-οικογεωργία για απορρόφηση της περίσσειας του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, μέσω της βιομάζας και επιστροφή στον εδαφολογικό άνθρακα κ.λπ. Σαν χώρα π.χ. είχαμε μέχρι πριν εμφανισθεί η σημερινή κρίση το 11ο μεγαλύτερο κατά κεφαλήν οικολογικό αποτύπωμα στον κόσμο, 4ο μεγαλύτερο στην ΕΕ. Καταναλώναμε 181% πάνω από το όριο βιωσιμότητας. Αυτό οφειλόταν βασικά στο μεγάλο «ενεργειακό μας αποτύπωμα», δηλαδή στις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες μας σε ενέργεια (ετήσια αύξηση 2,4% μεταξύ 1990-2004 – πολύ υψηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο), και στο πολύ μεγάλο «υδατικό μας αποτύπωμα», το οποίο οφείλεται στην αυξημένη χρήση νερού για τη γεωργία (87%), στις απώλειες που παρουσιάζει το απαρχαιωμένο αρδευτικό και υδρευτικό δίκτυο στις πόλεις της χώρας, αλλά και στη συνολική κακοδιαχείριση των υδάτινων πόρων.
Ποια η απάντηση-λύση;
Ούτε η «επιμήκυνση». Ούτε ο «λογιστικός» προσδιορισμός του «καλού» και του «κακού» χρέους. Ούτε τα «κουρέματα». Αλλά ούτε και να δουλεύουμε περισσότερο με «κινεζοποίηση» των μισθών για να εξασφαλίζουμε τη συνέχιση της κατανάλωσης ή της επιβίωσης (για τους περισσότερους πια).
Δεν πληρώνουμε τα οικονομικά χρέη, για να αρχίζουμε να πληρώνουμε τα οικολογικά χρέη προς τα παιδιά μας. Σε παγκόσμιο επίπεδο να διεκδικήσουμε τη συνολική διαγραφή χρεών!
Παγκόσμια σεισάχθεια!
Όχι άλλες «δόσεις» και δάνεια!
Όχι “επιστροφή προς τα πίσω”, αλλά “επισστροφή προς τα μπρος”,
με την έννοια: να νοηματοδοτήσουμε τη ζωή μας με όλα τα θετικά του παρελθόντος- όπως το τοποθετεί ο Γιάννης, ξαναπιάνοντας το νήμα από κει που ο άνθρωπος θεώρησε ότι είναι πρόοδος η κατεύθυνση που σήμερα μας έφερε ως εδώ και αποδεικνύεται οπισθοδρόμηση-και συνδέοντάς τα με όποια θετικά έχει δημιουργήσει μια μειοψηφία -προς το παρόν-ανθρώπων(“προσώπων”), που έχουν επιλέξει ένα άλλο πιο συμβατό με το οικοσύστημα “τρόπο ζωής”.
Θα χρειασθεί:
• Η σημερινή κρίση των δημοσιονομικών χρεών να λυθεί υπέρ των κοινωνιών και όχι για άλλη μια φορά υπέρ των «από πάνω». (Οι ιδιώτες επενδυτές-αγοραστές των κρατικών ομολόγων και οι παγκόσμιοι παίκτες, έπαιξαν και έχασαν. Στο παγκόσμιο καζίνο τους προβλέπονται και οι ζημιές, όχι μόνο τα κέρδη).
• Να στηριχθούμε –όσο γίνεται περισσότερο-στις τοπικές οικονομίες, στην αυτοδυναμία και αυτάρκεια των περιοχών και των χωρών, στις δίκαιες ανταλλαγές μεταξύ τους.
• Να επαναπροσδιορίσουμε τις βασικές μας ανάγκες και τον τρόπο ικανοποίησή τους. Όσο γίνεται λιγότερο μέσω των αγορών και με μικρότερο κοινωνικό και οικολογικό αποτύπωμα.
• Να επιδιώξουμε την ευημερία-καλύτερα την ευζωία μέσω της «ατομικής εγκράτειας», της «συλλογικής αφθονίας» και της οικονομίας της εγγύτητας και των αναγκών.
• Να δημιουργήσουμε ένα νέο ανθρωπολογικό τύπο και ένα μετακαπιταλιστικό πολιτισμικό πρότυπο.
Να περάσουμε:
• από τις κυρίαρχες αξίες: ατομικισμού, βολέματος του «εαυτού», ατομικής κατανάλωσης και απληστίας, επέκτασης της κτήσης, ανταγωνισμού, επιβολής και κυριαρχίας κ.λπ.,
• στις αξίες: της συνύπαρξης, της συλλογικής ευζωίας, της εγκράτειας, της αλληλεγγύης, της αποδοχής του διαφορετικού, της συνεργατικότητας, της συνεργασίας και ισορροπίας με τα οικοσυστήματα και τη φύση, κ.λπ.
Η κατεύθυνση μπορεί να είναι:
• «από-ανάπτυξη εδώ» (όπου υπάρχει μεγάλο οικολογικό και κοινωνικό αποτύπωμα, σχεδόν σε όλους τους τομείς στις βιομηχανικές χώρες)
• «συντήρηση εκεί»( όπου υπάρχει βιωσιμότητα)
• «ανάπτυξη παραπέρα»( όπου μειώνεται το οικολογικό και κοινωνικό αποτύπωμα
• Ταυτόχρονα στροφή σε μια αποκεντρωμένη, επανατοπικοποιημένη, αυτοδιαχειριζόμενη, οικολογική και αταξική κοινωνία της ισοκατανομής πόρων και εξουσιών.
http://yiannismakridakis.gr/?p=3363
RSS Feed
