Στέργιος Ζιαμπάκας, Τάσος Σαραντής
Τις βασικές αρχές στην κατεύθυνση των οποίων θα κινηθεί το νέο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική, που θα εφαρμοστεί μέσα από τον αναθεωρημένο Περιφερειακό Σχεδιασμό, πιστοποίησαν τα συμπεράσματα του τριήμερου διεθνούς συνεδρίου για τη «Βιώσιμη, οικολογική, οικονομική διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική», το οποίο διοργάνωσε η Περιφέρεια Αττικής και ο Ενιαίος Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ).
Το βασικό σκέλος των συμπερασμάτων επαναλαμβάνει ότι απαιτείται να δοθεί έμφαση στην αποκεντρωμένη διαχείριση, να αναθεωρηθεί ο ΠΕΣΔΑ -κάτι άλλωστε που προβλέπει και ο νόμος-, να δοθεί έμφαση στην εφαρμογή τοπικών σχεδίων των δήμων, στην ανάγκη να εκπονηθούν με ανοιχτές συμμετοχικές διαδικασίες δράσεις για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών, καθώς και ότι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ο δημόσιος χαρακτήρας της διαχείρισης απορριμμάτων. Αρχές, δηλαδή, που έχουν επανειλημμένως υπογραμμίσει κινήματα εργαζομένων και πρωτοβουλίες πολιτών.
Σε πολιτικό επίπεδο, τα συμπεράσματα του συνεδρίου συνάδουν με τις προεκλογικές δεσμεύσεις της περιφερειακής αρχής. Παρ' όλα αυτά, το κύριο πρόβλημα με τη διαχείριση των απορριμμάτων εμφανίζεται να παραμένει άλυτο. Σύμφωνα με τον Τάσο Κεφαλά, από την Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη διαχείριση των Απορριμμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ), «η αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων σε ένα ποσοστό, το οποίο δεν προσδιορίζεται, είναι ακριβώς το πρόβλημα στο οποίο θα έπρεπε να απαντήσουμε».
Στήριξη των δήμων
Προς το παρόν, τα επόμενα βήματα που θα γίνουν είναι συνοπτικά τα εξής: Ο ΕΔΣΝΑ θα επισπεύσει τις διαδικασίες του Περιφερειακού Σχεδιασμού και στον προϋπολογισμό του θα προβλέψει κονδύλια για τη στήριξη των δήμων. Στις 28 Φεβρουαρίου θα σταλεί στους δήμους ένα πρότυπο τοπικό σχέδιο, προκειμένου να ικανοποιηθεί η πρώτη μεγάλη και υποχρεωτική προτεραιότητα της κατάρτισης τοπικών σχεδιασμών. Εμφαση θα δοθεί στη χωροθέτηση «Πράσινων Σημείων» (όπου δημότες και υπηρεσίες θα εναποθέτουν ανακυκλώσιμα υλικά -ανάλογα με τον πληθυσμό ο αριθμός των σημείων θα ποικίλλει ανά δήμο), στην κομποστοποίηση, στην ολική ανακύκλωση υλικών, στη διαλογή στην πηγή, καθώς και στον τομέα της παραγωγής (δηλαδή το μέταλλο να ξαναγίνει μέταλλο και να επαναχρησιμοποιηθεί). Στόχος, να μειωθεί σταδιακά ο όγκος των απορριμμάτων που καταλήγει σε ΧΥΤΑ κατά 50%.
Από κει και πέρα, μπροστά στην παλαιότερη κατεύθυνση των 3 ΧΥΤΑ και των 3 εργοστασίων, θα επιχειρηθεί να ενταχθεί στον σχεδιασμό 1, το πολύ 2 ΧΥΤΑ. Ως προς τον συνολικό αριθμό μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων και τον χώρο που θα τοποθετηθούν, δεν υπάρχει προς το παρόν κάτι σαφές. Η «αποκάλυψη» του συνεδρίου ήταν η επίσημη πρόταση (ανακοίνωση, ουσιαστικά) του δημάρχου Πειραιά, Γιάννη Μώραλη, να δημιουργηθεί μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων στο Σχιστό, σε συνεργασία με τους όμορους δήμους. Η Περιφέρεια φέρεται να μην την απορρίπτει.
Η επιλογή της καύσης
Στο συνέδριο τονίστηκε ότι θα αξιοποιηθεί ο χώρος των εγκαταστάσεων των ΕΜΑΚ, μέσω των δράσεων του ΕΔΣΝΑ. Υπενθυμίζεται ότι τον Δεκέμβριο το περιφερειακό συμβούλιο αποφάσισε ο ΠΕΣΔΑ να είναι έτοιμος τον Ιούνιο. Στο συνέδριο αναφέρθηκε ότι ενδεχόμενη εκπόνηση του Σχεδιασμού μετά τον Σεπτέμβριο συνεπάγεται την απώλεια 700 εκατ. ευρώ κοινοτικών κονδυλίων.
Αναπάντητο είναι το ερώτημα εάν επιλεγεί και η καύση των απορριμμάτων. Μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ απέρριπταν κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να επιλέξει τη συγκεκριμένη πρακτική η περιφερειακή αρχή. Η καύση των απορριμμάτων συζητήθηκε εκτενώς στη διάρκεια του συνεδρίου από πολλούς ομιλητές. Μεταξύ αυτών, ο Στρατής Καλογήρου, πρόεδρος της εταιρείας ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ και αντιπρόεδρος της Global WTERT council, σημείωσε ότι «σε καμία μητροπολιτική πρωτεύουσα δεν έχουμε λύσει το πρόβλημα των απορριμμάτων μόνο με ανακύκλωση και κομποστοποίηση. Εχουμε και ενεργειακή αξιοποίηση». Πρότεινε μια «περιβαλλοντικά φιλική και ενεργειακά αποδοτική θερμική επεξεργασία των απορριμμάτων».
Οφελος και κίνδυνοι
Σύμφωνα με τον κ. Κεφαλά, το γεγονός ότι σε επιμέρους περιπτώσεις και σε περιφερειακές δραστηριότητες μπορεί να υπάρχουν κάποιες δυνατότητες ενεργειακής αξιοποίησης «δεν μπορεί να είναι μπούσουλας, διότι όλη αυτή η φιλοσοφία που αναπτύσσεται γύρω από το τεράστιο, υποτίθεται, ενεργειακό όφελος που μπορεί να έχει η καύση είναι ασήμαντο μπροστά στους κινδύνους που εγκυμονεί».
Οπως εξήγησε: «Είναι μια επιλογή με την οποία παραμένει το ίδιο status quo, δηλαδή να συνεχίσουμε να έχουμε μεγάλες ποσότητες για να τροφοδοτούμε αυτές τις μονάδες. Κάτι που σημαίνει ότι οι δράσεις της ανάκτησης, της προδιαλογής, της ανακύκλωσης αναγκαστικά υποβαθμίζονται και περιθωριοποιούνται».
Στα επιμέρους συμπεράσματα του συνεδρίου διατυπώθηκε η άποψη ότι «δεν ενοχοποιείται ή απενεχοποιείται καμία τεχνογνωσία», καθώς και ότι θα απαιτηθεί «περαιτέρω διαβούλευση με στόχο την κατάλληλη τεκμηρίωση πάνω στις αντικρουόμενες προτάσεις που κατατέθηκαν».
«Οπισθοδρόμηση»
Η ΠΡΩΣΥΝΑΤ αποτελεί μια Πρωτοβουλία που έχει χαράξει συγκεκριμένες στρατηγικές γύρω από τη διαχείριση των απορριμμάτων με αναμφισβήτητο οικολογικό πρόσημο. Προσκλήθηκαν μέλη της, αλλά δεν παρέστησαν στο συνέδριο. Απαντώντας στην πρόσκληση της Περιφέρειας, η Πρωτοβουλία υποστήριξε ότι το συνέδριο συνιστά μια «κραυγαλέα οπισθοδρόμηση, σε σχέση με τα βήματα που έχουν γίνει με απίστευτο κόπο» και «ξαναβάζει στο παιχνίδι τα διάφορα λόμπι και τα ποικίλα επιχειρηματικά συμφέροντα».
Σε ερώτηση της «Εφ.Συν.», ο κ. Κεφαλάς διευκρίνισε ότι εννοούσε εισηγητές και από το εξωτερικό που υποστήριξαν την επιλογή της καύσης.
Άμεσες δράσεις
«Σε ένα συνέδριο αυτές οι απόψεις μπορούν να ακουστούν, αλλά το θέμα είναι αν είναι αυτό που χρειάζεται η Περιφέρεια τώρα, που υποτίθεται πως έχει ξεκαθαρίσει ότι έχει μια άλλη επιλογή. Δεν είμαι υπέρ της λογοκρισίας, αλλά υποτίθεται ότι το στάδιο “να μπουν όλα στο τραπέζι” το έχουμε ξεπεράσει. Τώρα είμαστε στη φάση των πολιτικών αποφάσεων, των επιλογών, τις οποίες υποτίθεται έχει κάνει η Περιφέρεια», συμπλήρωσε. Αναφερόμενος στην αποστολή πρότυπων τοπικών σχεδίων στους δήμους, ο κ. Κεφαλάς είπε ότι «θα έπρεπε να δοθεί από το φθινόπωρο μαζί με την επιστολή της κ. Δούρου στους δημάρχους».
Από την πλειονότητα των ομιλητών αποσαφηνίστηκε ότι απαιτούνται άμεσα δράσεις, καθώς και ότι το μόνο που απομένει για την επίλυση των θεμάτων της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι η πολιτική βούληση. Ιδιαίτερα, σήμερα, που ταυτίζονται οι απόψεις κυβέρνησης και αιρετής Περιφέρειας για μια οικολογική, βιώσιμη, οικονομική διαχείριση απορριμμάτων και έχουν τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
http://www.efsyn.gr/arthro/apokentromeni-kai-dimosia-i-diaheirisi-ton-aporrimmaton
Τις βασικές αρχές στην κατεύθυνση των οποίων θα κινηθεί το νέο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική, που θα εφαρμοστεί μέσα από τον αναθεωρημένο Περιφερειακό Σχεδιασμό, πιστοποίησαν τα συμπεράσματα του τριήμερου διεθνούς συνεδρίου για τη «Βιώσιμη, οικολογική, οικονομική διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική», το οποίο διοργάνωσε η Περιφέρεια Αττικής και ο Ενιαίος Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ).
Το βασικό σκέλος των συμπερασμάτων επαναλαμβάνει ότι απαιτείται να δοθεί έμφαση στην αποκεντρωμένη διαχείριση, να αναθεωρηθεί ο ΠΕΣΔΑ -κάτι άλλωστε που προβλέπει και ο νόμος-, να δοθεί έμφαση στην εφαρμογή τοπικών σχεδίων των δήμων, στην ανάγκη να εκπονηθούν με ανοιχτές συμμετοχικές διαδικασίες δράσεις για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών, καθώς και ότι δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ο δημόσιος χαρακτήρας της διαχείρισης απορριμμάτων. Αρχές, δηλαδή, που έχουν επανειλημμένως υπογραμμίσει κινήματα εργαζομένων και πρωτοβουλίες πολιτών.
Σε πολιτικό επίπεδο, τα συμπεράσματα του συνεδρίου συνάδουν με τις προεκλογικές δεσμεύσεις της περιφερειακής αρχής. Παρ' όλα αυτά, το κύριο πρόβλημα με τη διαχείριση των απορριμμάτων εμφανίζεται να παραμένει άλυτο. Σύμφωνα με τον Τάσο Κεφαλά, από την Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη διαχείριση των Απορριμμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ), «η αποκεντρωμένη διαχείριση απορριμμάτων σε ένα ποσοστό, το οποίο δεν προσδιορίζεται, είναι ακριβώς το πρόβλημα στο οποίο θα έπρεπε να απαντήσουμε».
Στήριξη των δήμων
Προς το παρόν, τα επόμενα βήματα που θα γίνουν είναι συνοπτικά τα εξής: Ο ΕΔΣΝΑ θα επισπεύσει τις διαδικασίες του Περιφερειακού Σχεδιασμού και στον προϋπολογισμό του θα προβλέψει κονδύλια για τη στήριξη των δήμων. Στις 28 Φεβρουαρίου θα σταλεί στους δήμους ένα πρότυπο τοπικό σχέδιο, προκειμένου να ικανοποιηθεί η πρώτη μεγάλη και υποχρεωτική προτεραιότητα της κατάρτισης τοπικών σχεδιασμών. Εμφαση θα δοθεί στη χωροθέτηση «Πράσινων Σημείων» (όπου δημότες και υπηρεσίες θα εναποθέτουν ανακυκλώσιμα υλικά -ανάλογα με τον πληθυσμό ο αριθμός των σημείων θα ποικίλλει ανά δήμο), στην κομποστοποίηση, στην ολική ανακύκλωση υλικών, στη διαλογή στην πηγή, καθώς και στον τομέα της παραγωγής (δηλαδή το μέταλλο να ξαναγίνει μέταλλο και να επαναχρησιμοποιηθεί). Στόχος, να μειωθεί σταδιακά ο όγκος των απορριμμάτων που καταλήγει σε ΧΥΤΑ κατά 50%.
Από κει και πέρα, μπροστά στην παλαιότερη κατεύθυνση των 3 ΧΥΤΑ και των 3 εργοστασίων, θα επιχειρηθεί να ενταχθεί στον σχεδιασμό 1, το πολύ 2 ΧΥΤΑ. Ως προς τον συνολικό αριθμό μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων και τον χώρο που θα τοποθετηθούν, δεν υπάρχει προς το παρόν κάτι σαφές. Η «αποκάλυψη» του συνεδρίου ήταν η επίσημη πρόταση (ανακοίνωση, ουσιαστικά) του δημάρχου Πειραιά, Γιάννη Μώραλη, να δημιουργηθεί μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων στο Σχιστό, σε συνεργασία με τους όμορους δήμους. Η Περιφέρεια φέρεται να μην την απορρίπτει.
Η επιλογή της καύσης
Στο συνέδριο τονίστηκε ότι θα αξιοποιηθεί ο χώρος των εγκαταστάσεων των ΕΜΑΚ, μέσω των δράσεων του ΕΔΣΝΑ. Υπενθυμίζεται ότι τον Δεκέμβριο το περιφερειακό συμβούλιο αποφάσισε ο ΠΕΣΔΑ να είναι έτοιμος τον Ιούνιο. Στο συνέδριο αναφέρθηκε ότι ενδεχόμενη εκπόνηση του Σχεδιασμού μετά τον Σεπτέμβριο συνεπάγεται την απώλεια 700 εκατ. ευρώ κοινοτικών κονδυλίων.
Αναπάντητο είναι το ερώτημα εάν επιλεγεί και η καύση των απορριμμάτων. Μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ απέρριπταν κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να επιλέξει τη συγκεκριμένη πρακτική η περιφερειακή αρχή. Η καύση των απορριμμάτων συζητήθηκε εκτενώς στη διάρκεια του συνεδρίου από πολλούς ομιλητές. Μεταξύ αυτών, ο Στρατής Καλογήρου, πρόεδρος της εταιρείας ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ και αντιπρόεδρος της Global WTERT council, σημείωσε ότι «σε καμία μητροπολιτική πρωτεύουσα δεν έχουμε λύσει το πρόβλημα των απορριμμάτων μόνο με ανακύκλωση και κομποστοποίηση. Εχουμε και ενεργειακή αξιοποίηση». Πρότεινε μια «περιβαλλοντικά φιλική και ενεργειακά αποδοτική θερμική επεξεργασία των απορριμμάτων».
Οφελος και κίνδυνοι
Σύμφωνα με τον κ. Κεφαλά, το γεγονός ότι σε επιμέρους περιπτώσεις και σε περιφερειακές δραστηριότητες μπορεί να υπάρχουν κάποιες δυνατότητες ενεργειακής αξιοποίησης «δεν μπορεί να είναι μπούσουλας, διότι όλη αυτή η φιλοσοφία που αναπτύσσεται γύρω από το τεράστιο, υποτίθεται, ενεργειακό όφελος που μπορεί να έχει η καύση είναι ασήμαντο μπροστά στους κινδύνους που εγκυμονεί».
Οπως εξήγησε: «Είναι μια επιλογή με την οποία παραμένει το ίδιο status quo, δηλαδή να συνεχίσουμε να έχουμε μεγάλες ποσότητες για να τροφοδοτούμε αυτές τις μονάδες. Κάτι που σημαίνει ότι οι δράσεις της ανάκτησης, της προδιαλογής, της ανακύκλωσης αναγκαστικά υποβαθμίζονται και περιθωριοποιούνται».
Στα επιμέρους συμπεράσματα του συνεδρίου διατυπώθηκε η άποψη ότι «δεν ενοχοποιείται ή απενεχοποιείται καμία τεχνογνωσία», καθώς και ότι θα απαιτηθεί «περαιτέρω διαβούλευση με στόχο την κατάλληλη τεκμηρίωση πάνω στις αντικρουόμενες προτάσεις που κατατέθηκαν».
«Οπισθοδρόμηση»
Η ΠΡΩΣΥΝΑΤ αποτελεί μια Πρωτοβουλία που έχει χαράξει συγκεκριμένες στρατηγικές γύρω από τη διαχείριση των απορριμμάτων με αναμφισβήτητο οικολογικό πρόσημο. Προσκλήθηκαν μέλη της, αλλά δεν παρέστησαν στο συνέδριο. Απαντώντας στην πρόσκληση της Περιφέρειας, η Πρωτοβουλία υποστήριξε ότι το συνέδριο συνιστά μια «κραυγαλέα οπισθοδρόμηση, σε σχέση με τα βήματα που έχουν γίνει με απίστευτο κόπο» και «ξαναβάζει στο παιχνίδι τα διάφορα λόμπι και τα ποικίλα επιχειρηματικά συμφέροντα».
Σε ερώτηση της «Εφ.Συν.», ο κ. Κεφαλάς διευκρίνισε ότι εννοούσε εισηγητές και από το εξωτερικό που υποστήριξαν την επιλογή της καύσης.
Άμεσες δράσεις
«Σε ένα συνέδριο αυτές οι απόψεις μπορούν να ακουστούν, αλλά το θέμα είναι αν είναι αυτό που χρειάζεται η Περιφέρεια τώρα, που υποτίθεται πως έχει ξεκαθαρίσει ότι έχει μια άλλη επιλογή. Δεν είμαι υπέρ της λογοκρισίας, αλλά υποτίθεται ότι το στάδιο “να μπουν όλα στο τραπέζι” το έχουμε ξεπεράσει. Τώρα είμαστε στη φάση των πολιτικών αποφάσεων, των επιλογών, τις οποίες υποτίθεται έχει κάνει η Περιφέρεια», συμπλήρωσε. Αναφερόμενος στην αποστολή πρότυπων τοπικών σχεδίων στους δήμους, ο κ. Κεφαλάς είπε ότι «θα έπρεπε να δοθεί από το φθινόπωρο μαζί με την επιστολή της κ. Δούρου στους δημάρχους».
Από την πλειονότητα των ομιλητών αποσαφηνίστηκε ότι απαιτούνται άμεσα δράσεις, καθώς και ότι το μόνο που απομένει για την επίλυση των θεμάτων της διαχείρισης των απορριμμάτων είναι η πολιτική βούληση. Ιδιαίτερα, σήμερα, που ταυτίζονται οι απόψεις κυβέρνησης και αιρετής Περιφέρειας για μια οικολογική, βιώσιμη, οικονομική διαχείριση απορριμμάτων και έχουν τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
http://www.efsyn.gr/arthro/apokentromeni-kai-dimosia-i-diaheirisi-ton-aporrimmaton
RSS Feed
