Το ζήτημα του νερού είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για την πολιτεία και για την εγκατάσταση σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των αρχών και των πολιτών. Για τον λόγο αυτό απαιτείται πλήρης διαφάνεια τόσο στη λειτουργία των όποιων φορέων όσο και στη διαχείριση των συστημάτων ελέγχου. Το ζήτημα ης διαχείρισης του υδατικού δυναμικού του δήμου, επίσης, είναι κρίσιμο και για τους ίδιους τους πολίτες, ώστε είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιείται για μικροκομματικούς σκοπούς και για λόγους εντυπωσιασμού. Είναι, τέλος, αδιανόητο να εξετάζεται αποσπασματικά, ξεχωριστά δηλαδή η κάθε παράμετρος που αφορά την ποιότητα και την ποσότητά του.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούν ότι η διαχείριση του υδατικού δυναμικού πρέπει να γίνεται ενιαία σε όλη τη λεκάνη απορροής κάθε πηγής, να στηρίζεται σε έγκυρα και πρόσφατα δεδομένα, να περιλαμβάνει όλες τις χρήσεις του από όλους τους οργανισμούς και τα οικοσυστήματα και κυρίως η διαχείριση να βρίσκεται υπό δημόσιο έλεγχο με άμεση συμμετοχή των πολιτών. Έτσι, ζητήματα προτεραιότητας που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της εικόνας, της αποτελεσματικότητας και των σχέσεων της δημοτικής επιχείρησης με τους πολίτες, είναι:
α) Η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της επιχείρησης. Το νερό είναι δημόσιο αγαθό και ως τέτοιο πρέπει να διαχειρίζεται σε επίπεδο λεκάνης απορροής.
β) η ολοκλήρωση της καταγραφής και χαρτογράφησης του υδατικού δυναμικού των λεκανών απορροής που βρίσκονται στα γεωγραφικά όρια του δήμου,
γ) η εφαρμογή ενός προγράμματος βελτίωσης του δικτύου και ελαχιστοποίησης των διαρροών, σχέδιο που βρίσκεται κοντά στην οριστική του έγκριση,
δ) η αναζήτηση τρόπων περαιτέρω μείωσης του κόστους και η υποστήριξη ευπαθών ομάδων που αδυνατούν να το καλύψουν.
δ) η διασφάλιση των αγροτών για τη βελτίωση που θα επιφέρει μια ορθολογική διαχείριση του νερού άρδευσης χωρίς αύξηση του κόστους χρήσης του,
ε) η εμπλοκή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων με κινητοποίηση των τοπικών συμβουλίων και η διερεύνηση κινητοποίησης Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων σε θέματα που αφορούν τόσο την ύδρευση, όσο και τη διαχείριση των λυμάτων.
στ) Η αναζήτηση νέων τρόπων εξοικονόμησης και επαναχρησιμοποίησης νερών σε μικρή κλίμακα για την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών.
Η όποια πολιτική θα πρέπει να αφορά όλη την λεκάνη διαχείρισης που δημιουργείται από τα γεωγραφικά όρια του δήμου, αλλά και αλληλεπιδρά με τους γειτονικούς δήμους που συχνά μοιράζονται το ίδιο υδατικό διαμέρισμα. Κύριος στόχος της θα είναι η προστασία των υφιστάμενων πηγών καθαρού νερού, καθώς και ο εξορθολογισμός της εκμετάλλευση τους. Είναι σημαντικό να γίνουν τα απαραίτητα έργα εξοικονόμησης νερού, να σταματήσει η σπατάλη του, να εγκατασταθεί ένα αξιόπιστο σύστημα παρακολούθησης από την πηγή με τη συμμετοχή και συνεργασία όλων των φορέων και κυρίως να γίνει εφικτή η επαναχρησιμοποίηση του σε δράσεις που δεν είναι κρίσιμη η χρήση πόσιμου νερού. Σημαντική πολιτική απόφαση αποτελεί ο διαχωρισμός του βιομηχανικού αποχετευτικού δικτύου και η διαφορετική του επεξεργασία, ώστε ταυτόχρονα με τις πολιτικές διαχείρισης επικίνδυνων απορριμμάτων να επιτραπεί στον βιολογικό καθαρισμό να προσφέρει ασφαλές νερό για αγροτικές ή άλλες χρήσεις.
Συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση αφορούν:
Ø Την ίδρυση και λειτουργία μιας Δημοτικής Επιτροπής Διαχείρισης Υδάτων, είτε στο επίπεδο της ΔΕΥΑ είτε ανεξάρτητα από αυτή, η οποία θα αναλάβει να παρακολουθεί και να συντονίζει το υδατικό δυναμικό στην ενιαία λεκάνη διαχείρισης, καθώς και θα συνεργάζεται με τις υπηρεσίες γειτονικών δήμων της ίδιας λεκάνης απορροής.
Ø Την εφαρμογή προγράμματος εξοικονόμησης νερού, αφ’ ενός στα δημόσια κτήρια αφ’ εταίρου στις επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης, με ενθάρρυνση του καθαρισμού και της επαναχρησιμοποίησης του νερού τοπικά. εκστρατείες για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των δημοτών σε πρακτικά θέματα εξοικονόμησης, σε συνεργασία με περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Ø Την στήριξη του κοινωνικού χαρακτήρα της ΔΕΥΑΜΒ, ώστε να αποφύγουμε λογικές διεύρυνσης της κατανάλωσης ή ανταμοιβής πελατών που καταναλώνουν πολύ. Έτσι, κάθε παρέμβαση για τιμολογιακή πολιτική να ενθαρρύνει την εξοικονόμηση νερού χωρίς να ρίχνει όλο το βάρος στα φτωχότερα νοικοκυριά.
Ø Την ίδρυση και λειτουργία ενός συστήματος ελέγχων της ποιότητας των νερών, σε πραγματικό χρόνο, με έκδοση ειδοποιήσεων και λήψη μέτρων όταν υπάρχει το πρόβλημα και όχι μετά από εβδομάδες οπότε έχει συντελεστεί το όποιο κακό.
Ø Τον τακτικό έλεγχο για διαρροές νερού σε χώρους ευθύνης του Δήμου. Έχει αποδειχτεί ότι οι σημαντικότερες απώλειες νερού παρατηρούνται από έλλειψη συντήρησης των δικτύων και καθυστερημένη επιδιόρθωση βλαβών.
Ø Την θέσπιση ενός ειδικού δημοτικού τέλους σε όλες τις μη κοινόχρηστες πισίνες, ανάλογα με τη χωρητικότητά τους.
Ø Την εφαρμογή οικοδομικών κανονισμών που επιβάλλουν σε όλες τις νέες οικοδομές συστήματα συλλογής και αξιοποίησης των νερών της βροχής, με παράλληλα κίνητρα και πολιτικές για αντίστοιχες προσαρμογές και στα υπάρχοντα κτίρια.
Ø Την άμεση απαγόρευση κάθε νέας γεώτρησης για αρδευτικούς σκοπούς και εντατικούς ελέγχους των υπαρχουσών γεωτρήσεων.
Ø Την αποκατάσταση των δασικών εκτάσεων γύρω από την πόλη, ώστε να εξυγιανθούν τα οικοσυστήματα και να επανακάμψει το υδατικό ισοζύγιο.
Ø Την δημιουργία μικρών φραγμάτων και λεκανών συλλογής νερού στα ρέματα και στα ποτάμια που ρέουν στα όρια της πόλης, ώστε να συλλέγεται το νερό και να εμπλουτίζει τον υδροφόρο ορίζοντα.
Ø Την ανακύκλωση νερού από τη βιομηχανία. Να μη γίνεται ανάμιξη βιομηχανικών αποβλήτων στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων.
Ø Την εφαρμογή ενός προγράμματος ελέγχων των βυτιοφόρων και επιβολή προστίμων όσων εταιρειών προωθούν ακατάλληλα απόβλητα.
Ø Την ενθάρρυνση των βιομηχανιών για να αναλάβουν από μόνες τους την επεξεργασία των αποβλήτων τους, με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση των απορροών τους με τη χρήση καθαρών τεχνολογιών. Να λειτουργεί δημοτική επιτροπή ελέγχου σε καθημερινή βάση και για όλο το 24ωρο.
Ø Την ίδρυση βιολογικών καθαρισμών μικρής κλίμακας σε περιφερειακά δημοτικά διαμερίσματα και ταυτόχρονα επαναχρησιμοποίηση του καθαρισμένου νερού για αγροτική ή βιομηχανική χρήση.
Ø Την κατασκευή παράλληλου δικτύου για επαναχρησιμοποίηση του νερού από το βιολογικό καθαρισμό για πότισμα, καθαριότητα, τουαλέτες και άλλες χρήσεις που δεν απαιτούν πόσιμο νερό.
Ø Την εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος αφαλάτωσης, όπως για παράδειγμα την πρώτη ελληνική οικολογική μονάδα αφαλάτωσης ‘Υδριάδα’.
Ø Την σύσταση επιτροπών κοινωνικών ελέγχων όλων των εγκαταστάσεων από φορείς της πόλης, με συμμετοχή απαραίτητα των οικολογικών οργανώσεων και του πανεπιστημίου.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούν ότι η διαχείριση του υδατικού δυναμικού πρέπει να γίνεται ενιαία σε όλη τη λεκάνη απορροής κάθε πηγής, να στηρίζεται σε έγκυρα και πρόσφατα δεδομένα, να περιλαμβάνει όλες τις χρήσεις του από όλους τους οργανισμούς και τα οικοσυστήματα και κυρίως η διαχείριση να βρίσκεται υπό δημόσιο έλεγχο με άμεση συμμετοχή των πολιτών. Έτσι, ζητήματα προτεραιότητας που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της εικόνας, της αποτελεσματικότητας και των σχέσεων της δημοτικής επιχείρησης με τους πολίτες, είναι:
α) Η διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα της επιχείρησης. Το νερό είναι δημόσιο αγαθό και ως τέτοιο πρέπει να διαχειρίζεται σε επίπεδο λεκάνης απορροής.
β) η ολοκλήρωση της καταγραφής και χαρτογράφησης του υδατικού δυναμικού των λεκανών απορροής που βρίσκονται στα γεωγραφικά όρια του δήμου,
γ) η εφαρμογή ενός προγράμματος βελτίωσης του δικτύου και ελαχιστοποίησης των διαρροών, σχέδιο που βρίσκεται κοντά στην οριστική του έγκριση,
δ) η αναζήτηση τρόπων περαιτέρω μείωσης του κόστους και η υποστήριξη ευπαθών ομάδων που αδυνατούν να το καλύψουν.
δ) η διασφάλιση των αγροτών για τη βελτίωση που θα επιφέρει μια ορθολογική διαχείριση του νερού άρδευσης χωρίς αύξηση του κόστους χρήσης του,
ε) η εμπλοκή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων με κινητοποίηση των τοπικών συμβουλίων και η διερεύνηση κινητοποίησης Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων σε θέματα που αφορούν τόσο την ύδρευση, όσο και τη διαχείριση των λυμάτων.
στ) Η αναζήτηση νέων τρόπων εξοικονόμησης και επαναχρησιμοποίησης νερών σε μικρή κλίμακα για την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών.
Η όποια πολιτική θα πρέπει να αφορά όλη την λεκάνη διαχείρισης που δημιουργείται από τα γεωγραφικά όρια του δήμου, αλλά και αλληλεπιδρά με τους γειτονικούς δήμους που συχνά μοιράζονται το ίδιο υδατικό διαμέρισμα. Κύριος στόχος της θα είναι η προστασία των υφιστάμενων πηγών καθαρού νερού, καθώς και ο εξορθολογισμός της εκμετάλλευση τους. Είναι σημαντικό να γίνουν τα απαραίτητα έργα εξοικονόμησης νερού, να σταματήσει η σπατάλη του, να εγκατασταθεί ένα αξιόπιστο σύστημα παρακολούθησης από την πηγή με τη συμμετοχή και συνεργασία όλων των φορέων και κυρίως να γίνει εφικτή η επαναχρησιμοποίηση του σε δράσεις που δεν είναι κρίσιμη η χρήση πόσιμου νερού. Σημαντική πολιτική απόφαση αποτελεί ο διαχωρισμός του βιομηχανικού αποχετευτικού δικτύου και η διαφορετική του επεξεργασία, ώστε ταυτόχρονα με τις πολιτικές διαχείρισης επικίνδυνων απορριμμάτων να επιτραπεί στον βιολογικό καθαρισμό να προσφέρει ασφαλές νερό για αγροτικές ή άλλες χρήσεις.
Συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση αφορούν:
Ø Την ίδρυση και λειτουργία μιας Δημοτικής Επιτροπής Διαχείρισης Υδάτων, είτε στο επίπεδο της ΔΕΥΑ είτε ανεξάρτητα από αυτή, η οποία θα αναλάβει να παρακολουθεί και να συντονίζει το υδατικό δυναμικό στην ενιαία λεκάνη διαχείρισης, καθώς και θα συνεργάζεται με τις υπηρεσίες γειτονικών δήμων της ίδιας λεκάνης απορροής.
Ø Την εφαρμογή προγράμματος εξοικονόμησης νερού, αφ’ ενός στα δημόσια κτήρια αφ’ εταίρου στις επιχειρήσεις υψηλής κατανάλωσης, με ενθάρρυνση του καθαρισμού και της επαναχρησιμοποίησης του νερού τοπικά. εκστρατείες για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των δημοτών σε πρακτικά θέματα εξοικονόμησης, σε συνεργασία με περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Ø Την στήριξη του κοινωνικού χαρακτήρα της ΔΕΥΑΜΒ, ώστε να αποφύγουμε λογικές διεύρυνσης της κατανάλωσης ή ανταμοιβής πελατών που καταναλώνουν πολύ. Έτσι, κάθε παρέμβαση για τιμολογιακή πολιτική να ενθαρρύνει την εξοικονόμηση νερού χωρίς να ρίχνει όλο το βάρος στα φτωχότερα νοικοκυριά.
Ø Την ίδρυση και λειτουργία ενός συστήματος ελέγχων της ποιότητας των νερών, σε πραγματικό χρόνο, με έκδοση ειδοποιήσεων και λήψη μέτρων όταν υπάρχει το πρόβλημα και όχι μετά από εβδομάδες οπότε έχει συντελεστεί το όποιο κακό.
Ø Τον τακτικό έλεγχο για διαρροές νερού σε χώρους ευθύνης του Δήμου. Έχει αποδειχτεί ότι οι σημαντικότερες απώλειες νερού παρατηρούνται από έλλειψη συντήρησης των δικτύων και καθυστερημένη επιδιόρθωση βλαβών.
Ø Την θέσπιση ενός ειδικού δημοτικού τέλους σε όλες τις μη κοινόχρηστες πισίνες, ανάλογα με τη χωρητικότητά τους.
Ø Την εφαρμογή οικοδομικών κανονισμών που επιβάλλουν σε όλες τις νέες οικοδομές συστήματα συλλογής και αξιοποίησης των νερών της βροχής, με παράλληλα κίνητρα και πολιτικές για αντίστοιχες προσαρμογές και στα υπάρχοντα κτίρια.
Ø Την άμεση απαγόρευση κάθε νέας γεώτρησης για αρδευτικούς σκοπούς και εντατικούς ελέγχους των υπαρχουσών γεωτρήσεων.
Ø Την αποκατάσταση των δασικών εκτάσεων γύρω από την πόλη, ώστε να εξυγιανθούν τα οικοσυστήματα και να επανακάμψει το υδατικό ισοζύγιο.
Ø Την δημιουργία μικρών φραγμάτων και λεκανών συλλογής νερού στα ρέματα και στα ποτάμια που ρέουν στα όρια της πόλης, ώστε να συλλέγεται το νερό και να εμπλουτίζει τον υδροφόρο ορίζοντα.
Ø Την ανακύκλωση νερού από τη βιομηχανία. Να μη γίνεται ανάμιξη βιομηχανικών αποβλήτων στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων.
Ø Την εφαρμογή ενός προγράμματος ελέγχων των βυτιοφόρων και επιβολή προστίμων όσων εταιρειών προωθούν ακατάλληλα απόβλητα.
Ø Την ενθάρρυνση των βιομηχανιών για να αναλάβουν από μόνες τους την επεξεργασία των αποβλήτων τους, με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση των απορροών τους με τη χρήση καθαρών τεχνολογιών. Να λειτουργεί δημοτική επιτροπή ελέγχου σε καθημερινή βάση και για όλο το 24ωρο.
Ø Την ίδρυση βιολογικών καθαρισμών μικρής κλίμακας σε περιφερειακά δημοτικά διαμερίσματα και ταυτόχρονα επαναχρησιμοποίηση του καθαρισμένου νερού για αγροτική ή βιομηχανική χρήση.
Ø Την κατασκευή παράλληλου δικτύου για επαναχρησιμοποίηση του νερού από το βιολογικό καθαρισμό για πότισμα, καθαριότητα, τουαλέτες και άλλες χρήσεις που δεν απαιτούν πόσιμο νερό.
Ø Την εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος αφαλάτωσης, όπως για παράδειγμα την πρώτη ελληνική οικολογική μονάδα αφαλάτωσης ‘Υδριάδα’.
Ø Την σύσταση επιτροπών κοινωνικών ελέγχων όλων των εγκαταστάσεων από φορείς της πόλης, με συμμετοχή απαραίτητα των οικολογικών οργανώσεων και του πανεπιστημίου.