
Τάσος Σαραντής
Μια μάχη μαίνεται για τον έλεγχο των πόρων στην Αφρική, με τη γεωργία να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα θέατρα αυτής της μάχης. Κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, ιδρύματα και φορείς ανάπτυξης πιέζουν για την εμπορικοποίηση και την εκβιομηχάνιση της γεωργίας της ηπείρου. Λόγος για τον οποίο, σε ολόκληρη την Αφρική, οι νόμοι ξαναγράφονται για να ανοίξουν τον δρόμο για την εισβολή της βιομηχανίας μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, κάτι που θα έχει αποτέλεσμα τον εκτοπισμό των εκατομμυρίων μικρών καλλιεργητών που τροφοδοτούν σήμερα την ήπειρο και την αντικατάστασή τους με ένα νέο μοντέλο προσανατολισμένο στο μέγιστο κέρδος από τη γεωργία που θα χρησιμοποιεί διπλώματα ευρεσιτεχνίας σπόρων και ποικιλιών.
Πολλοί από τους βασικούς παίκτες σε αυτό το παιχνίδι είναι παραπάνω από γνωστοί. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η Παγκόσμια Τράπεζα, η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), η G8, η Αφρικανική Ενωση, ο Μπιλ Γκέιτς που χρηματοδοτεί τη «Συμμαχία για μια Πράσινη Επανάσταση στην Αφρική» (AGRA), το Διεθνές Ταμείο για την Αγροτική Ανάπτυξη (IFAD) και το Διεθνές Κέντρο Ανάπτυξης Λιπασμάτων (IFDC). Ολοι τους έχουν δεσμευτεί να βοηθήσουν τη γεωργική βιομηχανία ώστε να καταστεί η κύρια παραγωγός βασικών ειδών διατροφής της ηπείρου.
Η ιδιωτικοποίηση της γης και των σπόρων αποτελεί βασικό συστατικό για το εταιρικό μοντέλο που επιδιώκεται να «ανθήσει» στην Αφρική. Οσον αφορά τη γη, ασκούνται πιέσεις για την επίσημη οριοθέτηση, την καταγραφή και την «τιτλοποίηση» των αγροτικών εκτάσεων. Οσον αφορά τους σπόρους, οι κυβερνήσεις αποσκοπούν στην εγγραφή τους σε επίσημους καταλόγους, την εισαγωγή δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί φυτικών ποικιλιών και την ποινικοποίηση των γεωργών που δεν θα συμμορφώνονται.
Ολο αυτό που επιχειρείται να εγκαθιδρυθεί στην Αφρική παρουσιάζεται ως μια αγροτική μεταρρύθμιση που, όμως, στην πράξη, αποβαίνει προς όφελος των επενδυτών και όχι των αγροτών. Η σχεδιαζόμενη ύπαρξη «Πιστοποιητικών Γης» θα μπορούσε να εκληφθεί ως ενίσχυση και αναγνώριση των ιστορικών δικαιωμάτων που έχουν στη γη πολλοί μικροί παραγωγοί τροφίμων. Ωστόσο, για πολλές κυβερνήσεις και επιχειρήσεις, αυτό σημαίνει τη δημιουργία δυτικού τύπου αγορών γης με βάση επίσημα μέσα, όπως οι τίτλοι και τα μισθώματα που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εμπορίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές πρωτοβουλίες, όπως η «Νέα Συμμαχία για την Επισιτιστική Ασφάλεια και τη Διατροφή» της συνόδου G8, αναφέρονται ρητά στην τιτλοποίηση των δικαιωμάτων των επενδυτών στη γη.
Αλλωστε, οι περισσότερες από τις πρωτοβουλίες που σήμερα επεξεργάζονται τους νόμους που συνδέονται με τη γη -συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από την Αφρική- σχεδιάζονται για να στηρίξουν και να ενισχύσουν τις επενδύσεις στη γη. Και για όσες προέρχονται από χώρες εκτός της Αφρικής, τα νήματα κινούνται κυρίως από την Ουάσινγκτον και την Ευρώπη.
Οταν πρόκειται για τους νόμους για τους σπόρους, η εικόνα αντιστρέφεται, καθώς υποπεριφερειακοί φορείς της Αφρικής (SADC, COMESA, OAPI) εργάζονται για να δημιουργήσουν νέους κανόνες για την ανταλλαγή και το εμπόριο των σπόρων. Αλλά οι συνταγές που εφαρμόζουν είναι απευθείας δανεισμένες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Σε ό,τι αφορά τον διακηρυγμένο στόχο της «Νέας Συμμαχίας» της G8 για την Επισιτιστική Ασφάλεια και τη Διατροφή να βγάλει από τη φτώχεια 50 εκατ. ανθρώπους αυξάνοντας τη γεωργική τους παραγωγή, θα μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν οι αγρότες εγκαταλείψουν τα παραδοσιακά δικαιώματα και τις πρακτικές τους και αγοράζουν κάθε χρόνο σπόρους από τις επιχειρήσεις που παρατάσσονται πίσω από την G8. Ετσι, ο στόχος της «Νέας Συμμαχίας», που ξεκίνησε το 2012 από τις βιομηχανικές χώρες της G8 (Καναδάς, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ) αφορά στην πραγματικότητα την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων για επενδύσεις στη γεωργία στις χώρες της Αφρικής, δίνοντας προτεραιότητα στη επιχορήγηση εθνικών και πολυεθνικών εταιρειών.
Για να γίνουν δεκτές στο πρόγραμμα, οι αφρικανικές κυβερνήσεις οφείλουν να προβούν σε σημαντικές αλλαγές στις πολιτικές που αφορούν τη γη και τους σπόρους τους. Από τον Ιούλιο του 2014, δέκα αφρικανικές χώρες υπέγραψαν συμφωνίες συνεργασίας για την υλοποίηση του προγράμματος της «Νέα Συμμαχίας» (Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο, Ακτή Ελεφαντοστού, Αιθιοπία, Γκάνα, Μαλάουι, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Σενεγάλη και Τανζανία). Μέσα από αυτές τις συμφωνίες, οι κυβερνήσεις έχουν δεσμευτεί να προχωρήσουν σε 213 αλλαγές στην πολιτική τους, 43 από τις οποίες στοχεύουν στους νόμους για τη γη με συνολικό δεδηλωμένο στόχο τη δημιουργία «σαφών, ασφαλών και διαπραγματεύσιμων δικαιωμάτων στη γη». Οσον αφορά τους σπόρους, το σύνολο των συμμετεχόντων κρατών, με εξαίρεση το Μπενίν, συμφώνησαν να υιοθετήσουν νόμους για την προστασία των φυτικών ποικιλιών και κανόνων για την εμπορία των σπόρων που θα υποστηρίζουν τον ιδιωτικό τομέα.
Και παρά το γεγονός ότι περισσότερο από το 80% του συνόλου των σπόρων στην Αφρική εξακολουθεί να παράγεται και να διαδίδεται μέσω «ανεπίσημων» συστημάτων σπόρων, το πρόγραμμα της «Νέας Συμμαχίας» δεν αναγνωρίζει τη σημασία του υπάρχοντος συστήματος των αγροτών που βασίζεται στην εξοικονόμηση και την ανταλλαγή σπόρων. Το αποτέλεσμα θα είναι να δημιουργηθεί μια μεγάλη ενιαία αγορά σπόρων, στην οποία τα είδη των σπόρων θα περιορίζονται σε εμπορικώς προστατευόμενες ποικιλίες. Με αυτή την ατζέντα ιδιωτικοποίησης των σπόρων οι αγρότες στην Αφρική θα χάσουν τον έλεγχο των σπόρων, ενώ η φυτική βιοποικιλότητα ενδέχεται να διαβρωθεί, εξαιτίας της εστίασης στις εμπορικές ποικιλίες.
http://www.efsyn.gr/arthro/i-epanapoikiopoiisi-tis-afrikis
Σχόλιο: η σημερινή κρίση χρεών, στα επόμενα χρόνια θα πάρει τη μορφή παγκόσμιας διατροφικής κρίσης. Και από αυτήν πάνε να επωφεληθούν οι αγροβιομηχανίες. Όμως όπως στη πιστωτική κρίση αποδεικνύεται πιο ανθεκτική η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, έτσι και στη διατροφική κρίση θα αποδειχθεί πιο ανθεκτική η αγροτική γεωργία(των απανταχού μικροκαλλιεργητών) σε αντιδιαστολή με τη μη βιώσιμη αγροβιομηχανία. Για αυτό όχι τέρμα στα μικρά αγροκτήματα που επιδιώκει η αγροβιομηχανία, αλλά το σύνθημά μας θα πρέπει να είναι: τέρμα στην αγροβιομηχανία, ναι στην αγροτογεωργία.
Διαβάστε για το θέμα και την ανάρτησή μας:
http://www.topikopoiisi.com/902rhothetarhoalpha/236
Μια μάχη μαίνεται για τον έλεγχο των πόρων στην Αφρική, με τη γεωργία να αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα θέατρα αυτής της μάχης. Κυβερνήσεις, επιχειρήσεις, ιδρύματα και φορείς ανάπτυξης πιέζουν για την εμπορικοποίηση και την εκβιομηχάνιση της γεωργίας της ηπείρου. Λόγος για τον οποίο, σε ολόκληρη την Αφρική, οι νόμοι ξαναγράφονται για να ανοίξουν τον δρόμο για την εισβολή της βιομηχανίας μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, κάτι που θα έχει αποτέλεσμα τον εκτοπισμό των εκατομμυρίων μικρών καλλιεργητών που τροφοδοτούν σήμερα την ήπειρο και την αντικατάστασή τους με ένα νέο μοντέλο προσανατολισμένο στο μέγιστο κέρδος από τη γεωργία που θα χρησιμοποιεί διπλώματα ευρεσιτεχνίας σπόρων και ποικιλιών.
Πολλοί από τους βασικούς παίκτες σε αυτό το παιχνίδι είναι παραπάνω από γνωστοί. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η Παγκόσμια Τράπεζα, η Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), η G8, η Αφρικανική Ενωση, ο Μπιλ Γκέιτς που χρηματοδοτεί τη «Συμμαχία για μια Πράσινη Επανάσταση στην Αφρική» (AGRA), το Διεθνές Ταμείο για την Αγροτική Ανάπτυξη (IFAD) και το Διεθνές Κέντρο Ανάπτυξης Λιπασμάτων (IFDC). Ολοι τους έχουν δεσμευτεί να βοηθήσουν τη γεωργική βιομηχανία ώστε να καταστεί η κύρια παραγωγός βασικών ειδών διατροφής της ηπείρου.
Η ιδιωτικοποίηση της γης και των σπόρων αποτελεί βασικό συστατικό για το εταιρικό μοντέλο που επιδιώκεται να «ανθήσει» στην Αφρική. Οσον αφορά τη γη, ασκούνται πιέσεις για την επίσημη οριοθέτηση, την καταγραφή και την «τιτλοποίηση» των αγροτικών εκτάσεων. Οσον αφορά τους σπόρους, οι κυβερνήσεις αποσκοπούν στην εγγραφή τους σε επίσημους καταλόγους, την εισαγωγή δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί φυτικών ποικιλιών και την ποινικοποίηση των γεωργών που δεν θα συμμορφώνονται.
Ολο αυτό που επιχειρείται να εγκαθιδρυθεί στην Αφρική παρουσιάζεται ως μια αγροτική μεταρρύθμιση που, όμως, στην πράξη, αποβαίνει προς όφελος των επενδυτών και όχι των αγροτών. Η σχεδιαζόμενη ύπαρξη «Πιστοποιητικών Γης» θα μπορούσε να εκληφθεί ως ενίσχυση και αναγνώριση των ιστορικών δικαιωμάτων που έχουν στη γη πολλοί μικροί παραγωγοί τροφίμων. Ωστόσο, για πολλές κυβερνήσεις και επιχειρήσεις, αυτό σημαίνει τη δημιουργία δυτικού τύπου αγορών γης με βάση επίσημα μέσα, όπως οι τίτλοι και τα μισθώματα που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εμπορίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές πρωτοβουλίες, όπως η «Νέα Συμμαχία για την Επισιτιστική Ασφάλεια και τη Διατροφή» της συνόδου G8, αναφέρονται ρητά στην τιτλοποίηση των δικαιωμάτων των επενδυτών στη γη.
Αλλωστε, οι περισσότερες από τις πρωτοβουλίες που σήμερα επεξεργάζονται τους νόμους που συνδέονται με τη γη -συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από την Αφρική- σχεδιάζονται για να στηρίξουν και να ενισχύσουν τις επενδύσεις στη γη. Και για όσες προέρχονται από χώρες εκτός της Αφρικής, τα νήματα κινούνται κυρίως από την Ουάσινγκτον και την Ευρώπη.
Οταν πρόκειται για τους νόμους για τους σπόρους, η εικόνα αντιστρέφεται, καθώς υποπεριφερειακοί φορείς της Αφρικής (SADC, COMESA, OAPI) εργάζονται για να δημιουργήσουν νέους κανόνες για την ανταλλαγή και το εμπόριο των σπόρων. Αλλά οι συνταγές που εφαρμόζουν είναι απευθείας δανεισμένες από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Σε ό,τι αφορά τον διακηρυγμένο στόχο της «Νέας Συμμαχίας» της G8 για την Επισιτιστική Ασφάλεια και τη Διατροφή να βγάλει από τη φτώχεια 50 εκατ. ανθρώπους αυξάνοντας τη γεωργική τους παραγωγή, θα μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν οι αγρότες εγκαταλείψουν τα παραδοσιακά δικαιώματα και τις πρακτικές τους και αγοράζουν κάθε χρόνο σπόρους από τις επιχειρήσεις που παρατάσσονται πίσω από την G8. Ετσι, ο στόχος της «Νέας Συμμαχίας», που ξεκίνησε το 2012 από τις βιομηχανικές χώρες της G8 (Καναδάς, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Ρωσία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ) αφορά στην πραγματικότητα την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων για επενδύσεις στη γεωργία στις χώρες της Αφρικής, δίνοντας προτεραιότητα στη επιχορήγηση εθνικών και πολυεθνικών εταιρειών.
Για να γίνουν δεκτές στο πρόγραμμα, οι αφρικανικές κυβερνήσεις οφείλουν να προβούν σε σημαντικές αλλαγές στις πολιτικές που αφορούν τη γη και τους σπόρους τους. Από τον Ιούλιο του 2014, δέκα αφρικανικές χώρες υπέγραψαν συμφωνίες συνεργασίας για την υλοποίηση του προγράμματος της «Νέα Συμμαχίας» (Μπενίν, Μπουρκίνα Φάσο, Ακτή Ελεφαντοστού, Αιθιοπία, Γκάνα, Μαλάουι, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Σενεγάλη και Τανζανία). Μέσα από αυτές τις συμφωνίες, οι κυβερνήσεις έχουν δεσμευτεί να προχωρήσουν σε 213 αλλαγές στην πολιτική τους, 43 από τις οποίες στοχεύουν στους νόμους για τη γη με συνολικό δεδηλωμένο στόχο τη δημιουργία «σαφών, ασφαλών και διαπραγματεύσιμων δικαιωμάτων στη γη». Οσον αφορά τους σπόρους, το σύνολο των συμμετεχόντων κρατών, με εξαίρεση το Μπενίν, συμφώνησαν να υιοθετήσουν νόμους για την προστασία των φυτικών ποικιλιών και κανόνων για την εμπορία των σπόρων που θα υποστηρίζουν τον ιδιωτικό τομέα.
Και παρά το γεγονός ότι περισσότερο από το 80% του συνόλου των σπόρων στην Αφρική εξακολουθεί να παράγεται και να διαδίδεται μέσω «ανεπίσημων» συστημάτων σπόρων, το πρόγραμμα της «Νέας Συμμαχίας» δεν αναγνωρίζει τη σημασία του υπάρχοντος συστήματος των αγροτών που βασίζεται στην εξοικονόμηση και την ανταλλαγή σπόρων. Το αποτέλεσμα θα είναι να δημιουργηθεί μια μεγάλη ενιαία αγορά σπόρων, στην οποία τα είδη των σπόρων θα περιορίζονται σε εμπορικώς προστατευόμενες ποικιλίες. Με αυτή την ατζέντα ιδιωτικοποίησης των σπόρων οι αγρότες στην Αφρική θα χάσουν τον έλεγχο των σπόρων, ενώ η φυτική βιοποικιλότητα ενδέχεται να διαβρωθεί, εξαιτίας της εστίασης στις εμπορικές ποικιλίες.
http://www.efsyn.gr/arthro/i-epanapoikiopoiisi-tis-afrikis
Σχόλιο: η σημερινή κρίση χρεών, στα επόμενα χρόνια θα πάρει τη μορφή παγκόσμιας διατροφικής κρίσης. Και από αυτήν πάνε να επωφεληθούν οι αγροβιομηχανίες. Όμως όπως στη πιστωτική κρίση αποδεικνύεται πιο ανθεκτική η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, έτσι και στη διατροφική κρίση θα αποδειχθεί πιο ανθεκτική η αγροτική γεωργία(των απανταχού μικροκαλλιεργητών) σε αντιδιαστολή με τη μη βιώσιμη αγροβιομηχανία. Για αυτό όχι τέρμα στα μικρά αγροκτήματα που επιδιώκει η αγροβιομηχανία, αλλά το σύνθημά μας θα πρέπει να είναι: τέρμα στην αγροβιομηχανία, ναι στην αγροτογεωργία.
Διαβάστε για το θέμα και την ανάρτησή μας:
http://www.topikopoiisi.com/902rhothetarhoalpha/236